Title: Justicia Nang Dios
Author: Sequera, Mariano
Language: Tagalog
As this book started as an ASCII text book there are no pictures available.


*** Start of this LibraryBlog Digital Book "Justicia Nang Dios" ***


University of Michigan.



[Transcriber's note: Tilde g in old Tagalog which is no longer used is
marked as ~g.]

[Paalala ng nagsalin: May kilay ang mga salitang "ng, mga," at iba pa
upang ipakita ang dating estilo sa pag-sulat ng Tagalog na sa ngayon
ay hindi na ginagamit.]



JUSTICIA N~G DIOS


M~GA ILANG BAGAY NA INASAL DITO SA FILIPINAS NANG MAN~GA FRAILE,


SINULAT NI

MARIANO SEQUERA

Redactor sa pamahayagang ANG KAPATID N~G BAYAN, EL GRITO DEL PUEBLO at
sumusulat sa iba,t, iba pang nilalathala dito sa Maynila.

UNANG BAHAGUI NANG ¡NASAAN ANG DIOS!

1.ª Edicion.

MAYNILA

LIMBAGAN NI CHOFRÉ Y COMP.ª

Escolta, num. 33

1899



Sa Inang Filipinas.


  Sa tanang supling mong tunay cong capatid
na sa iyo'y nag-alay n~g bun~ga n~g isip
ibig cong pumisan, cutad man ang bait,
at maguing dan~gal co sa buhay na quipquip.

  N~g upang sacaling man~giba mang bayan
na hindi sarili,t, tungtun~gán co lamang,
¡Ina co'y! marinig mauica n~g ibang
aco ay sa iyo marunong magmahal.

  Caya n~ga,t, ang unang sumupling sa bait
na hinog na bun~ga sa tangcay n~g saquit
alay co sa iyo at pag-asa'y labis
na ito'y sacsi rin n~g aquing pag-ibig.

  Yayamang dugo co, catauan at buhay,
talagang iyo na, ¡oh! Ina cong bayan!
bulaclac n~g isip ay ibig co namang
ilangcap sa aquing sa iyo'y pagdamay.

  Sa bagay na ito'y cung aco'y sumapit
sa pooc na ari n~g dalita,t, hapis,
itong alaala'y, papaui sa saquit
sanhi rin sa iyo ¡oh! bayan cong ibig.

  Hanganang co ito,t, aquing ipapaling
ang tan~gang cong pluma sa ibig lumining
nitong pinag-ugnay n~g bait na angquin
yamang talastas n~g sa iyo ang dahil.


MARIANO SEQUERA.



Pasimulá.


  Manang isang hapong dinalao ang buhay
niyaong magcaumpoc na lungcot at lumbay,
sa isang uupan aco'y, nagulaylay
at pinaguauari itong calagayan.

  Ualang ano ano'y, sumilang sa isip
yaong paglilibang sa _jarding_ mariquit
caya n~ga,t, sa lagay aco ay tumindig
hinanap ang simoy n~g han~ging malamig.

  At aquing tinun~go na cusang hinanap
ang pooc na tunay n~g tanang bulaclac
pagdating co roo'y, pinili co agad
ang lalong mariquit, at aquing pinitas.

  N~guni at nalooy, nalagas na tunay
nalanta n~gang cusa,t, ban~go ay naparam,
napaui ang gandá, lumipas ang culay,
caya,t, ang puso co ay muling nalumbay.

  At saca inisip cung ano ang dahil
bulaclac na tan~gan nalungcot naman din,
puso co'y tumiboc n~g tiboc mahinhin
at uari'y, pinucao ang aquing panimdim.

  Pinag-ugnay-ugnay yaring paquiramdam
saca binalangcás sa isip ang bagay,
niyaong co natanto,t, nabatid na tunay,
ang lungcot na yao'y, dahil din sa bayan.

  Dito co nabatid cung saan nagbuhat,
cung saan sumupling ang lumbay n~g lahat,
pagca,t, natanto co ang _fraileng_ dulin~gas
ay binubusabos Inang Filipinas.

  At tuloy dinalao itong ala-ala
niyaong ualang n~galan na aquing naquita
asal na mahalay guinaua n~g _cura_
sa isang mag-inang ipinahamac niya.

  Ang nangyaring ito'y siyang isusulit
at gauing liban~gan n~g tanang capatid
JUSTICIA N~G DIOS siya cong na-isip
itauag sa gayong namasda,t, nabatid.


Ang sumulat.



Puno nang salita.


  Cailan mang panahon ang casamaan
cung umiral ma'y sa sandali lamang
                              Aco.


  May isang mag-inang taga ibang bayan,
aquing nalimutan cung ano ang n~galan;
ang mag-inang ito'y, mahirap ang buhay,
baquit ulila na sa dapat magmahal.

  May loob sa Dios ang babayeng anac
may impoc na puri baga ma,t, mahirap
maganda ang asal, matamis man~gusap
sino mang tumin~gi'y malulugod agad.

  Ang caniyang ina,y lubha ring mabait
di saquim sa pilac, totoong malinis,
sa arao at gabi'y ualang ini-isip
cung hindi ang gutom canilang mapatid.

  Sa isang paraang mabuti,t, mahusay,
at hindi naghan~gad n~g anomang yaman,
cung di yaong anac malinis matanao
sa harap n~g mundo,t, hangang calan~gitan.

  Dapua,t, niyaon n~ga'y may isang dumating
sa canilang bayan isang _fraileng_ saquim;
at doo'y nagcura nan~garal na tambing
n~g utos n~g Dios na dapat ganapin.

  Diua ay dinalao n~g gauang pagsinta
ang puso at loob n~g nasabing cura,
caya,t, monaguillo'y, tinauag pagdaca,t,
agad pinahanap n~g isang dalaga.

  Aniya'y, libutin ang loob n~g bayan
at iyong sabihin sa m~ga magulang
na may m~ga anac na dalagang tunay
na sa arao arao'y, pasa sa simbahan.

  At huag lilimuting sila ay sasaglit
matapos magsimba sa convento'y, manhic
at ito'y, bilin co siyang isusulit
sapagca,t, utos n~ga: n~g Dios sa lan~git.

  Itong monaguillo'y, agad n~g sumagot:
na caniyang tutupdin sa among na utos,
caya n~ga,t, nalis na at cusang naglibot
at sa bahay bahay ay manhic manaog.

  Palibhasa n~gani ay utos n~g cura.
lahat n~g magulang tumupad pagdaca
at sa arao arao ay nan~gagsisimba,t,
anac na dalaga'y, canilang casama.

  Pangagaling pa n~ga doon sa Simbahan
sa convento nama'y man~gagtutuluyan:
sasalubong dito ang _among_ sa bayan
at magpapahalic sa lahat n~g camay.

  Dumating ang arao sa gayon n~g gayon,
dalauang mag-ina'y, piniguil n~g _among_,
aniya'y: Mag-antay at may itatanong
sa iniyong dalaua'y, tila nauucol.

  N~g mapag-iuan na niyaong caramihan
dalauang mag-inang piniguil na tunay
ang pag-uusisa dito na minulan
n~g _guinoong curang_ may asal halimao.

  Aniya'y: ¿Ano ba iniyong paghahanap,
saan quinucuha cailan~gang lahat?
ang sagot n~g ina:--Ang aquin pong anac
tahiing damit sa bahay natangap.

  Ang tugon n~g cura: anac mo'y, magandá
ang bagay sa caniya'y, tauaguing _maestra_,
aco ang bahala ilalacad siya,t,
huag n~g manahi magpacailan pa.

  Ang ina'y, sumagot, sa ganitong turing;
--Salamat po _among_ sa iyong pagtin~gin,
cahimanauari icao po'y, gantihin
n~g Dios sa lan~git sa gauang magaling.

  Madali,t, salita dumating ang arao
ualang ano ano'y, tumangap n~g dalao,
n~g isang _sacristan_, mag-inang tinuran
sila'y, tinatauag n~g _among_ sa bayan.

  Ang mag-inang ito'y, umayo,t, sumama
sa doroong tauong alila n~g cura,
ualang guni guni, ualang ala-ala
cung di ang pan~gacong maguiguing _maestra_.

  N~g sila'y, dumating sa harap n~g _among_
at nacahalic na sa camay n~g _ungoy_,
ang uica n~g cura'y: Tinangap co n~gayon
ang _nombramiento_ na aquing nilayon.

  Caya n~ga at icao uica sa dalagá
magbuhat na n~gayo'y, tunay n~g maestra,
dito sa bayan mo, at iiuan mo na
yaong pananahi na ualang halagá.

  Tandaan mo lamang itong aquing bilin
na sa arao arao huag lilimutin,
ang lahat n~g bata ay iyong dadalhin
dito sa _Convento,t,_ iharap sa aquin.

  Sagot n~g _maestra'y_: Aquing tatandaan
ang tanang bilin po n~g _among_ sa bayan,
pagcasabi nito, sila'y, nagpaalam
ang toua n~g ina'y, ualang macapantay.

  Sa pagca,t, di alam ang nasa sa loob
n~g curang sinambit na nagmamaayos,
ang acala niya'y ang gayon ay taos
sa puso at dibdib n~g lilo't balaquiot.

  Magbuhat na niyaon, sa gabi at arao
_Maguinoong_ cura'y laguing dumadalao,
sa mag-inang ito't ang dinadahilan
ay, ang pan~gan~garal n~g mabuting asal.

  N~guni at datapua't manang isang hapon
ualang ano ano'y nagsulit ang _among_
aniya,y: Tingnan mo, sa ina ang tucoy,
ang ninanasa co at dinguin mo n~gayon.

  Malaqui ang aquing dalang pagmamahal
sa anac mong iyan at magandang asal,
caya't yamang cayo'y ulila n~g tunay
sa aquin ay cayo,y mabuting pumisan.

  Talastas mo namang maigui ang capit
n~g sino mang tauong sa cura'y sumanib
gayon din sa pilac ualang isusulit
at sino mang _frayle'y_ sagana at sicsic.

  Hindi ca daramdam n~g ano mang hirap
igagalang ca pa n~g capua mong lahat,
balana'y pupuga'y sa iyo't tatauag
_macapangyarihan, papel ay malapad_.

  Ang tugon n~g ina'y: Pangit pong malasin
sa mata n~g lahat cung ito'y asalin,
caya po't iurong ang nais na linsil
ualang masasapit ano mang marating.

  Mabuti pa po n~gang tauaguing mahirap,
marumi ang damit, sa dan~gal ay salat,
huag n~g maturan na aco'y may anac
babaye n~g cura ... ¡Dios co ay huag!

  Sumagot ang cura sa ganitong sulit,
aniya'y: Babaye, icao ay mag-isip,
dapat acalain na cung aquing ibig,
ni ang _gobernador_ di maiaalis.

  Pag nagcataon pa'y aco'y aayunan
balang sabihin co'y mangyayaring tunay,
caya't isipin mo itong isinaysay,
bucas macalaua'y huag pagsisihan.

  Tugon n~g babaye: icao po'y bahala
balang ibiguin mo'y mangyayaring paua;
sa ninanasa po'y ualang magagaua
pagca't sinun~galing ang balat n~g lupa.

  Malaqui mang lubha ang capangyarihan
nino mang _frayleng_ magcura sa bayan,
ualang masasapit, cung pagpipilitang
ilapat sa aquin ang pan~git na asal.

  Itong sinabi co'y itanim sa isip
at pagtitibayin buhay ma'y maamis,
¡di co acalaing mag asal bulisic,
ang isang _ministro n~g Dios_ sa lan~git!

  Nang ito'y marinig n~g curang causap
sa pagcaupo n~ga'y tumindig caagad,
at saca uinicang:--¡Tandaan mong lahat,
darating ang arao siyang pagbabayad!

  Tuloy n~g nanaog n~g ualang paalam
ang sucab na tauong may asal halimao,
magbuhat na niyaon sa gabi at arao
ualang iniisip cung di _cahayupan_.

  Caya't sa _convento_ n~g siya'y dumating
yaong _monaguillo'y_ tinauag na tambing
aniya'y: Susundin, itong ibibilin,
gagauin mo agad, huag lilimutin.

  Na mamayang gabi'y sunuguin ang bahay
dalauang mag-inang quilala mo naman:
¿Bahay n~g _maestra_? sagot n~g _sacristan_,
oo, ang uinica n~g cura sa bayan.

--Aquin pong susundin ang mahal na utos,
pagsunod na ito'y mapait sa loob,
pagca't yaring puso'y uari'y natatacot
sa sising darating n~g tunay na Dios.

  Ang sagot n~g cura: Huag ca n~gang balio
ibig mo pa yata'y man~guna sa aquin,
narito ang UALONG PISO at tangapin,
huag cang main~gay at aco ay sundin.

  Tinangap ang pilac n~g saquim sa yaman
nag ualang bahala sa lahat n~g bagay,
caya't ang guinaua'y naghanda n~g tunay
tanang gagamiting panunog n~g bahay.

  At pagcagabi n~ga lubha n~g tahimic,
tinun~go ang daan at cusang lumapit
sa tinitirahang bahay na maliit
dalauang mag-ina na cahapis hapis.

  Saca sinusuhan ang apat na suloc,
ano pa't sa apoy sila ay mabalot,
ang batang babaye'y sa laqui n~g tacot
taas n~g bintana'y nilucso't nilusob.

  Naiuan ang inang natupoc sa apoy
matandang babayeng napag-isa doon,
caya n~ga't ang anac hindi napatuloy
pag layo't pag alis, piguil n~g panaghoy.

  Sa sama n~g loob siya'y napahimpil
sa tabi n~g isang malapit na dinding,
n~g calapit bahay, na hindi dinating
n~g nin~gas n~g apoy, dahil n~g hilahil.

  Sa lagay-na ito'y bigla siyang guinilic
n~g dalauang tauong di niya nabatid,
at siya'y dinala at cusang piniit
doon sa _conventong_ tirahan n~g ganid.

  Sumunod na arao, ¡ano ang gagauin!
siya'y naroon na dapat n~g silain,
gayong cahirapang, palad ay alipin
n~g capua palad, na ualang cahambing.

  Ang hunhang na cura'y siya'y nilapitan
sa paghihimutoc siya'y niligauan,
¡ang _aspid_ na loob hindi na gumalang
sa luha n~g batang ulila n~g tunay!

  Aniya'y: Masdan mo sinapit dinating
n~g calagayan mong aayao sa aquin,
pag di pa pumayag sa aquing pag guilio
mapapahamac ca di aco titiguil.

  Ang sagot n~g bata: Aco ma'y mamatay,
ay hindi papayag sa masamang daan;
ang tugon n~g cura: Iyong pag-isipan,
sa cuartong ito'y quita'y babalican.

  Magbuhat na niyaon ang cahapis hapis
na inaalipin n~g madlang hinagpis,
sa arao at gabi'y nataas sa lan~git
caniyang panaghoy na sanhi n~g saquit.

  Caya't n~g magbalic ang curang ulupong
ang ulilang bata'y hindi nahinahon;
agad n~g guinamit ang ganitong tanong:
¿Inisip mo na ba? ¿at ano ang tugon?

  Sumagot ang bata: Icao po'y mahabag
sa abang lagay cong busabos n~g hirap,
caya n~ga't dinguin mo itong paquiusap
sa aquing confesor aco ay haharap.

  Confesor na ito'y isa n~gang _clérigo_
may tunay na loob at mabuting tauo,
ito ang marapat tauaguing _ministro_
n~g Dios sa lan~git lubhang masaclolo.

  Ang tugon n~g cura sa gayong pamanhic:
Hindi mangyayari cahit mo ipilit,
at hangang hindi ca na sagot sa sulit
sagot na paayong aquing ninanais.

  Sa sama n~g loob n~g batang na iyac
tumugon n~g uicang lubhang mabanayad;
Oo na po _among_ mamaya tutupad
caya't magbalic po at aco'y pápayag.

  Sa bagay na ito'y ang curang bulisic
sumagot n~g: Oo't pagdaca'y nalis;
guinaua n~g bata'y tumaanang pilit
na di namalayan nino mang casanib.

  Pagdaca'y tinun~go at cusang hinanap
caniyang confesor na may puring hauac,
pagcaquita niya'y agad n~g tumauag,
may luha sa mata't siya'y napalin~gap.

  Ang sagot sa caniya: Huag n~g magbalic
sa _coventong_ yaon n~g curang bulisic,
aco ang bahalang sa lahat umusig
at mananagot pa sa caniyang nais.

  Caya n~ga't nangyari'y sabihin sa aquin
n~g aquing matanto't siya ay usiguin;
Cung gayon po'y tingnan, ang sa batang turing
aquing dinaanan n~gayo'y sasalitin.

  Aco po'y ulila sa guilio na ama
at nalabing toua co'y pag-lin~gap ni ina,
aming pagcabuhay tumangap toui na
n~g tahiing damit mahal man ó mura.

  N~guni't isang arao cami'y pinatauag
n~g curaug hindi na natutong mahabag,
at tuloy sinabing iuan co ay dapat
yaong pananahing aquing paghahanap.

  Acala ni ina'y mabuti ang nais,
n~g curang sinabing, sa ami'y nagsulit,
na aco'y gagaouing _maestra_ sa pilit
caya't ang salamat siyang ipinalit.

  Dumating ang arao n~g capan~gacuan
n~g cura sa aquing _titulong_ sinaysay,
caya po't nangyaring _nagmaestrang_ tunay
dito po sa guilio at nilac-hang bayan.

  N~guni't isang hapon ang cura ay nanhic
sa amin pong bahay pagdalao ang nais,
ualang ano ano cay ina'y nagsulit
n~g lubhang mahalay tungcol sa pag-ibig.

  Sumagot si inang ano mang sapitin
hindi siya papayag sa bagay na turing,
sa lagay na ito'y ang lilo at soail,
umalis na bigla't anaquin ay haling.

  Pagcagabi n~ga po'y sinunog ang bahay
niyaong _monaguillo_ na caniyang utusan,
doon po'y si ina ¡Dios co'y namatay!
natupoc sa apoy na dulot n~g hunghang.

  Sa bagay pong ito'y, aco'y, naninimdim
at sa isang suloc aco'y, napahimpil,
ualang ano ano'y, lumapit sa aquin
dalauang lalaquing may suot na itim.

  At aco'y, dinala sa _conventong_ tunay
ipinasoc tuloy sa cuartong nalaan,
at n~g naroon na pinto ay sinarhan
at aco'y piniit n~g ualang dahilan.

  Pagca umaga po'y lumapit sa aquin
ang curang doroon, nagsulit na tambing,
aniya,y: Tignan mo, sinapit dinating
n~g lilong ina mong palalong magturing.

  Sa paghihinagpis aco'y niligauan
ang luha n~g puso,y di man iguinalang ...
pag ligao na yao'y inululang tunay
saca nilangcapan n~g balang mahalay.

  Caya po,t, sagot co siya ay magbalic
at aco'y papayag sa ninasang lihis,
saca n~ga n~g siya, doon ay umalis
aco namang ito'y nagtanan n~gang pilit.

  Caya po narito iyong saclolohan
sa n~galan n~g Dios, huag pabayaan:
sa lagay cong ito'y maaua pong tunay
at yaong _justicia_ ang hin~gi co lamang.

  Ang sagot n~ga nitong caniyang confesor
justicia, justicia, sa iyo'y aampon,
caya't omoui ca, aco'y paroroon,
cung hanapin ca pa n~g curang ulupong.

  Paroon sa bahay n~g iyong magulang
tiahin ó lelang ó caya pininsan,
saca tumahimic sa sariling lagay
aco ang bahala sa lahat n~g bagay.

  Nang ito'y matanto n~g batang causap
ligalíg na loob tumahimic agad,
at tuloy omoui na cusang hinanap
ang bahay n~g aleng labing camag-anac.

  N~guni't hindi pa lumilipas halos
ang arao na yaon, balita'y sumabog
siya'y hinahanap n~g curang may poot
dahil sa nag-asal n~g uala sa, ayos.

  Caya n~ga't sa bahay n~g aleng tinuran
ay doon inabot n~g cura't sacristan,
ang batang babayeng ulila sa layao,
capos sa ligaya at sa toua'y uhao.

  Nang siya'y maquita n~g curang bulisic
pagdaca'y uinicang; ¡oh babaying ganid!
acala mo yata aco'y palulupig
sa isang paris mong licó ang matouid.

  Capag hindi ca pa sumama sa aquin
asahan mo na n~ga na may sasapitin
ang lagay mong iyan na calaguimlaguim,
marahil hindi mo maubos tayahin.

  Hangang nagsusulit ang curang halimao,
ang batang babaye'y nag-utos na tunay
n~g palihim pa n~ga confesor tauagan
sa caniyang bahay siya'y saclolohan.

  Caya n~ga't nag-abot ang dalauang ito
sa bahay n~g bata, _cura_ at clérigo,
dito na minulan yaong pagtatalo
tungcol sa gagauin n~g tunay na tauo.

  Ang uica n~g cura, sa bata ang tin~gin
icao ay sumamang madali sa aquin,
dito na tumugón clérigong mahinhin
aniya'y turan mo cung ano ang dahil.

--Siya'y nagtaanan sa aquin convento
nilibac ang utos _Santo sacrificio_,
caya n~ga at n~gayon aco'y naparito
upang parusahan sa dahil na ito.

  Sagot n~g clérigo'y icao ay tumahan
huag cang humanap n~g lilong dahilan,
cung caya ang bata sa iyo'y nagtanan
dahil sa ang ibig puri ay in~gatan.

  Sapagca't icao n~ga'y di dapat tauaguing
ministro n~g Dios, lubhang maauain,
dahil sa asal mo'y totoong napuing
sa hatol n~g lan~git na ualang cahambing.

  Sinisira mo n~ga bilin n~g _cánones_
nilalabág mo pa sampuo pa n~g _leyes_,
¿hindi mo ba tantong doo'y nacatitic
na baual sa clero ang asal bulisic?

  ¿Hindi mo ba alám ang dapat asalin
n~g sino mang fraile, anomang marating?
¿di ba sa _breviario_ may tunay na bilin
sa clero'y ang linis, ang dapat gamitin?

  Cung ito'y alam mo ¿baquit mo hinamac
ang mahal na bilin n~g leyes na lahat,
sanhi sa nais mo na nasa n~g oslac?
hayop ang sa iyo'y dapat na itauag.

  Tumugon ang curang may impoc na galit
tiguil sinun~galing, icao ang bulisic
marunong sa lahat, pati pa n~g lan~git
ibig pang maabot n~g haling na isip.

  Sumagot sa gayon, doroong clérigo
n~g uicang mamaya magquiquita tayo,
tutun~go sa _Juez_ at isusumbong co
ang _causa criminal_ na iniimpoc mo.

  Alam cong icao n~ga't di ibang tunay
siyang nagpasunog sa caniyang bahay,
doon n~ga rin naman tupóc na namatay
ang ina n~g batang ualang casalanan.

  Pagcauica nito'y umalis na agad
yaong Juzgado ang siyang hinanap,
sa bagay na ito'y ang cura'y nasindac
caya't natiguilan sa sandaling oras.

  Mapamayamaya dumating ang _juez_
clérigo'y casama't sa bahay pumanhic,
dito n~ga inabot ang curang bulisic
na hinihimuyot ang bata sa lihis.

  Pagpasoc n~g _juez_ doon sa pintuan
pagdaca'y nagsulit sa cura sa bayan,
aniya'y sumama sa aquin n~ga icao
sa n~galan n~g _ley_ bilango cang tunay.

  Ang tugón n~g cura di cana nan~ganib
na aco'y bilango sa aqui'y isulit,
di mo ba tantong ang gayon ay lihis
aco'y cahalili n~g Dios sa lan~git.

  ¿Hindi baga alam may capangyarihan
ang sino mang fraileng magcura sa bayan,
na gobierno't _leyes_ dapat na gumalang
ang gayon ay hatol n~g sangcalan~gitan?

  Sumagot ang _juez_ n~g sagot matigás
aniya'y itiguil ang bibig mo oslac,
acala mo yata aco'y nagugulat
sa isang paris mong, catulad ay ahas.

  Papa man sa Roma'y pipiiting co rin
cung siya'y suminsay sa _leyes_ na bilin,
pagtupad na ito ay utos sa aquin
n~g lan~git at lupa; ¡oh! ¡tauong haling!

  Icao po'y magsulit sabi sa clérigo
ang tanang nangyari'y n~g matalastas co,
clérigo'y tumugón ang batang narito
ang lalong mabuting magsabi sa iyo.

  Dito na minulan n~g batang babaye
ang lahat n~g bagay, at tanang nangyari,
sa bagay na itó'y ang cura'y nagsabi
na yao'y di tunay lilong pamarali.

  At ang sinabi pang parang idinugtong
iyan ay bun~ga n~ga ng isip na pusong,
naritong clérigo na may nilalayong
mahalay sa bata ... ¡oh asal ulupong!

  Clérigo'y sumagot sa ganitong turing
¡oh fraileng halimao, tauong sinun~galing!
cung ano ang puti n~g hábitong angquin
sa dugó mo naman ay siyang ca-itim.

  ¿Nahiga ca na ba't humilig na cusa
sa piling na ualang caparis na sama?
¿di na ba naumid ang lilo mong dila
sa halay n~g sulit na ualang camuc-ha?

  ¿N~gayon ba't sala mo'y mapaparusahan
ang ibig mo naman aco ay idamay?
sa sama mong quilic, pati n~g catouiran
ibig mong bulaguin ... ¡mahalay na asal!

  Cung dito'y manaog ang tunay na Dios
at cusang masilip ang asal mong hayop,
sa iyo'y icacapit, sa laqui n~g poot
bagsic n~g parusang ualang maca ayos.

  Sa bagay na ito'y ang doroong _juez_
sa curang may sala ay cusang lumapit,
at saca nag-uica n~g ganitong sulit
dumating ang oras, maghari ang matouid.

  Sa hiya n~g cura ay nagpacamatay
sa oras na yaong hindi namalayan,
nino mang doroon cundi napaquingan
ang putoc n~g isang revolver na taglay.

  Caya't n~g maquitang siya ay patay na
clérigo'y lumapit sa batang dalaga,
aniya'y masdan mo't tunay natupad na
_justicia n~g Dios, totoong justicia_.

  At saca iniutos, ang patay ilibing
ang _juez_ naman n~ga'y umoui n~g tambing,
at saca ang _causa'y_ tinapos naman din
n~g tama sa utos n~g matouid na bilin.

  Clérigo'y umoui at bata'y iniuan
sa guitna n~g isang toua, at casayahan,
dahil sa natapos pan~ganib na taglay
n~g caniyang puring inin~gat-in~gatan.

       *       *       *       *       *

  Ito ang nangyari, nabasang capatid
ititiguil co na't bahalang mag-isip,
cung ang fraile'y dapat tauaguing mabait
ó tauong uala na ni puso ni dibdib.

  Masdan mo rin naman, cung dapat quilanling
ministro n~g Dios fraileng sinun~galing,
cung ito ay lihis bahalang touirin
n~g lalong marunong may bait na angquin.

  Ang bun~ga n~g cutad na isip cong taglay
bun~gang namuco n~ga sa ualang capantay,
na pagmamasaquit sa bayang linac-han
bayang mapagtiis tanang cahirapan.

  At sa catunayan nitong hinanaquit
di aco titiguil amomang masapit,
hindi magsasauang manin~gil na tiquis
sa m~ga umapi sa bayan cong ibig.

  _Fraile_, at _castila, maputi't maitim_
hangang mangyayari'y aquing sisisihin,
at hindi tutugot anomang marating
ang puri ni _Ina'y_ aquing hahabulin.

  _Fraileng_ ualang puso, ni habag munti man
_fraileng_ camag-anac n~g lilong si Satan,
_fraileng_ mananagot sa isang hucuman
n~g tunay na Dios; _Justiciang maran~gal_.

  Caya n~ga't di sucat, itong sinasabi
sa tula cong ito, na unang bahagui:
¡Nasaan ang Dios! carugtong na huli
nitong sinulat co na samà n~g _fraile_.

  At cung sacali n~ga'y susulat na muli
tungcol din sa _fraileng_ pilipit na budhi,
hindi rin titiguil, cahi ma't mamuhi,
sa aquin ang _papa, cardenal_ at _hari_.

  At icao nabasang capatid na irog
guilio cong camuc-ha't casanib na loob,
huag lamang baguhin sacali ma't capos
ang tulang mahirap na sa iyo'y handog.

  Sucat na sa icao magpunó'y bahala
sa balang mamasid na mali cong cathà,
at tuloy gamitan n~g _isang salitang
lumabac sa sulat, umayon sa nasa_.



UACAS.



=Man~ga casamahan nitó:=

       *       *       *       *       *

¡Nasaan ang Dios!

Si Emilio at si María.

Ang hatol nang lan~git, (comediang tagalog).

       *       *       *       *       *

Marami pang ipalilimbag na pauang maririquit at paqui-quinaban~gang
basahin.





*** End of this LibraryBlog Digital Book "Justicia Nang Dios" ***

Copyright 2023 LibraryBlog. All rights reserved.