Home
  By Author [ A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z |  Other Symbols ]
  By Title [ A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z |  Other Symbols ]
  By Language
all Classics books content using ISYS

Download this book: [ ASCII | HTML | PDF ]

Look for this book on Amazon


We have new books nearly every day.
If you would like a news letter once a week or once a month
fill out this form and we will give you a summary of the books for that week or month by email.

Title: The Esperantist, Complete
Author: Mudie, H. Bolingbroke (Harold Bolingbroke), 1880-1916 [Editor]
Language: Esperanto
As this book started as an ASCII text book there are no pictures available.


*** Start of this LibraryBlog Digital Book "The Esperantist, Complete" ***


book was produced from scanned images of public domain


Transcriber's Notes

Only lyrics are shown for the song in this e-book. Other formats are
provided in the html file. A few minor typographical errors have been
corrected without notice. However, many grammatical errors and odd
spellings have been left as in the original. A few items have been
added to the index.



  THE
  ESPERANTIST.

VOL. I.

Nov., 1903-Dec., 1904.

  _Wholesale Agent:_
  14, NORFOLK ST., STRAND,
  LONDON.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE

_No. 1._

_November, 1903._

  THE
  ESPERANTIST

  The Esperanto Gazette for the spreading
  of the International Language....

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS.

                                           Page

  Esperanto (W. T. Stead)                   1-2
  Editor's Page                               3
  Italian Summer (C. Bicknell)                4
  "The Tempest" (translated by A. Motteau)    5
  Esperanto in Daily Life (J. Ellis)          6
  Esperanto in Shorthand (G. Ledger)          7
  A Sailor's Life (Ben Elmy)                  8
  From Foreign Comrades                       9
  Humorous Side of Telegraphy (C. F. Hayes)  10
  Correspondence Page                        11
  Various Items of Interest                  12
  Our Best Friends (E. A. Lawrence)          13
  Synopsis of Grammar                     14-15
  An Original March (A. Motteau)             16



The HON. SECRETARIES of ESPERANTO SOCIETIES are

  BOURNEMOUTH, I. F. H. Woodward, Esq.,
  Norwood, St. Swithin's Road.

  DUBLIN, C. Fournier, Esq.,
  Celtic Association, St. Stephen's Green.

  EDINBURGH, Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  GLASGOW, J. Hunter, Esq.,
  138, Darnley Street, Pollokshields.

  HUDDERSFIELD, G. H. Taylor, Esq.,
  13, Birkly Hall Road.

  KEIGHLEY, J. Ellis, Esq.,
  Compton Buildings, Bow Street.

  LONDON, H. Bolingbroke Mudie,
  41, Outer Temple, W.C.

  MANCHESTER, Dr. A. von Mayer,
  Central Hall.

  NEWCASTLE, H. W. Clephan, Esq.,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PLYMOUTH, J. A. Thill, Esq.,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
  21, St. George's Square.

  SURBITON, P. Howard, Esq.,
  The Bungalow, Crane's Park.

N.B.--It is earnestly hoped that gentleman who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who
will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:
The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:
La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



IN OUR NEXT ISSUE

will appear a list of Esperantists who desire to correspond in
Esperanto about specified subjects.

This is an excellent means of testing the value of Esperanto, and it
is to be hoped that many will send in their names. The cost of
insertion is 6d.


We beg to remind our Readers

not to omit to translate the letters enclosed in the Text Book,
and to send the translations to us with four penny stamps. The
Adresaro--a list of Esperantists--will then be sent, by means of
which one can correspond all over the world in Esperanto.



ESPERANTISTS can save 10-25%

  Off the usual prices of
  OFFICE STATIONERY,

Printing, Litho, Relief Stamping, Engraving, Brass Name Plates,
Rubber Stamps, &c., &c.

Also COPYING APPARATUS (and Materials) for manifolding Writing,
Sketches, Music, Typewriting, &c., from 2/8, carriage paid.

LETTER FILES: Best and cheapest system for filing Letter Invoices,
&c., in book form, 1/4, carriage paid.

COPYING BOOK AND PRESS combined, for home use or travelling, 4/-,
carriage paid.



Novelty Department.

If you have an Idea which you think may be turned to good account, I
shall be pleased to receive particulars with a view to working it
out, perfecting and patenting it for you or running it to your
advantage.

If you require any Machine or Goods, I shall be pleased to furnish
estimates. I divide the usual trade profits with my clients.

     * * *

  F. W. ZIMER, 2, Pancras Lane, Queen St.,
  E.C.



[Illustration: postcard.]


This is a reduced facsimile of the design for an illustrated Postcard.

It is obtainable in two patterns, Inland and Foreign. All the finest
quality ivory cards. Price for propaganda purposes, 1/1 for 50.

State whether Inland or Foreign are required.



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.

No. 1.

NOVEMBRO, 1903.

Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d.



ESPERANTO.

Unua vorto en unua artikolo de la unua ekzemplero de tiu ĉi Gazeto
estas signifa. "Esperanto!" Espero estas la ŝlosilo de la tuta
movado. Ni do esperas ke ni movadas. Ĉar ni esperas, ni eldonas tiun
ĉi Gazeton, ni fondas Esperantistajn grupojn kaj ni faradas ĉion,
kion ni povas, por disvastigi Esperanton en la mondo.

Esperantistoj ne utiligas maloptimistojn. Al "Giganto Malespero"
Esperanto estas sigelata libro. Kaj Espero, kiel sia fratinvirto
Fido, antaŭvidas je la estonteco, ridas je nepoveblecoj kaj diras
"Ĝi devas fari."

Kvankam Esperanto estas enradikata en kristanaj virtoj kaj lia idealo
estas atingebla nur en malproksima estonteco, ĝi tamen estas unu el
la plej simplaj kaj klare necesaj aferoj en la mondo. Ĝi estas tiel
simpla kaj necesa ke ni miregas ke homaro nur nun elpensis ĝin. Nun
estas neeble prokrastadi ĝian enkondukon, kiel necesega ilo por
internaciaj interrilatoj.

La deknaŭa centjaro, pli faciliginte vojaĝojn, necesigis elpenson
de internacia lingvo. La dudeka centjaro devas universaligi ĝian
alprenon. Ĝis tiam kiam _lingua franca_ aŭ universale akceptita
helpanto lingvo estas alprenata de ĉiuj nacioj, la pliiĝo de
internaciaj rilatoj estas ankaŭ pliiga laboro, ekkoleremeco kaj
malkomprenecoj.

Diversaj provoj estas jam faritaj por doni similan ilon. Unu post la
alia, ili malgrandiĝadis ĝis la nuna tempo, kiam Esperanto venkis.
Estas kredeble ke, je kuro de aĝoj, homara saĝeco povus elpensi
lingvon pli idealan ol Esperanto, sed ni ne povas atendi. Ni bezonas
helpantan lingvon, kaj ni tuj bezonas ĝin. Kaj, ĉar per unanima
konsento de ĉiuj el la plej kompetentaj aŭtoritatuloj, Esperanto
estas la plej bona ŝlosillingvo ĝis nun elpensita; ĉar oni ne
povas dubi ke ĝi estas multe la plej disvastigata kaj komprenata; ni
invitas ĉiujn Geanglojn ellerni Esperanton.

Speciale ni skribis "ŝlosillingvon" ĉar estas necese je la komenco
akcentegi la fakton ke nenia Esperantisto esperas aŭ deziras
anstataŭi alian lingvon per la enkonduko de Esperanto. Neniu sonĝas
devigi ĉiujn mondloĝantojn forlasi uzadon de siaj propraj lingvoj,
kiam ili interparolas kun gesamlandanoj en limoj de siaj naciaj
kaj domaj rilatoj. Oni nur antaŭmetas Esperanton kiel dua
lingvo, kiu, se universale uzita, ebligus ĉiulandanojn facile
interkomunikadi kun ia fremdulo, kia ajn estu lia patruja lingvo.

Tio kion ni esperas estas fari homaron dulingva.

En tiu ĉi Gazeto, fondita je Espero kaj Konfido ke la estonteco
pravigos nian kredon, ni kuraĝiĝas antaŭmeti koregan peton ke nia
legantaro etendos al ni la Bonfaradon kiun ni bezonos por senkulpigi
la neeviteblajn erarojn de novicoj. La kredo je redaktora ĉioscio
estas ĝenerale absurda, kaj estus tro memfida kaj ridinda en simila
eldono je tiu ĉi, kie Redaktoro kaj Kunlaborantoj estas ĉiuj
eklernantoj.

Ĉiuj proponoj kaj kritikoj estos plezure kaj per dankesprimoj
ricevataj.

"Neniu el ni estas senerara, eĉ la plej juna" estas saĝa proverbo,
precipe inda je akcepto de tiuj en entrepreno simila je tiu ĉi, kie
ni ĉiuj estas pli aŭ malpli novicoj, uzante lingvon kiu ankoraŭ
estas en sia infaneco.

Jen estas resumo de la kaŭzoj kiuj fondigis tiun ĉi organon de la
Esperanta movado en Britujo.

Ni estas Esperantistoj ĉar ni havas esperon kaj konfidon je la
progreso de homaro.

Ni estas Esperantistoj ĉar ni kredas ke, pro la senĉese kreskantaj
facilecoj por internacia komunikado, la alpreno de helpanta lingvo
estas neevitebla kaj absolute necesa.

Ni estas Esperantistoj ĉar la alpreno de Esperanto ebligos al
ĉiajnaciaj homoj partopreni la plej bonajn aldonojn kiujn ĉiu povis
aldoni al la pensoj kaj sciigoj de la mondo.

Ni estas Esperantistoj ĉar jen estas bonaj komercaj profitoj per la
alpreno de simila ilo per kiu komercistoj povos priskribi, anonci kaj
vendi siajn produktojn en ĉia lando sen la deviga helpo de
tradukistoj; kaj fine--

Ni estas Esperantistoj ĉar, sen simila ŝlosillingvo, ni neniam
povos praktike efektivigi la altegan veron pri la universala frateco
de ĉiuj nacianoj.


Tial ni eldonas tiun ĉi malgrandan organon kaj korege invitas
ĉiujn, kiuj partoprenas tiujn ĉi fidojn kaj idealojn, informiĝi
pri tiu ĉi Esperantista movado kaj vidi por si ĉu ne estus bone ke
ankaŭ ili aliĝus al Esperantistaro.

  _Laŭvorte tradukita de la_ Redaktoro.


ESPERANTO.

The first word in the first article of the first number of this
Periodical is suggestive. Esperanto! Hope is the Keynote of the whole
movement. We hope, therefore we are moving. It is because we hope we
publish this paper, we form Esperantist circles and we do all that we
can to push a knowledge of Esperanto throughout the world.

Esperantists have no use for pessimists. To Giant Despair Esperanto
is a sealed book. And Hope, like its sister grace Faith, looks to the
future, laughs at impossibilities and says "It shall be done."

Yet, although Esperanto has its roots in the Christian Graces and its
ideal can only be attained in the far future, it is one of the
simplest and most obviously necessary things in the world. So simple
is it and so necessary that we marvel that mankind should have but
now discovered it. It is however impossible any longer to delay its
introduction as an indispensable instrument of human intercourse.

The nineteenth century, by facilitating travel, made the invention of
a key language a necessity. The twentieth century must make its
adoption Universal.

Until a _lingua franca_ or universally accepted key language has
been adopted by all nations, the increase of international
intercourse is an increase of trouble, of irritation and
misunderstanding.

Various attempts have been made to supply such a medium. One by one
they have dwindled away until now Esperanto holds the field!

It is conceivable that, in the course of the ages, the wisdom of
mankind might invent some language more ideally perfect than
Esperanto, but we cannot afford to wait. We want a key language and
we want it now. And as by general agreement of all the most competent
authorities, Esperanto is the best key language yet invented, as
there is no question that it is by far the most widely spread and
generally understood, we invite all English-speaking men and women to
master Esperanto.

We say "Key language" purposely, because it is necessary at the
outset to emphasize the fact that no Esperantist hopes or desires to
supersede any other language by the introduction of Esperanto. No one
dreams of inducing all peoples that on earth do dwell to abandon the
use of their own languages, in their intercourse with men of the
same tongue within the limits of their national and domestic relations.
Esperanto is only put forward as a second language which if
universally adopted would enable the natives of every land to
communicate easily with any foreigner, no matter what might
be his mother tongue.

What we hope is to make the human race bi-lingual.

In this journal, founded as it is in Hope and in good confidence that
the Future will justify our faith, we venture to put forward an
earnest plea that our readers will extend to us the Charity which
will be sorely needed to excuse the inevitable blunders of beginners.

The assumption of Editorial omniscience is usually absurd, but it
would be both preposterous and ridiculous in such a periodical as
this, in which Editor and staff alike are but beginners.

All suggestions and criticisms will be gladly received and cordially
acknowledged.

"We are none of us infallible, not even the youngest," is a wise
saying, especially worthy of acceptation by those on a venture like
this, where all are more or less novices, using a language that is
still in its infancy.

Here is a recapitulation of the reasons which have led to the
founding of this organ of the Esperantist movement in Britain.

We are Esperantists because we have hope and good confidence in the
progress of the human race.

We are Esperantists because we believe that, in the constantly
increasing facility of international communication, the adoption of a
key language is inevitable and absolutely necessary.

We are Esperantists because the adoption of Esperanto will enable men
and women of every nation to share with all others the best
contributions which each has been able to make to the thoughts and
knowledge of the world.

We are Esperantists because there are solid business advantages in
the adoption of a medium which will enable business men to describe,
to push, and to sell their goods in every land, without having to
rely upon the services of translators; and finally--

We are Esperantists because without some such key language we never
can give practical expression, or attain to a full realization of the
sublime truth of the Universal brotherhood of all the nations that
dwell upon the earth.

Therefore we publish this little organ, and cordially invite all
those who share these faiths and these ideals to inquire into this
Esperantist movement and see for themselves whether it would not be
well for them also to join the army of Esperantists.

  W. T. Stead.



REDAKTORA PAĜO.

Eldonante novan organon estas kutime ke la Redaktoro skribu
malmultajn vortojn pri ĝia celo. Sed, ĉar Sinjoro Stead tiel
kapable faris tiunĉi en la unua artikolo, mi nur deziras rediri ke--

(1). _Nia celo estas disvastigi Esperanton kaj unuigi Anglajn
Geesperantistojn._

(2). _Tiu ĉi Gazeto neniel estas politika organo._

Ni korege fidas ke nia legantaro trafigos nin.

Jen estas tri gravaj metodoj por varbi novajn rekrutojn.

(1). _Paroladi kiel eble plej ofte pri Esperanto._

(2). _Disdoni librojn kaj broŝurojn._

(3). _Skribi leterojn kaj artikolojn pri Esperanto al ĵurnaloj,
ĉiam enhavante adreson de iu, kiu respondos al demandoj pri la
lingvo._

Ĉiuj povas utiligi la unuan el tiuj ĉi propagandiloj.

La libroj-disdono estas por riĉuloj, kaj ni esperas ke ili disdonos
niajn unufoliegojn kiuj estas aĉeteblaj je la stacidomaj librejoj de
Sroj. W. H. Smith & Sons. La verketo No. 52 ankaŭ estas taŭga
lernlibreto por eklernantoj.

Multaj amikoj jam skribis utilegajn artikolojn pri, per, pro, por
Esperanto, kaj tial varbis multajn aliĝantojn. Korege ni deziras
danki ilin, kaj ni esperegas ke ili uzados tiun ĉi bonegan metodon
por disvastigi Esperanton. Ni ĉiam provos daŭrigi la korespondadon
kaj per dankesprimo akceptos prestranĉaĵojn, kiam ajn oni sendos
ilin al ni.

Skeptikuloj ofte diras "Ĉu mi gajnus se mi eklernus Esperanton?" La
vera respondo certe estas "Jes"; sed ni devas aldoni ke oni povos
perdi monon per Esperanto. Ni ĵus ricevis Esperante-presitan sciigon
pri fremda loterio. La papero estas tre bona ekzerco por lernanto;
sed ni ne fidas je loterioj, kaj ni esperas ke nia legantaro atendos
ĝis kiam oni sendos ĉi tie anoncojn pri pli bonaj komercaj aferoj
ol loterioj antaŭ komencante rilatojn kun fremduloj. Kiam tiu ĉi
tempo venis, eĉ skeptikuloj silentiĝos.

Por fini, mi deziras aldoni koregan dankesprimon al ĉiuj Gesinjoroj
kiuj helpis min en mia malfacila verko, kaj kiuj, mi korfidas,
daŭrigos siajn helpojn en la estonteco.

  La Redaktoro.


EDITOR'S PAGE.

In issuing a new organ it is customary for the Editor to write a few
words concerning its purpose. But as Mr. Stead has so ably done this
in the first article, I merely wish to repeat that--

(1). _Our purpose is to spread Esperanto and to unite English
Esperantists._

(2). _This Gazette is in no manner a political organ._

We most heartily trust that our readers will enable us to succeed in
this purpose.

There are three important means of enlisting new recruits.

(1). _To talk as often as possible about Esperanto._

(2). _To distribute books and pamphlets._

(3). _To write letters and articles about Esperanto to the papers,
always containing the address of someone who will answer questions
about the language._

All can make use of the first of these means of propaganda.

The giving away of books is for the well-to-do. We hope that they
will distribute our Broadsheets, which are obtainable at the station
book-stalls of Messrs. W. H. Smith & Sons. The little work No. 52 is
also a suitable text-booklet for beginners.

Many friends have already written most useful articles about, in, in
favour of, for, Esperanto, and have thus gained many adherents. Most
heartily do we desire to thank them, and we hope that they will
continue to make use of this excellent means of spreading Esperanto.
We shall always try to prolong the correspondence and will thankfully
accept press-cuttings whenever they are sent to us.

Sceptics often say "Shall I gain if I begin to learn Esperanto?" The
true answer certainly is "Yes"; but we must add that one can also
lose money through Esperanto. We have just received a notice--printed
in Esperanto--of a foreign lottery. The paper is an excellent
exercise for a pupil; but we do not trust in lotteries, and hope that
our readers will wait till people send notices here of better
commercial undertakings than lotteries, before entering into
relations with foreigners. When this time has come, even sceptics
will become silent.

In conclusion, I desire to add a most hearty expression of thanks to
all those who have aided me in my difficult work, and who, I heartily
trust, will continue their assistance in the future.

  _Literally Translated by_ The Editor.



ITALA SOMERO.

Malmulte da fremduloj konas la Liguran marbordon[1] dum la somera
sezono, inter la komenco de Junio kaj la finiĝo de Septembro. Ili
alvenas tien ĉi nur por eviti la malvarman nordan vintron, kaj, post
Pasko, ekforiradas. Ili nature volas reiri siajn hejmojn kaj
propraĵojn sed plimultaj, precipe personoj sen devoj kaj sen ia
okupado, veraj mondvagantoj, sekvis ilin, ĉar "La sezono estas
finiĝita"! Tiuj ĉi sopiras je aliaj lokoj, kie ili povos rekomenci
senfinajn vizitojn kaj ricevi ĉiutagajn invitojn al kunvenoj aŭ
aliaj amuzaĵoj. Ankaŭ multaj erare kredas ke la somera varmo estas
netolerebla. Sed iuj ne havante alian hejmon, aŭ aferistoj, restas,
tre kontentaj pro la trankvileco. Ili pace laboras aŭ verkas, kaj
ĝojas la senŝanĝeman belan veteron de la suda somero, ne timante
iom pli malbona ol tertrema skueto[2]. El ĉiuj monatoj, Junio estas
la plej bela; la ĝardenoj kaj la kamparoj estas florplenaj; la
olivujoj, ordinare tiel grizkoloraj, estas preskaŭ verdaj: la rozoj
kaj la kariofiloj[3], sufiĉe multekostaj dum la vintro, ne havas plu
valoron; oni povas havi plenbrakon de ili per danko. Julio estas
ankaŭ belega. La urbanoj komencas marbanojn, ĉar antaŭ la festo de
Johano Baptisto, la maro ne estas tre saniga.[*] Ĉiutage oni vidas
laŭlonge la marbordo junularon brunigitan de la suno, kaj kuŝitan
sur la ŝtonoj kvazaŭ krokodiloj. Antaŭ la sunkuŝiĝo familioj
malsupreniras al la maro, levas diverskolorajn tendetojn[4] en kiuj
ili sin senvestigos, kaj, post la bano, kunvespermanĝas. Kelkafoje
sed malofte, ŝarko proksimigas al la tero, sed kvankam tiuj ĉi
malagrablaj vizitantoj plioftiĝas, ĝis nun oni povas bani
sendanĝere. Oni diras ke la fiŝoj elvenis el la Ruĝa Maro tra la
Sueza Kanalo. Antaŭ ne longe unu el miaj Italaj amikoj estis
fiŝkaptanta vespere kaj malsupre, knabo naĝis. Subite la knabo
ekkriis "Ho, kia bela hundego." Mia amiko rigardis kaj ekvidis
proksime grandan fokon, ĉirkaŭ tri jardoj da longeco kiu lin
rigardis per siaj brilantaj kaj inteligentaj okuloj. La besto diris
"Papa" kaj "Mama" kaj tuj malaperis. Estis unu el la du specoj de
fokoj kiuj loĝas en la varmaj maroj. La Angla nomo estas Monaĥa
Foko (Monk Seal) oni edukas ilin sen malfacileco, kaj kelkafoje oni
vidas ilin en Eŭropaj urboj je la nomo "La Parolanta Fiŝo." La
fiŝistoj tie ĉi certigas min ke tiuj ĉi fokoj alvenos teren,
surrampos sur la sablon ĝis la proksimaj vinberejoj kaj ekmanĝos la
vinberojn. Mi mem dubas pri la vereco de la rakonto, sed eble iu el
miaj legantoj diros ĉu la fokoj estas iam herbmanĝantoj. Nun, kiam
ajn mi renkontas mian amikon, mi diras al li ke mi ĵus vidis fokon
sur la pinto de olivujo, serĉantan oleon por sia salato. Li mokas
kaj diras ke almenaŭ preter la vinberoj, la fokoj manĝas figojn!

La monato Aŭgusto estas iom tro varma, ĉar la suno brulegas la
tutan tagon; la noktoj estas mallongaj kaj venas preskaŭ neniam eĉ
pluvero. Do kiu povas, forflugas al la najbaraj maralpoj. Sed je la
komenco de Septembro la vetero estas de nove tre agrabla. La
sufiĉegaj fruktoj, persikoj, figoj kaj akvomelonoj anstataŭis la
florojn; kaj oni forgesas la sekiĝitajn ĝardenojn kaj la profundan
pulvon sur la stratoj.

Tiam, tro tro frue, Septembro finiĝas. La pluvoj aŭtunaj komencas:
la fremduloj ekrevenas, kaj la dolĉa paco kaj kvieteco de la someraj
monatoj estas foriritaj, kiel,

LA LASTA ROZO DE SOMERO.--(Moore).

  Nun floras de l'somero
    La sola lasta rozo.
  La kunvivantoj ĝiaj
    Velkis en mortripozo:
  Ne estas flor' parenca,
    Aŭ rozburĝono ia,
  Por ĝemojn kaj ruĝiĝojn
    Redoni al alia.

  Mi ne vin lasos sole,
    Sur la tronket' plendeti
  Ĉar la beluloj dormas,
    Vi devas kundormeti.
  En morto, sen parfumo,
    L'amikoj jam dormetas:
  Do floron vian teren
    Ĝentile mi disĵetas.

  Mi tiel volus sekvi
    Se l'amikec' finiĝus
  Aŭ la juveloj brilaj
    De l'amular' foriĝus:
  Ĉar se la koroj veraj
    Kaj dolĉaj ne plu estus,
  En la dezerta mondo
    Volonte kiu restus?

  Clarence Bicknell.


FOOTNOTES:

[*] A popular tradition.

[1] Sea-shore.

[2] A slight earthquake.

[3] Cloves.

[4] Tents.



[_Copyright reserved._]

LA VENTEGO.

Dramo de SHAKESPEARE: tradukis A. MOTTEAU.


_La plej malnova presita ekzemplero de "la Ventego" troviĝas en la
foliega volumo, kiun la aktoroj Heminge kaj Condell--ambaŭ kolegoj
de Shakespeare--preparis en la jaro 1623a, kaj ĝia unua prezentiĝo
okazis la 1-an de Novembro 1611a, laŭ samtempaj raportoj._

_Tiuj faktoj klarigas la maturan belecon, la riĉege imagitan
fantazion de tiu nobla dramo, videble verkita dum la maturaĝo de
ĝia kreinto--unu el liaj lastaj ĉefverkoj--eble la lasta._


AL LA MAJSTRO, LA ELPENSINTO DE ESPERANTO!

  Ĉu _La Ventegon_ esperantigante
  Mi troatencas? Diru al mi, majstro.
  Ho! ŝajnas mia Shakespeare tia fonto
  Ke ĉiutage ĉerpas mi belaĵojn
  En liaj helaj paĝoj! Do rigardu
  Ne tro severe tiun ĉi libreton
  Malindan eĥon je l'Avona Cigno.

  A.M.

PERSONOJ.


  Alonzo, reĝo de Neapolo.
  Sebastiano, frato de Alonzo.
  Prospero, rajta duko de Milano.
  Antonio, frato de Prospero, duka uzurpulo de Milano.
  Ferdinando, reĝido de Neapolo, filo de Alonzo.
  Gonzalo, honesta maljuna konsilano.
  Adriano   } kortegaj sinjoroj.
  Francisko }
  Kalibano, sovaĝa kaj malbela sklavo.
  Trinkulo, kortega amuzulo.
  Stefano, drinkema kelisto.
  Ŝipestro, Subestro, Maristoj.
  Mirando, filino de Prospero.
  Arielo, aera spirito.
  Iriso, Cereso, Juno, } spiritoj.
  Nimfoj, Rikoltistoj, }
  Aliaj Spiritaj Servistoj de Prospero.

⁂ La Agado havas lokon unue en ŝipo apud la landbordo,
poste sur insulo.


AKTO I.

Sceno 1.--_En ŝipo--Ventega fulmotondra bruego aŭdata._

(_Venas_ Ŝipestro _kaj_ Subestro.)


Ŝipestro.--Subestro!

Subestro.--Tie ĉi, mastro; kion vi ordonas?

Ŝipestro.--Bone; admonu la maristojn, vigligu ilin, aŭ la
ŝipo disrompiĝos sur la ŝtonegoj. Vigle, vigle!

(_Venas_ Maristoj.)

Subestro.--He! kamaradoj, kuraĝe! kuraĝe! Bravuloj vigle!
vigle! Mallevu la velojn; atentu la fajfilon de l'mastro! ... Nun,
blovu, ventoj, ĝis vi krevos, se estas sufiĉa spaco!

(_Venas_ Alonzo, Sebastiano, Antonio, Ferdinando, Gonzalo
_kaj_ Aliaj.)

Alonzo.--Bona subestro, atentu! kie estas la ŝipestro?
Brave agu, ŝipanoj!

Subestro.--Mi petas ke vi restu malsupre.

Antonio.--Kie estas la ŝipestro, subestro?

Subestro.--Ĉu vi ne aŭdas lin? Vi malhelpas nian laboron.
Restu en viaj ĉambretoj. Vi nur helpas la ventegon tie ĉi.

Gonzalo.--Neniel; estu pacienca!

Subestro.--Jes, tuj kiam la maro estos. Iru for de tie ĉi!
Ĉu tiaj blekegantoj timas reĝan nomon? Ne! Iru en la ĉambron.
Silentu! Ne malhelpu nin.

Gonzalo.--Prave; memoru, tamen, tiujn kiujn la ŝipo portas.

Subestro.--Neniun kiun mi pli amas ol min mem. Nu! vi estas
konsilano; se vi povas ordoni ke tiuj ĉi elementoj silentu, kaj
tiamaniere trankviligu la nunan veteron, bone; ni ne tuŝos plu ian
ŝnuregon; uzu vian povon! sed, se vi tion ne povas, estu danka ke vi
jam tiel longe vivadis, kaj en via ĉambreto pretiĝu por ia ebla
estonta malfeliĉo, se ĝi okazos. (_Al la_ Maristoj) Vigle,
kamaradoj! (_Al la_ Aliaj) For de tie ĉi, mi petas! (_Foriras_).

Gonzalo.--Mi ja ĝojas pri tiu ĉi malgentilulo; ŝajnas al
mi ke sur li ne estas signo de drononto; li perfekte prezentas
pendigoton! Ho, sorto! zorgu pri lia pendiĝo; ke lia sorta ŝnuro
nun fariĝu nia sava ŝnurego, ĉar, alie, ni ne povos esperi ian
bonaĵon: se li ne naskiĝis pendonta, vere, mizera estas nia stato!
(_Ĉiuj foriras_).

  (_Daŭrigota_).



ESPERANTO POR ĈIUTAGA VIVADO.


Ne malmultaj homoj jam pruvis per la reala sperto ke Esperanto ja
posedas ĉiujn ecojn, kiujn praktika parolata lingvo bezonas, sed la
loĝado de la Prezidanto de la Societo "Esperanto" en Havro
(Francujo), kiu loĝado okazis antaŭ ne longe, donis pluan pruvon.
Kun li ĉeestis sia edzino, kiu estis tre kontenta babilante kun la
Havraj Esperantistinoj, la Sekretario de la sama societo, kaj amiko,
al kiu Esperanto estis nova lingvo.

Post kelkaj tagoj, la Sekretario de la Esperanto Klubo ankaŭ alvenis
kaj Fraŭlino Lawrence, la eks-sekretariino.

La kvar Kiĥlianoj pasigis dek-unu tagojn en unu loko, loĝante en
hotelo kie kvar profesoroj ĉe la Havra Liceo ĉiutage manĝadis, kaj
dum almenaŭ du kaj duono horoj ĉiutage la samaj personoj
interparoladis Esperante. Necese, tre granda nombro da diversaj
objektoj estis priparolata. Ne estis mallonga viziteto, ne estis
kelkaj frazoj pri la vetero aŭ la sano, aŭ kelkaj demandoj pri
pakaĵoj kaj biletoj, kaj la plej bona vojo al Ĉitie-aŭ-tie, sed
vera interŝanĝo de opinioj pri ĉiaspecaj aferoj, pasanta inter
personoj ĝis tiam apartigitaj de la manko de komuna ilo de parolado.

Plue, la loĝado prezentis okazojn por fari paroladojn, preparitajn
kaj senpreparajn, Esperante, kaj la kara lingvo pasis tra la provo
venkante. Nun Angloj havas Anglan ateston, ke Esperanto ne estas nur
interesa ludilo por pasigi senokupajn horojn, sed sana, fortika
lingvo, taŭga por ĉiuj praktikaj utilaĵoj, kaj ankoraŭ lernebla
sen multa penado.

Samtempe, alia argumento, kiu tiuj, kiuj estas blindigitaj de la
antaŭjuĝado, ofte uzas kontraŭ Esperanto, nome, ke pro la
diferencoj de la elparolado kaj de la nacia idiomo, diverslandaj
Esperantistoj ne povus kompreni Esperanton parolatan de alilandulo,
estis efektive silentigita. De la unua momento, kiam la Angloj
marŝis sur la Francan teron ĝis la finaj adiaŭoj, oni trovis
nenion malfacilecon, nek parolante nek komprenante.

Tio estis pli rimarkinda, ĉar la vizitantoj havis tre malofte
okazojn por interparoladi Esperante. Ili estis similaj al knaboj
ĵetitaj en akvon, kiuj devigas aŭ naĝi aŭ droni. Certege ili ne
dronis; kontraŭe per Esperanto, kaj per Esperanto sole, ili pasigis
plejplaĉantan libertempeton, kiun ili kore deziras ripeti la
proksiman jaron, ĉu en Havro, ĉu aliloke.

  John Ellis, No. 7124.


ESPERANTO IN DAILY LIFE.

Not a few people have already proved by actual experience that
Esperanto possesses all the qualifications requisite for a practical
spoken language, but the visit of the President of the "Esperanto"
Society to Havre (France), which took place a little while ago, has
afforded another proof. His wife, who was very happy chatting with
the Havre lady-Esperantists, the Secretary of the same Society, and a
friend, to whom Esperanto was a new language, accompanied him.

After a few days the Secretary of the Esperanto Club and Miss
Lawrence, the ex-Secretary, also arrived.

The four Keighleyites spent eleven days in one spot, living at an
hotel where four Professors of the Havre Lycée daily took their
meals, and for at least 2-1/2 hours each day the same persons
conversed in Esperanto with each other. Necessarily the number of
topics covered was very large and the subjects of conversation most
various. It was not a case of a short call, some remarks on the
weather and health, or a few questions as to luggage and tickets and
the best way to So-and-so, but a genuine interchange of opinions on
all manner of subjects, passing between persons previously separated
from each other for lack of a common medium of speech.

Not only that, but the visit gave opportunity for making speeches,
both set and extempore, in Esperanto, and the prized language came
through the ordeal with flying colours. Englishmen have now English
testimony that Esperanto is not merely an interesting toy to while
away the leisure hours, but a sound, solid language, available for
all practical purposes, but yet to be acquired without serious
effort.

At the same time another argument, which those who are blinded by
prejudice frequently employ against Esperanto, that is to say, that
on account of the differences in pronunciation and national idiom,
Esperantists of various countries would not be able to understand the
Esperanto of a foreigner, was effectually silenced. From the first
moment that the English set foot on French soil to the final adieux,
no difficulty was experienced, either in speaking or in
understanding.

This was all the more remarkable because the visitors had previously
had very few opportunities of conversation in Esperanto. They were
like boys thrown into the water, they had either to swim or drown.
Most assuredly they did not drown; on the other hand, by means of
Esperanto, and by nothing else, they spent a most pleasant little
holiday, which they long to repeat next year, either at Havre or
elsewhere.

  John Ellis, No. 7124.



ESPERANTO IN SHORTHAND.


[Illustration: Pitman Shorthand.]

Through the courtesy of Sir Isaac Pitman & Sons, Ltd., who have
provided us with this plate, we are enabled to show our readers the
first example of Esperanto printed in the Pitman system. It must be
borne in mind that all the vowels are long in Esperanto. We hope that
this anecdote will serve many of our readers as a reading exercise.

  N.B.--In line 14 "sherko" should read "shertso."
                15 "sherkulo"   "       "shertsulo."
                14 "elversis"   "       "elvershis."

Oni diras ke, marvojaĝante, ventroparolisto amikiĝis kun la
fajristo de la ŝipo, kaj ĉiutage eniris en la verkĉambron. Unu
tago la vojaĝanto sidiĝis apud la fajrejo, kaj ŝajnis fumadi
sonĝe kaj kviete. Baldaŭ turnilo ekbruegigis kaj la fajristo venis
kaj oleis ĝin. Tiam li rekomencis sian laboron. Iom poste,
li reaŭdis la saman bruon kaj rekuris, oleujo en mano, por
kvietigi ĝin. Tion farinte, li laboradis; sed preskaŭ tuj
rekomencis de nove la bruon. Tiam la fajristo eksuspektis la kaŭzon.
Kviete marŝante malantaŭ la ventroparolisto, li elverŝis multe da
oleo sur la ŝerculon. "Nun," li diris, "mi divenas ke la turnilo ne
bruadigos." La ŝerco, oni diras, estis tiel bona ke la
ventroparolisto ne deziris refari ĝin!

  _Tradukis_ G. Ledger.



Kiel senkrurulo povos fariĝi kuristo?

Nur kutimante paroli pie, li tiel fariĝos _piediranto_.

  E.L.

     * * *

Sinjorino B. atendis viziton de la Episkopo, kaj ŝi instruis la
knabserviston kion li devas fari. "Kiam vi alportos al lia moŝto
varman akvon, vi frapos je la pordo. Sendube la Episkopo demandos
"Kiu frapas?" Tiam vi devas respondi "La Knabo, mia Sinjoro."

La Episkopo venis kaj poste supreniris en sian ĉambron. La knabo
frapis kaj li demandis "Kiu estas tie?" La timema knabo respondis "La
Sinjoro, mia knabo."

     * * *

Jen kio okazis al Anglolando, laŭ la gajhumora franca verkisto
Alphonse Allais. "Ĉar de longege oni elfosis Anglolandon por eltiri
karbon kaj feron, la granda insulo fariĝis tute kava, kaj sekve pli
malpeza ol la akvo kiu ĝin ĉirkaŭas. Ĝi do naĝis. Sed la Angloj
kiuj timis ke ilia patrujo povus fornaĝi al la Kontinento elpensis
kaj almetis la fadenegojn telegrafajn kiuj ludas la rolon de ŝnuroj
alligantaj la insulon al la firmaĵo. Sekve Anglujo estas firme
fiksita kaj ne povos perdiĝi en oceano."

  _Tradukis_ E. Legoffre.

     * * *

Maristeto demandis ŝipestron: Se oni scias kie objekto kuŝas, ĉu
oni povos diri ke ĝi estas perdita?

Neniel, respondis la ŝipestro.

Nu, via arĝenta krajoningo ne estas perdita, ĉar mi scias ke ĝi
kuŝas sur la fundo de la maro.

  E.L.



VIVO DE MARISTO.


  En nokt' okazis uragan',
    La maron montigante;
  Tabakon maĉis Barni Bunt,
    Al Bolin Bill dirante--
  "Nordokcidenta blovas, Bill,
    Ĉu vi ĝin aŭdas brui nun?
  Helpu ilin Di', bedaŭras mi
    Bordanojn malfeliĉajn nun!

  Urbanaj malsaĝuloj, kun
    Danĝer' en ĉiu vento,
  En lito mem tremadas nun,
    Ke falu la tegmento!
  Mizeraj ja envias nin,
    Mi kredas, dezirante
  La sorton kiun trafis ni,
    Sur ocean' estante!

  Kaj kiuj pri aferoj en
    La strato promenadas,
  Por kisi familion, jen,
    Nun hejmen rapidadas;
  Dum sur ferdeko vi kaj mi
    Kuŝiĝas kun plezuro,
  Ekflugas ĉirkaŭ ili nun
    Fumpotoj sen mezuro!

  Maranoj ofte aŭdis ni,
    Ke homoj perdas monon,
  Kaj riskas eĉ la vivon, se
    Veturas en Londonon;
  Landanoj timas, scias ni,
    Nobeloj aŭ vestistoj;--
  Ĉielon danku, vi kaj mi,
    Ke estas ni maristoj!"

  _Tradukis_ B. Elmy.


A SAILOR'S LIFE.


  One night came on a hurricane,
    The sea was mountains rollin',
  When Barney Buntline turned his quid
    And said to Billy Bowlin'--
  "A strong nor'wester's blowin', Bill,
    Oh, don't you hear it roar now?
  Lord help 'em, how I pities all
    Unhappy folks on shore now!

  Foolhardy chaps as lives in towns,
    What dangers they are all in;
  And now a'tremblin' in their beds,
    For fear the roof should fall in!
  Poor creatures, how they envies us,
    And wishes, I've a notion,
  For our good luck in such a night,
    To be upon the ocean!

  And then, for them kept out all day
    On business from their houses,
  Who late at night are hurryin' home
    To cheer their babes and spouses,--
  While you and I upon the deck
    Are comfortably lyin',
  My eyes, what tiles and chimbley-pots
    About their heads are flyin'!

  We seamen, too, have often heard
    How men are sold and undone
  By overturns in carriages,
    And thieves and fires in London;
  We know what risks all landsmen run,
    From noblemen to tailors;
  So, Bill, let us thank Providence
    That you and I are sailors!"

  Capt. W. Pitt, R.N.



Perloj en Dezerto.--Arabo, vojperdinte en la dezerto, kaj
jam nenion manĝinte de du tagoj antaŭe, sentis sin ekmorti per
malsato. Pasante apud puto, kie la karavanoj trinkigas siajn
kamelojn, li ekvidis sur la sablo lederan saketon. Li ĝin prenis kaj
palpis. "Estu Dio laŭdata!" li diris; "kompreneble en tio estas aŭ
daktiloj aŭ aveloj." Plena je tia dolĉa espero, li rapidas malfermi
la saketon, sed vidante ĝian enhavon, "Ho ve!" li ekkriis, "estas
nur perloj!"--(6266).



DIO, SAVU LA REĜON


  Nian Noblan Reĝon,
  La gracian Reĝon,
  Dio savu!
  Estu li venkinta,
  Feliĉa, glorinda,
  Longe li reĝadu,
  Dio, lin savu!

  Sinjor' Di' stariĝu,
  Malamikojn pelu
  Kaj faligu!
  Disig' politikon,
  Venku friponaĵon,
  Al Ci ni konfidu;
  Dio nin savu!

  Donacojn plej karajn
  Al li donu multajn.
  Li reĝadu!
  Leĝojn li defendu
  Kaj por ni ebligu
  Kore-voĉe kanti
  Reĝon savu Di'.

  (_Tradukis_ E.L.).



NIAJ FREMDAJ KUNBATALANTOJ.


Nia Kara Estro, Doktoro Zamenhof, skribis al ni sekvantan--

"Skribi artikolon por la Angla-Esperanta gazeto mi bedaŭrade havas
nenian eblon, ĉar mi estas tiel treege okupata, ke mi ne havas eĉ
unu liberan minuton. Mi deziras al la gazeto la plej bonan sukceson
kaj mi esperas, ke la gazeto baldaŭ trovos tre multe da bonaj
kunlaborantoj."

Ni treege bedaŭras ke la bona Doktoro ne povos skribi iom por ni,
sed korege ni lin dankas por lia afabla bondeziro al nia sukceso.

     * * *

Ni ankaŭ ricevis tre afablan leteron de So. de Beaufront, por kiu ni
lin dankegas. Jen ĝi estas. "Nepo de anglino, mi konas pli multe de
aliaj la karakteron anglan. Mi do ne miras ke Esperanto estas tre
favore akceptata de viaj sampatrujanoj kaj eĉ mia profunda konvinko
estas, ke Anglujo influos tute aparte sur la finan venkon de Esperanto.
La Angloj havas la juĝadon tro sanan por ne kompreni, ke nur en
lingvo neŭtrala troviĝas la praktika solvo de lingvo internacia.
Aliparte, antaŭ sistemo tiel simpla, kiel Esperanto, antaŭ lingvo
kies duono da vortoj almenaŭ estas jam antaŭe konataj de ili,
viaj samlandanoj nepovas malŝati rimedon de internacia komunikiĝado
kiun malgraŭ ĉio ilia patra lingvo neniam povus doni. Pro tio mi
tute konfidas ke ilia karaktero logika kaj praktika turnos ilin
al ni kaj faros el ili bonegajn rekrutojn por Esperanto.--L. de. B.

     * * *

Sinjoro Fruictier skribis al ni "En Novembro de 1903a j. aperos
la unua No. de Internacia Medicina Revuo," sesonjara organo en
Esperanto, kies redakcia komitato konsistas el Profesoroj en Pariza
Medicina Fakultato. Ĝia jara abonkosto estas 6/6 ... Ni sendos
provajn ekzemplerojn kun gramatiko de Esperanto al plej multaj
scienculoj. Sed por tio ni bezonas Monon kaj Kunlaboradon.... Al
ĉiuj, kiuj abonos antaŭ la apero de la unua No. ni sendos senpage
unu ekzempleron de "Esperanta Sintakso laŭ verkoj de Doktoro
Zamenhof." Plie, ilia abono daŭros dum tuta jaro 1904a, kia ajn
estos nombro de N-oj aperontaj ĝis fino de tiu ĉi jaro ... Tial
konfidante vian konatan Esperantistan fervoron, mi antaŭe plej kore
vin dankas, kaj humile salutas."

Certege ni esperas ke la venonto estos sukcesplena kaj ke Sinjoro
Fruictier trovos multe da abonantoj kaj _kunlaborantoj_ inter
niaj scienculaj adeptoj.

(Subscriptions are received by the Hon. Sec., Esperanto Club).

Manuscript contributions should be sent to So. Paul Fruictier, 27
Boulevard Arago, Paris.

So. A. Saint-Martin, la tre sindonema helpanto kaj Redaktoro de la
Kanada gazeto "La Lumo" skribis tre interesan leteron. Li diras
"Brave! Brave! Brave! Mi gratulas vin sincere.... Hodiaŭ mi ricevas
vian sciigon ke ne sole estos Angla eldono de jam fondita revuo, sed
tute nova organo. Bravege! Mi memoras ke kelkaj amikoj Kanadaj iam
diskutis kiam estos Angla Esperanta revuo. Iu diris post 50 jaroj,
alia post 40 jaroj, mi kuraĝis diri, post dek jaroj oni en Anglujo
mem eldonos Esperantan Gazeton. La tutaj ĉeestantoj ekridegis, kaj
hodiaŭ, post unu jaro, vi anoncas al mi la bonan novaĵon! ... Diru
al amikoj en Anglujo ke ili sendu poŝt-kartojn al la Virina Klubo
Progreso, 137a rue Sainte Elizabeth, Montreal, Canada. Tiu Klubo
estas la unua virina Esperantista, ĝi fondis Esperantan ekspozicion,
kaj sendas kiel respondo al ricevitaj kartoj, grupan portreton de
kelkaj membroj de la Klubo. Tiu ekspozicio farota en la montrfenestro
de unu el la plej gravaj ĉiutagaj ĵurnaloj en Montrealo, certe
multe helpos al nia afero. Mi premas korege vian manon.--Via A.
Saint-Martin."

Ni kore ĝojas ke la profetaĵo de niaj Kanadaj Samideanoj ne estas
bona. La patrinalando ne estas tiel malantaŭema kiel oni pensis.

Ankaŭ ni salutas kore la Virinan Klubon kaj esperas ke la ekspozicio
estos tute sukcesplena.

     * * *

Nia Sveda Kunlaboranto, Sinjoro Ahlberg skribis--"Mi ne povas eviti
prezenti al vi miajn sincerajn komplimentojn pro la grandiozaj
rezultatoj de via admirinda propagando tie en Anglujo! ... "Kiu estus
povinta kredi tion antaŭ unu jaro" kriis al mi malnova Esperantisto,
kiu, pro sia speciala scienco, la financo, zorge studiadis la
anglajn kaj amerikanajn rilatojn ... Laŭ mia deziro, li nun estas
publikigonta senpage nomarojn pri ekstersvedaj komercistoj, kiuj
deziras, per Esperanto, ekzistigi komercajn rilatojn kun svedaj
firmo, firinoj kaj letere sciigos tion ĉi al mi.--Al vi kaj al via
klubo kunfratajn salutojn.



LA HUMORA FLANKO DE TELEGRAFO.

Se oni kolektus depeŝojn kiuj trakuras telegrafan ferfadenon, diras
unu praktika telegrafejestro de vasta telegrafa sistemo, ili farus
kuriozan kaj interesan volumon de korespondaĵoj. La kosto de la
forsendo de depeŝo dependante de la nombro de vortoj kiujn ĝi
enhavas kompreneble igas ĝian konstruaĵon kiel eble plej mallongan.
Plej multaj depeŝoj enhavas malpli ol dek-du vortoj (kune kun adreso
kaj subskribo), kaj estas mirinde kiom da materialo tiu ĉi malgranda
nombro de vortoj ofte enhavas.

Sinjorino, kiu deziris ekscii kiam ŝia edzo revenos hejmen, sendis
al li depeŝon demandante tion. Li respondis ke grava afero malhelpis
lin, kaj ke li ne povos reveturi ĝis post kelkaj tagoj.

La Sinjorino tuj respondis sendante al li alian depeŝon en sekvanta
lakonika stilo:--"Hejme. 12 Septembro, 1903; Al F.C.P. Depeŝo
ricevita. Deŭtronomio xxiv., 5."--Mario.

Turninte al la nomita verso en Sankta Skribo, la adresito legis
sekvantan longan leteron:--

"Se oni edziĝis oni ne devas eliri por militi, nek devas oni
klopodiĝi pri ia afero; sed oni devas resti hejme libera dum unu
jaro, kaj oni devas ĝojigadi la edzinon kiun oni edzinigis."

Dua ekzemplero estas respondo sendita al homo kiu estis pekinta
kontraŭ la leĝoj kaj kiu forkuris. Li deziris ekscii ĉu estus
prudente reveni. Tial li telegrafis je sekvanta stilo:--

"1 Oktobro, 1903; Al B.C.M. Ĉu ĉio estas O.K.?--D.T.M.

Kaj li ricevis sekvantan mallongan respondon:--

"Al D.T.M. 1 Oktobro, 1903. Proverboj xxvii., 12."--B.C.M.

Turninte al la nomita verso la sciama individuo ricevis vere
sekvindan konsilon:--

"Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; sed naivuloj
antaŭeniradas kaj estas punitaj."

  _Tradukis_ C. F. Hayes.


THE HUMOUROUS SIDE OF TELEGRAPHY.

Were one to collect despatches which pass over the telegraph line,
says a practical manager of a great telegraphic system, they would
make a curious volume of correspondence. The cost of the transmission
of a message depending upon the number of words it contains of course
renders its construction as brief as possible. Most despatches
contain less than a dozen words (together with an address and
signature), and it is marvellous how much matter this small number
of words often contains.

A lady, who wanted to ascertain when her husband would return home,
sent him a message making the enquiry. He replied that a serious
matter hindered him, and that he would not be able to return for some
days.

The lady immediately replied by sending another message in the
following laconic manner:--"Home. 12 September, 1903; To F.C.P.
Message received. Deuteronomy xxiv., 5."--Mary.

Having turned to the specified verse in the Word, the addressee read
the following long epistle:--

"When a man hath taken a new wife, he shall not go out to war,
neither shall he be charged with any business; but he shall be free
at home one year, and shall cheer up his wife which he hath taken."

A second specimen is a reply sent to a man who had committed an
offence against the law and had absconded. He wanted to find out
whether it would be prudent to return. He therefore telegraphed in
the following style:--

"1 October, 1903; To B.C.M. Is all O.K.?"--D.T.M.

And he received the following brief reply:--

"To D.T.M. 1 October, 1903. Proverbs xxvii., 12."--B.C.M.

Having turned to the verse mentioned, the enquirer received good
counsel:--

"A prudent man foreseeth the evil, and hideth himself; but the
simple pass on and are punished."



Kiel marŝas la Lapoj? Ne kapo malsupre, mi pensas? Ne, ili piediras
per la plando sur Laplando (_plando, sole of the foot_).

  E.L.

     * * *

_Maljuna Soldato_: Ĉu vi deziras esti heroo, knabeto?

_Knabeto_: Ne dankon! Mi ne deziras havi nur unu brakon kaj
okulon artefaritan!

  G.C.L.

     * * *


BONVENO.


  Gazeto Angla Esperanta, iru
  Antaŭen en la mondon, kunhelponte
  Kolegojn viajn ĉiam sendi vortojn
  De amikeco kies sono dolĉa
  Eniru en la korojn de la homoj
  Kaj ligon sanktan de frataro fari.

  No. 8380.



CORRESPONDENCE PAGE.

O.A., of York, writes:--"I want to head my notepaper with a notice
that I am willing to receive correspondence in Esperanto. What is
the best phrase to use?"

We think that "Mi korespondados Esperante" is best, being to the
point and short.

     * * *

Several correspondents have enquired whether it is easy to teach
one's self Esperanto. This depends on the learner. But I will give
two communications received to-day (September 4). Many similar
letters of appreciation arrive every week.

(1). "Kara Sinjoro, Mi komencis lerni Esperanton la lastan Sabaton
el (je?) la libreto _Esperanto_, kaj mi aĉetis mardon la
'Complete Text-Book' de Sinjoro O'Connor. Mi jam estas konvinkita ke
la nova lingvo internacia estas perfekte praktika, kaj ke ĝi
fariĝos grandan gajnon por la mondo se ĝi ricevos la atento kiun
ĝi meritas. Kun saluto."

  A.G.E., London, N.

This is, word for word, the Esperanto letter of a five-days' student.
It would be interesting to see a similar production after an equally
short period of self-tuition in any natural language. "Atento"
instead of "atenton" seems to be the only slip!

(2). "Dear Sir,--I received the books safely yesterday morning....
I think Esperanto a most wonderful language. I shall soon translate
the letters (for enrolment in the Adresaro) and send them in. I have
never been so surprised as when I glanced through the text-book. I
thought it would take at least 30 or 40 hours to master the grammar,
but I find I can do it in 2! You will probably be rather surprised
when you hear that I am only 14 years old. Yours truly, W.G.R.,
Montmorency, France."

We wish him every success, and hope soon to receive an Esperanto note
also.

     * * *

G.M.H., London, N.W., writes in Esperanto asking for "rules for the
order of the words in Esperanto."

For an affirmative sentence the English order is generally the best.
For questions, however, the order is not inverted. Ĉu mi havas
libron? not Havas mi libron?

     * * *

A most enthusiastic Sussex Samideanino writes: "I may never be able
to do much--my age (71) precludes the possibility; but what I can do
will give me the greatest possible pleasure."

     * * *

M.A., of Weymouth, says: "I am in a slight difficulty.... What is the
pronunciation of the plural termination _OJ_?" Unfortunately this
point was not sufficiently clear in the first edition of the
Text-Book. The sound is monosyllabic as in TOY. The tonic accent
therefore falls on the preceding syllable. The termination of
adjectives follows the same rule.

     * * *

A.F.M., of Inverness, wonders whether we are desirous of receiving
advice, and says that we should have "at least a column interlined
with _Hugo's_ method of illustrating pronunciation, and another
with the literal translation of each word just below."

We are only too glad to receive suggestions from our good friend
A.F.M. Perhaps he and similarly-minded enquirers are able to read
shorthand. If so, the anecdote printed in _Pitman's_ system will
suffice. If not, we will see what can be done next month. As for the
second suggestion, that is embodied already; the parallel-column
translations are as literal as possible.

     * * *

W.F., of Beith, asks: "Is the 'k' in such words as 'knabo,' 'kvar,'
etc., sounded as in the English word 'knife?'"

This is another point which is frequently referred to as a
difficulty. In Esperanto there are no silent letters. Therefore this
"k" must be sounded, and not be silent as in the English word given.
Students of German will recognise the sound in the word "knabe."



DIVERSAJ SCIIGOJ.


Ĉi tie Londone ni ricevis tre interesajn vizitojn de multaj fremdaj
samideanoj. Vere estas mirinde ke jen tute ne estas malsameco de
elparolado inter la diverslandanoj kun kiuj ni ĝis nun paroladis.
Plezurege ni nun renkontis Esperantistojn el Francujo, Italujo kaj
Bohemujo. Tiu ĉi ofta interŝanĝo de pensoj kun personoj kiuj
antaŭe estis apartigitaj per manko de komuna lingvo certe estas unu
el la plej grandaj plezuroj kiujn Esperanto donas al siaj adeptoj. Ni
korege esperas ke ni baldaŭ vidos multajn fremdajn kunlaborantojn.

Vicprezidanto de la Hispana Societo skribis al ni kaj sendis afablajn
bondezirojn je la estonta sukceso de nia granda entrepreno. Li ankaŭ
sciigas nin ke oni eldonos Novembre novan Esperantan gazeton "La
Hispana Suno." Ke ĝi estos sukcesplena, ni esperegas. Sed Hispanujo
ne estas la sola lando kiu havas novan organon. Malproksima Peruo
ĵus eldonis "Antaŭen Esperantistoj!" Vere feliĉa nomo por la
naskinto, kaj ni fidas ke la Peruanoj respondos al la devizo, kaj
rapide antaŭmarŝos.

Sudameriko ŝajnas esti bona loko por Esperanto, ĉar ni ĵus ricevis
sciigojn pri la fondo de nova grupo en Santiago, Ĉile. La Direktoro
estas Sinjoro E. Sepulveda Cuadro, Profesoro de Fonetiko.

Sed ne estas necese ke oni serĉos Sudamerikon por eltrovi pruvojn de
la progreso de Esperanto. Niaj amikoj en Keighley--elparolata
Kiĥli--havis sian jarkunvenon post tre aktiva vivo de dek monatoj.
Vere ili faris grandan propagandon, ĉar, kvankam la urbo ne estas
granda, jen estas preskaŭ sesdek Esperantistoj tie. Eble estas pli
facila afero disvastigi la lingvon en urbeton kie ĉiu konas siajn
najbarojn, sed, ĉu tiu ĉi estas vera aŭ ne, oni devas gratulegi la
Kiĥlian Societon pri ĝia rapidega kresko.

Ankaŭ ĉi tie ni havas novajn societojn. Je la lasta tago de
Septembro, nia tre sindonema helpanto, Sinjoro Clephan, paroladis
pri Esperanto ĉe la Literary and Philosophical Institute,
Newcastle-on-Tyne. Jen estis okdek ĉeestantoj, kaj, post la
parolado, dudek el ili deziris grupiĝi. Tiel nia plej norda Angla
Grupo naskis. Ni petas ĉiujn kiuj loĝas en aŭ apud tiu urbo ke
ili aliĝu al la nova societo.

Nia tre agema kunlaboranto, Sinjoro Motteau, ĵus fondigis la "Forest
Gate Esperanto Group." Ni petas ke oni skribu al la Hon. Sek. de la
Grupo, Sinjoro E. J. R. Beal, 74, Claremont Road, Forest Gate. Niaj
amikoj tie tre deziras ke ili povus havi la uzon de taŭga ĉambrego
en kiu So. A. Motteau volonte donus senpagan kurson de Esperanto.

La tre entuziasma propagandisto Sinjoro Thill, 6, Barton Crescent,
Mannamead, Plymouth, ankaŭ deziregas ĉambregon kie li povos doni
senpagan instruadon. Ni korege esperas ke ia amiko povos helpi niajn
du kunlaborantojn.

Doktoro R. J. Lloyd, D.Litt.M.A., komencis Esperantan kurson ĉe la
Liverpool Universitato je Oktobro 14. Ni fidas ke multaj lernantoj
venos tie, kaj ke la entrepreno estos sukcesa. Ŝajnas al ni ke estas
notindege ke Angla Universitato malfermis kurson.

Doktoro Adolf von Mayer estas la aktivega estro de la Esperanta
movado en Manchester. Unu el liaj lernantoj baldaŭ komencos kurson
en Ĵaponujo. Jen estas multaj fremduloj en la Manchester Grupo, kaj
ni kredas ke ĝi kreskos rapide.

Ni petas ke amikoj skribos al Sinjoro E. W. Eagle, 21, Kellett Road,
Brixton, S.W. Ankaŭ al Sinjoro P. G. Bacon, 170, Clapham Park Road,
S.W. Tiuj ĉi sinjoroj estas la sekretarioj de novaj grupoj por
studii Esperanton. En Ilford Sinjoro W. A. Jeffery deziras fondi
grupon. Lia adreso estas 42, Park Road, Ilford, kaj li fidas ke oni
skribos al li pri la afero.


GRAVA AVIZO.

La senpagaj kursoj de la Esperanto Klubo nun komencos. Ni devas
treege danki la sindonemajn gesinjorojn kiuj aminde donas ilian
tempon por disvastigi Esperanton, kaj la plej malgranda honoro kiun
oni povos fari je ili estas zorgi ke la kursoj estos sukcesplenaj. Ni
do petegas ke kiel eble plej multe ĉeestos.

Lunde jen estos kurson de Sinjoro O'Connor ĉe "The Gouin School of
Languages," 34, Harrington Road, S.W. (quite close to the South
Kensington Metropolitan Station), 6.45 p.m.

Ĵaŭde kurson de Fraŭlino Shäfer kaj Sinjoro Goody ĉe "The Gouin
School of Languages," 16, Finsbury Circus, E.C., 6.30 p.m.

Vendrede ĉe Sinjoro C. F. Hayes, 48, Swanage Road, Wandsworth, S.W.,
7.30 p.m.

Tiu ĉi gravega sciigo ne estas kompleta sen korega dankesprimo al
Sinjoro Thémoine, kiu aminde permesis ke ni uzus la ĉambregojn de
la Gouin School, kaj ankaŭ al Sinjoro Hayes, kiu havas kurson ĉe
sia domo.

Je la dua Lundo, ĉiumonate, adeptoj kunvenas ĉe Mowbray House,
Norfolk Street, Strand, por la "Reading Circle."



NIAJ BONEGAJ AMIKOJ.

Du Esperantistaj amikoj foje disputadis pri la nuntempa vivado, ĝiaj
utiloj kaj malutiloj. Ili promenadis sur belega vojo tra aleo de
arboj, kaj je la malproksima vidaĵo estis monteto kovrita per
florantaj herboj kaj brilanta sub sennuba ĉielo.

"Antaŭe tiu ĉi vidaĵo estis tiel bela kiel hodiaŭ" diris unu el
ili. "Jes" respondis la alia "sed tiam ni marŝus tremante, ni timus
rabistojn aŭ militistojn de ia granda barono. Vojo estus malbona kaj
certe ni ne havus pluvombrelojn se pluvus."

"Ĉu la nuna tempo kaj ĝia senĉesa aktiveco, ĝiaj bezonoj, ĝia
preskaŭ lukso por malriĉuloj estas egale bona por krei fortan kaj
nobelan karakteron? Ĉu vi ne kredas ke simpleco estas la plej bona
por ĉiuj?" "Ne" respondis la alia, "ni havas edukecon kaj
ĵurnalojn." "Ĵurnalojn" kun akcento de grandega malestimo.
"Ĵurnaloj estas similaj je ventoflagoj aŭ vaporfajfoj; nur utilaj
por montri kien blovas la vento, aŭ por fari bruon. Vidu do kion
ĵurnaloj diras pri Esperanto!"

Unue ili legis en la "Daily News": "But we are inclined to think that
Esperanto, having no literature and no vital connection with daily
living to enrich and refine and subtilize it, would be a poor
language, in which it would be well nigh impossible to communicate
any ideas but the simplest and most commonplace."

Tiam ili malfermis la "Daily Chronicle" kaj legis: "A gathering of
forty or fifty members gave a hearty welcome to the visitors, and the
facility of comprehension and of speech on both sides was a
revelation."

Alia ĵurnalo kiun ili legis estis la "Daily Telegraph" kie oni
trovis la sekvantan mallongan kritikaĵon "Its meagre scant array of
words Could puzzle no beginner; Untutored cannibals by herds, Would
learn them after dinner."

La "Glasgow Times" diris "I fear that even the enthusiastic W. T.
Stead will not gain many disciples for Esperanto."

En la "World's Work" ili legis "There seems little doubt that
Esperanto is at present holding the field against many rivals."

La "General Practitioner" presis "It is good for the general cause of
an International language that Esperanto should be propagated as much
as possible."

La du amikoj legis kvardek ĵurnalojn kaj trovadis similajn diversajn
kritikojn pri la kara lingvo.

  E. A. Lawrence.

[Vere la nuna sukceso de la Esperantista movado ŝuldas al
ĵurnaloj grandan ŝuldon. Sen la helpo kiun ĝi ricevis; precipe
de la _Revuo de Revuoj, T.P.'s Weekly_ kaj similaj eldonoj,
Esperanto en Anglujo ne estus tiel disvastiĝata kiel ĝi hodiaŭ
estas. Unua ekzemplero de la _Esperanta Gazeto_ ne estus
kompleta sen korega dankesprimo, kaj la espero ke ĉiamkreskanta
nombro de ĵurnaloj estados niaj "Bonegaj Amikoj" en tiu ĉi
bonfarada movado.--Editor's Note].



KELKAJ FABLOJ EL ESOPO.


La Alaŭdo kaj Alaŭdidoj.--En kampo da matura greno
troviĝis kovitaro de alaŭdidoj, kaj la patrino ĉiutage atendis la
venon de la rikoltistoj. Ĉiufoje kiam ŝi foriris, ŝi ĉiam diris
al siaj geidoj ke ili rakontu al ŝi ĉion, kio okazos dum ŝi
forestis. En tago, alvenis la mastro. "Estas nun la tempo voki ĉiujn
miajn najbarojn," li diris, "kaj rikolti mian grenon."

Kiam la maljuna alaŭdo aŭdis pri tio, ŝi diris al siaj idoj: "Se
li fidas je siaj najbaroj, li ne baldaŭ rikoltos sian grenon."

La proksiman tagon, la bienulo revenis, kaj vidante nenion faritan,
li diris al sia filo: "Iru kaj voku viajn onklojn kaj kuzojn, por ke
ili komencu morgaŭ." Sed la alaŭdo diris al siaj idoj ke ili ne
timu, "Ĉar," ŝi rimarkis, "la parencoj ankaŭ havas siajn kampojn
da matura greno, kiujn ili devas rikolti."

Ŝi denove forestis, kaj la mastro, venante kiel antaŭe, nun diris
al sia filo: "Ni mem laboru kaj komencu morgaŭ nian rikolton."

Kiam la alaŭdidoj rakontis tiun diron al la patrino--"Nun," diris
ŝi, "ni vere bezonas forflugi."

"_Kion vi deziras farita, tion vi mem faru._"

  (6266).

La azeno en leona haŭto.--Azeno, vestita je leona haŭto,
fiere vagadis kaj timigis ĉiun el la timemaj bestoj kiujn li
renkontis en la ĉirkaŭaĵo. Ekvidante vulpon, li ankaŭ volis
malkvieti tiun ĉi. Sed Rejnardo, aŭdinte la azenanbruan voĉon,
diris:--"Nu, ja, mi ankaŭ timiĝus se mi ne ĵus estus aŭdinta vin
bleki."

"_Trompantoj ĉiam estos eltrovitaj_"

  (6266).



_In order that this Gazette may be useful as a propaganda agent, it
has been considered advisable to include in each number a synopsis of
the Grammar of Esperanto, so that those hitherto ignorant of its
system may be the better able to appreciate the magazine._


SYNOPSIS OF THE GRAMMAR.

The ALPHABET is composed of 28 letters. They are the following:--

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z and Ŭ.

The VOWELS are always given a long sound; as in the well-known
phrase, "Pa, may we go too?" Shorthand students will at once
recognise them as the long vowels of "Pitman." Their sound can also
be illustrated by--"Bart, Bait, Beat, Boat and Boot."

The following CONSONANTS need special attention. It must be
remembered that the sounds given are invariable, because _Esperanto
spelling is phonetic and each letter has only one sound:--_

  The letter C is sounded as in Czar, or as the "ts" in Bits.
   "     "   Ĉ     "      "     Church.
   "     "   G     "      "     Gag; _i.e._, the hard sound.
   "     "   Ĝ     "      "     George; _i.e._,the soft sound.
   "     "   H     "      "     His; _i.e._, it is aspirated and
                                  never mute as in French.
   "     "   Ĥ     "      "     Loch; _i.e._, the Scotch or German
                                  "CH" or Spanish "J."
   "     "   J     "      " the English letter Y. Thus Paroloj is
                                  sounded Paroloy.
   "     "   Ĵ     "      " the French J in Bijou or the S in the
                                  English word Pleasure.
   "     "   S     "      "  in Sun; never as in Rose
                                  (Rozo in Esperanto).
   "     "   Ŝ     "      "  in She.


     * * *

The English letters Q, W, X and Y do not exist in Esperanto.

The letter Ŭ is only found in diphthongs--Baldaŭ is sounded
Bahldow.

The one remaining point to be mentioned is that "AJ" is the same as
in By. "OJ" as in Boy.

ALL NOUNS end in O in the nominative singular. Birdo, a bird.

When the direct object to a verb, an N is added to this O. Mi havas
birdon, I have a bird.

All nouns form the PLURAL by adding J to the singular. Birdoj, birds.
If objective, birdojn.

All ADJECTIVES end in A and agree with the noun in number and case.
Mi havas belajn birdojn, I have beautiful birds.

     * * *

The INFINITIVES of VERBS always end in I. Lerni, to learn. Pensi, to
think.

PRESENT INDICATIVES end in AS in all persons singular and plural. Mi
iras, I go. Ili iras, they go.

PAST INDICATIVES end in IS in all persons singular and plural. Mi
iris, I went. Ni iris, we went.

FUTURE INDICATIVES end in OS in all persons singular and plural. Ŝi
iros, she will go.

CONDITIONAL MOOD ends in US in all persons singular and plural. Li
irus, he would go.

IMPERATIVE MOOD ends in U. Parolu! speak! Iru! go!

SUBJUNCTIVES are formed by using "KE" and the Imperative. Ke mi iru,
that I might go.

The PRESENT PARTICIPLE ACTIVE ends in ANTA--Iranta, going. In the
Passive voice in ATA--Farata, being done.

PAST PARTICIPLE ACTIVE ends in INTA--Irinta, having gone. In the
Passive voice in ITA--Farita, having been done.

FUTURE PARTICIPLE ACTIVE ends in ONTA--Ironta, about to go. In the
Passive voice in OTA--Farota, about to be done.

ADVERBS end in E--Bone, well. Bele, beautifully.

     * * *

1. The DEFINITE ARTICLE is invariably LA in all cases singular and
plural. La Patroj, the Fathers.

2. There is no indefinite article in Esperanto. Patro, a Father; or
merely Father, as the case may be.

3. "NOT" is expressed by "NE." Mi ne havas amikon, I have not a
friend.

4. Questions are introduced by "Ĉu." Ĉu mi ne havas amikon? Have I
not a friend?

5. ESTI, to be, is the auxiliary verb in Esperanto. Havi, to have, is
never an auxiliary.

N.B.--There are no exceptions or irregularities in Esperanto.


     * * *

The VOCABULARY has been simplified by about 30 affixes, which are
used to modify the meanings of root words. The commonest are the
following PREFIXES:--

BO indicates relationship by marriage. Bofrato, Brother-in-law.

DIS indicates separation, as in English. Disŝiri, to tear to pieces.

EK indicates the commencement of an action. Eklerni, to begin to learn.

MAL is always used to indicate OPPOSITES. Varma, warm. Malvarma,
cool. Amiko, friend. Malamiko, enemy.

RE denotes the repetition of an action. Relerni, to relearn. Rediri,
to say again.

The principal SUFFIXES are the following:--

AĴ signifies an object made from--thus, Fruktaĵo, something made
from fruit.

AR signifies a collection of. Arbo, a tree. Arbaro, a forest.

EBL signifies possibility. Videble, visibly. Lernebla, learnable.

EC signifies an abstract quality. Boneco, goodness. Beleco, beauty.

EG signifies increase. It is the augmentative suffix. Granda, large.
Grandega, immense.

EJ signifies the place where an action takes place. Lernejo, school.
Preĝejo, church.

ET is the diminutive suffix. Infaneto, a little child. Varmeta,
lukewarm.

IG denotes the causing of an action. Morti, to die. Mortigi, to kill.

IĜ denotes turning or becoming. Paliĝi, to turn pale. Fortiĝi, to
become strong.

IL denotes the instrument by which an action is performed. Kudri, to
sew. Kudrilo, a needle.

IN denotes the feminine. Patro, father. Patrino, mother. Onklo,
uncle. Onklino, aunt.

IST denotes the occupation, or means of livelihood. Botisto,
bootmaker. Servisto, manservant.

UL denotes the possession of a Quality or Attribute. Blindulo, a
blind man. Danculo, a dancing man.

By means of these affixes, the Vocabulary is enormously simplified.

     * * *

All should have "The Student's Complete Text Book," 1s. 8d., post
free, and "Twelve Exercises," 1s. 3d., in order to thoroughly learn
the system; but the above is serviceable as a rough basis.

For the convenience of Esperantists, all works dealing with the
language can now be obtained by writing to the Hon. Sec., ESPERANTO
CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.

The books most read are:--

"Student's Complete Textbook," by J. C. O'Connor, B.A., 1s. 8d., post
free.

"Twelve Exercises with Key," by A. Motteau, 1s. 3d., post free.

"No. 52," a short Grammar, by the Hon. R. H. Geoghegan. Price 7d.,
post free. This is a capital preliminary work for giving to friends
to arouse their interest. For this purpose we will supply
_subscribers_ with 6 copies for 2s. 6d., post free.

Three Tales by Tolstoy and Pushkin, 1s. 1d. the set.

"Hamlet," translated by Dr. Zamenhof, 2s.

Grammar in French or German, 1s. 6d.

Commentaire in French, 2s.

Prose Selections, 2s. 6d. and 1s. 6d.

Complete Stories from back "L'Espérantistes," 2d. each.

"Tourist's Phrase-Book," in 6 languages, 6d.

The following monthly magazines can be obtained. The annual
subscriptions are:--

"La Lingvo Internacia," printed wholly in Esperanto, 3s. 6d.

"L'Esperantiste," in French and Esperanto, 4s.

"La Lumo," in French, English, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Belga Sonorilo," in French, Flemish, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Bohema Esperantisto," in Czech and Esperanto, 3s.

"La Rondiranto," in Bulgarian and Esperanto, 3s.

The new "Internacia Medicina Revuo" will appear every two months.
Subscription 6s. 6d. per annum.

The English-Esperanto and Esperanto-English Dictionaries will be
ready shortly. Price 2s. 6d. each.

"French-Esperanto Vocabulaire," 2s. 6d.; "Esperanto-French
Dictionnaire," 1s. 6d.

"Braille Instruction-Book for the Blind," 4s.

Neat star-shaped Badges, for use when travelling, are kept in stock.
Price 9d. each.



[Music: L'Espero. Himno de D-ro Zamenhof.]

  En la mondon venis nova sento,
  Tra la mondo iras forta voko
  Per flugiloj de facila vento
  Nun de loko flugu ĝi al loko!

  Ne al glavo sangon soifanta
  Ĝi la homan tiras familion
  Al la mond' eterne militanta
  Ĝi promesas sanktan harmonion.
      En la mondon, &c.

  Sub la sankta signo de l'espero
  Kolektiĝas pacaj batalantoj,
  Kaj rapide kreskas la afero
  Per laboro de la esperantoj.
      En la mondon, &c.

  Forte staras muroj de miljaroj
  Inter la popoloj dividitaj;
  Sed dissaltos la obstinaj baroj
  Per la sankta amo disbatitaj.
      En la mondon, &c.

  Sur neŭtrala lingva fundamento,
  Komprenante unu la alian,
  La popoloj faros en konsento
  Unu grandan rondon familian.
      En la mondon, &c.

  Nia diligenta kolegaro
  En laboro paca ne laciĝos,
  Ĝis la bela sonĝo de l'homaro
  Por eterna ben' efektiviĝos.
      En la mondon, &c.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET

_No. 2._

_December, 1903._

  THE
  ESPERANTIST

  The Esperanto Gazette for the spreading
  of the International Language....

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs: 1-1/2 roubles: 75 cents).

Published by THE ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS.

                                         Page
  Editor's Notes                        17-18
  What Max Müller Said (Felix Moscheles)   19
  The Beggar Maid (C. Bicknell)            20
  "The Tempest," continued from page 5
  (translated by A. Motteau)               21
  An Autumn Daisy (Ben Elmy)               22
  The Biter Bitten (Paul Mathews)          22
  The Three Friends (Elise Bauer)          23
  The Sound of a Voice (J. Ellis)          24
  Phonetic Longhand Esperanto              25
  Comrades in Other Lands                  26
  Two Fables                               27
  The Angel and The Child (A. Motteau)     27
  Correspondence Notes                     28
  Various Items of Interest                29
  Specimens of the New Dictionaries        30
  Synopsis of Grammar                   31-32



The HON. SECRETARIES of ESPERANTO SOCIETIES are

  BOURNEMOUTH, I. F. H. Woodward, Esq.,
  Norwood, St. Swithin's Road.

  DUBLIN, C. Fournier, Esq.,
  Celtic Association, St. Stephen's Green.

  EDINBURGH, Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  GLASGOW, J. Hunter, Esq.,
  138, Darnley Street, Pollokshields.

  HUDDERSFIELD, G. H. Taylor, Esq.,
  13, Birkly Hall Road.

  KEIGHLEY, J. Ellis, Esq.,
  Compton Buildings, Bow Street.

  LONDON, H. Bolingbroke Mudie,
  41, Outer Temple, W.C.

  MANCHESTER, Dr. A. von Mayer,
  Central Hall.

  NEWCASTLE, H. W. Clephan, Esq.,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PLYMOUTH, J. A. Thill, Esq.,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
  21, St. George's Square.

  SURBITON, P. Howard, Esq.,
  The Bungalow, Crane's Park.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who
will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:
The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:
La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
100, Gracechurch St., Londono, E.C.



A NEW WORK

You should have to perfect your knowledge of Esperanto is the
~just-published Esperanta Sintakso~ laŭ verkoj de ~Doktoro
Zamenhof~ kaj aliaj aŭtoroj.

Verkita de PAUL FRUICTIER. NUR EN ESPERANTO.

From THE ESPERANTO CLUB, 1/6 Post Free.


~We beg to remind our Readers~

not to omit to translate the letters enclosed in the Text Book, and
to send the translations to us with four penny stamps. The
Adresaro--a list of Esperantists--will then be sent, by means of
which one can correspond all over the world in Esperanto.



Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi en Esperanto.

  Doktoro G. BASUTTIL, Misida, Malta.
  Interŝanĝos poŝtsignojn.

  Rev. H. T. W. BUTLER, St. Paul's Vicarage, Middlesbrough, Yorks.
  Ĉiam respondos je ĉiuj demandoj.

  H. W. CLEPHAN, Esq., 3, Cotfield Terrace, Gateshead.
  Pri muzikaj aferoj.

  Sinjoro C. CHARRIER, Calle Zabala, 77, Montevideo, Uruguay.
  Kolektas ilustritajn poŝtkartojn. Ĉiam respondos.

  Frl. V. DESPORTES, 17, Boulevard Voltaire Chaumont, Haute Marne, France.
  Interŝanĝo de Kuiristaj receptoj.

  J. A. D. HENDERSON, Esq., 97, Donegall St., Belfast, Ireland.
  Alilandaj sistemoj de stenografio.

  G. LEDGER, Esq., 9, Tancred Road, Endymion Road, Finsbury Park,
    London N
  Nur letere, pri ĉiuj sciencaj aferoj.

  L. LAROSE, Esq., 813, Mount Royal Avenue, Montreal, Canada.
  Respondos je poŝtkartoj skribitaj en Esperanto.

  M. MAURICE MARTIN, Studento ĉe la kolegio de Châteaudun (Eure et
    Loire), France.
  Ilustritaj Poŝtkartoj.

  C. G. STUART MENTEATH, Esq., 23, Upper Bedford Place, London, W.C.
  Ĝardenaj Urboj kaj "Darwinismo" por la Homaro.

  Sinjoro A. de MARICH, Budapest, IV. Realtanoda u. 5. 11/7 Hungary.
  Ilustritaj Poŝtkartoj kaj muziko.

  C. REEVE, Esq., 3, Effingham Road, Lee, Kent.
  Komercaj temoj kaj komercaĵo kun samlandanoj per stenografio Pitman.


[Illustration: postcard.]

This is a reduced facsimile of the design for an illustrated Postcard.

It is obtainable in two patterns, Inland and Foreign. All the finest
quality ivory cards. Price for propaganda purposes, 1/1 for 50.

State whether Inland or Foreign are required.



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.

  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  The Hon. Sec., ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
  M. Paul Fruictier, 27, Boulevard Arago, Paris, France.
  A. Saint Martin, Esq., 79, St. Christopher Street, Montreal, Canada.
  M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai, Belgium.
  Herr Ahlberg, 50 Döbelnsgatan, Stockholm, Sweden.
  A. Agius, Esq., Strada S. Gaetano, 92, Hamrun, Malta.
  G. W. Messerly, Esq., Port-of-Spain, Trinidad, B.W.I.


_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

No. 2.

DECEMBRO, 1903.

Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.



PRI LA ESTONTECO.


_"Neniu el ni estas senerara, eĉ la plej juna."_

La Redaktoro de The Esperantist deziras sendi, kiel eble
plej frue, siajn koregajn dankesprimojn al sia legantaro pro la
amindaj leteroj kiujn li tage ricevas. En la unua artikolo de la unua
Esperantist peto antaŭmetiĝis ke oni bonvolu sendi proponojn
pri la plibonigo de la plej juna el Esperantaj Ĵurnaloj. Sekve,
multaj amikoj skribis siajn pensojn pri la afero.

Por komenci je la komenco, kelkaj samideanoj kritikis la _verdeceto_
de la kovrilo. Sed multajn leterojn ni ankaŭ ricevis, precipe de
niaj legantinoj, tute aprobante ĝin. Ni do kredas ke estus
bedaŭrinde ŝanĝi ĝin sen unuanima konsento, tial la dua kajero
ankaŭ havas similan verdan eksteraĵon.

Sed la gravegaj kritikoj estis pri la internaĵo. Kelkaj legantoj
trovis ke nedividata paĝo estis iom malfacila por legi. Precipe en
la interesa originala verko "Itala Somero" ili tion eltrovis. Kvankam
nedividataj paĝoj havas pli belan vidiĝon, ni ne daŭrigos ilin en
la estonteco, kaj ni dankas la amikojn kiuj montris la malbonaĵon.

Adepta Esperantisto kredis ke la modelo estis tro alta; ke la dua
Gazeto ne povus esti tiel interesa kiel la unua, k.t.p. Vere tio ĉi
estus gravega afero, kaj Britaj Esperantistoj devas zorgi ke la
profetaĵo ne estos prava. Ni estas tute certaj ke, se oni nur sendos
ĉi tie kiel eble plej multaj artikoletoj--precipe originalaj
verkoj--sufiĉe interesaj Gazetoj rezultos.

La sama kritikisto ankaŭ opiniis ke ne estis sufiĉe da Angla lingvo
en la unua numero. Ĝi enhavas nur dekses paĝojn, kaj la plimulto de
la legantaro deziras legi Esperantaĵojn, ne Anglaĵojn. Unu el niaj
sindonemaj kunverkantoj promesis marki ĉiujn vortojn, kiujn ne
troviĝos en la lernlibro, kaj ni ĉiam donos iliajn tradukojn.
Tiamaniere ni esperas ke ni plaĉos tiujn, kiuj deziras vidi pli en
la Angla lingvo, sen limigi la interesan enhavon.

Inter la amikoj kiuj skribis pri la granda celo de Esperanto, unu
diris "Zenofono gvidis la perditajn Grekojn el la neterpoma[1] lando
orienta de poezio, sablo kaj romanco. Kaj vi, mia samideano, devas,
per via Gazeto, gvidi la sonĝajn Esperantistojn malsupren al la
ĉiutagan landon de porkaĵo kaj faboj!"

Vere tiu ĉi estas bona konsilo, ĉar Esperanto devas esti "Pana kaj
butera lingvo" por komerco kaj ĉiutaga vivado. Sed ĉu nia legantaro
deziras ke ni neniam presigos poezion kaj interesajn rakontetojn? La
plimulto da leteroj kiuj tage venas enhavas gratulojn pri la poemoj
kaj rakontetoj.

Alia helpanto de tiu ĉi bonfaranta movado havas gravajn internaciajn
rilatojn kun fremdaj firmoj, kaj proponis ke ĉiuj komercaj
Esperantistoj skribu al sia fremda klientaro, antaŭmetante
Esperanton, kiel taŭga helpanta lingvo, kaj petante ke ili lernus
ĝin por estontaj komunikaĵoj. Bonega ideo! Se oni konsentos tiel
fari, La Esperanto Klubo presigos anoncpaperojn kaj disdonos ilin
inter siaj komercaj membroj. La Hon. Sek. estos feliĉa ricevi
specimenojn de la proponita anonco.

Ree dankante ĉiujn kunverkantojn, ni petegas pri originale verkitajn
artikolojn por la Gazeto. En ĉiuj landoj estas la sama afero. Oni
trovas grandan nombron da skeptikuloj, kiuj diradas: "Ho! Mi vidas ke
via lingvo estas bona nur por tradukaĵoj. Kiam vi havos vian propran
verkaron, mi eklernos Esperanton. Sed, en la nuna tempo, mi pliamas
mian patrujan lingvon."

Mi skribis tiun ĉi peton al nia bona amiko, Sinjoro Ben Elmy, kaj,
kiel rezulto, niaj legantoj nun havos la grandan plezuron legi
_Esperantan_ poemeton, kun Angla _traduko_. Aliaj amikoj jam
respondis al tiu ĉi peto kaj sendis la interesajn rakontetojn kiuj
estas tie ĉi presitaj kaj korege ĉiuj devas danki ilin por la
granda helpo kiun ili donis al Esperanto, tielfarinte. Kvankam
tradukoj estas tre akcepteblaj, originalaj verkoj sendube estas indaj
je antaŭeco.

  La Redaktoro.


FOOTNOTE:

[1] Lit.: "Potatoless."



CONCERNING THE FUTURE.


_"We are none of us infallible, even the youngest."_

The Editor of The Esperantist desires to send as early as
possible his most hearty expression of thanks to his readers for the
kind letters which he daily receives. In the first article of the
first Esperantist a request was put forward that one should
send proposals for the improvement of the youngest of Esperanto
journals. In consequence of this, many friends have written their
opinions on the subject.

To begin at the beginning, some friends-in-Esperanto criticised the
_somewhat greenness_ of the cover. But we have also received many
letters, especially from our lady readers, fully approving of it. We
therefore think it would be regrettable to change it without
unanimous consent; thus the second number has a similar green
exterior.

But the most serious criticisms were concerning the interior. Some
readers found that an undivided page was somewhat difficult to read.
Especially in the interesting original work, "The Italian Summer,"
did they experience this. Although undivided pages have a more
pleasant appearance, we will not continue them any more, and thank
the friends who pointed out the defect.

An adept Esperantist thought the standard was too high; that the
second Gazette could not be as interesting as the first, and so on.
This truly would be a most serious matter, and British Esperantists
must take care that the prophecy be not verified. We are
quite certain that if one will only send as many articles as
possible--especially original works--sufficiently interesting
Gazettes will result.

The same critic also opined that there was not enough English in the
first number. It contains only sixteen pages, and the majority of
readers desire to read Esperanto matter, not English. One of our
painstaking collaborators has promised to mark all words not to be
found in the Textbook, and we will always give their meanings. In
this manner we hope to please those who wish to see more in English,
without limiting the interesting matter.

Among the friends who have written of the great purpose of Esperanto,
one has said "Xenophon led the lost Greeks through the barren eastern
land of poetry, sand, and romance. And you, my friend-in-Esperanto,
must--by means of your Gazette--guide the dreamy Esperantists down
into the everyday land of pork and beans!"

Truly this is good counsel, for Esperanto must be a "Bread and butter
language" for commerce and daily life. But do our readers wish us
never to print poetry and interesting narratives? The majority of the
letters which continue to arrive daily contain congratulations on the
poems and short stories.

Another helper of this beneficent movement has weighty international
relations with foreign firms, and has proposed that all commercial
Esperantists should write to their foreign clients, submitting
Esperanto as a suitable auxiliary language, and asking them to learn
it for future communications. A most excellent idea! If this be
approved, the Esperanto Club will have circulars printed and will
distribute them among its commercial members. The Hon. Sec. will be
glad to receive specimens of the proposed announcement.

Again thanking all collaborators, we appeal for original work for the
Gazette. In every land it is the same. One finds a great number of
people, sceptics, who continually say, "Oh! I see that your language
is only good for translations. When you have your own literature I
will take up the study of Esperanto. But, at present, I prefer my
national tongue."

I wrote this request to our good friend, Mr. Ben Elmy, and, as a
result, our readers now have the great pleasure of reading an
_Esperanto_ poem with English _translation_. Other friends have
already responded to this appeal, and all must thank them most
heartily for the great help they have given to Esperanto in so doing.
Although translations are very acceptable, original works are,
without doubt, worthy of precedence.

  _Literal translation._



KION MAX MÜLLER DIRIS.


Mi deziras scii ĉu The Esperantist estas preta por akcepti
en ĝiaj kolonoj la liberan uzon de la ĉiam ĉeestanta persona
pronomo "Mi." Eble mi, ĝin enkondukante, estas iomete maltima, sed
mi ne povas eviti la opinion ke, eĉ nova lingvo devas enhavi
almenaŭ kelkajn el la nekonvenaĵoj kiujn ĉiuj malnovaj lingvoj
necese toleras.

Tio, kion mi tuj rakontos, nur estas malgranda persona memoraĵo, sed
ĝi kunligas kun la nomo de famega lingvisto; tre citinda
aŭtoritato.

Mi estis en Venezio, ne staranta inter palaco kaj malliberejo, sed
gondole glitanta sur la kanaloj de la feina urbo, tiel kiel ĉia
mortemulo devas fari, se li deziras elpruvi ke vivo estas vivinda. Mi
tiam estis leganta artikolon "Rememoraĵoj" de Max Müller, kaj ĝi
tiel ĉarmis min ke, tuj post mia reveno hejme, mi skribis al li iom
simile al jeno--

"Mi estas al vi nekonato. Se mi ne skribos tuj sub la puŝo de la
impreso, mi tute ne kuraĝus fari tion. Sed, kompreneble, ni devus
koni unu la alian. Vi, baptofilo de Max Maria von Weber, mi baptofilo
de Felix Mendelssohn! Vi lernis latinan kaj grekan lingvojn en
Leipzigo, mi ankaŭ lernis tie; sed vi studiis ĉe la Nikolai-Schule
kaj mi ĉe la Thomas-Schule; jen la malsameco de la rezultato
klariĝas. Sed ni, kiel knaboj, ambaŭ devis manĝi niajn pomojn el
la korbo de la sama maljuna vendistino en Grimmaischer Strasse,
k.t.p."

Nu, Max Müller respondis al mi tute afable. Li sciigis min ke li iam
aŭdis mian patron ludi fortepianon kune kun Mendelssohn, ke li
ankaŭ estis vidinta unu el miaj pentraĵoj tial ni ne estis
nekonatoj. Ĉu mi venus Oxfordon post mia reveno en Anglujo, kaj ĉu
mi volus esti lia gasto?

Post kelkaj monatoj mi do iris, kaj pasigis malmultajn tagojn en lia
domo. Tiu ĉi estis senegala okazo por sciiĝi liajn opiniojn pri la
alpreno de universala lingvo.

"Ĉu la afero estas _ebla_?" mi demandis. "Netaŭge kian lingvon oni
elektos. Mi bezonas vian aŭtoritaton por silentigi tiujn kiuj kredas
ke la propono nur estas ĥimera."

"Nu," li respondis, "vi devas demandi tion de pli junaj kritikistoj
ol mi. Vi scias ke mi jam skribis mian kredon ke Esperanto estas la
plej bona sistemo ĝis nun elpensita; mi ne povas diri plu." Mi
petegis, eble iom supermezure, sed sensukcese.

Sed, kiam mi estis forironta el lia gastama domo, li redonis al mi
albumeton (baptopatran donacon de Mendelssohn), en kiu mi petis ke li
skribu sian nomon, kaj mi legis--"Ĉu universala lingvo estas ebla?
Jes.--M.M."


WHAT MAX MÜLLER SAID.


I wonder whether the columns of The Esperantist are disposed
freely to admit that ever-present personal pronoun, "I." I am perhaps
bold in introducing it, but I cannot help thinking that a new
language must have to put up with some of the inconveniences, at
least, that all old languages have had to tolerate.

What I have to relate is but a little personal souvenir, but it is
connected with the name of a great linguist, and an authority well
worth quoting.

I was in Venice, not standing between a palace and a prison, but
gliding along the canals of the fairy city in a gondola, as every
mortal should if he desires to realise that life is worth living. I
was reading an article, "Reminiscences," by Max Müller, which
delighted me so that the first thing I did on returning home was to
write to him, somewhat on these lines--

"I am a stranger to you, and if I don't write on the spur of the
moment, I should not venture to do so at all. Yet surely we ought to
know one another. You, a godson of Max Maria von Weber, and I a
godson of Felix Mendelssohn! You learnt your Latin and Greek in
Leipzig, and so did I; only you went to the Nicolai-Schule and I to
the Thomas-Schule, which accounts for the difference in the result.
But we must have eaten our schoolboy apples from the same old woman's
basket in the Grimmaische Strasse, etc., etc."

Well, Max Müller answered in the kindest spirit. He had heard my
father play with Mendelssohn, and he had seen a picture of mine, so
we were not strangers. Would I come to Oxford on my return to England
and be his guest.

Some months later I went, and spent several days at his house. There
was a unique opportunity of fully ascertaining his views on the
adoption of a universal language.

"Is such a thing _possible_?" I asked him. "Never mind which language
is to be selected. I want your authority to silence those who look
upon anything of the kind as chimerical."

"Well," he said, "you must go to younger people for an answer to
that. You know that I have given it as my opinion that Esperanto is
the best attempt at a universal language yet made, and that is as
much as I can say." I pressed him, perhaps rather unduly, but without
success.

But as I was leaving his hospitable house he handed me back a little
album (a godfather's gift from Mendelssohn), in which I had asked him
to inscribe his name, and I read--"Is a universal language possible?
Yes.--M.M."

  Felix Moscheles.

[Illustration: hand-written letter.]


Oxford, July 2, 10 p.m

Is a universal language possible? Yes. M. M.

Felix Mendelssohn:

  Wenn Menschen aus einander gehn
  So sagen sie, Auf Wiedersehn,--auf Wiedersehn.

Felix Moscheles:

  Die Sprachen sind auch aus einander gegangen.
  D'rum theilen sie alle dasselbe Verlangen.
    Auf Wiedersehn, auf Wiedersehn!

  F. Max Müller.


_Felix Mendelssohn diris._--Se homoj disiĝas ili diras "Ĝis la
Revido, Ĝis la Revido."

_Felix Moscheles diris._--La lingvoj ankaŭ estas disiĝitaj, do
ĉiuj partoprenas la saman deziron. "Ĝis la Revido, Ĝis la
Revido!"



L'ALMOZULINO.

THE BEGGAR MAID (Tennyson).


  Ŝi, de beleco nedirebla
    La manojn sur la brusto tenis:
  L'Almozulino nudpieda
    Al reĝo Kofetuo venis.
  La reĝo, kun mantel' kaj krono,
    Renkonti ŝin malsupreniris
  "Nature, ŝi pli bela estas
    Ol lumo," ĉiuj Grafoj[2] diris.

  Ŝi, en mizera vesto, ŝajnis
    Al ili, lum' tra nuboj hela;
  Ŝin laŭdis ili, pro okuloj,
    Piedoj, haroj, mieno bela.
  Neniam estis en la lando
    Vizaĵ' aŭ ĉarm' anĝela tia,
  Kaj ĵuris Kofetuo "Estos
    L'Almozulin' reĝino mia."

  C. Bicknell.


FOOTNOTE:

[2] Counts; barons.



[_Copyright reserved._]

[_Tradukis Esp. 6266._]

LA VENTEGO (Daŭrigo).


(_Vidu la komencon en Novembra Nro._).

AKTO I.

Sceno I. (_daŭrigo_).

(_Revenas la_ Subestro.)

Subestro.--Faligu la grandmaston! vigle[3]! pli malsupren!
Penu direkti la ŝipon al la maro! (_Ekkrioj interne_) Malbenon al
tiuj kriegoj! Ili bruegas pli laŭte ol la blovado, aŭ eĉ nia
propra kriado! ... (_Revenas_ Sebastiano, Antonio _kaj_ Gonzalo)
Ree? ankoraŭ? Kion vi faros tie ĉi? Ĉu ni devos ĉesigi nian
penadon kaj droni? Ĉu vi deziras iri al la marfundo?

Sebastiano.--Ha peston al via faringo, kriemulo,[4]
blasfemanta malbenita hundo!

Subestro.--Nu, do, laboru vi mem!

Antonio.--Pendu, malbona hundo; pendu, filo de malvirtulino,
insultema bruegulo! Ni ne tiel kiel vi timas droni.

Gonzalo.--Ho! lin mi asekuras[5] kontraŭ la dronado,
kvankam la ŝipo ne estus pli fortika ol nuksa ŝelo.

Subestro.--Direktu la ŝipon! Du gradojn plie, al la
maro ... haltu!

(_Venas_ Maristoj _tute akvokovritaj_.)

Maristoj.--Ĉio estas perdita! ni preĝu! ni preĝu! Ĉio
perdita! (_Foriras ĉiuj_)

Subestro.--     Kion? Ĉu malvarmiĝos niaj buŝoj?

Gonzalo.--      La reĝo kaj la princoj ĉiuj preĝas:
                Samstate ni kun ili preĝi devas.

Sebastiano.--   Mi perdas paciencon.

Antonio.--                        Ni pereos:
                Per la maldiligento de drinkuloj--
(_Al_ Subestro) Larĝfaŭka bruegulo mi tre volus
                Vin vidi droni en dek maralfluoj[6]!

Gonzalo.--      Pendonta, tamen, li post ĉio restos,
                Ja, kvankam plendos ĉiu guto akva
                Kaj larĝe malfermiĝos por lin gluti....
(_Ekbruoj interne_) Ĉiel' kompatu! nun fendiĝas ŝipo!
                Adiaŭ do, edzino kaj infanoj!
                Ho ve,[7] adiaŭ, frato! Ĝi fendiĝas!

Antonio.--      Ni ĉiuj nun fundiru kun la reĝo! (_Foriras_).

Sebastiano.--   Ni iru tuj al li adiaŭ diri! (_Foriras_).

Gonzalo.--Nun, volonte, mi ŝanĝus mil mejlojn da marakvo
nur por seka terpeco, longa erikejo,[8] bruniĝinta dornstipejo,[9]
io ajn! Estu do la superega Volo! Sed mi preferus seke morti.
(_Foriras_).


Sceno 2.--_Sur insulo--antaŭ la ĉambreto de_ Prospero.

(_Venas_ Prospero _kaj_ Mirando.)


Mirando.-- Karega patro, se per via povo
           La maro tiel brue sovaĝiĝis,
           Ho trankviligu ĝin! Nun preskaŭ ŝajnas
           Malbonodoran peĉon Ĉiel' vomi.[10]
           Se supraj ondoj ne estingos fajron ...

           ... Suferis mi kun la malfeliĉuloj
           Videble kiuj dronis en la ŝipo!
           Kreitoj noblaj ili estis, eble,
           Kaj, jen! nun estas ĉiuj disrompitaj ...
           ... Ĝemegoj ĝis la mia kor' atingis!
           Se ia dio estus mi potenca,
           En teron volus mi trapuŝi maron,
           Prefere ol engluti belan ŝipon
           Ŝarĝitan tute je animoj homaj! ...

Prospero.--Ne plu miregu nun, kaj kvietiĝu;
           Al via kompatema koro diru:
           Ne malbonaĵ' okazis.

Mirando.--                     Ho ve, patro!

Prospero.--Nenio, ja, filino, ĵus okazis
           Krom ĉio, kion mi efektivigis
           Por vi, filino mia, karulino!
           Vi kiu ido estas nescianta,
           Ĉar, nek vi scias pri l'elveno mia,
           Nek konas min pli altan ol Prosperon,
           La mastron de malriĉa tia loko,
           Kaj simplan patron vian.

Mirando.--                         Mi neniam
           Imagis plie.

Prospero.--            Estas nun la tempo,
           Kaj vin mi devas plie tuj informi.
           --Forprenu la magian[11] veston mian--
(_Demetas la mantelon_).
           Magio restu. Plu ne ploru, kara;
           Konsolu vin. Terura la vidaĵo
           De ŝippereo, kiun vi bedaŭras,
           Okazis tiel, per magia povo,
           Ke iu, kiu estis en la ŝipo
           Nek mortis, nek eĉ haron tie perdis,
           --Kriegojn kvankam aŭdis vi, kaj vidis
           Fundiri ŝipon--Sidu, nun, Mirando,
           Ĉar vi plimulte devas tuj sciiĝi.

    (_Daŭrigota_).


FOOTNOTES:

[3] Cheerily, actively.

[4] Noise-maker, brawler.

[5] Insure.

[6] Tides.

[7] Alas!

[8] Heath.

[9] Prickly broom (or furze) patch.

[10] Vomit.

[11] Magic.



LEKANTETO AŬTUNA.


  "Purpurvestata kara aŭtuna flor',
    Vi ploras, do, pri morto de l'somero?
  Funebra, certe, estas la kolor',
    Kaj ĉiam servas al la malespero!"

  "Ha, ne! Vi ne forgesu, kara mia,
    Purpuro apartenas al majesto;
  Kaj plaĉas al la vintroreĝo nia,
    Ke prezentiĝu mi en deca vesto!"

  12a Okt., 1903. Ben Elmy.


THE MICHAELMAS DAISY.


  "Dear little Autumn flower, with purple clad,
    Dost thou thus weep the death of Summer fair?
  Funereal, truly, is thy colour sad,
    And ever serves as symbol of despair!"

  "Ah, no! dear friend, remember yet one thing--
    That purple, too, is Majesty's display;
  And 't is the pleasure of our Winter king,
    That I present myself in meet array!"

  _Tradukis_ Ben Elmy.



MORDANTO MORDITA (Originale Verkita).


Tiu ĉi okazis dum mia lernado ĉe la universitato.

Bruno estis unu el miaj plej intimaj amikoj kaj ni ofte renkontis nin
kun aliaj samideanoj ĉe la loĝejo de unu aŭ alia por amika
kartoludeto. En tiu ĉi okazo la renkontejo estis ĉe Bruno.

Blanko, alia amiko, alvenis kun mi je la dirita horo, sed tie
troviĝis neniu. "Pendu" ni diris. Ni atendis longan tempon: Bruno ne
venis. Ni do ekkoleriĝis, kaj deziris repagi al Bruno pro tiu ĉi
malplezuro. "Kion ni faros?" "Malsaĝkaptilon!"[12] "Bonege!"

Ni formovis la tablon en angulon de la ĉambro. Sur la tablo, per la
helpo de kapkuseno[13] el la dormoĉambro, de kelkaj vestoj, kaj de la
lamposfero[14] sur kiu ni figuris malbelegan vizaĵon, kaj en kiu ni
enmetis kandeleton, ni konstruis terurigan kreitaĵon. Tiam ni
atendis.

Baldaŭ ni aŭdis la paŝojn de la alproksimiĝanta Bruno, kaj ni
retiris en la dormoĉambron. La pordo de la ĉambro malfermiĝis:
Bruno eniris.

Subite terurplena kriego surdiĝis niajn orelojn. Nia mizera amiko
enfalis preskaŭ senmove en sian seĝegon, nur murmurante--"Mi ĝin
vidis! Mi ĝin vidis! Mi estas viro mortonta!"

Tiu ĉi rezultato surprizis nin. Ni neniam deziris kaŭzi tian
malfeliĉecon.

Kredante ke nia amiko nur ridegis, mi ekkriis "Brandon! Rapide,
rapide, alportu la brandon!" Estis senutile. La glaso ekfalinte el la
mano de la suferanto, rompiĝis sur la tapiŝo. Tre malrapide, el la
disigitaj vortoj de la malsanulo, ni eltiris la sciigon ke li kredis
vidi la aperaĵon kiu ĉiam montras sin al membro de la familio
Bruno, antaŭ la subita morto de tiu persono.

Ni penis klarigi la aferon, sed sensukcese.

Mi do eliris por venigi kuraciston.

Loĝante en la koleĝo, estis necese ke mi petu permeson de la
koleĝestro, ĉar vespere je dirita horo la pordego fermiĝis por ke
neniu povu senpermese eliri. La koleĝestro, maljuna sinjoro,
bonvolega al la junuloj kiuj venis sub lia flego, kvankam gravmaniera
kaj solenvizaĝa, aŭskultinte mian klarigon, tuj donis al mi la
deziratan permeson, samtempe dirante--"Estas granda malfeliĉeco,
granda, grandega! Mi kredas ke mi mem iros por lerni ĉu mi povos ion
fari."

Ĉar la koleĝestro tre malofte vizitis la loĝejon de koleĝanoj,
tiu ĉi propono estis tiel ne atendita ke mi tute forgesis la
kuraciston, kaj sekvis la estron al la loĝejo de Bruno.

Enirante en la ĉambron ni trovis Brunon ankoraŭ flegatan de Blanko,
ŝajne neniel pliboniĝitan. La vizitanto neatendita, klinante sin
super la junulo diris amindavoĉe--"Mia kara Bruno, mi tre bedaŭras
aŭ...."

Kvazaŭ elektriĝita, la trompoplena Bruno eksaltis sur siajn piedojn
elkriante per la plej sana voĉo--"Pardonu al mi, Sinjoro, tute
senintence mi petolis[15] antaŭ _vi_."

Unue iom enuata, sed baldaŭ komprenante la ŝercon, nia bona estro
trankvile diris--"H--m! Belega ekzemplo de 'Mordanto mordita'. Bonan
Nokton, Sinjoroj, bonan nokton."

Tiel parolinte li ridetante foriris.

  Paul Mathews, _Esperantisto_ 7799.


FOOTNOTES:

[12] Booby-trap.

[13] Pillow.

[14] Lamp globe.

[15] Played the fool.



_Almozulo_: Donu al mi pencon, Sinjorino!

_Sinjorino_: Ĉu vi ne povas trovi laboradon!

_Almozulo_: Ne, mia metio estas senutila al la nuna tempo.

_Sinjorino_: Kial? Kion vi faras?

_Almozulo_: Mi forŝovelas neĝon de pavimo.

  G.C.L.



LA TRI AMIKOJ.

Konfidu je nenia amiko ne pruvinte lin. Ĉe la festena tablo ni
trovas pli multajn ol ĉe la pordo de la malliberejo.[16]

Homo havas tri amikojn; du el ili li multege amis, la tria estis al
li indiferenta, kvankam tiu ĉi estis la plej sincera el ĉiuj. En
tago li devis aperi antaŭ la juĝisto ĉar li estis grave sed
maljuste kulpigita. "Kiu el vi," li diris, "venos kun mi por atesti
por mi, ĉar mi estas grave kulpigita kaj la reĝo koleriĝis?" La
unua el liaj amikoj tuj diris ke, pro aliaj aferoj, li ne povus iri
kun li. La dua akompanis lin ĝis la pordo de la juĝejo, tiam li
iris returnen pro timo de la kolera juĝisto.

Sed la tria, al kiu li malplej konfidis, eniris, paroladis por li kaj
atestis tiel ĝoje pri lia senkulpo, ke la juĝisto liberigis
lin.----

Homo posedas tri amikojn en tiu ĉi mondo. Kiel li kondutos je la
horo de la morto, kiam Dio vokos lin antaŭ sian juĝejon? Mono, lia
plej bona amiko, forlasos lin unue. Liaj parencoj akompanos lin ĝis
la pordo de la tombo, kaj tiam returnos domen. La tria, kiun li ofte
forgesis dum la vivo estas liaj Bonagoj. Nur tiuj ĉi akompanos lin
ĝis la trono de la Juĝisto. Ili antaŭiros, parolos, kaj trovos por
li kompaton kaj pardonon.

  Elise Bauer.


FOOTNOTE:

[16] Prison.



LEGENDO PRI LA VIRO EN LA LUNO.


Antaŭ multe da jaroj je Dimanĉo, viro iris en arbaron por kolekti
lignon. Li kunigis ĝin, kaj, portis ĝin domen. Li renkontis belan
viron, dimanĉe vestitan, kiu estis ironta al preĝejo. Li haltis,
ekparolis al la lignoportanto kaj diris "Ĉu vi scias ke sur la tero
hodiaŭ estas Dimanĉo, kiam Dio ripozis, kreinte la mondon, ĉiujn
bestojn kaj la homaron? Ĉu vi ne scias ke estas skribite en la tria
komando Sanktigu la Dimanĉon?"

Sed la viro estis korhardiĝita kaj respondis "Dimanĉo tera aŭ
Lundo ĉiela, kion faras tio al mi?" La bela viro, kiu estis Dio mem,
respondis "Portu do eterne vian branĉaron. Kaj tial ke Dimanĉo sur
la tero ŝajnas al vi esti senvalora, havu do eternan Lundon en la
Luno kaj staru ĉiam tie kiel timiginta ekzemplo por ĉiuj kiuj
malsanktigas la Dimanĉon per laboro." De tiu tempo la viro kun la
branĉaro staras en la Luno, kaj eble starados tie eterne.

  Elise Bauer.



PRAKTIKA UZO DE ESPERANTO.


Antaŭ iaj semajnoj aperis artikolo en la _Daily Mail_ kie oni
skribis ke Ĵapananoj trovis ke, se ili manĝadis nur rizon, ĝi
produktis hidropsion, sed se ili miksis hordeon kun la rizo la
malsano ne okazis.

Trovante en la Adresaro la nomon de Japonano, mi tuj skribis al li
sciigante lin pri la supre nomita artikolo kaj demandante ĉu ĝi
estis akurata.

Mi ricevis la sekvantan respondon--"La malsano okaza estas ne la
hidropsio sed beriberi aŭ elefantiasio. La rizo sole ne kaŭzas
tion: La malriĉuloj, la kampanoj, ankaŭ suferas je tiu malsano
kvankam ili ne ofte manĝas rizon; eble nur unu aŭ du foje dum
monato. La rimedo por tiu malsano estas ne ankoraŭ konata, sed la
mikso de hordeo kun la rizo estas bona; ankaŭ la aero de la
patralando. La homoj kiuj vivas en malaerigata ĉambro havas ofte
tiun malsanon. Unu aŭ du monatoj en la patralando estas sufiĉaj por
kuraci ĝin." (Espo. 7383).

  Esperantisto 8105.


Kara Sinjoro, La unua numero de via tre laŭdinda gazeto ne sole
donis al mi grandan plezuron sed ankaŭ portis benon al ĉiuj de tiu
ĉi loko; ĉar, ĵus ĉe la momento de ĝia alveno, komencis la pluvo
de ni longatempe dezirita, kaj kiam mi malfermis la koverton, brilaj
fulmoj kune kun la lumo de mia elektra lampo lumigis al ĝiaj bone
presitaj paĝoj. Certe ĉiuj Anglaj Esperantistoj dankos vin tre kore
por via kuraĝa kaj sindonema laboro, kaj deziros longan vivon kaj
plenan sukceson al la entrepreno. Mi bedaŭras ke mi mem donis
malbonan ekzemplon al miaj pli junaj Esperantuloj, skribante en mia
artikoleto "Itala Somero," ke oni kulturas ĉe ni _Kariofilojn_.[17]
Mi devis esti skribinta _diantojn_,[18] ĉar la kariofilo,[17]
kreskaĵo de tropikaj landoj, ne povas vegeti tie ĉi. Kvankam mi
estas nemetiista[19] botanikisto, mi ne sciis la sciencan nomon por
"cloves," kaj mi ne lernis la Esperantan vorton por "carnation." ...

Jen mia konfeso kaj senkulpigo! Nun mi almenaŭ ellernis tre multe
pri la kariofila[17] natur-scienco, uzado, kaj komerco; kaj mi
miriĝas legante ke Anglujo enportas ĉiujare 1/4 milion funtojn[20]
da tiu drogo. Certe ĉiuj ne estas uzitaj por bongastigi niajn
pomtortojn![21]

  Kun sinceraj gratuloj,
         Via fidele,
             C. Bicknell.


FOOTNOTES:

[17] Cloves.

[18] Carnations.

[19] Amateur.

[20] Pounds.

[21] Apple tarts.



LA SONO DE VOĈO.

(Telefona Okazo.)

(de G. S. WEBSTER, eltirita el "TAT," tradukita de JOHN ELLIS.)

     * * *

S-INO JUNEDZO. S-O JUNEDZO. VOĈO.

     * * *

[_SCENO.--Manĝoĉambro ĉe Gesinjoroj Junedzo. La telefono estas
fiksita sur skribtablo._]

S-ino Junedzo (_alparolante al katido, dume ŝi
ĉirkaŭligas banton[22] ĉirkaŭ ĝia kolo_[23]).--Nu[24], katideto, mi
miras kion mia Riĉjo faras. Mi esperas ke li ne aliris al
malplaĉega ĉevalkura konkurso--mi ne kredas ke li sin okupas
tiamaniere dum lia libera tempo--malgraŭ la duonesprimaĵoj[25] de
Klaro Paseo, sed--. Bone, mi jam alvokis lin telefone nur sepfoje
hodiaŭ, kaj li mem respondis al mi ĉiufoje; tial ĉio necese estas
tute ĝusta. (_Sidigas la katidon sur kuseno_) Nu, kion fari? Estas
tro varme por eliri kaj vizitadi. Mi jam parolis kun la servistinoj
pri iliaj kulpetoj, sufiĉe je unu tago. Mi kudris butonon sur la
ganto de Riĉjo, kaj mi jam skribis dudek-sep paĝojn al la
patrineto. Ho! Mi devas alvoki Riĉjon denove; li kutimas aŭdi mian
voĉon almenaŭ okfoje en ĉiu tago. Kara knabo! Li pensos ke mi
ĉesis ami lin, aŭ ian similan teruraĵon! (_Aliras al la telefono
kaj sonorigas_) "N-on 2,337 Junedzo, mi petas." (_Post momento, ŝi
aŭdas respondon._)

S-ino J. (_en 'fonon_).--Jes, ĉu vi ĉe-estas?

Voĉo.--Kompreneble, Karulineto!

S-ino J.--Kiu estas tie?

Voĉo.--Kies voĉo sonas, ĉu vi pensas?

S-ino J.--Tio estas simila je la voĉo de mia propra edzeto.

Voĉo.--Tia mi estas, Kara Mia!--Via vera, sola, propra
Riĉjo.

S-ino J--Ĉu vi maltrankviliĝas kaj pensadas ke mi ne estas
alvokonta al vi denove, Plejkara?

Voĉo.--Jes; mi ja terure maltrankviliĝis pri tio, Koro
Mia.

S-ino J.--Kion vi faras?

Voĉo.--Mi tre laboradas, kaj multe pripensadas pri mia
propra edzineto. (_En tiu ĉi momento, persono larĝaŝultra,
festatempe vestita, mallaŭte malfermas la pordon. Li staras senmove,
kaj rigardas S-inon J., ridete sed silente._)

S-ino J. (_en 'fonon_).--Mi sentadis tre forlasite la tutan
tagon longe.

Voĉo.--Kompatinda knabineto! Baldaŭ mi revenos, ĉarmanta
mia.

S-ino J.--Mi skribis dudek-sep paĝojn al la patrineto.

Voĉo.--Ĉu efektive? La kara maljuna sinjorino! Mi esperas
ke vi sendis al ŝi la esprimon de mia amo.

S-ino J.--Ha! Nu, mi ŝatas[26] aŭskulti vin kiam vi parolas
tiel pri la patrineto. Penu ĉiam paroli tiamaniere pri ŝi kiam vi
estas hejme. (_La persono apud la pordo ŝajnas malkontente, kaj ial
iom ekscitate._)

Voĉo.--Mi promesas, Amatino Mia.

S-ino J.--Mi ja pensas ke vi povus aranĝi ke vi venos
hejmen frue hodiaŭ, Riĉjo, por festi la trian monaton de nia
edzeco. (_La persono subite timiĝas, kaj provas forŝteli mallaŭte
for de la ĉambro, senvidite._)

Voĉo.--Tion mi volus, karulineto mia; sed ni estis tre
okupataj ĉe la oficejo la tutan tagon longe, kaj ... (_la persono
piedfrapas senintence la katidon--la katido blekas ... kaj_ S-ino
J. _ĉirkaŭrigardas antaŭe ol la persono povas atingi la
pordon--ŝi lasas fali la aŭdilon telefonan, rapidas al li, kaj
kaptas lin sovaĝe per lia brako._)

S-ino J. (_kun milo[27] da vulkanoj[28] je sia
voĉo_)--RIĈJO!! RIĈARDO!!!

S-o J. (_provas gajete ŝajni kuraĝa_).--Nu, Kara Mia, ĉu
vi ĝojas min revidi?

S-ino J. (_trenas lin al la telefono_).--Venu tien-ĉi.
(_Ŝi tenas la aŭdilon sur lian orelon, kaj tuj poste parolas en la
telefonon si mem_).

S-ino J. (_en la 'fonon_).--Kaj _kiu_ vi diris ke vi estas?

Voĉo.--Efektive, ĉu vi forgesis tiel baldaŭ? Via propra
Riĉjo.

S-o J.--Sed, pendiĝu! ... (S-ino J. _metas sian
manon sur lian buŝon_).

S-ino J.--Kaj _kion_ vi diris ke vi faris?

Voĉo (_ripetas malrapide kaj tre klare_).--Ke mi tre
laboradis, kaj multe pripensadis pri mia propra edzineto.

S-o J. (_li mem provanta alvoki per la
telefono_).--Silentiĝu, malsaĝulo! Ĉu vi ne scias.... (S-ino
J. _ĉesigas lin kiel antaŭe_.)

S-ino J. (_en la 'fonon_).--Ni finigos tiun-ĉi konversacion
ĉar S-o Junedzo, kiu estas apud mi, laĉigas iom aŭskultante lian
propran imaĝan voĉon. Bonan tagon! kompleze tenu vin pretige por
atesti kiam mi procesos por ricevi juĝan disigon.[29]

Voĉo.--Ŭ--ŭ--ho! ŭ--ŭ--(S-ino J. _sonorigas
por ĉesigi la elektran komunikadon; sin turnas al_ S-o J.,
_kies vizaĝo grade iĝas fraga-tomata-sun-malleviĝan specon de
koloro_).

S-ino J. (_per nordpolusa[30] voĉo_).--Havu la bonecon
klarigi--se eble vi povas.

S-o J. (_gajete_).--Certe, kara mia, certe! Nu, vi vidas,
karesinda mia, vi havas tre dolĉan kutimeton, alvokante min ĉe la
oficejo ĉiuhore, kaj ĉar mi--ŭ--ne estas--ŭ--ĉiam tie....

S-ino J.--Estante ĉe ĉevalkuraj konkursoj, eble?

S-o J. (_kuraĝege_).--Jes, estante ĉe ĉevalkuraj
konkursoj; kvankam, trovinte mian unuan gradan bonprosperaĵon
hieraŭ, mi estas forlasonta tiujn de nun. Sed, daŭrigante ... ĉar
mi ne ĉiam estas ĉe la oficejo, mi pensis ke vi koler ... ŭ ...
maltrankviliĝus se mi ne respondus ĉiufoje kiam vi sonorigus por
mi; tial mi ordonis ke Korkisto, mia ĉefkomizo, kiu estas iom da
ventroparolanto, imitu mian voĉon, kaj respondu al vi tiam, kiam mi
forestus, kaj la malsaĝulo nesciis ke mi jam venis hejmen frue
hodiaŭ--tial--Ho! pardonu min, Mimio!

S-ino J. (_frostatone_).--Neniam! (_surlevigante la
katidon_) Venu kun mi, katideto, ni ambaŭ estas trompiĝitaj. Ne
pensu ni plu pri tio! Ni reiros al la patrineto, kaj ... (_lasas
larmon fali sur la dorson de la katido_). Sed (_sin turnante al_
S-o J.) permesu al mi por diri al vi, Sinjoro ke--(_telefona
sonorileto tintas_) Ha! la 'fono denove! (S-o J. _saltas
antaŭen kvazaŭ li volis respondi_--S-ino J. _malhelpas
lin_) Pardonu min, nun estas mia vico por falsi la telefonon, mi
kredas. Eble estus eĉ pli interesa afero, se mi provus ventroparolan
aktoraĵon (_aliras al la telefono kaj respondas per raŭka, vira
voĉo_) jes, kiu estas tie?

Voĉo.--Ho! Maljunulo! Ĉu tiu estas vi?

S-ino J. (_same kiel antaŭe_).--Ne,--Ŭ--tio estas, jes.

Voĉo.--Nu, nur unu vorto pri tiu diamanta ĉirkaŭkolo,
kiun vi petis ke mi elektu por via edzino. Vi diris ke via vetgajno
estis cent-deko da livroj; nu, ĉar vi volas aldoni plue dekon, mi
povas ricevi ĵus tion, kion vi bezonas, pendaĵon ankaŭ, po
cent-dudek livroj. Ĉu tio vin ŝatas?

S-ino J. (_per malforta voĉeto_).--Riĉjo, ĉu vi volus
veni kaj respondi al tiu-ĉi, mi petas?

(_Li aliras al la telefono, kaj post aranĝinte la aferon, sonorigas
por ĉesigi la komunikadon, kaj sin turnas al_ S-ino J.,
_kiu sidas sur la sofo, ŝia vizaĝo en la pelto de la katido, kaj
ploras iom_).

S-o J. (_alstreĉante liajn brakojn_).--Mimio!

S-ino J. (_lasas fali la katidon_).--Ho! Ho! (_Sur lian
bruston_) Ho! Riĉjo!! (_La katido ĝoje murmuras._)


FOOTNOTES:

[22] A knot of ribbon.

[23] Neck.

[24] Well!

[25] Half statement.

[26] Like.

[27] A thousand.

[28] Volcanoes.

[29] Separation.

[30] Northpolar.



PHONETIC LONGHAND.

In fulfilment of a promise made in the first number of The
Esperantist, a few phrases are here given, with their equivalent
English phonetic spelling. In reply to those friends who wish to see
a monthly list of stock phrases, with their English meaning, we beg
to remind them that the _Frazlibro de la Turisto_ contains 400 such
phrases, each in 6 languages, for the trifling cost of 6d. We are not
disposed to sacrifice our limited space as suggested, unless, after
mastering the 400 phrases named, which deal with a great diversity of
subjects, our friends still feel the need for a further collection.

The phrases used below are culled from a forthcoming work by Mr. J.
A. Thill, of Plymouth:--


  Ĉiam uzu Esperanton kiam vi skribos al mi.
  Chee|ahm ooz|oo Aysp|ayr|ahnt|ohn kee|ahm vee skreeb|ohs ahl mee.

  Veku min morgaŭ ĉirkaŭ la kvina horo.
  Vay|koo meen mohrg|ow cheerk|ow lah kveen|ah hohr|oh.

  Senvestigu vin kaj kuŝiĝu.
  Sayn|vayst|eeg|oo veen ky koosh|eej|oo.

  Mi prosperis en tiu ĉi afero.
  Mee proh|spayr|ees ayn tee|oo chee ah|fayr|oh.

  Mi devas refari tiun ĉi kalkulon.
  Mee dayv|ahs ray|fahr|ee tee|oon chee kahl|kool|ohn.

  Vi rejuniĝas pli kaj pli!
  Vee ray|yoon|eej|ahs plee ky plee!

  Kiam vi senvestigos viajn piedojn?
  Kee|ahm vee sayn|vayst|eeg|ohs vee|ine pee|ayd|oyn?



EN VAGONARO, REVENANTE DE LA MARO.


Lernejestro, afable parolante al la plej mallertulo de la lernejo:

  Ĉu la maro alvenis al viaj atendoj, Roberto?

Lernanto, kiu estis tro proksimiĝinta al la undoj:

  Se plaĉas, Sinjoro, ĝi alvenis al tie ĉi; Kaj, per fingro, li
montris sian bruston.

  E. M.

     * * *

Du fratinoj loĝis kune kun sia onklino, bona sed tre severa virino.

Unu tagon la plej maljuna ekvidis ke la infanino fosas en la ĝardeno
kaj enterigas ion. Poste ŝi foriris por trovi tion kion sia fratino
faris: Kaj ŝi eltiris el la truo paperan folieton sur kiu estis
malbone skribitaj tiuj ĉi vortoj. "Kara Diablo, venu tuj kaj
forportu mian onklinon Marion."

  Esperantisto, 4686.

     * * *

Du vendistoj de malnovaj vestoj loĝis kontraŭe. Nature ili ne tro
amis unu la alian. Nokte anĝelo venis al unu el ili kaj diris.
"Rakontu al mi tion, kion vi deziras, kaj mi donos ĝin al vi
kondiĉe ke via najbaro ricevos la duoblon da ĝi."

La viro pensadis longatempe kaj fine respondis "Mi volas ke mi
blindiĝos je unu el miaj okuloj."

  Esperantisto, 8105.



ALILANDAJ KUNBATALANTOJ.


Doktoro Zamenhof aminde skribis al ni la sekvantan leteron--

"Kara Sinjoro, Kun granda plezuro mi ricevis la unuan numeron de
_The Esperantist_. La bona enhavo kaj la bela eksteraĵo faras tre
bonan impreson. Mi estas tute certa ke la gazeto tre plaĉos al ĉiuj
esperantistoj jam ekzistantaj, kaj ĝi baldaŭ fariĝos potenca
kreilo de multaj esperantistoj novaj. La komenco eble estos
malfacila, sed la fruktoj de Via laborado estos riĉaj kaj belaj.
Volu enskribi min en la nomaron de la abonantoj
  ... Via, L. Zamenhof."

Vere estas afablege de nia kara estro apogi la verkon de
eklernantaro, kiel estas preskaŭ ĉiuj el niaj kunverkantoj. Estas
granda honoro havi lin inter niaj abonantoj, kaj la Redaktoro estas
certa ke la legantaro aprobos ke Doktoro Zamenhof estus la sola
honorinda abonanto al la novenaskita organo.

     * * *

Sinjoro Fruictier skribis al ni el Parizo. "Tie ĉi nenio nova.
Tridekses publikaj kursoj de Esperanto estas tuj malfermiĝontaj en
Parizo: se nur ĉiu havus kvindek lernantojn diligentajn, estus
bonege!!! Duan eldonon de _La Frazlibro_ mi pretigas: al ĝi mi
aldonas gramatikon plenan de Esperanto, en la kvin lingvoj. Kore via,
P.F."

Vere la lingvo rapidege antaŭmarŝadas en Parizo, kaj estas
esperinde ke ankaŭ tie ĉi Londone ni baldaŭ havos 36 kursojn. _La
Frazlibro de la Turisto_ sen gramatiko certe estis bonega libreto;
kiam oni aldonis kvinlingvan gramatikon, estos pli ol bonega, ĝi
estos mirinde utila verketo.

     * * *

Sinjoro Bourlet, Prezidanto de la Grupo Esperantista Pariza skribis--

"La firmo Hachette & Ko. en Parizo preparas kun la helpo de
Sinjoro de Ménil tutmondan jarlibron Esperantistan. Tiu jarlibro
enhavos la nomojn kaj adresojn de ĉiuj Esperantistoj, pro-esperantaj
Societoj, ĵurnaloj, k.c. Ĝi eliros en la monato Marto de la
proksima jaro. Mi treege petas vin ke vi bonvolu sendi ĉiujn eblajn
sciigojn, kiuj povus faciligi ĝian verkadon al Sinjoro B. F. de
Ménil, 46 Boulevard Magenta, Paris 10.

  Internacian kaj kunfratan saluton."

La enskribo estas senpaga.

     * * *

Sinjoro Cart skribis afablan leteron gratulante nin pri _The
Esperantist_ kaj petante ke ni enpresu nomaron de la libroj por la
blinduloj. Plezure ni anoncas ke la Angla lernolibro en la Brailla
skribo nun estas eldonita, kaj ke ĝia kosto estas 4s. Ni ankaŭ
sciigos ĉiujn blindajn amikojn de la nomaro de aliaj jam eldonitaj
verkoj, se ili skribos al ni.

     * * *

Esperanto tre rapide antaŭiradas inter niaj Maltaj kunverkantoj.
Dankoj al la sindonema propagando de Sinjoroj Agius kaj de Bono,
preskaŭ ĉiuj la Universitatanoj jam eklernas la helpantan lingvon.
Eble la malgranda insulo baldaŭ fariĝos "_Esperantujon_," kiu
scias!

Sinjoro Agius skribis bonegan leteron kiu estis presita en la _Daily
Malta Chronicle_, kaj ni skribis duan leteron pri Esperanto kiu
ankaŭ estis tie presita.

     * * *

Du samideanoj en Ĵaponujo, Sinjoroj Gauntlett kaj Doorn, ankaŭ
skribis pri Esperanto en la _Japan Times_. Ni ankaŭ sendis
respondon.

Post la ricevo de la dua letero, la Redaktoro de tiu ĉi
malproksimega organo skribis kiel sekvas.--"The fact that our playful
rap at Esperanto should have inspired a disciple of that up-to-date
language in this far corner of the world to champion its cause is
certainly almost sufficient to make us reconsider our former verdict
(which was perhaps dictated by æsthetic rather than utilitarian
motives), and to admit that Esperanto may after all have a brighter
future than Volapuk. At least the acquisition of the new tongue can
do no harm and may possibly do some good. We thank our correspondent
for the trouble he has taken.--Ed., J.T."

     * * *

Bone, bonege! kaj la tutmonda Esperantistaro devas gratuli Sinjoroj
Gauntlett kaj Doorn por la granda helpo kiun ili tiel donis al la
lingvo ne en Ĵaponujo sole, sed _ĉie_.

     * * *

Ni bedaŭras ke ni ne povas presi ĉiujn la afablajn leterojn kiujn
alilandaj amikoj sendis. Eble, en la estonteco, kiam nia malgranda
organo estas bone loĝiĝita, ni povos pligrandiĝi ĝin kaj presi du
paĝojn de alilanda korespondado. Ĝis tiu tempo venos, ni devas esti
kontentaj kun nur unu paĝo de tiaj interesaĵoj.



DU FABLETOJ.


_La Leono, la Urso kaj la Vulpo._--Leono kaj urso iam trovis
mortigitan cervidon, kaj longe interbatalis por posedi ĝin. Tiel
grava fariĝis la batiĝo ke fine ambaŭ el ili, duone blindigitaj
kaj duone mortigitaj, kuŝis sur la kampo, sen sufiĉa forto por
tuŝi la trovaĵon streĉitan inter ili.

Vulpo alvenante tiam kaj vidante ilian mizeran staton, trapaŝis
inter ilin kaj forportis la kaptaĵon.

"Kiaj malsaĝaj kreitaĵoj ni estas," ili ambaŭ ekkriis, "ni
malŝparis nian tutan forton kaj batis unu la alian nur por doni
manĝon al fripono."

_Batalantoj ofte perdas tion por kio ili interbatalis._


  (6266).

     * * *

_La Hundo kaj la Katino_--Maljuna sinjorino posedis hundon kaj
katinon. La hundo, kiun ŝi havis por gardi ŝian dometon, loĝis
ekstere en ligna hundejo; kaj manĝis komunajn manĝaĵojn.

La katino estis karesita; kaj pasigis la tutan tagon manĝante
luksaĵojn kaj dormante sur la mola tapiŝeto antaŭ la fajro.

Longatempe la hundo envie rigardis la katinon; kaj fine parolis al
ŝi kiel sekvas--

"Mi gratulas vin, fraŭlino, pri via tre bela vivo."

"Kiel ĝi estas pli bona ol via?" respondis la katino, malfermante
larĝe siajn okulojn.

"Ni ŝanĝu lokojn dum unu semajno; kaj eble vi eltrovos." "Plezure,"
respondis ŝi, kaj tuj la ŝanĝo estis farita.

Je la komenco la hundo ĝuis[31] sin en la saloneto, sed sia ĝojo ne
estis longedaŭranta. Sia granda korpo okupis tro multe da spaco; kaj
la servistino, kiam ŝi aranĝis la ĉambron, metis siajn piedojn sur
lia kapo aŭ sur lia vosto, kaŭzante al li grandan doloron. La
manĝaĵoj kiuj estis estintaj sufiĉaj por la katino, ŝajnis esti
nenio al lia forta stomako, kaj li sentis kvazaŭ mortonta de
malsato. Fine la saloneto, unue tiel varma kaj bela, fariĝis al li
senaeran malliberejon. Post du tagoj li ne povis toleri ĝin pli
longe, kaj, humile foririnte al la hundejo, diris "Ĉu vi estas tie,
fraŭlino?"

"Jes," respondis la katino je la pajlo interne.

"Nu, mi ĵus estis pensanta ke, se rabisto venus, vi ne povus
kontraŭstari lin; tial mi revenis al mia propra loko." La katino
reiris en la saloneton ridetante.

_Ne avidu la sorton de via najbaro._

  (8380).


FOOTNOTE:

[31] Enjoyed.



L'ANĜELO KAJ LA INFANO.

ELEGIO.


  Anĝelo vizaĝe radia
  Kliniĝis ĉe l'flank' de lulil'[32]
  En kiu, spegule, je lia,
  Ripozis imago simil'.

  "Infan', mia ĉarma similo,"
  Li diris, "ho! venu kun mi;
  Ni vivos en brila Ĉielo
  Ne estas Ter' inda je vi.

  "Ĉar tie neniu ĝojegas;
  Suferas l'anim' en plezur'
  Ekkrio feliĉa elvokas
  Sopiron el kor' sammezur'.

  "Kaj timo kun ĉiuj festenas--
  Neniam trankvila maten'
  Vesperon similan entenas[33]
  Aŭ de l'morgaŭ estas subten'[34].

  "Ĉagreno kaj kora doloro
  Ĉu sulkus[35] vin, ho! frunto pur?
  Okulojn plenigus la ploro ...
  Ĉu ja estas penseble nur?

  "Ne, Ne, tra la supra vasteco
  Ekflugu tuj kune kun mi;
  Pardonas la Dia Zorgeco
  La tagojn estontajn por vi!

  "Vestiĝu funebre neniu
  Por vin el ter' vidi forir';
  Last' hor' via estu por ĉiu
  Simila je l'ĉitienir'.[36]

  "Nenia plorema vizaĝo,
  Ĉe l'tombo neniu ĝemant';
  Pro via benita pur' aĝo,
  Mortint' ŝajnas kiel dormant'."

  Flugilojn L'Anĝelo malfaldis,
  Kaj tra l'blua regno de l'sun',
  Duop' ili supren flugadis--
  --Senfila patrin' estas nun'.

  _El_ J. Reboul.

  _Esperantigis_ A. Motteau.


FOOTNOTES:

[32] Cradle.

[33] Contains.

[34] Support.

[35] Wrinkle.

[36] Coming here.



CORRESPONDENCE NOTES.


In our first issue the hope was expressed that all Esperantists
would, without delay, translate the two letters enclosed in the
Textbook and send them in for "The Adresaro." Many have already done
so, and will no doubt soon commence their foreign correspondence,
even if the collecting of picture postcards or postage stamps be the
initial incentive. Several translators have experienced slight
difficulties in their work, which we now take the opportunity of
explaining.

In the first edition of the Textbook the first letter contained the
word "propono." Many were unable to translate this, the meaning of
which is "proposal." "Ekskolonelo" also presented difficulty to many.
The meaning is simply "ex-colonel"!

The more recent letters seem to contain but one point of
difficulty--the wonderful ever-recurring word "samideano" (which was
here put in the feminine through an oversight). We have not yet
discovered an apt translation for this most useful term. One of our
members has put "friend in Esperanto," whereas others describe it as
"kindred spirit" or "fellow-thinker." The literal meaning is of
course "one who shares the same idea as yourself."

     * * *

A most interesting letter has come to hand from one of our
enthusiastic members. We here print it at length:--

"Dear Sir,--I am reluctant to encroach upon your time,
but I feel _I must_ write to congratulate you upon the get-up, the
good printing, and the general excellence of your first number. It is
far and away the best Esperanto journal I have seen.

"One of your correspondents, I see, urges that her age (71) precludes
the possibility of her doing much for Esperanto. I hope not. If she
has the same good health as I have, she may have several years before
her yet. I am in my 81st year, and though I have a very busy life, I
take a great delight in our "Kara Lingvo," and can read it with
tolerable ease ... I am puzzled about the sound of "Eŭ," "Ej," and
"Uj" ... I cannot make out the last line but one on page 9.

  Yours, etc.,
       E.D.R."

We heartily thank E.D.R. for his interesting and cheering letter.
Certainly we all hope to have plenty of time before us in which to
propagate "La Karan Lingvon."

To deal with the last point first, it was one of the printer's errors
which one must inevitably find in a journal printed in a new
language. "Firmo firinoj" should have been the one word "Firmoj." Our
good colleague, Mr. Ahlberg, is thus fully exculpated from what at
first sight must have seemed to our readers as "very original
Esperanto" on his part. In apologising for the error, we would again
call the attention of our readers to the motto at the top of page 1.

The _Eŭ_ is very rare, generally found in _Eŭropo_, which is
pronounced as _Ay-oo-roh-po_, just as if the ordinary _u_ had been
used. _The letter ŭ has no individual sound_, as was explained in
our last issue. _Ej_ in _plej_, and all other cases, has the value of
the _ayi_ in playing. _Uj_ as in ruin. Take for example the word
_Patrujo_. This is spoken _Pah-troo-yo_. Similarly _Lernejo_ is
_Lairn-eh-yo_.

     * * *

J.H.M. of Walthamstow writes a congratulatory letter in Esperanto,
concluding with the request that we explain the etymology of three
words used in the Gazette. "Klopodi," meaning "to busy one's self
about something," is derived from the Polish: klopotac sie. "Ĉerpi,"
meaning "to exhaust," comes from the Polish: czerpac. "Varbi," "to
enrol," from the German: bewarben.

N.B.--It is remarkable, considering that Dr. Zamenhof is a Pole, that
there are not more Slavonic words in Esperanto.

Philologists will find the Universal Dictionary (in Esperanto,
French, English, German, Russian, and Polish) a useful work. Price
1s., post free.

     * * *

Friends have written suggesting that we should have monthly
competitions for the best translations from given passages in English
literature. The idea is an excellent one, but we cannot adopt it at
present, as our time is too fully occupied to enable us to give the
requisite amount of care to the competitors' efforts. Nevertheless,
we hope for an interesting competition in the near future. We need
original work, however, more than translations. Meanwhile we offer a
Prize (the Will o' the Wisp English-Esperanto Dictionary, which
really ought to be ready by Christmas) to all friends who can send us
the annual subscriptions of ten new subscribers. Of course
secretaries and officials of groups are not included in this offer.

We are glad to state that we have received numbers of interesting
letters. Our inveterate foe, space, forbids our printing all we wish.
We trust that our friends will be satisfied with the written replies
which are generally sent when their letters are crowded out.



DIVERSAJ SCIIGOJ.


Samideanoj en Boulogne-sur-Mer faris publikan pruvon pri la utileco
de Esperanto per tiu ĉi gazeto. Trovinte Francajn amikojn kiuj
komprenis la Anglan lingvon, ili petis ke tiuj ĉi traduku en la
Francan la dulingvajn artikolojn en nia unua nombro. La Esperantistoj
ankaŭ faris same. La rezulto estis rimarkinda. La tradukoj de la
Esperantaj adeptoj estis pli akurataj ol tiuj de la studentoj de la
Angla lingvo. Tiel oni praktike pruvis ke Esperanto estis ankaŭ
taŭga ilo per kiu lerni naturajn lingvojn! Ili ankaŭ sammaniere
tradukis _La Suno Hispana_.

     * * *

Ni bedaŭras ke ni ne havas sufiĉe da spaco por doni ĉiumonate
malgrandan priskribon pri niaj samtempaj gazetoj Esperantaj. Eble la
Lingvo Internacia, L'Espérantiste kaj la Belga Sonorilo estas tiel
bone konataj de nia legantaro kiel estas La Lumo. Sed tre malgranda
nombro de Anglaj Esperantistoj vidis la novan (mi estis dironta la
plej novan sed _tiu ĉi_ Esperantist estas la lastenaskita)
_Hispana Suno_. Ĝi estas dekdupaĝa monata gazeto en la lingvoj
Hispanaj kaj Esperantaj, kaj enhavas multe da tre interesa kroniko.
Oni ne trovos rakontojn aŭ poemojn, sed la organo estos tre utila
por ĉiuj kiuj deziras lerni la lingvon de Cervantes; ĉar la
paralelaj tradukoj estas laŭvortaj.

     * * *

La Sekretario de la Edukada Regnafako[37] skribis, antaŭ ne longe, al
Sinjoro Ellis (Keighley), respondante je lia propono ke la instruado
pri Esperanto fariĝus parton de la edukada kurso en la lernejoj
popolaj kaj dugradaj. Li diris ke "La fakestroj ne estas pretaj por
akcepti la proponon nuntempe." Movi regnan fakon estas longa afero,
sed espera fajrereto kuŝas kaŝe en tiu vorto _nuntempe_.

     * * *

Sinjoro Ellis ankaŭ sciigas nin ke Sinjoro Wackrill, Colombo,
Ceylon, komencis kurson, esperante plioficiale fondigi societon kiam
la membraro estos plimultiĝinta.

Ni bonvolas sukceson je lia entrepreno, kiu speciale interesas nin
ĉar ĝi estas la unua peno por disvastigi Esperanton en Ceylon.

     * * *

Sinjoro Metcalfe diras ke li nun komencis korespondan ŝakludon kun
Subleŭtenanto L. Jamin (Antverpeno). Ambaŭ el ili ĉiam skribas en
Esperanto kaj Sinjoro Metcalfe nun atendas la kvaran movon.

     * * *

La unua kunveno de la nova Esperanto Society en Brixton estis tre
sukcesa. Preskaŭ cent ĉeestantoj aŭskultis paroladon pri la lingvo
internacia kaj ĝia gramatiko. Poste, dudeksep el ili membriĝis kaj
la ĉiusemajna kurso komencis. Sinjoro E. W. Eagle, 21, Kellett Road,
Brixton, estas la Hon. Sek.; kaj li volonte respondos je ĉiuj
demandoj pri la nova societo, kies jarabonpago estas 2s. 6d.

     * * *

Jen estas ankaŭ bonaj novaĵoj de Plymouth. Sinjoro Treleaven
paroladis ĉe la Athenæum, Plymouth, kaj, post kelkaj tagoj, donos
similan paroladon en Liskeard, Cornwall.

Oni devas gratuli tiun ĉi energian varbiston kaj esperi ke la du
paroladoj kreos multajn samideanojn kaj eble fondigos novajn kursojn.

     * * *

Tiu ĉi estas nur la dua nombro de The Esperantist, sed ĝi
estas la lasta de la jaro 1903a. La Redaktoro deziras sendi
internaciajn salutojn al ĉiuj amikoj, ĉu Angloj, ĉu alilanduloj,
kaj gratuli ilin pri la bona progreso kiun Esperanto faris dum tiu
ĉi jaro. Esperanto ĉiam kreadas entuziasmulojn;[38] sekve ĝi
kreskadas pli kaj pli rapide.

Antaŭ dekdu monatoj, la bela lingvo estis preskaŭ nekonata en tiu
ĉi lando. Nun jen estas tie ĉi almenaŭ 5,000 personojn kiuj
aĉetis lernolibrojn; kaj unu lernolibro ofte instruas multajn
lernantojn. Kaj tiu ĉi ne estas la plej bona atesto pri la
praktikeco de Esperanto. Multaj el niaj ĉi-tieaj samideanoj jam
estas adeptoj, kaj skribis bonajn kaj interesajn artikolojn por tiu
ĉi malgranda organo. Vere, mi dubas ĉu estus eble ke oni redaktu
gazeton en natura lingvo ajn, post dekdu monatoj de lernado; eĉ se
tiu lernado estus estinta treege koncentrigita. Sed tia estas la
simpleco de Esperanto, ĝia logikeco, ĝia senescepteco, ke oni povas
eldoni monatan gazeton en la nova lingvo kaj ricevi la aprobon de
Doktoro Zamenhof mem. Vivu Esperanto! Vivu Doktoro Zamenhof! Vivu
ĉiuj amikoj kiuj komencas disvastigi la internacian lingvon tra la
multelingva mondo!


FOOTNOTES:

[37] Board.

[38] Enthusiasts.



THE NEW DICTIONARIES.


With pleasure we announce that both the Esperanto-English and
English-Esperanto Dictionaries will be ready by Christmas. Orders are
now being booked, and will be executed as soon as possible. Each work
is published at 2s. 6d. Send to the Hon. Sec., Esperanto Club, 41,
Outer Temple, London, W.C.

SPECIMEN PAGES.

_From_ The Esperanto-English Dictionary.

direkci-_o_, management (manager's office), body of directors.

direkt-_i_, to direct, to instruct; --_o_, the direction (to be
followed); --_ad|o_, management of anything; --_il|o_,
helm; --_il|ist|o_, pilot, helmsman.

direktor-_o_, director.

direktori-_o_, directory.

dis-, separating affix: _ĵet|i_, to
throw; --_ĵet|i_, to throw about;
_sem|i_, to sow; --_|sem|i_, to scatter, to disseminate; --_|ig|i_, to
separate (_active_); --_iĝ|i_, to separate (mutually); --_|iĝ|o_,
schism, disunion; --_|don|i_, to distribute.

disciplin-_o_, discipline.

disertaci-_o_, dissertation.

diskont-_o_, discount; --_i_, to discount.

diskut-_i_, to discuss; --_ebl|a_, debatable, discutable.

dispon-_i_, to dispose (not to arrange).

disput-_i_, to dispute; --_o_, quarrel, altercation.

distil-_i_, to distil; --_ej|o_, distillery; --_il|o_, alambic,
still; --_ist|o_, distiller.

disting-_i_, to distinguish; --_iĝ|i_, to distinguish oneself,
to become famous; --_iĝ|a_, distinctive.

distr-_i_, to take away the attention; --_o_, the act of taking
away the attention; --_aĵ|o_, want of attention; --_ec|o_, state of
inattention; --_it|a_, absent-minded.

distrikt-_o_, district.

diven-_i_, to guess.

divers-_a_, diverse, varied.

divid-_i_, to partake, to share; --_ad|o_, division (arithm.);
_ne| --|it|a_, undivided; _ne --ebl|a_, indivisible.

divizi-_o_, division (milit.).

*do, therefore, consequently, then (argumentative).

dogm-_o_, dogma; --_a_, dogmatic.

doktor-_o_, doctor.

dokument-_o_, document.

dolar-_o_, dollar.

dolĉ-_a_, sweet; --_ig|i_, to sweeten, to assuage.

dolor-_i_, to pain, to ache; --_o_, pain, ache.

dom-_o_, house; --_et|o_,
cottage, small house; --_an|o_, one belonging to the house; --_e_, at
home; _ir|i --e|n_, to go home.

domaĝ-_o_, pity, (_i.e._ regrettable affair); _est|as --o_, it
is a pity.


_From_ The English-Esperanto Dictionary.


_Douche_, duŝo.

_Dough_, knedaĵo.

_Dove_, kolombo.

_Dovecot_, kolombejo.

_Down_, lanugo.

_Downs_, sablaj montetoj.

_Downfall_, falego.

_Dowry_, doto.

_Downwards_, malsupre.

_Doze_, dormeti.

_Dozen_, dekduo.

_Draft_ (bill of exchange), kambio.

_Drag_, treni, tiri.

_Dragon_, drako.

_Dragon fly_, libelo.

_Dragoon_, dragono.

_Drake_, anaso.

_Drama_, dramo.

_Dramatical_, drama.

_Dramatist_, dramaŭtoro.

_Drape_, drapiri.

_Draper_, drapvendisto.

_Drastic_, drastika.

_Draught-board_, dama tabulo.

_Draughts_ (pieces), damoj.

_Draughtsman_, desegnisto.

_Draw_ (water from well), ĉerpi.

_Draw_ (pull), tiri.

_Draw after_ (load, etc.), posttiri.

_Draw_ (near), proksimiĝi.

_Draw_ (lots), loti.

_Draw_ (together), kuntiri.

_Drawer_, tirkesto.

_Drawers_ (garment), kalsono.

_Drawing_ (lots), lotado.

_Dray_, ŝarĝveturilo.

_Dread_, timi, timegi.

_Dread_, teruro, timo.

_Dreadful_, terurega.

_Dream_, sonĝi.

_Dreary_, malgaja.

_Dredge_, skrapi.

_Dredger_, skrapilego.

_Dregs_, feĉo.

_Drench_, akvumi.

_Dress_ (clothe), vesti.

_Dress_ (wound), bandaĝi.

_Dressing case_, necesujo.

_Dress coat_, frako.

_Dressing gown_, negliĝa vesto.

_Dressmaker_, kudristino.

_Dressing room_, tualetejo, vestejo.

_Drill_, bori.

_Drill_ (tool), borilo.

_Drill_ (military), ekzerco.

_Drink_, trinki.

_Drink_ (to excess), drinki.

_Drink_, trinkaĵo.

_Drinkable_, trinkebla.

_Drip_, guteti.

_Drive away_ (expel), forpeli.

_Drive_ (in carriage), veturi.

_Drive back_ (repel), repeli, repuŝi.

_Drivel_, kraĉeti.

_Driver_ (car, etc.), veturisto.

_Droll_, ridinda, ŝerca.



_In order that this Gazette may be useful as a propaganda agent, it
has been considered advisable to include in each number a synopsis of
the Grammar of Esperanto, so that those hitherto ignorant of its
system may be the better able to appreciate the magazine._


SYNOPSIS OF THE GRAMMAR.


The ALPHABET is composed of 28 letters. They are the following:--

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z and Ŭ.

The VOWELS are always given a long sound; as in the well-known
phrase, "Pa, may we go too?" Shorthand students will at once
recognise them as the long vowels of "Pitman." Their sound can also
be illustrated by--"Bart, Bait, Beat, Boat and Boot."

The following CONSONANTS need special attention. It must be
remembered that the sounds given are invariable, because _Esperanto
spelling is phonetic and each letter has only one sound_:--

  The letter C is sounded as in Czar, or as the "ts" in Bits.
   "     "   Ĉ     "      "     Church.
   "     "   G     "      "     Gag; _i.e._, the hard sound.
   "     "   Ĝ     "      "     George; _i.e._,the soft sound.
   "     "   H     "      "     His; _i.e._, it is aspirated and
                                  never mute as in French.
   "     "   Ĥ     "      "     Loch; _i.e._, the Scotch or German
                                  "CH" or Spanish "J."
   "     "   J     "      " the English letter Y. Thus Paroloj is
                                  sounded Paroloy.
   "     "   Ĵ     "      " the French J in Bijou or the S in the
                                  English word Pleasure.
   "     "   S     "      "  in Sun; never as in Rose
                                  (Rozo in Esperanto).
   "     "   Ŝ     "      "  in She.


     * * *

The English letters Q, W, X and Y do not exist in Esperanto.

The letter Ŭ is only found in diphthongs--Baldaŭ is sounded
Bahldow.

The one remaining point to be mentioned is that "AJ" is the same as
in By. "OJ" as in Boy.

ALL NOUNS end in O in the nominative singular. Birdo, a bird.

When the direct object to a verb, an N is added to this O. Mi havas
birdon, I have a bird.

All nouns form the PLURAL by adding J to the singular. Birdoj, birds.
If objective, birdojn.

All ADJECTIVES end in A and agree with the noun in number and case.
Mi havas belajn birdojn, I have beautiful birds.

     * * *

The INFINITIVES of VERBS always end in I. Lerni, to learn. Pensi, to
think.

PRESENT INDICATIVES end in AS in all persons singular and plural. Mi
iras, I go. Ili iras, they go.

PAST INDICATIVES end in IS in all persons singular and plural. Mi
iris, I went. Ni iris, we went.

FUTURE INDICATIVES end in OS in all persons singular and plural. Ŝi
iros, she will go.

CONDITIONAL MOOD ends in US in all persons singular and plural. Li
irus, he would go.

IMPERATIVE MOOD ends in U. Parolu! speak! Iru! go!

SUBJUNCTIVES are formed by using "KE" and the Imperative. Ke mi iru,
that I might go.

The PRESENT PARTICIPLE ACTIVE ends in ANTA--Iranta, going. In the
Passive voice in ATA--Farata, being done.

PAST PARTICIPLE ACTIVE ends in INTA--Irinta, having gone. In the
Passive voice in ITA--Farita, having been done.

FUTURE PARTICIPLE ACTIVE ends in ONTA--Ironta, about to go. In the
Passive voice in OTA--Farota, about to be done.

ADVERBS end in E--Bone, well. Bele, beautifully.

     * * *

1. The DEFINITE ARTICLE is invariably LA in all cases singular and
plural. La Patroj, the Fathers.

2. There is no indefinite article in Esperanto. Patro, a Father; or
merely Father, as the case may be.

3. "NOT" is expressed by "NE." Mi ne havas amikon, I have not a
friend.

4. Questions are introduced by "Ĉu." Ĉu mi ne havas amikon? Have I
not a friend?

5. ESTI, to be, is the auxiliary verb in Esperanto. Havi, to have, is
never an auxiliary.

N.B.--There are no exceptions or irregularities in Esperanto.


The VOCABULARY has been simplified by about 30 affixes, which are
used to modify the meanings of root words. The commonest are the
following PREFIXES:--

BO indicates relationship by marriage. Bofrato, Brother-in-law.

DIS indicates separation, as in English. Disŝiri, to tear to pieces.

EK indicates the commencement of an action. Eklerni, to begin to learn.

MAL is always used to indicate OPPOSITES. Varma, warm. Malvarma,
cool. Amiko, friend. Malamiko, enemy.

RE denotes the repetition of an action. Relerni, to relearn. Rediri,
to say again.

The principal SUFFIXES are the following:--

AĴ signifies an object made from--thus, Fruktaĵo, something made
from fruit.

AR signifies a collection of. Arbo, a tree. Arbaro, a forest.

EBL signifies possibility. Videble, visibly. Lernebla, learnable.

EC signifies an abstract quality. Boneco, goodness. Beleco, beauty.

EG signifies increase. It is the augmentative suffix. Granda, large.
Grandega, immense.

EJ signifies the place where an action takes place. Lernejo, school.
Preĝejo, church.

ET is the diminutive suffix. Infaneto, a little child. Varmeta,
lukewarm.

IG denotes the causing of an action. Morti, to die. Mortigi, to kill.

IĜ denotes turning or becoming. Paliĝi, to turn pale. Fortiĝi, to
become strong.

IL denotes the instrument by which an action is performed. Kudri, to
sew. Kudrilo, a needle.

IN denotes the feminine. Patro, father. Patrino, mother. Onklo,
uncle. Onklino, aunt.

IST denotes the occupation, or means of livelihood. Botisto,
bootmaker. Servisto, manservant.

UL denotes the possession of a Quality or Attribute. Blindulo, a
blind man. Danculo, a dancing man.

By means of these affixes, the Vocabulary is enormously simplified.

     * * *

All should have "The Student's Complete Text Book," 1s. 3d., post
free, and "Twelve Exercises," 1s. 3d., in order to thoroughly learn
the system; but the above is serviceable as a rough basis.


For the convenience of Esperantists, all works dealing with the
language can now be obtained by writing to the Hon. Sec., ESPERANTO
CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.

The books most read are:--

"Student's Complete Textbook," by J. C. O'Connor, B.A., 1s. 8d., post
free.

"Twelve Exercises with Key," by A. Motteau, 1s. 3d., post free.

"No. 52," a short Grammar, by the Hon. R. H. Geoghegan. Price 7d.,
post free. This is a capital preliminary work for giving to friends
to arouse their interest. For this purpose we will supply
_subscribers_ with 6 copies for 2s. 6d., post free.

Three Tales by Tolstoy and Pushkin, 1s. 1d. the set.

"Hamlet," translated by Dr. Zamenhof, 2s.

Grammar in French or German, 1s. 6d.

Commentaire in French, 2s.

Prose Selections, 2s. 6d. and 1s. 6d.

Complete Stories from back "L'Esperantistes," 2d. each.

"Tourist's Phrase-Book," in 6 languages, 6d.

The following monthly magazines can be obtained. The annual
subscriptions are:--

"La Lingvo Internacia," printed wholly in Esperanto, 3s. 6d.

"L'Espérantiste," in French and Esperanto, 4s.

"La Lumo," in French, English, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Belga Sonorilo," in French, Flemish, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Bohema Esperantisto," in Czech and Esperanto, 3s.

"La Rondiranto," in Bulgarian and Esperanto, 3s.

The new "Internacia Medicina Revuo" will appear every two months.
Subscription 6s. 6d. per annum.

The English-Esperanto and Esperanto-English Dictionaries will be
ready shortly. Price 2s. 6d. each.

"French-Esperanto Vocabulaire," 2s. 6d.; "Esperanto-French
Dictionnaire," 1s. 6d.

"Braille Instruction-Book for the Blind," 4s.

Neat star-shaped Badges, for use when travelling, are kept in stock.
Price 9d. each.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 3._

_January, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  The Esperanto Gazette for the spreading
  of the International Language....

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS.


                                              Page
  Editor's Notes                             33-35
  Radium (Sir William Ramsay)                36-37
  Two Fables (Esperantist 6266)                 37
  Nursery Rhymes (Ben Elmy)                     37
  A Terrible Night (Edward Metcalfe, M. A.)  38-39
  The Tempest, continued from pages 5 and 21
  (translated by A. Motteau)                    40
  Casabianca (translated by Clarence Bicknell)  41
  Evening (Carlo Bourlet)                       41
  Comrades in Other Lands                       42
  The Antiquity of the Sphinx (Ben Elmy)        43
  A True Tale (Esperantist 4686)                44
  Benjamin Franklin's Whistle ("Kabe")          44
  The Dream-Doctor (Esperantist 8379)           44
  Correspondence Notes                          45
  Various Items of Interest                     46
  Synopsis of The Grammar                    47-48



FOR FREE PARTICULARS write to
the HON. SECRETARIES of
ESPERANTO SOCIETIES at

  BOURNEMOUTH, I. F. H. Woodward, Esq.,
  Norwood, St. Swithin's Road.

  DUBLIN, C. Fournier, Esq.,
  Celtic Association, St. Stephen's Green.

  EDINBURGH, Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  GLASGOW, J. Hunter, Esq.,
  138, Darnley Street, Pollokshields.

  HUDDERSFIELD, G. H. Taylor, Esq.,
  13, Birkly Hall Road.

  KEIGHLEY, J. Ellis, Esq.,
  Compton Buildings, Bow Street.

  LONDON, H. Bolingbroke Mudie,
  41, Outer Temple, W.C.

  NEWCASTLE, H. W. Clephan, Esq.,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PLYMOUTH, J.A. Thill, Esq.,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
  21, St. George's Square.

  SURBITON, P. Howard, Esq.,
  The Bungalow, Crane's Park.

  TYNESIDE, A. Davidson, Esq.,
  26, Park Crescent, N. Shields.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing
to form local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto
Club, who will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:
The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:
La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
100, Gracechurch St., Londono, E.C.



To Interest Your Friends,

Send 2/6 to the Librarian, P. HOWARD, Esq., The Bungalow, Cranes
Park, Surbiton, for 6 copies of No. 52. These can subsequently be
returned with 1/3 extra, and exchanged for The Complete Text Book if
desired.



LINGVO INTERNACIA,

A Monthly Gazette entirely in Esperanto. Edited by M. Paul Fruictier.

Annual Subscription, 3/6. With Literary Supplement. 5/6.

Send to the Librarian, Esperanto Club.

Single Numbers, 4d.



[Image: The BEST and most Useful Present for all who write, and the
Busy Man's Right Hand.]

Waterman's _IDEAL_ Fountain Pen

_THE RIGHT WRITING PEN._

Does Not Leak.     Does Not Blot.     Does Not Spurt.

The Right Pen and the Wrong Pen

are two different things. Waterman's Ideal Fountain Pen is the right
pen. It is right in every way. It is right in every section. You get
a nib just right, to suit your hand. It is always there, and you get
so used to it, no other pen is right. The ink supply is right--no
leaking or blotting, no spurting or smudging. The writing is right.
There are no sudden stops. The pen always keeps right on.

  WATERMAN'S IDEAL--
  The Pen that is just right every way.

Of Stationers, Jewellers, &c, from 10/6. In Silver and Gold for
Presentation. Send for Illustrated Brochure, post free from

L. & C. Hardtmuth.

12 GOLDEN LANE, LONDON. E.C.



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.


  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  The Hon. Sec., ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  CANADA.--A. Saint Martin, Esq., 79, St. Christopher Street, Montreal.
  FRANCE.--M. Paul Fruictier, Boulevard Arago 27, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--G. B. Smith, Esq., 19, Wiborg Quay, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.
  TRINIDAD.--Geo. O. Messerly, Esq., Port of Spain.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

No. 3.

JANUARO, 1904.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.



KORESPONDANTE, NI LERNADAS.


La Nova Jaro komencas. Saluton! Ĝi estu feliĉa por ĉiuj
Gesamideanoj tra la Esperanta Mondo. Kaj ĝi estu feliĉa por la kara
lingvo mem!

La jaro 1903a estis bonega, eble la plej bona kiun Esperanto estas
ĝis nun vidinta--sed ni fidu ke la venonta jaro estos ankoraŭ pli
bona.

_The Esperanto Club_ ankaŭ komencis novan jaron. Ĉion, kio estis
farebla per ĝiaj malgrandaj financoj, la Klubo faris por disvastigi
la lingvon; kaj estas mirinde kiom malmultaj entuziasmuloj povis fari
dum kelkaj monatoj de senfina klopodado. Ĉiuj Esperantistoj kaj
iliaj amikoj estas invitataj al ĝia Jarkunveno ĉe Essex Hall,
Strand, Jan. 14. 1904, 7-10.

Ĉiulandanoj trovas plezurega la propagando de Esperanto. Nia
legantaro ŝatos la belajn vortojn de Doktoro Gustav Busuttil
(Maltujo), kaj sendube ĝi donos egalan plezuron legi la sekvantan
leteron da Doktoro Ostrovsky (Jalta, Rusujo).

"Tre estimataj Kunfratoj: Mi ĵus ricevis la Numero 1 de via
Gazeto, The Esperantist. Koregan Gratulon pri tiu ĉi nova
grava propagandilo de nia kara Esperanto! Mi konas la lingvon
internacian de 1891 jaro, tamen ĝis nun, mi ne forgesas la mirindan
impreson kian faris je mi Esperanto. Al mi ŝajnis, kvazaŭ iu
forprenis de miaj okuloj ian pezan kurtenon, kiu malhelpis min
vidi la Dian mondon. Esperanto kvazaŭ malfermis antaŭ mi larĝan
pordegon, eniron en grandegan, belan palacon, kie mi ĉiam
renkontadis multajn, kvankam nekonatajn, tamen tre karajn al mi
gefratojn, kiujn mi iam perdis, kaj nun denove trovadas.
Korespondante, jen kun tiuj, jen kun aliaj nacianoj, mia horizonto
fariĝadis ĉiam pli kaj pli larĝa; kaj mi pli kaj pli ĝuadis la
grandegan ĝojon estadi en tiu ĉi ĉarma palaco, kune kun ĝiaj
noblaj loĝantoj. Hodiaŭ via bela, tre simpatia The
Esperantist denove plenigis mian animon per nova vera ĝojo. Ĝi
kvazaŭ enkondukis min en novan, ĝis nun nekonatan de mi, grandegan
ĉambron de tiu palaco, en vian estimindan Britujon, en unu el plej
belaj, plej luksaj apartaĵoj de tiu ĉi palaco, kie espereble
ankoraŭ mi trovos novajn, sincerajn, noblajn gefratojn. La impreso
estas sorĉe! Vivu la konstruistoj de tiu ĉi mirinda palaco! Vivu la
Esperantistoj!!"

Ni esperas ke la aminda Doktoro Ostrovsky trovos multajn
korespondantojn en nia lando. Por tiu ĉi celo ni fidas ke nia
legantaro plene utilos la adresareton sur la kovrilo de tiu ĉi
Gazeto. Tiel ili ne nur helpos Esperanton, sed ankaŭ sin mem, ĉar,
_korespondante ni lernadas_. [Ĉiuj el la anoncoj en The
Esperantist estas indaj je atento.]

Ni povus skribi multajn paĝojn pri la progreso farita de Esperanto
dum la lasta jaro, sed nun ni nur donos la notindojn de Decembro,
1903.

Jam longe Esperantistoj deziregis taŭgan stilmodelan skribaĵaron.
Por plenumigi tiun bezonon, Doktoro Zamenhof ĵus eldonis interesan
kaj utilegan verkon. Jen kelkaj frazoj el ĝia Antaŭparolo:--"Por ke
ĉiuj povu uzi la lingvon egale, estas necese, ke ekzistu iaj
modeloj, leĝdonaj por ĉiuj. Tio ĉi estas la kaŭzo, pro kiu,
cedante al la peto de multaj Esperantistoj, mi eldonis _Fundamentan
Krestomation_ kiu povos servi al ĉiuj kiel modelo de Esperanta
stilo, kaj gardi la lingvon de pereiga disfalo je diversaj dialektoj.
Atentan tralegon de la _Fundamenta Krestomatio_ mi rekomendas al
ĉiu, kiu volas skribe aŭ parole uzi la lingvon Esperanto. Ĉiuj
artikoloj estas aŭ skribitaj de mi mem, aŭ, se ili estas skribitaj
de aliaj personoj, ili estas korektitaj de mi en tia grado, ke la
stilo en ili ne deflankiĝu de la stilo, kiun mi mem uzas. L.
Zamenhof."

La unuaj paĝoj enhavas simplegajn frazojn. Je la dekoka paĝo
komencas fabeloj kaj legendoj. Tiam aperigas multaj anekdotoj,
rakontoj, sciencaj artikoloj kaj, laste poezio. Eble estas
bedaŭrinde ke la bona Doktoro enpresis 38 paĝojn el sia _Hamleto_
kaj 17 paĝojn el la _Iliado_ de Sinjoro Kofman, ĉar multaj
Esperantistoj jam havas tiujn ĉi verkojn. Sed sendube la aliaj 403
paĝoj sufiĉos por montri perfektan stilon. (Kosto 3/- afrankite de
la "Librarian," Esperanto Club).

Alia utila eldonaĵo estas "Komercaj Leteroj" redaktite de Sinjoroj
Berthelot kaj Lambert, kiu certe faciligos la uzon de Esperanto inter
niaj komercaj samideanoj. Ĝi enhavas 34 leterojn pri diversaj
aferoj, kaj vortaron en la lingvoj Esperanta, Franca, Germana kaj
Angla. (Kosto 7d. afrankite).

Sinjoro Rhodes sendis al ni ekzempleron de sia nova _Key to the
Ekzercaro_. Ĝi estas tre bona verketo, kaj ĉiuj Esperantistoj kiuj
havas la _Ekzercaron_ certe estos saĝaj sendante 35 centimojn por
ĝia traduko en la Angla lingvo. Sinjoro Rhodes ankaŭ komencis
tradukon de Bunyan's _Pilgrim's Progress_, kaj kredeble niaj legantoj
baldaŭ vidos specimenon en The Esperantist. Alia specimeno
kiun ni esperas presigi estas el la traduko de la _Rubaiyat of Omar
Khayyam_, verkita de nia agema kunverkanto, Sinjoro Ben Elmy. Kvankam
estas bedaŭrinde ke Esperantistoj tiel lertaj, kiel estas tiuj ĉi
adeptoj, ne ĉiam skribos originalaĵojn, ni tamen deziras la
sukceson de la du libroj, kaj ni esperas je originalaĵoj de ili kaj
de ĉiuj adeptaj Samideanoj.

Mi deziras danki ĉiujn, kiuj sendis proponojn pri la plibonigo de la
Gazeto. Laŭdezire ni nun presigos sciencan kolonon. Niaj legantoj
scias iom pri la ĵuseltrovitaj ecoj de Radiumo, la plej nova miraĵo
de la ĥemia mondo. Mi kuraĝiĝis skribi al Sir William Ramsay,
petante ke li helpu la Esperantan Aferon, aminde skribante por ni
artikolon pri Radiumo. Mi plezure anoncas ke li ne nur promesis tion
fari, sed ke lia respondo estis Esperante skribita.

Sinjoro Seynaeve proponis Esperantan Kunvenon Londone dum tiu ĉi
jaro, kiam ĉiulandaj delegitoj pripensus pri Internacia Esperanta
Akademio. Bonega ideo! Se niaj transmaraj amikoj venos ĉi tie, ili
povos esti certaj ke ni faros ĉion, kion ni povos, por helpi je la
fondo de Akademio, kaj ankaŭ por plezurplenigi ilian libertempon.

  La Redaktoro.

P.S.--Ni ĵus ricevis pruvon de alia nova verketo, "A New Hobby that
may bring you a Living." Ĝi estas interesa bonepresata ilo por
disvastigi la lingvon, kaj estas eldonata de "_The Esperanto
Literature Agency_," _Colchester_. La Librarian de la Esperanto Club
(_P. H. Howard, Esq., The Bungalow, Cranes Park, Surbiton_) sendos
ĝin je ricevo de 7d.



IN CORRESPONDING, WE LEARN.


The New Year begins. Greeting! May it be happy for all
fellow-thinkers throughout the Esperanto world. And may it be happy
for the prized language itself.

The year 1903 was excellent--possibly the best which Esperanto has
yet seen--but let us trust that the coming year will be even better.

The _Esperanto Club_ also has commenced a new year. All that was
possible with its slender funds the Club has done to spread the
language, and it is wonderful how much a few enthusiasts have been
able to do during some months of ceaseless activity. All Esperantists
and their friends are invited to its Annual Meeting at Essex Hall,
Strand, on January 14th, from 7-10 p.m.

People of every nationality find the propaganda of Esperanto most
pleasurable. Our readers will appreciate the beautiful words of Dr.
Busuttil (Malta), and doubtless it will give equal pleasure to read
the following letter of Dr. Ostrovsky (Yalta, Russia):--

"Esteemed Brethren,--I have just received No. 1 of your Gazette,
The Esperantist. Most hearty congratulations on this new
important means of propagating our dear Esperanto! I know the
international language since 1891, yet up to the present I do not
forget the wonderful impression which Esperanto produced upon me.
It seemed to me as if someone had taken away from before my eyes
some heavy curtain, which prevented my seeing God's world. Esperanto,
as it were, opened before me a wide portal, the entry into a palace
vast and beautiful, where I have ever met many brethren, albeit
unknown, yet very dear to me, whom once I lost and now have found
again. Corresponding with persons of one and another nationality,
my horizon has continued to become wider and wider, and I more and
more have revelled in the great joy of being in this charming
palace, together with its noble denizens. To-day your attractive,
very congenial The Esperantist has once again filled my soul with
a new, true joy. It has, as it were, introduced me into a hitherto
unknown, immense new chamber of that palace, into your estimable
Britain, into one of the most handsome, most luxurious apartments
of this palace, where I hope I still shall find new, sincere,
noble brethren. The conception is bewitching! Long live the builders
of this wonderful palace! Long live the Esperantists!!"

We hope that the amiable Dr. Ostrovsky will find many correspondents
in our land. To this end we trust that our readers will fully utilise
the address list on the cover of this Gazette. They will thus not
only help Esperanto, but also themselves, for in corresponding we
learn. [All the advertisements in The Esperantist are worthy
of attention.]

We could write many pages on the progress made by Esperanto during
last year, but now we will only give the memorabilia of December,
1903.

For a long time past Esperantists have greatly desired a suitable
collection of writings as a model of style. To fulfil this
requirement, Dr. Zamenhof has just brought out an interesting and
most useful work. Here are some phrases from its foreword:--"In order
that all shall be able equally to use the language, it is necessary
for some models to exist which shall lay down the law for all. This
is the reason why, having given way to the request of many
Esperantists, I have brought out the _Fundamenta Krestomatio_, which
can serve as a model of Esperanto style for all, and can guard the
language from the fatal falling away into different dialects. I
recommend the attentive perusal of the _Fundamenta Krestomatio_ to
all who wish to use written or spoken Esperanto. All the articles are
either written by myself, or, if they are written by others, they
have been by me corrected, so that their style shall not diverge from
that which I myself employ."

The first pages contain simple phrases. At the 18th page commence
fables and legends. Then appear many anecdotes, tales, science
articles, and lastly poetry. It is possibly a matter for regret
that the good Doctor has included 38 pages of his "Hamlet" and 17
from the "Iliad" of Mr. Kofman, because many Esperantists already
have these works. But undoubtedly the other 403 pages will suffice
to manifest perfect style. (Price 3s., post free, from the Librarian,
Esperanto Club).

Another most useful publication is "Komercaj Leteroj," edited by
Messrs. Berthelot & Lambert, which will certainly facilitate the use
of the language among our commercial friends. It contains 34 letters
on divers matters, and a vocabulary in Esperanto, French, German, and
English. (Price 7d., post free).

Mr. Rhodes has sent us a copy of his new _Key to the Ekzercaro_. It
is a good little work, and all Esperantists who have the _Ekzercaro_
will certainly be wise in sending 2-1/2d. for its translation into
English. Mr. Rhodes has also commenced a translation of Bunyan's
_Pilgrim's Progress_, and probably our readers will soon see a
specimen in The Esperantist. Another specimen we hope to
print is from the translation of the _Rubaiyat of Omar Khayyam_, done
by our busy fellow-worker, Mr. Ben Elmy. Although it is to be
regretted that Esperantists, so clever as are these experts, do not
always write original matter, we nevertheless desire the success of
these two books, and hope for original works from them and from all
expert friends-in-Esperanto.

I desire to thank all who have sent proposals for improving the
Gazette. By request we will now print a science column. Our readers
know something about the recently-discovered qualities of Radium, the
newest wonder of the chemical world. I had the temerity to write to
Sir William Ramsay, asking him to help the Esperanto cause by kindly
writing for us an article on Radium. I gladly announce that he not
only promised to do so, but that his reply was written in Esperanto.

M. Seynaeve has proposed an Esperanto Congress in London during this
year, when representatives from all countries should deliberate
concerning an International Esperanto Academy. An excellent idea. If
our friends from over the sea will come here, they may be sure we
shall do all in our power to help in establishing an Academy, and
also to make their holiday pleasurable.

  _Literal Translation._

P.S.--We have just received a proof of another new little work, "A
New Hobby that may bring you a Living." It is an interesting,
well-printed means for spreading the language, and is published by
"_The Esperanto Literature Agency_," _Colchester_. The Librarian of
the Esperanto Club (_P. H. Howard, Esq., The Bungalow, Cranes Park,
Surbiton_) will send it on receipt of 7d.



RADIUMO.


_De_ Sir William Ramsay, K.C.B., F.R.S.

La strangaj ecoj de radiumo, precipe ĝia brilo en la mallumo, kaj
ĝia briligo je aliaj korpoj, altiras la atenton de la tuta mondo.
Tiu ĉi radiumo estas metalo, ni kredas, kvankam ĝis nun oni ne
produktis ĝin en metala stato, ĉar ĝiaj saloj estas similaj al la
saloj de bariumo, blanka metalo, kaj bonekonata elemento. La kaŭzo
estas ke oni posedas tiel malmulte da tiuj saloj ke neniu deziras
malŝpari ĝin eksperimente, por efektivigi la ŝanĝon el salo en
metalon, ĉar la perdo estus granda. La plej bone konata salo, la
bromido, kostas dek du ŝilingojn po miligramo, kvanto preskaŭ
nevidebla.

Ĉiuj metaloj havas siajn proprajn spektrojn; se iliaj saloj estos
hejtataj en flamo, rigardante ilin per spektrovidilo, oni vidas
koloratajn liniojn proprajn al ĉiu metalo, kiuj estas nomataj ĝia
"spektro." Tial metalo estas konebla per ĝia spektro. La radiumo
posedas ĝian propran spektron, kiu estas simila al la spektro de
bariumo, sed malsimila en la lokigo de la linioj. Ni kredas, sekve,
ke la radiumo estas elemento simila al la aliaj metaloj.

El la saloj de radiumo elvenas daŭre gaso, kiu havas la econ ke ĝi
brilas en la mallumo, dume restante varma, kaj ĝi elĵetas korpetojn
nomatajn "elektronojn." Kiam tiuj ĉi korpetoj tuŝas la aeron, aŭ
gason ian, ili aldonas al tiu ĉi la povon eligi elektroskopon. Dum
tiu ĉi gaso eldonas hejton, kaj dum ĝi ŝutas elektronojn, ĝi
malaperas malrapide, kaj anstataŭ, oni ekvidas alian gason tre
malpezan kies spektron Sinjoro Janssen, fama franca astronomiisto,
observis en la suna lumo dum la jaro 1868, kaj kiu unue estis
eltrovata sur la tero de la skribisto de tiu ĉi artikolo.

Ŝajnas do ke unu elemento, radiumo, povas produkti alian, heliumon.
Ĉu, kiel eble estas, aliaj elementoj formiĝas samtempe, ni ne
scias. Tia demando restas por estonta serĉado.

Ni vidu ĉu radiumo posedas iajn ecojn, en speco aŭ grado
malsimilajn al tiuj de aliaj elementoj, en kiuj oni ne observis ĝis
nun tiajn eksterordinarajn ŝanĝojn.

Unue do, estas almenaŭ du aliaj elementoj kiuj elŝutas elektronojn.
Tiuj ĉi estas toriumo kaj uraniumo. Ĉiuj el ili, tiel kiel radiumo,
sendube konsistas el multepezaj atomoj. Se ni prenos la pezon de
hidrogena atomo kiel unuon, tiu de radiumo pezas ĉirkaŭ 225 (aŭ
eĉ eble plie) tiu de toriumo 232, kaj tiu de uraniumo 240.

Ĉar tiuj estas la tri plej pezaj specoj el konataj atomoj, ni povas
diveni ke, kiam atomo estas multepeza, ĝi celas al disrompiĝo; ke
sammaniere ke oni ankoraŭ vidis nenian stelon kiu posedas
grandegecon pli vastan ol, ekzemple, miloble tiun de nia suno (alie
ĝi estus malpersista kaj forĵetus sekvanterojn); tiel neniaj
elementoj posedantaj pli grandan atompezon ol difinan maksimumon,
povas ekzisti, kaj ke tiuj, kiuj, laŭ nia sciiĝo, posedas tre altan
atompezon, estas mem en sia forĵetaĵo de sekvanteroj.

Eble estas permeseble konjekti ke elektronoj estas malgrandaj, kaj
atomoj de heliumo pli grandaj sekvanteroj. Sed preterdaŭrigi la
temon, sen difina koniĝo, kiu nur povas riceviĝi per eksperimentoj,
estus malutile.

Kompreneble multe da laborantoj, kiel eble plej ili povas, en la nuna
tempo penadas por eniĝi pli profunde en tiujn interesegajn regionojn
de esplorado.



RADIUM.


_By_ Sir William Ramsay, K.C.B., F.R.S.

The strange qualities of radium, especially its brilliance in the
dark and its power of illuminating some other bodies, attracts the
attention of the entire world. This radium is, we believe, a metal,
although till now it has not been produced in metallic form, for its
salts are similar to the salts of barium, a white metal and a
well-known element. The reason is that so little of these salts is
available that it cannot be wasted in experimenting to effect the
change from a salt into a metal, for the loss would be great. The
best-known salt, the bromide, costs twelve shillings per milligram,
an almost invisible quantity.

All metals have their peculiar spectra. If their salts be heated in a
flame, on examining them by means of the spectroscope, coloured lines
peculiar to each metal may be seen, which are named its "spectrum."
Thus a metal is recognisable from its spectrum. Radium has its
particular spectrum, which is like the spectrum of barium, but
different in the location of the lines. We therefore believe that
radium is an element similar to the other metals.

From the salts of radium a gas continually escapes, which has the
quality of shining in the dark, remaining warm the while, and it
throws out bodies known as electrons. When these bodies touch the air
or any gas they impart to that gas the power to discharge an
electroscope. While this gas is giving forth heat and discharging
electrons it gradually vanishes, and instead another gas appears, of
low density, the spectrum of which M. Janssen, a famous French
astronomer, noticed in the light of the sun during 1868, and which
was first discovered on the earth by the writer of this article.

It seems, therefore, that one element, radium, can produce
another--namely, helium. Whether, as is possible, other elements are
formed at the same time we do not know. That question remains for
further investigation.

Let us see whether radium possesses any properties, differing in kind
or in degree, from those of other elements which have not yet been
observed to undergo any such extraordinary change.

First, then, there are, at least, other two elements which discharge
electrons. These are thorium and uranium. They all, as well as
radium, undoubtedly consist of atoms of great weight. If we take the
weight of an atom of hydrogen as unity, that of radium weighs about
225 (or perhaps even more); that of thorium 232, and that of uranium
240.

As these are the three heaviest kinds of atoms known, we may guess
that when an atom possesses a great mass it tends towards disruption;
that just as no star has been seen possessing a magnitude greater,
let us say, than one thousand times that of our sun (else it would be
unstable, and would throw off satellites), so no elements of a
greater atomic weight than a certain maximum can exist, and that
those which we know to possess very high atomic weights are
themselves in the process of throwing off satellites.

It is perhaps permissible to speculate that electrons are small
satellites, and that atoms of helium are larger ones. But to pursue
the subject further, without more definite knowledge, which can be
gained only by experiment, would be unprofitable.

Needless to say, many workers are doing their utmost to penetrate
more deeply into this most interesting field of exploration.



_La Leono kaj la Bovoj._--Tri bovoj sin paŝtis sur herbejo, tre pace
kaj amike. Leono jam de longe estis rigardinta ilin kun la espero je
kapti ilin, sed sentis ke ne estos ŝanco por tion fari, dum ili kune
restados.

Tial li sekrete ekdissemis malbonajn kaj falsajn dirojn pri unu
kontraŭ la aliaj, ĝis tio naskis ĵaluzon kaj malfidon inter ili.
Tuj kiam la leono vidis ke ili evitis unu la aliajn kaj sin paŝtis
malkune, li sin ĵetis sur ĉiun aparte, kaj tiel sukcesis ke ĉiu el
ili fariĝis facila kaptaĵo de la leono.

_Kiam amikoj malpacas, malamikoj profitas_.

  (6266).


_La Rano kaj la Bovo._--Bovo sin paŝtis en marĉejo kaj okazis premi
sian piedegon inter kelke da ranidoj, kaj morte premegis unu el la
kovitaro[1]. Postvivanta ranido forkuris al la patrino por sciigi al
ŝi la teruran novaĵon.--"Kaj, ho patrino, estas tre granda besto,
granda kvarkrura[2] besto kiu tion faris!"--"Tre granda?" diris la
maljuna ranino. "Kiel granda? Ĉu ĝi estas tiel dika" (kaj ŝi
ŝveligis sin multe) "tiel dika kiel tio?"--"Ho!" diris la ranideto,
"multe pli dika ol tio."--"Nu, ĉu ĝi estas tiel granda?" (kaj ŝi
ŝveligis sin ankoraŭ plie)--"Certe, patrino, ĝi estas; kaj, eĉ se
vi krevigos[3] vin, vi neniam atingos la duonon de ĝia dikeco."

La maljuna ranino, kolerante ke ŝia povo tiel estas dubata, alian
penadon faris kaj vere krevis.

"_Sin tro ŝveligi estas danĝere_."

  (6266).


FOOTNOTES:

[1] Brood.

[2] Fourlegged.

[3] Burst.



KANTETOJ INFANAJ.


"TWINKLE, TWINKLE, LITTLE STAR!"

  Ekbrilu, ekbrilu, malgranda steleto!
    Kio estas vi, multe mi miras;
  Tiel alta, altega, el nia tereto,
    Diamant' en ĉiel' vi aperas.


"THE NORTH WIND DOTH BLOW."

    Blovas norda vento,
    Neĝa estas sento,
  Kion faros tiam ruĝgorĝeto?
    En grenejo restos,
    Varme tie nestos,
  Sub flugil' kaŝite la kapeto.


"HEY, DIDDLE DIDDLE!"

    Babilo, babileto!
    Kato kaj violoneto,
  Bovino super lunon eksaltante;
    Hundeto multe ridis,
    Ludeton kiam vidis,
  La plado kun kulero forkurante!


"LITTLE JACK HORNER."

    Ĵak Horner malgranda,
    En kojno sidanta,
  Kun pasto de prunoj sin festas;
    Enmetis fingregon,
    Eltiris prunegon,
  Kaj diris, "Knab' bona mi estas!"


  _Tradukis_ Ben Elmy.



NOKTO TERURA.


_Originale verkita de_ Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).

Estas tre granda ĉambro, mi eĉ povas diri grandega, sed la lito,
antikva kaj per densaj kurtenoj ĉirkaŭata, estas tute en angulo.

Sur tiu-ĉi lito kuŝante mi vidas palan lumon enirantan tra la du
fenestroj. Per fantoma lumo ĝi lumigas la flankkurtenojn, tiel, pro
ilia blankeco kaj diafaneco, igante strangan kontraston kun la densaj
kaj malhelaj kurtenoj de la lito. Per malforta radio ĝi transiras la
ĉambron, kaj per tremeta lumo montras la masivan pordon ĉe la
kontraŭa flanko de la ĉambro.

Ĝuste tiamaniere timema infaneto tuŝus la kapon de kuŝanta hundo.

Kontraŭ tiu ĉi pala lumo silente sed forte bataladas la mallumo.

Maltrankvileco stranga kaptas min; ne povante plu dormi, mi leviĝas
kaj aliras al la pli malproksima el la du fenestroj.

Estas kvazaŭ ia nekonata forto altirigis min.

Grandaj multepezaj fenestroj, ĉiu el ili havante tri kadrojn, el
kiuj la plej malaltaj estas malfermitaj, kaj, tra la du malfermaĵoj,
malvarma aero enfluas en la ĉambron.

Mi sentas min tremetantan de--malvarmo, aŭ ĉu estas--de ia
antaŭaverto[4] pri danĝero?

Ekstere mi vidas grandan, antikvan korton, tute per ŝtonegoj
pavimatan. Je tri flankoj malaltaj konstruaĵoj--ĉeval--aŭ
bovinejoj--ĝin ĉirkaŭas, sed, dekstre de mia ĉambro kaj apude,
staras altega nerompita muro.

Kune kun mia ĉambro ĝi formas la kvaran flankon de la korto.

Klinante la korpon duone el la fenestro, nur la alia dekstra fenestro
de la ĉambro min apartigas de tiu nerompita muro.

En la korto mi vidas du virojn, eble ĉevalistojn. Sed kion ili estas
farontaj noktmeze en tiu antikva korto? Kial ili tiel senbrue kiel
fantomoj moviĝas?

Kaj pri kio ŝajnas ili ion timi? Maldikaj kiel ombroj ili ensorĉas
min.

Unu el ili en kortmezon alportas benketon, sur kiun la alia metas
lignan duontubon--tian, kian antaŭe oni fiksis laŭlonge la randoj
de tegmentoj, por ke ĝi ricevu pluvakvon--klinigante ĝin tiamaniere
ke la maldekstra finiĝo estas je la alteco de genuoj, kaj la dekstra
de la brusto de homo.

Ili firmigas ĝin per fortaj subtenaĵoj, kaj enpakis en la pli alta
finiĝo kvazaŭ mureton el drapo.

Tiel silente ili laboras ke oni povas aŭdi nur la plej mallaŭtan
soneton.

Tiam, enirante en unu el la malaltaj konstruaĵoj, ili tie restas
kelkajn minutojn kaj tiam revenas strangege vestataj. La kruroj[5],
korpo, brakoj kaj, escepte la okuloj, la tuta vizaĵo, estas
envolvataj per densaj kovriloj, kaj mi rimarkas densegajn gantojn sur
la manoj. Vere la maldikuloj estas fariĝintaj dikeguloj!

Ili ambaŭ portas ŝarĝojn[6]; la unua pezan ŝovilon feran tre
profundan; la dua ledan sakon.

Kion ĝi enhavas? mi demandas min. Io, videble, de grandega
malkvieteco. Ŝajnas esti viva, la sako mem. Dekstren, maldekstren,
antaŭen, malantaŭen ĝi saltas, aŭ pli korekte diri, ĝi estas
saltigita.

De-nove mi sentas tremfroston. Mi komprenas nun la altiradon. El tiu
ĉi io eliras la forto altira, kaj vere ĝi estas altiraĵo terura!

Alveninte al la duontubo, je la pli alta finiĝo, la unua, ĉiam
forte tenante per la du manoj la tenilon, metis sian ŝovilon sur la
lignan superaĵon, kie troviĝas la drapa mureto: La dua malrapide
komencas malfermi la sakon. Ili ambaŭ estas videble tremantaj!

"Ĉu vi estas preta, Joĉjo?" demandis li, metante, singarde, la
ankoraŭ fermitan buŝon de la sako ĝuste en mezon de la ligna
kavvojo; "fortege frapu kaj svenigu[7] ĝin, aŭ mi ne kuraĝos ĝin
tuŝi." "Preta," respondas la ŝoviltenanto; "jes, tiel preta kiel mi
povas esti; tiel preta kiel kiam la morto mem atendas ian
mallertaĵon; preta, Viĉjo, vi diras!"

"Ne riproĉu, Joĉjo; vole, nevole, estas necese ĝin fari."

"Kaj kial ĝi estas necesa? Ĉiunokte ni batas kaj rebatas kaj
ankoraŭ rebatas la sovaĝan fiŝbeston. Kial ne restus ĝi en sako?
Kiel mi ŝatus[8] ĝin mortigi. Ĉu ĝi estas senmortema, vi pensas?

"Se ĝi ne estus tiel batata kaj svenigita, ne eble estus ke la
Doktoroj ĝin tuŝu; sed post tia frapado ĝi restos morgaŭ preskaŭ
kvazaŭ senviva. Kaj estus danĝerege ke ĝi restu en sako. Se ni ne
ĉiunokte svenigis ĝin, baldaŭ ĝi rompigus la sakon, kaj tiam, Ho
ve la mondo!!! Venas sur nin la vivado de ĉiuj vilaĝanoj, eble eĉ
de la tuta homaro. Frapu fortege; jen----"

Singarde kaj malrapide la buŝo de la sako estis malfermita. Io
rapida kiel la fulmo antaŭen saltegas, tute rekta al la vizaĵo de
lertega Joĉjo. Unu momenton la drapa mureto haltigas ĝin,
kaj en tiu momento Joĉjo antaŭpuŝas la ŝovilon, kaj per rapidega
movo forte forĵetas la sovaĝan beston. Kun bruega sono ĝi frapas,
dekstre de mia ĉambro, la nerompitan muron, je la alteco de ĉirkaŭ
dudek piedoj de la tero. Joĉjo estas aginta kontraŭ ĝi same kiel
oni agas kontraŭ la balon kiam oni ludas "_Cricket_."

Tute svenigita ĝi tombas sur la teron, blanka objekto, plata, kaj
laŭ la formo de soleo[9].

En la momento dum ĝi restas kvazaŭ senviva, Vilĉjo rapidas ĝin
levigi kaj remetas ĝin en la sakon, kie, en tre malmulto da sekundoj
ĝi rekomencas la antaŭan saltadegon.

De-nove la malfermo de la sako; de-nove la antaŭena saltego; de-nove
kaj ankoraŭ de-nove....

Kiam Vilĉjo la kvaran fojon malfermas la sakon li subite ekkrias;
"Gardu treege, Joĉjo, ke vi ne sendas ĝin tra la fenestroj, ĉar
ĝi mortigos kiun ajn ĝi tuŝos."

Tiel forta estas por mi la altireco ke mi tute estas forgesinta la du
fenestrojn malfermitajn. Mi rapide kuras al la alia fenestro, ĉar
ĝi estas tre proksima je la muro, kaj mi fermas ne sole la
fenestron, mi ankaŭ antaŭmetis antaŭ ĝi la lignajn kovrilojn,
fortajn kaj, mi kredis, nerompeblajn.

Tion farinte, mi estas fermonta la alian fenestron kiam mi aŭdas
ekkriegon de la korto, kaj vidas la beston mem saltantan, aŭ
flugantan, en la malfermaĵon. Du aŭ tri fojojn ĝi ĉirkaŭflugas
la tutan ĉambron. Eble ĝi min ne vidas; certe ĝi min ne tuŝas,
sed mi sentas la venton de ĝia flugo, kaj kuras kiel eble plej
rapide al la pordo.

Kiel eble plej rapide; sed la fiŝbirdo kiu vere flugas, sed flugas
per naĝiloj, tiel rapide antaŭen saltis, tien kaj tien ĉi, ke ĝia
blanka korpo ŝajnas esti nur strio[10] de lumo.

Mi aŭdas koleran bruon, mi sentas la venton de aero traŝirita, kaj
la terura fiŝbesto ĉirkaŭflugadas mian kapon, preskaŭ frotante
mian vizaĝon. Mano sur la tenilo de la pordo, mi restas senmove kaj
ekpensas. "Estas en la domo virinoj kaj infanoj. Se mi malfermas la
pordon, mi permesos al tiu ĉi terura besto eniri en la domon. Mi ne
kuraĝas tion fari. Pli bone estus ke mi mortus mem, kaj eble la
besto ne vundos min. Mi restos en la ĉambro."

Tial mi foriras de la pordo; kaj, kvazaŭ per ĝia malbona spirito
ĝi povas legi miajn pensojn, la fiŝbesto forflugas al la malfermita
fenestro, kaj pendigas sin sur la ekstera flanko de la kurtenoj, kiel
grandega nokta papilio.

Dume la du viroj kriegadas.

"Forkuru, Sinjoro, se estas eble, sed ne lasu ĝin eniri en la domon,
la plej malgranda piko kaŭzos la morton. Gardu la ponardegon[11]!
Mi kaj Vilĉjo supreniros."

Sed timante pri la virinoj kaj infanoj mi ne deziras ke oni malfermu
la pordon.

Sur tableto kuŝas larĝa, maldika libro, kaj la fiŝbesto pendas,
kiel mi diris, sur la eksteraĵo de la kurteno. Ĝi restas tute
senmova, eble ĝi dormas. Mi denove rapidege ekpensas.

"Se mi ĝin frapos forte kaj subite, kredeble ĝi forfalos eksteren
en la korton. Tiam, antaŭ ol ĝi povos reveni, mi fermos la
fenestron."

Per la du manoj tenante la libron, mi proksimiĝas la kurtenon. Tiam,
per rapidega movo, mi frapas la korpon blankan, kiu, laŭ mia espero,
estas forpelata tra la malfermaĵo.

Forĵetante la libron, mi ĵetas min sur la malfermitan kadron, kaj
komencas fortege ĝin tiri malsupren. Sed ĝi estas pezega kaj
moviĝas nur malrapide; antaŭ ol mi povas ĝin fermi, mi vidas
revenante la fiŝbeston, ne nun saltigantan kiel strio de lumo, sed
nerapide kaj kviete per movo kvazaŭ ĝi naĝas en aero. Jam
trikvaronoj de la vitro estas pasinta la baron de la pli alta kadro.
Nun unu kvarono restas de la malfermaĵo, kiam, tutproksime de mia
vizaĝo, alvenas la blanka solea korpo; ĝi glitas supren inter la
vitro kaj la baro de la pli alta kadro. Mi tiras pli kaj pli forte
kaj la kadro pli rapide malsupreniras, sed mi vidas la blankan platan
korpon glitantan ĉirkaŭ la malsupreniranta baro, kaj en tiu sama
momento la fenestro fermiĝas, kaj la terura fiŝbesto falas sur mian
korpon kaj pendigas sin sur la brusto de mia nokta vesto. Mi estas
tute enfermita kun la objekto de mia teruro! Senmove ĝi pendiĝas
sed mi sentas tra la maldensa vesto la palpetaĵojn kaj mi vidas la
minacajn okulojn, ruĝajn kiel brulantaj karboj. Kiel ŝtono mi
staras! Miaj okuloj grandiĝas; mia sango malfluidiĝas; mia koro
estas tute haltigita; kaj kiel kanteton, mi aŭdas la frazon, denove
kaj denove, "La plej malgranda piko kaŭzas morton." "Vi malfidu la
ponardegon." Mi ne kuraĝas eĉ spiri. Pezege la blanka korpo premas
mian bruston; brulege la okuloj ruĝaj brulas mian cerbon.

Ekster la pordo mi aŭdas brueton. Joĉjo kaj Vilĉjo do alvenas!

La besto ankaŭ aŭdas la soneton; en la brulaj okuloj mi vidas
brileton de kompreneco kaj kruelegeco. La naĝiloj moviĝas, la vosto
leviĝas. Mi antaŭsentas la pikon de la terura ponardego. Mi ne
povas plu suferi; mi ne povas plu atendi; per la du manoj mi subite
disŝiras la tutan bruston de la vesto, kaj fortege forĵetanta ĝin
saltas al la pordo kaj ekkriegante grandegan kriegon de teruro ... mi
vekiĝis.


FOOTNOTES:

[4] Premonition.

[5] Legs.

[6] Burdens.

[7] Swoon.

[8] To enjoy.

[9] A sole.

[10] Streak.

[11] Sting.



[_Copyright reserved._]

[_Tradukis Esp. 6266._]

LA VENTEGO (Daŭrigo).


(_Vidu la Novembran kaj Decembran Nrojn._)

AKTO I.

Sceno 2 (_daŭrigo_).


Mirando.-- Vi ofte jam al mi ekparoladis
           Pri mia la deven', sed ĉiam haltis,
           Lasante min ankoraŭ nekonantan.

Prospero.--Sed nun la ĝusta horo fine venis,
           La nunminut' postulas ke vi aŭdu.
           Obeu, aŭdu. Ĉu vi ne memoras
           Epokon ... aliloke ol ĉi tie? ...
           Memori vi ne povas, kompreneble,
           Ĉar tiam vi ne estis eĉ trijara!

Mirando.-- Sed iometon povas mi ...

Prospero.--                        Memori?
           Pri kio? pri personoj? domo? Nomu
           L'imagon kiu en vi konserviĝis.

Mirando.-- Kredeble estas sonĝo malproksima,
           Sed ne memoro, kiun mi posedas ...
           ... Ĉu servis min aŭ kvar aŭ kvin virinoj?

Prospero.--Virinoj multaj servis vin, Mirando!
           Sed, kiel povis tia fakto loĝi
           En via nematura la memoro?
           Nu! vi memoras pri antaŭfariĝo ...
           Ĉu eble kiel vi ĉi tien venis?

Mirando.-- Sed mi ne povas.

Prospero.--                 Antaŭ dek-du jaroj,
           La patro via, dek-du jaroj antaŭ,
           Regnestro estis, de Milano duko.

Mirando.-- Ĉu vi, sinjor', ne estas mia patro?

Prospero.--Patrino via ĉiam estis virta:
           Ŝi diris ke vi ido mia estas,
           Kaj via patro, duko de Milano,
           Heredontinon unu sole havas:
           Princino rajte estas ŝi naskita.

Mirando.-- Ĉiel'! per kia perfidaĵ' ni perdis
           Grandecon tian? Ĉu por nia bona,
           Ĉu malfeliĉa sorto?

Prospero.--                    Ambaŭ, kara.
           Perfido nin forpelis el Milano,
           Sed ni beniĝe tien ĉi alvenis.

Mirando.-- Ho! mia kor' sangadas ĉe la penso
           Je la malhelpo kiun mi vin kaŭzis ...
           --Mi kvankam ne rememoriĝas tion--
           Bonvolu vi daŭrigi.

Prospero.--                     Via onklo,--
           --Ke frato povis tiel perfidiĝi!--
           Apud vi, homo, kiun mi koramis
           La plej en mondo--kiu eĉ regadis
           Duklandon mian, tiam la unuan,
           Ĉar estis mi el dukoj la plej alta!
           Precipe fama per indeco mia,
           Mi artamulo brilis senegala;
           Lernante tempon mi libere uzis,
           Regadon forlasinte al la frato ...
           De l'lerno l'amo tiel min okupis
           Ke fremda mi fariĝis al la ŝtato.
           Perfida onklo via ... Ĉu vi aŭdas?

Mirando.-- Sinjoro, tre atente.

Prospero.--                     Nu, li frue
           Ricevis prince multon da petantoj,
           Rifuzis kelkajn, kelkajn kuraĝigis,
           Kaj malobeon punis. Li renomis,
           Li anstataŭis eĉ sekvantojn miajn,
           Aliformigis ilin; ĉar li havis
           Ŝlosilon oficejan, ja, la homan,
           Kaj laŭdi lin regnanojn li instruis;
           Ĉar kiu flatis plej l'orelon lian
           Profiton plej ricevis. Nun li estis
           Hedero princan trunkon vualanta,
           Suĉanta eĉ verdaĵon mian propran!
           --Vi ne aŭskultas ...

Mirando.--                    Patro, tre avide!

Prospero.--Atentu, kara! ... Mi, konfidemulo,
           Pli ŝtataferoj nun ne plu zorgante,
           Al pliboniĝo de klereco mia
           Dediĉis tempon: la malica frato
           Profitis. Malgraŭ mia grandanimo,
           Solece, mi fariĝis nekonato ...
           Malbona sento movis Antonion
           Vidantan min senlime lernamulon.
           Konfido mia naskis kulpon lian;
           Senlima same lia ambicio
           Fariĝis; ankaŭ la kvieto mia.
           Nu, provizita ne nur je trezoroj
           Sed je la povo eĉ postuli plie--
           --Mensoge ĉiam se agadas homo,
           Memoron sian tiel li pekigas,
           Ke la malveron li jam plu ne sentas--
           Jam Antonio pri si mem ekpensis
           Ke li la duko estas.--Ĉar li agis
           Plenege tiam kiel duklandestro;
           Privilegion ĉiam li posedis,
           Kaj tial plialtiĝis--Ĉu vi aŭdas?

Mirando.-- Ho! tian diron aŭdus surdulino!

  (_Daŭrigota_).



KAZABIANKO (Casabianca).--Mrs. Hemans.

_Tradukis_ Clarence Bicknell.


_La juna Kazabianko, knabo dektriaĝa, filo de la Admiralo de la
ŝipo "Orient," restis ĉe sia posteno[12] (en la batalo de la Nilo)
post la ekflamiĝo de la ŝipo, kaj kiam ĉiuj pafilegoj estis
forlasitaj. Kiam la flamoj atingis la pulvon, li pereis pro la
eksplodo._

  La knabo sur la ŝip' brulanta,
    De ĉiuj forlasite, staris;
  La flamoj de l'batalruinoj[13]
    Sur la mortintoj lumon faris.

  Sed, naskiĝite por komandi,
    Li restis, brava kaj belega,
  Estaĵo de heroa sango,
    Infano, sed de form' noblega.

  La flamoj proksimiĝis; tamen,
    Al patra mendo[14] li obeis;
  Kaj sia voĉo al la patro
    Ne venis, ĉar li jam pereis.

  Li laŭte kriis, "Patro mia
    Ĉu mi ne finis devon mian?"
  Ne sciis li ke l'Admiralo
    Ne povas aŭdi filon sian.

  "Parolu, patro," li rediris
    "Ĉu min foriri nun vi lasas?"
  Sed nur respondas la pafado;
    La flamoj pli proksime pasas.

  Nun sur la fronto lia batas
    Kaj sur la haroj, la varmeco;
  Sed de l'posteno de la morto,
    Regardis li en trankvileco.

  Ankoraŭ laŭte li demandis,
    "Ĉu estos devo, mia halto?"
  Dum tra la veloj pli kuradas
    La fajroj per rapida salto.

  La ŝipon, kun brilec' sovaĝa,
    La flagon[15] ili envolvadis,
  Kaj super la kuraĝa knabo,
    En la ĉielon radiadis.

  Subite tondra sku' bruegis
    Sed li--la knabo--kie estis?
  Demandu de la ventoj kiuj
    La maron per la eroj vestis.

  La mastoj, flag', timono[16]--ĉiuj
    Servadon faris je honoro.
  Sed nobla pli ol ili estis
    La juna kaj fidela koro.



FOOTNOTES:

[12] Post.

[13] Ruins of the battle.

[14] Order.

[15] Flag.

[16] Helm.



VESPERO.


I.

  Ĉielruĝo,
  Eknoktiĝo,
  Mallumiĝo,
  Malvarmiĝo.

  Peza nubo
  Super arbo;
  Nigra urbo
  Kiel tombo.

  Ĉio restas
  Kaj silentas;
  Ĉio haltas
  Kaj ekmortas.


II.

  Senamiĝo,
  Mizeriĝo,
  Forlasiĝo,
  Eksoliĝo.

  Malespero
  En la koro;
  Amvespero
  Sen fervoro.

  Koro restas
  Kaj silentas;
  Amo haltas
  Kaj ekmortas.

    Carlo Bourlet.



KRISTNASKAJ PROBLEMOJ.


_Ĉiuj el miaj Jarabonantoj kiuj sendos korektajn solvojn de tiuj ĉi
problemoj al la Redaktoro ricevos dekduon da Poŝtkartoj Esperantaj._

I. Prenu _nombran_ nomon, anstataŭu unu el ĝiaj vokaloj per
konsonanto, vi ricevos _grandan poeton_.

II. Prenu nomon de birdo--1. Duobligu la du unuajn literojn, vi havos
_bongustan frukton_. 2. Anstataŭu unu konsonanton per alia, vi
ricevos _kvanton_.

III. Prenu nomon de _nematura viro_, kaj tiun de _forta birdo_. Legu
ĉiun el ili returnen, vi ricevos. 1. _Financan firmon_. 2. _Inan Rusan
baptonomon_.

(_Ni presos la solvojn_ en The Esperantist, No. 4, _kune kun
la nomoj de la divenintoj_).

  (6266).



ALILANDAJ KUNBATALANTOJ.


Ni ĵus ricevis leteron de Sinjoro Kühnl, la Sekretario de la
Esperanta Societo en Bohemujo, kiu revenis de sia longega vojaĝo tra
Eŭropo pasiginte kelkajn tagojn en Londono kvankam li tute ne
parolis la Anglan lingvon! Li diras. "Hodiaŭ, kiam mi denove sidas
ĉe mia skribtablo mi rememoriĝas tempojn ĵus pasintajn inter miaj
novaj sed, mi devas diri, plej amataj amikoj, inter esperantistoj.
Tagoj pasintaj en Londono estas al mi des pli agrablaj se mi
ekmemoras cirkonstancon sub kiu mi troviĝis en Anglujo, nekonante
Vian lingvon. Kaj, kvankam nekonataj homoj, tamen Viaj samlandanoj
estis tiel agrablaj je mi, fremdulo. Al Esperanto mi ŝuldas multe,
ĉar ĝi ebligis al mi trovi amikojn en fremdlando. Tiun ĉi ŝuldon
mi povas vere nur per plej agema kaj viva propagando egaligi. Inter
novaj adeptoj mi multe aludos[17] mian veturon en Londonon sen angla
lingvo, kaj, por ekflamigi la malmulte vivajn samideanojn, mi decidis
publikigi en _Bohema Esperantisto_ la tutan vojaĝon.--Kühnl
Edward."

     * * *

Kune kun Sinjoro Kühnl en Londono troviĝis ankaŭ Sinjoro René
Deshays. Tiu ĉi afabla kaj lerta Esperantisto ankaŭ ne konis nian
lingvon. Li skribas. "Kara Sinjoro, Mi tre dankas vin pro la sendo de
la nova gazeto esperantista, kiun nia Chaumonta grupo tuj abonis. Via
unua numero tute interesis nin kaj estas vere inda je la granda
sukceso kiun al vi mi bondeziras. Ĉe mia rekomencita kurso (mi faras
ĉi tie la superan kurson) mi prenis por ekzercoj legadaj kaj
interparolaj, la ĉarman artikolon pri _L'Itala Somero_. Mi estos
ankaŭ feliĉa daŭrigi la legon de _la Ventego_ Sume, mi vin kore
gratulas pri la ideoj kaj pri la formo. Mia amiko, Sinjoro Mossmann,
Sekretario de nia grupo, ankaŭ tre ŝatas vian gazeton, kaj skribis
raporton pri ĝi por la ĉitieaj ĵurnaloj.----René Deshays."

Plezurege ni povas anonci ke la plimulto da Francaj Grupoj abonis je
_The Esperantist_, kaj ni deziras korege danki ilin por la honoro,
kaj ankaŭ por la multaj gratulantaj artikoloj kiuj estas presitaj
pri ĝi en Francaj Gazetoj.

     * * *

Trinidado estas malproksima angulo de la mondo, kaj Mayaro estas
malproksima angulo de Trinidado; tamen ĝi havas bonan Esperantiston,
tiel, kiel la sekvanta interesa letero montros.--"Kara Sinjoro--Estas
veturo de kvindek tri mejloj al Port of Spain, tridek per vagonaro,
dudek tri per vojo, dek kvin de tiuj ĉi estas nur la malmola sablo
de la marobordo, kiu tie ĉi estas forlasita krom de pelikanoj. La
marobordo estas dika je la eternaj kokosujoj[18] kaj la arbetoj de
la vinbero de la maro. En Mayaro estas nur kvin blankaj homoj preter
mi. Certe estas malĝoje se oni ne estas venkinta la arton sin
amuzadi. Sed ni havas belan tropikan marobordon kaj maron similan
al la pentraĵoj de la Sudaj Maraj Insuloj de R.L. Stevenson.
Pentru Londonon, kun ĝia varmego, polvo kaj helo, dum varmega tago
de Julio aŭ Aŭgusto, kaj vi havas Port of Spain, tiel, kiel ĝi
_ĉiam_ estas. Via. A.M."

     * * *

Maltaj Samideanoj nun fondis Oficialan Grupon. Doktoro Gustav
Busuttil aminde sendis al ni sian paroladon--en Esperanto
parolitan--ĉe la kunveno por fondigi la Grupon. Belega paroladeto,
kaj ni tre bedaŭras ke ni ne havas sufiĉe da spaco por presigi ĝin
en The Esperantist. Parolante pri la kara lingvo mem,
Doktoro Busuttil poezie diris--"Esperanto estas kiel nemortema
grandega arbo kun multaj fortaj branĉoj, plenaj je ĉiam verdaj
Folioj, multekoloraj Floroj, kaj bonegaj Fruktoj. La Internacia
Lingvo estas la Arbo: Branĉoj estas la Societoj: Folioj kaj Floroj
la Esperantistoj; kaj la Fruktoj estas la Verkoj, la Frata Amo. Nun
fariĝi branĉo aŭ resti simpla folio kiun la plej malgranda
blovanteta venteto povas faligi--ni devas elekti aŭ unu, aŭ la
alian. Kaj kial malakcepti tian privilegion? Antaŭ kvar aŭ kvin
monatoj nur estis tri Maltanaj Esperantistoj. Je tiu tempo Sinjoro
Agius skribis leteron pri la lingvo al la _Daily Malta Chronicle_. La
afero eble silente estus mortinta se la Hon. Sek. de la Esperanta
Klubo ne estus sendinta respondon kiu estis varmega propagandilo de
Esperanto kaj ekvekigis la dormantetan simpation kiu vivis en multaj
Maltaj Koroj. Mi respondis al tiu ĉi letero kaj decidis fari veran
propagandon pri, per, pro, por, Esperanto. Mi esperas ke la helpo de
ĉiuj ĉeestantaj gesinjoroj, fortiĝos la Maltan branĉon de la
grandega arbo kaj ke ni nutros la saman Esperon." Sendube la
sindonema Doktoro Busuttil tro akcentis nian letereton, sed
kompreneble Anglujo ĉiam faros tion, kion ŝi povos, por helpi sian
fratininsulon fondigi fortan Societon. En Maltujo estas gazetoj
Anglaj kaj Italaj. Ambaŭ el ili presigis multajn bonajn artikolojn
pri Esperanto, kaj oni devas gratuli Sinjorojn Agius, Busuttil kaj
Ciantar, kaj esperi ke la potencaj gazetoj presados artikolojn kiel
eble plej ofte.


FOOTNOTES:

[17] Allude to.

[18] Cocoanut Palms.



KIAN AĜON LA SFINKSO HAVAS?


Sendube la plej antikva konstruaĵo hommana, kiu ankoraŭ restas ĝis
nunaj tagoj, estas la granda statuo kiun oni nomas la Sfinkso. Tiu
fama statuego staras aŭ--pli bone diri--kuŝas sur la sabloj de la
egipta dezerto, apud la Piramidoj de Gizeo, kaj ne malproksime de
Kajro, ĉefurbo de Egiptujo. La statuego havas la formon de kuŝanta
leono, laŭ korpo kaj membroj; sed kun kapo, ŝultroj kaj brusto de
virino. Ĉe nia tempo nur vidiĝas iom plu ol la kapo de la giganta
statuo; ĉar la cetero de la figuro estas kovrita, kaj kvazaŭ
enterigita, de la sablo.

Kian aĝon la Sfinkso havas? Ĉu iu povas tion nun eltrovi? Ĉe la
militiro de Napoleono en Egiptujon, oni rakontas ke li admonis siajn
soldatojn--"Bravuloj miaj, de la altaĵo de tiuj ĉi Piramidoj,
milcentjaroj vin rigardas!" Tio ne estis tute frazo aŭ
fanfaronado[19]; modernaj observantoj kaj esploristoj anoncas eĉ pli
malproksiman daton. Kaj ĉiuj scienculoj konsentas ke la Sfinkso
ekzistis longe antaŭ la fondigo de ia Piramido.

Plinio skribis, ĉe sia tempo, ke la leonvirina formo de la Sfinkso
memorigas la maksimumon de la jaran Nilan superakvon, kiu okazas
ĉirkaŭ la 6a ĝis 16a de Aŭgusto, dum estas la Suno en la signoj
zodiakaj Leono kaj Virgulino. Tamen, per sekvo de la fenomena
"procesio de la tagnoktegaloj," la signo; de la homa sistemo Zodiaka
ne akordiĝas tute en loko kun la realaj stelaroj de sama nomo.
La fiktiva[20] (tamen konvena) sistemo homa malproksimiĝas de la
reala loko de la stelaroj dum la daŭro de ĉirkaŭ 12,900 jaroj,--kaj
tiam vice alproksimiĝas dum egala tempo; kune 25,800 jaroj, en kiu
tempdaŭro la Suno transkuras la tutan zodiakon, loĝante en ĉiu
zodiaka stelaro laŭ la vico. Tiel, kvankam la superakvo de la Nilo
(ĉe tempo de Plinio) okazis dum la suno estis en la signoj Leono
kaj Virgulino, la suno estis, efektive, en la stelaroj Kankro kaj
Leono. Kaj en tiu ĉi nuna jaro, la Nila superakvo ankoraŭ okazis
kiam la suno estis en signoj Leono kaj Virgulino; kvankam, efektive,
la suno estis en la stelaroj Dunaskitoj (the Twins) kaj Kankro.

Tre kredinda supozo, do, estas, ke la Sfinkso estis konstruata en
epoko kiam vere akordiĝis la fiktivaj signoj kun la realaj stelaroj
de sama nomo. Tia monumento dece[21] memorigus tioman notindan kaj
raran okazon. Estis ankoraŭ tia okazo preskaŭ 2,000 jaroj A.K., sed
la Sfinkso tiam jam estis pli antikva ol ĉiu historio. Eble, do, la
Sfinkso memorigas pli fruan okazon, ĉirkaŭ 23,000 jaroj A.K.? Tia
konkludo ne devas ŝajni nekredebla; ĉar Herodoto rakontas ke la
Egiptoj jam studiis la sciencon de Astronomio dum 40,000 jaroj, kaj
la plej novaj serĉadoj en Egiptujo atestas historion kiu povus
atingi tian malproksiman daton.

  _Originale verkita_ Ben Elmy.


FOOTNOTES:

[19] Boast.

[20] Hypothetical.

[21] Fittingly.



GERMANAJ PROVERBOJ.


1. La infanoj de niaj najbaroj estas ĉiam la plej malbonaj.

2. "Preskaŭ" neniam mortigis muŝon.

3. Pli malgrasa la hundo, pli grasa la pulo[22].

4. La plej bona spegulo estas malnova amiko.

5. Dio donas la vinon, sed ne la botelon.

6. La kuirejo mortigis pli multe da homoj ol la glavo.

7. Silko kaj veluro estingas la fajron de la kuirejo.

8. Unu patro subtenas dek filojn pli bone ol dek filoj unu patron.

9. Kiu unufoje invitis la diablon en sian domon neniam liberiĝos de li.

10. La leĝoscienco havas vaksan nazon: oni povas tordi ĝin
laŭvole[23].

(_En la kvara_ Esperantist _troviĝos dek Italaj Proverboj_.)

  (4686).


FOOTNOTES:

[22] Flea.

[23] At will.



LERTA RESPONDO.


"Se la demando ne estus malĝentila, kiom vin kostas via loĝejo kaj
manĝado?"

"Se la demando ne estus malĝentila, mi tuj respondus!"

  B.E.

_Maljunulo_: "Vi diris al mi ke vi mortigis leonon en Afriko?"

_Junulo_ (Sveligante je fiero): "Jes, kaj senhelpe mi faris ĝin!"

_Maljunulo_ (Kritike): "Do neniu vidis vian kuraĝan agon."

_Junulo_: "Jes, la leono."

  C.W.T.R.



VERA RAKONTETO.


En Anglujo la Sinjoroj estas ofte ne sufiĉe bonmanieraj; en Italujo
ili estas ofte tro komplimentuloj, kiel la sekvanta vera rakonteto
atestos.

Du sinjoroj, Milananoj, kiuj renkontis la unuan fojon ĉe
vespermanĝo, malfrue kunforiris.

"Ĉu vi iras dekstren?" diris Sinjoro A. "Jes," respondis Sinjoro B.
"Ĉu vi."

Kaj ili ambaŭ kunpromenis. Ĉe la unua flankstrato ili haltis. Ĉiu
kredis ke sia kunvojiranto loĝis en tiu kvartolo[24], kaj volis
akompani lin domon. Tial ili kuniris antaŭen.

Post multe da similaj haltetoj kiam unu aŭ la alia diris "Mi esperas
ke vi ne venis ekster via vojo pro mi," fine ili alvenis al la
enirejo de granda palaco, en kiu loĝas du aŭ tri familioj je ĉiu
etaĝo. Sro. A. akceliĝis ion, kaj Sro. B. haltis, konvinkite ke
Sro. A. alvenis hejmen. Ambaŭ diris mil komplimentojn kaj "bonan
nokton" multefoje kaj "Je nia revido" sed ili kuneniras kaj
supreniras al la unua etaĝo, kie ili rehaltis; sed certe neniu estis
ĉe si: Tial ili supreniris per la dua ŝtuparo k.t.p. ĝis la
finiĝo.

Tiam ili trovas ke ili ambaŭ loĝas en alia tre malproksima
kvartolo de la urbo!

  Esperantisto, 4686.


FOOTNOTE:

[24] Quarter.



LA SONĜOJ VERIĜIGAJ.


La nigruloj, liberataj servoj en Sudaj Ŝtatoj de Ameriko, estas tre
kredemaj, precipe pri ĉarmoj. Ili nomas tiujn ĉi "Vudu."

Foje nigrulo malriĉa kaj mallaborema, iris al maljuna Vudua Doktoro,
kaj deziris ke li donu ĉarmon por veriĝigi liajn sonĝojn.

La Doktoro konsentis tion fari kaj donis al li kuniklan osteton kiun
li trovis al la tempo de la novluno en la mortintejo. La nigrulo
gajege foriris.

Sed post tri aŭ kvar tagoj li revenis tre malplezurata ĉar la
ĉarmo ne estis sukcesa.

"Ho! Tiu ĉi ne estas bona," li diris.

"Ne bona?" ekkriis la Doktoro.

Ne respondis la alia. "Tri foje mi sonĝis ke mi trovus multan monon,
kaj hodiaŭ mi _perdis_, mian solan moneron! Vi ne estas Vudua
Doktoro; tute ne!

"Ha," respondis la maljunulo. "Ĉu vi ne ofte rimarkis ke vi ne povas
memori viajn plej belajn sonĝojn kiam la mateno venis?"

Jes, tiaj kelkafoje estas okazintaj.

"Nu! Oni nur povas veriĝigi tiajn sonĝojn!"

  Esperantist, 8379.



LA FAJFILO DE BENJAMIN FRANKLIN.


Kiam mi estis sepjara infano, en festo oni plenigis miajn poŝojn je
kupraj moneroj. Mi tuj iris en butikon,[25] kie oni vendis ludilojn
por la infanoj. Sur la vojo mi renkontis knabon, kiu havis fajfilon.
Mi estis ĉarmita per ĝia sono, kaj donis por ĝi mian tutan monon.
Tiam mi returnis hejmen kaj fajfis ĉie en la domo. Mi estis tre
kontenta pri mia fajfilo, sed mi maltrankviligis la tutan familion.
Miaj fratoj kaj gekuzoj, sciiĝinte pri mia komerco, diris ke mi
pagis kvaroblan prezon. Mi ekpensis kiom da bonaj objektoj mi povus
aĉeti per la resta mono, kaj ili tiel ridis je mia malsaĝeco, ke mi
pro malĝojo ploris.

Sed tio ĉi estis poste utila por mi. Ofte, kiam mi estis tentata
aĉeti nebezonan objekton, mi diris al mi mem "Ne donu tro multe por
fajfilo" kaj tiamaniere mi konservis mian monon. Kiam mi fariĝis
grandegulo kaj eniris en la Societon, mi renkontis multajn, tre
multajn, personojn kiuj donis tro multe por siaj fajfiloj. Kiam
mi vidis viron tro deziregantan la reĝajn favorojn: Kiam mi
vidis iun celantan la popularecon kaj nezorgantan pri la propraj
aferoj--tiam mi diris "Vere, li tro multe pagas por sia fajfilo."

Kaj kiam mi vidis avarulon, kiu rifuziĝis je ĉia komforta vivo,
tiam mi diris ke ankaŭ li tro pagis sian fajfilon. Kiam mi renkontis
plezuramanton, kiu ne zorgis pri ia ajn laŭdinda plibonigo de sia
animo aŭ propraĵo, kaj kiu nur klopodis pri korpa ĝuo "Eraranta
homo," mi diris, "vi kaŭzas al vi maltrankvilon anstataŭ plezuron;
vi ankaŭ donas tro multe por via fajfilo." Mallongige, mi komprenis,
ke granda parto da homaj malfeliĉoj estas kaŭzata per la falsa
taksado pri la prezo de objektoj, ke oni donas tro multe por siaj
fajfiloj!

  _Tradukis_ Kabe.


FOOTNOTE:

[25] Shop.



CORRESPONDENCE NOTES.


Dear Sir,--A matter which requires the careful attention of
those who desire to make themselves perfectly intelligible to all,
irrespective of nationality, is the correct use of prepositions. In
English the same preposition is often employed to express many
diverse ideas, and it therefore becomes desirable to consider this
when translating prepositions into Esperanto.

Of course it is often possible to evade the difficulty by using the
accusative without a preposition, and one is often tempted to employ
the invaluable "je." As, however, this latter practice should not be
indulged in too frequently, it may be of interest to many of your
readers to consider some phases of our preposition "of."

  The first word of the line.
  _La unua vorto de la linio._

  One of us will be chosen.
  _Unu el ni estos elektata._

  Do not think of it.
  _Ne pensu pri ĝi._

  The best means of obtaining it.
  _La plej bonaj metodoj por ricevi ĝin._

  The Professor of the school.
  _La Profesoro ĉe la lernejo._

  A great number of ideas.
  _Granda nombro da ideoj._

  The largest room of the house.
  _La plej granda ĉambro en la domo._

  The largest of all the trees in the garden.
  _La plej granda inter ĉiuj la arboj en la ĝardeno._

When in doubt as to which preposition should be used, try the
sentence with all the possible forms, and the correct, logical,
preposition will almost always be obvious.

  Esperantisto, 8105.

     * * *

Several friends have called attention to the apparent misprint in the
word _Trinki_, thinking it should be _Drinki_. There is, however, an
important difference between the two. _Trink'_ (as "made in Germany")
is used for the ordinary drinking of man and beast; but with shame we
admit that our own vocabulary provided Dr. Zamenhof with the _drink'_
which represents the excessive tipplings of men and beasts. Let us
beware of calling our friends "Drinkuloj" during the dog-days.
Trinkulo is the more usual and agreeable word.

     * * *

Having had occasion to write to the Remington firm on a matter of
business, a reply was received in Esperanto, concluding with a
question of general interest regarding the sound of "Scii." This
word, represented phonetically, does present some difficulty.
S-ts-ee-ee is not easy to pronounce. In practice one should elide the
first "s" on to the vowel immediately preceding. Thus _mi scias_ is
pronounced _mis cias_.

     * * *

The pronunciation of the vowels in Esperanto still seems to give some
difficulty, for a correspondent queries the sounds of vowels when
followed by "r."

Esperanto is a phonetic language. "One letter, one sound," is one of
its invariable rules. Therefore, no matter what the letters adjacent
to those vowels may be, their value is invariable. Take the word
"per" for example. This is sounded as the English "pay," followed by
"r," which is slightly trilled, and not silent, as it often is in
English. The writer was once talking in Esperanto with a French
expert, and at the termination of the conversation asked if there
were any noticeable differences between the English and French
methods of pronunciation. "None whatever" was the reply, except
perhaps in the value of the letter "r."

Beginners must therefore be careful to sound this letter; and, with
regard to the vowels, students cannot dwell too much on them at
first. Dr. Lloyd, in his most able article on Esperanto, in the
current _Westminster Review_, says that the vowels are neither long
nor short, but have a middle value. This is a very happy description
of Esperanto vowels as they are spoken, and if beginners are careful
to keep them long at first the middle value will assert itself as
fluency is attained.

     * * *

Some of the suffixes are very difficult to define. Many learners have
believed that only concrete substances could be represented by the
use of the suffix "aĵ." Such words as _bonaĵoj_, _amikaĵoj_,
_etc._, they would do away with, and replace by _boneco_, _amikeco_,
_etc._ On giving the matter a little thought, however, it is quite
clear that there is a distinct difference between _amikaĵoj_ and
_amikeco_. Whereas the latter means friendship pure and simple,
_amikaĵoj_ represent the friendly actions which are the outcome of
the state of friendship. The nearest English equivalent to define
_amikaĵoj_ is _friendlinesses_. Similarly _bonaĵoj_ are
_goodnesses_, or good actions, which necessarily arise from the state
of goodness, as represented by the abstract suffix "ec."



DIVERSAJ SCIIGOJ.


Je Decembro 15 fondiĝis la Tyneside Esperanta Societo, najbaro de la
forta grupo de Newcastle. La novenaskita societo jam komencis sian
vivon per la laŭdinda energio de Sinjoroj Davidson, Clephan kaj
Pearson. La klopodo estis komencita per tre humoraj leteroj pri
Esperanto en la lokaj ĵurnaloj, kaj sendube tiuj ĉi varbigis
kelkajn el la multenombraj membroj kiuj jam aliĝis je la Grupo. La
Hon. Sek. estas Sinjoro Alan Davidson, 26, Park Crescent, North
Shields. Ni petas ke ĉiuj _Tyneside_ amikoj skribu kaj aliĝu je li.

     * * *

Sendube multaj el niaj legantoj jam vidis la bonegan artikolon en la
Decembra _Westminster Review_. Doktoro Lloyd, kiu faras Esperantan
kurson ĉe la Liverpoola Universitato, bonege scias kiel priskribi la
karan lingvon, kaj ni konsilas ke ĉiuj Geesperantistoj legu la
artikolon.

     * * *

La jaro 1903 vere finiĝis per fanfarado[26]. La eldono de tri novaj
verkoj, la enpreso en gravan Revuon de Esperanta artikolo, kaj la
fondo de almenaŭ du novaj grupoj estus estintaj sufiĉaj por
notindigi la pasintan monaton. Sed la Esperantistaro ankaŭ trovis
novan kaj taŭgan helpanton. Leŭt. Kolonelo Pollen, C.I.E., LL.D.,
dufoje paroladis pri Esperanto ĉe _The Imperial Institute_, Londone.
La unua fojo estis kunveno de la Angla-Rusa la dua de la Angla-Inda
Societo. Ambaŭ el tiuj ĉi paroladoj estis tute sukcesplenaj, kaj
sendube varbis multajn novajn rekrutojn. Doktoro Pollen estas tre
gajhumora, kaj li amuzis sian aŭdantaron, eĉ kiam li instruis ĝin.
Por klarigi la bezonon por internacia lingvo, li rakontis la
sekvantan anekdoton. Brita Mara Oficiro manĝis kun Ĥino, kaj
deziris duan kvanton de ia bongusta spicaĵo, kies nomon li nesciis.
Kredante ke ĝi enhavis anason, li ekkriis al la mastro de la domo,
"Kvak, kvak! Kvak Kvak!!" sed la mastro, post iom de tempo, ridetante
respondis "Ne, Baŭ-aŭ! Baŭ-aŭ!" kaj Doktoro Pollen asekuris la
aŭdantaron ke, se tiu ĉi oficiro kaj sia Ĥina amiko komprenis
Esperanton, simila teruraĵo ne povus okazi! Post la parolado, kelkaj
el la Indaj ĉeestantoj opiniis ke estis bedaŭrinde ke oni ne uzis
la Sanskritan alfabeton kiu, ili diris, estas la plej simpla kaj
kompleta en la mondo. Sir G. Birdwood, la Prezidanto de la societo,
kontraŭbatalis kontraŭ Esperanto, ĉar li tute neaprobis facilajn
lingvojn! Ju pli malfacila, des pli taŭga por la edukado de la
homaro. Sed li konfesis ke la Persa lingvo estis tro malfacila
por li!

     * * *

Grafo Albert Gallois skribas "Estimata Sinjoro, La Redakcio de
_L'Esperantista_, monata organo de la Itala Esperantista Societo,
tute estas reorganizita kaj reformita. De nun ĝi estos tute
redaktata per itala kaj esperanta lingvoj kaj precize aperos en la
fino de ĉiu monato. Fervore ni petas la Esperantistojn de ĉiuj
landoj sendi artikolojn, tradukojn kaj sciigojn por kunlabori al la
redaktado de la ĵurnalo, _Grafo Albert Gallois_, en Riolunato,
Modena, Italujo. La jarabono kostas kvar frankojn."

     * * *

La eldono de la lernolibro en la Brailla skribo vekigis la blindulojn
en nia lando. Dankon al la helpo de Sinjoro Cart, kiu vere estas tre
sindonema en tiu ĉi afero, estas espereble ke post mallonga tempo
Esperanto vere estos internacia lingvo inter la kompatindaj
blinduloj. La Hon. Sek. de la Esperanto Club bedaŭras ke li ne
komprenis la Braillean skribon antaŭ ol li komencis klopodi pri
Esperanto. Poste li ne havis tempon por ĝin lerni. Ĉar, tago post
tago, leteroj en tiu ĉi nekonata lingvo alvenadis, li petis ke
Sinjoro W. P. Merrick aminde prenu sur sin la devojn de Hon. Sek. por
la Blindaj Esperantistoj. Ni do esperas ke, en la estonteco, oni
bonvolu skribi rekte al tiu ĉi afabla helpanto de la Blinduloj, kies
adreso estas _The Manor Farm, Shepperton, Middlesex_.

     * * *

En alilandaj societoj, ofte troviĝas multaj sekretarioj, por la
diversaj partoj de la administracio de la Grupo. Ĝis nun la
Esperanto Club nur havis unu. Sed, kvankam la koro deziras ĉion
fari, la tempon mankas. Ni do antaŭmetas peton ke oni ĉiam sendu
estontajn mendojn[27] je libroj ne al la Hon. Sek. sed al Sinjoro P.
H. Howard, _The Librarian, Esperanto Club, The Bungalow, Cranes Park,
Surbiton, Surrey_. Kvankam Sinjoro Howard havas sian propran grupon
Surbitone li ankaŭ aminde prenis sur sin la devojn de "Librarian,"
tiel malpezigante la laboron de la Hon. Sek. Tiu ĉi estas necesa por
ke Esperanto kaj la Gazeto kreskadu, kaj ni esperas ke ĉiuj amikoj
memoros la ŝanĝon kaj tiel ŝparos laboron kaj tempon.


FOOTNOTES:

[26] Flourish of trumpets.

[27] Orders.



_In order that this Gazette may be useful as a propaganda agent, it
has been considered advisable to include in each number a synopsis of
the Grammar of Esperanto, so that those hitherto ignorant of its
system may be the better able to appreciate the magazine._


SYNOPSIS OF THE GRAMMAR.


The ALPHABET is composed of 28 letters. They are the following:--

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z and Ŭ.

The VOWELS are always given a long sound; as in the well-known
phrase, "Pa, may we go too?" Shorthand students will at once
recognise them as the long vowels of "Pitman." Their sound can also
be illustrated by--"Bart, Bait, Beat, Boat and Boot."

The following CONSONANTS need special attention. It must be
remembered that the sounds given are invariable, because _Esperanto
spelling is phonetic and each letter has only one sound_:--

  The letter C is sounded as in Czar, or as the "ts" in Bits.
   "     "   Ĉ     "      "     Church.
   "     "   G     "      "     Gag; _i.e._, the hard sound.
   "     "   Ĝ     "      "     George; _i.e._,the soft sound.
   "     "   H     "      "     His; _i.e._, it is aspirated and
                                  never mute as in French.
   "     "   Ĥ     "      "     Loch; _i.e._, the Scotch or German
                                  "CH" or Spanish "J."
   "     "   J     "      " the English letter Y. Thus Paroloj is
                                  sounded Paroloy.
   "     "   Ĵ     "      " the French J in Bijou or the S in the
                                  English word Pleasure.
   "     "   S     "      "  in Sun; never as in Rose
                                  (Rozo in Esperanto).
   "     "   Ŝ     "      "  in She.


     * * *


The English letters Q, W, X and Y do not exist in Esperanto.

The letter Ŭ is only found in diphthongs--Baldaŭ is sounded
Bahldow.

The one remaining point to be mentioned is that "AJ" is the same as
in By. "OJ" as in Boy.

ALL NOUNS end in O in the nominative singular. Birdo, a bird.

When the direct object to a verb, an N is added to this O. Mi havas
birdon, I have a bird.

All nouns form the PLURAL by adding J to the singular. Birdoj, birds.
If objective, birdojn.

All ADJECTIVES end in A and agree with the noun in number and case.
Mi havas belajn birdojn, I have beautiful birds.

     * * *

The INFINITIVES of VERBS always end in I. Lerni, to learn. Pensi, to
think.

PRESENT INDICATIVES end in AS in all persons singular and plural. Mi
iras, I go. Ili iras, they go.

PAST INDICATIVES end in IS in all persons singular and plural. Mi
iris, I went. Ni iris, we went.

FUTURE INDICATIVES end in OS in all persons singular and plural. Ŝi
iros, she will go.

CONDITIONAL MOOD ends in US in all persons singular and plural. Li
irus, he would go.

IMPERATIVE MOOD ends in U. Parolu! speak! Iru! go!

SUBJUNCTIVES are formed by using "KE" and the Imperative. Ke mi iru,
that I might go.

The PRESENT PARTICIPLE ACTIVE ends in ANTA--Iranta, going. In the
Passive voice in ATA--Farata, being done.

PAST PARTICIPLE ACTIVE ends in INTA--Irinta, having gone. In the
Passive voice in ITA--Farita, having been done.

FUTURE PARTICIPLE ACTIVE ends in ONTA--Ironta, about to go. In the
Passive voice in OTA--Farota, about to be done.

ADVERBS end in E--Bone, well. Bele, beautifully.

     * * *

1. The DEFINITE ARTICLE is invariably LA in all cases singular and
plural. La Patroj, the Fathers.

2. There is no indefinite article in Esperanto. Patro, a Father; or
merely Father, as the case may be.

3. "NOT" is expressed by "NE." Mi ne havas amikon, I have not a
friend.

4. Questions are introduced by "Ĉu." Ĉu mi ne havas amikon? Have I
not a friend?

5. ESTI, to be, is the auxiliary verb in Esperanto. Havi, to have, is
never an auxiliary.

N.B.--There are no exceptions or irregularities in Esperanto.


The VOCABULARY has been simplified by about 30 affixes, which are
used to modify the meanings of root words. The commonest are the
following PREFIXES:--

BO indicates relationship by marriage. Bofrato, Brother-in-law.

DIS indicates separation, as in English. Disŝiri, to tear to pieces.

EK indicates the commencement of an action. Eklerni, to begin to learn.

MAL is always used to indicate OPPOSITES. Varma, warm. Malvarma,
cool. Amiko, friend. Malamiko, enemy.

RE denotes the repetition of an action. Relerni, to relearn. Rediri,
to say again.

The principal SUFFIXES are the following:--

AĴ signifies an object made from--thus, Fruktaĵo, something made
from fruit.

AR signifies a collection of. Arbo, a tree. Arbaro, a forest.

EBL signifies possibility. Videble, visibly. Lernebla, learnable.

EC signifies an abstract quality. Boneco, goodness. Beleco, beauty.

EG signifies increase. It is the augmentative suffix. Granda, large.
Grandega, immense.

EJ signifies the place where an action takes place. Lernejo, school.
Preĝejo, church.

ET is the diminutive suffix. Infaneto, a little child. Varmeta,
lukewarm.

IG denotes the causing of an action. Morti, to die. Mortigi, to kill.

IĜ denotes turning or becoming. Paliĝi, to turn pale. Fortiĝi, to
become strong.

IL denotes the instrument by which an action is performed. Kudri, to
sew. Kudrilo, a needle.

IN denotes the feminine. Patro, father. Patrino, mother. Onklo,
uncle. Onklino, aunt.

IST denotes the occupation, or means of livelihood. Botisto,
bootmaker. Servisto, manservant.

UL denotes the possession of a Quality or Attribute. Blindulo, a
blind man. Danculo, a dancing man.

By means of these affixes, the Vocabulary is enormously simplified.

     * * *

All should have "The Student's Complete Text Book," 1s. 8d., post
free, and "Thirty-five Exercises," 1s. 3d., in order to thoroughly
learn the system; but the above is serviceable as a rough basis.


For the convenience of Esperantists, all works dealing with the
language can now be obtained by writing to the Librarian, P. Howard,
Esq., The Bungalow, Cranes Park, Surbiton, Surrey.

The books most read are:--

"Student's Complete Textbook," by J. C. O'Connor, B.A., 1s. 8d.,
post free (revised edition).

"Thirty five Exercises with Keys," by A. Motteau, 1s. 3d., post free
(6 copies for 6s. 6d.).

"No. 52," a short Grammar, by the Hon. R. H. Geoghegan. Price 7d.,
post free. This is a capital preliminary work for giving to friends
to arouse their interest. For this purpose we will supply
_subscribers_ with 6 copies for 2s. 6d., post free.

Three Tales by Tolstoy and Pushkin, 1s. 1d.

Fundamenta Krestomatio; Dr. Zamenhof, 3s.

"Hamlet," translated by Dr. Zamenhof, 2s.

Grammar in French or German, 1s. 6d.

Commentaire in French, 2s.

Prose Selections, 2s. 6d. and 1s. 6d.

Stories from back "L'Espérantistes," 2d. each.

"Tourist's Phrase-Book," in 6 languages, 6d.

Esperanta Sintakso de P. Fruictier, 1s. 6d.

The following monthly magazines can be obtained. The annual
subscriptions are:--

"La Lingvo Internacia," printed wholly in Esperanto, 3s. 6d.

"L'Espérantiste," in French and Esperanto, 4s.

"La Lumo," in French, English, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Belga Sonorilo," in French, Flemish, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Bohema Esperantisto," in Czech and Esperanto, 3s.

"La Rondiranto," in Bulgarian and Esperanto, 3s.

The new "Internacia Medicina Revuo" will appear every two months.
Subscription 6s. 6d. per annum.

The English-Esperanto and Esperanto-English Dictionaries, 2s. 6d.
each.

"French-Esperanto Vocabulaire," 2s. 6d.; "Esperanto-French
Dictionnaire," 1s. 6d.

"Braille Instruction-Book for the Blind," 4s.

Translation of the above into English, 6d.

Neat star-shaped Badges, for use when travelling, are kept in stock.
Price 9d. each.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 4._

_February, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  The Esperanto Gazette for the spreading
  of the International Language....

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE LONDON ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS.

                                                  Page
  President's speech at Annual Meeting            49-50
  Dr. Zamenhof's Greetings by Phonograph             51
  How to Found a Group (H. W. Clephan)            52-53
  New Year's Poem (Clarence Bicknell)                54
  Oje (Osip Ivanovich Elleder)                       55
  The Tempest, continued from pages 5, 31 & 40
    (translated by A. Motteau)                       56
  Foreign Friends                                    57
  Dr. Zamenhof's Views on an Academy               58-9
  Giant Despair from Bunyan's Pilgrim's Progress
    (translated by Joseph Rhodes)                 60-61
  Correspondence Notes                               62
  Various Items of Interest                          63
  Science Notes                                      64
  Esperantists' Hymn (Fred Crook)                    64



  FOR FREE PARTICULARS write to
  the HON. SECRETARIES of
  ESPERANTO SOCIETIES at

  BOURNEMOUTH, I. F. H. Woodward, Esq.,
  Norwood, St. Swithin's Road.

  DUBLIN, C. Fournier, Esq.,
  Celtic Association, St. Stephen's Green.

  EDINBURGH, Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  GLASGOW, J. Hunter, Esq.,
  138, Darnley Street, Pollokshields.

  HUDDERSFIELD, G. H. Taylor, Esq.,
  13, Birkly Hall Road.

  KEIGHLEY, J. Ellis, Esq.,
  Compton Buildings, Bow Street.

  LONDON, H. Bolingbroke Mudie,
  41, Outer Temple, W.C.

  NEWCASTLE, H. W. Clephan, Esq.,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PLYMOUTH, J. A. Thill, Esq.,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
  21, St. George's Square.

  SURBITON, P. Howard, Esq.,
  The Bungalow, Cranes Park.

  TYNEMOUTH, Alan F. Davidson, Esq.,
  26, Park Crescent, N. Shields.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who
will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



To Interest Your Friends,

Send 2/6 to the Librarian, P. HOWARD, Esq., The Bungalow, Cranes
Park, Surbiton, for 6 copies of No. 52. These can subsequently be
returned with 1/3 extra, and exchanged for The Complete Text Book if
desired.



LINGVO INTERNACIA,

A Monthly Gazette entirely in Esperanto. Edited by M. Paul Fruictier.

Annual Subscription, 3/6. With Literary Supplement. 5/6.

Send to the Librarian, Esperanto Club.

Single Numbers, 4d.



  The
  Dictionaries
  Are Ready.

ENGLISH-ESPERANTO,

By J. C. O'CONNOR, B.A. & C. F. HAYES, 2/6 net.

ESPERANTO-ENGLISH,

By A. MOTTEAU, 2/6 net.

These and all other books can be had from the Librarian--

  P. H. HOWARD, Esq.,
  The Bungalow, Cranes Park, Surbiton.



"The Playgoer."

  The Leading Theatrical Magazine.
  Illustrated Souvenirs of Plays.

  An Up-to-date Artistic Record of
  everything connected with
  the Theatre.

THE ORGAN OF THE HABITUAL PLAYGOER.

SIXPENCE, MONTHLY.



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.


  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  The Hon. Sec. ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  CANADA.--A. Saint Martin, Esq., 79, St. Christopher Street, Montreal.
  FRANCE.--M. Paul Fruictier, Boulevard Arago 27, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--G. B. Smith, Esq., 19, Wiborg Quay, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.
  TRINIDAD.--Geo. O. Messerly, Esq., Port of Spain.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._


No. 4.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.

FEBRUARO, 1904.



Ĉe Essex Hall, je Jan. 14, laŭ la anonco en The Esperantist,
la Membroj kaj Amikoj de la London Esperanto Club jarkunvenis. Kaj
sekve la raporto de tiu ĉi kunveno postulas multe da spaco. Por ke
aliaj interesaĵoj ne estu limigitaj, la kutimata Gramatiketo estas
forigita. Mi esperas ke la legantaro aprobos tiun ĉi. La Prezidanto
de la Klubo, Sinjoro Felix Moscheles, malfermis la kunsidon per
longan kaj interesan Esperantan paroladon. Li diris:--

Estimataj Gesinjoroj,

La unuaj vortoj, kiujn mi diras je tiu ĉi unua Jarkunveno, sendube
devas esti parolataj en la lingvo kreita de nia glora majstro,
Doktoro Zamenhof. Kaj la unua penso, kiu sin prezentas al mi, estas
la tre feliĉa, ke ni povas nin gratuli pri la sukcesoj, kiujn ni
gajnis. Sed la ĝojo, kiun mi nun sentas, ne devas silentigi la duan
penson, kiu memorigas al ni ĉion, kion ni ankoraŭ devas fari. Ni
devas, kaj ni devas longatempe, jes, dum longaj jaroj, bataladi
kontraŭ la antaŭjuĝoj enradikitaj en multaj el niaj samlandanoj,
kaj ni ankaŭ devas batali kontraŭ la malhelpanta nescieco de tiuj,
kiuj ĝis nun ne estas aŭdintaj la voĉon de nia kara lingvo.

La maniero, je kiu niaj kontraŭuloj traktas niajn penadojn,
memorigas al mi la historion de ia Germana deputato, kiu,
interrompante la paroladon de la ministro, ekkriis "Mi ne scias viajn
argumentojn, sed mi tute malaprobas ilin." Tiel ankaŭ estas la
taktiko de tiuj, kiuj ĉiam provadas malhelpi la progreson de la
mondo, kaj kiuj precipe malvolas je nia kara Esperanto. "Ni ne konas
vian lingvon," ekkriadas tiuj ĉi, "sed ni ĝin tute malaprobas." Nu,
tiaj blindaj kritikistoj ne povas maltrankviligi nin. Nia devizo
estas "_Antaŭen_," kaj tiu ĉi alia eldiro de la glora Galileo:
"_E pur si muove._" Kaj nun ni nature demandas kial _ni_, membroj
de la Londono Klubo Esperanta povas antaŭvidi je la estonteco kun
tiom da konfido. Ni ne similas al tiu deputato; ni serĉas la kaŭzojn
kaj ni pesas la argumentojn de la aferoj. "Feliĉulo tiu," diris
Virgilo, "kiu povis sciiĝi la kaŭzojn de la aferoj."

Kial ni povas esti konfidemaj pri la kreskado kaj prosperado de nia
Klubo? Tial ke ĝi tiel bonege sukcesis dum la unua jaro de sia
estado, ni devas demandi kial ĝi tiel sukcesis. Jen la respondo je
tiu demando. Ĝi sukcesis, ĉar ĝiaj Membroj estas per fervoro
plenigataj kaj pretaj por senĉese labori pro la propagando de la
lingvo. Ni posedas inter nia membraro multajn Geesperantistojn, kiuj
nin multege helpis, instruante Esperanton senpage, farante kursojn en
diversaj kvartoloj de Londono, de Anglujo kaj eĉ eble de la tuta
mondo; ĉar multaj el niaj membroj estas anoj de malproksimaj landoj.
Ni estas konfidemaj, ĉar ni havas Sekretarion (la sekvantajn frazojn
la Redaktoro estas devigita pro la modesteco elstreki, ĉar li ankaŭ
estas la Hon. Sek.).

Miaparte, mi kredeble estas la sola kulpinda membro de la Klubo, ĉar
mi nur faris pro ĝi la ordinaran ĉiutagan propagandon. Tamen, mi
ĝojas atesti, ke ne malofte mi sukcesis varbi rekrutojn por nia
Afero inter la nekreduloj. Neniu povas sin interesigi pli ol mi pri
la celo de nia Klubo. De mia infaneco--nuntempe tre malproksima
tempo--mi elserĉadis la rimedojn por interkonigi la diversajn
naciojn de la mondo kaj kunligi ilin, anstataŭ malamigi, mortigi
ilin. La plej potenca ilo por forigi la mallumon, kiu nin ĉirkaŭas,
la ĉiampova instrumento por kunligi la diversajn naciojn de la
mondo, estas _La Lingvo Internacia_.

Ne forgesu, do, karaj gesamideanoj kaj geamikoj, ke, laborante pro la
lingvo internacia, ni klopodas por benita kaj sankta celo; ni laboras
por la feliĉeco de estontaj generacioj, kaj por la plibonigo de la
civilizita mondo.

Tuj post la fino de tiu ĉi interesa parolado, la Vicprezidanto,
Sinjoro J. C. O'Connor, legis leteron de la Kasisto, Sinjoro W. T.
Stead, kiu malfeliĉe ne povis ĉeesti pro malsaneto. Sinjoro
O'Connor ankaŭ diris malmultajn vortojn en la Angla lingvo pri la
rapida progreso, kiun Esperanto faris inter ni.

Tiam la Hon. Sekretario legis Raporton pri la Klubaj aferoj, kiu
estos sendata al ĉiuj Membroj.

Fraŭlino Lawrence tiam donis al ni du interesajn leterojn. Unu estis
de Sinjoro Geoghegan, en Alaska, por kiu, bedaŭre, spaco mankas. La
alia estis de Doktoro Zamenhof, reakcentigante la fakton ke, se
presistoj ne havas la akcentojn sur la literoj en Esperanto, ili
ĉiam povos anstataŭi la akcentojn per la litero "H" (chi, ghi,
jhus, ehho, shi) kaj ke la akcento sur "Ŭ" ne devas esti presata.
Tiu ĉi eble helpos nian aferon.

La Membraro de kelkaj aliaj Societoj, kiuj deziris kunligi sin kun
ni, estis aldonita al la Londona Klubo Esperanta; kaj la oficiala
parto de la kunveno finiĝis per fanfarado, ĉar nia kara Estro,
Doktoro Zamenhof mem, sendis al ni paroladon per fonografo.

La uzo de fonografoj certe estas gravega ilo por la lernado de la
elparolado de Esperanto, kaj tiuj, kiuj havas ilin, estos saĝaj, se
ili aĉetos Esperantajn cilindrojn. Sinjoro Rees, de la Modern
Language Press, 13 Paternoster Row, London, afable venis por pruvi al
ni tiun ĉi fakton, per la cilindro de Doktoro Zamenhof, kaj alia el
The Esperantist. La paroladon kiun Doktoro Zamenhof sendis
tiel afablege al ni, mi jam estis kopiinta, antaŭ ol la transskribo
alvenis. Tiu ĉi fakto pruvos al skeptikuloj, ke la paroloj de nia
Estro Varsovie tute estis Londone kompreneblaj al ni.

Estimataj Sinjorinoj kaj Sinjoroj,

Ne havante la eblon partopreni persone en la unua jarkunveno de la
Londona Klubo Esperanta, mi sendas per fonografo mian koran saluton
al ĉiuj partoprenantoj en la kunveno. En mia imago mi prezentas al
mi, ke mi sidas nun inter Vi, estimataj Anglaj amikoj de la ideo de
lingvo internacia, kaj mi ĝojas kune kun Vi pro la belaj fruktoj,
kiujn Via energia laborado donis en la daŭro de la foririnta jaro.
Antaŭ unu jaro nia afero estis ankoraŭ tre malmulte konata en Via
lando, kaj nun ni havas en Via lando jam tre multe da varmegaj kaj
sinceraj amikoj; ni havas diversajn klubojn de Esperantistoj, ni
havas konstantajn kursojn de Esperanto, ni havas belan gazeton
Esperantan. Preskaŭ ĉio estas la frukto de laborado de la Klubo
Londona, kiu povas esti fiera je la rezultato de sia unuajara penado.
Al la noblaj kaj energiaj kondukantoj kaj laborantoj de la Londona
Klubo Esperanta nia afero ŝuldas koran dankon.

Parolante pri la sukcesoj de la Klubo Londona mi ne devas forgesi pri
tiu malgranda rondeto Esperantista en Keighley, kiu metis la komencon
por nia afero en Anglujo. Nian koran saluton al la Esperantistoj
Kiĥlianoj!

La laboradon de la Londona Klubo Esperanta la tuta mondo observas kun
grandega intereso. Ni ĉiuj esperas kaj antaŭsentas ke, pli aŭ
malpli frue, Londono fariĝos unu el la plej gravaj centroj de
nia afero por la tuta mondo. Londono longe dormis; sed kiam ĝi
vekiĝis, tio ĉi estos kiel vekiĝo de leono. Potenca voko iros el
Londono kaj ĉiam pli kaj pli sonados kaj resonados en ĉiuj partoj
de la mondo. Kun atento la popoloj aŭskultados la voĉon venantan el
la potenca centro de la angle-parolantaj regionoj. Kiam pri frateco
de popoloj kaj pri neŭtraleco de internaciaj rilatoj ekparolos tia
potenca popolo kiel la angla, la mondo aplaŭdos kun entuziasmo, kaj
tiu sankta afero, por kiu ni batalas ekmarŝos rapidege.
Esperantistoj en Londono, Esperantistoj en Anglujo, laboru kuraĝe
kaj energie. Malfacila, tre malfacila, estas la semado, sed dolĉaj
kaj benitaj estos la fruktoj. Granda kaj grava estas Via rolo. La
tuta mondo Esperantista rigardas Vin kaj multe de Vi esperas.

Tiu ĉi parolado treege plaĉis al la aŭdintaro, kiuj korege dankis
la Doktoron pro lia aminda saluto. Sinjoro Motteau kun tri aliaj
bonege kantis lian belan himnon "Espero" (presita je la dek-sesa
paĝo de The Esperantist), kaj ĉiuj entuziasme kunkantis la
ĥoraĵon. Post multaj paroladetoj kaj bela poemeto, kiun elparolis
Fraŭlino Schäfer, la kunveno finiĝis, kaj ĉiuj el la
partoprenintoj revenis hejmen pripensantaj kiel helpi la kreskadon de
Esperanto en Anglujo, kaj tra la tuta mondo.


At Essex Hall, on Jan. 14, as announced in The Esperantist,
the members and friends of the London Esperanto Club held their
annual meeting. And consequently the report of this meeting demands
much space. In order that other interesting matter should not be
limited, the usual short grammar is left out. I hope readers will
approve of this. The Club's President, Felix Moscheles, Esq., opened
the meeting by a long and interesting speech in Esperanto. He said:--

Ladies and Gentlemen,

The first words I say in this first annual meeting must, undoubtedly,
be spoken in the language created by our illustrious master, Doctor
Zamenhof. And the first thought which occurs to me is the most happy
one that we may congratulate ourselves on the successes which we have
gained. But the joy I now feel must not silence the second thought
which reminds us of everything which we still have to do. We must,
and for a long time, yes, for long years, keep on fighting against
the rooted prejudices of many of our fellow-countrymen, and we also
have to contend against the obstructing ignorance of those who, till
now, have not heard the voice of our prized language.

The manner in which our opponents treat our efforts calls to mind the
tale of a certain German deputy who, interrupting the speech of the
Minister, cried out, "I do not know your arguments, but I thoroughly
disapprove of them." So also are the tactics of those who continually
endeavour to hinder the world's progress, and who bear an especial
ill-will against our valued Esperanto. "We do not know your language,"
these are ever proclaiming, "but we thoroughly  disapprove of it!"
Now, blind critics of that sort cannot disconcert us. Our motto is
"_Forwards_," and this other saying of the glorious Galileo: "_And
nevertheless it moves._" And now we naturally ask why we, Members of
the London Esperanto Club, can look into the future with so much
confidence. We do not resemble that deputy; we seek for the causes
and weigh the arguments of things. "Happy that man," says Virgil,
"who has been able to discover the causes of things."

Why may we be confident as to the continued growth and prosperity of
our Club? Since it has succeeded so very well during the first year
of its existence, we must ask why it has thus succeeded. Here is the
answer to that question. It has succeeded because its members are
filled with fervour, and are ready to labour ceaselessly to spread
the language. We possess among our members many Esperantists who have
very greatly helped us in teaching Esperanto without charge, in
holding classes in various parts of London, of England, and even of
the whole world; for many of our members are inhabitants of distant
lands. We are confident because we have a Secretary (the sentences
following the Editor is compelled by modesty to delete, as he is also
the Hon. Sec).

I, for my part, believe I am the only blamable member of the Club, as
I have only assisted it by the ordinary daily propaganda.
Nevertheless, I rejoice to state that not infrequently have I
succeeded in enrolling recruits for our Cause from among the
incredulous. Nobody can interest himself more than I about the
purpose of our Club. From my childhood--now a very remote period--I
have continually been seeking out means for making the various
nations of the earth acquainted with one another, and to cause them
to unite instead of hating and killing each other. The most powerful
means for dispelling the darkness which surrounds us, the
ever-powerful instrument for uniting the various nations of the
earth, is _the International Language_.

Do not forget, then, dear fellow-thinkers and friends, that, in
working for the cause of the international language, we are devoting
ourselves to a blessed and a holy aim; we are striving for the
happiness of future generations, and for the amelioration of the
civilised world.

At the termination of this interesting speech the Vice-President, J.
C. O'Connor, Esq., read a letter from the Treasurer, W. T. Stead,
Esq., who was not able to be present on account of a slight illness.
Mr. O'Connor also said a few words in English on the rapid progress
Esperanto has made amongst us.

Then the Hon. Secretary read a Report of the Club's affairs, which
will be sent to all Members.

Miss Lawrence then gave us two interesting letters. One was from Mr.
Geoghegan, in Alaska, for which, unfortunately, we have not space.
The other was from Dr. Zamenhof, once more accentuating the fact
that, if printers have not the accents over Esperanto letters, they
may always substitute the accents by the letter "H" (ch, gh, hh, sh,
jh), and that the accent over the "Ŭ" need not be printed. This
will, possibly, help our Cause.

The Members of some other Societies, who wished to unite with us,
were added to the London Esperanto Club; and the official part of the
meeting terminated with a flourish, for our dear Chief, Dr. Zamenhof
himself, had sent us a speech on the phonograph.

The use of phonographs is certainly an important means of studying
the pronunciation of Esperanto, and those who have access to them
will be wise in getting Esperanto records. Mr. Rees, of the Modern
Language Press, 13, Paternoster Row, London, kindly came to prove
this fact by means of Dr. Zamenhof's record, and another one from
The Esperantist. I had already copied the speech which Dr.
Zamenhof thus kindly sent before the transcript arrived. This fact
will prove to sceptical people that our Chief's words in Warsaw were
quite intelligible to us in London.

Esteemed Ladies and Gentlemen,

Not having the power of participating in person in the first annual
meeting of the London Esperanto Club, I send by phonograph my hearty
greeting to all participants in the meeting. In my imagination I
picture to myself that I now sit with you, esteemed English friends
to the idea of an international language, and I rejoice with you at
the fine fruits which your energetic continuous labour has given in
the course of the past year. One year ago our Cause was still but
little known in your land, and now we already have in your land very
many most warm and sincere friends; we have various Esperanto groups,
we have permanent Esperanto classes, we have a beautiful Esperanto
Gazette. Almost all this is the fruit of the labour of the London
Club, which may be proud of the result of its first year's
endeavours. To the noble and energetic conductors and workers of the
London Esperanto Club our Cause owes most hearty thanks.

In speaking of the successes of the London Club I must not forget
that little Esperantist circle in Keighley, which gave a start to our
movement in England. Our hearty greeting to the Keighley
Esperantists.

The entire world observes with very great interest the work of the
London Esperanto Club. We all hope and anticipate that, sooner or
later, London will become one of the most important centres of
our Cause for the whole world. London has for a long time slept;
but when it awakens it will be as the awakening of a lion. A mighty
voice will issue forth from London, and will sound and resound in
all parts of the earth. The nations will listen with attention to
the voice issuing from the centre of the English-speaking world.
When such a powerful nation as the English begins speaking of the
brotherhood of nations and the neutrality of international relations,
the world will applaud with enthusiasm, and that sacred Cause for
which we contend will march forward with great strides. Esperantists
in London, Esperantists in England, work courageously and
energetically. Difficult, very difficult, is the sowing, but sweet
and blessed will be the fruits. Great and important is your _rôle_.
The whole Esperantist world watches you and hopes much from you.

This speech greatly pleased the audience, who most heartily thanked
the Doctor for his kind greeting. Mr. Motteau, with three others,
sang most effectively his beautiful hymn "Espero" (printed on the
page 16 of The Esperantist), and all joined in the chorus
with enthusiasm. After many short speeches and a pretty poem recited
by Miss Schäfer, the meeting came to an end, and all the
participants returned home thinking how to help the spread of
Esperanto in England, and throughout the world.



KIEL FONDI ESPERANTAN GRUPON.


La fondigo de Esperanta Grupo, por ke ĝi havu bonsukceson, postulas
multe da kapableco de organizado, entuziasmon senliman, grandan
paciencon, kaj firman decidon ke la grupo prosperos, malgraŭ la
malfacilaĵoj, kiuj staras en ĝia vojo.

Sendube la kreado de tia societo aŭ grupo kaŭzos al vi amason da
laborojn, kiun ĉiu ajn krom entuziasmulo prave povus nomi sklaveco.
Kalkulante la korespondadon, la verkadon de artikoloj, kaj la faradon
de ĉio, kion ni povas por gajni la atenton de la skeptikema Publiko,
plie la varbadon de aliaj samideanoj por ricevi ilian kunhelpon, la
laboro vere estas senfina. Sed aliparte, la rezultatoj de viaj penoj
estos rekompenco multe pli granda ol sia kosto, ĉar, interalie, oni
konatiĝas kun multaj interesaj personoj, ĉeestas ĉe multaj
instruantaj priparoladoj, kursoj, k.t.p., kaj, krom tio, ĝuados
nombron da aliaj profitaĵoj, kiun bone valorigas la laboradon
elspezitan.

Kompreneble, oni apenaŭ bezonas diri, ke viaj klopodoj tute ne
finiĝos tiam, kiam vi estos fondinta la grupon. Efektive, ili nur
ĵus komenciĝis.

Oni ĉiam trovos en nova movado kiel Esperanto, multe da personoj,
kiuj volonte alprenos ĝin dum daŭras la intereso ordinare elvokita
de novaĵo ia; sed tuj kiam ĝi ĉesas esti priparolata, ili kviete
lasas ĝin subfali. Pri tiaj membroj oni devos precipe zorgi; se iu
el ili forlasos ĉeesti la kursojn aŭ ŝajnos perdi sian intereson
je la afero, skribu mallongan leteron aŭ aliru viziti lin, por
certigi lin, ke la Grupo bezonas lian kunhelpon.

Nu, rilate al la maniero laŭ kiu mi volus agadi por fondi grupon.

Unue, estas la Publika Gazetaro, institucio, kies gravaj utilaĵoj
por tia movado kiel tiu-ĉi, estas absolute necesegaj. Ĝi liveros al
ni la solan efektivan ilon por disvastigi Esperanton inter la
ĝenerala publiko. Mi konsilas personajn paroladojn kun Redaktoroj,
la plimulto el kiuj jam interesigas sin je lingvaj aferoj, kaj mi
kredas, ke vi renkontos nenian malfacilaĵon priparoladi Esperanton
kun ili, kaj ricevi ilian subtenpromeson fine. Artikoloj donantaj
skizon pri la movado de ĝia komenciĝo, ankaŭ ekzemploj, por montri
ĝian utilecon komercie, literature kaj sociale, devos esti
prezentataj. Kiel eble plej ofte korespondado por-kaj-kontraŭa,
devas esti iniciatata.

Nun tiam kiam, nia afero reale ekmovas en tiu ĉi lando (pardonu min
se mi kaptas la nunan okazon por diri kiel mirinda, laŭ mia opinio,
estas la progreso, kiun ĝi jam faris, kiam oni konsideras ke apenaŭ
pasis dek du monatoj de ĝia komenciĝo), mi estas certa, ke
troviĝos multaj Esperantistoj ĉe diversaj partoj de Britujo, kiuj
tre volonte donos sian subtenon al la afero, skribante leterojn en
la Gazetaro pro la fondo de ia ajn Klubo, Grupo, aŭ Societo. Tia
korespondado sendube pruvos, ke ekzistas multe da kontraŭuloj
al nia ideo. Tio-ĉi estas neevitebla por ia nova movado, kaj
iliaj kontraŭdiraĵoj devas esti ĝentile aŭskultataj, kaj lerte
rebatitaj de iu el ni, kiu posedas la necesan kapablecon por tia
laboro. Ni ĉiam memoru, ke tia kontraŭeco pli multe valoras por ni
ol apatio kaj indiferenteco.

Elvokinte dum kelke da tempo, intereson pri la afero, kaj tiel
kaŭzis ian parton de la publiko iĝi dezireman eklerni pli da ĝi,
faru publikan paroladon pri la temo de Helpanta Lingvo Internacia.
La Prezidanto devas esti loka eminentulo ia.

Anoncoj de la kunveno devos enpresiĝi en la lokan Gazetaron.
Ankaŭ estos bone, ke vi petegu la apogon de la diversaj Institucioj
Literaturaj de la lokaĵo, kaj, aranĝinte la kunvenon, alsendu al
ĉiu Sekretario, por dissemado inter la membroj, cirkuleretojn
sciigantaj ĝian daton, lokon kaj celon.

Je la finiĝo de la parolado, invitu disputadon, kaj tuj anoncu la
fondon de la nova Grupo (nature, la regularo, proponoj, k.t.p., devas
esti antaŭe formulitaj), decidu pri la titolo de la Grupo, difinu
ĝian celon, kaj elektu la registaro, k.t.p. Tion farinte petu al
viaj aŭdantoj, ke ili tuj fariĝu membroj.

La abonpago devos esti tiel malgranda, ke ĝi ne fariĝu baro por
malhelpi ies ajn aliĝon.

Ĉi tiuj estas la ĉefaj principoj, laŭ kiuj mi ekfondis la
Societon, kies Hon. Sekretario mi estas; kompreneble ne sen havinte
la valoran kunhelpon de la aliaj membroj (el kiuj konsistas la nuna
Komitato), kaj ankaŭ tiun de la nelacigebla Hon. Sekretario de la
Esperanto Klubo, la Redaktoro de tiu ĉi Gazeto.

Mi kore esperas, ke tiuj ĉi malmultaj rimarkoj utilos al samideanoj,
kaj ke ili estu kuraĝigitaj por fondi Grupojn en tiaj regionoj, kie
neniaj nun troviĝas.


HOW TO FOUND AN ESPERANTO GROUP.


The founding of an Esperanto Group, so that it should be successful,
demands much organising ability, boundless enthusiasm, great
patience, and firm determination that the group shall prosper, in
spite of the difficulties which stand in its path.

Undoubtedly the creation of such a society or group will cause you an
amount of work which anyone other than an enthusiast would justly
name slavery. In reckoning up the correspondence, the writing of
articles, and the accomplishing of everything we can do to gain the
attention of the sceptical public, besides the enrolling of other
adherents in order to gain their coöperation, the work is truly
endless. But, on the other hand, the results of your trouble are
recompense far greater than the cost, for, among other things, one
becomes acquainted with many interesting persons, is present at many
edifying lectures, classes, etc., and, besides this, one enjoys a
number of other advantages which are well worth, the labour expended.

Of course it is hardly necessary to say that your great exertions
certainly do not cease when you have founded the group. In fact, they
have only just commenced.

One will always find in a new movement like Esperanto many persons
who will willingly take it up while the interest lasts, which is
generally aroused by any novelty; but, as soon as it ceases to be
talked about, they quietly let it drop. Of such members one must take
especial care; should any one of them discontinue attending the
classes or seem to lose interest in the subject, write a short letter
or pay him a call to assure him that the group needs his
coöperation.

Now, as regards the _modus operandi_ for founding a group.

In the first place, there is the Public Press, an institution whose
uses in such a movement as this are absolutely essential. It will
give us the only effectual means for spreading Esperanto among the
general public. I advise personal interviews with Editors, the
majority of whom are already interested in matters linguistic, and I
believe you will not encounter any difficulty in discussing Esperanto
with them, and in finally obtaining their promise of support.
Articles giving a sketch of the movement from its commencement, also
examples for illustrating its uses for commerce, literature, and
society must be submitted. As often as possible correspondence _pro
and con_ should be initiated.

Now that our cause really begins to move in this land, (excuse me if
I take the present opportunity to say how remarkable, in my opinion,
is the progress it has already made when one considers that scarcely
twelve months have passed since its commencement), I am certain that
many Esperantists will be found in various parts of Britain who most
willingly will give their support to the movement by writing letters
to the Press in favour of the foundation of any Club, Group, or
Society. Such correspondence will doubtless prove that there exist
many opponents to our proposal. This is inevitable in any new scheme,
and their adverse comments must be politely listened to, and
instructively refuted by any of us who possess the necessary
capability for such work. Let us ever bear in mind that this
opposition is to us of far greater worth than apathy and indifference.

Having aroused, for a time, interest in the subject, and thus having
caused a certain section of the public to become desirous of learning
more about it, give a public lecture on the theme of an Auxiliary
International language. The Chairman should be someone of local
eminence.

Announcements of the meeting must be printed in the local Press.
It would also be well to seek the support of the various Literary
Institutions of the neighbourhood, and, having arranged the meeting,
to send to every Secretary, for distribution to the members, bills
announcing its date, place, and purpose.

At the termination of the lecture invite discussion, and then and
there announce the foundation of the new Group (obviously the rules,
proposals, etc., must be drawn up beforehand), fix the title of the
Group, define its purpose, and elect its officers, etc. This done,
ask your audience to at once become members.

The subscription must be so small as to form no obstacle to anyone's
joining.

These are the chief principles by which I have founded the Society
whose Hon. Secretary I am, but certainly not without having had the
valuable coöperation of the other members (of whom the present
Committee is composed), and also that of the indefatigable Hon.
Secretary of the Esperanto Club, the Editor of this Gazette.

I sincerely hope that these few remarks will be useful to
Friends-in-Esperanto, and that they will be encouraged to found
Groups in those localities, where none at present exist.

  H. W. Clephan.



LA NOVA JARO 1904.

Originale verkita de CLARENCE BICKNELL, Kun Angla traduko.


  Ĉu la Jar' Nova povus esti
    Sen kruco aŭ doloro?
  Sen tim' pro ia perd' malĝoja
    En tre proksima horo?

  Ĉu estos ĝi de brila lumo
    Sen unu ombr' malbona?
  Ĉu estos kampoj floroplenaj,
    Kaj ĉiu flor' fruktdona?

  Sen dornoj estu la rozujoj
    Sed rozoj plimultiĝu!
  Pli bona ol komenco sia
    La Nova Jar' finiĝu!

  Almenaŭ ĝi deviĝos porti
    Progreson al la tero,
  Ĉar DI' al ni vidaĵojn novajn
    Donacos de la Vero.


  A year without a sorrow
    Or a cross,
  Or dread of any morrow
    Bringing loss. Could it be?

  A year of light, with shadow
    Scarcely one?
  Of fruits in every meadow,
    Thistles none. Will it be?

  A year of many roses
    And few thorns;
  A year that brighter closes
    Than it dawns. May it be!

  A year of God's unfolding
    Wider wings;
  A year of man's beholding
    Better things. Must it be!



OJE.

RUSA SKIZO, Originale Verkita de OSIP IVANOVIĈ ELLEDER.


Melankolia aŭtuna nebulo disvastiĝis super la ĉirkaŭaĵo. Malgaja
malsupreniganta Novembra nebulo. Griza en griza aperiĝas ĉio.
Grizaj nuboj tiradas tien malalte sur la ĉielo, preskaŭ kun manoj
preneblaj. Kiel nigraj dikaj buloj sidas korvoj sur pintoj de nudaj
senfoliĝitaj arboj, ĉie kaj tie malrapide, mallaŭte ekflugante.
Multaj grandaj akvogutoj de la matena nebulo pendiĝas sur la
branĉoj malsupreniĝinte ilin: larmoj de naturo postplorantaj al la
pasintaj belaj somertagoj. Malĝojeco en la naturo, Malgajeco en homa
koro.

El la budo, sur la korto, sonadas laŭtega hundbojado. Jam de frua
mateno ĝi sonadas. La granda nigra hundo bojas. Li bojas ĉar li
sopiriĝas je sia bela ordonantino, kiun li pli frue ĉiam kaj ĉie
akompanadis, sed nun oni lin alĉenigis kaj li ne povante al sia
amanta, ĉarma ordonantino kuri, bojas. Li senĉese estis bojanta,
malgaje----.

La ĉarmega fraŭlino, ordonantino de Oje amis tiun hundon bojantan,
kiu ŝin pli frue, kiam ŝi estis en la vilaĝo vizitanta sian
fratinon, akompanis ĉiam kaj ĉie; sed nun ne estis tio eble--! Ho!
kiel alie tiam sonadis lia bojado, kiel ĝoje, hele, sed nun----

Ŝi iris al la budo. La hundo saltadis antaŭen al ŝi, sed la ĉeno
tiris lin ree malantaŭen, li ŝiris fortike je la ĉeno, sed ĝi
estas pli forta ol li kaj ne lasas lin. La juna fraŭlino paŝis al
Oje kaj elteniginte sian malgrandan blankan maneton, ŝi karesadis
lin. La hundo freneziĝis de ĝojo. Li estis granda rusa ĉashundo,
malbela sed fidelega. Kun siaj mallumaj saĝaj hundokuloj li prudente
rigardadis la belajn okulojn de sia ordonantino kaj, silentiĝinte,
kvieteme li premis sian nigran kapon je ŝia vestaĵo.

Rimarkinde! La okuloj de Oje havis similecon kun ŝiaj okuloj. Ne en
la koloro, ŝiaj estis grizabluaj, liaj brunaj, sed la esprimo en ili
estas egala. Rimarkinda simileco!

Sur la korto reĝis nun silentado, sed ne por longe. La bela
fraŭlino foriris kaj Oje ree malgaje bojadis.--Post kelkaj tagoj la
bojado de Oje enuigis la belan fraŭlinon kaj, ĉar li ne ĉesis,
restante ĉiam alĉenigita ŝi, preninte belan pezon de rostita
viando kaj irinte al la budo, ĵetis ĝin tien, dirante "Havu, manĝu
kaj kvietiĝu!" Ŝi eldiris tion malkare, malmole kaj foriris sen ia
kutima amema vorto, sen kareso. Hodiaŭ ŝi estis iom ĉagrenita, la
bela fraŭlino.

Malgaje postrigardis Oje sian amantan malproksimiĝantan
ordonantinon. Malgaje li ekbojis kaj kaŝiĝis en la budon.
Alĵetitan viandon li ne manĝis.

En la sekvanta nokto frostiĝis kaj falis iom da neĝo. Matene
reĝadis tutega silentado sur la korto.

La servistino forirante vespere vidis ke, antaŭ la budo, kuŝas la
nigra Oje sur la neĝo entendata, senmove. Proksimiĝinte ŝi vidis
ke li estas mortinta. Antaŭ li kuŝis la bela peco de rostita
viando.

"Ho, Dio estu laŭdata," diris la servistino, "li pli ne
maltrankviligos la domon": kaj ŝi rapidis alkomuniki tiun bonan
novaĵon al la aliaj domloĝantoj.

"Eble li mortis pro malsato," kompatinde diris la administrantino.

"Ho, ne!" respondis la servistino, "kuŝas ankoraŭ apud li la granda
peco de viando kiun nia fraŭlino hieraŭ ĵetis al li."

"Ah, nia fraŭlino, ni devas do al ŝi tuj alkomuniki tiun aferon,"
rimarkis la maljunulino "ŝi amis Ojen, kvankam mi vidis ke ŝi
hieraŭ estis al li malkara; spite tion ŝi amis lin, mi scias. Iru,
Nellie, kaj diru al ŝi ke Oje mortiĝis; ŝi estas en ruĝa ĉambro.
Mi nun estas okupata, ĉar morgaŭ mi havas grandan lavadon."

----Nellie foriris al la ordonantino----

     * * *

Vesperstelo jam aperiĝis. Ekstere fariĝis klare, froste. La plena
luno hele allumigis ĉiujn objektojn sur la korto, kie nun estis
senvivo, funebro.--Ĉe la fenestro de ruĝa ĉambro, apoginte sin al
la kadro, staris tiatempe silente, senmove la juna virina figuro. La
vizaĵon forte alpremigita je la vitro, ŝi rigardadis eksteren. Jam
longe ŝi staris tiel enprofundiĝinta en pensoj. Ŝiaj rigardoj
estis dirigitaj al unu punkto sur la korto. Rigide eltendita kuŝis
tie antaŭ sia loĝejo Oje, la mortinta rusa ĉashundo. Akre, klare
desegniĝis la konturoj de la senviva korpo sur la blanka neĝplato.
Liaj larĝe malfermigitaj brunaj okuloj ŝajnis rigardadi alten al la
fenestro de sia amanta ordonantino. Li kuŝis tie kvazaŭ en la morto
ankoraŭ gardante ŝin.

Longe rigardadis la juna virino senmove, senlaŭte, al sia fidela
mortinta akompaninto.

Kion ŝi pensadis? Ĉu ŝi pensis pri Oje, kiel en pasintaj belaj
somertagoj fidele li akompanadis ŝin, je ŝiaj promenadoj? Aŭ ĉu
ŝi bedaŭris siajn lastajn malmolajn vortojn? Kiu povas tion scii?
Eble ŝi tute ne pensis pri la senviva hundo, eble ŝi en tiu momento
kalkulis kiamaniere ŝi akiros alian. Kiu povas scii tion? Kompatinda
Oje!----

Sed nun trafis la arĝenta lunradio ŝian vizaĵon kaj eklumigis du
multepezajn larmojn. Du grandaj perloj briliĝis en la belegaj
grizabluaj okuloj.--"Feliĉa Oje" ĝentile ŝi sopiris. "Fidela en la
vivo, fidela ankoraŭ en la morto" mallaŭte parolis la lipoj de la
juna fraŭlino en ruĝa ĉambro.--"FELIĈEGA OJE."----

En la nokto falinta neĝo mole kovradis lian korpon.



[_Copyright reserved._]

[_Tradukis Esp. 6266._]

LA VENTEGO (Daŭrigo).


(_Vidu la tri antaŭajn Nrojn._)

AKTO I.

Sceno 2 (daŭrigo).


Prospero.--De mi plu li ne vidis vualitan
           La rolon kiun ludis Antonio--
           Min rigardante kiel malsaĝulon,
           Kaj reĝon sole de mizeraj libroj--
           Li absolute duko sin anoncis!
           Avida tiel estis li je povo
           Ke li konsentis al la reĝ' Alonzo
           Duklandon fari depagantan jare,
           Submetis dukan al la reĝa trono,
           Milanan kapon altan li klinigis ...
           Duklando, ĝis li, ĉiam liberama!
           Ve! Kia mallevaĵo!

Mirando.--                    Diaj povoj!

Prospero.--Konduton lian notu, al mi diru
           Ĉu frate kun mi agis via onklo--

Mirando.-- Mi pekus se ne noble mi ekpensus
           Pri la avino mia--sed, patrinoj
           Bonegaj naskis tre malbonajn filojn.

Prospero.--L'enradikita malamiko mia,
           Alonzo tuj aprobis la proponon
           Per kiu, por la submetiĝo landa
           Kaj jara pago de dukatoj multaj,
           Forpelus Antonio min kaj miajn
           El la duklando, kiun de la reĝo,
           Kun multaj ĝojaj, luksaj gratulegoj,
           Akceptis nun perfida mia frato.
           Soldatojn estis li subaĉetinta,
           Pordegojn li malfermis en la nokto ...
           Envenis bando, kiu, tra l'mallumo,
           Forportis min, kaj ankaŭ vin ĝemantan,
           Rapide el Milano!

Mirando.--                   Ho ve, patro!
           Tiamajn plorojn mi ne plu memoras,
           Sed la pripenso min devigas plori.

Prospero.--Aŭskultu, tamen plie, ĝis mi venos
           Al nuna la afero--ĉar sen tio
           Ne taŭgus la rakonto.

Mirando.--                       Kial ili
           Tuj ne mortigis nin?

Prospero.--                     Demando prava,
           --El la rakonto rajte postulata--
           Pro l'amo de l'popolo al Prospero
           Ne faris ili sangavidan krimon:
           Perfidon tiel ili belŝajnigis
           Ke ĝi blindigis ĉiun Milananon.
           En barko nin elsendis ili maren,
           Sed, kiam la marmezon ni atingis,
           Nin ili ĵetis en putrantan ŝipon
           Senmastan, senŝnuraĵan, forlasitan
           Eĉ de la ratoj.--Ho ve! malfeliĉaj!
           Ni ekkriadis al la marondegoj,
           Ekĝemis ni al la ĝemantaj ventoj ...
           Koncerto stranga, sed ne simpatia!

Mirando.-- Ĉielo! kia mi malhelpo estis!

Prospero.--Ho, ne! fariĝis vi kerubo vera,
           Traplenigita de l'ĉiela beno;
           Rideto via min revivigadis!
           Mi maron kiam faris pli salitan
           Per el la koro tiel akraj ploroj,
           Vi kuraĝigis min kaj fortigadis
           Por kontraŭstari eblan mizeregon!

Mirando.-- Sed kiel ni el ŝipo landon trafis?

Prospero.--Per Dia helpo, kara!--Jes; nutraĵon
           Ni havis--kiun reĝa konsilano
           Gonzalo--elektita de Alonzo
           Por tiel nin elpeli--al ni donis.
           Ĉiele inspirita bonfarinto!
           Li plie riĉajn vestojn, ŝtofojn, silkojn
           Aldonis--pli eĉ ol mi diri povas!
           Objektojn, kiujn ĝis nun ni uzadis,
           Utilajn kaj bonegajn. Ĉar li sciis
           Ke estas mi precipe libramulo,
           Eltiris li el la biblioteko--
           De mi ŝatita pli ol la Duklando--
           Amatajn librojn, kaj al mi alportis.

Mirando.-- Ĉielo volu tiun homon beni!
           Mi tre dezirus vidi lin!

Prospero (_Remetas la mantelon_).--Mirando,
           Aŭskultu de l'rakonto la finiĝon.
           Ĉi tien sur insulon ni alvenis,
           Ĉi tie mi mem, edukisto via,
           Instruis vin pli zorge ol princinon
           Ĝuantan vane multajn liberhorojn,
           Aŭ guvernistojn ne zorgamajn tiel.

Mirando.-- Ĉielo rekompencu vin!--Nu, patro,
           Mi petas, diru kial vi ĵus kaŭzis
           Tielan marventegon.

Prospero.--                    Nu! sciiĝu
           Ke tien ĉi, hodiaŭ, per okazo
           Feliĉa, kvankam stranga, ĵus alvenis
           La malamikoj miaj. Nun dependas
           Zenito mia de favora stelo,
           Influon kies devas mi fidele
           Akcepti--aŭ neniam releviĝi--
           Demandoj ĉesu! Vi nun dormi volas--
           Kontraŭbatali tion vi ne povos--
           Filino, ĝin obeu! (_Mirando ekdormas_).

(_Daŭrigota_).



ALILANDAJ KUNBATALANTOJ.


Estas bedaŭrinde ke, ĝis la nuna tempo, Germanujo ne estas estinta
grava helpanto al nia Afero. Estas do pli ol ordinara plezuro
lerni, ke Grupo fondiĝis en la ĉefurbo de tiu lando. La "Berlina
Esperantista Grupo" espereble fariĝos centro de multaj estontaj
societoj, kaj ĉiuj Germanaj Samideanoj devas skribi al unu el la
membroj de ĝia estraro. La Hon. Sekretario estas Sinjoro J. Borel,
Prinzenstrasse, 95, Berlin.

     * * *

Ankaŭ estas plezurege fari anoncon pri alia grupfondiĝo, en pli
malproksima regiono. Ni ĉiuj bone scias ke Meksikujo estas tre riĉa
lando, sed nur antaŭ kelkaj tagoj ĝi aldonis la karan Esperanton al
siaj aliaj trezoroj. La Gazeto _El Minero Mexicano_ enpresis tutan
paĝon pri la fondo de tiu ĉi plej juna grupo, en la Hispana kaj
Esperanta lingvoj, kaj kompreneble tiu ĉi apogo de tia grava
ĵurnalo multe helpos niajn novajn kunbatalantojn.

La Sekretario estas Doktoro A. Vargas, kiu plezure donos pluajn
sciiĝojn pri ĝi. Ĉar multaj gesamideanoj estas dirintaj, ke
Esperanto pli similas je la Hispana ol je alia ajn lingvo, mi
presigis kelkajn liniojn el tiu ĉi anonco en la lingvo de Cervantes.
Ĉu Esperantistoj, kiuj ne konas la Hispanan lingvon, povos ĝin
kompreni?

"Esta dificultad no existe con el Esperanto, que se
presenta humildemente, no para destronar los idiomas existantes, sino
como intermediaro entre todas las naciones."

     * * *

Sed, nunatempe, troviĝas pli de Esperantistoj, kiuj parolas la
lingvon de Dante, ol tiun de Cervantes, kaj, eble, frazo en la Itala
lingvo ankaŭ estos komprenebla por tiuj el miaj legantoj, kiuj tute
ne komprenas tiun ĉi belan sudan lingvon. Ni legu eltiraĵon el
"_Malta_," skribita de la tiea sindonema Sinjoro Dominic Ciantar.
"L'Esperanto non mira neanche ad abattere alcuna delle lingue;
al contrario esso promette di servire come chiave per acquistarle.
I libri che trattano sullo studio dell' Esperanto sono oramai
tradotti in diciotto lingue."

Mi esperas, ke la legantaro pardonos tiun ĉi enpreson de lingvo alia
ol la helpo internacia, sed ili estas enkondukitaj, ĉar estus
interese ekscii, kiun el tiuj ĉi du lingvoj pli similas je
Esperanto.

     * * *

Kaj sendube la malmultaj vortoj en la Itala lingvo tre plaĉos al
niaj fervoraj Maltaj Gesamideanoj. Sciigo pri la fondo de forta Malta
grupo (72 membroj) aperis en la Januaro Esperantist.

Lia Moŝto Napoleone Tagliaferro, Estro de la Malta Edukafako estas
la Prezidanto de tiu ĉi Societo, kaj Doktoro C. Sammut, Profesoro
ĉe la Universitato, estas Vic-Prezidanto. Plie, je la tago de la
Nova Jaro, la Redaktoro de tiu ĉi Gazeto ricevis tre afablan
leteron, kiu sciigis lin pri lia elektiĝo kiel Hon. Prezidanto de la
Grupo.

Kvankam li multe klopodadis pri la naskiĝo de la Grupo, li tute ne
atendis tian honoron. Tamen, esperante ke li povu multe helpi siajn
tieajn amikojn dum la estonteco, li dankeme akceptis la honoron, kaj
deziras per la kolonoj de The Esperantist sendi sian koran
dankesprimon. Kompreneble la Estro de la Grupo estas Doktoro Zamenhof
mem, kiu afable sendis sian gratulon kun la espero ke Maltujo rapide
antaŭmarŝos ĝis la pordoj de akordado internacia.

     * * *

Sinjoro Jonko Davidov sendis la sekvantan leteron:--

Estimata Sinjoro,

"Mi faris sukcesindan paroladon pri Esperanto en la salono de la
Silistra (Bulgarujo) instruista lernejo antaŭ ĉiuj lernantoj
instruistoj, kun permeso de la Direktoro. Post la parolado mi
malfermis senpagan kurson pri Esperanto en la sama lernejo antaŭ 32
instruistoj, estontaj disvastigistoj de Esperanto. La kurso iras
sukcesplene."

Sinjoro Davidov estas Sekretario de la Silistra Esperanta Klubo, kaj
sendube tiu ĉi kurso tre helpos la aferon en Bulgarujo, kie jam
troviĝas multe da samideanoj.

Bedaŭrinde, la spaco mankas por la enpreso de la alia letero, kiun
tiu ĉi sinjoro afable estas sendinta, kaj kiu proponis organizon
inter la diversaj grupoj Esperantistaj. Sed la longa letero de
Doktoro Zamenhof jam traktis pri tiu ĉi afero.

     * * *

En la komenciĝo de Januaro aperos la unua numero de la _Juna
Esperantisto_, revuo por gejunuloj redaktata tute en Esperanto. Ĝi
eliros ĉiudumonate (6 numeroj en jaro) po almenaŭ 16 paĝoj
aŭtografie presataj. Ĝia abonkosto estas du frankoj (1/9), kaj la
Redaktoro estas Sinjoro Hector Hodler, 9, Avenue des Vollandes,
Geneva, Switzerland.

     * * *

La Redaktoro deziras danki la multenombrajn amikojn, kiuj afable
estas sendintaj artikolojn por estontaj ekzempleroj de The
Esperantist. Malfeliĉe estas tute neeble tuj respondi pri la
taŭgeco kaj presebleco de tiuj ĉi artikoloj, kaj li esperas, ke
amikoj pardonos la neeviteblajn malrapidojn.



DR. ZAMENHOF PRI AKADEMIO.

Courtrai (Belgujo), 12an de Januaro.

_Al la Redaktoro de_ The Esperantist.


Kara Sinjoro Redaktoro,

En la lasta numero de via tre estiminda ĵurnalo, vi konsentis
publikigi proponon kiun mi, kune kun Sro. Ch. Lambert (pri tio
via ĵurnalo nekorekte raportis), sendis al vi pri kunveno de
Esperantista Kongreso kaj ebla priparolado, tiu-okaze, de la demando
pri Akademio. Petinte nian tre karan Majstron, Dro. Zamenhof, ke li
konigu sian opinion, mi ricevis la jenan gravegan leteron:

"Kara Sinjoro,--Vian ideon pri la aranĝo de internacia
kongreso de Esperantistoj mi trovas tute bona. Sed por ke tia
kongreso donu al nia afero ne malutilon sed nur utilon, ĝi devas
esti aranĝita laŭ la sekvantaj principoj:

1. Ĝi devas esti bone kaj zorge aranĝita, havi multe da
partoprenantoj kaj havi la karakteron de granda, solena kaj imponanta
_festo_ de internacia frateco, por ke la gazetoj de la tuta mondo
multe parolu pri ĝi kaj por ke ĝi estu plena de entuziasmo kaj veku
en la tuta mondo entuziasmon kaj deziron aliĝi al ni. Krom paroloj
oni devas aranĝi komunajn kantojn en Esperanto, eble eĉ ian
internacian ludon aŭ publikan konkurson; oni devas aranĝi en ia
granda teatro prezentadon de dramo en Esperanto. Oni devas antaŭe
eksciti la interesiĝon de la tuta urbo, por ke al ĉiuj festoj de la
kongreso venu grandega multo da gastoj ne-Esperantistoj;--per unu
vorto, oni devas fari grandan _impreson_, kaj devigi la tutan mondon
paroli pri la kongreso.

2. En la kongreso oni devas paroli pri organizado de nia afero,
reciproka helpo en la batalado, pri rimedoj de propagando, pri kreado
de granda kaj utila literaturo, k.t.p.; sed _nenion_, absolute nenion
oni devas paroli pri iaj _ŝanĝoj_ aŭ '_plibonigoj_!' Por ke nia
lingvo atingu sian celon kaj ne disfalu kiel Volapük, ĝi devas
resti por ni absolute _netuŝebla_, tiel same kiel ĉiu alia lingvo,
en kiu nenia persono ja kuraĝas proponi iajn reformojn, kvankam ĉiu
el tiuj lingvoj estas multe malpli perfekta ol nia.

Nun al la demando pri Akademio. Jam tre longe mi pensas pri aranĝo
de ia konstanta 'Centra Komitato' kiu prezentus per si la plej altan
aŭtoritaton en nia afero kaj kiu sola havus la rajton solvadi ĉiujn
dubojn kiuj aperas en nia afero. Sed tia komitato devos decidadi nur
pri demandoj _dubaj_; fari iajn _ŝanĝojn_ en la lingvo la komitato
_ne_ havos la rajton. Kun la aranĝo de tia Centra Komitato oni devas
esti tre singarda, por ne fari ian danĝeran paŝon; tial mi nun publike
ankoraŭ nenion parolas pri tio ĉi, sed mi konsiliĝados pri ĝi private
kun diversaj amikoj. Kiam la plano post matura pripenso montriĝos bona,
tiam mi publike proponos al la Esperantistoj efektivigi tiun planon.

Sed ĉu Centra Komitato estos fondita aŭ ne--tiu ĉi demando tute ne
devas maltrankviligi niajn amikojn. Ĉiaj paroloj pri reformoj aŭ
plibonigoj tute ne devas Vin maltrankviligi, ĉar ili havas nenian
celon nek estontecon. Ĉu centra komitato estos fondita aŭ ne--unu
principo staras kaj devas stari tute forte, kaj la tuta mondo
Esperantista en la nuna tempo komprenas ĝin tre bone kaj certe
batalos unuanime kontraŭ ĉiu ektuŝo de tiu principo; tiu ĉi
principo estas: _Simile al ĉiu alia lingvo Esperanto devas esti
rigardata kiel lingvo_ formita _kaj_ netuŝebla.
Paroli pri iaj plibonigoj (se ili estos efektive necesaj) ni povos
nur tiam kiam nia lingvo estos jam _oficiale akceptita_ de la tuta
mondo. _Ĝis_ tiu tempo la netuŝebleco de la lingvo estas la _plej
fundamenta_ kondiĉo por nia progresado.

Mi parolas tion ĉi ne kiel _aŭtoro_ de la lingvo, sed kiel _simpla
esperantisto_, kiu ne deziras ke nia afero disfalu kiel la afero de
Volapük. Kiel aŭtoro de la lingvo, mi pli ol ĉiu alia volus ke ĝi
estu kiel eble plej perfekta; por _mi_ la reteniĝado de plibonigoj
estas pli malfacila ol por ĉiu alia; kaj mi eĉ konfesas ke kelkajn
fojojn mi jam estis preta proponi al la Esperantistoj kelkajn
malgrandajn plibonigojn, sed ĝustatempe mi ekmemoradis pri la granda
danĝereco de tia paŝo kaj mi forĵetadis mian intencon.

Mia opinio ne estas sekreta. Se Vi deziras, Vi povas publikigi mian
leteron.

                Via
  (Subskribite) Zamenhof."

Antaŭ ĉio, mi deziras tre danki publike nian karan Majstron.
Konsentante konigi sian opinion ne nur pri Kongreso kaj Akademio sed
ankoraŭ pri la "reformoj" de Esperanto, li certe grandege utilis al
nia afero. Poste mi deziras, ĉar kelkaj Esperantistoj neĝuste
komprenis miajn intencojn, publike certigi ke, proponante kunvenon de
Kongreso kaj priparoladon pri Akademio, mi[1] nur celis prepari kaj
naski la rimedojn por kontraŭbatali efike la danĝerojn kiuj nune
minacas nian aferon. Mi esperis ke de la Kongreso devenus
ia aŭtoritato (ĉu ekzistas ia pli dezirinda ol tiu de la genia
kreinto de Esperanto?), ia aŭtoritato kiu povus _precipe_ gardi
kaj konservi nedifektita, for de ĉia ajn "plibonigo," nian karan
lingvon kaj, tiele, ĝin konduki al la triumfo.

Tial mi estas tre feliĉa ĉar Dro. Zamenhof tiel lertege difinis la
programon kiun plenumos tiu organizaĵo kaj ĉar li tiel energie
protestis kontraŭ la rolo _reformada_ kiun kelkaj Esperantistoj
deziris altrudi al ĝi. De nun do ne plu estas necese disputadi pri
Akademio: ni konfideme atendu la tagon kiam ĝin efektivigos Dro.
Zamenhof. Kaj, ĝis tiu tago, ni unuanime konsideru la aŭtoron de
Esperanto kiel _nian solan aŭtoritaton_: ni petu pri liaj konsiloj
por solvi niajn dubojn kaj _ni uzu neniun novan vorton ne aprobitan
de li_.

La energia letero de Dro. Zamenhof mirinde forigos ĉiun mallumon,
ĉiun dubon kaj montros al la Esperantistoj la erarigan kaj
allogantan vojon de la malsukceso sed ankaŭ tiun de la triumfo.

Ĉiuj Esperantistoj, Esperantistaj grupoj kaj ĵurnaloj nun densiĝu
ĉirkaŭ nia kara Majstro, ili tre konvinkiĝu pri la vereco de liaj
paroloj kaj neniam forgesu ke _nur per la unueco de la lingvo kaj la
unuiĝo de la koroj ni ricevos la venkon_!

Volu akcepti, Kara Sinjoro Redaktoro, mian plej koran saluton.

  Maurice Seynaeve,
  Belgujo.


FOOTNOTE:

[1] Oni volu rimarki ke tia estas mia propra, tute persona opinio.


N.B.--La Redaktoro deziras korege danki Doktoron Zamenhof pro la
sendo de tiu ĉi letero. Estas tute necese ke ĉiuj amikoj de la
lingvo internacia kunlaboru pro la dezirata celo harmonie, kaj
akcepti la lingvon tiel kiel ĝi nun estas. La kolonojn de The
Esperantist ne estas malfermiĝitaj por la enpreso de "plibonigo"
ia, al la nuna tempo, ĉar, sub la estreco de Doktoro Zamenhof
la afero jam estas bonege progresinta kaj la lingvo plaĉas
al ĉiulandanoj. Nunatempe Esperanto enhavas unu grandan
malfacilaĵon kiu multe malhelpas ĝian universalan alprenon: La
akcentoj sur la literoj! Sed Dr. Zamenhof bone komprenis tiun ĉi
fakton, kaj diris ke oni ĉiam povas anstataŭi ilin per la litero
"H." Estas multaj kaŭzoj kiuj forigos ilin. Presistoj ne havas ilin:
Telegrafistoj ne akceptas ilin, eĉ en landoj kies naciaj lingvoj
enhavas akcentojn: Maŝinkompostado neebligas ke oni uzu ilin. k.t.p.
Kompreneble tiuj ĉi plene sufiĉas por ke akcentoj estu forigitaj.
Tiu ĉi gazeto eble devos per maŝinkompostado presiĝi. Tamen ni
scios kion fari kiam tiu ĉi tempo alvenos. Se iaj el la proponitaj
anstataŭaĵoj ne plaĉas al la Angla okulo, ni ĉiam memoru ke aliaj
certe ne plaĉas al la Itala okulo (ch, gh.) k.t.p. Estas tute neeble
ke oni povu elekti signojn kiuj plene akordiĝus kun ĉiuj la naciaj
lingvoj.

_Unueco estas forteco! Ni do unuiĝu pri tiu ĉi necesega
anstataŭaĵo._



For the convenience of Esperantists, all works dealing with the
language can now be obtained by writing to the Librarian, P. Howard,
Esq., The Bungalow, Cranes Park, Surbiton, Surrey.

The books most read are:--

"Student's Complete Textbook," by J. C. O'Connor, B.A., 1s. 8d., post
free (revised edition).

"Thirty five Exercises with Keys," by A. Motteau, 1s. 3d., post free
(6 copies for 6s. 6d.).

"No. 52," a short Grammar, by the Hon. R. H. Geoghegan. Price 7d.,
post free. This is a capital preliminary work for giving to friends
to arouse their interest. For this purpose we will supply
_subscribers_ with 6 copies for 2s. 6d., post free.

Three Tales by Tolstoy and Pushkin, 1s. 1d.

Fundamenta Krestomatio; Dr. Zamenhof, 3s. 4d.

"Hamlet," translated by Dr. Zamenhof, 2s.

Grammar in French or German, 1s. 6d.

Commentaire in French, 2s.

Prose Selections, 2s. 6d. and 1s. 6d.

Stories from back "L'Espérantistes," 2d. each.

"Tourist's Phrase-Book," in 6 languages, 6d.

Esperanta Sintakso de P. Fruictier, 1s. 6d.

The following monthly magazines can be obtained. The annual
subscriptions are:--

"La Lingvo Internacia," printed wholly in Esperanto, 3s. 6d.

"L'Espérantiste," in French and Esperanto, 4s.

"La Lumo," in French, English, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Belga Sonorilo," in French, Flemish, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Bohema Esperantisto," in Czech and Esperanto, 3s.

"La Rondiranto," in Bulgarian and Esperanto, 3s.

The new "Internacia Medicina Revuo" will appear every two months.
Subscription 6s. 6d. per annum.

The English-Esperanto and Esperanto-English Dictionaries, 2s. 6d.
each.

"French-Esperanto Vocabulaire," 2s. 6d.; "Esperanto-French
Dictionnaire," 1s. 6d.

"Braille Instruction-Book for the Blind," 4s.

Translation of the above into English, 6d.

Neat star-shaped Badges, for use when travelling, are kept in stock.
Price 9d. each.



GIGANTO MALESPERO.

Eltiraĵo el "LA PROGRESADO DE LA PILGRIMANTO" DE JOHANO BUNJANO,
tradukita de JOSEPH RHODES.

Nun estis ne malproksime de tiu ĉi loko kastelo nomita Duba Kastelo,
kies posedanto estis Giganto Malespero, kaj estis sur lia bieno ke
ili nun dormis; tial li, levigante sin en la frua mateno, kaj
promenante sur siaj kampoj, kaptis Kristanon kaj Esperemon dormantajn
sur siaj teroj. Tiam, per timiga kaj malamika voĉo li ordonis ke ili
vekiĝu, kaj demandis ilin de kie ili venis, kaj kion ili faris sur
liaj teroj. Ili respondis ke ili estas pilgrimantoj, kaj ke ili
perdis la vojon. Tiam diris la giganto--Vi dum tiu ĉi nokto pekis
kontraŭ mi, piedbatante kaj kuŝante sur miaj teroj, kaj tial vi
devas iri kun mi. Tiel ili estis devigitaj iri, ĉar li estis pli
fortika ol ili. Ankaŭ; ili ne povis nur iom diri, ĉar ili sin sciis
kulpaj. La Giganto tial forpelis ilin antaŭ li kaj enmetis ilin en
sian kastelon en tre malluman subteran malliberejon, kiu estis
malkomforta kaj malbonodora. Tie ĉi, do, ili kuŝis de Merkredo
matene ĝis Sabato nokte, sen unu peco da pano aŭ guto da trinkaĵo,
aŭ lumo, aŭ iu por demandi kiel ili sanas. Ili estis do, en malbona
stato, kaj malproksime de amikoj kaj konatuloj. Nu, en tiu ĉi loko
Kristano havis duoblan malĝojon, ĉar estis per lia nekonsiderita
konsilo ke ili estis alportitaj en tiun ĉi mizeregon.

Nu, Giganto Malespero havis edzinon, kaj ŝia nomo estas Senkonfido.
Tial, kiam li kuŝiĝis, li rakontis al sia edzino tion, kion li
faris: nome ke li prenis duon da kaptitoj, kaj ĵetis ilin en sian
malliberejon ĉar ili piediris senpermese sur liaj teroj. Tiam li
demandis de ŝi, ankaŭ, kion li plej bone devas fari je ili. Tiel
ŝi demandis de li, kiaj ili estas, de kie ili venas kaj kien ili
iras; kaj li diris al ŝi (ĉion). Tiam ŝi konsilis lin ke, tiel
baldaŭ kiel li estos leviĝinta je la mateno, li devus bati ilin
senkompate. Tiel, kiam li estis leviĝinta, li alprenas al si pezan
sovaĝpomarban bastonegon, kaj iras malsupren en la malliberejon ĉe
ili, kaj unue riproĉas ilin kvazaŭ ili estas hundoj, kvankam ili
neniam diris al li unu malŝatan vorton; tiam li atakas ilin kaj
bategas ilin tiamaniere ke ili ne povas helpi sin, aŭ sin turni sur
la planko. Tion farinte, li eliras, kaj lasas ilin kunsimpatii ilian
doloron, kaj malĝoji sub ilia mizerego; tiel la tutan tiun tagon ili
pasigis sian tempon, nenion farante sed sopirante kaj maldolĉe
ploregante. La proksiman nokton ŝi, parolante kun sia edzo plie pri
ili, kaj sciiĝante ke ili ankoraŭ vivas, inspiris al li, ke li
konsilu ilin mortigi sin; tiel, kiam mateno alvenis li iras al
ili en malamika maniero kiel antaŭe, kaj vidante ke ili estas
tre doloraj pro la batoj kiujn li donis al ili la antaŭan tagon,
li diras al ili ke, ĉar ili espereble neniam povus eliri el tiu
loko, ilia sola rimedo estus tuj fari finon de si mem aŭ per
tranĉilo aŭ ŝnuro aŭ veneno; ĉar, kial, diris li, vi elektus
vivi, vidante ke la vivo estas akompanita de tiel multe da
maldolĉeco? Sed ili petis ke li liberigu ilin. Je tiu li malbelege
rigardis ilin, kaj ĵetante sin sur ili, sendube estus mortiginta
ilin li mem, sed ke li falis en unu el siaj kutimaj konvulsioj (ĉar
kelkafoje en sunbrila vetero li falis en konvulsioj) kaj perdis dum
kelke da tempo la uzon de siaj manoj; tial li sin eltiris kaj lasis
ilin, kiel antaŭe, konsideri kion fari. Tiam la malliberuloj
interparoladis inter si ĉu estas pli bone preni lian konsilon aŭ
ne; kaj tiel ili ekparoladis:--Frato, diris Kristano, kion fari?
La vivo, kiun ni nun vivas estas mizera. Miaparte, mi ne scias, ĉu
estas pli bone vivi tiamaniere, aŭ morti tuj. Mia animo elektas
sufokiĝon plivole ol vivon. Kaj la tombo estas pli senĝena por mi
ol tiu ĉi kelmalliberejo! Ĉu ni devas esti konsilataj de la
Giganto?

Esperemo.--Ja, nia nuna stato estas terura, kaj morto estus pli
bonvena al mi ol ĉiam tiele resti. Sed ankoraŭ ni konsideru, la
Sinjoro de la lando al kiu ni iras estas dirinta. "Ci ne devas fari
mortigon"--ne, ne al alia homo; multe pli, do, ni estas malpermesitaj
preni la konsilon de la Giganto mortigi nin mem. Cetere, li kiu
mortigas alian nur faras mortigon sur lian korpon, sed kiam oni
mortigas sin, tiu estas mortigi samtempe korpon kaj animon. Kaj plie,
mia frato, ci parolas pri senĝeno en la tombo; sed ĉu ci forgesas
la inferon, kien certe la mortiginto iros? Ĉar "nenia mortiginto
havas eternan vivon." Kaj ni konsideru ree, ke la tuta leĝo ne estas
en la mano de Giganto Malespero. Aliaj, ĝis tio, kion mi povas
trovi, kaptiĝis de li same kiel ni, kaj ili ankoraŭ forkuris el
siaj manoj. Kiu scias ĉu Dio, kiu la mondon faris, ne volos igi
tiamaniere ke Giganto Malespero mortu; aŭ ke kelkatempe li forgesu
enŝlosi nin; aŭ ke li baldaŭ povos esti prenita de alia el siaj
konvulsioj antaŭ ni, kaj perdi la uzon de siaj membroj. Kaj se iam
tio reokazos, miaparte mi decidiĝas fortigi mian viran koron, kaj
fari mian eblon por eliri el sub lia mano. Mi estas malsaĝulo ke mi
ne provis ĝin fari antaŭe; sed tamen, mia frato, ni estu paciencaj
kaj ni suferu iom plu; eble la tempo alvenos, kiu donos al ni
ĝojan liberon; sed ni ne fariĝu niaj memmortigantoj. Per tiuj ĉi
vortoj Esperemo nuntempe moderigis la animon de sia frato; kaj
tiamaniere ili daŭris kune en la mallumo tiun ĉi tagon, en sia
malĝoja kaj dolora stato. Nun, kiam la noktiĝo alproksimiĝis, la
Giganto ree malsupreniras en la kelon por vidi ĉu siaj kaptitoj
ankoraŭ prenis sian konsilon; sed kiam li estas tien alveninta, li
trovas ilin vivaj, kvankam, vere, nur vivaj; ĉar nun de manko de
pano kaj akvo, kaj pro la vundoj ricevitaj kiam li bategis ilin, ili
apenaŭ povas plu fari ol spiri. Sed, mi ripetas, li trovis ilin
vivaj; je kio li ekkoleregis kaj diris al ili ke, ĉar ili malobeis
konsilon sian, estos pli malbone por ili ol se ili neniam estis
naskitaj.

Je tio ĉi ili tre tremis, kaj mi pensas ke Kristano svenis, sed li
retrovante sin iom, ili reprenis sian interparoladon pri la konsilo
de la Giganto, kaj ĉu ankoraŭ estus pli bone ĝin sekvi aŭ ne. Nun
Kristano ree ŝajnis esti preta tiel fari; sed Esperemo faris sian
duan respondon jene:--Mia frato, diris li, ĉu ci ne rememoras kiel
kuraĝa ci estis antaŭe? Apoliuno ne povis premegi cin, nek tiel
povis fari ĉiuj, kiujn ci aŭdis, aŭ vidis, aŭ sentis en la Valo
de la Ombro de Morto. Kiajn malfacilaĵojn, teruron kaj miregon ci
jam trapasis, kaj ĉu ci estas nun nur timoj? Ci vidas ke mi ankaŭ
estas en la subtera malliberejo kun ci, mi kiu estas nature homo tre
plimalforta ol ci; ankaŭ tiu ĉi Giganto vundis min same kiel ci,
kaj forprenis la panon kaj akvon de mia buŝo, kaj kun ci mi
malĝojas sen la lumo. Sed iom pli ni ekzercu la paciencon.
Rememorigu kiel ci kondutis cin vire ĉe Vaneca Foiro, kaj ne estis
timigita nek per la Ĉeno nek la Kaĝo, nek ankoraŭ per la sanga
morto. Tial almenaŭ por eviti la honton en kiu ne estas deca ke oni
trovas Kristanon, ni fortigu nin pacience kiel eble plej bone.

Nu, la nokto estante reveninta, kaj la Giganto kaj lia edzino
estantaj lite, ŝi demandis al li pri la kaptitoj, kaj ĉu ili
ankoraŭ prenis lian konsilon. Al kio li respondis--Ili estas
obstinaj friponoj; ili elektas prefere porti ĉiujn fortuzojn al
formortigi sin. Tiam diris ŝi--Konduku ilin en la kastelan korton
morgaŭ, kaj montru al ili la ostojn kaj kraniojn de tiuj, kiujn ci
jam estis mortigintaj; kaj kredigu ilin ke, antaŭ semajno finiĝos,
ci disŝiros ilin, kiel ci faris al iliaj kunuloj antaŭe. Tiel, kiam
tagiĝis, la Giganto ree iras ĉe ili, kaj kondukas ilin en kastelan
korton, kaj montras al ili laŭ la ordono de sia edzino. Tiuj ĉi,
diras li, estis antaŭe pilgrimantoj kiel vi; kaj ili pekiris sur
miajn terojn kiel vi faris; kaj kiam plaĉis al mi, mi disŝiris
ilin, kaj tiamaniere mi faros al vi post dek tagoj. Reiru malsupren
ĉe via kelo! Kaj tiel dirante, li batis ilin laŭlonge la tuta vojo
tien. Ili kuŝis, do, la tutan Sabaton en dolorega stato kiel antaŭe.
Nu, kiam la nokto alvenis, kaj kiam Sinjorino Senkonfido kaj ŝia
edzo la Giganto kuŝiĝis, ili rekomencis sian interparoladon pri
siaj malliberuloj; kaj plie la maljuna Giganto miris ke li povis
nek per siaj batoj nek konsilo finigi ilin. Sur tio, sia edzino
respondis. Mi timas, ŝi diris, ke ili vivadas esperante ke
oni alvenos kaj liberigos ilin, aŭ ke ili posedas ŝlosajn
malfermilojn ie, per kiuj ili esperas forkuri. Ĉu vi tiel
diras, karino mia? respondis la Giganto, mi ekzamenos ilin
la proksiman matenon.

Nu, Sabate ĉirkaŭ noktomezo, ili komencis preĝi, kaj daŭrigis
preĝi ĝis preskaŭ tagiĝo. Nu, iom antaŭ ol la taglumo, la bona
Kristano, kiel unu duonmirigita, eksplodis en tiun ĉi pasian
paroladon. Kia malsaĝulo, diris li, mi estas, tiamaniere kuŝi en
malbonodora kelmalliberejo, kiam mi povis egale promenadi en
libereco: Mi havas ŝlosilon en mia brusto nomitan Promeso, kiu
malfermos, mi estas certigita, ian ŝloson en Duba Kastelo. Tiam
diris Esperemo. Tio ĉi estas bona sciigo; bona frato, ektiru ĝin el
cia brusto kaj provu. Tiam Kristano eltiris ĝin el sia brusto kaj
komencis provi ĉe la pordo de la kelo, kies riglilo, kiam li turnis
la ŝlosilon, cedis kaj la pordo subite kaj facile malfermiĝis, kaj
Kristano kaj Esperemo ambaŭ eliris. Tiam li iris al la ekstera
pordo, kiu kondutas en la kastelan korton, kaj per lia ŝlosilo
malfermis tiun pordon ankaŭ. Post tiu, li iris al la fera pordego,
ĉar estis necese ke oni devu malfermi tiun ankaŭ; sed tiu ŝloso
funkciis infere malfacile, ankoraŭ la ŝlosilo malfermis ĝin. Tiam
ili elpuŝis la pordegon malferme por forkuri rapide; sed tiu pordego
malfermante faris tian krakadon ke ĝi vekigis Giganto Malesperon,
kiu rapide levigante sin por sekvi siajn kaptitojn, sentis siajn
membrojn malapogi sin; ĉar siaj konvulsioj sin reprenis, tiel ke li
ne iel povis kuri post ili. Tiam ili piediris kaj atingis la Reĝan
ĉefvojon kaj tiel estis savaj, ĉar ili estis ekster lia regeco.



LA SPEGULO.


  Knabineto sin admiris
  En spegulo.--"Dio gardu
  Ke vi tion tro rigardu!"
  Ĝin patrin' prenante diris.

  "Vidi min mi multe volas!"
  Krias tuj la filineto--
  Kun malbela grimaceto,
  Tre kolere ŝi parolas--

  "Vidu do grimaculinon
  Kiun krie vi alvokas!
  Malobeis ŝi patrinon ...
  La spegulo nun ŝin mokas!"


    A. Motteau.



CORRESPONDENCE NOTES.


Several enquirers have written for information as to the method of
dividing the words in Esperanto. No rule seems to exist. The usual
custom is to divide them according to their pronunciation, and not
etymologically. Take the word _Krajonon_ for example. When split up
into syllables, this reads kra-jo-non, and is pronounced
krah-yoh-nohn.

     * * *

F.G.R. of Nottingham is a most energetic supporter of our Cause, for,
in addition to lecturing on Esperanto, he has carefully studied the
vocabulary in the Text-book, comparing the two parts. As a result
of this examination he has found many items which are of general
interest. On page 133 _Rent_ is given as _Rento_, whereas on page 154
_Lui_ is given as meaning _to rent_. This is quite correct, for, in
the first instance, _rent_ is _income_, rent roll; in the latter
case, of course, it signifies _hire_. "One word, one meaning," is an
Esperanto maxim. The word _Makleristo_ also presented difficulty, as
the simple verb _Makleri_ is not given. It means _to do the business
of a broker_. Hence _Makleristo_ is _a broker_.

     * * *

I must thank the many friends who have kindly written pointing out
Press errors in The Esperantist. While regretting that it is
impossible to eliminate these altogether, a monthly errata list of
the preceding Gazette is not necessary, unless the errors be of real
consequence. I must, however, in justice to the authors, call
attention to the following unaccountable slips in previous numbers.
On page 43 the saying of Napoleon was incorrectly given as
_Milcentjaroj vin rigardas_. It should, of course, have been
_Kvardek centjaroj_. Also Mr. Motteau calls attention to the
following errata in _La Ventego_. Page 21, Scene 2, line 4, should
read _Ĉiel' malbonodoran peĉon vomi_, and the last line but three
on page 40 should read _Privilegio ĉian li posedis_.

     * * *

While referring to the correspondence on matters connected with
The Esperantist, friends are requested to always write to
the Editor direct, contributors being responsible for only those
items which bear their signatures. By so doing, friends will save
time and trouble to themselves and others who have no official
connection with the Gazette.

     * * *

Dear Sir,--I was much interested to see, in the January
_Gazette_, a short article by Esperantisto 8105 on the Esperanto
rendering of the preposition "of," and I am sure that many of us
found the information therein very useful. The gifted author of our
language has told us that "_ĉiu prepozicio havas difinitan kaj
konstantan signifon_"; it is of the utmost importance, therefore,
that we should endeavour to find out what prepositions in our
national languages correspond with those he has selected. With this
object I hope from time to time, as the Editor may permit, to give
lists of sentences, illustrating curious usages, not only of
prepositions, but also of other words which offer difficulty to
English-speaking peoples.

The following phrases deal with the preposition "By."

BY.

He is loved by all his friends,
  Li estas amata _de_ ĉiuj siaj amikoj.

He was holding him by the neck by (or with) both hands,
  Li tenadis lin _je_ la kolo _per_ ambaŭ manoj.

The little boy returned home quite by himself,
  La knabeto revenis domen tute _per_ si mem.

He left the town by a by-way,
  Li eliris la urbon _per flanka_ vojeto.

I want to stand by mother,
  Mi volus stari _apud_ la patrino.

I stood by while he talked with his friend,
  Mi staris _apude_, dum li paroladis kun sia amiko.

Not even a mouse ran by,
  Eĉ muso ne _preter_kuris.

In this minute two ladies passed us,
  En tiu ĉi minuto iris _preter_ ni du sinjorinoj.

I went by the windows of the house,
  Mi iris _preter_ la fenestroj de la domo.

I am remaining here by the advice of my doctor,
  Mi restadas tie ĉi laŭ la konsilo de mia kuracisto.

Esperantist 7809.



DIVERSAJ AVIZOJ.

Notice is hereby given that, by the kind permission of M. Themoine,
the Free Class at The Gouin School (34, Harrington Road, near South
Kensington Station) will be held on Wednesday, at 6.30, instead of
Monday, commencing on February 3rd. Mr. E. A. Millidge has kindly
consented to preside. The other free classes continue as before.

On Thursdays, 6.30, at The Gouin School, 16, Finsbury Circus, E.C.,
followed at 8 o'clock by a Conversation Class. For further
particulars write to Miss Schafer, 8, Gloucester Crescent, Regent's
Park, N.W.

Every Tuesday, at The Raleigh College, Brixton Hill, S.W., at 8 p.m.

Every Tuesday, at The Commercial College, Woodgrange Road, Forest
Gate, E., at 7.45.

Every second Monday in the month there is a Reading Circle at Mowbray
House, Norfolk Street, Strand, at 6.30.

     * * *

Kvankam la Esperanta movado estas tiel juna inter ni, Anglujo jam
komencas disvastigi la lingvon tra la mondo. Estas malfeliĉe, ke du
el niaj plej agemaj kunverkantoj estas devigitaj forvojaĝi, unu al
Hindujo, kaj alia al Aŭstralujo, sed, kvankam ni Londone perdas,
sendube tiuj ĉi novaj teroj por la lingvo multe gajnos per la
sindonemeco de ambaŭ el tiuj ĉi Esperantistoj. Al ili, kaj al la
rezultato de iliaj klopodoj, ni sendas ĉiujn bondezirojn.

     * * *

En la lasta Esperantist troviĝis tri problemoj kies solvojn nun
aperos. (I). Milion', Milton'. (II.) Anas', Ananas', amas'. (III.)
Knab', Bank'. Aglo, Olga.

Estis proponite presigi la nomojn de la divenintoj, sed tiel granda
nombro de legantoj estas eltrovintaj la solvojn, ke spaco tute
mankas. Se iu el ili ne estas ricevintaj la dekduon da Esperantaj
poŝtkartoj, ni petas, ke ili sciigu nin.

     * * *

La Societo Esperanta Kiĥlie estas ĝuinta la viziton de Sveda
Samideanino, Fraŭlino Hilda Cederblad, kiu espereble, havos feliĉan
tempon kunparolante kun Anglaj Esperantistoj. Sendube la interŝanĝo
de pensoj kun anoj de aliaj landoj estas la plej bona ilo por lerni
Esperanton.

     * * *

Plezure ni ricevis _The Indian Magazine_ (price 3d. from Messrs.
Phillips, 121, Fleet Street) kaj legis la tuton de la interesa
parolado de Dr. Pollen, C.I.E., pri kiu estis anonco en nia Januara
numero. Dek tri paĝoj de tia legindaĵo devas esti sufiĉaj por puŝi
kelkajn Esperantistojn ke ili aĉetu la gazeton.

     * * *

Inter la Esperantistoj en Newcastle-on-Tyne estas tri fremdaj
konsuloj. Kompreneble, konsulo estas unu el la unuaj por ekkoni la
utilaĵojn de lingvo internacia, sed estas grava fakto ke, en tiu
urbo, la reprezentantoj de Unuigitaj Ŝtatoj, Italujo kaj Belgujo
estas Esperantistoj.

     * * *

Jen interesega letero de sindonema apoganto.

"Estimata Sinjoro Redaktoro,--Ĝis nun mi neniam legis ion,
aŭ en la Esperantaj Gazetoj, aŭ en la korespondado pri la utileco
kaj facileco de la lingvo Esperanto en aliaj ĵurnaloj, pri la
instruado de ĝi al geknaboj, kiuj nur lernis siajn patrujajn
lingvojn. Certe mi ofte ricevis poŝtkartojn de Francaj knaboj, kiuj
diras ke ili eklernas Esperanton, kaj kolektas ilustritajn
poŝtkartojn aŭ poŝtsignojn k.t.p. Sed tiuj ĉi, kredeble, jam
eklernis aliajn lingvojn. Ĉu neniu el niaj patroj Esperantistaj
ekinstruas al siaj infanoj Esperanton? Kial ne? Sendube estus tre
bone. Knaboj kaj knabinoj lernante fremdajn lingvojn ne kuraĝas
paroli aŭ skribi ilin kaj, ordinare, ne havas ian okazon por
parolado kaj skribado. Sed kiom da knaboj estus feliĉaj se ili povus
korespondadi pri kolektoj de poŝtsignoj, aŭ pri ludoj, objektoj de
naturscienco k.t.p. se ili lernus, ke nun ekzistas lingvo tre facila
por interrilatoj kun alilandaj knaboj.

Esperanto estas la plej viva kaj plej sana el ĉiuj lingvoj, ĉar ĝi
ne naskiĝis infaneto, sed maturaĝa, kaj ili ŝanĝiĝis kaj
maljuniĝis.

Bone estus memori, ke ni estas la idoj de la estinteco, sed pli bone
ke ni estas la patroj de la estonteco, kaj Esperanto ne estas nur
praktika lingvo por hodiaŭ sed ĝi alrigardas la estontan
progresadon de la homaro, kaj povas konigi nin kun ĉiuj alilanduloj,
kiujn ni nomas, sed sen ia kompreno de la vorto, niaj _fratoj_.

Kun respektaj salutoj, Via, Esperantisto, 4686."

Vere signifa letero! Mi bone memoras ke, estante en Havro, mi
renkontis du belajn infanetojn, kiuj bone parolis Esperanton, kiun
zorge instruis je ili la gepatroj. Kaj ŝajne infanoj tre amas
Esperanton. Certe en Anglujo, mi ĉiam observis, ke la plej
interosituloj estas ofte geknaboj. Eble la propono, ke ili eklernu
tian novan lingvon, enhavas iom da novaĵo, kaj tial estas precipe
interesa. Sed ne estas dubeble, ke la studio de Esperanto plene
taŭgas por la instruado de infanoj, ĉar ĝi estas lingvo facila,
senescepta, kaj logika, kaj, pli ol ĉia, la lernantoj de Esperanto
devas _pripensi_, ne nur _memori_.



PRI SCIENCAJ AFEROJ.


Provoj estos farintaj de Doktoro de Forest por plirapidigi la
elsendon de signaloj. Antaŭ malmultaj tagoj li sukcese signalis
po tridek vortoj dum minuto, kaj li kredas ke li povos signali po
kvindek vortoj dum minuto, per sia sistemo kiu malsimilas al tiu
de Signor Marconi. Membroj de la Poŝtoficejo kaj de la Mar- kaj
Militafakoj ĉeestis ĉe tiuj ĉi provoj apud Holyhead.

     * * *

La elektra forigo de nebulo, pri kiu sukcesaj eksperimentoj jam estas
faritaj, estos, kiam perfektigita, utilega sur la maro. Sir Oliver
Lodge,[2] kiu laboras pri tiu ĉi afero kaj kiu ĝis nun sukcesis,
komencos eksperimentojn sur la rivero Mersey. Li starigos sur ĉia
bordo mastojn, tiuj je unu flanko havos flamojn pozitive ŝarĝitajn,
kaj je la alia, havos malpozitivajn flamojn. Por fari tiujn ĉi
provojn, oni devas uzi fluon de pli ol 100,000 voltoj. Oni esperas
ke, per tiu ĉi ilo, oni povos klarigi la riveron je nebuloj.

     * * *

Antaŭ ne longe Sinjoro Curie, paroladante en Parizo pri Radiumo,
montris ke ne estas eble ŝarĝi elektroskopon kiam radiumo
apudestas. Por tiun ĉi efektivigi oni devis kovri la radiumo per
dika kovrilo de plombo, kaj ĝin porti al la malproksima fino de
la ĉambro. Tiam, kiam la elektroskopo estis ŝarĝita, ĝi tuj
disŝarĝiĝos kiam la radiumo estas apudportita.

  Esperantist 8105.


FOOTNOTE:

[2] Sir Oliver Lodge afable skribis al ni kaj permesis ke ni
traduku lian famegan paroladon pri radiumo en "_nian kuriozan
lingvon_"; sed, ĉar la tuton de la legantaro eble jam estas legintaj
tiun ĉi artikolon, ni esperu ke Sir Oliver Lodge baldaŭ bonvolos
sendi alian interesaĵon. Kaj ni ankaŭ esperu ke ĝi estu
Esperanteskribita.



ITALAJ PROVERBOJ.


1. Blindulo ne povas juĝi pri koloroj.

2. La amboso daŭras pli longatempe ol la martelo.

3. Ĉiu forpelu la muŝojn per sia propra vosto.

4. Dio donacas filojn, sed la diablo nevojn.

5. Pli bone estas ovo hodiaŭ, ol kokino morgaŭ.

6. La sama fajro purigas oron kaj konsumas pajlon.

7. Bona kuracisto neniam prenis medicinon.

8. Pli bone estas fali de la fenestro ol de la tegmento.

9. Ne estas hundo kiel ajn malbona, kiu ne skuas sian voston.

10. Kiu ne ludas (hazarde) gajnas sufiĉe.

  (4686).



THE HYMN OF THE ESPERANTISTS.


  A mighty voice is sounding thro' the world,
      The sons of men at last awaking
    To keener hatred of the wrongs of war
    Than ever rankled in their hearts before;
  A snow-white banner to the winds unfurled
      The power of the sword is breaking!

  Beneath this symbol of a sacred hope
      Warriors of Peace in hosts assemble;
    They battle not with sceptre or with crown;
    They fight to break the age of barriers down
  That sever man from man. With these they cope,
      And now the walls are set a-tremble.

  Soon they shall totter to the waiting dust,
      The might of love no more attending,
    And by the blessing of a common tongue,
    The visioned peace that countless bards have sung
  Shall live in truth; the flashing sword shall rust,
      No lust of blood its aid demanding!

Fred Crook.



LIMERICK IN ESPERANTO.


  Estis foje junul' en Armagh
  Kiun glutis grandega boa'
  Oni lin tuj eltiris
  Kaj li poste diris:
  "Estas varmege en la boa'!"

  Esperantist 7891.



ĈU VI ESTAS PRETA?


En tago la maljuna Rothschild en Frankforto venigis en sian oficejon
sian ĉefoficiston, kaj demandis lin kiom da tagoj li bezonos por
pretiĝi je vojaĝo en Amerikon. (La firmo Rothschild intencis tie
fondi branĉbankon).

Pripensinte la aferon, la oficisto diris: "post dek tagoj mi estos
preta." "Nu" respondis Rothschild, "mi sciigos al vi se mi postulos
viajn servojn." Tiam li vokis alian oficiston, al kiu li metis la
saman demandon. "Mi vin petas ke vi donu al mi tri tagojn" tiu ĉi
respondis. Tria oficisto estis vokata, kaj tiu ĉi tuj kaj decide
respondis "Mi estas preta nun." Bone, bonege, ekkriis Rothschild, kaj
aldonis: "De la hodiaŭa tago vi estas kunposedanto de mia nova firmo
en Sta. Franzisko. Vi forveturos morgaŭ matene kaj vi estas la ĉefo
de la tiea banko." Tiu viro, kiu per sia preteco kaj taŭgeco, metis
tiam la fundamenton por granda riĉeco, estis Julio May.

  _Tradukis_ Elise Bauer.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 5._

_March, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  The Esperanto Gazette for the spreading
  of the International Language....

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE LONDON ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS

                                                     Page
  The Accent Problem (The Editor)                    65-66
  A February Walk (Esperantist 6380)                    67
  Italian Folklore (Clarence Bicknell)                  68
  Spanish Proverbs (Esperantist 4686)                   68
  The Tempest, continued from pages 5, 21, 40 & 56
    (translated by A. Motteau)                          69
  Mateo Falkone (Elise Bauer)                        70-72
  Tom Bowling (translated by A. Motteau)                72
  Various Items of Interest                             73
  Correspondence Notes                               74-75
  The Birth of Esperanto (translated by John Ellis)  76-78
  Our Holidays (The Editor)                             78
  The Language of Flowers (Ben Elmy)                    79
  Two Fables from Lafontaine (O.W. 7074)                79
  The Gates of Heaven (J. H. Meyrick)                   80



  FOR FREE PARTICULARS write to
  the HON. SECRETARIES of
  ESPERANTO SOCIETIES at

  BOURNEMOUTH, I. F. H. Woodward, Esq.,
  Norwood, St. Swithin's Road.

  DUBLIN, C. Fournier, Esq.,
  Celtic Association, St. Stephen's Green.

  EDINBURGH, Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  GLASGOW, J. Hunter, Esq.,
  138, Darnley Street, Pollokshields.

  HUDDERSFIELD, G. H. Taylor, Esq.,
  13, Birkly Hall Road.

  KEIGHLEY, J. Ellis, Esq.,
  Compton Buildings, Bow Street.

  LONDON, H. Bolingbroke Mudie,
  41, Outer Temple, W.C.

  NEWCASTLE, H. W. Clephan, Esq.,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PLYMOUTH, J. A. Thill, Esq.,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
  21, St. George's Square.

  SURBITON, P. Howard, Esq.,
  The Bungalow, Cranes Park.

  TYNEMOUTH, Alan F. Davidson, Esq.,
  26, Park Crescent, N. Shields.

  WIMBLEDON, W. Inge, Esq.
  Spencer College, Wimbledon.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., _Esperanto Club,
who will do all in his power to assist them in the work_.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



To Interest Your Friends,

Send 2/6 to the Librarian, P. HOWARD, Esq., The Bungalow, Cranes
Park, Surbiton, for 6 copies of No. 52. These can subsequently be
returned with 1/3 extra, and exchanged for The Complete Text Book if
desired.



THE NEWEST PERFUME.

ESPERO.

  Green and Gold Label printed
  in Esperanto.

Price 1/-. Post free, 1/1.

GEO. C. LAW, 394, King's Road, Chelsea,
London, S.W.



[Image: Esperanto Postcard]

WHAT IS ESPERANTO?

THE Second Language for all Nations. Already about 100,000 persons
know it. When travelling abroad, for business or pleasure, you will,
all over Europe, find friends ready to converse or correspond in this
simple and euphonious language. The wonderful simplicity of its
grammar will surprise you. There are no exceptions to its rules;
spelling is phonetic. Englishmen will find it very easy to learn.

For Complete Text Book, send 1s. 8d. to--

  Hon. Sec., ESPERANTO CLUB,
  41 Outer Temple, London, W.C.

A Language of lifelong utility; yet easily learned in odd moments.

Facsimile of the Esperanto Postcard.

On Best Ivory Card, 1/1 for 50.

Please state whether Inland or Foreign.



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.


  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  The Hon. Sec., ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  CANADA.--A. Saint Martin, Esq., 79, St. Christopher Street, Montreal.
  FRANCE.--M. Paul Fruictier, Boulevard Arago 27, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--G. B. Smith, Esq., 19, Wiborg Quay, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.
  TRINIDAD.--Geo. O. Messerly, Esq., Port of Spain.


_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtsignoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._


No. 5.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.

MARTO, 1904.



Karaj Legantoj, Salutojn!

The Esperantist! Kio estas la signifo de tiu ĉi vorto? Kompreneble
ĝi devas esti (1) Tiu, kiu lernas, kaj uzas, Esperanton: (2) Tiu ĉi
malgranda Gazeto, en la sama lingvo presita.

Kaj kio estas Esperanto? Ĝi estas tio, kion nia bona estro, Doktoro
Zamenhof, donis al la mondo, post kiam li estis studinta multajn
Eŭropajn lingvojn.

Ĉu ni do estos pravaj, enkondukante niajn proprajn "plibonigojn" en
la lingvon? Kaj ĉu tiu ĉi Gazeto prave povos sin nomi The
Esperantist, se estos en ĝi presita ia ŝanĝo, neaprobita de
la aŭtoro de la lingvo? Tute ne.

Je la kvindek naŭa paĝo, en la Februara Numero, ni vidis kelkajn el
la kaŭzoj, kiuj pruvas ke la signoj tre malhelpas nian progresadon;
kaj ankaŭ estis anoncite ke Doktoro Zamenhof aprobas la uzon de la
litero H anstataŭ la supersigno.

Tiu ĉi certe estas lerta kaj sufiĉa, tamen ĝi ŝajne ne plaĉas al
kelkaj el niaj Anglaj studentoj. Tute forgesinte ke, kiam oni estas
lernonta ian lingvon, oni devas komenci per la alfabeto, ili imagas
ke la Esperantaj konsonantoj devas esti laŭ la _Angla_ uzo. Ŝajne
alilandaj amikoj ne estis pripensitaj.

Mi kredas ke ni en Anglujo prave aprobos la uzon de GH, HH, JH, ĉar
oni tre facile memoras iliajn sonojn. Kaj mi ankaŭ kredas ke la
Italoj ne juste malaprobos CH kaj GH, kvankam iliaj sonoj estas tute
malsamaj je la uzo de la Itala lingvo.

Ĉar malmultaj studentoj skribadas pri tiuj ĉi akcentoj, mi hodiaŭ
sendas al Vi tiun ĉi leteron. Kaj, ĉar Vi estas veraj Esperantistoj,
Vi zorge pripenasados la aferon, kaj bonvolos sendi al mi poŝtkarte
Viajn opiniojn antaŭ Aprilo 10, 1904.

(_Adreso, 67, Kensington Gardens Sq., London, W._).

La plimulto el ni en Anglujo (en la tuta mondo eble) ĉiam estas
kontraŭ la signoj kriadintaj. Forigu ilin! estas la devizo de multaj
el niaj fervoraj helpantoj. Nu, por decidi tiun ĉi demandon, Vi,
Karaj Geesperantistoj, povos elekti el tiuj ĉi du proponoj:--

(1). _Ĉu_ The Esperantist _presiĝos sen signaj literoj,
sed per CH, GH, HH, JH, SH?_

(2). _Ĉu ĝi presiĝados per la literoj Ĉ, Ĝ, Ĥ, Ĵ, Ŝ kiel ĝis
nun ni faris?_

Mi petegas ke ĉiuj el la Legantoj kiuj pliamas la unuan el tiuj ĉi
du proponoj, skribu al mi poŝtkarton, enhavantan la vortojn "_Mi
kredas ke la uzo de signoj malhelpas je la universala alpreno de
Esperanto, kiel Lingvo Internacia._"

Tiam, se mi ricevos sufiĉe da tiaj poŝtkartoj, Via deziro estos
plenumita, kaj Vi ne plu vidos supersignojn en The Esperantist.

Eble la plimulto da legantoj jam lernis ke nia fervorega apoganto,
Sinjoro W. T. Stead, estas malsaniĝita, kaj forvojaĝis al
Sudafrikujo. Kompreneble ĉiuj Geesperantistoj unuanime sendos al li
koregajn bondezirojn je rapidega resaniĝo, kaj esperos ke, antaŭ ne
longe, li povos repreni siajn senĉesajn penadojn por la plibonigo de
la homaro. Nunatempe li malfeliĉe estas paginta la punon de tro da
entuziasmo, ĉar li provis fari pli ol eble estas.

La Biblioteko Esperanta denove pligrandiĝis, per la aldono de la tri
sekvantaj libretoj:--

(1). _Vojaĝo interne de mia ĉambro_ (kvindek ok paĝoj) estas
bonega traduko de la Franca de Xavier de Maistre. La tradukisto, M.
S. Meyer, trafis sian celon, kaj donis al ni lertegan kaj bonstilan
tradukon de tiu interesa verketo.

(2). _Advokato Patelin_ (kvardek du paĝoj) estas triakta proza
komedio de Brueys kaj Palaprat. Esperantigita de M. J. Evrot. Ĝia
enhavo estas tre interesa kaj ŝerca, kaj ĉiuj Esperantistoj ĝuos
bonan ridon, je ĝia tralego. Ni gratulu Sinjoro Evrot pri la bona
temo kiun li elektis, kaj ni esperu ke, antaŭ ne longe, la komedio
aperos en Esperanta teatro, laŭ la deziro de Doktoro Zamenhof. La
legado de komedioj multe helpas la paroladon de la lingvo.

(3). _Tridek ses elektitaj fabloj de La Fontaine_, tradukitaj de M.
Vaillant, bone taŭgas kiel legolibro Esperanta, ĉar ni jam konas la
Anglan tradukon. Niaj legantoj jam vidis specimenojn de fabloj
Esperantigitaj, kaj espereble tiu ĉi aro plaĉos al ili.

Ni gratulas la tri verkistojn kaj esperas ke ili baldaŭ skribos
aliajn (eble originalajn) verkojn.

Ĉiuj el ili troviĝas ĉe The Librarian, London Esperanto Club, 41,
Outer Temple. Ĉiu kostas 1/-.

Ni plezure povas anonci ke la de longe atenditaj Vortaroj nun eliris,
kaj ke ili multe plaĉis al niaj amikoj. Ni esperas ke, nun kiam oni
havas vortarojn, multe pli da Esperantistoj bonvolos sendi al ni
artikolojn. Alie The Esperantist ne povos enhavi sufiĉe da
interesaĵoj por gajnadi la aprobon de ĝia tutmonda Abonantaro.


Dear Readers, Greeting!

The Esperantist! What is the signification of this word? Naturally it
must be (1) One who learns and uses Esperanto; (2) This little
Gazette printed in the same language.

And what is Esperanto? It is that which our good chief, Dr. Zamenhof,
gave to the world after he had studied many European languages.

Therefore should we be justified in introducing our own
"improvements" into the language? And could this Gazette rightly call
itself The Esperantist if in it were printed any change not
approved of by the author of the language? Certainly not.

On the fifty-ninth page, in the February Number, we saw some of the
causes which prove that accents greatly hinder our progress; and it
was also announced that Dr. Zamenhof approves of the use of the
letter H instead of the accent.

This certainly is both ingenious and adequate, nevertheless it
apparently does not please some of our English students. Entirely
forgetting that when one is learning any language one must begin at
the alphabet, they imagine that the Esperanto consonants must be in
accordance with the _English_ usage. Apparently our friends in other
lands are not considered.

I believe that we in England will rightly approve of using GH, HH,
JH, for their sounds are easily remembered. And I also believe that
the Italians will not justly disapprove of CH and GH, although their
sounds are quite different from the Italian usage.

As a few students continue writing about these accents, I send this
letter to you to-day. And, as you are true Esperantists, you will
carefully consider the subject, and will be so kind as to send me, by
postcard, your opinions before April 10, 1904.

The majority of us in England (perhaps in the whole world) have ever
cried out against the accents. "Away with them" is the cry of many a
fervent helper. To settle this question, you, dear Esperantists, can
choose between these two proposals:--

(1). _Shall_ The Esperantist _be printed without accented
letters, but by CH, GH, HH, JH, SH_?

(2). _Shall it be printed with accents Ĉ, Ĝ, Ĥ, Ĵ, Ŝ as
heretofore?_

I beg all readers who prefer the first of these proposals to write me
a postcard containing the words "_I believe the use of accents
hinders the universal adoption of Esperanto as an international
language._"

Then, if I receive a sufficient number of these postcards, your wish
shall be carried out, and you will no longer see accents in The
Esperantist.

Probably the majority of readers have already learned that our most
fervent supporter, Mr. W. T. Stead, has been taken ill, and has gone
to South Africa. Naturally all Esperantists unanimously send him most
hearty good wishes for a very speedy recovery, and hope that ere long
he will be able to renew his ceaseless labour for the betterment of
mankind. At present he has paid the penalty of too much enthusiasm,
for he has tried to do more than is possible.

The Esperanto Library has become further enlarged by the addition of
the three following books:--

(1). _Vojaĝo interne de mia ĉambro_ (fifty-eight pages) is a
capital translation from the French of Xavier de Maistre. The
translator, M. S. Meyer, has succeeded in his purpose, and has given
us a most able and correct translation of that interesting work.

(2). _Advokato Patelin_ (forty-two pages) is a three-act prose comedy
by Brueys and Palaprat. Esperanto version by M. J. Evrot. Its
contents are very interesting and humorous, and all Esperantists will
enjoy a good laugh when reading it. Let us congratulate M. Evrot on
the good theme he has selected, and let us hope that before long the
comedy will appear in an _Esperanto theatre_, in accordance with Dr.
Zamenhof's wish. The reading of plays is a great help to the
conversational use of the language.

(3). _Thirty-six selected fables of La Fontaine_, translated by M.
Vaillant, are very suitable for reading exercises, as we already know
the English versions. Our Readers have already seen specimens of
fables in Esperanto, and it is to be hoped that this collection
will give pleasure.

We congratulate the three authors, and hope that they will soon write
other (possibly original) works.

All are to be had from the Librarian, London Esperanto Club, 41,
Outer Temple, W.C. Cost 1/- each.

We announce with pleasure that the long-awaited Dictionaries have now
appeared, and have greatly pleased our friends. We hope, now that one
has dictionaries, that many more Esperantists will be so kind as to
send us articles. Otherwise The Esperantist cannot contain
sufficient interesting matter to continue to gain the approval of its
world-wide Subscribers.



FEBRUARA PROMENO.

Originale Verkita de Esperantisto 8380.


Tagmezo estas pasiĝinta. Vento fariĝis ventego. Grandaj hajleroj
komencas stertori furioze kontraŭ la vitroj de miaj fenestroj.
Elrigardante, oni povas nenion vidi krom blankan turnegantan amason.

Bruego de elementoj ekscitas homan animon same kiel muziko. En
momento spirito de vintro tute posedas min. Varma ĉambro kaj brila
fajro estas senpotencaj por min restigi interne. Surmetante mian
superveston, mi eliras en blovadegon.

Unue la malvarmo pikas simile al serpento per sia tuŝo. Iom poste
mia sango rapide ekfluas, kaj mi estas tute en harmonio kun miaj
ĉirkaŭaĵoj. Mi marŝas kontraŭ la blovadego kun sovaĝa ĝojo,
kiel soldato marŝas al batalo.

Vojo kuŝas inter du densaj arbetaĵoj. Antaŭ malmultaj monatoj,
tiuj ĉi estis vestitaj per folioj kaj floroj; sed kiu diros ke ili
tiam estis pli belaj ol nun? Hodiaŭ la supraĵoj de la branĉoj
estas kovritaj per neĝo, pli blanka ol lano. Ili prezentas al mi
retaĵon, en kiu blankeco kaj nigreco estas mirinde interteksitaj.

Tie ĉi kaj tie, sub arbetoj, malgrandaj birdoj serĉas rifuĝon de
la blovegado. Ili sidas kaj tremas, aŭ eble saltadas senreste de
loko al loko. Je tia vido venas pensoj pri la suferoj kaŭzataj per
senkompata vintra vetero. Vidaĵoj de malvarmaj kaj malsataj bestoj,
de infanoj ĉifonvestitaj, kaj senkomfortaj homaj hejmoj, pasas
antaŭ mia imago.

Baldaŭ troviĝis malfermoj el la arbetaĵoj, kaj tie la neĝo estas
tiel ebena, ke oni ŝancelas detrui ĝian belecon, sur ĝi marŝante.

Fine mi atingas la supron de monteto, kaj mi vidas ke la nuboj
preskaŭ estas forpasintaj, kaj ke la vento estas ĉesinta.
Okcidente, la suno flamas simile al granda globo de fajro. Ĝiaj
radioj iluminas la ĉielon je punco kaj oro, kaj ĵetas flavan
brilecon sur la suba neĝo.

Tra gloroj de vintra sunkuŝiĝo mi marŝas hejmen, al brila vespera
fajro, kaj al mia Esperanta Gazeto.



IRLANDA LEONO.


Tagon, Irlandano sen okupado renkontis vojaĝantan sovaĝbestaron,
kaj demandis la mastron:

"Ĉu mi povas esti utila al vi?"

"Nu, jes," respondis tiu ĉi, hieraŭ nia sola leono mortiĝis. "Se
vi surmetos lian haŭton kaj aktos en la kaĝo, mi pagos vin."

"Tutkore mi konsentas!" respondis la Irlandano.

Nokte en la fojron amaso da homoj alvenis por vidi la mirindajn
bestojn. La mastro elparolis: "Gesinjoroj, jen ne terura ne
malsovaĝigebla Afrika leono. Mi nun metos lin en kaĝon, kun la
tigro."

Je tiuj ĉi vortoj, la "leono" rampis al la bariloj, kaj kviete
diris: "Vi forgesas ke la tigro manĝos min!" Sed la mastro,
svingante la vipon, respondis: "Ne, tigroj neniam manĝas leonojn."

Tiam la leono estis ŝovita en la alian kaĝon, kaj la tigro tuj
komencis treege salti al li.

La malfeliĉa Reĝo de Bestoj, pensante ke li estis mortigota,
murmuris: "Ho! Sanktulo Patriko, gardu min!" "Ne timu," diris la
tigro, "mi ankaŭ estas Irlandano!"

  G. C. Law.



ITALA FABLASCIENCO.

En Esperanto verkita de Clarence Bicknell.


Ne tre malproksime de mia urbeto, loĝas maljunulo okdekjara, tre
bona kaj simpatia, kiun mi de multaj jaroj konis. Tre ofte li donis
al mi la vulgarajn nomojn de la sovaĝaj kreskaĵoj, kiujn la pli
junaj generacioj ne lernas, aŭ rakontas al mi la kredaĵojn kaj
superstiĉojn de tempoj kiam li estis junulo. Kiel mi ne tuj notis
tiujn ĉi, antaŭ ne longe mi decidis reviziti lin, por kolekti
kelkajn el liaj interesaj rakontoj. Estas domaĝe ne kolekti tiajn
fablojn (eble faktojn), tiel interesajn al la fabloscienculo, ĉar
baldaŭ ili, kvankam ili mortas tre malrapide, malaperos. Jen estas
du el la ses rakontoj, kiujn mi aŭdis.

(I.). Virino, amikino de la patro de mia amiko, loĝantino en la
proksima vilaĝo, aliris nokte kaj malfrue al placo, la tagon aŭ la
antaŭtagon de la _Memorigo de la Mortintoj_, tio estas, la duan aŭ
la unuan de Novembro. Subite ŝi ekvidis procesion de multenombraj
personoj, kiuj eliris el la preĝejeto. Tiuj ĉi personoj, aŭ
prefere fantomoj de mortintoj, tenis krucojn ĉe la manoj, kaj unu el
ili prezentis al ŝi sian krucon, kiun ŝi akceptis, kaj metis en
sian antaŭtukon. Reveninte hejmen, ŝi malfermis la antaŭtukon kaj
trovis, ne krucon, sed kruroston de mortinto. Morgaŭ ŝi iris al
bona pastro por konfesi sin, kaj rakontis al li la okazon. La pastro
konsilis, aŭ ordonis, ke ŝi reiros saman lokon, por reatendi
la alvenon de la procesio, sed kunportante en ŝia antaŭtuko
katon-viron. Ŝi ankaŭ devos redoni la oston al tiu, kiu ĝin
donacis. Tiun ĉi ŝi faris, kaj la persono, kiam li (aŭ ŝi)
ricevis ĝin, diris: "Vi devas danki la Sinjoron, ke vi tenas en via
antaŭtuko tion, kio ĉeestas; ĉar alie vi nun estus kun ni." Ŝi
reiris hejmen, kaj malferminte la antaŭtukon, vidis la katon, mortan
kaj rigidiĝitan.

Virino de mia urbeto, Bordighera, rakontis al mi preskaŭ la saman
fablon, sed kun iom da diversaĵo, kaj la afero okazis en malsama
vilaĝo. La vidantino de la procesio ricevis kandelon de unu, ĉar
ĉiuj portis estingitajn kandelojn. Veninte domen, ŝi metis ĝin en
la tirkeston de sia ĉambro. Dum la nokto ŝi vekiĝis. Aŭdinte
ĝemojn kaj sopirojn ĉe la tirkesto, ŝi malfermis la meblon, kaj
terurigite ekvidis la fingron de mortinto. Ŝi ankaŭ iris pastron,
kaj ricevis similan konsilon. Kiam ŝi redonis la fingron, ŝi
ekvidis ke, al la mano de la mortinto, unu fingro mankis.

(II.). Tiu ĉi estas tre interesa, ĉar la rakonto memorigas la
legendon pri _Tannhäuser_ kaj mi neniam aŭdis similaĵon. Mia
amiko, kiam li estis junulo, kondukis sian ŝafaron al la
malproksimaj montherbejoj kie loĝas amiko kunpaŝtisto. Tiu
ĉi ofte revenis vespere tre malfrue, sed unufoje la ŝafoj
revenis sen li. La nokto pasis, sed eĉ matene li ne vidiĝis. Tiam
mia amiko kune kun parencoj de la perditulo, foriris serĉante lin,
sed nenion trovis esceptinte lian bastonon, kaj la tranĉileton per
kiu li kutimis skulpti figurojn aŭ literojn sur la ligno. Pasis
kelkaj tagoj, sed la paŝtisto ne revenis. Tiam la amikoj iris al la
pastro, kaj li respondis: "Kiam li revenos, ne demandu pri io, kion
li faris dum la semajno de sia forestado."

Post ok tagoj, la paŝtisto revenis, kaj memvole rakontis pri la
afero. Kiam li foriris, li kunportis sakon da salo por la ŝafoj,
sed ili ne tute manĝis ĝin; tial li enmetis la restaĵon en sian
poŝon. Subite li trovis sin en vasta belega salono, mirege ornamita
kaj lumigita, kie estis tre multe da ĉarmaj fraŭlinoj, kaj multe da
manĝaĵoj, kaj da trinkaĵoj. Tie li amuzis sin longatempe, sed fine
enuite, li deziris foriri. Tiam la dancistinoj kaj aliaj diris al li:
"Danku la Sinjoron ke vi enhavas poŝe iom da salo, ĉar sen ĝi, vi
deviĝus resti kun ni."

Mia amiko ne dubas pri la vereco de tiuj ĉi, kaj de aliaj similaj
fabloj, sed li diras ke nun la mondo estas ŝanĝiĝita. Kaj ankaŭ
ke iu Papo de ne longe malbenis la feojn kaj la koboldojn, kiuj en la
antaŭtempoj ofte amuzis sin, turmentante la Kristanojn. Nun ili ne
plu estas potenculoj.



HISPANAJ PROVERBOJ.


1. Korniko[1] diris al korvo "For de tie ci, nigrulo!"

2. Kiam amiko petis, ne estas morgaŭ.

3. Dio ne batas per du manoj.

4. Kiam unu pordo fermiĝas, cent pordoj malfermiĝas.

5. Tiu, kiu donacas al la publiko, donacas al neniu.

6. La piedoj de la ĝardenisto ne malutilas al la ĝardeno.

7. La vulpo estas ruza, sed pli ruza estas tiu, kiu kaptas ĝin.

8. Tiu, kiu bonfaras al vi, aŭ mortos aŭ foriros.

9. Tiu, kiu ne havas kapon, ne bezonas ĉapelon.

10. La saĝulo ŝanĝas siajn ideojn, sed la malsaĝulo neniam.

(4686).


FOOTNOTE:

[1] Carrion crow.


N.B.--_Maltaj kaj Hindaj Proverboj poste aperos._



[_Copyright reserved._]

[_Tradukis Esp. 6266._]

LA VENTEGO (Daŭrigo).


(_Vidu la kvar antaŭajn Nrojn._)

AKTO I.

Sceno 2 (_daŭrigo_).


(_Vokante_). Servisto, venu! venu, Arielo!
           Mi estas tute preta: venu! venu!

(_Aperas Arielo_).

Arielo.--  Saluton al vi, granda mia mastro!
           Laŭ via bondeziro tuj mi venas.
           Ĉu flugi, naĝi, trafajriĝi, rajdi
           Sur nubaj volvoj min vi nun devigos?
           Tuj Arielo agos.

Prospero.--                 Ĉu, spirito,
           Vi kaŭzis la ventegon laŭ l'ordono?

Arielo.--  Precize, mastro. Mi la reĝan ŝipon
           Enflugis: ĉu postparte, ĉu antaŭe,
           Ĉu sur ferdeko, ĉu en la ĉambretoj,
           Mirigon mi dissemis, ekbruligis
           Multegajn lokojn mi, per unu fojo;
           Ĉe l'masta pinto velojn kaj ŝnuraĵojn
           Videble mi flamigis; tiam, kune
           Interligiĝis flamoj. Pli momentaj,
           Eĉ pli rapidaj ol la fulmotondroj,
           La flamoj, krakoj de l'sulfura muĝo!...
           Neptunon mem sieĝi eĉ mi ŝajnis,
           Kaj kun la ondoj la tridento tremis!

Prospero.--Spirito brava! En tumulto tia,
           Sufiĉa por ŝipanojn frenezigi,
           El ili kiu povis agi saĝe?

Arielo.--  Neniu; ĉiuj malsaĝuloj ŝajnis
           En malespera stato. Krom maristoj,
           Tuj subakviĝis ili el la ŝipo
           De mi ekbruligita. La reĝido,
           Kun haroj stariĝantaj kiel kanoj,
           Unue maren ĵetis sin, kriante:
           "Infero certe estas nun malplena!
           Ĉi tie nun la diablaro loĝas!"

Prospero.--Bonege, Arielo! Ĉu proksime
           De l'lando ne fariĝis ŝippereo?

Arielo.--  Proksime, mastro.

Prospero.--                  Ĉu nun ĉiuj vivas?

Arielo.--  Ne haro mankas, kaj iliaj vestoj
           Pli freŝaj vere ŝajnas ol antaŭe.
           Laŭ via volo ilin mi disigis
           Per bandoj travagantaj nun l'insulon,
           Kaj Ferdinando, la reĝido, sola
           De mi lasita, estas en angulo;
           Sopire, li l'aeron malvarmigas
           Kaj, tiel, brakokruciĝinte, sidas.

Prospero.--La reĝan ŝipon, ankaŭ la maristojn
           De la ŝiparo, kiel vi disponis?

Arielo.--  Savita estas nun la ŝipo reĝa
           Ankrita en la profundega golfo--
           De kia loko min, je l'noktomezo,
           Vi vokis iam por alporti roson
           El ventetiĝa Bermudinsularo--
           La ŝipo tie kuŝas. La ŝipanoj
           Miregigitaj, lacaj de penado,
           Sub la ferdeko nun sorĉarte dormas.
           Ceteraj ŝipoj kiujn mi disigis
           Interrenkontis sin, kaj Neapolon
           Malĝoje iras.--Ŝiparestro pensas
           Ke l'reĝan ŝipon li fundiri vidis,
           Kaj ke en mar' pereis la regnestro.

Prospero.--Mision vian, Arielo, bone
           Plenumis vi; alia tamen ago
           Farota restas. Kia estas l'horo?

Arielo.--  La posttagmeza.

Prospero.--                Du sabloŝutiloj
           Sin malplenigos ĝis la sesa horo:
           Ni dume devas bone tempon uzi.

Arielo.--  Ĉu plie mi labori devas, mastro?
           Bonvolu vi memori la promeson
           Al mi faritan sed ne plenumitan.

Prospero.--Ĉagrena? Kial do?

Arielo.--                    Min liberigu!...

Prospero.--Ne antaŭ ol la tempo venos!

Arielo.--                              Mastro!
           Kompatu min, ĉar mi ja tre fidele
           Vin servis--ne mensogis--ne eraris ...
           Vin servis senŝpareme, senmurmure,
           Kaj, mastro, vi promesis de plenjaro
           Rabaton.

Prospero.--         Ĉu, spirito, vi forgesas
           El kiaj turmentegoj mi vin tiris?

Arielo.--  Neniam.

Prospero.--        Jes! vi ĉion nun forgesas.
           Ja ŝanceligos vin trapremi ŝlimon,
           Por mi sur akra norda vento rajdi,
           Aŭ vin trapuŝi en la frostan teron,
           Se tiel mi ordonos! Vi forgesas ...

Arielo.--  Neniam.

Prospero.--        Malbonulo, vi mensogas!
           Eĉ vi forgesas kiel Sikorakso--
           Malpura sorĉistino kurbigita
           Per multaj jaroj kaj malbondeziroj--
           Agadis.

Arielo.--          Mastro, ne!

Prospero.--                    Ja vi forgesas.
           Nu, diru al mi kie ŝi naskiĝis.

(_Daŭrigota_).



MATEO FALKONE.

Eltiraĵo el Merimée, tradukita de ELISE BAUER.


Unu tagon en aŭtuno Mateo Falkone frue eliris kun sia edzino por
viziti unu el siaj brutaroj en la maldensejo de la arbaro. Lia
fileto, Fortunato, volis akompani lin, sed, ĉar la loko estis tro
malproksima, kaj iu devis resti por gardi la domon, li rifuzis. Oni
vidos ĉu li ne havis kaŭzon por penti pro tio. Li estis foririnta
de kelkaj horoj, kaj Fortunato kuŝis je la suno, rigardante la
bluajn montojn, kaj pensante ke, la venontan dimanĉon, li tagmanĝos
en la urbo, ĉe sia onklo, la korporalo.

Tuj pafo interrompis lian meditadon. Li ekleviĝis, kaj turnis sin je
la flanko de la ebenaĵo de kie la bruo venis. Aliaj pafoj sekvis je
malegalaj interspacoj ĉiam alproksimiĝante. Fine en la vojeto, kiu
kondukis al la domo, aperis viro kun pinta ĉapo (kiel portas la
montanoj) barba, kovrita per ĉifonaĵoj, pene trenigante kaj
apogante sin sur sia pafilo. Li ĵus estis ricevinta pafon en la
femuron. Tiu ĉi viro estis bandito, kiu, foririnte nokte por aĉeti
pulvon en la urbo, estis falinta en embuskon de korsaj soldatoj. Post
fortika defendo, li estis sukcesinta forkuri, vive persekutata. La
soldatoj estis tre proksimaj, kaj lia vundo neebligis lin alveni en
la arbaron, antaŭ liaj persekutantoj. Li alproksimiĝis al Fortunato
dirante: "Vi estas la filo de Mateo Falkone. Mi estas Gianetto
Sanpiero. La _flavaj kolumoj_ persekutas min. Kaŝu min, ĉar mi ne
povas plu marŝi." "Kaj kion diros mia patro, se mi kaŝos vin sen
lia permeso?" "Li diros ke vi faris bone. Kaŝu min rapide, ĉar la
soldatoj nun alvenas, kaj mi ne povas atendi, ĝis via patro revenos.
Kaŝu min, aŭ mi vin mortigos." Kun la plej granda indiferenteco
Fortunato respondis, "Via pafilo estas senŝarga, kaj ne estas aliaj
kartoĉoj en via kartoĉujo." "Mi havas mian stileton." "Sed ĉu vi
kuras tiel rapide kiel mi?" Li faris salton, kaj forkuris. "Vi ne
povas esti filo de Mateo Falkone. Ĉu vi do arestigos min antaŭ via
domo?" La infano ŝajnis kortuŝita. "Kion vi donos al mi se mi
kaŝos vin?" La bandito serĉis en sia leda poŝo, kaj eltiris el ĝi
moneron da kvin frankoj. Vidante la monon, Fortunato ridetis kaj
diris: "Nenion timu." Li tuj faris grandan truon en amason da fojno
apud la domo. Gianetto eniĝis tien, kaj la infano lin kovris
tiamaniere, ke li lasis al li iom da aero por spiri. Estis tamen
neeble suspekti viron kaŝitan sub la fojno. Plie li prenis katinon
kun ŝiaj idoj, kaj placis ilin sur la amaso por kredigi ke ĝi
ne estis tuŝita de kelke da tempo. Poste, ekvidante sangajn
postsignojn, li zorge kovris ilin per polvo, kaj trankvile
rekuŝiĝis je la suno.

Kelkaj minutoj poste, ses viroj en brunaj uniformoj kun flavaj
kolumoj, komandataj de adjudanto alvenis. Tiu ĉi adjudanto estis iom
parenca de Falkone (Oni scias ke en Korsujo oni sekvas la gradojn de
parenteco pli malproksime ol aliloke). Li nomiĝis Teodoro Gamba, kaj
estis agemulo, tre timata de la banditoj, el kiuj li jam estis
kaptinta kelkajn.

"Bonan tagon, kuzeto, kiel vi grandiĝis," li diris. "Ĉu vi ĵus
vidis pasi viron?" "Ho, mi ne estas ankoraŭ tiel granda, kiel vi,
kuzo," naivege respondis la infano.

"Tio venos. Sed diru al mi ĉu vi vidis pasi viron kun pinta nigra
ĉapo, kaj ruĝe kaj flave brodita jako?"

"Viron kun pinta ĉapo?" "Jes! respondu rapide, kaj ne ripetu miajn
demandojn!" "Hodiaŭ matene la Sinjoro Pastro pasis antaŭ nia pordo
sur sia ĉevalo Petro. Li min demandis, kiel sanas mia patro, kaj mi
lin respondis--" "Ha, sentaŭgulo, vi estas ruzulo! Diru tuj al mi
kien Gianetto iris, ĉar estas li, kiun mi serĉas; kaj mi estas
certa, ke li prenis tiun ĉi vojeton."

"Ĉu oni vidas kiam oni dormas?" "Vi ne dormis, sentaŭgulo. La pafoj
vekis vin." "Vi do kredas ke viaj pafiloj faras tiom da bruo! La
pafileto de mia patro faras pli multan!" "Mi bone scias ke vi vidis
Gianetton. Eble vi eĉ kaŝis lin! Kamaradoj, eniru en la domon, kaj
vidu ĉu nia viro estas tie. La fripono havas nur unu piedon por
marŝi, kaj li posedas troan bonsencon por provi atingi lamante la
arbaron. Plie, la sangaj postsignoj finiĝis tie ĉi." "Kaj kion
diros mia patro, kiam li scios ke oni eniris en lian domon dum lia
forestado?" "Sentaŭgulo," diris la adjudanto, "ĉu vi scias ke mi
havas rimedon paroligi vin aliamaniere? Eble vi fine parolos, kiam
mi donos al vi dudekon da batoj per la glavoplado! Ĉu vi scias,
fripono, ke mi povas kuŝigi vin en malliberejo sur la pajlo kun
katenoj al la piedoj?" Sed la infano ne maltrankviliĝis.

La soldatoj estis vizitintaj la tutan domon. Tio ne estis tre longa
afero, ĉar la dometo de Korso enhavas nur unu kvadratan ĉambron. La
meblaro konsistas el tablo, benkoj, kestoj, ĉasiloj kaj kuiriloj.
Dume Fortunato karesis sian katinon, kaj ŝajnis ĝui la konfuzon de
la soldatoj. Unu alproksimiĝis al la amaso da fojno kaj vidis la
katinon kaj donis baton per la bajoneto en la fojnon, plialtigante la
ŝultrojn, kvazaŭ li sentas la ridindecon de sia singardo.

Nenio movis, kaj la vizaĝo de la knabo ne montris ian maltrankvilecon.
La adjudanto preskaŭ malesperis. Li jam serioze rigardis je la
flanko de la ebenaĵo kiel inklina reiri tien de li venis, kiam li
ekpensis ke eble karesoj kaj donacoj helpos lin. "Kuzeto," li diris,
"vi ŝajnas esti tre lerta bubo. Sed vi agas malbone ĉe mi, kaj se
mi ne timus ĉagreni mian kuzon Mateon, vere mi forkondukus vin kun
mi. Sed kiam mia kuzo estos reveninta, mi rakontos al li la tutan
aferon, kaj li vin vipos por via mensogo. Estu bona knabo, kaj mi
donos al vi tiun ĉi belan arĝentan horoloĝon, kiu certe valoras
tridek frankojn!"

"Kiam mi estas grandulo, mia onklo, la korporalo, donacos al mi
horoloĝon." "Jes, sed la filo de via onklo jam havas unu, ne tiel
belan, kiel tiun ĉi, vere. Li tamen estas pli juna ol vi." Fortunato
rigardis ĝin simile je kato, al kiu oni prezentas tutan kokidon.
Sentante ke oni mokis lin, li ne kuraĝiĝas kapti ĝin, kaj de tempo
al tempo, li deturnas la okulojn por ne subfali la tenton. Ŝajnis
tamen ke la adjudanto volis vere donaci la horoloĝon al li.

"Mi perdu miajn epoletojn," ekkriis la adjudanto, "se mi ne donacos
al vi la horoloĝon, kondiĉe ke vi diru kie estas Gianetto. La
kamaradoj estas atestantoj, kaj mi ne povas depreni mian promeson."
Tiel parolante li alproksimigis iom post iom la horoloĝon, ĝis ĝi
preskaŭ tuŝis la palan vangon de la infano. Oni vidis sur lia
vizaĝo la internan batalon inter la avideco, kaj la respekto
ŝuldata al la gastamo. Li pene spiris: Li preskaŭ sufokiĝis. Dume
la horoloĝo balanciĝis, turniĝis kaj kelkafoje eĉ tuŝis lian
nason. Fine, iom post iom, la dekstra mano leviĝis al la horoloĝo;
liaj fingroj tuŝis ĝin, kaj ĝi tute kuŝis en lia mano, la
adjudanto tamen ne ellasinte la ĉenon. La ciferplato estis ornamita;
la kovrilo nove polurita; je la suno ĝi brilis kiel fajro.

La tento estis tro granda.--Fortunato levis ankaŭ la maldekstran
manon, kaj per la antaŭfingro li montris supre sian ŝultron la
amason da fojno. La adjudanto tuj komprenis lin. Li ellasis la
ĉenon. Fortunato estis la sola posedanto de la horoloĝo.

La soldatoj tuj renversis la amason, kaj ĝi baldaŭ moviĝis, kaj
sanga viro, kun stileto en la mano, eliris, sed, provante leviĝi,
sia vundo ne permesis lin stari. Li falis. La adjudanto ĵetis sin
sur lin, kaj elŝiris la stileton el lia mano. Tuj oni forte ligis
lin, malgraŭ lia kontraŭbatalo.--Gianetto, kuŝita sur la tero kaj
ligita kiel branĉaro, turnis la kapon al Fortunato, kiu
alproksimiĝis. "Filo de ...," li diris pli malŝate ol kolere. La
infano ĵetis al li la moneron, kiun li estis doninta, sentante ke
li ne plu meritas ĝin. Sed la kaptito ŝajnis ne vidi tiun movon.
Tre kviete li diris al la adjudanto: "Mia kara Gambo, mi ne
povas marŝi; vi devas _porti_ min en la urbon." "Vi tuj kuros pli
rapide ol kapreolo," respondis la kruela venkinto; "sed estu
trankvila. Mi estas tiel kontenta teni vin, ke mi volonte portus vin
unu mejlon sen laciĝi. Plie, amiko mia, ni faros por vi portilon per
branĉoj." "Bone," diris la malliberulo, "vi ankaŭ metos iom da
pajlo sur la portilon, por ke mi estu pli senĝena."

Dum la soldatoj okupis sin, unuj por fari specon de portilo, aliaj
por bandaĝi la vundon de Gianetto, Mateo Falkone kaj sia edzino
subite aperis apud la kurbiĝo de la vojeto, kiu kondukis al la
arbaro. La virino antaŭmarŝis, kurbiĝata penige sub la pezo de
grandega sako da kaŝtanoj, dum la viro trankvile sekvis, portante
nur unu pafilon en la mano, kaj alian sur la dorso; ĉar estas neinde
je Korso porti ian ŝarĝon krom siaj armiloj.

Vidante la soldatojn la unua penso de Mateo estis ke ili estas
venintaj por aresti lin. Sed kial tiu ĉi ideo? Ĉu li malpacis kun
la justeco? Ne, li ĝuis bonan famon. Sed li estis Korso, kaj
montano; kaj estas iom da Korsoj, kiuj, esplorante la memoron, ne tie
trovas ian peketon. Li do estis singarda, kaj prepariĝis por la
defendo. "Edzino," li diris al Giuseppina, "metu malsupren vian
sakon, kaj pretigu vin!" Ŝi tuj obeis. Li donis al ŝi la pafilon,
kiun li portis sur la dorso, por ke ĝi ne ĝenu lin. Tiam li
malrapide autaŭeniris al la domo, laŭlonge la arboj, kiuj borderis
la vojon, kaj preta ĵeti sin, je la plej malamika movo, malantaŭ la
plej grandan trunkon, de kie li povus pafi kaŝate. Lia edzino sekvis
lin proksimege, tenante la duan pafilon, kaj la kartoĉujon. La ofico
de bona edzino dum batalo estas ŝargi la armilojn de ŝia edzo.

Vidante Mateon tiamaniere alproksimiĝantan, la adjudanto estis en
tre granda maltrankvileco. Se Mateo, li ekpensis, estus hazarde
parenco de Gianetto, aŭ se li estus lia amiko, kaj li volus defendi
lin, la kugloj de lia pafilo alvenus al mi tiel certe, kiel letero al
la poŝto. Je tia ŝanceliĝo, li kuraĝe decidiĝis antaŭeniri
sole, kaj rakonti al Mateo la tutan aferon, parolante al li, kiel al
malnova konato; tamen la mallonga interspaco inter li kaj Mateo
ŝajnis al li longega.

"Nu, amiko mia," li ekkriis. "Kiel vi sanas? Estas mi, Gamba, via
kuzo." Mateo, nerespondante, haltis kaj ĝentile plialtigis sian
pafilon. "Bonan tagon, frato!" "Mi venis pasante por saluti vin, kaj
mian kuzinon Peppina. Ni havis longan marŝadon hodiaŭ, sed ni ne
devas plendi pri nia laciĝo, ĉar ni faris bonan kaptaĵon. Ni ĵus
kaptis Gianetton Sanpieron." "Estu Dio laŭdata," ekkriis Giuseppina,
"li ŝtelis nian kaprinon la lastan semajnon!" Tiuj ĉi paroloj
ĝojigis Gamba. "La fripono sin kiel leono defendis. Li mortigis unu
el miaj soldatoj, kaj, nekontenta je tio, li rompis la brakon
al la korporalo Chardon--sed tio ne estas grava afero, li estas
nur Franco:--Plie li kaŝiĝis tiel bone, ke la diablo mem ne estus
povinta trovi lin. Sen la helpo de mia kuzeto Fortunato, ni
neniam estus trovinta lin. Gianetto kaŝiĝis sub tiu ĉi amaso da
fojno, sed mia kuzeto vidigis al ni la ruzon. Mi certe diros ĝin al
lia onklo, la korporalo, por ke li sendu al li belan donacon por lia
penado. Lia nomo kaj la via estos en la raporto, kiun mi sendos al la
provincestro."

"Malbeno!" ĝemis tute mallaŭte Mateo.

Kiam ili alvenis al la domo, Gianetto jam kuŝis sur la portilo,
preta por foriri. Vidante Mateon kun Gambo, li strange ridetis; tiam
turninte sin al la pordo de la domo, li kraĉis sur la sojlon,
dirante: "Domo de perfidulo."

Nur homo certa morti estus kuraĝiĝinta elparoli tiujn ĉi vortojn.
Tiro per stileto, kiu ne postulus ripetadon, tuj estus paginta tiun
insulton. Mateo tamen nur metis la manon al la frunto, kiel viro
premegita. Fortunato estis enirinta en la domon, kiam li vidis sian
patron alvenantan. Li baldaŭ reaperis kun taso da lakto, kiun li
prezentis al Gianetto mallevante siajn okulojn.

"For de mi!" ekkriis la malfeliĉulo kun tondra voĉo. Poste,
turniĝante al unu el la soldatoj: "Kamarado, donu al mi trinkaĵon!"
La soldato metis sian botelon en liajn manojn, kaj la bandito trinkis
la akvon, kiu donis al li viro, kun kiu li ĵus interŝanĝis pafojn!
Tiam la adjudanto donis la signalon por foriri, kaj diris _adiaŭ_ al
Mateo kiu ne respondis....

Ĉirkaŭ dek minutoj pasis antaŭ ol Mateo malfermis la buŝon. La
infano malkviete rigardis, jen sian patrinon, jen sian patron, kiu,
apogante sin sur sia pafilo, konsideris lin kun kolerega mieno.
"Vi komencas bone," fine diris Mateo kun voĉo kvieta, sed terura
por tiuj, kiuj lin konis. "Paĉjo mia," ekkriis la infano,
alproksimiĝante, la okulojn larmplenajn, preta sin ĵeti genue. Sed
Mateo kriis al li: "Malantaŭen de mi!" kaj la infano haltis kaj
ploregis, senmove starante kelkajn paŝojn de sia patro. Giuseppina
alproksimiĝis. Ŝi ĵus ekvidis la horoloĝĉenon elpendantan el lia
ĉemizo. "Kiu donis al vi tiun ĉi?" "Mia kuzo, la adjudanto."

Mateo ekprenis la horoloĝon kaj, ĵetante ĝin forte kontraŭ
ŝtonon, disrompis ĝin en mil pecetojn.

La ploregoj de Fortunato duobliĝis, kaj Mateo daŭrigis lin fikse
rigardi per siaj linkaj okuloj. Fine li frapis la teron per la
pafilo, kaj ĵetinte ĝin sur la ŝultron, li reprenis la vojon al la
arbaro, kriante ke Fortunato lin sekvu. La infano obeis. Giuseppina
kuris post Mateon, kaj ekprenis lian brakon: "Li estas filo via,"
diris ŝi, tremante, kaj fiksante siajn nigrajn okulojn sur tiujn de
sia edzo, kvazaŭ ŝi volis legi tion, kio pasiĝis en lia animo.
"Lasu min," respondis Mateo. "Mi estas lia patro." Ŝi kisis sian
filon, kaj reeniris plorante en la domon, kie ŝi fervore preĝis
antaŭ la imago de la Dipatrino....

Apud malgranda valeto Mateo haltis. "Fortunato, iru apud tiun larĝan
ŝtonon." La knabeto faris tion, poste li genufleksis. "Diru viajn
preĝojn!" "Patro mia, Paĉjo, ne mortigu min!" "Diru viajn
preĝojn!" ripetis Mateon, teruravoĉe. Balbutante kaj ploregante, la
infano diris la Patron kaj la Kredon. Fortavoĉe la patro respondis
_Amen_ je la finiĝo de ĉiu preĝo.

"Ĉu tiuj ĉi estas ĉiuj preĝoj kiujn vi scias?"

"Patro, mi ankaŭ scias la _Ave Maria_, kaj la _Litaniojn_, kiujn mia
onklino lernigis al mi."

"Ili estas tre longaj, sed diru ilin!"

La infano finis la litaniojn per malfortega voĉo.

"Ĉu vi estas fininta?"

"Ho! Patro mia, pardonu min. Mi neniam refaros ĝin. Mi tiome petegos
mian kuzon, la korporalon, ke oni pardonu al Gianetto."

Li estis ankoraŭ parolante kiam Mateo murmuris: _Dio vin pardonu!_

Li pafis, kaj Fortunato falis teren, morta.

Sen ĵeti rigardon sur la malvivulon, Mateo reiris domen, por serĉi
fosilon por enterigi sian filon. Post kelke da paŝoj, li renkontis
Giuseppinan, alkurantan, maltrankviligitan per la pafo. "Kion vi
faris?" ŝi ekkriis.

"Justecon!"

"Kie li estas?"

"En la valeto. Mi lin enterigos. Li mortis Kristane. Mi kantigos
meson por li. Oni diru al mia bofilo ke li venu loĝi kun ni."



TOM BOLIN.

(Dibdin.--Tradukis A. Motteau).


  Senviva kuŝas nun Tom Bolin,
    Karulo de l'ŝipar';
  Ventego ne plu blovos sur lin
    En granda mortintar'.
  Li staris en beleco vira,
    De la marist' model';
  Ferdeke devosklavo vera,
    Sidant' nun super vel'. (_bis_).

  Tom ĉiam sian vorton gardis
    Kaj kore donis sin;
  Edzinon virtan li posedis,
    Amikojn verajn, nin.
  Li ankaŭ kantis tiel bele,
    De l'ŝipo Filomel'!
  Bedaŭru ni do lin fidele,
    Zorgantan super vel'. (_bis_).

  Veteron belan sendos tamen
    La supervol' al Tom,
  En tago kiam venos hejmen
    Maran' kaj landa hom'.
  Ŝipanon, reĝon morto kaptas;
    Se li nun homa ŝel'
  Senmova korpo sube restas,
    Tom vivas super vel'. (_bis_).



DIVERSAJ AVIZOJ.


Niaj Germanaj Samideanoj baldaŭ komencas sian propagandon, kaj
eldonigis bonan broŝureton kiu kostas dekkvin pfenigojn kaj kiu
multe helpos je la varbado de rekrutoj.

     * * *

Sinjorino Phelips, Prezidantino de la Braillea Korespondada Klubo,
anoncas la fondon de Esperanta sekcio. Ni rememorigas niajn blindajn
amikojn ke Sinjoro W. P. Merrick, The Manor Farm, Shepperton,
klopodas pri la movado, kaj estas la Braillea Sekretario de The
London Esperanto Club.

     * * *

Alilanda Adepto, kiu enpresigis sian nomon en nian Adresareton, kiel
kolektanto de ilustritaj poŝtkartoj, ĵus estas skribinta: "Ĉu vi
scias ke per, kaj por, via gazeto mi faras kaj estas ankoraŭ farinta
grandaron da poŝtkartoj ilustritaj? Ĉiutage la leteristo lasas en
mia domo kvar, kvin, aŭ ses, ĉiuj skribitaj tiamaniere: "Leginte
vian anoncon en The Esperantist k.t.p."

Mi ĉiam pensis, ke tiuj ĉi multe helpus nian aferon, kaj sendube la
kolekto de poŝtsignoj ankaŭ estas inda je atento. Al ĉiu, kiu
sendos ĉi tie sian nomon kaj adreson, por ke ĝi enmetiĝu en nian
adresareton, kiel kolektanto de poŝtsignoj, kaj kiu kunsendos la
necesajn ses pencojn (70 centimojn), la Redaktoro tuj resendos areton
da almenaŭ dek diversaj poŝtsignoj. Kaj ĉiuj el ili estos per
Esperanto ricevitaj. Estas mirinde kiom da alilandaj abonantoj tiun
ĉi malgranda Gazeto jam posedas. Estos granda helpo al tiu ĉi afero
se la abonantoj en Java, Pahang, Cochin-China, Japan, Trinidad,
Barbadoes, Brazil, Mexico, Sierra Leone, China k.t.p. afable sendos
aron da senvaloraj (al ili, sed ne al ni) specimenoj por ke ni
disdonu ilin inter niaj apogantoj. _Per malgrandaĵoj oni grandaĵojn
efektivigos!_ Tial mi multe konfidas je poŝtkartoj kaj poŝtsignoj,
por rapidigi la universalan alprenon de Esperanto.

     * * *

Kelkaj amikoj tre amas _kronikon_; sed la Redaktoro petas ke ili sin
turnu al la _Lingvo Internacia_, _L'Esperantiste_, _k.t.p._ por ĝin
trovi. Tamen en tiu ĉi numero li donas mallongan skizon pri la
agadoj de la pasinta monato. Multaj paroladoj estas farintaj. _The
Associated Teachers' Guild_, _The Central Technical College_, _The
Sir John Cass Technical Institute_, _The Westbourne Chapel_ en
Londono, kaj kunvenoj ĉe Sheffield kaj Nottingham aŭskultadis kaj
ekinteresiĝis je la Esperanta celo. Multaj artikoloj pri Esperanto
aperis en la gazetaro.

Bonaj leteroj enpresiĝis en _The Hexham Herald_ kaj _The Scottish
Cyclist_. Malfeliĉe _The Daily Paper_, kiu donis al ni tiom da
espero kaj helpo, estas mortinta, ĉar nia fervorega amiko Sinjoro
Stead ne povis plu zorgadi pri ĝi. Tamen nia movado ŝuldas al li
ankoraŭ pli koregan dankesprimon. Pri la artikolo en la _C.T.C.
Gazette_ mi jam estas skribinta.

Mi ne povas nomi ĉiujn el la Anglaj Gazetoj, kiuj enhavis
Esperantajn artikolojn, sed mi ne devas forgesi la novan monatan
revuon, _The Crank_, kies dua numero enhavis tre valoran artikolon,
skribitan de nia agema _Librarian_. Dua artikolo kredeble sekvos en
la tria numero.

Sed estas inter la alilanda gazetaro ke ni trovas la plimulton da
niaj apogantoj; kaj mi prenas la nunan okazon por danki la multajn
samideanojn, kiuj afable sendadas al mi siajn lokajn gazetojn. En _La
Plume Stenografique de France_ troviĝis longan skizon; kaj ankaŭ
tre longan nomaron da aliaj gazetoj oni povus citi. En la Amiens'a
ĵurnalo mi legis ke la sindonema Sinjoro Tessencourt, la tiea
Prezidanto, fariĝis konsulo de la Unuiĝitaj Ŝtatoj. Espereble la
lingvo internacia helpos lin, kvankam ĝis nun ne estas multe da
kunbatalantoj tie.

Tamen, antaŭ kelkaj tagoj, mi ricevis sekvantan leteron el tiu ĉi
antaŭemega lando. "When I was in business in New York I had
considerable correspondence with merchants in various parts of the
world, as I was a large buyer of raw goods from Siberia, South
Africa, Central America, and other countries, and I felt the need of
an international business language. With this feeling I paid some
attention to _Volapuk_ and _Spelin_, the two previous attempts at
this problem which seemed worthy of notice, but I felt no confidence
in there being any future in either of them. With regard to Esperanto
I have a very different feeling, and think it is going to be a
success."

     * * *

Por finigi tiun ĉi avizaron, mi deziras altiri la atenton de la
legantaro al la ĵuseldonita tre interesa raporto pri la _Esploro de
la Groupe Esperantiste de Lyons_. Tiu ĉi energia centro sendis
leterojn je la komenco de 1903 al ĉiuj konataj grupoj, petante
respondojn je kelkaj demandoj. La rezultato de tiu ĉi interesa afero
nun aperas en la komenco de la Jan Lingvo Internacia. Mi elĉerpos
kelkajn frazojn el tiu ĉi raporto pri la enhavo de la sescent da
ricevitaj respondleteroj: (1) Esperanto estas de nun disvastigita en
la plej granda parto de la Eŭroplingvaj landoj. (2) Plej ofte
fremdaj Esperantistoj staras izolitaj unuj de la aliaj. (3) Ke nenio
estas pli diversa ol la socialaj situacioj de la Esperantistoj. (4)
Ke la facileco per kiu ili akiris Esperanton estis apenaŭ
nekredebla, kia ajn estas la gepatra lingvo. Ni ĉiuj devas dankegi
la Lionan Grupon pro ĝia granda laboro, kaj pro la grava rezultato
kiu ĝin kronis.



CORRESPONDENCE NOTES.


A.J.H. (Shrewsbury) writes: "There are many ways of spreading the
language, but two plans, which I have not yet seen in print, appeal
to me. (1). Let merchants, especially those with a world-wide
business, adopt Esperanto names for their goods. (2). Cause Esperanto
to be included among the languages in which it is permissible to send
telegrams."--In thanking A.J.H. for the kind suggestions, and hoping
that many will follow his good example, we beg to note that the
second of these plans is already in vogue, as the writer has seen
several Esperanto telegrams, of course minus the accents. As to the
first, it is a capital suggestion. A certain perfume (Espero) has
been advertised in this gazette, and, in consequence, the proprietor
has had many orders from France and other foreign strongholds of our
Cause. The opening up of a universal market for one's goods is the
first advantage of the study, from a business man's point of view,
and I trust that ere long it will be largely made use of by our
growing army of Esperantists.

     * * *

L.R.C. does not know Spanish, yet, thanks to Esperanto, he was able
to translate the sentences in that language in our February number.
Are we to consider therefore that Spanish resembles Esperanto more
closely than Italian, or has some other friend, equally ignorant of
that tongue, been able to translate the Italian sentences on page 57?

     * * *

Several friends have pointed out the word given in the new
English-Esperanto Dictionary for _Editor_. We prefer to use
_Redaktoro_ to translate the term, and use _Eldonisto_ for
_Publisher_.

E.M. (Lancaster) sends an excellent suggestion. He writes: "Will not
some good Esperantists consent to correct one beginner's letter per
week, provided that an envelope be enclosed for the reply?"--Surely
there must be many who are willing to undertake this light work,
and who thus will improve their own knowledge, and will also make
the study especially interesting for country students. The
Editor will be glad to find a learner, or a teacher, as may be
desired.

     * * *

Several subscribers have pointed out that the meanings of some words
not in the text-book vocabulary have not been explained. As the
Esperanto-English Vocabulary is now issued, we shall only explain
words not to be found in that comprehensive little work.

     * * *

No. 8380 writes: "Sir, permit me briefly to call attention to two of
the examples given last month in illustration of the uses of the
preposition 'By.' (1). _He was holding him by the neck with both
hands._ Neck: part of the body, or instrument by which B is held;
hands: part of the body by which A holds B. The preposition should,
therefore, in my opinion be '_Per_.'" (In the first case there is a
certain amount of ambiguity, and _je_ or _per_ can be used
indiscriminately). "(2). _The little boy returned home quite by
himself._ This somewhat peculiar idiom obviously means that the child
returned alone, and must be rendered thus 'La knabeto revenis domen
sole.'" The Editor nearly altered the latter phrase to the more
colloquial expression "The little boy returned home quite _on his
own_." It seems to mean "_by his own instrumentality_," and "_per_"
certainly seems to be correct in this instance. He might, for
example, have just commenced to walk, in which case the proud mother
would no doubt have used the given phrase, even if she had
accompanied him every step of the way (which, in the Editor's
opinion, she probably did). As the phrases seem to give a
considerable amount of instruction, the same contributor has kindly
treated in this issue the prepositions "IN and INTO."


IN, INTO.

Many birds fly in the autumn into warmer countries.
  Multaj birdoj flugas dum la aŭtuno _en_ plivarmajn landojn.

When the mouse runs indoors.
  Kiam la muso kuras _en_ la domon.

The women run about indoors.
  La virinoj kuradas _en_ la domo.

They are quite right, in my opinion.
  _Laŭ_ mia opinio, ili estas tute pravaj.

They were brought up in the fear of God.
  Ili edukiĝis _laŭ_ la timo al (aŭ je) Dio.

In the education of children, it is necessary to use--
  _Por_ la edukado de la infanoj, estas necese uzi--

She had difficulty in expressing her thoughts.
  Ŝi havis malfacilecon _por_ esprimi siajn pensojn.

Matrimony, a fact in the life of Henry VIII.
  Edziĝo, fakto de la vivo de Henriko VIIIa.

He is the best in the world for that.
  Li estas la plej bona pri tio _el_ la mondo.

I think I did well _in_ acting thus.
  Mi pensas, ke mi bone faris tiel aginte.

Alike in face and character.
  Similaj _per_ la vizaĵoj kaj la karaktero.

We are going away in two or three days.
  Ni foriros _post_ du aŭ tri tagoj.

Something, in the shape of a man, appears.
  Io, _sub_ la formo de homo, aperas.

They stand in one long line.
  Ili staras _sur_ unu longa linio.

While walking in the street I fell.
  Promenante _sur_ la strato, mi falis.

George Washington was born in the year one thousand seven hundred
and thirty-two, and never told a lie.
  George Washington estis naskita la jar_on_ mil sepcent
      tridek du_an_, kaj mensogis neniam.

     * * *

At the request of many Subscribers, the Grammatical synopsis has been
omitted from this issue, and the interesting narrative of the early
days of Esperanto takes its place.

     * * *

All Members of the London Esperanto Club whose numbers are lower than
_136_ are hereby reminded that their renewals are now due, and should
be sent to the Hon. Secretary. A Renewal Form was enclosed in the
January Number.

     * * *

Subscribers are reminded that The Esperantist appears at the
beginning of each month.

     * * *

As the Editor will be abroad during the end of March, it is hoped
that friends will excuse delay in replies to letters. The April
gazette should appear on the first of the month as usual,
notwithstanding.



For the convenience of Esperantists, all works dealing with the
language can now be obtained by writing to the Librarian, P. Howard,
Esq., The Bungalow, Cranes Park, Surbiton, Surrey.

The books most read are:--

"Student's Complete Textbook," by J. C. O'Connor, B.A., 1s. 8d.,
post free (revised edition).

"Thirty five Exercises with Keys," by A. Motteau, 1s. 3d., post free
(6 copies for 6s. 6d.).

"No. 52," a short Grammar, by the Hon. R. H. Geoghegan. Price 7d.,
post free. This is a capital preliminary work for giving to friends
to arouse their interest. For this purpose we will supply
_subscribers_ with 6 copies for 2s. 6d., post free.

Three Tales by Tolstoy and Pushkin, 1s. 1d.

Fundamenta Krestomatio; Dr. Zamenhof, 3s. 4d.

"Hamlet," translated by Dr. Zamenhof, 2s.

Grammar in French or German, 1s. 6d.

Commentaire in French, 2s.

Prose Selections, 2s. 6d. and 1s. 6d.

Stories from back "L'Espérantistes," 2d. each.

"Tourist's Phrase-Book," in 6 languages, 6d.

Esperanta Sintakso de P. Fruictier, 1s. 6d.

The following monthly magazines can be obtained. The annual
subscriptions are:--

"La Lingvo Internacia," printed wholly in Esperanto, 3s. 6d.

"L'Espérantiste," in French and Esperanto, 4s.

"La Lumo," in French, English, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Belga Sonorilo," in French, Flemish, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Bohema Esperantisto," in Czech and Esperanto, 3s.

"La Rondiranto," in Bulgarian and Esperanto, 3s.

The new "Internacia Medicina Revuo" will appear every two months.
Subscription 6s. 6d. per annum.

The English-Esperanto and Esperanto-English Dictionaries, 2s. 6d.
each.

"French-Esperanto Vocabulaire," 2s. 6d.; "Esperanto-French
Dictionnaire," 1s. 6d.

"Braille Instruction-Book for the Blind," 4s.

Translation of the above into English, 6d.

Neat star-shaped Badges, for use when travelling, are kept in stock.
Price 9d. each.



ELTIRO EL PRIVATA LETERO DE D-RO ZAMENHOF AL S-RO B.,

Presita kun permeso de ambaŭ korespondantoj, en Jaro 1896.

Tradukis el lingvo rusa V.G.


... Vi demandas min, kiel aperis ĉe mi la ideo krei lingvon
internacian kaj kia estis la historio de la lingvo Esperanto, de la
momento de ĝia naskiĝo, ĝis tiu ĉi tago? La tuta _publika_
historio de la lingvo, t.e. komencante de la tago, kiam mi malkaŝe
eliris kun ĝi, estas al Vi pli malpli konata; cetere _tiun ĉi_
periodon de la lingvo estas nun, pro multaj kaŭzoj, ankoraŭ
neoportune tuŝadi; mi rakontos al Vi tial en komunaj trajtoj sole la
historion de la _naskiĝo_ de la lingvo.

Estos por mi malfacile rakonti al Vi ĉion, tion ĉi detale, ĉar
multon mi mem jam forgesis; la ideo, al kies efektivigo mi dediĉis
tutan mian vivon, aperis ĉe mi--estas ridinde ĝin diri--en la plej
frua infaneco kaj de tiu ĉi tempo neniam min forlasadis. Tiu ĉi
cirkonstanco parte klarigos al Vi, kial mi kun tiom da obstineco
laboris super ĝi, kaj kial mi, malgraŭ ĉiuj malfacilaĵoj kaj
maldolĉaĵoj, ne forlasadis tiun ĉi ideon, kiel ĝin faris multaj
aliaj, laborintaj sur la sama kampo.

Mi naskiĝis en Bjelostoko, gubernio de Grodno. Tiu ĉi ŝanco donis
la direkton al ĉiuj miaj estontaj celadoj. En Bjelostoko la
loĝantaro konsistas el kvar diversaj nacioj: Rusoj, Poloj, Germanoj
kaj Hebreoj; ĉiu el tiuj ĉi elementoj parolas apartan lingvon kaj
neamike rilatas la aliajn. Tie pli ol ie la impresema naturo sentas
la multepezan malfeliĉon de diverslingveco, kaj konvinkiĝas ĉe
ĉiu paŝo, ke la diverseco de lingvoj estas la sola, aŭ almenaŭ la
ĉefa kaŭzo, kiu disigas la homan familion, kaj dividas ĝin en
malamikaj partoj.

Oni edukadis min kiel idealiston; oni min instruis, ke ĉiuj homoj
estas fratoj, kaj dume sur la strato kaj en la domo, ĉio ĉe ĉiu
paŝo igis min senti, ke _homoj_ ne ekzistas: ekzistas sole Rusoj,
Poloj, Germanoj, Hebreoj k.t.p. Tio ĉi ĉiam forte turmentis mian
infanan animon, kvankam multoj eble ridetos pri tiu ĉi "doloro pro
la mondo" ĉe la infano. Ĉar al mi tiam ŝajnis, ke la "grandaĝaj"
posedis ian ĉiopovan forton, mi ripetadis al mi, ke kiam mi estos
grandaĝa, mi nepre forigos tiun ĉi malbonon.

Iom post iom mi konvinkiĝis, kompreneble, ke ne ĉio fariĝas tiel
facile, kiel ĝi prezentiĝas al la infano; unu post la alia mi
forĵetadis diversajn infanajn utopiojn, kaj nur la revon pri unu
homa lingvo mi neniam povis forĵeti. Malklare mi iel min tiris al
ĝi, kvankam, kompreneble, sen iaj difinitaj planoj. Mi ne memoras
kiam, sed en ĉia okazo sufiĉe frue, ĉe mi formiĝis la konscio, ke
la sola lingvo povas esti nur ia neŭtrala, apartenanta al neniu el
la nun vivantaj nacioj.

Kiam el la Bjelostoka gimnazio mi transiris en la Varsovian duan
klasikan gimnazion, mi dum kelka tempo estis forlogata de lingvoj
antikvaj kaj revis pri tio, ke mi iam veturados en la tuta mondo kaj
per flamaj paroloj inklinados la homojn revivigi unu el tiuj ĉi
lingvoj por komuna uzado. Poste, mi ne memoras jam kiamaniere, mi
venis al firma konvinko, ke tio ĉi estas neebla, kaj mi komencis
malklare revi pri _nova_, arta lingvo. Mi ofte komencadis iajn
provojn, elpensadis artifikajn riĉegajn deklinaciojn kaj
konjugaciojn, k.t.p. Sed homa lingvo kun ĝia, kiel ŝajnis al mi,
senfina amaso da gramatikaj formoj, kun ĝiaj centoj da miloj de
vortoj, kaj dikaj vortaroj, ŝajnis al mi tia artifika kaj kolosa
maŝino, ke mi ne unufoje diradis al mi: "for la revojn! tiu ĉi
laboro ne estas laŭ homaj fortoj,"--kaj tamen mi ĉiam revenadis al
mia revo.

Germanan kaj Francan lingvojn mi ellernadis en infaneco, kiam oni ne
povas ankoraŭ kompari kaj fari konkludojn; sed kiam, estante en la
5-a klaso de gimnazio, mi komencis ellernadi lingvon Anglan, la
simpleco de la Angla gramatiko ĵetiĝis en miajn okulojn, precipe
dank' al la kruta transiro al ĝi de la gramatikoj Latina kaj Greka.
Mi rimarkis tiam, ke la riĉeco de gramatikaj formoj estas nur blinda
historia okazo, sed ne estas necesa por la lingvo. Sub tia influo mi
komencis serĉi en la lingvo kaj forĵetadi la senbezonajn formojn,
kaj mi rimarkis, ke la gramatiko ĉiam pli kaj pli degelas en miaj
manoj, kaj baldaŭ mi venis al la gramatiko plej malgranda, kiu
okupis sen malutilo por la lingvo ne pli ol kelkajn paĝojn. Tiam mi
komencis pli serioze fordoniĝi al mia revo. Sed la grandegulaj
vortaroj ĉiam ankoraŭ ne lasadis min trankvila.

Unu fojon, kiam mi estis en la 6-a aŭ 7-a klaso de la gimnazio, mi
okaze turnis la atenton al la surskribo "Ŝvejcar_skaja_," kiun mi
jam multajn fojojn vidis, kaj poste al la elpendaĵo "Konditor_skaja_."
Tiu ĉi "skaja" ekinteresis min kaj montris al mi, ke la sufiksoj
donas la eblon el unu vorto fari aliajn vortojn, kiujn oni
ne devas aparte ellernadi. Tiu ĉi penso ekposedis min tute, kaj
mi subite eksentis la teron sub la piedoj. Sur la terurajn
grandegulajn vortarojn falis radio de lumo, kaj ili komencis rapide
malgrandiĝi antaŭ miaj okuloj.

"La problemo estas solvita!"--diris mi tiam. Mi kaptis la ideon pri
sufiksoj, kaj komencis multe labori en tiu ĉi direkto. Mi komprenis,
kian grandan signifon povas havi por la lingvo konscie kreata la
plena uzado de tiu forto, kiu en lingvoj naturaj efikis nur parte,
blinde, neregule kaj neplene. Mi komencis kompari vortojn, serĉi
inter ili konstantajn, difinitajn rilatojn kaj ĉiutage mi
forĵetadis el la vortaro novan grandegan serion da vortoj,
anstataŭigante tiun ĉi grandegon per unu sufikso, kiu signifis
certan rilaton. Mi rimarkis tiam, ke tre granda amaso da vortoj pure
_radikaj_ (ekz. "patrino," "mallarĝa," "tranĉilo," k.t.p.) povas
esti facile transformitaj en vortojn _formitajn_ kaj malaperi el la
vortaro. La meĥaniko de la lingvo estis antaŭ mi kvazaŭ sur la
manplato, kaj mi nun komencis jam labori regule, kun amo kaj espero.
Baldaŭ post tio mi jam havis skribitan la tutan gramatikon kaj
malgrandan vortaron.

(_Finigota en la proksima numero_).


THE BIRTH OF ESPERANTO.

Freely translated, from an Esperanto version of a Private Letter
of Dr. Zamenhof written in Russian, by John Ellis.


"... You ask me how it was that the idea of creating an international
language occurred to me, and what was the history of the Esperanto
language from the time of its birth till to-day? The entire public
history of the language, that is to say, beginning from the day when
I gave it to the world, is more or less known to you; further, it is
not opportune now, for many reasons, to touch upon that period; I
will consequently relate to you, in general lines, merely the story
of the birth of my language.

"It would be difficult for me to tell you all this in detail, for
much of it I have myself forgotten. The idea, to the realisation of
which I have dedicated my whole life, struck me (it is ridiculous to
mention it) in my earliest childhood, and from that time never left
me. This circumstance will partly explain why I have laboured upon
the matter with so much determination, and why, in spite of all
difficulties and hardships, I have not abandoned the idea, as many
other working in the same field have done.

"I was born in Bielstock, in the department of Grodno (Russia), where
I spent the days of my boyhood. This fortuitous circumstance
determined the direction of my future ambitions, for the inhabitants
of Bielstock are of four different nationalities--Russians, Poles,
Germans, and Jews--each of which speaks a separate language, and is
on bad terms with the others. There, more than anywhere else, an
impressionable nature feels the heavy misfortune of diversity of
tongues. One is convinced at every step that the diversity of
language is the only, or at least the chief, cause which separates
the human family and divides it into inimical sections.

"I was brought up as an idealist. I was taught that all men are
brothers; meanwhile in the street and at home everything, at every
step, compelled me to feel that _humanity_ does not exist, that there
are only Russians, Poles, Germans, Jews, etc. This thought ever
deeply troubled my boyish mind--although many may smile at the
thought of a lad sorrowing for humanity. But at that time it seemed
to me that the 'grown ups' possessed an almighty power, and I said to
myself that when I was grown up I would utterly dissipate this evil.

"Little by little I became convinced, of course, that these things
were not so practicable as in my boyhood I had imagined; one by one I
cast aside my various childish utopias, but the dream of one single
tongue for all mankind I never could dispel. In a dim fashion, without
any defined plan, in some way it allured me. I do not remember when,
but, at all events, it was very early, I arrived at the consciousness
that an international language was possible only if it were neutral
and belonged to none of the now-existing nationalities.

"When I passed from the Bielstock Gymnasium[2] to the Second
Classical School of Warsaw, I was for some time seduced by the dead
languages, and dreamed that some day I would travel throughout the
world, and in flaming words persuade mankind to revive one of these
languages for the common use. Subsequently, I do not now remember
how, the conviction came to me that that was an impossibility, and I
began, indistinctly, to dream of a new and artificial language. I
often made attempts, inventing a profusion of declensions and
conjugations, but the language of man, with, as it seemed to me, its
endless mass of grammatical forms, its hundreds of thousands of words
and ponderous dictionaries, appeared to be such a colossal, and yet
tricky, machine that many a time I exclaimed--'Away with dreams! this
labour is beyond human powers!' But, in spite of all, I always
returned to my dream.

"In childhood (before I could make comparisons or work out
conclusions) I had learnt French and German, but when, being in the
5th class of the gymnasium, I began to study English, the simplicity
of its grammar flashed upon my comprehension, thanks, chiefly, to the
wearisome ploughing through the Greek and Latin grammars. I observed
that the rich wealth of grammatical forms was not a necessity, but
merely the blind result of accidental history. Under that influence I
recommenced my research into language, and discarded the unnecessary
forms, and I noticed that the grammar ever and ever melted under my
hands, and soon I arrived at a tiny grammar, which, without causing
any disadvantage to the language, occupied only a few pages. Then I
began to devote myself to my dream more seriously. Still, the giant
dictionaries left me no peace of mind.

"One day, when I was in the 6th or 7th class at the gymnasium, my
attention was, by chance, turned to the sign 'Ŝvejtskaja'
(drink-shop), and close by to the sign 'Konditorskaja' (sweet-shop).
Although I had seen it many times before, this 'skaja' aroused my
interest, and showed me that by means of suffixes I might make one
word into others, which need not be separately learned. This thought
took complete possession of me, and all at once I felt the ground
beneath my feet. A ray of light had fallen upon the terrific giant
dictionaries, and they began to shrink rapidly before my eyes.

"'The problem is solved,' I cried. I seized this idea of suffixes,
and began to work hard upon it. I understood how important it was to
make full use of this power--which, in natural languages, plays only
a partial, blind, irregular and incomplete _rôle_--when consciously
creating a new language. I began to compare words, to examine their
constant and defined relationships, and every day I cast out from the
dictionary a fresh vast series of words, substituting for this mass a
single suffix, which signified a certain fixed relationship. I next
remarked that a great number of words, hitherto regarded purely as
'roots' (such as 'mother,' 'narrow,' 'knife'), might easily be
treated as 'formed words,' and disappear from the dictionary. The
mechanism of language stood before me as though it were upon the palm
of my hand, and, inspired by love and hope, I began to work
systematically. After that I soon had the entire grammar and a small
dictionary in manuscript."


FOOTNOTE:

[2] School preparatory for the University.



NIAJ LIBERTEMPOJ.


Sinjoro H. Voituret (delegito de la Touring Club de France) skribis
al mi "La tute admirinda lando, loĝita sur la limoj de Francujo kaj
Svisujo, nomata Jura, estas ne sufiĉe konata de alilandaj turistoj."
Mi deziras danki lin pro lia sciigo ĉar ĝi memoras al mi unu el la
plej grandaj plezuroj de la mondo, la turismon biciklete. Eble multe
da miaj legantoj nun ekpensadas siajn libertempojn, kaj proponas iri
en regionojn ĝis nun nekonatajn, kie ili povos renkonti
diverslandajn gesamideanojn. Mi mem intencas tiun ĉi fari, kaj mi
plezure donos sciigojn al ĉiuj, kiuj ilin petos, pri la alilanda
bicikleta turismo. Mi ĝoje memoras la plezuregajn impresojn kiujn
faris je mi la belaĵoj de tiu ĉi ĵusnomita Jura, kaj la apuda
Departemento de l'Ain. Dum la pasinta Majo mi faris vojaĝon de dumil
kilometroj, kun mia patro, kaj vidis multajn el la plej belaj
regionoj en Francujo, Svisujo, Italujo, Germanujo kaj Belgujo per
bicikleto. La plezuro vere estis plezurego. Sed tiatempe mi ne
konatiĝis kun Esperantistoj; kaj mi prezentas al mi ke la sama
vojaĝo nun estus pli ol plezurplenega, ĉar mi konas la adresojn de
multaj Esperantistoj, kiuj deziras paroladi Esperante kun ni, anoj de
alia, sed tamen, tre proksima lando. Se iaj el vi, gelegantoj miaj,
deziras ricevi kelkajn el tiuj ĉi adresoj, mi sendos ilin al vi;
kaj mi estas certa ke vi neniam bedaŭros ke vi estas fidintaj je
Esperanto por plezurplenigi viajn libertempojn. Por turistoj, la
granda helpo, kiun donas kono de la lingvo internacia vere estas
neforgesinda. Per ĝi, vi povas lerni multe da interesegaj aferoj,
kiujn alie vie tute ne eltrovus. Mi skribas tiujn ĉi liniojn
hodiaŭ ĉar la libertempoj jam alproksimiĝas. Mi ĉiam pliamas la
longajn tagojn de la printempo al la varmegaj, kaj ofte polvplenaj,
tagoj de la someraj monatoj. Tiel mi preskaŭ ĉiam elektis la Junian
monaton por bicikleta vojaĝo inter la belaĵoj de mia propra lando,
aŭ, pli bone, inter la montoj kaj lagoj de pli malproksimaj landoj,
kie troviĝas bonegaj vojoj, kaj kie la ĉiutaga vivado estas tiel
malsama je la nia. Sed sendube multaj el ni Esperantistoj deziras
forvojaĝi eĉ pli frue. Eble kelkaj el ni jam estos foririntaj
antaŭ la Pasko, kaj ĝia Aprila Esperantist. Al ĉiuj, kiuj
povas, mi kore konsilas vojaĝi alilande, kaj persone provi la
helpon, kiun la lingvo internacia donos.

Tamen mi havas duan, kaj ne malindan celon. Multaj el vi sendube
estas anoj de la fama _Cyclists' Touring Club_. Kaj vi jam scias ke
la _Touring Club de France_ estas la plej notinda helpanto de nia
kara afero en Francujo. Nu, ĉu la C.T.C. ne devas ankaŭ klopodi pri
Esperanto? Mi ĝin kredas, kaj mi fidas, ke antaŭ ne longe, ĝi
faros ion por la afero. En la _C.T.C. Gazeto_ de tiu ĉi Marta
monato, troviĝas artikolo pri la lingvo, kaj mi fervore petegas, ke
ĉiuj la Esperantistaj membroj de la C.T.C. skribu al la Redaktoro de
ĝia Gazeto, kaj diru ke ili estas interesitaj, kaj ke ili esperas ke
la C.T.C. klopodos pri Esperanto, same kiel la T.C.F. jam estas
farinta. Tionfarante, ĉiuj multe helpos nin, kaj gajnos koregan
dankesprimon de la tutmonda Esperantistaro.

  La Redaktoro.



LA LINGVO DE LA FLOROJ.

Originale verkita de Ben Elmy.


Mi ne intencas paroli pri la tiel nomata florlingvo, per kies helpo
timemaj amantoj iam kuraĝis malkovri la flamon de kaŝita pasio. Tiu
ĉi lingvo nur estis sistemo de silentaj signaloj; ekzemple, la
sopiranta ĉielblua Ne-min-forgesu; la modesta Violo de espero; la
delikatodora Resedo[3] anoncante ke "Miaj ecoj superas miajn
ĉarmojn"; la Rozo ruĝanta, emblemo de simpatio reciproka. Mi tute
lasos tion ĉi al la junuloj de la brula Oriento, kie, oni diras, la
fiktiva florlingvo fariĝis sperta sciado, kvankam nur iom komisiita
al la vulgara kaj malvarma nigro kaj blanko de libroj presitaj.

Sed en tia lingvo, la floroj nur utiliĝas kvazaŭ senvolaj iloj por
esprimi ian senton aŭ sciigon sole homan. Mi, do, plivolas pensi kaj
pensigi pri la lingvo kiun uzas la floroj mem, por sciigi siajn
proprajn dezirojn kaj bezonojn al aliaj vivaj estaĵoj; ĉu insekto,
ĉu birdo aŭ besto, ĉu eĉ la homo ankaŭ. Ĉe multe da belaj
floroj sia rasdaŭrigo mem dipendas de la apudesto de tiaj fremdaj
kunhelpantoj.

Tamen la floroj--kun siaj postfruktoj ne posedas vortojn aŭ eĉ
sonojn en sia lingvo; efektive, tio ĉi estas ankoraŭ nur "sistemo
de silentaj signaloj"; koloro, formo, odoro, gusto--jen estas la
solaj rimedoj de la floroj por altiri la insektojn kiuj
interfruktigos la geflorojn, kaj la birdojn aŭ bestojn kiuj poste
forportos kaj dissemos la semojn. Delogitaj de iom da mielo, la
abeloj, papilioj, favoj, muŝoj, aŭ skarabetoj, fariĝas ambasadoroj
de amo inter la senmovaj gefloroj; kaj rekompencitaj de bongusta
frukto, la birdoj aŭ bestoj fariĝas portantoj de semoj, nuksoj,
kernoj,--kies sufiĉa proporcio enteriĝos fine en tero freŝa,
malproksime de la parencaj floroj.

Sendube la diferenca konstruaĵo kaj ecoj de la diversaspecaj
floroj servas speciale por alvoki al tiuj ĉi la plej decajn kaj
taŭgajn senditojn, ĉu de la amo, ĉu de la propagando. Ankaŭ
estas fakto alcertiga, ke tiaj floroj kiaj bezonas nur la venton
por efektigi sian fruktigon, ĉiam estas floroj nerimarkindaj
pro koloro, formo, aŭ odoro; kaj neniam kreas mielon.

Ĉu la floroj aŭ kreskaĵoj havas ian konsciencon aŭ propran volon,
je siaj agoj aŭ funkciadoj? Ĉu vere "la kverko tremetas ĉe la unua
bato de la hakilo" kiel kantas la poeto? Antaŭ nelonge la
botanikistoj kutimis diri ke ĉiuj agoj de la floroj estas nur
funkciadoj aŭtomataj, sen propra volo aŭ inteligento de la floro
mem. La avo de la fama Charles Darwin estis, ŝajne, la unua
observanto kiu kuraĝis pensi kaj diri ke la kreskaĵoj posedas ion
analogian je la instinkto aŭ prudento de la vivuloj bestaj. Post nur
iom da jaroj, Wordsworth ankaŭ diris:--

  "Mi certe kredas--ĉiu kara flor'
  Ĝuadas la aeron kiun spiras."

Charles Darwin mem plibonigis kaj tre certigis la temon de sia avo;
kaj, en nunaj tagoj, Dro. J. E. Taylor verkis plej interesan kaj
mirindan libron pri la "Sagaceco kaj Moraleco de la Kreskaĵoj." Mi
devus ankoraŭ citi multe da verkistoj, anglaj kaj alilandaj--Shelley,
Tennyson, Lowell, Jefferies, Flammarion, Maeterlinck, Karr, k.t.p.,
sed mia spaco jam estas plenigita. Eble, ĉe estonta okazo, nia
estimata Redaktoro permesos ke mi skribu iom plu pri tiuj observemaj
verkistoj, kiuj havis kororelon por aŭskulti, kaj cerbon por
kompreni, la silentan paroladon de niaj humilaj gefratoj, la floroj.

  Ben Elmy.


FOOTNOTE:

[3] Mignonette.



DU FABLOJ DE LAFONTAINE.


_La Korvo kaj la Vulpo._--Belega korvo, sur arbo sidanta, tenis en
sia beko fromaĝon. Vulpo altirita de la bonodoro, diris al li: "Nu!
Bonan tagon, Via Korva Moŝto! Kiel bela vi estas! Kiom vi ŝajnas al
mi belega! Mi ne volas mensogi; se via voĉo estas tiel bela, kiel
estas via vestaĵo, vi estas la Fenikso el la loĝantoj en tiuj ĉi
arbaroj."

Ĉe tiuj ĉi vortoj, pro ĝojego eksaltis la korvo, kaj, por aŭdigi
sian belsonan voĉon, li larĝe malfermis sian bekon, kaj preterlasis
sian fromaĝon.

Tuj ekkaptis ĝin la vulpo kaj diris: "Mia bela sinjoro! Sciiĝu ke
ĉiu flatulo vivas per la aferoj de tiuj, kiuj kredas je li. Tiu ĉi
leciono sendube egalvaloras fromaĝon."

La korvo, hontanta kaj konfuza, ĵuris (sed iom tro malfrue) ke de
nun, neniu trompos lin.

_La Garolo[4] kaj la Plumoj de la Pavo._--Pavo ŝanĝis plumojn:
Garolo prenis ilin, kaj per ili sin vestis. Poste li aliris por
promenadi, tre fiera, inter aliaj pavoj. Li kredis ke li estis
eminentulo! Iu rekonis lin; ĉiuj lin mokis, kaj strangmaniere
senvestigis lin. Li rifuĝis ĉe siajn samulojn kaj ili forpelis lin.

Estas sufiĉe da dupiedaj Garoloj kiel li, kiuj ofte ornamas sin per
tio, kion ili ŝtelis al la aliaj: Oni nomas ilin "Verkoŝtelistoj."[5]
Mi ne parolos pri ili; ili ne estas indaj je tio.

  O.W. 7074 (Francujo).


FOOTNOTES:

[4] Jay.

[5] Plagiary.



LA ĈIELAJ PORDOJ.

Originale Verkita de J. H. Meyrick.


Riĉegulo kuŝis suferanta lite. Parencoj, amikoj, kaj konatuloj
ĉirkaŭstaris, sed li ne aŭdis plu. Ombroj de la morto ekmallumigis
liajn okulojn: la voĉoj de la ĉeestantoj ŝajnis al li forigi:
fine, eĉ la ĉambro malproksimiĝis.

Li estis vivinta multe da jaroj. Ĉio, kio povis ĝojigi la homan
koron, estis por li atingebla. Tiel estas la mona povo.

Li ne estis malbonulo, laŭ la ordinara signifo de tiu ĉi vorto; oni
eĉ povus diri, ke li estis bonulo; sed lia boneco estis de speco
negativa. Li ne faris multe da malbonaĵoj, sed certe li preskaŭ
neniam faris bonaĵon.

Nun ĉio estis finita. Teraj aferoj velkis el lia rigardo. Mirinda
malpezeco, al li nekomprenebla, lin posedis. Li kvazaŭ rapide flugis
tra la aero. Fine li sin sentis deviĝita halti en regiono lumigita
per miloj da gloraj radioj, elirantaj el nevidebla centro.

Ekgajante, li volis autaŭeniri. Subite estaĵo je dia beleco, aperis
el la lumo, kaj diris--

"Kion vi deziras tie ĉi, ĉe la ĉielaj pordoj?"

"Mi deziras eniri" respondis la riĉegulo.

"Amiko, ne estas eble, ĉar vi ne taŭgas. Dum via tuta vivo vi ĉiam
estis sinrigardema; vi neniam vin ĝenis pri la ĉagrenoj kaj
malfeliĉecoj de viaj similuloj. Tiu ĉi loko ne estas por tieloj.
Sed bone aŭskultu, amiko, via tera vivo ne ankoraŭ estas finita.
Zorgu, do, ke vi ne denove maluzu vian okazon."

Tion dirinte, la bela anĝelo malaperis.

La riĉegulo revenis teren kaj lia animo reeniris sian korpon.

Eĉ dum tiu ĉi mallonga tempo kiam lia korpo ne montris plu signojn
de vivo, kaj oni pensis ke li estis mortinta, lia riĉeco kreskigis
malamon je la koroj de la ĉeestantoj. Avaraj pensoj malamikigis
ilin, unu kontraŭ la alia. La riĉegulo vekiĝis. Oni lin gratulis
per simulitaj bondeziroj, kaj la ĉagrenitaj ĉeestantoj foriris.

La riĉegulo baldaŭ resaniĝis, sed la memoron de sia ĉiela veturo
li forgesis neniam. Lia nuna vivo estis tute malsimila al la antaŭa.
Li renoncis je ĉiuj luksaĵoj, kaj simple vivadis, kaj libere
donacis multe da mono por la plibonigo de la homaro.

En tago li denove malsaniĝis kaj ŝajne mortis. Alveninte ĉe la
ĉielaj pordoj, la glora anĝelo renkontis lin, kaj denove
malpermesis ke li eniru, dirante ke li ne taŭgas: "Mi scias ke vi
intencas diri al mi, ke vi libere donacis el via riĉeco. Mi jam
scias tion. Sed nur el via pleneco vi estas doninta. La tuto de tiuj
ĉi donacoj neniam kostis al vi eĉ senigeton. Foriru, amiko, restas
ankoraŭ por vi iom da tervivo. Sed memoru ke tiu ĉi estas la lasta."

La anĝelo tiam malaperis kaj, sopirante, la riĉegulo sin trovis
tere.

Li profunde konservis en la memoro tiun ĉi ĉielan sonĝon kaj fine
decidis disvastigi sian tutan bienon per bonagoj. Baldaŭ li fariĝis
malriĉegulo kaj sperte eltrovis la signifon de malriĉeco. Tiel, li
vere mortis, kaj alvenis al la pordoj gloraj. La bela anĝelo tiun
ĉi fojon parolis kun li pli ĝentile, kaj pli dolĉe ol antaŭe:
"Kara mia amiko! Ĉu vi pensas ke mi nun povas vin enirigi tra la
ĉielaj pordoj?"

"Ho! Sinjoro, mi pensis ke certe mi povus eniri. Vi bone scias ke mi
faris ĉion, kion mi povis por ĝin meriti."

"Mi scias ĉion, tamen pro tio mi ne prave agus, se mi vin enlasus."

Je tiuj ĉi paroloj, forturnis la kompatinda malriĉegulo. Li ŝajnis
tiel malfeliĉa ke eĉ la anĝelo sopiris, kaj diris: "Ne, restu do.
Mi ne estas dirinta ke mi ne vin enlasos. Mi nur diris ke la plimulto
da viaj agoj ne taŭgas por ke vi tien ĉi eniru. Tamen, el viaj
tutaj agadoj, estas almenaŭ unu, kiu gajnos por vi eniron tra tiuj
ĉi pordoj. Eble vi forgesis ĝin: Jen--" kaj tuj la malriĉulo vidis
antaŭ li, kiel en spegulo, preskaŭ forgesitan epizodon en sia
vivado. Ĝi okazis ne longe antaŭ lia morto, kiam li estis tre, tre
malriĉa. En tago, lacigite per longa piedveturo, li vojoflanke
ripozis. Li estis tre malsata kaj treege soifis. En saketo li posedis
malmulte da vinberoj, kaj peceton da pano: En botelo li ankaŭ havis
kelkajn gutojn da akvo, kiujn li trezore estis gardinta ĉar la
regiono estis dezerta, kaj estis sekega sezono. Manĝonte, li vidis
knabeton laŭtege plorantan. Videble la malgrandulo vojperdis kaj
sencele vagis. Tuj lia koro pleniĝis je kompato. Preninte la
knabeton en siajn brakojn, li trankviligis lin. Baldaŭ li eltrovis
ke la junulo estis per malsato kaj soifo svenonta. Li tuj donis la
tuton da sia pano, vinberoj kaj akvo, kaj plezure rigardis la
knabeton ĉion manĝi. Poste li portis la infanon kelke da mejloj
ĝis la proksima vilaĝo, kie li eltrovis la gepatran domon. Sen
atendante ian dankesprimon, li rapide forkuris, lacega, malsata kaj
soifanta, nesciante kie li trovus akveron aŭ panan peceton.

Tio ĉi pasis antaŭ li kiel sonĝa pentraĵo, kaj dum li miradis, la
anĝela voĉo diris "Ĉu vi nun komprenas, amiko mia! Ĉu vi ne nun
ekvidas ke antaŭe, kiam vi estis riĉegulo, vi ĉiam pagis, kaj
aliaj klopodis por vi. Sed je tiu ĉi okazo vi mem agis, vi mem
suferis. Eniru do la pordojn ĉielajn!"



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 6._

_April, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  The Esperanto Gazette for the spreading
  of the International Language....

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE LONDON ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS

                                                     Page
  Editor's Notes                                       81-83
  Science Notes                                           83
  Maltese Proverbs                                        84
  Two Fables                                              84
  Italian Conscription (by Clarence Bicknell)             85
  The Green Man (by Edward Metcalfe, Esq., M.A., Oxon) 86-87
  The Birth of Esperanto, continued from pages         76-78
     (translated by John Ellis)                        87-90
  The Tempest, continued (translated by A. Motteau)       91
  Correspondence Notes                                    92
  A Visit to the House of Commons (by Miss Lawrence)      93
  Various Items of Interest                               94
  Grammatical Synopsis                                 95-96



  FOR FREE PARTICULARS write to
  the HON. SECRETARIES of
  ESPERANTO SOCIETIES at

  BOURNEMOUTH, I. F. H. Woodward, Esq.,
  Norwood, St. Swithin's Road.

  DUBLIN, C. Fournier, Esq.,
  Celtic Association, St. Stephen's Green.

  EDINBURGH, Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  GLASGOW, J. Hunter, Esq.,
  138, Darnley Street, Pollokshields.

  HUDDERSFIELD, G. H. Taylor, Esq.,
  13, Birkly Hall Road.

  KEIGHLEY, J. Ellis, Esq.,
  Compton Buildings, Bow Street.

  LEEDS, J. E. Wyms, Esq.,
  2, Marlbro' Grove.

  LONDON, H. Bolingbroke Mudie,
  41, Outer Temple, W.C.

  NEWCASTLE, H. W. Clephan, Esq.,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PLYMOUTH, J. A. Thill, Esq.,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
  21, St. George's Square.

  TYNEMOUTH, Alan F. Davidson, Esq.,
  26, Park Crescent, N. Shields.

  WIMBLEDON, W. Inge, Esq.,
  Spencer College, Wimbledon.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who
will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



To Interest Your Friends,

Send 2/6 to the Librarian, P. HOWARD, Esq., The Bungalow, Cranes
Park, Surbiton, for 6 copies of No. 52. These can subsequently be
returned with 1/3 extra, and exchanged for The Complete Text Book if
desired.



THE NEWEST PERFUME.

ESPERO.

  Green and Gold Label printed
  in Esperanto.

Price 1/-. Post free, 1/1.

GEO. C. LAW, 394, King's Road, Chelsea,
London, S.W.



[Image: Esperanto Postcard]

WHAT IS ESPERANTO?

THE Second Language for all Nations. Already about 100,000 persons
know it. When travelling abroad, for business or pleasure, you will,
all over Europe, find friends ready to converse or correspond in this
simple and euphonious language. The wonderful simplicity of its
grammar will surprise you. There are no exceptions to its rules;
spelling is phonetic. Englishmen will find it very easy to learn.

For Complete Text Book, send 1s. 8d. to--

  Hon. Sec., ESPERANTO CLUB,
  41 Outer Temple, London, W.C.

A Language of lifelong utility; yet easily learned in odd moments.

Facsimile of the Esperanto Postcard.

On Best Ivory Card, 1/1 for 50.

Please state whether Inland or Foreign.



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.


  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  The Hon. Sec., Esperanto Club, 41, Outer Temple, London, W.C.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtral.
  CANADA.--A. Saint Martin, Esq., 79, St. Christopher Street, Montreal.
  FRANCE.--M. Paul Fruictier, Boulevard Arago 27, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--G. B. Smith, Esq., 19, Wiborg Quay, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.
  TRINIDAD.--Geo. O. Messerly, Esq., Port of Spain.


_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtsignoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._


No. 6.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.

APRILO, 1904.



IO NOVA SUB LA SUNO.


Antaŭ ne longe mi ricevis bone presitan sed misteran libreton, nome:
_Tri L. Zamenhofin kansainvälinen apukieli Esperanto. Kielioppi
sekä Esimerkki ja Harjoitussarja. Suomenkielelle Muodostaneet._

Mi unue pensis ke ĝi estis nova mistera Volapük, sed baldaŭ
eltrovis ke la kunfratoj en la _Lando de Lagoj kaj Marĉoj_ nun havas
sian propran Esperantan Lernolibron (72 pagoj, 1s.).

Ĝis nun ne estas multe da Esperantistoj en Finlando, kaj la
ekzistantoj devis sendube lerni per la Sveda Lernolibro de Dro.
Henriclundquest.

Nun, espereble, nia Esperantistaro gajnos multajn rekrutojn inter la
anoj de tiu ĉi malmulte konata lando.

Eble la legantoj estos interesitaj je kelkaj vortoj pri tiu ĉi
lingvo, kiu tute ne similas al la plimulto da Eŭropaj lingvoj. Nek
Romanika, nek Germanika, la Finlandlingvo estas iom simila al la
Turka, Tartara, Lapa, kaj Magjara. Estas membro de la Turania
lingvofamilio.

La Substantivoj neniam ŝanĝiĝas, sed, por montri nombron, kaj
sekson, aliaj vortoj aldoniĝas. Prepozicioj kaj Pronomoj estas
aldonitaj al la vortoj kiujn ili rilatas. La verbo havas nur tempojn
estantan kaj estintan. Kiam oni deziras uzi la estontan, oni aldonas
vorton al la estanta.

Vere, je la unua impreso, tiu ĉi lingvo ne ŝajnas esti belsona, sed
la kritikisto Rask opiniis, ke ĝi estas la plej belsona el ĉiuj
naciaj lingvoj.

Por atesti je la rapida progreso farita de Esperanto en la
civilizita mondo estas ja grava afero, ke oni povas citi lernolibrojn
en tiaj malmulte konataj lingvoj, sed alia fakto nun sin prezentas
por montri tiun ĉi progresadon.

La longe atendita _Internacia Scienca Revuo_ nun eliris, kaj kredeble
plaĉos al tiuj, kiuj ĝin senpacience atendis. Kvankam ĝi aperis
nur je la fino de la Februara monato, oni ĝin nomas Januara numero.
Oni do petas ke la abonantoj memoru ke ĝi enhavas revuon de la
sciencaj agadoj de la antaŭa monato.

La eksteraĵo kaj enhavo estas tre bonaj, kaj mi esperas ke la
sindonema Sro. Fruictier trovos multe da Kunlaborantoj kaj Abonantoj,
por ke la Revuo estu tute sukcesplena. Jen malmultaj eltiraĵoj el la
antaŭparolo.

"Antikve oni diris: _Nil novi sub sole_; ni povas nun proklami:
_Io nova sub la suno_. Jen aperas pruvo, palpebla pruvo, ke
Esperanto kreskas, progresas, vivas. Fondo de Internacia scienca
Revuo, redaktata nur en lingvo artefarita, estas ja fakto novega
signifega, promesplena. Forpasis periodo de pura filantropio; alvenas
rapide tempo de praktika, de vere utila uzado de Esperanto.... Ni
klopodos ja doni tradukojn de verkoj plej gravaj; ni analizos tiujn,
kiujn ni ne povos traduki pro manko da spaco; fine ni raportos
mallonge pri enhavo de diverslandaj sciencaj organoj... La mondo, kiu
mokis, kiu nin nomis utopiistoj, la mondo devos tiam penti sian
propran frenezecon. Al vanaj kontraŭdiroj ni povos nun kontraŭmeti
faktojn; al avidemo proponi laŭvole riceveblan profiton; al malfamaj
malamikoj ni povos rebati per gloraj nomoj de nia patronaro kaj
kunlaborantaro. Tia estas nia celo. Niaj amikoj ne lasu perei
senfrukte nian entreprenon. Ni faris levilon potencegan; kiel
Arkimedo, mankas al ni nur apogloko. Apogon ili donu al ni: ni kune
levos la mondon."

Kiam oni konsideras pri tio, ke ĝis nun scienculoj ne povas
eksciiĝi pri ĉiuj novaj sciencaj esplorintaĵoj, se ili ne
komprenas almenaŭ la Anglan, Francan, kaj Germanan lingvojn, oni
klare vidas ke tiu ĉi scienca organo povos esti tre utila al ili.

La Revuo eliradas ĉiumonate, enhavas tridek du paĝojn, kaj la
abonpago (7 frankoj) estas akceptata ĉe 41, Outer Temple, W.C.

Tiu ĉi estas la sesa numero de The Esperantist, kaj, dum la
duonjaro de sia vivado, ĝi gajnis tutmondan legantaron. Nunatempe
pli ol tridek procento da la abonintoj loĝas alilande. La Redaktoro
opinias ke estos tro interese se la amikoj afable sendadus
artikoletojn kaj leterojn pri la _ĉiutaga vivado, notindaj
kutimoj, k.t.p., de siaj propraj landoj_. En Esperanta Gazeto pli ol
en alia, oni devus atendi tiajn interesajn sciigojn; kaj, se niaj
amikoj tiel faros, la diverslandanoj multe lernos pri siaj najbaroj,
ĝis nun preskaŭ nekonataj. Por komenci, en tiu ĉi kajero estas la
artikoloj pri la _Militaj Rekrutoj en Italujo_, kaj la _Unuaj
Impresoj pri la Angla Parlamentejo_. Se tiuj ĉi interesas, ni esperu
ke multe da similaĵoj poste aperos. Nunatempe oni ofte forgesas ke
la legado povas tiel instrui, kiel amuzi. Rigardu la reklamon de unu
el niaj samtempaj Gazetoj: "Tiu ĉi Gazeto nur ekzistas por amuzi, ne
por instrui!!" Se amikoj kunhelpos, The Esperantist celos je
instruado kaj amuzado.

  La Redaktoro.


SOMETHING NEW UNDER THE SUN.


A short time since I received a well-printed but mysterious booklet,
entitled: Tri L. Zamenhofin kansainvälinen apukieli Esperanto.
Kielioppi sekä Esimerkki ja Harjoitussarja. Suomenkielelle
Muodostaneet._

At first I thought it was some new mysterious Volapük, but soon
discovered that brethren in the _Land of Lakes and Marshes_ now have
their own Esperanto textbook (72 pages, 1s.).

Up to the present there are not many Esperantists in Finland, and
those who already exist must, doubtless, have learned from the
Swedish Textbook of Dr. Henriclundquest.

It is now to be hoped that our Army will gain many recruits among the
dwellers in this little-known land.

Possibly readers will be interested by a few words on this language,
which is quite different from most European tongues. Neither Romance
nor Teutonic, Finnish somewhat resembles Turkish, Tartar, Lapp, and
Magyar. It is a member of the Turanian family.

The Substantives never vary; but, in order to indicate number, sex,
etc., other words are added. Prepositions and Pronouns are added to
the words to which they refer. The verb has only Present and Past
tenses. When desirous of using the Future, one has to add another
word to the Present.

Truly, at first sight, this tongue does not seem to sound well, but
the critic Rask considered it to be the most euphonious of all
national languages.

In testifying to the rapid progress made by Esperanto in the
civilised world, it is assuredly important to be able to cite
grammars in such little-known idioms, but another circumstance now
presents itself to indicate this continued progress.

The long-expected _International Scientific Review_ is now published,
and should please all who have impatiently awaited it. Although
appearing only at the end of February, it is styled the January
number. Subscribers are requested to bear in mind that it contains a
review of the scientific events of the preceding month.

Both exterior and contents are very good, and I hope that the devoted
M. Fruictier will find many Collaborators and Subscribers, so that
the Review may be thoroughly successful. Here are a few excerpts from
the foreword.

"Of old it hath been said: Nothing new under the sun; we can now
proclaim: Something new under the sun. Here is a proof, a palpable
proof, that Esperanto grows, progresses, lives. The foundation of a
scientific Review edited wholly in the international language is
assuredly a most novel, significant event, full of promise. Past is
the period of pure philanthropy; speedily comes the time of a
practical, of a really useful employment of Esperanto.... We shall
take steps to give translations of highly important works; we shall
analyse those which, for lack of space, we cannot translate; finally,
we shall report in brief the contents of the scientific organs of
divers lands.... The world, which has mocked, which has called us
Utopians, the world will then have to repent its folly. To worthless
objections we can now submit facts; to the self-seeking offer
immediate benefit at will; insignificant opponents we can refute by
the celebrated names of our renowned Patrons and Collaborators. Such
is our purpose. May our friends not permit our enterprise fruitlessly
to perish. We have created a most powerful lever; like Archimedes, we
now need but a fulcrum. Give us that fulcrum, and, together, we will
raise the world."

Considering that, up to the present, scientific men cannot become
informed of the new results of scientific research unless they know
at least English, French, and German, it is quite obvious that this
scientific organ can be very useful to them.

The Review is published monthly, contains 32 pages, and the
subscription (6s.) can be sent to 41, Outer Temple, W.C.

This is the sixth number of The Esperantist, and, during the
half-year of its existence, it has gained a world-wide circulation.
At present more than thirty per cent. of the Subscribers dwell
abroad. The Editor believes it would be most interesting if friends
would kindly send _short articles and letters about the daily life,
memorable customs, etc., of their own lands_. In an Esperanto
Gazette, more than elsewhere, such interesting information should be
expected; and, if our friends will do this, the inhabitants of divers
lands will naturally learn much about their hitherto almost unknown
neighbours. As a beginning, in this issue are the articles on
_Italian Conscription_ and _First Impressions of the Houses of
Parliament_. If these prove interesting, let us hope that many
similar items will be forthcoming. At present one often forgets that
reading can instruct, as well as amuse. See the advertisement of one
of our contemporaries: "This Gazette is only to amuse, not to
instruct!!" If friends will coöperate, The Esperantist
purposes to instruct and amuse.



SCIENCAJ AFEROJ.


Oni nun ekkredas ke la Aŭroro, tiu sorĉanta lumo de la polusaj
regionoj, estas produktata per la ago de elektronoj, elsenditaj el la
suno, je _Kruptono_, la nove eltrovita elemento en nia aero.

     * * *

Doktoro Searle, Urbestro de Dartmouth, antaŭmetas la teorion ke
ftizo kuraciĝas per inokulado de baciloj pli fortaj ol tiuj de la
ftizo. La rezultato estas ke ili mortigas la ftizajn bacilojn, kaj
ili mem mortiĝas. Tiu ĉi rimedo malsimilas tiun de Dro. Koch, kiu
inokulis per _tuberklin'o_ kiu formiĝas per la ftizaj baciloj. Dro.
Searle petas ke oni sendu al li tiujn, kiuj preskaŭ certe mortiĝos
antaŭ ses aŭ dek monatoj, kaj li diras ke li kuracos ilin.

     * * *

Eksperimentoj faritaj de Doktoro W. Johannsen ĉe Copenhagen, montras
ke la neaktiveco de kreskaĵvivo, simila al tiu, kiu okazas dum
la vintro, povas per kloraformo kaŭziĝi. Poste la kreskado
plirapidiĝas, kaj la kreskaĵo floras pli baldaŭ ol nature. Tiuj
ĉi eksperimentoj ne estas sendanĝeraj, ĉar, se la aero eniros en
ĉambron per kloraformo plenigitan, kaj alumeto apudiĝos, grandega
eksplodo okazos.

     * * *

Ĉiuj estas aŭdintaj pri la "X Radioj"; iuj pri la α β kaj γ
radioj de radiumo; sed nur malmultaj pri la "N Radioj," kiujn Sinjoro
Blondlot eltrovis. Li rimarkis ke, rigardante la ciferplaton de
horloĝo en malbone lumigita ĉambro, ĝi ŝajne pliklariĝas kiam
oni fleksis pecon da ligno apud la okulo de la rigardanto. Li kredas
ke la fleksita ligno elsendas radiojn, kiuj farigas la okulon pli
senteman. Oni trovas ke briko submetiĝita je la suna lumo ankaŭ
elsendas similajn radiojn.

     * * *

Propono antaŭmetiĝis ke la radio-aktiveco de radiumo eble povus
esti helpata per la bombardado do siaj propraj radiecoj. Se
tiu ĉi estu korekta, iom da radiumo, kiam disigita inter
amaso de peĉblendo, estus malpli aktiva ol kiam centriĝita en
malgranda spaco. Por pruvi tion, Profesoro Rutherford mezuris la
radio-aktivecon de radiumbromido malfluida, kaj ankaŭ solvita
en pli ol milfoje ĝia propra kvanto da akvo. Li ne trovis ian
mezureblan malsamecon inter la du provoj. Tio montras ke, inter
tiuj ĉi limoj, la radio-aktiveco de radiumo ne ŝanĝiĝas per sia
propra grandega radieco.

Sendube ĉiuj el niaj legantoj memoras la interesan artikolon pri
Radiumo, de Sir William Ramsay, en la Januara Esperantist.

Ni plezure vidas ke niaj Belgaj amikoj tradukis tiun ĉi gravan
artikolon en la Francan lingvon, kaj ĝin presigis en "Annales de
Pharmacie."



EL SHAKESPEARE'S SONNETS.


  Ho, kiom multpli bela belo ŝajnas
    Per la dolĉeco kiun vero donas!
  Pli ĉarma brilas la ĉarmega rozo
    Naskante bonodoron en ripozo.
  Venenaj floroj ankaŭ povas brili;
    Rozkoloritaj ofte staras ili,
  Dorne pendantaj, rozojn similadas,
    Kaj petolemaj somervente ludas:
  Sed ili sole por sin montri venas,
    Sename vivas kaj neniun benas--
  Dum viva rozo nutras bonodoron,
    Perfumo ĝi fariĝas, mortan horon.

  Esperantigis A.M., 6266.



LERTAJ RESPONDOJ.

Verkitaj de Philip de Bono (8707).


I. Kiam Frederiko II., Reĝo de Prusujo, estis vojaĝanta kune kun
sia frato Henriko tra la Silesaj provincoj, kiuj antaŭ ne longe
estis venkitaj, li foje vidis belegan kastelon, kiu fariĝis
monaĥejo.

Li iris ĝin viziti, kaj la ĉefa monaĥo montris al la reĝo ĉiujn
interesajn pentraĵojn, skulptaĵojn, kaj la bibliotekon en kiu estis
multaj belaj libroj.

Kiam la reĝo estis forironta, li demandis al la monaĥo ĉu li havis
bezonon ian. Li respondis, petante ke la reĝo ordenu ĉiujare du
novulojn--ĉar tiatempe la ordeno estis malpermesita.

"Nu," respondis la reĝo, "mi ĝin permesas, kaj mi mem sendos la du
unuajn novulojn."

Tiam, turninte al sia frato, li diris en la Angla lingvo, kiun li
supozis esti nekomprenebla al la monaĥo: "We will send these holy
men a couple of asses" ("_Ni sendos du azenojn al tiuj ĉi
sanktuloj._")

Kiam la monarĥo estis eniranta en sian veturilon, la monaĥo, kiu
komprenis tiun ĉi frazon, respekte diris: "Mi antaŭmetas alian
peton, Via Reĝo Moŝto. Ĉu Vi permesos ke ni donu al tiuj ĉi du
novuloj, kiujn Vi sendos al ni, Vian nomon, kaj tiun de Via frato?"

II. Foje, ĉe la ĉiujara ekzameno en unu el la ĉefaj lernejoj en
Dorsetshire, lerta knabo demandiĝis de la direktoro:--

"Ĉu vi scias iajn el la efikoj produktataj de varmeco kaj de
malvarmeco?"

"Jes, Sinjoro, tiu etendigas kaj tiu ĉi kuntirigas."

"Nu, mia knabo, vi bone respondis. Ĉu vi ankaŭ povos doni al mi
ekzemplon?"

"En la somermezo la tagoj estas la plej longaj, kaj en la vintro la
plej mallongaj."



MALTAJ PROVERBOJ.


1. Kisu la manon, kiun vi deziras tranĉota.

2. Ne estas rozoj sen dornoj.

3. Oni ne mezuras homojn per piedoj.

4. La aero havas sian okulon, kaj la muro havas sian orelon.

5. La bovon oni ligas per liaj kornoj, la homon per lia vorto.

6. Tiu, kiu aĉetas fiŝojn en la maro, manĝos ilin putraj.

7. Nova najlo formetas la malnovan.

8. Pli forta estas la parolo de Maltano, ol la parolo de la reĝo.

  (8108).



FABLOJ.


_La Lupo kaj la Ŝafido (La Fontaine, Libro 1, fablo X)._--La rajto
de la plej forta estas ĉiam la plej bona. Ni tion volas montri tuj.

La ŝafido trinkis el fluo de pura akvo. Alvenis malsata lupo, kiu
serĉis aventuron, kaj kiun malsato allogis en tiujn lokojn.

"Kiu cin tiel maltimigis malklarigi mian trinkaĵon?" diris tiu besto
furioze; "Ci estos punata pro cia maltimego."

"Sinjoro majesto," respondis la ŝafido, "Via Lupa Moŝto ne
koleriĝu, sed plivole rigardu, ke mi trinkas el la fluo pli ol dudek
paŝojn pli malsupre, kaj ke mi sekve nepre ne povas malpurigi vian
trinkaĵon."

"Ci malpurigas ĝin," rediris tiu kruela besto, "kaj mi scias ke ci
de mi malbone parolis pasintan jaron."

"Kiel mi estus ĝin farinta, ĉar mi ne estis naskita; mi ankoraŭ
mamnutriĝas je mia patrino."

"Se ne estas ci, estas do cia frato."

"Mi havas nenian."

"Estas do iu el la ciaj; ĉar vi ne ofte indulgas min, vi, viaj
paŝtistoj kaj hundoj. Tion oni diris al mi; mi devas venĝi min."

Tiam en la fundon de la arbaroj la Lupo forportis kaj manĝis ĝin
sen alia procesformo.

  _Tradukis_ H. Boucon.


_La Vulpo kaj la Leono (Esopo)._--Vulpo, kiu neniam ĝis tiam vidis
leonon, estis tiel terurigita je la unua fojo kiam li renkontis unu,
ke li preskaŭ mortis pro timo. Kiam, tamen, li renkontis lin je la
dua fojo, kvankam li ankoraŭ tre timis, li ebliĝis kaŝi sian
timecon. Sed, kiam li vidis lin la trian fojon, Vulpo fariĝis tiel
kuraĝega, ke li ekmarŝis al li, kaj maltime demandis: "Kiel vi
sanas?"

_Troa kutimiĝo naskas malestimon._

  (6266).



Kampara paroĥestro foje sciigis la aŭdantaron jene: "Ĉar estas
tiom da infanetoj, ili estos baptataj je ambaŭ finoj tiun ĉi
posttagmezon."

     * * *

Dum la militado en Suda Afriko, maljuna virino eniris kamparan
butikon dum varmega vetero.

La butikisto diris: "Ĉu ne estas malbonege pri tiu ĉi militado!"

La maljunulino respondis: "Jes, sed ili havas por ĝi bonan veteron!"

  8276.



LA MILITAJ REKRUTOJ EN ITALUJO.

Originale verkita de CLARENCE BICKNELL.


En Italujo ĉiujare kelkaj el ĉiuj dudekjaraj junuloj estas lote
elektitaj por la milita servado, kiu daŭros dum du aŭ tri jaroj.
Kelkaj estas liberigitaj, ekzemple la sola filo, aŭ la dua filo se
la unua jam servadis, kaj nature ĉiuj, kiuj havas ian korpan
difekton.

Antaŭ la tago de la loteltiro, tiuj ĉi junuloj el la sama urbo aŭ
vilaĝo elektas prezidanton kaj kasiston. Tiu ĉi tenas la
monoferadojn, po ĉirkaŭ dek frankoj, kaj tiu determinas la detalojn
por la venontaj festoj. La antaŭan tagon ĉiuj kunvenas matene, kaj
eble trinkas glason da vermuto, la plej estimata el la likvoroj,
almenaŭ en norda Italujo, kaj poste ili kunpasas la tutan tagon
kantante kaj kriegante. Ofte ili luas gurdon, kaj en la salonoj, kie
la eniro estas permesita, ili dancas ĝojege. Fremduloj kiuj aŭdas
la bruegon la tutan tagon, kaj vidas la duonfrenezan junularon,
kredas ke ili estas Italaj "Hooligans," aŭ duonebriaj. Sed en
Italujo estas malmulte da ebriuloj, kaj la junuloj malofte
trotrinkas, kaj eĉ trinkinte tro da vino ili ne iĝas malpacaj kaj
malbonaj, sole gajegaj.

Sed pliofte ili luas omnibuson aŭ fiakron, aŭ iras vagonare al la
proksimaj urboj.

Morgaŭ ili ĉiuj iras urbdomon, kie prezidas la urbestro, kaj tiam
laŭ ordo alfabeta, ili eltiras numeron el urno.

Tiu, kiu eltiras altan numeron estas certe "savita," kiel oni diras,
sed kiu tiras la plej malaltajn numerojn devos certe servadi.

Finiginte la eltiron, ĉiuj foriras kun la biletoj de siaj numeroj
metitaj sur la ĉapeloj, kaj kuntagmanĝas. Poste ili rekomencas la
hieraŭajn amuzaĵojn, sed pli freneze, ĉar tiuj, kiuj eltiris bonan
numeron saltas kaj kantadas je ĝojo, kaj la aliaj faras same por pli
bone kaŝi aŭ forgesi siajn ĉagrenojn.

La trian tagon ili faras preskaŭ same, post kiu la monoferadoj estas
elspezitaj, kaj certe la junuloj, lacaj kaj raŭkaj pro la kriegado,
kantado, kaj senĉesa babilado, estas enuitaj.

Sed post du aŭ tri monatoj, venas la tago por la vizito al la
kuracisto, kaj ree la bando, eĉ tiuj, kiuj ne iros al la servado,
kunripetas la festojn dum tri tagoj.

Laŭ mia opinio kaj observadoj, tiu ĉi sistemo de deviĝa milita
servado estas tre bona. La disciplino plibonigas kaj edukas la
junulojn, precipe tiujn el la kamparo.

Dum la unuaj monatoj ili nature iom suferas, sed poste ili ĝuas la
vivadon kune kun tiom da samaĝaj kamaradoj. La junaj militistoj
estas ĉiam kaj ĉie estimataj, eĉ amataj. Ili vidas belajn urbojn,
aŭ konatiĝas kun la montoj: ofte la nordanoj estas senditaj al la
sudaj provincoj, kaj la rekrutoj el la malpli civilizitaj sudaj
provincoj venas norden.

En la teatroj kaj en aliaj lokoj de amuzaĵoj, la militistoj nur
pagas duonpreze, sekve oni vidas ilin la dimanĉojn en la teatroj,
kie ili, po malpli ol unu ŝilingo, pasigas tri aŭ kvar horojn
trankvile aŭskultante al bonega muziko, kaj al famaj kantistoj. Kaj,
post la finiĝo de la servado, ili ĝuas la memorojn pri la
estinteco, kaj ĉie renkontas amikojn, ĉar la jaroj de la servado
estis por ili kiel la niaj pasigitaj en lernejo, kolegio, aŭ
universitato.

La plej populara kanto el ĉiuj verkitaj dum la jaroj de la militado
por la memstareco de Italujo, estas "_La adiaŭ de la Memvolulo al
lia Amantino._" Tiun ĉi la rekrutoj kaj la rekrutotoj konas kaj
kantas tre energie, kvazaŭ ili mem estas forirontaj bataladi. La
advokato, Carlo Bosi, la verkinto, skribis: "Mi venas por diri
adiaŭ" ("Io vengo a dirti addio") sed subite la popolo ŝanĝis la
unuan linion, kaj la aŭtoro volonte akceptis la korektaĵon. Nun ĝi
komencas "Adiaŭ, ho belulino!" ("Addio, mia bella, addio.")

Jen estas la laŭvorta traduko.

LA ADIAŬ DE LA MEMVOLULO AL LIA AMANTINO.

  Adiaŭ, ho belulino!
    L'armeo al la fronto
  Foriras; se mi haltus,
    Eterna estus honto.

  Ne ploru! mi spereble
    Revenos, ho anĝelo!
  Aŭ, en batal' mortinte,
    Vin vidos en ĉielo.

  La glavon, la pafilon,
    Mi portas, kaj pistolojn;
  Je l'sunleviĝ' mi diros
    La adiaŭparolojn.

  Turnestron mi surmetis,
    Per tuta prepareco!
  Mi, vir' kaj militisto!
    Vivu la libereco!

  Militi mi ne iros
    Kontraŭ patrujaj bandoj!
  Sed la fremdulojn peli
    El la Italaj landoj.

  De longe per tiranoj
    Ni estas suferantaj;
  Mi iras Lombardion
    Kontraŭ la subpremantoj.

  Ho! la pasioj estas
    Teruraj; sed la morto
  Por gajni liberecon
    Estos belega sorto.

  Kun tiom da aliaj
    Mi ankaŭ mortos--eble--
  Sed ne maltrankviliĝu!
    Mi mortos honoreble.

  Se mankus la novaĵoj
    Pri via vir' amanta,
  Per kuglo mortigita,
    Ne estu sopiranta.

  Mi ne vin lasos sole;
    Ĉar restos la trezoro;
  Kaj li sin konsolados;
    La fil' de mia koro.

  Jen! la trumpet'! l'armeo.
    Foriras; ne min tenu!
  Al filo kison donu,
    Kaj libereco venu!



LA VIRO VERDA.

Originale verkita de EDWARD METCALFE, M.A. (Oxon).


Estis en la preĝejo de malgranda vilaĝo, ke mi renkontis la
lamulon.

Mi ekzamenadis iom atente la eksteraĵon de bela antikva kesto.
Subite li diris: "Tiu ĉi kesto ĉiam rememorigas al mi la plej
strangan episodon de mia vivo:--tiel stranga, ke mi timas ĝin
rakonti, ĉar mi estas preskaŭ certa, ke neniu povos ĝin kredi."

Kompreneble mi tuj certigas lin pri mia kredemo.

"Sendube," li diris, "vi rimarkis la kastelon. Estas tie tre granda
ĉambrego. De longe oni nomas ĝin 'La Fantoma Ĉambro,' ĉar oni
diras, ke fantomo tie promenadas tute verde vestita, pro kio oni
donas al li la nomon de 'La Viro Verda.'"

La muroj estas de grandega dikegeco, ĉar la kastelo estas tre, tre
antikva; enkadraĵoj el nigra kverko tute kovras kaj kaŝas tiujn ĉi
murojn. La netapiŝita planko estas el la sama materialo, kaj antaŭ
kelkaj jaroj oni tute malplenigis la ĉambregon je la meblaro. La
pordo troviĝas ĉe unu ekstremaĵo de la ĉambro, kaj enirinte, oni
havas je la dekstra mano, kvin altajn fenestrojn; sed ekstere la
densa foliaro de multaj grandaj arboj malhelpas eniri la lumo,
cetere, sur la vitroj mem estas grandaj blazonŝildoj.

Ĉambregon pli malgajigan mi neniam vidis, nek ĉambregon pli
konvenan por tia vizitanto.

Mi tute forgesas, pro kio mi estis enirinta en la ĉambregon, sed,
kiam komenciĝas la historio, mi estas ĉe la flanko plej malproksima
de la pordo.

Subite mi aŭdis ĉu arĝentan sonorilon?

Ne pli klara kaj pura estas la voĉo de la Sinjorino.

La pordo malfermiĝas; tra la malfermaĵo vidiĝas la teruriĝaj
vizaĝoj de la servistaro, kaj, kiel radio de lumo, dancema, gajema,
ŝi eniras nia kara Sinjorino, kiu tuj ekridis tutkore la tutan
fantomaron.

Fermante la okulojn, mi revidas ŝin; kaj denove mi aŭdas la
ridantan belan voĉon: "Ho! Malsaĝuloj, kion vi timas? Estas nenio
tie ĉi." Tiam per mokema voĉo ŝi aldonas: "Se la Viro Verda vere
ekzistas, mi donas al li la inviton, ke li dancu nun kun mi.

Ho, teruraĵo! Kiel respondo je ŝiaj vortoj, en la ĉambro aperas la
Viro Verda mem.

Sammomente la pordo bruege fermiĝis: kaj la fantomo kaj la Sinjorino
restas vizaĝo je vizaĝo kaj mi vidas kvazaŭ rebrilatan do ŝiaj
vangoj la verdecon de lia antikva vesto.

Kvankam treege paliĝinta, ŝi tamen per kuraĝa mieno ĝentilege lin
salutis, kaj per mallerta movo li redonis la saluton. Li etendas la
manon, kaj kiel ensorĉata, ŝi ĝin prenis.

Tiel mi estis terurigita, ke unu momenton mi restis tute senmova.
Tiam, por tiel diri, mi vekiĝis el la sonĝo, kaj rapidas
alproksimiĝi. Sed mi estas lama, kaj marŝas nur tre malrapide.

Antaŭ ol mi povas alveni al ili, subite ili ambaŭ malaperas en la
muron. Vane mi frotis la okulojn. Nek la Viro Verda, nek la Sinjorino
estas videblaj, kaj alveninte al la loko, kie ili malaperis, mi
trovis nur la nerompitan supraĵon de la nigraj enkadraĵoj....

Post dudek minutoj ni sukcesis trovi kaj malfermi la kaŝitan pordon.
En la dikaĵo de la muro estas mallarĝa tunelo, kaj flanke de ĝi ni
trovis la korpon de la Sinjorino...."

"Ĉu la Sinjorino estis do morta?" mi diris, rimarkante ke la lamulo
silentiĝis.

"Je la momento mi ja kredas tion, sed ŝi nur svenis. Oni venigis la
kuraciston, kaj li trovas ŝin babilantan pri la Viro Verda. Febro
ŝin atakas, kaj ŝi iom freneziĝas. "La krizo estos post tri
tagoj," diris la kuracisto. "Ŝi tiam havos sian plenan sencon, kaj
se oni povos prezenti al ŝi senduban pruvon ke la ŝajniganta
fantomo nur estas, kiel mi kredas mem, mortema homo, ŝi rapide
resaniĝos. Sed se ŝi ankoraŭ kredos ke ŝi vidis veran fantomon,
certege ŝi mortiĝos."

Ve la malgaja sorto! Kiel ni povos pruvi tion? Kaj ni ĉiuj amas la
Sinjorinon...." "Sed la kesto," mi diris. "Kial la kesto memorigas al
vi pri tio ĉi?"

"Tuj mi ĝin diros al vi," li respondis. "Ĉe tiu tempo ni havis tre
kleran preĝejoteniston, veran konantulon pri ĉiuj malnovaj
legendoj. Li rakontis al mi longan historion pri la Viro Verda kaj,
malferminte tiun ĉi antikvan keston, li montris la vestojn, kiujn
portadis la Viro Verda mem dum sia vivado antaŭ ducent jaroj: _Ili
estis la vestoj mem, kiujn mi vidis portatajn de la fantomo._

Laŭ metio, la preĝejotenisto estis ankaŭ lignaĵisto, kaj je la
tria tago, mi havis okazon viziti lian laborejon. Ĝi troviĝis en
loko tre senhoma, kien oni alvenis per vojeto trapasanta tra kampoj
tute plenaj je la orafloroj arbetoj de la dornstipo (_ulex
europaeus_).

Alveninte mi vidis malgrandan konstruaĵon de du etaĝoj; la unua el
briko, kie la lignaĵisto tenas sian materialon, kaj la dua, la
laborejo mem, el ligno. Sed ĝi havas tiom da fenestroj, ke eble
estas pli bone diri "el vitro." La pordo estis ĝuste en mezo, kaj
oni supreniris per krutega ligna ŝtuparo.

Suprenirinte, mi trovis tie la lignaĵiston kaj lian junan lernanton;
kaj mi rimarkis en la mastro strangan maltrankvilecon. Ŝajnis al mi
ke la lignaĵisto estas treege kolerema, kaj la junulo egale timema.

Mi komencis paroleti kelke da vortoj, sed neniam mi finis la frazon.
La lignaĵisto rigardis min, kaj laŭ la rapideco de fulmo mi ekkonis
du faktojn:--_la okuloj estas la okuloj de la Viro Verda; ili estas
ankaŭ la okuloj de frenezegulo._

Mi ne scias ĉu mi perfekte konservis la ŝajnon de trankvileco, sed
mi diris per ordinara voĉo, ke mi estas ion forgesinta, kaj ke
baldaŭ mi revenos. Tiam mi adiaŭis kaj per malrapida paŝo mi
malsupreniris la ŝtuparon.

Mi jam eniras en la unuan kampon, kiam eksonas kriego freneza, kaj
ĉizilo, per tre forta mano ĵetita, preskaŭ frotis mian vangon.
Ekrigardante malantaŭen, mi vidas la frenezegulon saltantan el la
laborejo, kaj post li, la palan vizaĝon de la junulo, kiu rapidas
lin sekvi.

Mi komencis kuri, sed, kial vi vidas, mi estas lama. Mi faletas,
restariĝas, ankoraŭ faletis, falis; la frenezulo kaptas min kaj
ekrulas mian korpon inter la dornplenaj arbetoj.

Prezentu al vi la aferon! Frenezegulo fortega kiel leono, kaj lamulo
pro malsaneco malfortigita. Mi estis tiel senpova, kiel muso sub la
ungegoj de la kato, kaj kiel kruelega kato la lignaĵisto ludadis je
mi; jen permesante ke mi iom forkuru, jen per teruriga saltego
ĵetante sin sur min.

Iafoje la muso sin savas!

Dum la lasta rulado ni alproksimiĝis malgrandan grenejon. Ĝi estas
eterne fotografata en mia cerbo. Ligna ŝtuparo, la dekstra flanko
tuŝanta la brikan muron, kondukis al malgranda ligna plataĵo, kie
troviĝas pordo. Ĝi estis tute neuzita kaj treege malnova.

Forgesinte la lamecon, per tri saltoj mi alvenis al la plataĵo, per
la forto de miaj saltoj disrompigante la putran ŝtuparon. La pordon
mi trovis ŝlosita.

La frenezegulo ŝajnis iom ŝanceliĝi. Li levigis la falintajn
ŝtupojn kaj disŝiris ilin, kiel oni disŝiras paperojn. La pecojn
li ĵetis al mia korpo, sed tiel molaj ili estis ke mi ne estis eĉ
vundata.

Per tiu ĉi amuzaĵo li pasigis multajn minutojn.

Poste li ekvidis la flanktrabon, kiu, estante pli fortan ol la cetero
de la ŝtuparo, ankoraŭ restis flanke de la muro. Tiun ĉi li
forŝiras, kaj ekvidante malgrandan spacon inter la plataĵo kaj la
muro, li trapasis ĝian finiĝon tra la interspaco, kaj tiris
eksteren la lignaĵon per siaj tutaj fortoj--la fortoj de frenezulo.

Pli kaj pli mi sentis la plataĵon tremetanta; mi alkroĉiĝis pli
kaj pli forte al unu el la fostoj de la palisaro; mi aŭdis la
kriegojn de la frenezegulo, la krakadon de la tremanta plataĵo;
konfuzitan sonadon de multaj voĉoj alproksimiĝantaj. Tiam, kun
lasta laŭta krakego, la tuta plataĵo falis teren, kaj mi nenion
konis plu...."

Denove la lamulo silentiĝis. "Kaj pri la Sinjorino," mi demandis.

"Ho, la Sinjorino resaniĝis: ŝi estas mia edzino."

"Pri la lignaĵisto?"

"Li estis trovinta kaŝatan vojon el la preĝejo en la kastelon;
antaŭe oni ofte konstruis tiajn tunelojn. Li estis tre revema kaj,
per multa pensado pri la legendo de la Viro Verda, fine li kredas ke
li mem estas la fantomo. Iafoje li vestis sin per la vestoj tiritaj
el la antikva kesto, trapasas la kaŝatan tunelon en la kastelon, kaj
jen estas la fantomo.

Jes, li loĝis kelkajn monatojn en frenezulejo, sed li ankaŭ tute
resaniĝis. Hieraŭ mi vidis lin ridetantan je infanino, kies pupon
li rebonigis.

Kiel mi estis savata? Ho! la junulo kuris al vilaĝo demandi helpon,
kaj revenis kun granda sekvantaro.

Ĝustatempe!"

Jen estas la historio de la Viro Verda: ĉu ĝi ne estas tre, tre
stranga?



LA DEVENO DE ESPERANTO.

Tradukita el Rusa lingvo de G.V. Vidu la komencon sur la 79-80
paĝoj de "The Esperantist" (Marta Numero).


Tie ĉi mi diros ĝustatempe kelkajn vortojn pri la materialo por la
vortaro. Multe pli frue, kiam mi serĉis kaj elĵetadis ĉion
senbezonan el la gramatiko, mi deziris uzi la principojn de la
ekonomio ankaŭ por la vortoj. Konvinkita, ke estas tute egale, kian
formon havos tiu aŭ alia vorto, se ni nur _konsentos_ ke ĝi
esprimas la donitan ideon, mi simple _elpensadis_ vortojn, penante,
ke ili estu kiel eble pli mallongaj kaj ne havu senbezonan nombron da
literoj. Mi diris al mi, ke anstataŭ ia 11-litera "interparoli" ni
tute bone povas esprimi la saman ideon per ia ekz. 2-litera "pa."
Tial mi simple skribis la matematikan serion da plej mallongaj, sed
facile elparoleblaj kunigoj de literoj kaj al ĉiu el ili mi donis la
signifon de difinita vorto (ekz. _a_, _ab_, _ac_, _ad_, ... _ba_,
_ca_, _da_, ... _e_, _eb_, _ec_, ... _be_, _ce_, ... _aba_, _aca_,
... k.t.p.).

Sed tiun ĉi penson mi tuj forĵetis, ĉar la provoj kun mi mem
montris al mi, ke tiaj elpensitaj vortoj estas tre malfacile
ellerneblaj kaj ankoraŭ pli malfacile memoreblaj. Jam tiam mi
konvinkiĝis, ke la materialo por la vortaro devas esti
Romana-Germana, ŝanĝita nur tiom, kiom ĝin postulas la reguleco
kaj aliaj gravaj kondiĉoj de la lingvo. Estante jam sur tiu ĉi
tero, mi baldaŭ rimarkis, ke la nunaj lingvoj posedas grandegan
provizon da pretaj jam vortoj internaciaj, kiuj estas konataj al
ĉiuj popoloj kaj faras trezoron por estonta lingvo internacia--kaj
mi kompreneble utiligis tiun ĉi trezoron.

En la jaro 1878 la lingvo estis jam pli-malpli preta, kvankam inter
la tiama _lingwe uniwersala_ kaj la nuna Esperanto estis ankoraŭ
granda diferenco. Mi komunikis pri ĝi al miaj kolegoj (mi estis tiam
en 8-a klaso de la gimnazio). La plimulto da ili estis forlogitaj de
la ideo, kaj de la frapinta ilin neordinara facileco de la lingvo,
kaj komencis ĝin ellernadi. La 5-an de Decembro 1878 ni ĉiuj kune
solene festis la sanktigon de la lingvo. Dum tiu ĉi festo estis
paroloj en la nova lingvo, kaj ni entuziasme kantis la himnon, kies
komencaj vortoj estis la sekvantaj:

  "Malamikete de las nacjes
  Kadó, kadó, jam temp' está!
  La tot' homoze in familje
  Konunigare so debá."

(En la nuna Esperanto tio ĉi signifas: "Malamikeco de la nacioj
falu, falu, jam tempo estas! La tuta homaro en familion unuiĝi
devas").

Sur la tablo, krom la gramatiko kaj vortaro, kuŝis kelkaj tradukoj
en la nova lingvo.

Tiel finiĝis la unua periodo de la lingvo.

Mi estis tiam ankoraŭ tro juna por eliri publike kun mia laboro, kaj
mi decidis atendi ankoraŭ 5-6 jarojn kaj dum tiu ĉi tempo zorgeme
elprovi la lingvon kaj plene prilabori ĝin praktike. Post duonjaro
post la festo de 5-a de Decembro ni finis la gimnazian kurson kaj
disiris. La estontaj apostoloj de la lingvo provis paroleti pri "nova
lingvo" kaj, renkontinte la mokojn de homoj maturaj, ili tuj rapidis
malkonfesi la lingvon, kaj mi restis tute sola. Antaŭvidante nur
mokojn kaj persekutojn, mi decidis kaŝi antaŭ ĉiuj mian laboron.

Dum kvin kaj duono da jaroj de mia estado en universitato, mi neniam
parolis kun iu pri mia afero. Tiu ĉi tempo estis por mi tre
malfacila. La kaŝeco turmentis min; devigita zorgeme kaŝadi miajn
pensojn kaj planojn mi preskaŭ nenie estadis, en nenio
partoprenadis, kaj la plej bela tempo de la vivo--la jaroj de
studento--pasis por mi plej malgaje. Mi provis iafoje min distri en
la societo, sed sentis min la fremdulo, sopiris kaj foriradis, kaj de
tempo al tempo faciligadis mian koron per ia versaĵo en la lingvo,
prilaborata de mi. Unu el tiuj ĉi versaĵoj ("Mia penso") mi metis
poste en la unuan eldonitan de mi broŝuron; sed al la legantoj, kiuj
ne sciis, ĉe kiaj cirkonstancoj tiu ĉi versaĵo estis skribita, ĝi
ekŝajnis, kompreneble, stranga kaj nekomprenebla.

Dum ses jaroj mi laboris perfektigante kaj provante la lingvon--kaj
mi havis sufiĉe da laboro, kvankam en la jaro 1878 al mi ŝajnis, ke
la lingvo jam estas tute preta. Mi multe tradukadis en mian lingvon,
skribis en ĝi verkojn originalajn, kaj vastaj provoj montris al mi,
ke tio, kio ŝajnis al mi tute preta teorie, estas ankoraŭ ne preta
praktike.

Multon mi devis ĉirkaŭhaki, anstataŭigi, korekti kaj radike
transformi. Vortoj kaj formoj, principoj kaj postuloj puŝis kaj
malhelpis unu la alian, dume en la teorio, ĉio aparte kaj en
mallongaj provoj, ili ŝajnis al mi tute bonaj. Tiaj objektoj, kiel
ekz. la universala prepozicio "je," la elasta verbo "meti," la
neŭtrala, sed difinita finiĝo "aŭ" k.t.p. kredeble neniam enfalus
en mian kapon teorie. Kelkaj formoj, kiuj ŝajnis al mi riĉaĵo,
montriĝis nun en la praktiko senbezona balasto; tiel ekz. mi devis
forĵeti kelkajn nebezonajn sufiksojn.

En la jaro 1878 al mi ŝajnis, ke estas al la lingvo sufiĉe havi
gramatikon kaj vortaron; la multpezecon kaj malgraciecon de la lingvo
mi alskribadis nur al tio, ke mi ankoraŭ ne sufiĉe bone ĝin
posedas; la praktiko do ĉiam pli kaj pli konvinkadis min, ke la
lingvo bezonas ankoraŭ ian nekapteblan "ion," la kunligantan
elementon, donantan al la lingvo vivon kaj difinitan, tute formitan
"_spiriton_."

Mi komencis tiam evitadi laŭvortajn tradukojn el tiu aŭ alia lingvo
kaj penis rekte _pensi_ en la lingvo neŭtrala.

Poste mi rimarkis, ke la lingvo en miaj manoj ĉesas jam esti
senfundamenta ombro de tiu aŭ alia lingvo, kun kiu mi havas la
aferon en tiu aŭ alia minuto, kaj ricevas sian propran spiriton,
sian propran vivon, la propran difinitan kaj klare esprimitan
fizionomion, ne dependantan jam de iaj influoj. La parolo fluis jam
mem, flekseble, gracie kaj tute libere, kiel la viva patra lingvo.

Ankoraŭ unu cirkonstanco igis min por longa tempo prokrasti mian
publikan eliron kun la lingvo: dum longa tempo restis nesolvita unu
problemo, kiu havas grandegan signifon por neŭtrala lingvo. Mi
sciis, ke ĉiu diros al mi: "Via lingvo estos por mi utila nur tiam,
kiam la tuta mondo ĝin akceptos; tial mi ne povas ĝin akcepti ĝis
tiam, kiam ĝin akceptos la tuta mondo." Sed ĉar la "mondo" ne estas
ebla sen antaŭaj apartaj "unuoj," la neŭtrala lingvo ne povis havi
estontecon ĝis tiam, kiam prosperos fari ĝian utilon por ĉiu
aparta persono sendependa de tio, ĉu jam estas la lingvo akceptita
de la mondo aŭ ne.

Pri tiu ĉi problemo mi longe pensis. Fine la tiel nomataj sekretaj
alfabetoj, kiuj ne postulas, ke la mondo antaŭe ilin akceptu, kaj
donas al tute nedediĉita adresato la eblon kompreni ĉion skribitan
de vi, se vi nur transdonas al la adresato la ŝlosilon--alkondukis
min al la penso aranĝi ankaŭ la lingvon en la maniero de tia
"ŝlosilo," kiu, enhavante en si ne sole la tutan vortaron, sed
ankaŭ la tutan gramatikon en la formo de apartaj elementoj. Tiu ĉi
ŝlosilo, tute memstara kaj alfabete ordita, donus la eblon al la
tute nedediĉita adresato de kia ajn nacio tuj kompreni vian
Esperantan leteron.

Mi finis la universitaton kaj komencis mian medicinan praktikon. Nun
mi komencis jam pensi pri la publika eliro de mia laboro. Mi pretigis
la manuskripton de mia unua broŝuro ("D-ro Esperanto. Lingvo
internacia. Antaŭparolo kaj plena lernolibro") kaj komencis serĉi
eldonanton. Sed tie ĉi mi la unuan fojon renkontis la maldolĉan
praktikon de la vivo, la financan demandon, kun kiu mi poste ankoraŭ
multe devis kaj devas forte batali. Dum du jaroj mi vane serĉis
eldonanton. Kiam mi jam trovis unu, li dum duonjaro pretigis mian
broŝuron por eldono kaj fine--rifuzis.

Fine, post longaj klopodoj, mi prosperis mem eldoni mian unuan
broŝuron en Julio de la jaro 1887. Mi estis tre ekscitita antaŭ tio
ĉi; mi sentis, ke mi staras antaŭ Rubikono kaj ke de la tago, kiam
aperos mia broŝuro, mi jam ne havos la eblon reiri; mi sciis, kia
sorto atendas kuraciston, kiu dependas de la publiko, se tiu publiko
vidas en li fantaziulon, homon, kiu sin okupas je "flankaj aferoj."
Mi sentis, ke mi metas sur la karton tutan estontan, trankvilecon kaj
ekzistadon mian kaj de mia familio; sed mi ne povis forlasi la ideon,
kiu eniris mian korpon kaj sangon kaj ... _mi transiris Rubikonon_.


THE BIRTH OF ESPERANTO.


Freely translated from an Esperanto version of a Russian letter
written by Dr Zamenhof, by John Ellis.

"This is an appropriate place for me to say a few words about the
material for the dictionary. Much earlier, when I had examined and
rejected every non-essential from the grammar, I had desired to
exercise the principles of economy in respect of the word-material
also. Thinking that it was a matter of indifference what form any
particular word took, so long as it was agreed that it should express
a given idea, I simply invented words, taking care only that they
should be as short as possible, and did not contain an unnecessary
number of letters. Instead of using "interparoli" (to converse), a
word of eleven letters, why should we not express the idea just as
well by some word of two letters, say, "pa"? So I simply wrote the
shortest and most easily pronounced mathematical series of conjoined
letters, to each factor of which series I gave a certain meaning
(_e.g._, a, ab, ac, ad, ba, ca, da ...; e, eb, ec ...; be, ce ...;
aba, aca ... etc.).

"But I immediately rejected this notion, for my own personal
experiments proved that these invented words were very difficult to
learn, and even more so to remember. I came to the conclusion that
the material for the dictionary must be Romance-Teutonic, altered
only so far as regularity and other important requirements of
language demanded. Standing upon this ground, I soon observed that
the present languages possessed an immense supply of words already
international, with which all the nations had a prior acquaintance,
and which formed a veritable treasure house for the future
international language--and, of course, I utilised this treasure.

"In 1878 the language was more or less ready, although there was a
good deal of difference between my _lingwe uniwersala_ of that date
and the present Esperanto. I told my fellow-students about it--I was
then in the 8th Class of the gymnasium--and the greater part of them
were attracted by the idea, and struck by the unusual easiness of the
language, began to study it. On the 5th of December, 1878, we united
to celebrate the birth of my language by a solemn festival. During
the feast there were speeches in the new language, and we
enthusiastically sang a hymn the commencing words of which were as
follows:--

  "Malamikete de las nacjes
  Kadó, kadó, jam temp' está!
  La tot' homoze in familje
  Konunigare so debá."

which being interpreted into English, 'May the enmity of nations fall
away, fall away, for the hour is come! All mankind must become as one
family.'

"On the table, in addition to the grammar and dictionary, lay some
translations in the new language.

"And thus the first stage of my language came to an end.

"I was then still too young for my work to appear before the public,
and I decided to wait five or six years longer, and during that time
to carefully test my language and to work it out fully and
practically. Half a year after the feast of December 5th, 1878, we
finished our course at the gymnasium and separated. The future
apostles of the new language made some attempts to discuss 'the new
language,' but, meeting with the ridicule of their elders, forthwith
renounced it, and I remained in a glorious minority of one.
Foreseeing nothing but scoffing and persecution, I decided to hide my
work from the eyes of all.

"For five and a-half years whilst I was at the University I never
spoke to anyone about it. That was a very trying time for me. The
secrecy tormented me. Compelled to carefully conceal my thoughts and
plans, I went scarcely anywhere, took no part in anything, and the
most enjoyable time of life--the student-years--was, for me, the
saddest. Sometimes I endeavoured to find distraction in society, but
I felt myself a stranger, sighed and went away, and from time to time
eased my heart by writing poems in the language I was elaborating.
One of these poems, 'Mia penso,' I afterwards inserted in the first
brochure which I published; but to those readers who were
unacquainted with the circumstances under which they were written the
verses would appear strange and incomprehensible.

"For six years I worked at perfecting and testing my language, and it
gave me plenty of work, although in 1878 I had thought that it was
quite ready. I made many translations and wrote original works in it,
and severe trials showed me that what I had considered to be quite
finished in theory was nevertheless not ready for practical use.

"There was much to lop, alter, correct, and radically to transform.
Words and forms, principles and postulates, jostled with and opposed
each other, whereas in theory, taken separately and not subjected to
extended tests, they had appeared to me perfectly good. Such things,
for instance, as the indeterminate preposition 'je,' the elastic verb
'meti,' the neutral termination 'aŭ,' etc, possibly would never have
entered into my head if I had proceeded only upon theory. Some forms
which had appeared to possess a wealth of advantage proved in
practice to be nothing but useless ballast, and on this account I
discarded several unnecessary suffixes.

"In 1878 it seemed to me that it was sufficient if my language
possessed a grammar and a dictionary; its heaviness and want of grace
I attributed only to the fact that I did not know the language
sufficiently well; but practice ever more and more convinced me that
a language requires in addition an indescribable something, a uniting
element, giving to it life and a defined and unmistakable spirit.

"I therefore began to avoid making literal translations, and made an
effort to _think_ in the neutral language.

"Later I noticed that the language with which I was occupied was
ceasing to be a shadowy reflection of the language from which I
happened to be translating, and was becoming imbued with its own life
and invested with a spirit of its own, and acquiring a physiognomy
properly defined, clearly expressed, and independent of any other
influence. My speech flowed of itself, flexibly, gracefully, and
totally untrammelled, just as my living native tongue.

"Yet another circumstance compelled me to postpone for a long time
the appearance of my language; for many years another problem of
immense importance to a neutral language had remained unsolved. I
knew that everyone would say 'Your language will be of no use to me
until the world at large accepts it, so I shall make no use of it
until everyone else does.' But since the world at large is composed
only of its units, my neutral language could have no future until it
was of use to each separate unit independently of whether the world
at large accepted it or not.

This problem I considered for a long while. At last the so-called
secret alphabets, which do not necessitate any prior knowledge of
them, and enable any person not in the secret to understand all that
is written if you but transmit the key, gave me an idea. I arranged
my language after the fashion of such a key, inserting not only the
entire dictionary but also the whole grammar in the form of its
separate elements. This key, entirely self-contained and
alphabetically arranged, enabled anyone of any nationality to
understand without further ado a letter written in Esperanto.

"I had left the University and begun my medical practice; I began to
consider the publication of my labours. I had prepared the manuscript
of my first brochure, 'an International Language, by Dr. Esperanto,'
and sought out a publisher. And here for the first time I met that
bitter practicality of life, the financial question, against which I
had and still have to fight yet the more. For two years I looked in
vain for a publisher. And when indeed I had found one he spent half a
year in preparing my brochure for publication, and finally--refused.

At length, after strenuous efforts, I succeeded in publishing the
brochure myself in July, 1887. Before I did so I was much
perplexed--I felt that I stood before the Rubicon. Having once
published my brochure, retreat would be impossible, and I knew what
kind of fate attends a doctor who is dependent upon the public, if
that public comes to regard him as a visionary, or a man who busies
himself with side issues. I felt that it was staking my whole future
peace of mind, my livelihood, and that of my family, but I could not
abandon the idea which had entered into my body and my blood, and ...
_I crossed the Rubicon_."

  Lazaro Ludoviko Zamenhof.



[_Copyright reserved._]

[_Tradukis Esp. 6266._]

LA VENTEGO (Daŭrigo).


(_Vidu la kvin antaŭajn Nrojn._)

AKTO I.

Sceno 2 (_daŭrigo_).

Arielo.--   En Alĝerlando.

Prospero.--                 Ho! vi tion scias.
           Monate al vi devos mi rediri
           La staton tiam vian; vi forgesas.
           Pro multaj krimoj kaj teruraj sorĉoj
           Ne kompreneblaj por l'animo homa,
           L'inferan sorĉistinon Sikorakson
           Devigis tuj foriri l'Alĝeranoj--
           Nur ĉar ne volis ili ŝin mortigi.

Arielo.--  Jes, mastro.

Prospero.--             Nubokula sorĉistino!
           Gravedan la maristoj ŝin forlasis
           Ĉi tie! kie vi--laŭ via diro
           Nun mia sklavo--tiam ŝin obeis!
           Sed, tro aera vi, spirito, estas
           Por ŝiajn abomenojn nepre fari:
           Senlime furioza Sikorakso,
           Per helpo de rimedoj potencegaj,
           En tago, vin--al ŝi malobeintan--
           Enfermis en fendaĵon de pinarbo.
           Nu! tie vi suferis dekdu jarojn;
           Dum tiu tempo Sikorakso mortis,
           Lasinte vin por ĝemi, akre krii,
           Rapide, muelile, tra la ventoj!
           Ankoraŭ estis la insul' senhoma,
           Krom bestoforma la sorĉistinido....

Arielo.--  Ĝi estas Kalibano.

Prospero.--                    --Bestegulo!
           Lin dresis mi por la domoservado--
           Senĉesaj, dume, krioj viaj kaŭzis
           Kriegi lupojn, eĉ kortuŝis ursojn....
           Infera turmentego! Sikorakso
           Ĝin povis ne forigi.--Sed mi venis,--
           Aŭdinte vin, la pinon oscedigis ...
           Magie mi vin savis.

Arielo.--                      Dankon, mastro!

Prospero.--Se nun vi remurmuros, mi tuj fendos
           Trunkegon kverkan kies tuberaĵoj
           Englutos vin por krii dekdu vintrojn!

Arielo.--  Pardonu, mastro; mi estos obea,
           Kaj spiritaĵon mian de nun faros
           Ĝentile.

Prospero.--          Agu tiel; post du tagoj
           Vi liberiĝos.

Arielo.--                 Nobla mastro mia!
           Mi kion faros? kion? diru, kion?

Prospero.--Foriru; mara nimfo vi fariĝu,
           Sed, krom por mi, por ĉiuj nevidebla.
           Rapidu ĝis vi estos tiaforma,
           Kaj tien ĉi revenu! (_Malaperas Arielo_).
         (_Laŭte al Mirando_). Kara koro!
           Mirando, vi vekiĝu! ho! vekiĝu!
           Bonege jam vi dormis; nun, vekiĝu!

Mirando.-- Rakonto stranga via al mi kaŭzis
           Profundan dormon.

Prospero.--                  Tion de vi skuu.
           Nun, iru ni viziti Kalibanon:
           Neniam li respondon bonan donas.

Mirando.-- Li terurega estas malbonulo:
           Ne amas mi lin vidi.

Prospero.--                     Sed, filino,
           Lin ni bezonas. Fajron ekbruligi,
           Alporti lignon, kaj balai ĉambron,
           Utila certe estas--Kalibano!
           Ho, sklavo, ŝlimo, kie vi kaŝiĝis?

Kalibano.--(_El interne_) Lignaro jam interne estas.

Prospero.--                       Venu!
           Alian faron tuj mi al vi donos:
           Testudo, venu!
  (_Reaperas Arielo akvanimfoforma_).
                          Bele, Arielo;
  (_Mallaŭte_) Aŭskultu bone.

Arielo.--                 Faros mi, sinjoro! (_malaperas_).

Prospero.--Venena sklavo, sorĉa diablido,
           Tuj venu tien ĉi! (_Venas Kalibano_).

Kalibano.--                   Malsana roso
           De Sikorakso ŝlime balaita
           Per korva plumo, sur vin nun ŝprucigu!
           Sud-okcidenta vento vin aknigu!

Prospero.--Pro tio, certe, vi, hodiaŭ nokte,
           Suferos streĉojn, flankpikaĵon sentos--
           Elspiron haltiganta vizitisto!--
           Eĉ erinacoj sur vi ekzerciĝos;
           Mieltavole estos vi pinĉita:
           Pli pika ĉiu pinĉo ol abelo!

Kalibano.--Mi nun bezonas la tagmanĝon mian:
           Al mi l'insulon rajte apartenas;
           Ĝin mi heredis de patrino mia,
           Ĝis de mi vi forŝtelis la posedon.
           Unue vi karesis min, eĉ ofte
           Vi akvon berogustan al mi donis,
           La grandan kaj malgrandan lumojn montris
           Brulantajn tage, nokte; al mi diris
           Iliajn nomojn. Mi vin amis, tiam,
           Kaj montris al vi la insulajn ecojn,
           La freŝajn fontojn, fruktodonan landon,
           Malbeno! salajn lokojn kaj herbejojn....

  (_Daŭrigota_).



CORRESPONDENCE NOTES.


The Editor desires to thank numerous correspondents for their most
valuable and interesting views on the Accent Question.

It will be recollected that April 10th is the last day for receiving
votes on the matter, and it is hoped that all friends wishing to do
away with the accents will kindly send their postcards before that
date. As was anticipated, up to the present more replies have come to
hand against the proposal than for it. It will naturally be supposed
that those readers not sending any reply are in favour of the
continued use of the accents. In the May gazette the question will be
decided. It is somewhat early to prophesy, but unless a remarkable
change sets in, the future Esperantists will be as their
predecessors.

     * * *

Two correspondents have sent queries as to written Esperanto. This,
of course, is the same all the world over. Russians do not attempt to
use their own characters, neither do Chinese try to write picture
Esperanto. Were this otherwise, we should all, to a large extent, be
wasting our time over the study. Let our two friends take courage,
and at once enter into correspondence with Russian Samideanoj.

     * * *

Will some Esperantists in Accrington, Sheffield, and Ventnor kindly
assist blind students to master the language? Help in this direction
will be greatly appreciated.

     * * *

Several adepts have expressed willingness to correct letters of less
experienced students, provided stamped envelopes be enclosed for the
reply. Will those desirous of taking advantage of the privilege send
in their names to the Editor?

     * * *

A.G., of Pforzheim, asks whether it is not best to omit the article,
as in Latin. It is difficult to give a precise rule for English
speaking people as to when the definite article should be expressed
and when omitted. Some ingenious friends have suggested the following
plan, and will be glad to hear of instances in which it fails.

Whenever in English it is impossible, without impairing the sense, to
use the indefinite article "a," then, in translating into Esperanto,
employ "La."

     * * *

A correspondent has kindly sent a valuable article on the use of the
English verb "TO GET." This will be of service to our readers.
Similar useful contributions are invited.

HOW TO TRANSLATE "TO GET."

(1). When it means "to become"--iĝi.

  _E.g._--To get accustomed to--
  To get used to--
  To get to do (something)--kutimiĝi je.
  It is getting cold--malvarmiĝas.
  It is getting dark--mallumiĝas.
  To get beaten--batiĝi; blamed--mallaudiĝi
  To get laughed at--mokiĝi; married--edziĝi.
  To get near--proksimiĝi (al); open--malfermiĝi.
  To get up--leviĝi.

(2). When it means "to make"--igi (sometimes konsili ke).

  _E.g._--Get him to come--Lin venigu (or konsilu al li ke li venu)
    (or faru ke li venu).
  To get a thing done--Ion farigi.
  To get a house built--Domon konstruigi.
  To get (people) together--Kunvenigi.
  You will never get him to do that--Vi neniam konvinkos lin,
    ke li tion faru.

(3). When it means "to obtain, acquire"--akiri, aĉeti.

  _E.g._--To get a horse--Aĉeti ĉevalon.
  I want to get you one--Mi deziras eltrovi unu (or iun) por vi.
  I got a prize--Mi ricevis premion.
  To get friends--Ekhavi amikojn.
  To get money from (somebody)--Eltiri monon el.

(4). When it means "to fetch, bring"--alkonduki, alporti.

  _E.g._--Get me a cab!--Alkonduku al mi veturilon!
  Get me a glass of water!--Alportu al mi glason da akvo!

(5). When it means "to arrive"--alveni.

  _E.g._--To get to a place--alveni en loko.

(6). When expletive, "got" is not translated. "I have got"
     is the same as "I have."

  _E.g._--What have you got?--Kion vi havas?

(7). With a proposition.

  To get across--trairi; along--antaŭeniri.
  To get at (something)--elakiri; away--foriri, forkuri.
  To get back--reveni; back (one's expenses)--rericevi.
  To get down--deiri, malsupreniri; in--eniri.
  To get off--eliri (el), foriri (de), lasi.
  To get on (in learning)--progresadi.
  To get on (in business)--sukcesi.
  To get on (in health)--sani.
  To get out--eliri, foriri; upon (a horse)--supreniri (ĉevalon).

(8). Expressions.

  He got run over by a horse--Ĉevalo lin piede subpremis.
  He wants to get talked of--Li deziras ke oni parolu pri li.
  Get on with your work and never mind what I am doing--Daŭrigadu
    vian laboron, kaj ne zorgu pri tio kion mi faras.

Note.--In all cases when "to go" is used with the same meaning
as to get, the translation would be the same as in the above.

_E.g._--To go across--trairi.



LA IMPRESO KIUN FARIS JE MI LA PARLAMENTEJO.

Originale verkita de E. A. Lawrence.


Post multaj tagoj mi ricevis mian bileton. La lokoj estas malmultaj
kaj mi devis longe atendi, sed fine mi ja havis la tiel deziritan
okazon, sed, Ho ve! mi havas teruran kapdoloron. Tamen mi decidis
ĉeesti.

Prezentante min ĉe la pordego, ne estis necese ke mi demandu la
vojon, ĉar, estante fraŭlino, policano demandis: "Ĉu vi serĉas la
Galerion de Sinjorinoj?" Mi jesis, kaj li kondukis min al komforta
levilo, kiu min levigas tri aŭ kvar etaĝojn, al la supra Galerio.

Tie ĉi troviĝis kelkaj Sinjorinoj, atendantaj, sur benkoj sidantaj,
ekster la ŝlosita pordo de la _Sankta Kaĝo_--ne ekzistas alia nomo
por ĝi--de kie la beletaj birdoj aŭ aliaj povos rigardadi, tra la
ferme plektataj baroj, siajn amikojn de la privilegiita sekso, kiuj
klopodas pri la regadaj zorgoj.

Mi estis tre feliĉa, ĉar mi povis iri tute proksime al la baroj,
kaj mi vidis grandan altan Ĉambregon. Longa, librokovrita tablo
troviĝis en la centro.

Sidejoj estis aranĝitaj en longaj vicoj, ambaŭflanke de la
ĉambrego. La registara partio okupis tiujn je la dekstra flanko, kaj
la Kontraŭmetuloj estis je la alia.

Je unua vidiĝo, niaj leĝfarantoj ne ŝajnas esti tre okupaj; tie
ĉi sidas unu, kun ĉapelo klinigita super la frunto, kvazaŭ li
kviete dormetas post la tagmanĝo; tie staras du aŭ tri
kunparolantaj.

Subite la pordo malfermiĝas, kaj oni aŭdas per forta voĉo
elkriata: _La Parolanto_ (The Speaker).

Baldaŭ eniras la Bastonportanto (Mace Bearer) per velura pantaloneto
kaj nigraj strumpfoj vestita. Li portas la gloran Bastonon, kun ĝia
krono al la pinto.

Poste venas la Parolanto vestita per sia belega Robo. Kune kun li
eniras Pastro. Kion faras tie ĉi pastro? mi ekpensis. Oni fermis la
pordon kaj la du viroj sidiĝas. La tuta Ĉambrego silentiĝas. La
Membroj leviĝas, la Pastro komencas Diservon, konsistanta el preĝoj
por Dia helpo, por la Reĝo kaj Reĝino, kaj la Patro Nia.

Vere estas tre solene.

La pordo denove malfermiĝas, kaj enrapidas multe da Membroj, ĉar
nun estas la tria kaj duono, kaj la Demandoj komenciĝas je tiu ĉi
horo. Kiam la Kontraŭmetuloj proponas demandojn, la aliaj ofte multe
amuziĝadas. La Irlandanoj donas la plimulton da ŝercoj. Jen unu el
la ŝajne enuigaj vizaĝoj limiĝas, kaj Membro kviete antaŭeniras
al la tablo kaj, per malmultaj vortoj kontraŭdiras, aŭ eble
klarigas la proponojn. Eble oni ridos je li, eble oni aplaŭdos.

Post unu horo, la _Ĉambro_ eniras en komitaton. La Parolanto kvitas
sian seĝegon, la Bastono estas sub tablo metita, kaj nun komenciĝas
la ĝenerala diskutado.

Forgesinte la kapdoloron, nur la memoro, ke la vagonaro min atendas,
fortiras min noktomeze, kaj mi lasas niajn leĝfarantojn ankoraŭ
diskutantajn.



ĜIS LA REVIDO.

La Redaktoro deziras sendi koregan dankesprimon al la multaj
Gesamideanoj, kiuj afablege plezurplenigis lian libertempon. Laŭ
la peto de multaj legantoj, li skribos mallongan skizon pri sia
pro-Esperanto vojaĝo, en la Maja numero.



DIVERSAĴOJ.


Kara Sinjoro,--Mi plezure legis en la Februara Numero de
The Esperantist leteron de Esperantisto 4686 pri instruado
de Esperanto al geknaboj. Mi devas sciigi vian estimatan
korespondanton, ke ekzistas nun jam de kelka tempo ekmovado
Esperantista inter junuloj.

Por kuraĝigi ilin al la lernado de nia lingvo estis fondita de Svisa
instruisto, Sro. Ducommun, internacia korespondado de gejunuloj, kiu
nun havas korespondantojn en diversaj landoj. La junaj Esperantistoj
tiel perfektiĝas en la lernado de la lingvo, konatiĝas kun
alilandaj samaĝuloj, kaj povas interŝanĝi kun siaj malproksimaj
amikoj poŝtkartojn, signojn, fotografaĵojn, k.t.p.

Mi plezure sendos pluajn sciigojn laŭ peto.--Via,

  H. Hodler,
  9 Av des Vollandes, Geneva.

     * * *

Pri tiu ĉi letero, ni ankaŭ ricevis alian respondon de Angla
Instruisto:

Kara Sinjoro,--La knaboj interesiĝas treege je la lingvo,
kaj, kvankam mi ne estas povinta aranĝi multe da tempo por ĝi, ili
faradas bonan progreson, kaj jam skribas leterojn en Esperanto.
Certe, ili preferas Esperanton antaŭ Franc-aŭ-German-lingvoj,
kvankam ni instruas tiujn ĉi per la metodoj modernaj kaj
interparoladaj.

     * * *

Dro. Zinovjev afable skribis el Aluŝta, Rusujo, la sekvantan:

Kara Sinjoro,--The Esperantist, per sia diversema
kaj viva karaktero, promesas fariĝi la plej interesa inter
Esperantaj ĵurnaloj. La sortoj de Esperanto (kies ano kaj servisto
mi fariĝis de la tempo de ĝia naskiĝo) prezentas sin al mi
garantitaj de kiam ili falis en fortaj manoj de Angloj kaj
Amerikanoj. Inter diversaj demandoj ondigantaj la homaron, mi
preskaŭ ne trovas pli belan, pli seriozan, kaj ampleksan, ol tiu de
lingvo internacia. Gloro, laŭdo kaj kunsento al tiuj, kiuj varbiĝis
je nobla servado al ĝi. Akceptu ateston de miaj vere simpatiaj
sentoj.

     * * *

La unua raporto de la Grupo Esperantista en Le Hâvre ĵus
eldoniĝis, kaj enhavas longan priskribon pri la vizitoj de alilandaj
Geesperantistoj dum la lasta jaro. Tiuj ĉi, oni diras, plene atestis
je la elparolebleco de Esperanto.

Kompreneble ni ĉiuj esperas ke la interparolado de la lingvo inter
anoj de diversaj landoj baldaŭ fariĝos ĉiutaga afero, sed,
nuntempe, ni danke akceptas la kritikon de niaj sindonemaj Havraj
gesamideanoj, kiuj eble havas la plej grandan sperton el ĉiuj pri
tiu ĉi demando.

     * * *

Sro. de Beaufront skribis al Sro. Motteau pri la Esp-Ang. Vortaro:

Kara Amiko,--Grandegan ĝojon donas al mi la apero de via
Vortaro, ĉar, kiel vi scias, mi ĉiam diris kaj ripetis, ke la
Angloj estos por ni forto netaksebla.

Nun ili estas armitaj kaj, ĉar mi konas ilian karakteron, mi tre
bone scias, ke ili senhalte, potence kaj eĉ mirinde kunhelpados al
la triumfo de nia ideo, kiam ili ĝin konos ankoraŭ pli bone.

Tre koran dankon pro via verko bonega kaj klarega.

(_Sro. Motteau afable permesis ke mi enpresigu tiun ĉi interesan
kritikon pri la bona verko.--Red._).

     * * *

La Grupo Esperantista de Alĝero kaj de la Norda Afriko intencas
organizi karavanon por ĉirkaŭ tridek ĉiulandaj turistoj. Tiu
karavano vizitus la plej interajn lokojn kaj pejzaĵojn en Alĝero,
kaj estus bona pruvo pri la facileco de interparolado de Esperanto
inter personoj de diversaj lingvoj.

La karavano okazos ĉirkaŭ la monato Majo, kaj kostus, mara transiro
(per Marseille) enhavanta, de 500 ĝis 600 frankoj, laŭ la klaso de
la mara vojaĝo (£20-£24).

Detalaj sciigoj estos sendataj laŭ petoj. Skribu al 17, _Boulevard
Gambetta, Algiers_.

     * * *

Nia agema samideano, Sro. Gasse, el Havro, ĵus eldonis novan
Gazeton: "_Revuo Universala; Memstara organo, malfermita por ĉiuj
fakoj kaj opinioj._" Ĝi eliros almenaŭ sesonjare.

La unua Numero (Januaro) enhavas longan artikolon pri la Paca movado,
kaj la tuta enhavo iom traktas pri tiu ĉi afero. La Revuo estas bone
presita kaj ni sendu ĉiujn bondezirojn al la sindonema Redaktoro. La
kosto de la jara abono estas kvar frankoj (3s. 6d.).

     * * *

Longa korespondado iniciatiĝis en la _Glasgow Evening News_, kiu
kredeble multe helpos la aferon. La Skotlandanoj estas tre antaŭemaj
pri ĉiuj edukadaj temoj, kaj multe da ili jam donis sian aprobon je
la helpanta lingvo.

     * * *

Sinjoro Rowe, 51, Portland Road, Nottingham, donis kelkajn
sukcesplenajn paroladojn, kaj nun klopodas pri la fondo de societo
Nottinghama.

Sro. Wyms estas Hon Sekretario de nova grupo en Leeds. Sinjoro Rhodes
(Keighley) afable donas helpon al la tiea afero. Oni faras
ĉiusemajnajn kursojn ĉe la Northern Institute 4-5
posttagmeze.



_In order that this Gazette may be useful as a propaganda agent, it
has been considered advisable to include in each number a synopsis of
the Grammar of Esperanto, so that those hitherto ignorant of its
system may be the better able to appreciate the magazine._


SYNOPSIS OF THE GRAMMAR.


The ALPHABET is composed of 28 letters. They are the following:--

A B C Ĉ D E F G Ĝ H Ĥ I J Ĵ K L M N O P R S Ŝ T U V Z and Ŭ.

The VOWELS are always given a long sound; as in the well-known
phrase, "Pa, may we go too?" Shorthand students will at once
recognise them as the long vowels of "Pitman." Their sound can also
be illustrated by--"Bart, Bait, Beat, Boat and Boot."

The following CONSONANTS need special attention. It must be
remembered that the sounds given are invariable, because _Esperanto
spelling is phonetic and each letter has only one sound_:--

  The letter C is sounded as in Czar, or as the "ts" in Bits.
   "     "   Ĉ     "      "     Church.
   "     "   G     "      "     Gag; _i.e._, the hard sound.
   "     "   Ĝ     "      "     George; _i.e._,the soft sound.
   "     "   H     "      "     His; _i.e._, it is aspirated and
                                  never mute as in French.
   "     "   Ĥ     "      "     Loch; _i.e._, the Scotch or German
                                  "CH" or Spanish "J."
   "     "   J     "      " the English letter Y. Thus Paroloj is
                                  sounded Paroloy.
   "     "   Ĵ     "      " the French J in Bijou or the S in the
                                  English word Pleasure.
   "     "   S     "      "  in Sun; never as in Rose
                                  (Rozo in Esperanto).
   "     "   Ŝ     "      "  in She.


     * * *


The English letters Q, W, X and Y do not exist in Esperanto.

The letter Ŭ is only found in diphthongs--Baldaŭ is sounded
Bahldow.

The one remaining point to be mentioned is that "AJ" is the same as
in By. "OJ" as in Boy.

ALL NOUNS end in O in the nominative singular. Birdo, a bird.

When the direct object to a verb, an N is added to this O. Mi havas
birdon, I have a bird.

All nouns form the PLURAL by adding J to the singular. Birdoj, birds.
If objective, birdojn.

All ADJECTIVES end in A and agree with the noun in number and case.
Mi havas belajn birdojn, I have beautiful birds.

     * * *

The INFINITIVES of VERBS always end in I. Lerni, to learn. Pensi, to
think.

PRESENT INDICATIVES end in AS in all persons singular and plural. Mi
iras, I go. Ili iras, they go.

PAST INDICATIVES end in IS in all persons singular and plural. Mi
iris, I went. Ni iris, we went.

FUTURE INDICATIVES end in OS in all persons singular and plural. Ŝi
iros, she will go.

CONDITIONAL MOOD ends in US in all persons singular and plural. Li
irus, he would go.

IMPERATIVE MOOD ends in U. Parolu! speak! Iru! go!

SUBJUNCTIVES are formed by using "KE" and the Imperative. Ke mi iru,
that I might go.

The PRESENT PARTICIPLE ACTIVE ends in ANTA--Iranta, going. In the
Passive voice in ATA--Farata, being done.

PAST PARTICIPLE ACTIVE ends in INTA--Irinta, having gone. In the
Passive voice in ITA--Farita, having been done.

FUTURE PARTICIPLE ACTIVE ends in ONTA--Ironta, about to go. In the
Passive voice in OTA--Farota, about to be done.

ADVERBS end in E--Bone, well. Bele, beautifully.

     * * *

1. The DEFINITE ARTICLE is invariably LA in all cases singular and
plural. La Patroj, the Fathers.

2. There is no indefinite article in Esperanto. Patro, a Father; or
merely Father, as the case may be.

3. "NOT" is expressed by "NE." Mi ne havas amikon, I have not a
friend.

4. Questions are introduced by "Ĉu." Ĉu mi ne havas amikon? Have I
not a friend?

5. ESTI, to be, is the auxiliary verb in Esperanto. Havi, to have, is
never an auxiliary.

N.B.--There are no exceptions or irregularities in Esperanto.


The VOCABULARY has been simplified by about 30 affixes, which are
used to modify the meanings of root words. The commonest are the
following PREFIXES:--

BO indicates relationship by marriage. Bofrato, Brother-in-law.

DIS indicates separation, as in English. Disŝiri, to tear to pieces.

EK indicates the commencement of an action. Eklerni, to begin to learn.

MAL is always used to indicate OPPOSITES. Varma, warm. Malvarma,
cool. Amiko, friend. Malamiko, enemy.

RE denotes the repetition of an action. Relerni, to relearn. Rediri,
to say again.

The principal SUFFIXES are the following:--

AĴ signifies an object made from--thus, Fruktaĵo, something made
from fruit.

AR signifies a collection of. Arbo, a tree. Arbaro, a forest.

EBL signifies possibility. Videble, visibly. Lernebla, learnable.

EC signifies an abstract quality. Boneco, goodness. Beleco, beauty.

EG signifies increase. It is the augmentative suffix. Granda, large.
Grandega, immense.

EJ signifies the place where an action takes place. Lernejo, school.
Preĝejo, church.

ET is the diminutive suffix. Infaneto, a little child. Varmeta,
lukewarm.

IG denotes the causing of an action. Morti, to die. Mortigi, to kill.

IĜ denotes turning or becoming. Paliĝi, to turn pale. Fortiĝi, to
become strong.

IL denotes the instrument by which an action is performed. Kudri, to
sew. Kudrilo, a needle.

IN denotes the feminine. Patro, father. Patrino, mother. Onklo,
uncle. Onklino, aunt.

IST denotes the occupation, or means of livelihood. Botisto,
bootmaker. Servisto, manservant.

UL denotes the possession of a Quality or Attribute. Blindulo, a
blind man. Danculo, a dancing man.

By means of these affixes, the Vocabulary is enormously simplified.



The Free Classes continue as usual:

Every Wednesday evening, at 6.30, The Gouin School, 34, Harrington
Road, South Kensington.

Every Thursday, at 6.30, at The Gouin School, 16, Finsbury Circus,
E.C. (Apply to Miss Schafer, 8, Gloucester Crescent, Regent's Park,
N.W.).

Every Thursday, at The Gouin School, 16, Finsbury Circus, a
Conversational Class, at 8 p.m.

Every Tuesday, at The Commercial College, Woodgrange Road, Forest
Gate, E., 7.45 p.m.



For the convenience of Esperantists, all works dealing with the
language can now be obtained by writing to the Librarian, P. Howard,
Esq., The Bungalow, Cranes Park, Surbiton, Surrey.

The books most read are:--

"Student's Complete Textbook," by J. C. O'Connor, B.A., 1s. 8d.,
post free (revised edition).

"Thirty five Exercises with Keys," by A. Motteau, 1s. 3d., post free
(6 copies for 6s. 6d.).

"No. 52," a short Grammar, by the Hon. R. H. Geoghegan. Price 7d.,
post free. This is a capital preliminary work for giving to friends
to arouse their interest. For this purpose we will supply
_subscribers_ with 6 copies for 2s. 6d., post free.

Three Tales by Tolstoy and Pushkin, 1s. 1d.

Fundamenta Krestomatio; Dr. Zamenhof, 3s. 4d.

"Hamlet," translated by Dr. Zamenhof, 2s.

Grammar in French or German, 1s. 6d.

Commentaire in French, 2s.

Prose Selections, 2s. 6d. and 1s. 6d.

Stories from back "L'Espérantistes," 2d. each.

"Tourist's Phrase-Book," in 6 languages, 6d.

Esperanta Sintakso de P. Fruictier, 1s. 6d.

The following monthly magazines can be obtained. The annual
subscriptions are:--

"La Lingvo Internacia," printed wholly in Esperanto, 3s. 6d.

"L'Espérantiste," in French and Esperanto, 4s.

"La Lumo," in French, English, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Belga Sonorilo," in French, Flemish, and Esperanto, 2s. 6d.

"La Bohema Esperantisto," in Czech and Esperanto, 3s.

The new monthly "Internacia Scienca Revuo." Subscription 6s. per
annum.

A New Hobby that may bring you a living, 7d.

Fabloj de La Fontaine; Vojaĝo interne de mia Ĉambro; and Advokato
Patelin, 1s. each.

The English-Esperanto and Esperanto-English Dictionaries, 2s. 6d.
each.

"French-Esperanto Vocabulaire," 2s. 6d.; "Esperanto-French
Dictionnaire," 1s. 6d.

"Braille Instruction-Book for the Blind," 4s.

Translation of the above into English, 6d.

Neat star-shaped Badges, for use when travelling, are kept in stock.
Price 9d. each.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 7._

_May, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  The Esperanto Gazette for the spreading
  of the International Language....

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE LONDON ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS

                                                     Page

  An Esperantist's Holiday (H.B.M.)                97-104
  Progressive Limerick (by Clarence Bicknell)         104
  The Tempest, continued (translated by A. Motteau)   105
  The Monkey, a Fable from Fénélon (translated by
      M. Mehrmann)                                    106
  Instinct or Intelligence (by O.W.)                  106
  Rubaiyat of Omar Khayyam (translated by Ben Elmy)   107
  Sundry Items of Interest                          108-9
  From India. A Letter and Proverbs                   110
  About Sleeping Sickness (translated by P.H.)        111
  The Squinter, an Anecdote (E. J. Catt)              111
  Robbie's Post (translated by C. S. Bicknell)        111
  Correspondence Notes                                112
  May Day in England (Miss Lawrence)                  112



  FOR FREE PARTICULARS write to
  the HON. SECRETARIES of
  ESPERANTO SOCIETIES at

  CORBRIDGE-ON-TYNE, M. V. Lotinga, Esq.,
  Trinity Terrace.

  DUBLIN, C. Fournier, Esq.,
  Celtic Association, St. Stephen's Green.

  EDINBURGH, Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  GLASGOW, J. Hunter, Esq.,
  138, Darnley Street, Pollokshields.

  HUDDERSFIELD, G. H. Taylor, Esq.,
  13, Birkly Hall Road.

  KEIGHLEY, J. Ellis, Esq.,
  Compton Buildings, Bow Street.

  LEEDS, J. E. Wyms, Esq.,
  2, Marlbro' Grove.

  LONDON, H. Bolingbroke Mudie,
  41, Outer Temple, W.C.

  NEWCASTLE, H. W. Clephan, Esq.,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PLYMOUTH, J. A. Thill, Esq.,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  ST. ANDREW'S, J. T. Haxton, Esq.,
  133, South Street.

  TYNEMOUTH, Alan F. Davidson, Esq.,
  26, Park Crescent, N. Shields.

  WIMBLEDON, W. Inge, Esq.,
  Spencer College, Wimbledon.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who
will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



Internacia Scienca Revuo.

     * * *

The Latest Proof of our Progress.

All should send to the Hon. Secretary, Esperanto Club, for a Specimen
Copy of this splendid monthly.

  Price 7d. post free.



Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.

Doktoro Gustav Busuttil, Misida, Malta. Pri ĉiuj aferoj,
per Esperanto.

Phillip de Bono, Esq., 8 Str. Ospedale, Rabato, Malta.
Interŝanĝos poŝtsignojn.

T. Carr, Esq., 45, High Street, Keighley, Yorks.
Interŝanĝos p-k. ilus. el ĉiuj landoj.

H. G. Chevalier, Esq., Post Office, Toronto, Canada. Ĉiam
respondos je p-k. skribitaj en Esperanto.

M. Albert Claude, Sandrupt, Meuse, France. Per ilus. p-k.
Kaj kun Gesamideanoj logantaj en Britaj kolonioj.

L. R. Connor, Esq., 91, High Street, N. Finchley, London, N.
Ĉiam respondos je Esperantaj leteroj kaj ilus. p-k.

Miss A. A. Cowan, 30, Gauden Road, Clapham, London, S.W.
Letere aŭ p-k.'e kun alilandulinoj.

A. J. Hulme, Esq., The White Studios, Castle Street,
Shrewsbury, England. Kun ĉiulandanoj pri arto kaj artmontrejoj.

A. Jennings, Esq., 15, Stavordale Road, Highbury, London, N.
Per vidaĵkartoj kun ĉiulandanoj.

Herr Karl Klein, 71 Friedrich Kaisergasse, Vienna XVI.
Vidaĵkartojn. Ĉiam repondos.

M. G. Perrin, 8 Rue de Rome, Calais, France. Per ilus. p-k.

M. Ivan Petroff, 14 S. Tzar Asen, Sophia, Bulgaria. Ilus.
p-k. de monumentoj kaj longoj stratoj.

Miss Rose Price, Klopstockstrasse 52, Berlin, N.W.
Interŝanĝos  ilus. p-k. Kaj p-signojn.

A. Sinclair, Esq., 17, High Street, New Pitsligo, Scotland.
Interŝanĝos ilus. p-k. Kaj p-signojn.

C. G. Stuart-Menteath, Esq., 23, Upper Bedford Place,
London, W.C. Precipe kun Alilanduloj pri ĝardenoj urboj. Kaj
Darwinizmo por malhelpi homan degeneron.

A. F. Whiteside, Esq., Box 3847, Johannesburg, Transvaal,
S.A. Per ilus. p-k.

La Kosto de la Enskribo Estas, 6d. (70c. per poŝtsignoj).



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.


  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  The Hon. Sec., ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtral.
  CANADA.--A. Saint Martin, Esq., 79, St. Christopher Street, Montreal.
  FRANCE.--M. Paul Fruictier, Boulevard Arago 27, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--G. B. Smith, Esq., 19, Wiborg Quay, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.
  TRINIDAD.--Geo. O. Messerly, Esq., Port of Spain.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtsignoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._

No. 7.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.

MAJO, 1904.



_Marto_ 12-15, 1904.


Hodiaŭ, denove sidante antaŭ la Remingtono mi skribas malmultajn
vortojn pri mia memorinda libertempeto inter la Esperantistoj en
Francujo. Tion ĉi mi faras por plenumi la deziron de multaj legantoj
de The Esperantist. Estus facile fari unu el du aferoj--aŭ
plenigi libron je la temo, aŭ nenion skribi. Por la unua, tempo
mankas: la duan mi ne devas fari, ĉar mi bedaŭrinde promesis ion
verki.

Mi do volas esperi, ke miaj novaj transmaraj amikoj pardonos skizon
tiel mallongan pri tiel interesa temo.

Ĉu estas multaj, krom Esperantistoj, kiuj jam de longe estas
havintaj longan amikan korespondadon kun tiuj, kiujn ili ankoraŭ
neniam vidis? Estas eble; sed certe mi multe antaŭpensis pri tiu ĉi
vojaĝeto kiu ebligus min vidi tiom da Esperantistoj, kun kiuj mi jam
havis tre agrablajn interrilatojn.

Trankvila martransiro kaj komforta vagonaro permesis iom da dormo,
antaŭ ol mi alvenis, je la sepa matene, en la Gajan Ĉefurbon.

Pri la vidindaĵoj kaj interesaĵoj de tiu ĉi Parizo ne estas necese
skribi. Tiuj ĉi estas por ĉiuj, ne sole por la Esperantistaro.

Sed la kora akcepto, kiun donis al mi Sinjoro Gaubert, Sekretario de
la Pariza Grupo, estis Esperantista privilegio. Vizitinte la
eldonistojn, Sroj. Hachette, mi iris al la oficejo de la Sueza Kanalo
Kompanio, kiun Sinjoro Gaubert ŝerceme nomas sia _malliberejo_! Vere
tre luksa malliberejo. Ni en Anglujo ne havas, mi kredas, tiajn
oficejojn. Tie ĉi mi ankaŭ renkontis lian kolegon, Sinjoron Massé,
kiu ankaŭ estas alia Sekretario de la Grupo Pariza.

La unua objekto, kiu frapas la okulojn, estas bela modelego de la
mondfama kanalo. Verŝajne estis pli facile elfosigi la sablon de la
Dezerto ol tratranĉi la Panamajn montojn, tamen la grandeco de la
entrepreno estas tute videbla. Ni kunmatenmanĝis tie ĉi, kaj la
kuirado, kiel la konstruaĵo mem, estis bonega.

Poste mi vizitis Sinjoron Fruictier, la tre agema Redaktoro de la
_Lingvo Internacia_, kaj de la _Internacia Scienca Revuo_. Post
agrabla interparolado ni diris "_Ĝis la Revido_" kaj mi foriris por
renkonti Sinjoron Bourlet, Prezidanto de la Grupo Pariza.

Pri li, lia sindonemeco kaj nelacigebleco, mi kompreneble estis multe
aŭdinta; kaj do estis por mi tre granda plezuro persone konatiĝi
kun tiu ĉi afablega kunbatalantestro. Kun li estis sia kuzo, Sinjoro
Mehrmann, Sekretario de la Grupo de Château Thierry. Ŝajnas ke la
tuta parencaro de Sinjoro Bourlet Esperantiĝis, krom unu, kiu
ankoraŭ okupas sian tempon je la lernado de la Angla lingvo. Tiu ĉi
estas tre prava, sed ĉu ne estus pli bone, se oni lernus la Anglan
per Esperanta lernolibro? Babilante, ni malrapide promenadis al la
Palais Royal. Tie alveninte, ni eniris Restoracion Vefour, kie mi
eltrovis, ke oni preparis grandan festenon. Tie ĉeestis pli ol dudek
kvin Samideanoj, kies nomojn mi jam konis, sed kies plimulton mi ne
ankoraŭ vidis.

Mi ne povas tie ĉi nomi ĉiujn ĉeestantojn: sufiĉe ke mi diru, ke
M. le Général Sébert (Membro de la Instituto), M. de Ménil (de
Jarlibra famo), M. Rollet de l'Isle (kiu klopodas pri marista
vortaro) kaj preskaŭ ĉiu eminenta Pariza Esperantisto ĉeestis,
krom M. Cart kaj M. de Bréon, kiuj bedaŭrinde, ne povis partopreni.

Dum la vespermanĝo, niaj Samideanoj sendis koregajn salutojn al
ĉiuj Britaj Esperantistoj, kaj fidis, ke ni ĉiam laboradu kune kun
niaj Francaj Gefratoj por certigi la tutmondan alprenon de nia kara
afero.

Kompreneble mi respondis je tiu ĉi afablega sendaĵo, kaj faris
mallongan raporton pri la nuna stato de Esperanto ĉi tie, kaj ankaŭ
diris, ke ni en Anglujo esperas baldaŭ atingi tiun altan lokon, kien
nun estas alveninta nia energia fratino, Francujo.

Tiu ĉi estis la unua okazo kiam mi estis devigata fari paroladon
Esperantan, kaj mi timas, ke mi suferis je iom da timemo. Mi do estis
feliĉa, kiam mi estis fininta la paroladeton de dankesprimo pro la
granda afableco de niaj Parizaj Samideanoj, esperinte, ke ni en
Londono baldaŭ povos montri al ili kelke da niaj vidindaĵoj.

Poste ni aŭskultis Esperantajn kantojn. La Gesinjoroj de Ménil
ambaŭ estas Esperantistoj, kaj muzikantoj, kaj verkis kelkajn tre
melodiajn kantojn. Ni ankaŭ kantis _La Vojo_, de M. Deshays, kiu
venis Londonon dum la pasinta jaro. Poste ĉiuj ĉeestantoj
fotografiĝis per magnezia lumo, kaj, se la rezultato estos bona, ĝi
eble enmetiĝos en The Esperantist.

Je la noktomezo mi eniris la Hotelon por dormi, kaj sonĝi, ke mi de
plu estas nur H.B.M. sed ke mi fariĝis eminentulo ia, kiu faras
plezurprogreson.

Je la sekvanta mateno, vekiĝinte, mi plezure vidis ke mia horloĝo
montris nur la sepan kaj, sekve, ankoraŭ duonhoro da litkuŝado
restis por mi. Estas terure, mi kredas, se oni devas elsalti en la
malvarmecon, tuj post vekiĝo! Mi do trankvile kuŝadis, sed, subite,
mi ektimiĝis! La horloĝo _ankoraŭ_ montras la sepan! Ĉu la
eminentulo estas enirinta belan landon, kie tempo ne estas? Mi
aŭskultas: ne, la horloĝo haltis. Certe mi estas mankinta la
vagonaron. Rapidege mi min vestas, kaj iras al la stacidomo. Ĝojo!
Estas nur la oka, kaj estas sufiĉe da tempo.

Jam brilis la suno en sennuba ĉielo, kiam mi renkontis Sinjoron
Bourlet, kaj eniris kune kun li, en trovarmigitan vagonaron. Kial la
Francaj vagonaroj ĉiam estas tiel varmegaj? Mi preskaŭ ne povis
spiri, kaj miaj piedoj estis preskaŭ rostitaj sur la fera supraĵo
de la varmigilo.

Ĉirkaŭ la dekunua, ni alvenis en Château Thierry, kaj denove
renkontis Sinjoron Mehrmann, kiu kondukis nin ĉe Sinjoro Borson, la
Prezidanto de la nova Grupo tie. Kun li estis rondeto Esperantista,
kaj ni babiladis dum kelkaj minutoj. Mi tiam eltrovis, ke la ĉampana
vino en ĉampanlando estas multe pli bongusta, laŭ mia opinio, ol
tiu, kiun ni havas en Anglujo. Mi rakontis al la ĉeestantoj, ke mi
biciklete vizitis, antaŭ unu jaro, la urbeton, kaj ke mi multe
admiris la Urbestrejon, kie ni poste devis paroli. Kaj certe, se iu
estis dirinta ke post malpli ol unu jaro mi enirus tiun Urbestrejon,
per frako kaj fumpotĉapelo vestite, por paroladi iom pri Esperanto,
mi ne estus povinta ĝin kredi. La vero estas ofte tre, tre stranga.

Ĉar la suno estis tiel brila, ni kune supreniris al la antikva
kastelo, aŭ, pli korekte, la kastelejo, de la Reĝo Theodoriko II.,
kiu donis sian nomon al la urbeto. La Esperanta Grupo nomas sin
_Grupo Kastelteodorika_.

Je la tagmezo, ni malsupreniris de tiu ĉi aglonesto, kaj eniris la
belan hejmon de Madame Mehrmann, kie ni tagmanĝis.

Tiu ĉi memorigas al mi, ke antaŭ enirinte Francujon, mi timis la
Francan kuiradon: sed tute senkaŭze. Se nur niaj kamparaj gastejoj
estus tiel komfortaj, kiel estas tiuj de niaj najbaroj, ni kredeble
vidus pli da alilandaj turistoj.

Dum tiu ĉi vojaĝo mi multe eksciis pri la ĉiutaga Franca vivado,
kiu certe neniam estus lernita, se mi ne estis estinta Esperantisto,
eĉ kun perfekta kono de la Franca lingvo; kaj mi denove devas danki
la tre afablajn gesinjorojn, kiuj min tiel kore gastigis.

Post la tagmanĝo, Sinjorino de Ménil ludis sian tre melodian
Esperantan Valson. Ni poste procesiis tra la stratoj al la bela
blanka Urbestrejo, kiu altiris tiom da mia atento la antaŭan jaron.
Ni eniris belegan ĉambregon, pentritan kaj ornamitan, kie troviĝis
granda Kastelteodorikanaro. La vetero estante tiel bela, ni timis, ke
nur malmulte da personoj ĉeestus, sed ni eraris, kaj mi ĝojis vidi
inter la kunvenintoj, multajn junulojn.

Ĝis nun preskaŭ ne estis okazo por memori, ke mi komprenis la
Francan lingvon, ĉar, kompreneble, ni ĉiam interparoladis
Esperante. Sed nun mi trovis, ke mi ne perdis mian tempon je la
ellerno de tiu malfacila, sed bela, lingvo. Mi perfekte komprenis la
rimarkindan paroladon, kiun faris Sinjoro Bourlet. Sed ĉiuj bonaĵoj
finiĝas, kaj mi multe bedaŭris, ke mi povis kompreni la Francan,
kiam, paroladmeze, mia amiko deziris, ke mi diru iom _en la Franca_
por montri, ke estas preskaŭ neeble, ke alilandulo perfekte lernu
lingvon tiel malfacila kaj neregula. Vere miaj aŭdantoj estis tre
paciencaj, kaj ne multe ridis je mia penado, sed mi multe ĝojis,
kiam oni lasis min denove paroladi Esperante! Ĉu tiu ĉi provo
varbigis kelkajn el la ĉeestantoj?

Je la kvina horo la kunveno finiĝis, kaj ni faris unu aŭ du
vizitetojn antaŭ ol ni reeniris la hejmon de la gastama Sekretario.

Dum mia antaŭa mallonga ĉeestado en Château Thierry, mi perfekte
konatiĝis kun la naturaj belaĵoj de la regiono, sed nun, dank' al
Esperanto, mi konas iom pri la tieaj loĝantoj, kaj iliaj belaj
hejmoj.

Rapide, tro, tro rapide, alvenis la forirtempo, kaj la varmega
vagonaro nin reportis Parizen.

Kompreneble la kunvojaĝantoj multe interesigis, aŭskultante nian
Esperantan interparoladon. Ĉu ili kredis ke ni ne estis samlanduloj?

Je la dekunua (nokte) mi devis diri adiaŭ al mia tre sindonema nova
amiko, kaj mi tramis al Gare de Lyon, kie la stacidomo estis gajigita
de ĉiaspecaj soldatoj.

La vagonaro forveturis je la unua horo. Mia sola kunvojaĝanto estis
oficiro iranta al Tonkino. Ni kunparoladis iom, pri Esperanto inter
aliaj temoj, kaj li diris, ke eble li lernus la lingvon vaporŝipe,
anstataŭ ĉiam kartludadi.

Tiam, ĉar la vagono ne estis tro varma, mi metis sur min kovrilon,
kaj bone dormis.

La dekunuan de la 14a Marto mi alvenis Diĵonon, kaj, dank' al la
verda stelo en la butontruo, mi estis rekonita sur la strato de
Sinjoro Jullien, la Sekretario de la Grupo. Li kondukis min en
Bufedon, kie kelkaj konataj Esperantistoj kunveniĝis, kaj kie ni
tagmanĝis. Sinjoroj Boirac (Rektoro de la Universitato), Lambert
(Profesoro ĉe la Universitato), Lallemant (Kunverkanto de
_Diversaĵoj_), Sinjorino Bastoul (Vicprezidantino de la Grupo), kaj
multaj aliaj ĉeestis.

Dum la manĝado, Sinjoro Boirac klarigis al mi la proponon pri la
venonta Libertempa Kurso ĉe la Diĵona Universitato, pri kiu mi
aliloke skribos. Kompreneble tiu ĉi devas multe helpi nian aferon,
se diverslandanoj povos tie renkontiĝi.

Poste Sinjoro Jullien afable kondukis min en la antikvan palacon de
la Burgundaj Dukoj, kaj en la muzeon, kie troviĝas la famegajn
Flamandajn skulptaĵojn. Sed tiuj ĉi ankaŭ ekzistas por ĉiuj, kaj
mi devas nun konduki miajn legantojn en la domon de Sinjorino
Bastoul, kie ili aŭdos min, en fonografon parolante, donante koregan
dankesprimon al la tieaj samideanoj pro ilia tre kora akcepto, kaj
esprimante la esperon ke ni havu tian kunvenon en Londono.

Mi ankaŭ vizitis la grandegan biskvitfarejon _Pernot_, kaj multe
interesiĝis. Vere la pureco kaj praktikeco tie estas tre
rimarkindaj.

Enirinte la Hotelon de la Cloche (Sonorilo), kie la Grupo kaj la
Angla Klubo kunvenadas, mi vespermanĝis, kaj havis mallongan minuton
por skribi raporteton Londone pri mia vojaĝo, kaj poste rapidis al
la Universitato, por ĉeesti ĉe la Grupkunveno. Mia alveno estis
anoncita en la lokaj ĵurnaloj, kaj la ĉambrego estis tute plenigita
por aŭdi Anglan Esperantiston.

Sinjoro Lambert klarigis kelkajn punktojn pri la Esperanta
Gramatiketo laŭkutime, kaj poste mi alparolis la ĉeestantojn en
Esperanto, dirante ke ni en Londono kun granda intereso rimarkas la
antaŭemecon de Diĵono. Cetere, mi legis sciigeton de nia agema
Malta apoganto, Doktoro Busuttil, kiu elmontris, ke Anglujo ne estas
la sola lando, kie oni rimarkas tiun ĉi.

La kunveno finiĝinte, ni kune eniris kafejon antaŭ ol reveni al la
Hotelo, tie pasigi la nokton, se oni povas nomi nokto la tempon de
noktomezo ĝis la kvina kaj duono, je kia horo vagonaro ekforiras
Lionon.

La Grupo de Beaune afable invitis min ĉeesti ĝia kunveno je la
sekvanta tago, sed mi devis malakcepti, ĉar oni atendis min Lione
tagmeze. Tamen mi promesis viziti Beaune je mia reveno, Marto 25.

Vere Diĵono enhavas multe da Samideanoj, unu el kiuj rekonis min
matene en la stacidomo, kaj vojaĝadis kun mi.

Marto 15 ankaŭ estis belega tago, suno kaj blua ĉielo ĉie.
Alveninte la grandegan kaj belegan Lionon, mi sekvis la konsilojn de
la sindonema Profesoro Offret, kaj ni renkontiĝis por tagmanĝo kune
kun Doktoro Dor, kaj aliaj Komitanoj de la Grupo.

La legantoj memoros, ke estis Sinjoro Offret, kiu ĵus eldonigis la
raporton pri la _nuna stato de Esperanto en la mondo_, kaj mi havis
la privilegion vidi la respondojn, kiujn li ricevis. Vere la Liona
Grupo estas tre feliĉa, je la posedo de tia Sekretario; kaj, kiam mi
rimarkis la bonordigadon de ĉiuj la Grupaj aferoj, mi tuj deziris
eksiĝi la Sekretariecon de la Londona Klubo, por ke iu havanta pli
da tempo povu pli energie klopodi pri la afero.

Liono estas vasta kaj belega urbo, kaj vere la samideanoj ne
permesis, ke mi foriru antaŭ ol mi estis vidinta la ĉefajn
vidindaĵojn, pro kiu mi ilin korege dankas. Sed tie ĉi ankaŭ la
Silka Muzeo; la Pentraĵaroj; la mirinda vidaĵo de la Neĝaj Alpoj;
la bela Parko; la kunfluo de la du riveregoj, la Saône kaj la
Rhône; ekzistas por ĉiuj vizitantoj, ne sole por Esperantistoj. Mi
do nur priskribos la plezuran kunvenon vespere, post ke ni estis
kunvespermanĝintaj. Ĉe tiu ĉi kunveno, mi parolis en Esperanto, de
mia tuta libertempo. Kaj, vere, mi tiom da interesaĵoj kaj
memorindaĵoj estis vidinta, ke la tagoj ŝajnis esti semajnoj!

Sed nun, bedaŭrinde, tiu ĉi Esperanta vojaĝo preskaŭ finiĝis. Mi
estas serĉonta kvieton kaj sanon je la belaj Italaj Malalpoj. Mi do
foriris de Liono noktomeze, kaj vekiĝis apud St. Raphael, kie oni
unue vidas la belan, bluegan Mediteranean Maron.

_Marto 16-27._

Vere estas felando, tiu ĉi mirinda regiono. Palmoj, oranĝoj, belaj
vojoj por la bicikleto, ĉiaspecaj kaj ĉiakoloraj floroj, kaj miloj
da tiaj belaĵoj. Kaj, super ĉiu, la ĉiam brila suno, la helega
aero. Vere, kiam oni trovas tian pejzaĵon en Marto, oni ne povas
eviti pripensi Londonon. Tamen mi amas Londonon, eĉ kun ĝia nigreta
kaj ofte iom malgaja vidiĝo!

Pri la belaĵoj de felando mi ne tie ĉi devas skribi, sed mi neniam
povos sufiĉe danki Esperanton, kaj la Esperantistojn, por ke ili
ebligis al mi tian vojaĝon. Sinjoro Bicknell, kiu gastigis min, kaj
kies nomo estas tiel bone konata de la legantoj de The
Esperantist, estas tiel afabla, kiel liaj skribaĵoj estas
interesplenaj. Mi multe ĝuis oftajn ekskursojn kun li en la
montaron, aŭ promenante, aŭ bicikletante.

Ĉiam, kiam oni estas feliĉega, la tempo ŝajne flugas je
ventoflugiloj, kaj estis tre malĝoja, kiam la fino de la libertempo
proksimiĝis, kaj estis necese reeniri la varmegajn vagonarojn.

Mi vizitis la palm- kaj oroplenan Monte Carlo, kie oni ne bezonas
esti alkemiisto por ŝanĝi arĝenton en oro (aŭ oron en nenio). Tiu
ĉi loko ŝajnis esti la plej bela el ĉiuj. Tamen, je mia alveno
tie, la hajlo kaj neĝo falegis, kaj ĉiuj la belaj parkfloroj estis
per kovriloj ŝirmitaj. Tiu ĉi estis la sola sensuna tago!

Mi ankaŭ vizitetis Nice kaj vidis Sinjoro de Villemain, la
Sekretario de la Grupo.

En Nice ankaŭ mi perdis mian poŝlibreton, enhavantan belan poemon
kaj multe da sciigoj por la Gazeto!

Je la 25 Marto, antaŭ la tagmezo, mi alvenis en Beaune (Cote d'Or,
ne Alĝerujo, kie la fervojistoj deziris min sendi). Sur la promenejo
de la stacidomo troviĝis la verda stelo, kaj mi konatiĝis kun
Sinjoro Cyrot, Sekretario de la Grupo. Ni kunforiris, kaj tagmanĝis
kun la komitataro, kaj mi denove ĝuis la gastamon de la
Esperantistoj.

Poste ni vizitis la rimarkindan _Hostel Dieu_, kaj ĝian mirindan
pentraĵon de la Fina Juĝo; ni rampis en la Sonorilejon (Beffroi)
eniris la Parkon kaj eksciis iom pri _truloj, kiuj manĝas cignojn_!

Je vespermanĝo, tre ŝerca okazo multe ridigis nin. Ni kunparoladis
en la Hotelo ĉiam en Esperanto, sed, subite, oni diris frazon, kiun
mi tute ne povis kompreni. Eĉ je la dua fojo la afero estis
nekomprenebla. Fine mi lernis ke la nekonataj vortoj estis en la
Angla lingvo! Jen interesa fakto por tiuj, kiuj kredas, ke la
malfacila Angla lingvo devas esti uzata por ŝlosillingvo.

Post vespermanĝo ni kuniris al la Liceo, kie Sinjoro Mathouillet
faras Esperantan kurson, kaj mi renkontis alian aron da samideanoj.
Beaune estas centro de la vinkomerco de Francujo, kaj M. Deschamps,
komitatano de la Grupo, elpensis novan sistemon por figuri per la
botelo, la participojn Esperantajn. Sur paperego, oni vidas tri
virojn, la unua tenas en mano botelon da Beauna vino. Li estas
_trinkonta_, kaj la vino estas _trinkota_. La dua viro jam suprenigis
la botelon al la buŝo, kaj estas _trinkanta_, kaj la vino estas
_trinkata_. Sed la tria viro, kun tre gaja mieno, multe dancadas,
malplena botelo en mano. Li estas _drinkinta_, kaj la vino ne plu
estas, ĝi estas _trinkita_!

Sed la Grupo ankaŭ posedas indan poeton, kaj espereble legantoj de
The Esperantist povos parkere lerni kelkajn Beaunajn
poemojn, sendube inspiritajn de la Beauna vino.

Noktomeze mi adiaŭdiris, kaj eniris la vagonaron kaj alvenis en
Parizo matenfrue de la 26 de Marto. Ne plu Esperantante, mi pasigis
la tagon en la Palaco de la Louvre, kaj en la Jardin des Plantes.
Poste, tre laciga, mi aĉetis Anglan Gazeton, por vidi ĉu ĝi estas
ankoraŭ en Esperanto presata; kaj, vidante, ke ne eĉ estas _kolono_
Esperanta tie, mi rapidis al Londono por demandi la kaŭzon.

En la vagonaro mi varbis unu aliĝonton, sur la vaporŝipo alian.

Alveninte en Londono, mi trovas, ke la vetero ankoraŭ estas tre
malvarma. Oni tremetas, kaj pensas pri la Itala varmeco, kie oni
preskaŭ deziras sekvi la ekzemplon de niaj unuaj gepatroj pri la
vestaj aferoj.

_Kaj poste._

Vere, kiam la Esperanta movado en Anglujo ĝajnis tiom da profesoroj,
Doktoroj, kaj eminentuloj, kiom ĝi nun havas en Francujo, la lingvo
estos venkinta! Ĝis nun, bedaŭrinde, nur malmulte da instruistoj
kaj scienculoj interesiĝis je la afero. Sed sendube tiu ĉi baldaŭ
venos, kaj tiam ni, kune kun niaj simpatiaj Francaj amikoj, povos
vidi la belegan rezultaton de niaj senĉesaj klopodoj--la alprenon de
Esperanto tutmonde.

Ju pli oni esploras la Esperantistaron, des pli oni konvinkiĝas je
la granda estonteco de la lingvo. Ĉie Esperantistoj kunpensas pri
ĝia praktikeco kaj netuŝebleco. _Ĉie ni estas veraj Samideanoj!_

_Ĝis la Revido! Ĝis la Revido!_

  H. Bolingbroke Mudie.


March 12-15, 1904.


To-day, sitting at the Remington once more, I write a few words about
my memorable little holiday with the Esperantists in France. I do so
to fulfil the wish of many readers of The Esperantist. It
would be easy to do one of two things--either to fill a book on the
subject, or to write nothing. For the former, time is wanting, and I
must not do the latter, having unfortunately promised to write
something.

I must therefore hope that my new friends across the Channel will
forgive such a brief outline of so interesting a theme.

Have many people, other than Esperantists, had long friendly
correspondence with those whom they have never yet seen? Perhaps. But
certain it is that I gave much forethought to this short journey,
which was to enable me to see so many Esperantists, with whom I
already had such pleasant intercourse.

A smooth crossing and a comfortable train allowed a little sleep
before I arrived, at seven in the morning, in the Gay City.

Of the sights and interesting features of Paris it is needless to
write. These exist for all, not for the army of Esperantists alone.

But the hearty welcome of M. Gaubert, Secretary of the Parisian
Group, was an Esperantist privilege. Having visited the publishers,
Messrs. Hachette, I went to the Suez Canal Company's office, which M.
Gaubert jokingly calls his _prison_! A truly luxurious prison. We in
England have not, I fancy, such offices. Here I also met his
colleague, M. Massé, who is another Secretary of the Paris Group.

The first object which catches the eye is a beautiful model of the
world-famed canal. It must have been easier to scoop out the desert
sand than to cut through the Panama rocks; nevertheless, the
magnitude of the enterprise is very evident. We lunched together
here, and the cuisine, like the building itself, was excellent.

Subsequently I called on M. Fruictier, the most busy Editor of
_Lingvo Internacia_ and of the new _Internacia Scienca Revuo_. After
a pleasant chat, we said _au revoir_, and I left to meet M. Bourlet,
President of the Paris Group.

Of him, his devotion and indefatigability, I had of course heard
much, and it was therefore a very great pleasure to become personally
acquainted with this most kind comrade in our Cause. With him was his
cousin, M. Mehrmann, Secretary of the Group in Château Thierry. It
seems that all M. Bourlet's relatives have become Esperantists,
except one, who is still busy studying English. This is very proper;
but would it not be better to learn English from an Esperanto
textbook?

We walked slowly towards the Palais Royal, chatting the while. Having
arrived there, we entered the Restaurant Vefour, where I discovered a
great feast had been made ready. There were more than twenty-five
friends-in-Esperanto present, whose names I knew, but whom for the
most part I had never seen.

I cannot here enumerate all those present: let it suffice to say that
General Sébert (Member of the Institute of France), M. de Ménil (of
Jarlibro fame), M. Rollet de l'Isle (who is occupied with the
preparation of a Marine-Esperanto-Vocabulary), and almost every
eminent Parisian Esperantist were present, except M. Cart and M. de
Bréon, who were unfortunately prevented from participating.

During dinner, our friends sent most hearty greetings to all British
Esperantists, and trusted that we will ever strive, together with our
French brethren, to ensure the universal adoption of our dear Cause.

I, of course, replied to this kind message, and gave a short report
of the present state of Esperanto here, and also said that we in
England hope soon to reach the exalted station now held by our
energetic sister, France.

This was the first occasion on which I had to make an Esperanto
speech, and I fear I suffered somewhat from nervousness. I was
accordingly glad when I had concluded the address with an expression
of thanks for the great kindness of our Parisian fellow-thinkers,
having hoped that we in London would soon have the opportunity of
showing them some of our sights.

We then listened to some Esperanto songs. Both M. and Mme. de Ménil
are Esperantists and musicians, and have composed several very
melodious songs. We also sang _La Vojo_, by M. Deshays, who visited
London last year.

All present were then photographed by magnesium flash, and if the
result be good, it may appear in The Esperantist.

At midnight I went to the Hotel to sleep, and to dream that no longer
was I merely H.B.M., but that I had become some eminent person on a
pleasure-progress!

Next morning I woke up and gladly saw that my watch only indicated
seven o'clock, and that half-an-hour of bed still remained. It is
terrible, methinks, to have to jump out into the cold at once on
waking up! I was accordingly quietly resting when suddenly I had a
fright. The hand _still_ pointed to the seven! Has the eminent man
entered a beautiful land where time is not? I listen: no, the watch
has stopped! Certainly I must have lost the train. I dress post
haste, and go to the station. Joy! It is only eight, and there is
still time enough.

The sun was already shining in a cloudless sky when I met M. Bourlet,
and went with him into an overheated train. Why are French trains so
hot? I could scarcely breathe, and my feet were almost roasted on the
iron plate of the warming apparatus.

About eleven o'clock we arrived at Château Thierry, and once more
met M. Mehrmann, who took us to M. Borson, the President of the new
Group there. With him was an Esperantist circle, and we chatted for
some minutes. I then found that champagne in champagne-land is much
more agreeable to the taste--in my opinion--than that which we have
in England. I told those present that I had visited the town last
year on a bicycle, and had much admired the Town Hall, where we had
to speak later on. And, certainly, had anyone told me that in less
than a year I should enter this Town Hall in a frock coat and silk
hat to discuss Esperanto, I could not have believed it. Truth is
often very, very strange.

As the sun was so bright, we clambered up to the ancient castle, or,
more accurately, the castle site, of King Theodoric II., which gives
its name to the little town.

The Esperantist Group is called the Group of _Kastelteodoriko_.

At midday we descended from this eyrie, and went to the charming home
of Mme. Mehrmann, where we dined. This calls to mind that, before
ever entering France, I dreaded the French cuisine; but quite without
reason. If only our country inns were as comfortable as our
neighbours', we should probably see more Continental tourists.

Throughout this journey I learnt a great deal about French every-day
life, which certainly would never have been acquired had I not been
an Esperantist, even with a perfect knowledge of French; and I have
once again to thank the most kind ladies and gentlemen who so
cordially extended me their hospitality.

After dinner, Mme. de Ménil played her very melodious Esperanto
Waltz.[1]

We then proceeded through the streets to the beautiful white Town
Hall, which had attracted so much of my attention the year before.

We entered a very fine painted and ornamented hall, in which was
assembled a number of the townsmen.

As the weather was so lovely, we feared that but few would be
present, but we were mistaken, and I was glad to see among the
audience many young people.

Until now there had hardly been occasion to remember that I
understood French, for, naturally, we always conversed in Esperanto.
But I now found that I had not wasted my time in the study of this
difficult, but beautiful, tongue. I perfectly understood the
remarkable lecture which M. Bourlet gave. But all good things come to
an end, and I much regretted my ability to understand French when, in
the middle of his discourse, my friend wanted me to say something _in
French_ to show that it is almost impossible for a foreigner to learn
such a difficult and irregular language perfectly! My audience was
truly very patient, and did not laugh very much at my pains, but I
was exceedingly glad when I could once more be permitted to speak in
Esperanto! Did this test gain over any of those present to our Cause?

At five o'clock the meeting ended, and we paid one or two calls
before returning to the hospitable Secretary's home.

On my previous visit to Château Thierry I had become well acquainted
with the natural beauties of the locality, but now, thanks to
Esperanto, I know something of the inhabitants and their beautiful
homes.

Swiftly, too, too swiftly, came the hour of departure, and the hot
train took us back to Paris. Naturally the fellow-travellers were
much interested in listening to our Esperanto conversation. Did they
imagine that we were not of the same nationality?

At eleven p.m. I had to say good-bye to my most kind friend, and took
the tram to the Gare de Lyon, where the station was made gay by
soldiers of all kinds.

The train left at one in the morning. My sole companion was an
officer going to Tonquin. We talked a little about Esperanto among
other subjects, and he said he would probably learn the language in
the steamer, instead of always playing cards.

Then, as the compartment was not too hot, I covered myself with a
rug, and slept soundly.

At eleven o'clock, on March 14, I arrived at Dijon, and, thanks to
the green star in my button-hole, was recognised in the street by
M. Jullien, the Secretary of the Group. He took me into the Buffet,
where several well-known Esperantists had assembled, and where we had
lunch. Mm. Boirac (Rector of the University), Lambert (Professor
at the University), Lallemant (Collaborator of Diversaĵoj), Mme.
Bastoul (Vice-President of the Group), and many others were present.

During the meal M. Boirac explained the proposal _re_ the coming
Dijon University Holiday Course, of which I will treat elsewhere.
Obviously this must greatly help our Cause, if Esperantists from
various countries can meet there.

Then M. Jullien kindly took me over the ancient palace of the Dukes
of Burgundy, and into the museum, where are the renowned Flemish
sculptures. But these also exist for all, and I must at once take my
readers to Mme. Bastoul's home, where they will hear me speaking in a
phonograph, recording my hearty thanks for their kind welcome, and
expressing the hope for a similar meeting in London.

I also was taken over the great biscuit factory Pernot, and was much
interested. Truly the cleanliness and practicality there are most
remarkable.

Having gone to the Hotel de la Cloche, where the Group and the
English Club hold meetings, I dined, and had a little minute in
which to write a short report home, and then I hastened off to the
University, to be present at the Meeting of the Group. My arrival had
been announced in the local papers, and the Hall was quite full to
hear an English Esperantist.

M. Lambert gave the customary explanation of some Grammatical points,
and I then addressed the audience in Esperanto, saying that we in
London remark with great interest the go-ahead characteristics of
Dijon, and I also read a note from our busy Maltese supporter, Dr.
Busuttil, which proved that England was not the only land to observe
their progress.

The meeting over, we went together to a café before returning to the
Hotel, to pass the night--if one can call night the time from
midnight to 5.30, when the train leaves for Lyons.

The Group in Beaune had kindly asked me to be present at its
gathering on the following day, but I had to refuse, being expected
in Lyons at mid-day. I however promised to visit Beaune on the return
journey, March 25.

Assuredly Dijon boasts of many Esperantists, one of whom recognised
me at the station in the morning, and travelled with me.

March 15 was also a lovely day, sunshine and blue sky everywhere.
Having reached the vast and beautiful Lyons, I followed the
directions of the kind M. Offret, and we met for lunch with Dr. Dor
and some other Committee Members of the Group.

Readers will recollect that it is M. Offret who has just published
the report on the _Present State of Esperanto in the World_, and I
had the privilege of seeing the replies which he received. Truly the
Lyons Group is fortunate in possessing such a Secretary; and when I
saw the very neat ordering of all the Group's affairs, I at once
wished to resign the Secretaryship of the London Club, so that
someone with more time and ability could pay more energetic attention
to the matter.

Lyons is a very vast and beautiful city, and friends would not let me
depart before seeing its principal sights, for which I owe them
hearty thanks. But here also the Silk Museum, Collections of
Paintings, the wonderful view of the Snowy Alps, the fine Park, the
confluence of the two mighty rivers, Saône and Rhône, are for all
visitors, not for Esperantists alone; so I will only mention the
agreeable evening meeting, after we had dined together. Here I spoke
in Esperanto of the whole trip. And, really, I had seen so many
interesting and memorable things that days seemed weeks!

But now, unfortunately, this Esperanto-holiday had almost come to an
end. I was about to seek quiet and health in the lovely Maritime Alps
of Italy. I therefore left Lyons at midnight, and woke up near St.
Raphael, where one first catches sight of the beautiful, intensely
blue, Mediterranean.

_March 16-27, 1904._

It really is a fairyland, this wonderful region. Palm trees, oranges,
good cycling roads, flowers of all kinds and colours, and thousands
of similar lovelinesses. And over all the ever-burning sun, the air
most clear. Finding such a landscape in March, one cannot help
thinking of London. Nevertheless, I love London, even with its
blackish, and frequently somewhat dreary, aspect!

I cannot write of the wonders of this fairyland, but I can never
adequately thank Esperanto and the Esperantists for making such a
journey possible. Mr. Bicknell, whose guest I was, and whose name is
so well known to the readers of The Esperantist, is as kind
as his writings are interesting. I greatly enjoyed frequent
excursions, either on foot or bicycle, with him into the mountains.

Always, when one is very happy, time seemingly flies on the wings of
the wind, and it was very doleful when the end of the visit
approached, and I had once more to go into the stuffy trains.

I visited the palmy and golden Monte Carlo, where one need not be an
alchemist to convert silver into gold (or gold into nothing). This
spot seemed the most lovely of all. Yet on my arrival there the hail
and snow fell heavily, and all the lovely flowers in the parks were
protected by coverings. This was the only day that was overcast.

I also paid a short visit to Nice, and saw M. de Villemain, the
Secretary of the Group.

In Nice, also, I lost my pocket-book, containing a beautiful poem and
many notes for this Gazette!

On March 25, before mid-day, I reached Beaune (Côte d'Or, not
Algeria, whither the porters tried to send me). On the station
platform the green star was in evidence, and I made the acquaintance
of M. Cyrot, the Secretary of the Group. We went out together, and
lunched with the Committee; once again I enjoyed the hospitality of
Esperantists.

Later we visited the remarkable _Hostel Dieu_ and its wonderful
painting of the Last Judgment, we scrambled up into the Belfry, and
went into the Park, and learned something of _trout which eat swans_!

At dinner a very amusing occurrence caused much laughter. In the
Hotel we always spoke Esperanto, but suddenly someone said a phrase I
could not understand. Even the second time it was incomprehensible.
Finally, I learned that the unrecognised words had been said in
English! Here is an interesting fact for those who think that the
difficult English language must be used for a key language.

After dinner we went off together to the Lycée, where M. Mathouillet
holds an Esperanto course, and I met yet a further group of
Esperantists. Beaune is a centre of the wine trade in France, and M.
Deschamps, a committee member of the Group, has thought out a new way
of illustrating the Esperanto participles with the help of the
bottle. On a large sheet of paper are depicted three men, the first
holding in his hand a bottle of Beaune wine. He is _about to drink_,
and the wine is _about to be drunk_. The second individual has raised
the bottle to his mouth. He is _drinking_, and the liquor _is being
drunk_. But the third man, with very gay physiognomy, is dancing with
an empty bottle in his hand. He _has drunk_, and the wine _has been
drunk_!

But the Group also possesses a worthy poet, and it is to be hoped
that readers of The Esperantist will be able to learn by
heart some _bonaj_ poems, doubtless inspired by the _bona_ wine.

At midnight I said good-bye, went into the train, and arrived in
Paris early in the morning of the 26th. No longer Esperanting, I
spent the day at the Louvre and the Jardin des Plantes. Then, very
very tired, I got an English paper to see if it were yet printed in
Esperanto; and, seeing not even an Esperanto _column_ there, I
hastened to London to ask the reason.

In the train I made one convert; in the steamer another.

Arrived in London, I find the weather is still cold. One shivers, and
thinks of the warmth of Italy, where one is almost desirous of
following the example of our first parents as regards the clothing
problem.

_And Afterwards._

Assuredly, when the Esperanto movement in England has gained as many
professors, doctors and eminent men as it now has in France, the
language will have won the day. Up to the present, unfortunately, but
few teachers and scientific men here have become interested. But,
without doubt, this will soon come, and we, with our cordial French
friends, shall be able to see the grand result of our ceaseless
labours--the adoption of Esperanto universally.

The more one sees of the Esperantists, the more one is convinced of
the language's great future. Everywhere Esperantists are agreed as to
its practicality and unalterableness. _Everywhere we are true
fellow-thinkers!_

_Au Revoir! Au Revoir!_

  Literal Translation.

FOOTNOTE:

[1] _This can now be obtained from the Librarian, price 6d., post free._



A PROGRESSIVE LIMERICK.

Clarence Bicknell.


  Fraŭlin' ridetanta de Nigro,
    Sursaltis por rajdi sur tigro.
  La rajdo finiĝis, sed ŝi interniĝis,
    Pro kiu ridetis la tigro.

  Deziris ridanta fraŭlino
    Rajdadon sur dors' de tigrino;
  Sed ŝi revenante interne rajdante
    Ne plu ridis, sed la tigrino.

  Per salto sidiĝis sur tigro
    Ridanta fraŭlino de Nigro.
  Internen li metis ŝin, kiun ne petis ŝi--
    Tiam ridetis la tigro.

  Fraŭlin', kiu loĝis en Nigro,
    Ridante ekrajdis sur tigro
  La rajd' ne plu estis, interne ŝi restis
    Kiam ridegis la tigro.

  Fraŭlino eliris de Nigro
    Ridete rajdante sur tigro.
  Ho, kia vidaĵo! Ŝi tuj internaĵo
    Ridetis ne plu, nur la tigro.

  Fraŭlin' iafoje de Nigro,
    Ridetis saltante sur tigro;
  La rajdo finiĝis ĉar ŝi interniĝis
    Sed gaje ridetis la tigro.

Etc., Etc., Etc.



[_Copyright reserved._]

[_Tradukis Esp. 6266._]

LA VENTEGO (Daŭrigo).


(_Vidu la ses antaŭajn Nrojn._)

AKTO I.

Sceno 2 (_daŭrigo_).


           Mi ĉion montris!... Ke la sorĉartiloj
           De Sikorakso, buf', skarab', vesperto ...
           Sur vin tuj falu!--Estas mi subulo!
           Mi tiam sola mia propra reĝo!
           Min porke nun vi tenas en ŝtonego,
           Dum la ceterajn partojn vi posedas!

Prospero.--Mensoga sklavo, kiun bonaj agoj
           Neniam povis tuŝi, sed nur skurĝo!
           Ŝlimido, mi unue kun vi agis
           Zorgeme, home, eĉ mi vin lokadis
           En groto mia ... ĝis vi idon mian
           Atencis malvirgigi....

Kalibano.--                     Vi malhelpis.
           Se rajte estus ĝi de mi farita,
           L'insulo estus Kalibanigita!

Prospero.--Ho, sklavo abomena, ne ameco
           Kortuŝos vian malbonecon bestan;
           Nur povas vi plenumi bestan rolon.
           Kompate, mi paroli vin instruis,
           Novaĵon taŭgan montris tage, hore;
           Bestulon, kiu tiam sole blekis
           Simile al la bruto, mi instruis
           Paroli home, kaj objektojn nomi.
           Sed, parolante, via bruta raso
           Enhavas tion, kio ne permesas
           Honeste agi: tial en ŝtonego
           Malliberulo vi de tiam restas,
           Anstataŭ pli malbona sorto.

Kalibano.--                             Vere
           Paroli vi min faris: la profito
           Jen estas: mi nun povas vin malbeni.
           Erizipelo ambaŭ vin mortigu!
           Mi lernis tion el la lingvo via.

Prospero.--Sorĉido! for de tie ĉi! rapidu!
           Hejtaĵon tuj alportu, mi konsilas;
           Plimulte poste, sed nun tion faru!
           Ĉu ŝanceliĝos vi, ĉu malobeos,
           Mi tiam streĉos la muskolojn viajn,
           Kaj ostojn dolorigos: vi blekegos ...
           La bestojn timigante.

Kalibano.--                      Ne, mi petas.
  (_Flanken_) Obei li magie min devigas.
           Potenco tia ke l'patrina dio
           Setebos estus ĝia sklavo!

Prospero.--                           Iru! (_Foriras Kalibano_)

_Revenas_ Arielo _nevidebla, ludante kaj kantante; sekvas_ Ferdinando.

Kanto de Arielo.

  _Sur la flavan sablon venu,_
    _Manojn interprenu;_
  _Salutintaj, eĉ kisintaj,--_
    _(Paca mar' sin tenu!)--_
  _Tie ĉi kaj tie saltu,_
  _Koboldeme: nun, ni haltu._
      _Aŭskultu!_

Rekantaĵo (malproksime): _Boju, hundoj, boju!_
                          _Hundoj, boju, boju!_
              Rekantaĵo: _Boju, hundoj, boju!_

  _Aŭdu nun la kokan krion;_
  _Ĉantikliro[2] kantas tion:_
    _"Kokoraŭko!" krias koko._

Ferdinando.--El kie venis tia stranga kanto?
           El aer' aŭ el tero?... Plu ne sonas ...
           Ĉu estas io de insula dio?--
           Mi sidis ploreganta pri la sorto
           De mia patro kiu ĵus pereis ...
           Dolĉegaj sonoj venis super l'ondo,
           Ĝin kvietigis,--eĉ doloron mian;--
           Altiris min ĉi tien l'harmonio,
           Sed ĵus forĉesis.... Ne! ĝi rekomencas....

Arielo Kantas:

  _Sub tridek futoj da marakvo_
    _Profunde patro restas;_
  _Fariĝas ostoj nun koralo;_
    _Okuloj perloj estas:_
  _Aliformiĝas li marame,_
    _Tre riĉe kaj orname._
  _Hore mortsonoro tintas,_
    _Maraj nimfoj kantas:_

Sonorila eĥo: _Bum! bom! bam! bum!_

  _Ilin aŭdas mi, ... Aŭskultu!_

Ĥora eĥo: _Bum! bam! bom! bum!_

Ferdinando.--Ĝi diris pri droninta patro mia!
           Ne estas terdevena homa kanto
           Aŭdita de mi supre!

Prospero.--                     Ho, Mirando,
           Palpebroj viaj malfermiĝu: kion
           Ekvidas vi antaŭe?

Mirando.--                     Kio estas?
           Spirit'? Ĉielo! Kiel ĝi rigardas!
           Sinjoro, certe ŝajnas ĝi belforma;
           Spirito tamen estas.

  (_Daŭrigota_).

FOOTNOTE:

[2] Angle, _chanticleer_.



LA SIMIO.

Fablo 18 el Fénélon, Tradukita de Maurice Mehrmann.


De maljuna ruza simio, la ombro malsupreniris post morto, en la
malhelan loĝejon de Plutono, kie ĝi petis por reveni inter la
vivantoj.

Plutono volis resendi ĝin en la korpon de multepeza kaj malsprita
azeno, por senigi ĝin de ĝia fleksebleco, viveco kaj ruzeco; sed
ĝi faris tiom da ŝercoj kaj petolaĵoj, ke la nepardonema Reĝo de
la Inferoj ne povis sin deteni de ridado, kaj permesis al ĝi elekti
novan iston.

La simio petis por eniri korpon de papago. "Tiel, almenaŭ," ĝi
diris, "mi konservos ian similecon al la homoj, kiujn mi longatempe
imitadis. Estinta simio, mi faris gestojn kiel ili, kaj estonta
papago, mi alparolos ilin dum la plej agrablaj interparoladoj."

La animo de la simio eniĝis apenaŭ en tiu nova stato, kiam maljuna
babilema virino ĝin aĉetis. Ĝi ĝojigis ŝin; kaj ŝi metis ĝin
el belan kaĝon. Ĝi bone manĝadis kaj kunbabiladis, la tutan tagon,
kun la maljuna babilemulino, kiu senĉese paroladis kiel ĝi. El sia
antaŭa stato ĝi aldonis ion nekonatan al siaj novaj talentoj: ĝi
ridinde movis sian kapon, krakigis sian bekon, agitis centmaniere
siajn flugilojn kaj per siaj piedetoj faris multajn sensencaĵojn,
kiuj rememorigis pri la grimacoj de Fagotino.

Ĉiumomente la maljunulino surmetis siajn okulvitrojn por ĝin
admiri. Ŝi enuis tial ke ŝi estis iom surda, kaj ne aŭdis
kelkafoje parolojn de sia papago, kiun ŝi trovis pli sprita ol iu
ajn. La papago trezorgita fariĝis babilegema, trudema, frenezega.

Ĝi tiom ekscitiĝis kaj trinkis tiom da vino kun la maljunulino, ke
ĝi mortis.

Denove ĝi revenis antaŭ Plutono, kiu, tiun fojon, volis ĝin
transigi en fiŝan korpon por ĝin mutigi; sed refoje ĝi petoladis
antaŭ la Reĝo de Ombroj, kaj la princoj malofte rifuzas la petojn
de la ŝercemuloj, kiuj ilin flatas. Plutono do permesis al tiu ĉi
eniri homan korpon. Sed, ĉar Dio hontis sendi ĝin en korpon de
saĝa kaj virta homo, li ĝin aligis al korpo de enuiga kaj trudema
paroladisto, kiu mensogis, kiu senĉese fanfaronadis, kiu faris
ridindajn gestojn, kiu mokis ĉiujn ajn, kiu interrompis la plej
klerajn kaj seriozajn paroladojn per neniaĵoj aŭ malĝentilaj
malsaĝaĵoj. Merkuro, kiu ĝin rekonis en tiu nova stato, ridante
diris: "Ho! Ho! mi vin rekonas, vi estas kunmetitaĵo el simio kaj
papago, kiujn mi iam vidis. Kiu deprenus de vi la gestojn kaj
parolojn, senpripense ellernitajn, tiu al vi nenion lasus. Per beleta
simio kaj bonega papago, oni nur faris malsaĝan homon."

_Kiom da homoj en la mondo, per kunvenaj gestoj, babileto kaj ŝajna
kapableco, estas nur sensprituloj kaj senkleruloj!_



INSTINKTO AŬ INTELIGENTECO?

Originale verkita de O.W., Esperantisto 7074 (el Francujo).


Oni ofte parolas pri la instinkto de iaj bestoj, precipe de la
hundoj. Oni rakontas pri ili historiojn, kiuj kredigus pli al ilia
inteligenteco ol al ilia instinkto. Mi volas rakonti al vi nur
anekdoton, kiun mi certigas al vi tute vera.

Kiam mi komencis ekzerci la medicinon, mi loĝis en urbeto proksima
de bela rivero. Unu el miaj parencoj tie posedis akvomuelejon, kaj mi
tre ŝatis la banojn en rivero. Ofte, kun miaj amikoj, ni trairis la
riveron per barko por bani je la alia flanko de la digo, kie estas
profunda kaj tre agrabla loko, ombrigita de multaj kaj altaj arboj.
La bruado de la akvo, kiu faladis de la kluzo, ĉarmis nin, kaj donis
al ni akvon ĉiam movan.

En tiu tempo mi havis belan ĉashundinon grifonrasan, kun la haraj
rigidaj. Ĝi estis bona, amema besto, tute sindona por sia mastro.
Ĝi neniam lasis min. Nokte kaj tage ĝi estus difendinta min
kontraŭ kiu ajn, kaj malgraŭ tio, ĝi estis karesema.

Ian tagon, kiam mi banis min kune kun amikoj, mi diris al unu el ili,
kiu estis apud mi: "Mi ŝajnigos droni por vidi kion faros la
hundino."

En tiu momento ĝi estis dekkvinjara, kaj ne tre ŝatis la akvon. Mi
puŝis ekkrion, alvokante: "Dian! Dian!" ŝaŭmigante la akvon
ĉirkaŭ mi.

Tuj ekĵetiĝis la hundino en la akvon, kaj rapide alnaĝis al mi.
Ĝi per siaj dentoj ekkaptis sendolore mian ŝultron por alkonduki
min teren; sed mi prenis la voston de Dian' dirante al ĝi: "Iru,
Dian'! Iru!" kaj la hundino rapidis por atingi la bordon.

Mi suprenrampis la deklivon, kaj mi alvenis sur la herbejon. Tie
Dian' elmontris ĝojegon blekante pro plezuro, saltante por leki
miajn manojn, kaj mian vizaĵon. Tio certe ne estis miriga; multe da
hundoj estus same agintaj, propramove, _instinkte_, se vi volos. Sed
la historio ne estas finita.

Post kelkaj tagoj, ni decidis ankoraŭ, ke ni banus nin. Mi do aliris
ĉe mian parencon por preni la barkon. Mi pretiĝis por senkatenigi
la barkon, kaj por ĝin eniri, kiam mi sentis, ke io malebligis min;
ĝi estis mia hundino kiu, per siaj dentoj, tenis mian pantolonon:
Dian' ne volis ke mi eniru la barkon. Tre malfacile mi sukcesis por
enirigi ĝin kaj ni deiris. Ni albordiĝis al la elektita kaj
kutimita loko. Miaj amikoj senvestiĝis, kaj mi lasis mian jakon,
sed, kiam mi volis daŭrigi, mi ne povis.

Dian' blekis furioze kontraŭ mi, montrante al mi siajn dentojn. Mi
provis kvietigi ĝin, sed vane; mi estis devigita revestigi min.
Dian' ne volis, ke mi banu min. Ĉu tio estas _instinkta_ aŭ
_inteligenta_?

Mi lasos vin respondi tiun demandon, sed de longe mia opinio estas
difinita.



RUBAJATO DE OMARO KAJAMO.

Tradukita de Ben Elmy.


1
  Vekiĝu! Jen, la suno jam forpelas
  Stelojn kaj nokton; el ĉiel' akcelas
    Radi' unua, kaj per sia brilo,
  La turo de l'Sultano alte helas.

2
  Dum el mallum' kreskadis taga pleno,
  Aŭdiĝis voĉ', plendante pri deteno,--
    "Dormulo, kial vi ekstere restas?
  En templo jam atendas la festeno!"

3
  La kok' ekkrias; ĉiuj en akordo,
  Ekpetas, "Malfermata estu pordo!
    Ni povas resti iom nur da tempo,
  Nek plu vidiĝos ĉe la tera bordo!"

4
  Printempo, la naskiĝo de novjaro!
  Revivas nun la juna deziraro;
    Sed homo pensa pace nun foriĝas,
  Ĉe freŝaj blankaj floroj de l'kamparo.

5
  Iram' pereis, vere, kun jasmeno,
  Sed restas lag' alia, kaj ĝardeno;
    Se vazon de Jamŝid' ne plu ni vidas,
  En vino brilas ĉiam la rubeno.

6
  David' silentis; sed, per voĉo klara,
  Al rozo pepas najtingalo kara,--
    "Vin' vin' vin' vino, ruĝa ruĝa vino!"
  Kaj roz' ruĝiĝas, en respond' neŝpara.

7
  Plenigu vazon; ĉe printempa festo,
  Bruliĝu ĝoje vintra pentovesto;
    Mallongan vojon havas tempobirdo
  Por flugi, kaj rapidas al la nesto.

8
  Ĉe urbaj aŭ ĉe kampaj societoj,
  La vin' de vivo falas per gutetoj;
    Simile, kvazaŭ floro kadukanta,
  De vivo falas vice folietoj.

9
  Mil rozoj, oni diras, venos morgaŭ;
  Sed kien iris rozoj de hieraŭ?
    Monato sama, rozojn alportante,
  Jamŝidon prenos, Kajkobadon ankaŭ.

10
  Nu; prenu ĝi, do, ilin! Kial ni
  Pri Kajkobado zorgos? Tie ĉi,
    Rustum' kaj Zalo ne pli grave estas
  Ol la vespermanĝad' al vi kaj mi.

11
  Ripozu ni ĉe tiu ĉi herbejo,
  Ĵus inter la dezerto kaj plantejo;
    Neniel je Sultan' aŭ sklavo pensu,
  Kaj lasu la Mahmudon al reĝejo.

12
  Versolibret' sub arbo tie ĉi,
  Kruĉo da vino, pano nur, kaj vi,
    Kantante dolĉe en dezerto, jen!
  Dezerto estus Paradiz' por mi!


RUBAIYAT OF OMAR KHAYYAM.

(Translated from the Persian by Fitzgerald).


1
  Wake! For the sun who scatter'd into flight
  The stars before him from the field of night,
    Drives night along with them from heav'n, and strikes
  The Sultan's turret with a shaft of light.

2
  Before the phantom of false morning died,
  Methought a voice within the tavern cried,
    "When all the temple is prepared within,
  Why nods the drowsy worshipper outside?"

3
  And as the cock crew, those who stood before
  The tavern shouted--"Open then the door!
    You know how little while we have to stay,
  And, once departed, may return no more."

4
  Now the New Year reviving old desires,
  The thoughtful soul to solitude retires,
    Where the white hand of Moses on the bough
  Puts out, and Jesus from the ground suspires.

5
  Iram indeed is gone with all his rose,
  And Jamshyd's seven-ring'd cup where no one knows;
    But still a ruby kindles in the vine,
  And many a garden by the water blows.

6
  And David's lips are lockt; but in divine
  High-piping Pehlevi, with "Wine! Wine! Wine!
    Red Wine!"--the nightingale cries to the rose
  That sallow cheek of hers to incarnadine.

7
  Come, fill the cup, and in the fire of spring
  Your winter-garment of repentance fling;
    The bird of time has but a little way
  To flutter--and the bird is on the wing.

8
  Whether at Naishapur or Babylon,
  Whether the cup with sweet or bitter run,
    The wine of life keeps oozing drop by drop,
  The leaves of life keep falling one by one.

9
  Each morn a thousand roses bring, you say;
  Yes, but where leaves the rose of yesterday?
    And this first summer month that brings the rose
  Shall take Jamshyd and Kaikobad away.

10
  Well, let it take them! What have we to do
  With Kaikobad the Great, or Kaikhosru?
    Let Zal and Rustum thunder as they will,
  Or Hatim call to supper--heed not you.

11
  With me along the strip of herbage strown
  That just divides the desert from the sown,
    Where name of slave and Sultan is forgot--
  And peace to Mahmud on his golden throne!

12
  A book of verses underneath the bough,
  A jug of wine, a loaf of bread, and Thou
    Beside me singing in the wilderness--
  Oh, wilderness were Paradise enow!

(V. 4--The Persian new-year begins with the vernal equinox. The
"white hand of Moses" is a figure for Spring blossoms).

(V. 10--Rustum is the Hercules of Persia; Zal, his father).



DIVERSAJ AVIZOJ.


Dankojn! Koregajn dankojn! La rezultato de la korespondado pri la uzo
de supersignoj estas bonega, kaj plene pruvas, ke ĉiulandanoj
kunpensas pri la afero. Mi nur estas ricevinta ĉirkaŭ dudek kvin de
la petitaj poŝtkartoj, kaj, _kvankam mi ne ilin demandis_, mi
ricevis centojn da varmegaj protestoj. Tiu ĉi pruvas ke la
Esperantistoj multe interesiĝadas je la lingva afero, kaj ke ili ne
estas nezorgemuloj. Tamen, kelkaj amikoj diris al mi: "Oni ne zorgos
pri la afero." Tial mi nur demandis, ke la plenduloj skribu al mi,
ĉar mi bone sciis ke tiuj ĉi ne estis la plimulto da la
Esperantistoj, nek en Anglujo, nek aliloke.

Nu, trankviliĝu, karaj Legantoj. Mi neniam sendos al vi
sensupersignan Gazeton, ĉar nek mi, nek vi, deziras ĝin legi. (Kaj
mi certe estas la plej interesita el la legantoj de The
Esperantist!) Dank' al viaj penadoj, mi nun, pli ol iam antaŭe,
fidas je la bela estonteco de nia kara afero. Al tiuj fervoraj
amikoj, kiuj kontraŭdiras la supersignojn ĉar ili deziras skribi al
la Gazetaro Esperante mi diros: "Faru tion, kion mi estas farinta.
_Skribu vian Esperantan leteron, sen la bezono de supersignita
litero._" Estas facilege tiun ĉi fari. Antaŭ kelkaj tagoj, nia
fervora kunbatalantestro, Sinjoro Bourlet, skribis tutan kolonon sen
supersigno.

Tiam, se la Redaktoro ne presigas vian leteron, ne plendu kontraŭ la
supersignoj, sed kontraŭ la antaŭjuĝo de la Redaktoro. Sed,
kompreneble, nun tiel, kiel antaŭe, vi ĉiam povas laŭbezone uzi la
literon H anstataŭ la supersigno, por telegrafi, presigi, k.t.p.

Sed alie vi ne devas fari. Vi ne devas elpensi vian propran
_Fonetikan Alfabeton_. Vi devas skribi Esperanton, por ke vi estu
Esperantisto.

     * * *

Kara Sinjoro,--Signoj ne mankas, ke la temo de lingvo
internacia interesas ĉiun tagon pli kaj pli la homojn pensantajn de
la mondo. Estas societo internacia da lingvistoj, kiu sin nomas
Societo Internacia Fonetika (Association Phonétique Nationale). Ĝi
havas ĝian centran oficejon en Parizo, sed la membroj apartenas al
dek sep diversaj nacioj, kaj enhavas la plej progresajn profesorojn
kaj instruistojn de modernaj lingvoj el ĉiu civilizita nacio. Ĝi
estas ekzercinta fortan influon sur la edukadaj oficejoj de Francujo
kaj Germanujo, kaj estas tiamaniere tute aliforminta la instruon de
modernaj lingvoj en la lernejoj de tiuj ĉi du grandaj nacioj. La
Societo havas monatan gazeton, Le Maître Phonétique, kaj oni
komencas diskuti en tiu ĉi gazeto la temon de lingvo internacia.
Malfeliĉe estas iuj da la plej influemaj membroj, kiuj havas fortan
antaŭjuĝon kontraŭ lingvo artefarita, kaj tiun ĉi monaton ili
estas antaŭmetintaj proponojn pri la ekzameno de tiu ĉi temo, kiuj
estas tute malamikaj eĉ al la konsiderado de la meritoj de nia kara
lingvo. Sed tiu ĉi povas nur helpi nian kaŭzon.

Ĉar estas bonaj Esperantistoj en tiu ĉi klerega Societo, kiuj scios
bone kiel batali pro la vero kaj pro la kara lingvo, kontraŭ ĉiuj;
kaj la rezultato povas nur esti, ke la meritoj de Esperanto fariĝos
konataj al multe da la plej kapablaj lingvistoj de Eŭropo; kaj la
kulpo estos la nia, se ni ne gajnos iujn da ili por nia kaŭzo.--Via,

  R. J. Lloyd, D.Litt., M.A.

     * * *

Sinjoro,--Antaŭ tri semajnoj mi sciiĝis je la unua fojo
pri la naskiĝo kaj la kreskado de Esperanto, leginte bonegan
artikolon kiun pri ĝi eldonis Sir William Ramsay, per la _Daily
Mail_. Tuj kiam mi estis aĉetinta la libreton nomatan _The Student's
Complete Textbook_ mi eklernis entusiazme la lingvon dum miaj
ĉiutagaj vojaĝoj per vagonaro inter Londono kaj Brajtono
(Brighton), kie mi vivas, demirinte ĝian simplecon kaj la facilecon
per kiu oni povas ĝin ellerni. Permesu, tial mi petas, Sinjoro
Redaktoro, ke unu el la Geesperantistaro konigu al vi la plezuron
kiun li estas eltirinta je tiu ĉi afero. La celo tamen de tiu ĉi
letero estas demandi al vi, ke vi bonvolu al mi sciigi, ĉu troviĝas
en Brighton grupo aŭ sekcio Esperantista? Se ne, mi volus doni miajn
malgrandajn servojn por ĝin efektigi, agante, kompreneble, sub via
afabla direkto, aŭ tio de kelkaj aliaj personoj, kiuj estos havintaj
spertadon pri tiaj aferoj. Efektive mi zorgus treege disvastigi la
lingvon kiel eble plej mi povos.

Al mi ŝajnas ke Brajtono devas fariĝi utila centro Esperanta por
ĝia alpreno, kaj mi estas certa ke mi ricevos la korajn
kunlaboradojn kaj bondezirojn de ĉiuj, kiuj volegas antaŭenirigi la
interesojn de nia kara lingvo. Kun saluto.--Via,

  D. H. Lambert (B.A., Oxon),
59, St. Aubyns, Hove, Sussex.


_Jen la laŭvorta letero de nova Esperantisto, kiu lernis la lingvon
en vagonaro!_

Kompreneble, mi esperas ke ĉiuj najbaraj amikoj je nia Afero helpos
nian novan apoganton, je la fondigo de forta grupo en Brighton. Ĉiam
antaŭen! Ni kreskadu!

     * * *


_La Universitato Londona_ kaj la _Teachers' Guild_ faras libertempan
kurson de Julio 18 ĝis Aŭgusto 12, kaj la Sekretario deziras ke mi
anoncu jene.

Tiuj studentoj, kiuj ne povos ĉeesti antaŭ la fino de Julio, povos
partopreni je la dua periodo da du semajnoj, kaj por tiuj ĉi oni
donos pluajn klasojn. La Kurso traktos pri la Elparolado kaj
Kunmetado de la Angla lingvo; La Fonetikoj de Moderna Angla; Moderna
Angla literaturo; Sistemoj por la instruado de modernaj lingvoj; kaj
paroladoj pri Angla edukado kaj institucioj. Abonpago dum la tuta
monato, £2 (50 frankoj). Dum la lasta du semajnoj, £1. Oni esperas
ke multe da alilanduloj ĉeestos. Por pluaj sciigoj, skribu al
_Director of the Holiday Course for Foreigners, University of London,
South Kensington, S.W._

Bedaŭrinde ne estos Esperanta kurso tiun ĉi jaron kaj la sciigo de
la Diĵona Universitato devas esti multe pli interesa por la
Esperantistaro. Tie ĉi, Profesoro Lambert donos Esperantan kurson de
Julio 1 ĝis 31 Oktobro. Abonpago, je la kvar monatoj (ĉiuj temoj),
£2 (50 fr.) 30 fr. po ses semajnoj. Esperantistaj studentoj povas
esti certaj, ke ili trovos en Diĵono plej koran Esperantistan
akcepton. Oni konsilas, ke ili kunportu kun ili siajn bicikletojn,
ĉar la ĉirkaŭaĵoj estas tre belaj, kaj la vojoj tre taŭgaj. Por
ilustrita broŝuro priskribanta la tutan kurson, skribu al _Sro.
Lambert, Profesoro ĉe la Universitato, Dijon, France_.

La Redaktoro esperas, ke kelkaj Anglaj kunbatalantoj partoprenos je
tiu ĉi kurso, kiu estas la unua libertempa kurso enhavanta
instruadon de Esperanto.

     * * *

La dua numero de la _Internacia Scienca Revuo_ siatempe aperis, kaj
enhavas longan artikolon pri la _N Radioj_, kaj valorajn raportojn
pri la lastaj medicinaj progresoj kaj fizikaj Sciencoj. Tiu ĉi
Gazeto vere estas tre grava ilo, kaj ni esperas, ke ĝi ricevos la
apogon, kiun ĝi meritas. La kosto de specimeno de la unua aŭ dua
numero, kune kun propaganda folieto en Angla kaj Esperanto estas sep
pencoj afranke.

     * * *

La Ilustrita Poŝtkarto povas esti amiko je nia afero, sed ankaŭ, se
oni ne zorgos, ĝi fariĝos malamiko. Eble estos utile tie ĉi doni
kelkajn sciigojn pri la sendo de tiuj ĉi.

Oni neniam devas meti la poŝtsignon sur la ilustrita flanko, sed ĝi
devas esti samflanke kun la adreso. Se oni alie faras, la ricevanto
devos pagi pluan 30 centimojn.

Kaj, se oni deziras sendi la poŝtkarton duonpreze, oni devas
elstreki la vortojn _Carte Postale_, kaj anstataŭi "_presaĵo_, aŭ
_Imprimé_." Kaj oni ne devas skribi plu ol la adreso, kaj la nomo de
la sendanto, kaj, eble, la dato. Tiam la kosto nur estas 5 centimoj
(one halfpenny).

     * * *

Karaj Samideanoj,--Kun la intenco fari de ili donacon al nia
estimata Majstro, Doktoro Zamenhof, mi petegas, ke vi aminde sendu al
mi neilustritan poŝtkarton enhavante la sekvantan Kredon:--

"Mi sincere kredas ke Esperanto estas la sola solvo de tre grava
problemo de la Homaro: helpanta ŝlosillingvo; kaj mi ĉiam rigardos
ĝian absolutan netuŝeblecon, kiel la simbolo de nia forteco
kontraŭ atakoj kaj malamikoj de nia verko."

Kaj aldonu vian nomon kaj adreson.

Tiam, kiam mi ricevis almenaŭ kvincent da tiuj p.k. mi, antaŭ sendi
ilin al la Estro, presigos libreton enhavantan la superan kredon kaj
la nomojn kaj adresojn de aliĝantoj.

La kosto de la libreto estos sciigata pli malfrue al personoj kiuj
deziras ĝin aĉeti.

Mi ankaŭ esperas ke tiuj, kiuj deziras korespondadi pri iaj temoj
kun niaj kungrupanoj Trinidade bonvolos skribi al mi.--Fidele via,

  G. O. Messerly,
  Port of Spain, Trinidad, B.W.I.

     * * *

Turistoj, kiuj deziras veni Riolunaton, devos sin turni al Grafo
Albert Gallois, Sekretario de la Grupo, Riolunato, Prov. de Modena.
Italujo. Grafo Gallois ankaŭ estas la Redaktoro de la monata Itala
Organo _L'Esperantista_ (jarabono 4 frankoj).

     * * *

La Rondiranto de Aprilo enhavas tre interesan skizon de vojaĝo en
Montenegro. Oni devas gratuli Sinjoron Kolovrat Ĉervinski pri sia
vojaĝo en tiu ĉi preskaŭ nekonata lando.

     * * *

Alice in Wonderland estas mirinda libro, kaj la ideo falis en la
kapon de fervora apoganto ke estus tre bona ideo ĝin traduki en
Esperanto. Kompreneble, oni devos ŝanĝi multe da la ŝercoj, kaj
tiel plu, sed mi esperas ke ĉiuj, kiuj povas sendi kelkajn pecetojn,
Esperantajn ŝercojn, kaj aliajn taŭgaĵojn, tiel faros kiel eble
plej baldaŭ.

La Rev. R. A. Davis, Broxwood, Pembridge, Herefordshire, afable
klopodas pri tiu ĉi malfacila afero, kaj espereble, se Esperantistoj
kunlaborados, nia literaturo gajnos novan, kaj tre indan verkon.

  La Redaktoro.



EL HINDUJO.


  Singribari Hât, P.O., Assam,
  _Feb. 27, 1904_.

Kara Sinjoro,--

Ĝis nun mi ne havis libertempon sufiĉan por skribi al vi longan
leteron. Sed sendube vi tion facile komprenos, ĉar tia ĉi vivo
estas tuta ŝanĝo, kaj mi sentas, ke mi loĝas en alia mondo.

Ni lasis Londonon en malvarmega blovado kaj pluvo. La vetero estis
vere vintro. Dum la sekvantaj tagoj, vojaĝantoj restis en siaj
kajutoj, dume la flava vizaĝa reĝo super ĉiuj reĝis. Tamen, post
kvar tagoj, la minacaj nuboj estis anstataŭata de la varma sunbrilo
kaj la frenezaj ventoj de ĝentilaj blovetoj. La cetervojaĝo estis
kvieta kaj ĝojinda, krom en la Ruĝa Maro, kie la suno estis
senplezure varmega. Ni pasigis du tagojn en la Kanalo Sueza, pri kiu
mi fariĝis tre interesata. Ĝiaj sepdek mejloj estas tranĉitaj tra
la nudema sabla Arabdezerto. Ni vidis kelkajn kamelarojn kaj unu aŭ
du vilaĝojn de sunsekita koto, ĉirkaŭita de daktilujoj. Kaj,
starante sur la promenejo de la granda mariranta ŝipo, dum la
vidaĵo estis limata ĉiuflanke de la eternaj sabloj, mi vere sentis
ke ni estis senrajtuloj en tia ejo.

Je la 4 Februaro ni alvenis ĉe Kalkuto, kie mi loĝis du tagoj, tre
okupita de la aĉetado de taŭgaj vestoj kaj litkovriloj: tie ankaŭ
mi unue ekdormis en moskito kurtenoj.

Tie ĉi mi vizitis Sinjoron P., kies adreson vi donis al mi, kaj vi
estos interesata scii ke li estas Hindo, kaj ankaŭ instruisto. Li
esperas akiri la lingvon mem, kaj fine instrui siajn Hindajn
lernantojn. Mi penos lin teni je lia parolo per korespondado.

Post maltrankvila veturo, nokte, en vagonaro al Goalundo, mi suriris
sur riveran vaporŝipon, kiu faris zorgindan vojaĝon de kvar tagoj
per la Brahmaputra Riverego; ĝi multefoje surkuris sur subakvajn
sablaĵojn, kaj unufoje estis tiamaniere tenata dum dudek horoj, kiam
du aliaj ŝipoj alvenis kaj, tirante, liberigis ĝin. Mi ŝiplasis
ĉe Rangamatti Ghat meznokte: la ejo estis plena je Hindoj kaj
Asamanoj, sed neniu estis tie por renkonti aŭ helpi min, kaj tre
malkonvene estis zorgi mian pakaĵon. Mi pasigis la nokton en
proksima neokupata Bungalo, kie mi fariĝis manĝaĵo de la moskitoj.
Matene mi eltrovis, ke elefanto min atendis. Li ĵus estis leviĝinta
el la longa herbo, kaj lia atentisto estis senpolviganta lian dorson.

Tiam sekvis tre skuega, tre polvega, kaj tre varmega rajdo kvindek
kvar mejlojn longe, kiuj okupis _tri tagojn_. Ĉiunokte mi loĝis ĉe
iu plantisto, ĉar la kutimo en Asamo inter Eŭropanoj estas--_Via
domo pro ĉiu, kaj ĉies domo pro vi!_

Estas kvar aliaj Eŭropanoj sur la Ĝardeno, kaj ĉiu loĝas en
aparta bungalo. Estas pli ol kvarmiloj da Kulioj (Coolies). En unu
tago mi vizitas kelkcentojn da preskaŭ nudaj ĉokoladkolorajn
virojn. Multaj ligas sian longan haron poste, simila al virino, kaj
siaj koloj estas ĉirkaŭataj de koljuveloj. Mi trovas grandan
malfacilecon lerni ilian lingvon, ĉar estas tia malkomprenebla
miksaĵo de Asama, Bengala kaj Kaĉara, treege distranĉita; kaj
malfeliĉe, neniu el miaj kolegoj povas ŝpari la tempon por instrui
min. Sed estas mirinde kiel neceseco agemigas onies pensilon, kaj mi
jam akiris sufiĉe pro mia nuna postulo.

Nia ĝardeno estas du mejloj longe kaj unu mejlo larĝe. Ĝi estas
limata de la dika arbarego (Ĵunglo) kiu senrompe atingas al la
proksimaj Himalajaj Montegoj, kaj kiu estas enloĝata de multaj
sovaĝaj bestoj, precipe ursoj, elefantoj, tigroj kaj leopardoj, kiuj
ofte eraras en la ĝardenon por ataki la laboristojn.

     * * *

Nune la vetero estas perfekta, sed, kompreneble, dum la pluvado, kiu
komenciĝas en Majo, estos tute malsama. Mi sendas al vi kelkajn
foliojn de mirinda ruĝa arbo, kiu kreskas en la ĝardeno.

Adiaŭ, mia estiminda amiko.

  Via sincere,
  A. T. Simper.



HINDAJ PROVERBOJ.


"Maljuna Sinjoro Howell" priskribas la elementaĵojn de rava proverbo
esti: _Senco, Mallongeco, Salo._ Je tiuj ĉi, kaj precipe je la
_Salo_, la Hindoj superas sin mem. Kompreneble, inter la miloj da
proverboj Hindaj, devas esti multaj, kiuj ne alvokas la okcidentan
spiriton, sed, por montri kiel lerte ili esprimigas siajn ideojn, mi
citas tiujn ĉi malmultajn specimenojn.

(1). Ĉu la tranĉilo falas sur la melonon, aŭ ĉu la melono falas
sur la tranĉilon, estas same. La melono estas tranĉata.

(2). Oni ne povas vidi Paradizon sen morti.

(3). Kiu forgesas matene, sed memoras vespere, ne nomiĝas forgesulo.

(4). Se homo ridas, li ridas je alioj; se homo ploras, li ploras je
si mem.

(5). Dorno eniras riĉulon, kaj miloj kuras lin helpi: Malriĉulo
falas de alta monto, kaj neniu proksimiĝas je li.

  (8276).



PRI LA DORMA-MALSANECO.

Tradukita de P.H.


Dorma-malsaneco, kies kaŭzo longe restis nesolvebla problemo, fine
cedis sian sekreton, dank' al la laboradoj de Lt.-Kolonelo Bruce,
Doktoro Nabarro kaj Kapitano Greig.

Ili uzis la eltrovon de Doktoro Castellani, ke malgrandega
sangparazito, nomita "trupanosom'o" ĉeestis en la cerebrospina
fluaĵo de iaj malsanuloj, suferantoj de tiu ĉi malsaneco, kaj kiu
eltrovis, ke tiu ĉi parazito kaŭzas la dorman malsanecon, same kiel
kulo kaŭzas malarion.

Mallonga priskribo pri la simptomoj de dorma-malsaneco eble estus
interesa.

Apatio kaj senvigleco multege aperas. La suferantoj havas grandegan
manĝbezonon, kaj ofte petegas manĝaĵojn, kiam ili estas tiel
malfortaj kaj dormemaj, ke ili ne povas manĝi. Aliaj vere fariĝas
marŝantaj skeletoj, kaj aliaj akvoŝveliĝas.

Muskola tremado kaŭzas haltantan iradon. Poste, ili kuŝas en
profunda letargio. Ŝvelo de la limfaj glandoj estas ofta simptomo,
kaj kelkaj kuracistoj opinias ke tiu igas la malsanecon. Ili tial
eltranĉas la ŝvelitan glandon. La dormemo ŝajne ne estas vera
dormo, sed letargio, kiu rigidigas la kapablon. Efektive oni dubas,
ĉu la suferanto dormas tiom, kiom li dormus dum saneco. Multoj
mortas dum varmega febro, sed egala numero mortas kiam la temperaturo
estas subnormala.

Morto estas la neevitebla fino de tiu ĉi terura malsaneco, kaj
okazas jen post malmultaj monatoj, jen post du aŭ tri jaroj. Ĉiu
suferanto de dorma-malsaneco ekzamenita de la supre nomitaj sinjoroj
evidentigis la ĉeestadon de la trupanosam'o en la cerebrospina
fluaĵo. Oni ne povas ĝin trovi en tiu de landanoj, kiuj ne suferas
de tiu ĉi malsaneco.

Tamen oni trovis trupanosom'ojn en la sango de dudek ok procent da
landanoj loĝantaj en la dorma-malsaneca kvartalo; sed neniam
aliloke.

Oni kredas ke tiaj personoj kredinde ekmalsaniĝis.

Gravaj simptomoj ne aperas ĝis la parazito eniras la cerebrospinan
fluaĵon.

Tiu ĉi malsaneco ne similas je malario, ĉar ĝi ne kuraciĝas per
kinino. Oni nun ne dubas ke la _cici muŝo_ (tsetse, _glossina
palpalis_), sangsuĉanta muŝo, transportas la malsanon de persono al
persono, same kiel la mikrobo malaria (_plasmodium malariae_) faras.
La sekvanta eksperimento pruvas la rolon, kiun la cici ludas en tiu
ĉi afero.

Multe da tiuj ĉi muŝoj sin regalis sur dorma malsana suferanto. Tiu
ĉi ŝajne ne sentis iliajn pikojn. Ili tiam estis portataj al sana
simio, kiu baldaŭ malsaniĝis, kaj fine mortis, montrante la
kutimajn simptomojn. Oni ankaŭ trovis en lia sango kaj cerebrospina
fluaĵo la trupasonon'ojn. Oni trovis la saman rezultaton post kiam
oni estis enŝpruciginta aŭ la sangon, aŭ la fluaĵon de la
malsanulo en la simion.



LA POSTENO DE ROBBIE.


La korteto havis tre militan vidiĝon. Tie estis soldatoj kun
bataliloj, oficiro kun ligna glavo, fiera knabo kun standardo tro
granda por li, kaj _bando da muzikistoj_ kiu furioze batadis gaje
pentritan tamburon.

Nur malgranda Robbie malĝoje sidis sur la ŝtupoj, kaj rigardis.
Perfida peceto da glaso kripligis lian piedon, kaj li ne povis marŝi
tiel rapide, kiel la militistaro. "Mi ne povas ion fari," li diris
ĉagrenege. "Jes, vi povas," respondis Kapitano Fred, "vi povas
ekkrii _Hura_! Kiam ni preteriras." La knabeto do gardis sian
postenon, observante tutan la marŝadon kaj remarŝadon. Ofte la roto
iris aliloken, sed li neniam mankis svingi sian ĉapeton, kaj levi
sian fajfan aplaŭdon, kiam ili trapasis.

Robbie estas la vera heroo. Ne estas facile ekkrii "_Hura_" pro tiuj,
kiuj povas antaŭeniri kiam ni estas devigitaj halti; ne estas facile
forgesi nian propran malkontentigon, kaj aplaŭdegi tiujn, kiuj faras
tion, kion ni deziras, sed ne povas, fari; ne estas facile ĝoji je
la sukceso de tiuj, kiuj posedas la lokon, kiun ni deziras okupi.

Nur granda koro povas stari aparte, kaj ekkrii "_Hura_" kiam la aliaj
preteriras.

  _Tradukita de_ C. S. Bicknell.



LA STRABULINO.


Ĉu vi ne opinias, ke oni povas ĝuste nomi la sekvantan anekdoton
_Antikva Historio_, ĉar maljuna Franca Sinjorino rakontis ĝin al mi
antaŭ sesdek jaroj!

Ĝi okazis en Francujo, dum periodo de politika tumultego kaj
maltrankvileco. Neniu sciis kion atendi.

Sinjorino altranga, iom sciema, sed kiu estis ankaŭ malfeliĉe
strabulino, renkontis, je vesperkunveno, politikiston. Ŝi komencis
lin demandi pri tiu ĉi kaj pri tiu afero, esperante tiamaniere
eltrovi kelkajn ŝtatajn sekretojn.

La diplomato ĝentile, sed artifike, respondis, kaj la sinjorino
gajnis nenion.

Fine, ŝi koleriĝis, kaj ekkriis: Nu, diru al mi, mi petas, kiel
iras la politikoj?

La ministro tuj respondis: Tiel, kiel vi _vidas_, Sinjorino, _tre
malrekte_.

  E. J. Catt.

     * * *

En malgranda Irlanda urbeto antaŭ nelonge troviĝis pastro, kiam
ĉiam predikis, ke ni devas ami niajn malamikojn. Unufojon, dum li
estis iranta preĝejon, li renkontis ebriulon, kaj diris: "Ĉu vi ne
scias ke la vino estas via malamiko?" "Jes," li respondis, "sed ĉu
vi ne predikas ke ni devas ami niajn malamikojn?" Tiu ĉi estas vera,
sed mi ne diris ke vi devas ilin gluti.--P. de B.



CORRESPONDENCE NOTES.


In reply to numerous inquirers, I regret to state that the Edition of
the First Number is exhausted. Intending subscribers can commence
with No. 2, or any succeeding issue.

If they will let me know what price they are prepared to pay for the
first number, I will try and buy some in.

     * * *

How to tell the time in Esperantoland. This is a troublesome matter,
for two systems are in vogue, the German and the English. I was
surprised to find that French Esperantists generally use the former,
and, instead of saying _la kvar kaj duono_, for _half past four_,
they say _la duono de la kvina_, _the half of the fifth hour_. We
English must take care to remember this peculiarity, or we shall get
into trouble.

     * * *

The difference between _Ĉia_ and _Ĉiu_ is as follows: Ĉia means
_all sorts of_, whereas Ĉiu simply means _all_, without regard to
kind. The same rule applies to Tiu, Tia; Kiu, Kia.

     * * *

C.G.S.M. proposes that a column should be printed each month, in
which the roots and affixes are divided by hyphens. If other readers
will send the same request a trial shall be made.

But readers of The Esperantist have generally got beyond the
_hyphen stage_, surely.

     * * *

I have to thank H.W.R., of Ipswich, for the following ingenious
method of remembering those difficult correlative words _Ia_, _Tia_,
_Ĉia_, _Nenia_, and the like, on pages 42 and 43 of the Textbook. As
there can be no Royal Road to learning, such devices as these are
most useful as aids to the memory.

  This is R.'s epitome,
  Pages forty-two and three.

  _I-_, _Ĉi-_, _Ki-_, _Neni-_, and _Ti-_,
  Then add _-a_ for _Quality_.

  _-al_ for _Motive_, _-am_ for _Time_;
  _-e_ for _Place_, excuse the rhyme.

  _Manner-el_; _Possession-es_;
  Which must always sound like face.

  _Thing_ add-_o_; _-om Quantity_,
  _Person-u_, should always be.

     * * *

Mr. C. W. T. Reeve, 63, Effingham Road, Lee, Kent, is arranging an
Esperantist party for Boulogne this Whitsuntide. Will those desirous
of joining kindly write at once? Mr. Reeve also wishes to join with
fellow Esperantists in walking excursions on Sundays.



MAJTAGO.

Originale verkita de E. A. Lawrence.


Tiu, kiu volas vidi la unuan tagon de Majo tiel, kiel festita antaŭe
ĉie en Anglujo, devas iri al Knutsford, beleta, stranga urbeto en
Cheshire, kie, malfeliĉe, ĝia grandega najbaro, Manchester, baldaŭ
ensorbigos ĝin. Tie loĝis la du "Cranford" fratinoj, tie oni
ankoraŭ montras la lokon, kie herbmanĝis la bovino, vestita en tuko
de sia mastrino, post ke ĝi estis falinta en kalkfoson!

Knutsford prenas sian nomon de Knuto, Reĝo de Danujo, kiu ankaŭ
fariĝis Reĝo de Anglujo.

Foje li ĝin trapasis, kaj renkontis novedzinon, kiu transiris la
rivereton. La piedoj de lia ĉevalo disĵetis iom da sablo sur sia
vesto: de tiu ĉi tempo, Knutsfordanoj havas strangan kutimon, ili
disĵetas sablon antaŭ la pordo de novedzinoj.

En la bela komunejo de la vilaĝo oni aranĝas la Majtagaj Ludoj.

La unua afero estas elekti Reĝinon; kaj mi pensas, ke ne ŝia
boneco, sed ŝia beleco estas la ĉefa penso. Alta stango estas tie
ĉi starigata kaj, kun multe da ceremonioj, estas ornamata de floroj
kaj rubandoj.

Tiam, en granda procesio, venas la reĝino, blanke vestita, sia
sekvantaro estante Maid Marian, Robin Hood, Little John, Friar Tuck,
kaj aliaj personoj el la antikva Angla fablaro.

Estas ankaŭ la Drako, kaj la "Morris" danculoj. La Reĝino sidiĝas
sur sia ornamita trono kaj kroniĝas. Nun sur la herbo, oni gaje
dancas ludas, trinkadas, kaj manĝadas.

La lokaj eminentuloj venas por vidi, kaj donacas la premiojn. Se la
vetero estas bela, la vidaĵo multe plaĉas, sed, alie, estas mizera
afero!

Londono mem havas sian Majan Reĝinon. En Walworth, frue matene, je
la unua tago de la Maja monato, knabino estas elektita Reĝino. Ŝia
aĝo devas esti ĉirkaŭ dek tri, kaj ŝi devas esti la plej bona el
ŝia lernejo. Ŝia trono estas en ĉambro, ne sur la herbo. Sed
ankaŭ ŝi havas grandan procesion, kaj ŝia veturilo tiriĝas de la
plej bela azeno de la ĉirkaŭaĵoj. La soldatetoj, nomataj The Boys'
Brigade fariĝas ŝia gardistaro.

Vere la tago estas tago ĝojega.

Mi ankaŭ memoras, ke kiam mi estis infanino, mi vidis en la
ĉirkaŭaĵo de Londono, "Jack-in-the-Green," viro veturante en speco
da kaĝo, de herboj kaj floroj kovrata. Jack dancis antaŭ mi, kaj
miaj gepatroj opinias, ke li ŝtelis mian pupon, ĉar oni trovis min
ekkriantan: "Mian pupon! Malbona verda viro, mian pupon!"

Sed nunatempe ni ĉiam vidas la vilaĝajn infanojn marŝantajn sur la
vojo, portantajn bastonojn florornamitajn, kiuj ofte estas tre
beletaj. Ili ankaŭ tiam kantas malnovajn infanajn kantojn.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 8._

_Junio, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  La Esperanta Gazeto por la
  Propagandado de la Internacia Lingvo.

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE LONDON ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS.

                                                            Page

  Editor's Notes                                           113-114
  Esperanto and Teaching (Professor Carlo Bourlet)         115-117
  Adventure of Count Fathom (translated by D. H. Lambert)  118-119
  Naughty Eppie (translated by G. C. Law)                      119
  The Holy Fire (Edward Metcalfe, M.A. Oxon.)              120-121
  Logic and Instinct (Ben Elmy)                            122-123
  The Birthplace (Paul Mathews, M.A.)                          123
  The Tempest, continued (translated by A. Motteau)            124
  Back to the Mountains (Clarence Bicknell)                    125
  Correspondence Page                                          126
  A Welsh Tale (E.W.)                                          127
  Sundry Items of Interest                                     128
  Instinct or Intelligence. A further Proof (by O.W., 7,074)   128



  FOR FREE PARTICULARS write to
  the HON. SECRETARIES of
  ESPERANTO SOCIETIES at

  CORBRIDGE-ON-TYNE, M. V. Lotinga, Esq.,
  Trinity Terrace.

  DUBLIN, C. Fournier, Esq.,
  Celtic Association, St. Stephen's Green.

  EDINBURGH, Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  GLASGOW, J. Hunter, Esq.,
  138, Darnley Street, Pollokshields.

  HUDDERSFIELD, G. H. Taylor, Esq.,
  13, Birkly Hall Road.

  KEIGHLEY, J. Ellis, Esq.,
  Compton Buildings, Bow Street.

  LEEDS, J. E. Wyms, Esq.,
  2, Marlbro' Grove.

  PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
  182, Queen's Road.

  NEWCASTLE, H. W. Clephan, Esq.,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PLYMOUTH, J. A. Thill, Esq.,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  ST. ANDREW'S, J. T. Haxton, Esq.,
  133, South Street.

  TYNEMOUTH, Alan F. Davidson, Esq.,
  26, Park Crescent, N. Shields.

  WIMBLEDON, W. Inge, Esq.,
  Spencer College, Wimbledon.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who
will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



Internacia Scienca Revuo.

The Latest Proof of our Progress.

All should send to the Hon. Secretary, Esperanto Club, for a Specimen
Copy of this splendid monthly.

Price 7d. post free.



Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.

T. Carr, Esq., 45, High Street, Keighley, Yorks. Interŝanĝos
p-k. ilus. el ĉiuj landoj.

H. G. Chevalier, Esq., Post Office, Toronto, Canada. Ĉiam
respondos je p-k. skribitaj en Esperanto.

M. Albert Claude, Saudrupt, Meuse, France. Per ilus. p-k.
Kaj kun Gesamideanoj logantaj en Britaj kolonioj.

Miss A. A. Cowan, 30, Gauden Road, Clapham, London, S.W.
Letere aŭ p-k.'e kun alilandulinoj.

Herbert Farnes, Esq., 120, Crofton Park Road, Brockley, London,
S.E. Ilus. p-k.

Arthur Gray, Esq., 138, Bethune Road, Stamford Hill, London.
 N. Pri Espo. kaj lingvoscienco. Ĉiam dankeme respondos.

A. J. Hulme, Esq., The White Studios, Castle Street, Shrewsbury,
England. Kun ĉiulandanoj pri arto kaj artmontrejoj.

A. Jennings, Esq., 15, Stavordale Road, Highbury, London, N.
Per vidaĵkartoj kun ĉiulandanoj.

Herr Karl Klein, 71 Friedrich Kaisergasse, Vienna XVI. Vidaĵkartojn.
Ĉiam respondos.

M. Joseph Latenneur, Oficejestro de la Financa Ministrejo, 204,
Bvd. Raspail, Paris. Ilus. p-k.

Miss Rose Price, Klopstockstrasse 52, Berlin, N.W. Interŝanĝos
ilus. p-k. Kaj p-signojn.

B. J. Rayner, Esq., 138, Monega Road, Forest Gate, London,
E. Ilus. p-kartoj.

A. d'Eduarté Smith, Esq., 33, Rupert Street, Keighley, Yorks.
Ĉiam respondos je Esperantaj leteroj kaj p-kartoj.

Sinjoro Ivan Ĉervenakov, Bourgas, Bulgaria. Ilus. p-k. kun
alilanduloj.

A. Sinclair, Esq., 17, High Street, New Pitsligo, Scotland.
Interŝanĝos ilus. p-k. Kaj p-signojn.

A. F. Whiteside, Esq., Box 3847, Johannesburg, Transvaal,
S.A. Per ilus. p-k.

La Kosto de la Enskribo Estas, 6d. (70c. per poŝtsignoj).



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.


  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  The Hon. Sec., ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  CANADA.--A. Saint Martin, Esq., 79, St. Christopher Street, Montreal.
  FRANCE.--M. Paul Fruictier, Boulevard Arago 27, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--G. B. Smith, Esq., 19, Wiborg Quay, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.
  TRINIDAD.--Geo. O. Messerly, Esq., Port of Spain.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtsignoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._

No. 8.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.

JUNIO, 1904.



La Hon. Sek. de la London Esperanto Club multe bedaŭras, ke lia
amiko kaj kolego, Sro Howard, ne povos klopodadi pri la libraj
aferoj. Ĉiuj Esperantistoj ŝuldas al Sro Howard koregan
dankesprimon pro liaj sindonema laborego, kaj bedaŭros, ke liaj
nunaj devoj ne permesas ĝian adon.

Estonte, oni devas sendi ĉiujn _librajn mendojn_ al The Librarian,
London Esperanto Club, 41, Outer Temple, London, W.C., kaj ne al
Surbiton.

     * * *

Karaj Legantoj, Salutojn!

Se la maro estos estinta kompata, areto da Anglaj Esperantistoj estos
reveninta de mallonga forestado dum la Pentekostaj tagoj en Bulonjo.

Mi vere devas danki Vin pro la multe da afablaj rimarkoj de la
skizeto pri mia libertempeto inter la Esperantistoj, kaj estas eble,
ke rakonto pri la Bulonja vizito ankaŭ interesos Vin. Estos do
artikoleto pri ĝi en la venonta Gazeto.

Kiam mi ĝuis la Italan sunon, Esperanto gajnis novan apostolon, kies
verko jam vidiĝis en _La Esperanta Gazeto_. Estas certe, ke Vi ĉiuj
multe ŝatos la tre interesan kaj lertan tradukon el la _Aventuroj de
Grafo Ferdinando Fathom_, de Sro Lambert verkita. Kaj, kiam Vi
memoros, ke tiu ĉi klera verkisto nur aŭdis la nomon _Esperanto_
antaŭ ses semajnoj, Vi ĉi tie vidos ankoraŭ alian bonan reklamon
pri la mirinda facileco de la lingvo!

Inter la multaj novaj aliĝintoj, kiujn ni ĉiutage gajnadas, estas
unu kiu intencas viziti la Ekspozicion S. Louisan. Kredeble li tie
vidos la Esperantan Sekcion, fondita de la Franca Societo, kaj
zorgata de Sro J. Constant, 4755, Maffitt Avenue, St. Louis.

Por tiu ĉi Ekspozicio oni presigis grandajn anoncpaperojn pri
Esperanto, kaj Sro Bourlet afable sendis al ni aron da ili en la
Angla lingvo presitan. Mi plezure sendos senpagan specimenon al ĉiu,
kiu promesos elmontri ĝin en konvena loko.

Espereble tia Ekzpozicio en la Unuiĝitaj Ŝtatoj vekigos multe da
intereso. Esperanto jam ekprogresas tie, kaj fervora kunhelpanto,
_Sro J. Fogg Twombly, 34, Green Street, Brookline, Mass._, prenis
sur sin la provizoran Sekretariecon. Ĉu ĉiuj Amerikaj amikoj
skribos al li, kaj kunlaborados?

Sro Twombly komencis sian propagandon per nova plano. Ĉiam ni
vidas, ke la Amerikanoj sendas novajn ideojn al Eŭropo; ne vere? Li
sendis abonpagojn je _La Esperanta Gazeto_ por ĉiuj la Amerikaj
Universitatoj, kaj kelkaj kolegioj. Tiel, inter la legantoj de tiuj
ĉi linioj troviĝas niaj kunbatalontoj, la Amerika Junularo.

_Ĉiam antaŭen!_ estu via devizo. Ne permesu ke Eŭropo venkos sole
en tiu ĉi nobla afero!

Lia plano memorigas al mi, ke kelkaj el Vi petis la sendadon de tiu
ĉi Gazeto al diversaj Urbaj Bibliotekoj. La propono estas tre
valora, sed, je la komenco de tia entrepreno, ne estas eble ĝin
alpreni. Mi do esperas, ke Vi, post kiam Vi gajnis la aprobon de la
Bibliotekestro, afable konsentos _aboni por la Biblioteko_. Por tiu
ĉi celo, oni akceptos duonpagon, t.e., jarabonon da du frankoj. Post
iom da tempo estos eble malpli ŝpareme donaci.

Mi ankaŭ ricevis kelkajn petojn por pligrandigi aŭ plioftigi la
Gazeton. Sed ankaŭ tiu ĉi afero nuntempe estas neebla. Vere, se oni
memoras, ke antaŭ nur dudek monatoj, Esperanto estis kvazaŭ
nekonata nomo en Anglujo, kaj ke nun dum ok monatoj Anglujo posedas
sian propran Gazeton, oni ne devas plendi, ke ĝi enhavas nur dekses
paĝojn! La ekzisto mem de tia Gazeto, precipe apogita de Britaj
Verkantoj kaj Abonantoj, estas nekontraŭdirebla pruvo pri la
facileco kaj rapida progreso de la Internacia Lingvo: estas praktika
pripensinda pruvo.

Ĉu Vi rimarkis la kovrilon de nia lasta kajero? Laŭ la petoj de
alilandaj amikoj, mi donis al la verdakovriletaĵo, Esperantan
baptonomon, kaj mi esperas, ke Vi, kiuj loĝas alilande, ĉiam nomos
tion ĉi _La Esperanta Gazeto_. Kiam mi aŭdis kritikojn pri La
Esperantist dum mia vojaĝo, ĉiam estis dube ĉu oni parolis
pri la Angla, Franca, aŭ Itala ĵurnalo.

Mi plezure rimarkas ke, en L'Espérantiste, Sro de
Beaufront ankaŭ kondamnas tiujn, kiuj deziras elpensi siajn proprajn
alfabetojn. Kompreneble ĉiuj Esperantaj Redaktoroj same faros. Jam
en la Maja Numero sendis tiun kondamnon

  Via Redaktoro.


The Hon. Sec. of the London Esperanto Club much regrets that his
friend and colleague, Mr. Howard, can no longer occupy himself with
the book department. All Esperantists owe Mr. Howard most hearty
thanks for his devoted labour, and will regret that his present
duties do not permit of its continuance.

In the future _orders for books_ should be sent to The Librarian,
London Esperanto Club, 41, Outer Temple, London, W.C., and not to
Surbiton.

     * * *

Dear Readers, Greetings!

Should the sea have been compassionate, a group of English
Esperantists will have returned from a short stay during Whitsuntide
in Boulogne.

I really must thank you for the many kind remarks on the short sketch
of my holiday with the Esperantists, and it may be that a narrative
of the Boulogne visit will also interest you. A short article about
it will therefore appear in the coming Gazette.

While I was enjoying Italian sunshine, Esperanto gained a new
apostle, whose work has already been seen in The Esperantist. It
is certain that you will greatly enjoy Mr. Lambert's interesting
and able translation of _The Adventures of Count Ferdinand
Fathom_. And, when you recollect that this clever writer only
heard Esperanto's name six weeks ago, you will see here yet
another good testimony as to the astonishing simplicity of the
language.

Among the many new adherents we gain daily is one who intends
visiting the St. Louis Exhibition. He will probably see the Esperanto
Section there, founded by the French Society, and superintended by
Mr. J. Constant, 4755, Maffitt Avenue, St. Louis.

Large Esperanto posters have been printed for this Exhibition, and M.
Bourlet has kindly sent a number of them printed in English. I will
gladly send a free specimen to everyone who will promise to exhibit
it in a suitable place.

It is to be hoped that such an Exhibition in the United States will
arouse much interest. Esperanto already begins to make progress
there, and a devoted helper, _Mr. J. Fogg Twombly, 34, Green Street,
Brookline, Mass._, has undertaken the provisional secretaryship. Will
all American friends write to, and work with, him?

Mr. Twombly has commenced his propaganda on a new plan. We always
find that Americans send new ideas to Europe; is it not so? He sent
subscriptions for The Esperantist for all American Universities,
and some colleges. So, among the readers of these lines are to be
found our future comrades, the Youth of America.

_Ever forwards!_ let your motto be. Do not allow Europe to conquer
alone in this noble cause!

His plan reminds me that some of you have asked for this Gazette to
be sent regularly to sundry town libraries. The suggestion is a very
valuable one, but, at the beginning of such an enterprise, it is
impossible to adopt it. I, therefore, hope that, after you have
gained the approval of the librarian, you will kindly consent to send
a subscription for the library. For this purpose half will be
accepted, that is, an annual subscription of 1/6. A little later it
will be possible to give less sparingly.

I have also received some requests to enlarge or more frequently
issue the Gazette. But this is also impracticable at present. Really,
if one recollects that twenty months ago Esperanto was practically a
name unknown in England, and that now for eight months England has
its own Gazette, one must not complain that it contains but sixteen
pages! The very existence of such a paper, principally supported by
British Contributors and Subscribers, is an incontrovertible proof of
the simplicity and rapid progress of the International Language: a
practical proof worthy of consideration.

Did you observe the cover of the last number? In accordance with the
requests of foreign friends, I gave the little green-covered-one an
Esperanto name, and I hope that all of you who live in other lands
will call this _The Esperanto Gazette_. When I heard criticisms of
La Esperantist during my journey, it was ever doubtful whether
one referred to the English, French, or Italian journal.

I note with pleasure that, in L'Espérantiste, M. de
Beaufront also condemns those who want to invent their own alphabet.
Naturally all Esperantist Editors will do likewise. This condemnation
had already been sent in the May Number by

  Your Editor.



ESPERANTO KAJ PEDAGOGIO.


(_Kiam ni kunpromenis sur la bela Kastelejo de Château Thierry,
Sinjoro Bourlet afablege cedis al mia peto, kaj promesis verki
artikolon por The Esperantist pri la suprenomita temo. Ni
ĉiuj ŝuldas koran dankon al nia eminenta kunbatalanto pro tiu ĉi
honoro.--Red._).

_Kara Amiko, Jen estas la promesita artikolo. Mi ĝin skribis sur
miaj genuoj, sidante en arbareto sur altaĵo, inter rosmarenoj kaj
erikoj, en ombro de maraj pinoj kaj bastkverkoj._

_Sub miaj piedoj tute proksime la blua maro bruetis, kuretante sur la
flava sablo, la suno faris helajn rondetojn sur mia papero, kaj
ĉirkaŭ mi flirtis delikataj papilioj kaj zumantaj muŝoj. La muskoj
kaj herbetoj faris verdan tapiŝon, kiu estis kvazaŭa Esperanta
standardo, kiu inspiris min. La vekiĝo printempa de tiu belega
naturo igis min pensi pri la baldaŭa vekiĝo de la homaro por nia
kara afero._

_Kore kaj sincere via.--Carlo Bourlet._


Jam de longaj jaroj mi instruas matematikon al junuloj. Miaj
lernantoj estas nun ĉiuj 17-20 jaraj, kaj mi oftege rimarkis kiel
senlogika kaj nekapabla ĝuste rezoni estas ilia spirito. Aliparte,
ili estas ankaŭ tro inklinaj ĉion akcepti sendispute, kaj lerni la
sciencon ne per analiza metodo, sed preskaŭ kiel dogmon netuŝeblan.

Pri tio mi tre miris.

La infana spirito estas ja tre scivolema kaj treege logika. Malgranda
bubo, tuj post kiam li scias iom paroli, faras multajn demandojn:
_Kial, patreto, la mara akvo estas sala?_ _Kial, patrineto, la fajro
brulvundas la nesaĝajn infanojn?_ _Kial...?_ kaj ankoraŭ _Kial...?_

Kaj ofte la gepatroj, tedataj de tiom da kialoj, respondas: _Ĝi
estas tiel, ĉar ĝi estas tiel!_

Malbona respondo, kiu al kutimigas la infanojn al akcepto sendisputa
de ĉiu ajn eldiro kaj sufokigas la analizemon naturan de ilia juna
spirito.

Sed estas tamen gepatroj inteligentaj, kiuj penas por kiel eble plej
ĉion klarigi al siaj gefiloj, kaj tamen tiuj gefiloj, post iom da
ĉeestado en lernejo, perdas sian tutan scivolemon kaj esploremon.

Kia estas la kaŭzo de tiu bedaŭrinda aliformiĝo de la infana
spirito?

Mi serĉis, kaj jen tio, kion mi trovis.

Kiam bubo eniras lernejon, li unue lernas legon kaj skribon. Lerninte
la alfabeton, li instruiĝas pri la legado, t.e., pri la kunmetado de
la literaj sonoj por formi vortojn. Tuj, de la unua paŝo, ĉu li
estas Angla ĉu Franca, li eklernos, ke plej ofte la literoj perdas
sian alfabetan valoron, kiam ili estas apudmetitaj apud aliaj. Li
konstatas, ke ĉio estas preskaŭ plene arbitra kaj senregula; kaj,
kiam Franca lernanteto demandas _kial A kaj U kunligitaj produktas la
sonon O_, la malfeliĉa instruisto povas nur respondi la faman
frazon, kiun la bubo tiel ofte aŭdos dum sia vivo: _Ĝi estas tiel,
ĉar ĝi estas tiel._

Post tiu unua senlogika dogmeca ekzercado, la infano komencas lerni
gramatikon kaj aritmetikon.

Ho ve! jen denove kaj pli forte rekomenciĝas la bela _klarigo_: _Ĝi
estas tiel...._

En la gramatiko apud ĉiu regulo li trovas unu, du, tri, sennombrajn
esceptojn! Tiel, ke la regulo baldaŭ dronas sub la superakvigo de la
esceptoj. Ni Francoj faris ja el tio proverbon: _Nenia regulo sen
escepto._ Estas vere, ke ĉiuj tiuj esceptoj havas historiajn
kaŭzojn, sed tiujn kaŭzojn oni nur tiam povas kompreni, kiam oni
scias multajn lingvojn antikvajn kaj modernajn. Tiu studo estas
filologio, kaj la filologio ne estas scienco komprenebla por infanoj!

La lernado de aritmetiko povus esti ekzerco jam pli logika sed, el
ĉiuj partoj de la matematiko aritmetiko estas la plej malfacila en
teorio. Dum la algebra rezonado estas plej ofte analiza, la
aritmetika rezonado estas plej ofte sinteza, sekve pli malfacile
komprenebla.

Kaŭze de la granda malfacileco de la teorioj aritmetikaj, la
instruisto estas, vole-nevole, plej ofte devigata lernigi parkere de
la bubo la rezultatojn sen ia klarigo, kaj la juna lernanto
alproprigas al si metodojn permemore, kiujn li prenas kiel modelojn
sekvindajn sed ne verigitajn. Al tio oni aldonas lecionojn el prozaj
aŭ poeziaj pecoj, lernotajn ankaŭ parkere, kaj, super ĉio, oni
lernigas la historion de la antikvaj Grekoj kaj Latinoj, tute
nekomprenebla, pro la granda malsameco de la antikvaj kaj nunaj
moroj.

Resume, niaj gefiloj povas nur alveni al unu sola konkludo: Ĉio en
la homa scio estas arbitra, senregula kaj senlogika. Se, post longaj
jaroj da tia lerneja ekzercado, restas ankoraŭ en nia spirito ia
fajrero de logikeco, tio pruvas, ke nia natura logikemo estas vere
fortika kaj daŭrema!

Nun, ni esploru tion, kio okazus se niaj infanoj lernus nian karan
lingvon Esperanto tuj post la eniro en la lernejon.

Tie ĉi ili trovus plenan logikon. La legado estus nur ludo, la
gramatikaj reguloj estus ĉiam senesceptaj. Ĉio estus klarigebla,
ĉio povus, kaj devus, esti klarigata. La korekta uzado de la lingvo
devigus ilin al severa analizo de ilia penso. Ili malkutimus skribi
kaj pensi laŭ modeloj preparitaj kaj sankciitaj de la popola uzado,
kaj, eĉ por la ĝusta esprimo de siaj pensoj en la gepatra lingvo,
ili trovus grandan utilon en tiu analizema ekzercado.

Mi persone konstatis, ke la studado de Esperanto elmontris al mi
multon el mia propra lingvo, kion mi ĝis tiam ne komprenis aŭ ne
sentis. Sennombrajn galicismojn, eĉ malĝustajn uzojn de vortoj, mi
kun mirego ekvidis.

Priparolante tiun temon kun amikoj Esperantistaj, mi konstatis, ke mi
ne estas sola, kiu tiel opinias. Ĉiuj estas unuanimaj.

Ĉu vi, kara Samideano, kiu legis mian artikoleton, ne konsentas?

  Carlo Bourlet.


For many years now I have been teaching young people mathematics. My
present pupils are all from seventeen to twenty years of age, and I
have very frequently noted how illogical and incapable of reasoning
precisely is their intellect. They are, moreover, too much inclined
to accept everything without question, and to learn science, not by
analytical method, but as indisputable dogma.

I have wondered at this a good deal.

The child's mind is assuredly eager to acquire knowledge, and
exceedingly logical. A little lad, as soon as he can say something,
asks many questions. _Why, papa, is sea-water salt?_ _Why, mamma,
does fire burn silly children?_ _Why...?_ and still _Why...?_

And parents, bored by so many questions, often reply: _It is so,
because it is so._

A bad answer, which accustoms children to the unquestioned acceptance
of any dictum, and which stifles the natural analytical propensity of
their young minds.

Nevertheless, there are intelligent parents, who take pains to give
their children every possible explanation, yet these children, after
going to school a while, lose all their thirst after knowledge and
their inquisitiveness.

What is the cause of this regrettable transformation in the childish
mind?

I have inquired, and here is what I have discovered.

When a lad goes to school, he first learns to read and write. Having
mastered the alphabet, he is instructed in the art of reading,
_i.e._, the compounding of literal sounds to form words. Immediately,
from the first step, no matter whether he be English or French, he
begins to learn that most frequently letters lose their alphabetical
value when they are united with others. He finds out that everything
is almost entirely arbitrary and devoid of rule; and when a French
pupil asks why A and U together give the sound of O, the unfortunate
teacher can but reply with the famous phrase, which the child will
hear so often during his life: _It is so, because it is so._

After this initial illogical dogmatic exercise, the child starts
learning grammar and arithmetic.

Alas! here again the fine _explanation_: _It is so ..._ continues to
be in vogue.

In grammar, with every rule, he finds one, two, three, innumerable
exceptions. Hence the rule is soon drowned under a flood of
exceptions. We Frenchmen have actually founded a proverb: _There is
no rule without an exception._ True it is that all these exceptions
have historical reasons, but these reasons can only be appreciated
when one knows many ancient and modern languages. That study is
philology, and philology is not a science to be understood by
children!

The study of arithmetic might be a more logical exercise, but of all
departments of mathematics, arithmetic is in theory the most
abstruse. While algebraical reasoning is most frequently analytical,
arithmetical reasoning is generally synthetical, and, consequently,
more difficult to understand.

As a result of the great difficulty of arithmetical theories, the
teacher is, willy-nilly, commonly compelled to make the lad learn
results by heart without any explanation, and the young pupil adopts
parrot-method, which he takes as models to be followed, but not to be
verified. To these are added lessons from prose and poetical extracts
also to be learned by rote, and, above all, Roman and Greek history
is taught, which is quite unintelligible on account of the great
diversity between ancient and modern customs.

In fine, our children can only come to one conclusion: Everything in
human ken is arbitrary, devoid of rule, illogical. If, after long
years of such instruction, a spark of logicality still remains in our
mind, it proves that our natural logicality is powerful and enduring!

Now let us inquire what would happen if our children should learn our
valued Esperanto immediately on entering school.

Here they find perfect logic. Reading would be but a game, the
grammatical rules would ever be free from exceptions. Everything
would be explicable, everything could, and ought to, be explained.
Accurate use of the International Language would force them into a
severe analysis of their thoughts. They would no longer be accustomed
to write and think in accordance with models prepared and sanctioned
by popular usage, and even for the concise expression of their
thoughts in their mother tongue they would derive great benefit from
this analytical exercise.

I, personally, have found that the study of Esperanto has
demonstrated to me much of my own tongue, which hitherto I had not
understood or appreciated. Innumerable gallicisms, even incorrect use
of words, have I discovered with astonishment.

On discussing this subject with Esperantist friends, I have found
that I am not alone in thinking thus. All are unanimous.

Do you, dear Friend-in-Esperanto, who read this article, not agree?

  _Laŭsence tradukita de_ H.B.M.



MIA AVINO.

Originale verkita Skizo de Esperantisto 8384.


Ĉu vi konis mian avinon?

Jen do estas ŝia portreto: Ŝi mortis naŭdek ses jara, kaj ŝia
kuracisto diris, ke ŝi mortis kiel birdo--eble li volis signifi "pro
natura morto," kaj mi diras: "Pro maljuneco."

Kia ajn la kaŭzo, mia avino apartenis al belaj tipoj de antikvaj
nobelaj maljunulinoj, kies pentraĵojn ni rimarkas ĉe antikvaj
familioj.

Ĉiam apud la fenestro aŭ trikante, aŭ petante de Dio favorojn por
ŝia malgranda familio, ŝi estis, kiel mi ŝin memoras, ankoraŭ
bela, spite ŝia maljuneco.--Maloftaj arĝentaj haroj, bluaj okuloj,
roza vizaĝo, plenaj vangoj kaj blankaj dentoj--jen estas memora
fotografaĵo.

Pri ŝia hejma vivado, mi nur diros, ke ŝi estis vera modelo de
korboneco kaj pacienco. Nu, ŝi posedis kuriozan poŝhorloĝon, kiu,
ĉiun kvaronhoron, sonadis valson aŭ polkon, per speciala
meĥanismo.

Foje, ŝi rakontis al mi tiun ĉi historieton:--

"Tagon mi eniris preĝejon por konfesi min, sed, ektimante, ke
mia konfesprenanto min riproĉus pro mia longa forestado, mi
enmetis en mian veston la sonoretantan poŝhorloĝon por ke ĝi,
per ĝia sonorado, dolĉigu la ekkolerantan pastron.

"Sed mi multe miris kiam li nenion diris pri mia longa foresto, kaj
li pacience min aŭskultadis. Subite la poŝhorloĝo rompigis la
preĝejan silenton! 'Kio do estos?' demandis la konfesprenanto.
'Valso,' mi tuj respondis. 'Mi bone aŭdas, ke ĝi estas valso, sed
kiu estas tiu malpiulo, ludi muzikon dum la konfeso?' ektondris la
pastro.

"'Pardonu, pastro, tiu malpiulo estas mia poŝhorloĝo. Jen ĝi
estas,' kaj mi eltiris la malfeliĉan valoraĝon, kies sonorado jam
ĉesis. Sed, pro mia rapideco, mi tuŝis la muzikan risorton kaj
denove ĝi sonadis, sed tiun ĉi fojon mazurkon!

"Mi paliĝis, sed la pastro ruĝiĝis pro kolero, kaj tuj eliris el
la konfesejo. Pro tio, mi iĝis kiel ŝtona statuo, kun la
poŝhorloĝo ĉiam sonanta la mazurkon al la ĉeestantaj preĝantoj!"



PRI SCIENCAJ AFEROJ.


Pri la periskopo, la okulo de la moderna submara boato, kaj unu el la
plej gravaj kunhelpantoj rilate al ĝi, la _Globe_ de Aprilo 15,
1904, en ĝia kolono _Sciencaj Eĥoj_, donas la sekvantan sciigon,
kiu posedas specialan intereson, dank' al la preskaŭa perdo de la
Brita submara boato "A1."

La _Scienca Ameriko_ traktas pri tiu ĉi okazintaĵo apud la Nab, kaj
rimarkas pri la limigata vido de tiu periskopo, kiu, direktite al
la proksimiĝanta ŝipo, mankis montri la fatalan vaporŝipon.
Plibonigita periskopo antaŭ ne longe priskribiĝis en la Aldono al
la _Scienca Ameriko_. Ĝi havas kvin apartajn vitrojn, kvar
rigardas je la kvar kvartoloj de la kompaso kaj ebligas la marveturanto
vidi la tutan horizonton. Kaj la kvina vitro antaŭen rigardas,
kaj figuras ĝuste la veran grandecon de la vidataj objektoj.

Tiu ĉi nova periskopo sufiĉus dum klara kaj trankvila vetero, sed,
kiel rimarkas la ĵurnalo, "la konfuzoj de blindeco" ekatingas ĉiujn
Submarboatojn, kiam blovas la vento, kaj la maro leviĝas. Tiam, pro
la subakviĝo de la boato, la periskopo luligas, kaj la marŝaŭmo
kovras la vitron de la tubo.

Iu devas elpensi metodon por aŭtomate teni la vidlinion de la
periskopo en situacio ebena.

  T.P.L.



TERURIGA AVENTURO DE FERDINANDO, GRAFO FATHOM.

De Dro. Smollett, tradukita de D. H. Lambert, Espo. 9660.


Li foriris el la vilaĝo post tagmezo, kondukite de sia gvidanto; jam
noktiĝis, kiam li sin trovis meze de arbaro malproksime de homaj
loĝejoj. La mallumo de la nokto, la silento kaj la soleco de la
loko, la formoj nedifinitaj de la arboj, kiuj apenaŭ vidiĝis
ĉirkaŭe, etendante siajn strangegajn branĉojn tra la malklaro,
kuniĝis kun lia malĝojo por senordigi lian fantazion, kaj prezenti
al lia imago terurigajn fantomojn. Kvankam li ne estis nature
superstiĉema, eksterordinara teruro ekplenigis lian animon, kiu, iom
post iom, superis tutajn konsolojn de la racio kaj filozofio. Nek lia
koro sin sentis libera el la timo de la mortiĝo. Por ke li foririgu
tiujn ĉi malagrablajn revojn, li iniciatis interparoladon kun sia
gvidanto, kiu al li rakontis la historiojn de diversaj vojaĝantoj,
kiuj estis rabitaj kaj mortigitaj de friponoj en la densaĵoj de tiu
mem arbaro. En la daŭro de tiu ĉi rakonto, kiu neniel helpis relevi
la pensojn de nia heroo, la kondukanto ŝajnigis kaŭzon por
malantaŭeniĝi, dum nia vojiranto daŭrigis siajn paŝojn, atendante
lian realvenon post kelke da minutoj.

Pri tio li tamen trompiĝis; la piedfrapado de la alia ĉevalo
fariĝis malplie aŭdebla, kaj fine tute estingiĝis. Pro tiu ĉi
cirkonstanco, ektimigite, Ferdinando haltis mezvoje, kaj aŭskultadis
je la plej senspira atento, sed nenio rekompencis lian aŭdadon, krom
la melankolia sopirado de la arboj, kiuj ŝajne antaŭdiris
alproksimantan ventegon. Pro kio la ĉielo kuntiris vizaĝon pli
malhelan, la fulmo ekbrilis, ekruliĝis la tondro, kaj la blovegado,
ekmetante ĝian voĉon per grandega muĝado, deiris en superakvego.
Pro tiu ĉi okazo la kuraĝo de nia heroo preskaŭ tute neniiĝis; li
ja ekperdis la povon de la pripenso, kaj sin trovis efektive
malsekigitan antaŭ ol, kvazaŭ rekonsciiĝante, li elpasis el la
vojo por protektiĝi inter la ĉirkaŭkreskantaj arbetaĵoj.

Rajdinte kelkajn hektometrojn en la arbaron, li staris sub areto da
altaj arboj, kiuj lin ŝirmetis kontraŭ la ventego, kaj tiel lokite,
li konsiligis kun si mem pri tio, kion poste li devos fari. Li
divenis, ke sia kondukinto lin estis forlasinta dum kelke da tempo,
por ke li anoncu la alvenon de unu rajdanto al rabistaro, kun kiu li
konatiĝis, kaj ke li nun devos fali en la manojn al ili, se li ne
havos la feliĉon eviti ilian serĉon, kaj sin eltiri el la
implikaĵoj de la arbaro.

Timigite de tiuj ĉi antaŭsentoj, li decidis konfidi al la kompato
de la fulmotondro, kiel la malpli malbona el du okazoj, kaj
antaŭeniri per ia torda vojeto ĝis kiam li sin liberigos
el la arbaro. Li tial direktis la ĉevalan kapon en linion tute
kontraŭan al tiu de la ĉefvojo kiun li ĵus estis lasinta,
opiniante, ke la rabistoj sekvus per tiu ĉi, por lin serĉi, kaj ke
la ideo neniam sin prezentus al ili, ke li volus eliri el la ĉefvojo
por trairi nekonatan arbaron je la mallumo de kiel maltrankvila
nokto.

Tiamaniere li fine alvenis stepon, kaj, daŭrigis sian vojaĝon, en
plena espero atingi vilaĝon, kie sia vivo troviĝus senriska. Tuj li
de malproksime ekvidis kandeleton, kiun li rigardis kiel feliĉa
steleto, kaj, rajdante tien rapidire, li sin trovis ĉe la pordo de
solega dometo, en kiun lin lasis eniri maljunulino, kiu, sciigite, ke
li estis vojonperdinta vojiranto, ricevis lin gastame.

Kiam li sciigis per la mastrino, ke ne estas alia domo en multe da
mejloj, kaj ke ŝi povos provizi al li bonan liton, kaj al la ĉevalo
loĝejon kaj avenon, li ekdankas la ĉielon por sia feliĉo,
faletinte sur tian modestan kajuton.

Li do konsentis pasi la nokton, sub la ŝirmeco de la maljuna
dometanino, kiu lin komprenigis, ke ŝia edzo, tranĉlignisto, estis
foririnta ĉe la plej proksiman urbon por vendi sian komercaĵon, kaj
ke, pro la ventega vetero, eble li nur estis revenonta morgaŭmatene.

Ferdinando ekzamenis la antikvan sorĉistinon per mil ruzaj demandoj,
al kiuj ŝi respondis je tiom da verŝajneco kaj naiveco, ke li
konkludis, ke ne estas ia danĝero. Festine vespermanĝinte ovojn kaj
ŝinkon, li petegis, ke ŝi lin alkonduku al la dormoĉambro, kie ŝi
proponis, ke li kuŝiĝu.

Tial, je ŝia montro, li supreniris ian ŝtuparon en ĉambron,
meblitan de lito sur kvar apogiloj. La planko estis duonplenigita de
pajloŝarĝegoj.

Li ŝajne kontentiĝis je sia loĝejo, kiu ja lin mirigis.

La afabla luigantino, avertinte ke li ne alproksimiĝu la kandelon al
la flamiĝemaĵoj, foriris, kaj, ferminte la pordon, turnis la
ŝlosilon de ekstere.

Ferdinando, kutimite esti singardema kontraŭ siaj kunuloj, havis
gravajn suspektojn, kiam li eltrovis, ke ne estis riglo interne sur
la pordo.

Sekve li proponis ekzameni akurate ĉiun objekton en la ĉambro; kaj
dum la esplorado li ĉagrene trovis viran korpon, ankoraŭ varman,
kiu, antaŭ ne longe ponardite, kaŝigis inter kelkaj pajlŝarĝoj.

Tia eltrovo ne mankis inspiri en la brusto de Ferdinando nedireblan
teruron, ĉar li certiĝis, ke li mem renkontus la saman sorton
antaŭtagiĝo, se miraklo ne intervenu por lin protekti. Ĉe la
unuaj transportoj de la timego, li alkuris al la fenestro,
intencante per ĝi forkuri, sed li sciiĝis, ke lia ekflugo efektive
estis malhelpita de fortaj feraj baroj. Tiam la koro ekbatis, la
haroj ekrektiĝis, kaj la genuoj ŝanceliĝis. Liaj pensoj estis
plenaj de antaŭsentoj de la morto, lia konscienco aperis kvazaŭ
atestanto kontraŭ li, kaj per dezirego preskaŭ supernatura li tuj
rapidis elpensi rimedojn por sinkonservo. Tion, kion en cirkonstancoj
malpli interesaj, lia imago ne kuraĝus, li mem senkompate
entreprenis.

Li senvestigis la korpon, kiu kuŝis sangadanta inter la pajlaro.
Ĝin brake alportinte en la liton li ĝin ordigis tiel, kiel
prezenti la aperon de dormanto. Tiam, estinginte la lumon, li
ekokupis la spacon de kie la korpo estis translokita, kaj, tenante
ŝargitan pistolon per ĉiu mano, li atendis la sekvon de tiu
bravegeco, kiu ofte devenas senpere el la malespero.

Ĉe noktomezo li aŭdis la ŝovadon de piedoj suprenirantaj la
ŝtuparon; oni malfermis silente la pordon, kaj li vidis la ombrojn
de du viroj promenantaj al la lito.

  (_Finigota en la Julia Gazeto_).



LA PEKETOJ DE EPPIE.

Eltiraĵo el Silas Marner, de George Eliot, tradukita de G. C. Law.


_Silas Marner, ĝis la alveno de nekonata knabineto ĉe sia dometo,
estis ŝparema kaj malfeliĉa teksisto. Li kompatiĝis je tiu ĉi
infaneto, donis al ŝi la nomon Eppie, kaj fariĝis kvazaŭ ŝia
patro._

Kiam Eppie havis tri jarojn, ŝi estis ruza, kaj Silas devis uzi sian
paciencon kaj sagacecon. Sinjorino Dolly Winthrop, najbaro, diris al
li, ke punado estus bona por Eppie, kaj ke ŝi devas esti varmigata,
kelkafoje, je mola loko.

"Certe, vi eble povas fari alie," diris Dolly penseme, "vi povos
enŝlosi ŝin en la karbokelo. Mi tiel faris je mia fileto Aaron,
ĉar mi ne deziris ekfrapi lin; sed mia koro ne permesis, ke mi lin
tie forlasu pli longe ol unu minuto. Tamen la tempo estis sufiĉa por
nigrigi lin, tiel ke li devis denove laviĝi kaj vestiĝi. Tiu ĉi
estis tiel bona, kiel bastoneto por li. Tial mi diras al via
konscienco, Sinjoro Marner, vi devas ion fari, aŭ la ekfrapadon, aŭ
la karbokelon. Vi estas la estro, kaj estas necese ke vi kontrolu
ŝin."

Nu, Silas saĝe estis aranĝinta larĝan rubandon, per kiu li ligis
Eppie al la teksilo, kiam li estis okupata. Ĝi estis ligata ĉirkaŭ
ŝia talio, kaj ŝi povis atingi ŝian liteton kaj sidiĝi tie.

Dum somera mateno, Silas interesiĝis je sia laborado, kaj ofte uzis
la tondilon. Eppie aŭdis la kuriozan "klik, klik" kaj, observinte
ĝian rezultaton, ŝi akiris la logikan opinion, ke la sama rezultato
ĉiam sekvas la saman kaŭzon. La bruo de teksado komencis, kaj Silas
senpripense metis la tondilon apud Eppie. Silente, kiel museto, Eppie
kaptis ĝin. Tondinte la rubandon, ŝi forkuris, tra la malfermita
pordo, en la kampojn, kie la sunlumo invitis ŝin.

Dume Silas pensis ke ŝia konduto estis pli bona ol kutime. Sed, kiam
li bezonis la tondilon, la terura okazo klariĝis. Li forkuris,
kriegante: Eppie, Eppie! kaj esploris la truegojn, en kiujn li
kredis, ke eble ŝi estis falinta.... Tiam li trovis ŝin,
sidante apud marĉo, gaje kunparolante ŝian boteton, kiun ŝi estis
uzinta kiel sitelo, por plenigi huftrueton, dum ŝia nuda piedeto
komforte kovriĝis je oliv-verda slimo.

Silas, ĝojega je la eltrovo de sia trezoro, ekkaptis ŝin, kaj
kovris ŝin je kisoj. Sed, kiam li estis alportinta ŝin dome por la
necesa banado, li memoris pri la bezono puni Eppie. La ideo, ke ŝi
ree forkurus, donis al li nekutimitan pripenson, kaj li decidiĝis
uzi la karbokelon, kaveton apud la kameno: Eppie! li subite diris,
elmontrante ŝiajn kotajn piedojn kaj vestaĵojn: peketema Eppie tiel
forkuri! Eppie devos iri en la karbokelon, ĉar ŝi estis peketema!
Paĉjo devos meti ŝin en karbokelon!

Li pensis, ke tio timigus ŝin, kaj ke ŝi ekplorus. Sed, anstataŭ
tio, ŝi ekskuiĝis sur lia genuo, kvazaŭ la propono estis ĉarma
novaĵo. Vidante, ke li devus severe agi, li metis ŝin en la
karbokelon, kaj fermis la pordon. Dum momento, silentadis, sed tiam
venis krieto: Malfermigu! malfermigu! kaj Silas liberigis ŝin,
dirante: Nu, Eppie, ci neniam ree estos peketema, aŭ ci devos iri en
la nigran malbelan karbokelon!

La teksado longatempe ĉesadis tiun ĉi matenon, ĉar nun estis
necese lavi kaj vesti Eppie, sed Silas esperis ke tiu ĉi punado
havus sufiĉan efikon, kvankam li estus volinta, ke ŝi iom ploru.

Post duona horo, ŝi estis purigita, kaj Silas turnis la dorson por
vidi, ĉu li povus plibonigi la rubandon, sed poste li forĵetis
ĝin, pensante ke sendube Eppie estos bona dum la restaĵo de la
mateno. Li returnis meti ŝin en ŝian seĝeton apud la teksilo, kiam
ŝi lin rigardis kun vizaĵo kaj manoj nigraj, kaj diris: Eppie estas
en la karbokelo!



LA SANKTA FAJRO.

Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon.).


Por ĉion klarigi mi diros, ke tio ĉi okazis en Jerusalemo.

Je la Sankta Vendredo, la antaŭtago de la ceremonio, kiun mi deziras
priskribi, ni vizitis la Preĝejegon de la Sankta Tombo, kie ni vidis
kelkajn tre strangajn preparojn.

Apud kolono oni estis etendinta kelke da tapiŝetoj kaj kapkusenoj
sur kiuj kuŝas virinoj kaj geinfanoj, kies la viroj staras apude.

Unu el la virinoj dormas; la aliaj nin rigardas per ŝajno de
senvigla miro; preskaŭ mi diris, de _bovina_ miro!

Sed la geinfanoj! Sur ĉiu vizaĝo estas ŝajno kvazaŭ ili tiom da
mirindaĵoj estas vindintaj, ke neeble estus ilin ankoraŭ mirigi pri
ia ajn afero.

     * * *

Kio do estas la Sankta Fajro!

Estas miraklo! Jes, por tri kvaronoj el la rigardantoj estas vera
miraklo!

Dum tiu ĉi Sabato la Savinto kuŝis en la Tombo, kaj ĉiujare (tiel
ili kredas) la fajro malsupreniras en la Tombon el la ĉielo.

     * * *

"_Ne-harak-said._" Mi ekrigardas!

Enirante en la hotelon estas soldato Turka. Sur la kapo li portas
ruĝan Tarbuŝ'on aŭ fez'on; sur la korpo bluan vestonzuavan, sur la
kruroj bluan (sed pli palan bluan) pantalonon, kies la supro estas
larĝa kiel sako, kaj la malsupro tre prema ĉirkaŭ la maleoloj.
Botoj pezegaj vestas liajn piedojn kaj larĝa zono lian talion. Ĉe
lia flanko svingetas kurba glavo, kaj tra la zono li estas trapasinta
aron da pistoloj kaj ponardoj.

Sed tio, kion mi plej rimarkas, estas grandan pezegan Bastonegon,
kiun li tenas per la dekstra mano. Ĝia akra pinto kaj ĝia supro,
kiu etendis sin ĉiu flanke laŭ formo de sigelilo estas farita el
blanka metalo (kredeble ŝtalo) kaj brilis kiel arĝento.

Mi redonas la saluton kaj venigas la Dragoman'on (gvidiston kaj
tradukiston), laŭ kies konsilo ni singarde malaperigas niajn
poŝhorloĝojn kaj valoraĵojn.

Tiam per sonora frapo de sia Bastonego la soldato donas al ni la
signalon de foriro; tiun ĉi frapadon li daŭrigas la tutan vojon, en
longaj balancoj svingante la Bastonegon, kaj ĉiam frapante la teron
per la sama sonora frapo.

La hotelo staras ekster la muroj, tial ĝis la pordego al _Joppa_
(per kiu ni eniras la urbon) tre facila estas la irado. Tie ĉi
la amaso fariĝas multe pli densa.

Ni trapasas tra la _Strato de David_ kaj eniras en _Kristanan
Straton_.

Nun ni ekvidas la utilon de la Bastonego; ĝia akra pinto, potence
minacante la sandalvestatajn piedojn de la amasegataj popoloj,
malfermas al ni, por la momento, liberan vojon. Tamen nia irado estas
laŭ maniero de ŝipo, tra maro de malbonherboj.

Tiel ni alvenas al la placeto antaŭ la pordego de la Preĝejego, kie
de ĉiuflanko la amaso _ondegas_ kontraŭ nin; grandaj barbaj,
nelavitaj vizaĝoj kun esprimo miksita el mallerteco kaj kredemego;
virinoj, malgrandaj geinfanoj; ĉiu el ili havas sian specialan
odoron. Multe da fojoj ili separas nin de nia gvidanto, sed la
Bastonego havas ankoraŭ aŭtoritaton kvankam neeble estas ĝin
svingigi. Certe ĝi daŭrigas la frapadon, sed nur post longaj
intertempoj, kaj preskaŭ en tiun saman lokon ĝi frapas la teron el
kiu ĝi leviĝas antaŭ kiom da tempo?

Tre malrapide ni antaŭeniras, sed ni antaŭeniras, kaj nun ni eniras
en la Preĝejegon. Pli kaj pli densiĝis la amasego. Baldaŭ la
gvidanto mem estas haltigita.

Aliaj soldatoj per Bastonegoj frapadas; inter tiuj ĉi kaj la nia
fariĝas interparolado. Tro densa la amasego! Estas neeble ĝin
trapasi en tiun direkton. Malantaŭen ni komencas nin tordi, kiel
hundo sin tordas el kuniklujo. Baldaŭ ni nin turnas dekstren, kaj
iom post iom alvenas al la rando de la amasego. Ni trapasas
malgrandan pordon kaj eniras monaĥejon, kie troviĝas nur kelkaj
monaĥoj. Kia kontrasto!

Tiel tra ĉambroj, tra trairejoj, suprenirante ŝtuparojn, ĉiam
suprenirante ni fine alvenis al unu el la galerioj de la Preĝejego.

Pli ĝuste diri ni alvenis al unu sekcio de la galerio, ĉar ĝi
estas divida en sekcioj enhavantaj po sep aŭ ok arkojn per bariloj
fermataj.

Ni trovas nin en la Rotundo mem kaj vidas malsupren la Sanktan Tombon
(t.e., la konstruaĵon kiu enhavas la Tombon), kaj ni ankaŭ vidas
grandan porcion de la amasego da popoloj, kiun ni ĵus estas
trapasintaj.

En ĉiu sekcio de nia galerio troviĝas grandan homaron, kaj pli alte
mi vidas alian galerion tute per virinoj amasigata.

Ĉie oni rapidas la preparojn; ĉie mi vidas andelojn, sed
kompreneble ne ankoraŭ ekbruligitajn. El tiu vasta amasego preskaŭ
neniu estas, kiu ne tenas unu kandelon, eble eĉ du.

El la galerio de virinoj Greka pastro per ŝnuro mallevas aron da
ili.

Nun oni komencas malaperigi la lumojn. Pli kaj pli la Preĝejego
fariĝas malluma. Nur murmureto de atendeco sin levis el tiu grandega
amasego.

Tiam:--Sonoradegon de sonoriloj. Monaĥo post monaĥo elsaltas el
malfermaĵo en la konstruaĵo, kiu enhavas la Sanktan Tombon, kaj
rapidas supren sur ĝia eksteraĵo. Ĉiu el ili triumfe svingas
brulantan kandelon. Ĉie kaj ĉie komencas ekbruligi la kandeloj.

En la galerio de virinoj mano post mano la monaĥo tiras antaŭen
sian ŝnuron; ĉe ĉiu ekskuo svingiĝas en hemirondo la aro de nun
ekbruligitaj kandeloj kaj ĉiuflanken disĵetas sian sebon sur la
amasigatan homaron.

Al la barilo ĝi alvenas. Apenaŭ li ekprenas ĝin, kiam pli ol dudek
kandeloj estas al li puŝegataj, kaj de li ekbruligataj.

De tiuj aliaj, kaj de tiuj ankoraŭ aliaj. Ĉiuflanke oni elsendas la
lumon en la plejproksiman sekcion, kaj en unu momento oni vidas tutan
brilegantan rondon. Tiel brilas la tuta Rotundo, tiel la flankaĵoj.
Ĉie oni vidas la brulantajn kandelojn ĝoje agitatajn; kaj la voĉoj
sin levas, kiel la sono de la marbordo, kiam koleraj ondegoj brulege
rulas la ŝtonetojn.

Kaj nun procesio de la pastraro rondiras la Tombon; procesio kiun la
premego de la popolo ĉiu minute _ĉifas_ kiel knabeto ĉifus
paperon.

Sed jam tro longa la priskribo! _Du_ soldatojn ni trovas ĉe la
reveno. Kial _du_? mi pensas, ĉar la Preĝejego kiam ni ĝin
reeniras estas kompare senhoma. Malgrandan knabon mi rimarkas, kiu
tenas per ĉiu mano brulantan kandelon, kaj per siaj grandaj okuloj
nin rigardas. Plene li kredas, ke la _Sankta Fajro_ ne povas bruligi
la homan korpon. Tion kredas, kredeble, preskaŭ la tuta pilgrimaro!

Elirante el la Preĝejego ni tuj ekvidis kial la _du_ soldatoj.

Ŝajnas kvazaŭ la tuta amasego estas forlasinta la Preĝejegon je la
sama momento; el kiu aro ĉiu ero treege penegas sin puŝi antaŭ
sian proksimulon.

La Bastonegoj perdas nun sian aŭtoritaton. Pro manko de spaco neeble
estas ilin movi; tial la frapado ĉesas.

Forte puŝegas per la ŝultroj niaj du soldatoj, kaj, ĉar ili ne
sole reprezentas aŭtoritaton sed ankaŭ estas ambaŭ fortuloj, ili
sukcesas malfermi vojon por _si mem_.

Sed ne por ni!

Ĉi tie ni supreniras tiujn malaltajn ŝtupetojn el kiuj konsistas
plej ofte orienta strato.

Sur la ŝtupetoj kiel amasego!

Oni kredas ke ju pli longe brulas la kandelo des pli longe daŭros la
feliĉeco de la venonta jaro; tial ni vidas virinojn per la manoj
malfacilege ŝirmantajn la ankoraŭ brulantajn kandelojn; homojn ni
vidas el ĉiu raso, kaj bone ni scias ke tie ankaŭ troviĝas
geinfanoj. Foje, eble mi tion imagis, ŝajnas al mi ke mi aŭdas la
ekkrion: "_Leprulo._"

Gutoj de akvo, ni estas dispelataj per ĉiu ondolinio de la homa
Oceano.

Malproksimiĝantaj mi vidas la gvidantojn. Fortege batalantaj ili
ĉiam supreniras. Subite ili haltas. Unu el ili tie restas por gardi
la posicion, la alia revenas nin serĉi.

Ha! tiu vojirado, tiu terursonĝa progresado! Tirataj, premegataj,
puŝataj, ni alvenas al kelkaj malgrandaj kolonetoj, kiuj iom baretis
la vojon.

Ĉi tie la premego fariĝas teruriga. Iu nekonata sin savas de
subpremado per la piedoj ĉirkaŭprenante min.

Bonega ideo! Mi fariĝas samideano! Miaflanke mi ĉirkaŭprenas la
talion de la pli forta el la du soldatoj, kaj (mi malŝatas ĝin diri
sed ĝi estas la vero) en tiu malnobla maniero mi estas eltirita el
la Turniĝado de la _Sankta Fajro_!

     * * *

_En jaro 1834a pli ol 6,000 personoj estis en la Preĝejego._

_Okazita Tumulto, la soldatoj Turkaj mortigis pli ol 300 pilgrimojn._



VINTRA DOLĈECO.

Originale verkita de Rene Deshays.


  Malsupren mi rampis, tra grizaj branĉetoj;
  Indulga Decembro la teron moligis:
  Jen mi nun ekvidas la verdan riveron,
  Kaj grizajn arbetojn sur kruto kontraŭa.
  Ne larĝa la fluo, la montoj malgrandaj,
  Kaj paca l'aero, kaj pala la suno;
  Mallaŭta kaskado revige parolas,
  Dormetas la herboj ĉe l'akvo lulanta.
  Mi sekvis la kurban valeton paŝete:
  Ĉi tie bon' estas memori l'amikojn.



VIRSEKSA LOGIKO KAJ VIRINA INSTINKTO.

Originale verkita de Ben Elmy.


Mi memoras, ke antaŭ multe da jaroj, dum mi estis nur juna knabo, mi
ofte aŭdis kaj legis, ke ekzistas natura kaj nepasebla diferenco
inter la rezonado de la viro kaj tiu de la virino. Oni pretendadis,
ke la virino reguligas siajn agojn kaj konduton nur laŭ fantazio aŭ
instinkto; kontraŭe la viro, oni diris, aŭskultas kaj obeas la
severajn diktojn de prudento kaj de logiko--precipe de logiko.

Tiu ĉi pretendo tre konfuzis miajn fruajn konjektojn pri tiu mistera
logiko; ĉar, infane, mi ekpenis difini ĉiun agon virinan kiel
instinkta, kaj ĉiun viran pensadon kiel logika. Sed iafoje la sekvoj
de tia juĝo estis embarasaj; tiom por alioj, kiom por mi mem.

Ekzemple; serĉante kelkafoje la solvon de ia grava infana pensado,
kaj alvokante mian patrinon por informo, tiu kara patrino kutimadis
diri, "Demandu ĝin al patro via!" Tion farante, mi tamen ricevis de
la patro, por tuta respondo: "Ne enuu min, petulo!"

Tia konduto ŝajnis al mi vera enigmo. Ĉe la juneco de la patrino ne
ankoraŭ ekzistis kolegio de Newnham aŭ Girton; mi do ne trovis
mallaŭdinda ŝian nescion; sed la patro estis ĝuinta ĉiujn utilojn
universitatajn, kaj tamen lia "logika" agado ne pli helpis la
infanon, ol la agado sole "instinkta" de la patrino!

Okazis multe da tiaj disreviĝoj, kaj ne sole je aferoj spiritaj. Al
mia fratino, multe pli maljuna ol mi, la patro severe malpermesis la
uzadon de _frisettes_ por pligrandigi ŝian kapornamon. Li ankaŭ tre
ridadis la _chignon_ kiun portis sia propra fratino fraŭlina. Mi
sciame eltrovis, ke tiuj virinaj ornamoj estas fabrikitaj el
ĉevalharegoj, kaj mi konkludis, ke ia stranga influo de instinkto
virina estas kaŭzo de tiel malbela praktiko, kiu juste meritas
cenzuron de la virseksa inteligenteco logika.

Tamen, irante post nelonge en juĝejon kun mia patro, mi tre miris,
vidante pli ol dudek advokatojn kies ĉiu portis sur kapo tiom da
ĉevalharego kiom sufiĉus por fari ses aŭ sep frizaĝojn, kaj
ankaŭ grandegan "chignon." La juĝisto mem, kiun mi supozis la plej
instruita kaj logika el ĉiuj, ankaŭ portis la plej grandan kvanton
da ĉevalharego. Aliparte mi memoras, ke la vetero estis varmega, kaj
mi tre ĝojiĝis, ke mi mem ne portis eĉ ĉapon sur kapo mia; dume
nek la juĝisto nek ia advokato demetis siajn ŝvitajn perukojn.

Sed mia patro multe koleriĝis kiam mi rakontis al la supredirita
onklino Marinjo, ĉion kion mi rimarkis en juĝejo. Mi do serĉadis
ĉu tiu kolero estas vere rezultato de virseksa logiko, aŭ eble
nur simptomo de virseksa nelogika petoleco, neniel pli nobla ol
ia virina eco.

Iom post iom mi komencis dubi, ĉu ekzistas efektive tiu ĉi
pretendita diverseco de motivo aŭ de rezonmetodo en la agado de la
du seksoj. Ĉar, apud tiama tempo, oni min kondukis al parado de
soldatoj en Hyde Park. Inter aliaj aferoj mi tuj observis kiel
eksterorde dikaj estis la brustoj de la soldatoj. Timante ian koleron
de la patro, mi ne kuraĝis lin paroli pri tio ĉi; sed la onklino
Manjo ĉiam estis simpatia, tiam mi eksciigis al ŝi mian naivan
sciemon.

"Ha, jes," diris ŝi, "la soldatoj estas vatitaj." "Kio tio estas?"
mi demandis. "Nu," ŝi respondis, "soldato portas artan
vestplibonaĵon, tute same kiel sinjorino, nur en alia parto de la
vestaĵo. La soldato ĝin portas, kudritan al la brusto de sia
frako!"

Tiam mi rakontis al ŝi pluan okazaĵon. La paradtago estis blovega,
kaj la vento faligis la ĉapelon de unu el la generaloj, kaj ĝiaj
plumoj iom tordiĝis. Milita servisto eklevis la ĉapelon, kaj
alportis ĝin al la generalo, kiu kolere signalis per la fingro, ke
estas unu plumo rompita kaj elstaranta. La servisto dolĉe eltiras la
kulpan plumon, plibonigas la tutan ĉapelon, tiel lerte kiel
ĉambristino de sinjorino, kaj la generala moŝtofine trankviliĝas.

Tion aŭdante mia onklino ekridetis, kaj diris, ke kelkafoje milita
fajrmanĝanto zorgas pri sia ekstera vidiĝo, tute tiel nerve kaj
precize kiel sinjorino la plej fasonema. Ŝi ne diris ĉu tio estas
pruvo efektiva de "logiko virseksa."

La tempo pasadis, kaj mi vizitis por la unua fojo la Ĉambron de
Deputatoj (_House of Commons_), kie okazis longa kaj teda parolado,
per tiama famega politikisto. Jam tre ofte estis rakontita al mi, ke
la virina elokventeco estas rimarkinda pro trolongeco kaj
nekonsekvenco, kun granda manko da logiko. Tamen, je tiuj ĉi
specialaj ecoj, la parolado de tiu politikisto estis kiel eble plej
"virina."

Mi brave kuraĝis avizigi tion al mia patro, kiu, tiun ĉi fojon,
feliĉe, aprobis mian juĝon. Li eĉ diris, ke li mem preferus pli la
babilaĵon de kiu ajn maljunulino, ol aŭskulti la sensencaĵojn de
tia politikisto. Sed mi tiam ekmemoris, ke mia patro ne estis de sama
politiko kun tiu oratoro; kaj denove mi demandis min, ĉu la patraj
vortoj estas vere rezultato de virseksa logiko, aŭ nur de propra lia
fantazio.

Antaŭ nelonge virseksa egoismo aŭ blindeco malpermesis al virino la
utilojn de plena edukiteco. Oni diris, ke la virinoj ne havas
sufiĉan cerbkapablon por atingi kaj profiti je la viraj studoj--la
matematiko, la sciencoj fizikaj, k.t.p. Ni nunuloj klare kaj ĝoje
vidas kiel erarega estas tiel supozo.

Sed mi devas ĉesigi mian plendon. En nunaj tagoj ni bone vidas, ke
ne ekzistas la pretendita fatala diferenco de cerbkapableco inter
la du seksoj, sed ke tio ĉi estas nur afero de edukiteco kaj
ekzercado. Baldaŭ, sendube, ni ĉiuj rekonos, ke la viro mankas la
helpon de la virino ankaŭ ĉe la aferoj leĝigantaj, koncernantaj la
feliĉon de la tuta homaro; kaj ni ĝojos je la neniiĝo de la
malsaĝa disputo, ĉu viro aŭ ĉu virino havas la ecojn la plej
necesajn kaj profitajn por efektivigi la progreson de ĉiam
pliboniĝonta komuna homa raso.



LA NASKIĜEJO.

Originale verkita de Paul Mathews, M. A.


Ĉie mi amas la kamparon sed, ho! ĉarma naskiĝejo mia, kiom mi vin
amegas! Ĉu vi, karaj legantoj, konas tiun belan loketon? malgrandan
vilaĝeton, kiun trapasas nenia vojego, nur unu mallarĝa strato, en
kiun kaj el kiu kondukas malgranda vojo, ĉe kies ĉiu flanko
vidiĝas allogantaj vojetoj tra kampoj kaj arbaretoj.

Proksime preterfluas nobla rivero, portanta sur sia trankvila akvo
brunvelajn, malrapide movigatajn ŝarĝbarkojn. Cetere, la floroj:
vintrafine la _neĝagutetoj_ (Galantoj) pli malfrue la _primoloj_,
frusomere la _bluaj sonoriloj_ (Kampanuloj), plensomere la
_bovokuloj_ (Lekantoj). Kaj plie la birdoj. Kiu povas senĝoje
aŭskulti la kantojn de la alaŭdoj, de la _nigrabirdoj_ (merloj), de
la makulitaj turdoj, de la ruĝabrustoj aŭ, apud la rivero, de la
kanasilvioj, kiuj dolĉe kantetadas?

Ofte, tra la foliaro super rivereto, oni povas vidi la gajekoloritan
_reĝafiŝkaptiston_ (Alciono). Kian plezuron donas la zumado de la
abeloj, la flugeto de la papilioj, kaj la multaj aliaj kamparaj
vidaĵoj! La vintro mem ne estas laciga, la nudigitaj arboj, la
neĝo, posedas siajn proprajn belaĵojn por ĉiu, kiu vere amas la
Naturon.

Tie mi de longe naskiĝis; el tie mi de longe estas apartigita.

Lastan Paskan Lundon, la unuan fojon dum tridek kvin jaroj, mi tien
revenis.

En la daŭro de tiuj tridek kvin jaroj mi edziĝis, alvenis al mi
familieto, tri karaj infanoj, la plena ĝuado de facila feliĉeco.
Sed ĉiam mi estis deziranta reviziti la malnovan vilaĝeton, ofte mi
estis sopiranta je la scenoj kaj la amikoj de mia infaneco.

En la dirita tago mi, tute sola, faris mian sentimentalan vojaĝon al
la bone memorita vilaĝeto. Eĉ nun oni devas marŝi kvin mejlojn de
la plej proksima stacidomo, ĝis la vojaĝa fino. Je ĉiu paŝo mi
preteriris ian amatan loketon, feliĉe ne aliformiĝitan. Malrapide
mi marŝadis, dolĉe pensante pri la tagoj de mia juneco, redirante
al mi la nomojn de miaj antaŭaj kunludantoj.

Ĉu ĉiuj estas ankoraŭ vivantaj? Ne estas eble; unu el ili, la plej
ĉarma el ĉiuj, la malgranda Suzio----. Ho ve! feliĉa tempo
pasinta!----

Mi eklevas la okulojn--Kio estas? ĉu mi sonĝas? Mi ŝin revidas, la
saman, la karan Suzion!

Mi forgesas edzinon, infanojn, mi denove knabiĝas: tie staras mia
kara kunludantino!

Mi kuras renkonte al ŝi elkriante "Sunjo! Sunjo!" La infano rigardas
min terurite. Kial? Ĉu ni ne plu estas amikoj? Ha! Mi memoras; mi
estas maljunulo, kompare je tiu ĉi knabineto! Ŝi ne estas mia
Suzio. "Venu tien ĉi, kara mia" mi aminde diris, "Ĉu mi vin
timigis? Diru al mi----."

Ŝi min ĉesigis, demandante: "Kiel vi konis mian nomon?"

"Mi rekonis vin, karulineto, tio estas longa rakonto. Diru al mi,
kie loĝas la patrino, mi deziras viziti ŝin."

"Tie," ŝi respondis, per la fingro montrante beletan dometon meze en
malgranda ĝardeno.

Ni tien kune iris. Alproksimiĝinte al la pordo la infano ekkriis
"Patrineto, Patrineto, venu: Sinjorego por viziti vin!" La pordo
malfermiĝis: Jes, mi estas certa, la patrino estas la vera Suzio! Mi
etendas la manon. "Sunjo!"----Ŝi min longdaŭre rigardis----"Tomaĉjo!"
kaj ni kisis unu la alian.

"Eniru, eniru, vi estas bonvena! Edzo! jen estas Sinjoro Tomaso, kiun
ci bone memoras."

La edzo estas alia bone memorata kunludinto. Ho! ĉarmegaj horoj,
kiujn mi pasigis kune kun tiuj ĉi simpluloj, kiuj ja trovis veran
plezuron min revidante. "Eble," ili diris al mi, "oni ne vin sciigis,
ke via antaŭa loĝejo estas aĉetebla?"

Tion ĉi mi ne estis aŭdinta. Post kelke da tagoj mi ĝin aĉetis.

Baldaŭ mi alkondukos mian familieton por vivadi en mia amegata
naskiĝejo.

Tie mi esperas ke mi finos mian teran migradon.



[_Copyright reserved._]

[_Tradukis Esp. 6266._]

LA VENTEGO (Daŭrigo).


(_Vidu la sep antaŭajn Nrojn._)

AKTO I.

Sceno 2 (_daŭrigo_).


Prospero.--                      Ne, knabino;
             Ĝi manĝas, dormas, sentojn ankaŭ havas
             Simile je ni. Tiu ĉi junulo
             En ŝippereo estis: pro ĉagreno
             Li markojn portas kiuj malbeligas
             Vizaĝon lian--vi, alie, povus
             Nobelon en li vidi. Li, perdinte
             Parencojn siajn, vage ilin serĉas.

Mirando.--   Estaĵo dia povus mi lin nomi,
             Ĉar mi neniam vidis tiel nobla!

Prospero (_flanken_).--L'afero venas laŭ deziro mia:
             Ĉi tio Arielon liberigos
             Nur post du tagoj--

Ferdinando (_ekvidante Mirandon_).--La diino
             Muzike ĵus laŭdita!... Mi petegas,
             Bonvolu diri al mi ĉu vi loĝas
             En tiu ĉi insulo; ĉu vi povus
             Konsilojn  bonajn al mi doni;
             Sed, miri  ndaĵo! scii mi deziras
             Ĉu estas vi fraŭlino.

Mirando.--                           Mi, sinjoro,
             Ne mirindaĵo estas, sed fraŭlino.

Ferdinando.--Ĉielo! mian lingvon! Mi ja estus
             El ĝiaj parolantoj la plej alta
             Se hejme nun mi starus.

Prospero.--                          La plej alta?
             Se l'Neapola reĝo tion aŭdus,
             Vi kiu estus?

Ferdinando.--              Simple la aŭdanto
             De homo parolanta pri la reĝo.
             Ke li min aŭdas tion mi bedaŭras,
             Ĉar estas mi la reĝo: mian patron
             Perei mi ĵus vidis.

Mirando.--                        Ho, teruro!

Ferdinando.--Li dronis, kun sinjoroj, kun Milanaj
             La duko, ankaŭ lia brava filo!

Prospero.--La duko de Milano kaj bravega
             Filino lia povus vin komandi
             Se dece estus. (_Flanken_) La du gejunuloj
             Intervidante tremis kaj ruĝiĝis ...
             Nun Arielo baldaŭ liberiĝos.
  (_Al Ferdinando_) Al vi, sinjor', mi vorton volus diri:
             Mi timas ke vi multe ĵus eraris.

Mirando.--   Ĝentile kial patro ne parolis?
             De mi vidita estas homo tria
             Ĉi tiu, sed kortuŝa la unua.
             Kompato same movu mian patron!

Ferdinando.--Fraŭlino, se vi estas korlibera,
             Reĝino Neapola vin mi faros.

Prospero.--  Sinjoro, al vi tuj mi diros haltu!
  (_Flanken_) Nu! ili estas intersimpatiaj:
             L'aferon mi ne volas rapidigi;
             Nenion tro facilan oni ŝatas.
  (_Al Ferdinando_) Atentu, aŭdu, ĉar mi vin kulpigas
             Uzurpi ies nomon ne la vian:
             Spiono eble vi ĉi tie staras
             Por poste ŝteli de mi la insulon.

Ferdinando.--Ne! per honoro mia!

Mirando.--                       Malhonoro
             Neniam loĝis en sanktejo tia;
             Ĉar se malbonon tia dom' entenus,
             Eĉ bono volus loĝi kun ĝi.

Prospero (_al Ferdinando_).--             Venu!
  (_Al Mirando_) Por la spiono ne parolu. (_Al Ferdinando_) Venu!
             Piede, kole, mi vin kunkatenos,
             Marakvon trinkos vi, via nutraĵo
             Konsistos el mituloj riveretaj,
             Radikoj sekiĝitaj, kaj glanŝeloj--
             Nu, venu!

Ferdinando.--          Ne! mi tuj kontraŭbatalos
             Tielan agon, ĝis la malamiko
             Pli pova montros sin.

[_Eltiras sian glavon, sed tuj magie, ne povas movi._]

Mirando.--                         Ho, kara patro!
             Tro ne ofendu lin, ĉar, dolĉanima,
             Li maltimulo estas.

Prospero (_al Mirando_).--       Knabineto,
             Ĉu vi al mi konsilus? (_Al Ferdinando_) Glavingigu,
             Ho, perfidulo, kiu ŝajni volus
             Sed ne maltimas frapi, tiel kulpo
             Tremigas vin! Plu ne kontraŭbatalu:
             Bastono mia tuj vin senarmigos.

Mirando.--Mi vin petegas, patro--

Prospero (_al Mirando_).--        Vi foriru!
             Ne tuŝu mian veston.

Mirando.--                         Ho! kompatu:
             Por li mi garantiulino estos.

  (_Daŭrigota_).



LA REVENO AL LA MONTARA PATRUJO.

Originale verkita de Clarence Bicknell.


  De miaj montoj patrujanaj, jen, fine, la revido!
  Post longaj jaroj en la urboj, malgaje, eĉ sen rido;
  Aŭ kie l'ebenaĵo griza senlime sin etendas,
  Kaj, aŭ pro tim' aŭ hont', nenio la bluĉielon fendas.
  Ho ĝoj'! l'aeron tiel puran libere respiradi,
  Kaj ĉe la montoj Dibenitaj en dolĉa pac' restadi!

  Ne plu la bruo de l'amaso, la krioj en la stratoj,
  Mizero ĉie kaj malsano, blasfem', batiĝoj, batoj;
  Ne plu la polvo ĉe l'vizaĝo, la fulgo en aero;
  Ne plu herbejoj sekiĝitaj, kaj neflorada tero;
  Sed ĉie arboj kaj arbaroj kun kampoj milkoloraj,
  De fojno riĉa kaj brileta per herboj bonodoraj.

  El supro de la blankaj pintoj, la hejm' de l'Monta Reĝo,
  Mantelo kies senmakula estas l'eterna neĝo,
  Riveroj, riveretoj kuras, portante vivobenojn,
  Kaj, trapaŝante, ĉie faras fruktejojn ĝardenojn,
  La branĉojn ili, ĉe la bordoj, de l'rozarbet' balancas;
  Bovinoj blekas, birdoj pepas, kaj papilioj dancas.

  La tutan tagon laboremaj abeloj laŭte zumas,
  Serĉante florojn kiujn ili per kisoj amindumas.
  Kaj kiel bela la florejo! l'azuraj ĝentianoj,
  Kun alporozoj, orlilioj, kaj dolĉaj timianoj!
  Mi aŭdas la naturmuzikon de l'blanka akvofalo,
  Kaj la kantetojn de l'paŝtistoj tra l'eĥoiĝa valo.

  Mi mem nun povas ree kanti la kantojn de juneco,
  Pri la natur', pri la patrujo, pri amo kaj beleco.
  La pensoj, kiel agloj, flugas, nek plu sur tero haltas;
  La koro, eĉ la membroj miaj, kiel la ĉamo saltas.
  Parolis urboj, ebenaĵo, pri larmoj kaj pri morto,
  Sed nun pleniĝa ĉio estas je vivo kaj je forto.

  Forteco al ŝtoneg' simile de l'nemoveblaj montoj,
  La vivo kiel la forfluo el senĉesantaj fontoj.
  Ho! kiel bone kun naturo la vivo de simpleco,
  Per kiu venas tiuj benoj de sano kaj forteco!
  Mi malproksimen ne plu vagos, sed estu mia sorto
  En mia paca monta hejmo restadi ĝis la morto.



LA MALSANA LEONO.


Leono, pro maljuneco kaj malforteco, ne povis plu ĉase trafi sian
kaptaĵon, tial li sin kuŝigis en sia kaverno, kaj, per mallaŭta
voĉo, anoncis, ke li estis tre malsana. La raporto baldaŭ
disvastiĝas inter la bestaro, kaj kaŭzas grandegan plorindon pri la
reĝa malsanulo. Unu post la alia venas por lin viziti, sed, ĉar
ĉin malkune, kaj en la propran leonan kavernon eniras, la leono
facile povas fari kaptaĵon el la vizitantoj, kaj grasiĝas per
tia dieto. Vulpo, kiu suspektis la tutan aferon, fine venas
por informiĝi pri la leona saneco, sed, staras malproksime kaj
demandas "Kiel la Reĝa Moŝto sanas?" "Ha, karega amiko mia," diris
la leono, "ĉu estas vi? Kial do vi tiel forstaras de mi? Venu,
dolĉemulo, ŝutu konsolan vorton en la orelon de malfeliĉa leono,
kiu nur tre mallonge vivos!" "Vin benu la dioj!" respondis la vulpo.
"Pardonu se mi ne povos resti pli longe; sed verdire, min tre
maltrankviligas la piedsignoj, kiujn mi tie ĉi ekvidas; ĉiu el ili
ŝajnas eniri vian kavernon, sed nenia eksteren deiri."

_Ne risku iri tien, kien multuloj eniras, sed neniu deiras._

  (6266).



PATRINO KAJ INFANO.

Flandra poeziaĵo de Frans de Cort.


Kiam mi plezurege rigardas mian rozkoloran infanon, kaj tiun, kiu
donacis lin al mi, mian amegatan edzinon, tiam ne demandu kiun el
ili mia koro plej amas. Mia koro ne povas disigi la patrinon de la
infano. Mi etendas la brakojn, kaj ĉirkaŭprenas miajn gekarulojn
kune inter ili, kaj ĝojlarmoj fluas sur miajn vangojn. Ha! Se vi
scius, mallaŭte mi diras, kiel vi estas amataj, vi, infano, pro
via patrino; kaj vi, patrino, pro via infano!

  _Tradukita de_ Eŭg. Mathys, _filo_.



CORRESPONDENCE NOTES.


The Hon. Sec. of the London Esperanto Club herewith gives notice that
the Free Classes are now closed for the summer months. Due notice
will be given of the date of re-opening. In the meantime inquirers
can obtain information from Miss Schafer, 8, Gloucester Crescent,
Regent's Park, N.W. (Stamps should always be enclosed for the reply).

Club Members who have not yet renewed their subscription, and whose
number is below 136, are also reminded that their renewals have
fallen due. It is earnestly hoped that they will favour the Club with
a continuance of their kind support.

     * * *

Our prized volume, the _Fundamenta Krestomatio_, bears a most
unfortunate title.

Many correspondents ask the derivation of the word. We suppose it has
been imported from the Greek, and means the Giver of Oracles. Perhaps
the Second Edition of this great work will bear some more easily
recognised title, which may serve to apprise the uninitiated of the
purpose and scope of the volume.

     * * *

The note in our last issue concerning the _Method of telling the time
in Esperantoland_ has called forth an admirable suggestion: That
everywhere the example of railway time-tables should be followed. This
is already international, and thus no confusion could arise. Kvin dekdu,
5.12, dek kvardek, 10.40, etc., will enable us to keep our appointments
with punctuality.

     * * *

We have done our best to buy in copies of the _First Number_ of
The Esperantist, with the very unsatisfactory result that
there are now to be had only six clean copies at 2/6 each.

     * * *

Our infant growth, though rapid, has not yet warranted the
establishment of a Standard Examination in Esperanto, for the
awarding of an _Atesto de Kapableco_. Those desirous of obtaining
this must therefore still do so under the auspices of the French
Society.

Nevertheless, it is to be hoped that, ere long, we also may be able
to issue British Certificates of Merit.

     * * *

As so many Esperantists are occupied in the City, it has been
proposed that a monthly meeting might be arranged over some
convenient lunch or tea table. Will those Gesamideanoj able and
willing to fall in with the proposal kindly communicate with the
Editor to that effect?



INSTINKTO aŭ INTELIGENTECO.

Dua Vera Rakonto de O.W. 7074.


Mi legas en la dua numero de la _Internacia Scienca Revuo_ la titolon
de artikolo publikigita en la _Revue Scientifique_. Jen la teksto:
_E. Mancini. Aritmetiko de la Bestoj. Raporto pri kelkaj observoj
kiuj pruvas, ke la bestoj povas havi malgrandan ideon de la nombro._

Tiu titolo rememorigas al mi strangan fakton, kiun mi okulvidis, kiu
en la momento tre ridigis min kaj kiu, poste, pripensigis min; mi
estis devigita kredi, ke iaj bestoj povas kalkuli.

Cetere vi povos tion juĝi, mi tuj rakontos al vi la fakton.

En la ĉirkaŭaĵo de Montmouillon en la Departamento La Vienne en
Francujo, unu el miaj onkloj posedas bienon. Tie la gefarmamastroj
kaj liaj infanoj zorgas pri ĝi. Ili edukas en ĝi la kutimajn
bestojn, bovojn, ŝafojn, porkojn, k.t.p.

Ĉiutage, kiam la vetero ne tion malebligis, oni elirigas la bestojn
el la staloj, kaj oni alkondukas ilin sur la kampojn, kie ili sin
paŝtas. Kiam baldaŭ eknoktiĝos, oni rekondukas ilin al la staloj.

Ian tagon mi estis alirinta kun mia edzino kaj mia filino por viziti
niajn geonklojn.

En la tagmezo, ni aliris al la farmabieno. Mi promenis kaj alvenis
sur la kampo, kie estas porkino kun sia idaro, dek kvar porkidoj; mi
ripetas, dek kvar.

Estis la momento por revenigi la bestojn al la stalo. La gardistino,
per vergeto ilin realkondukis. Kiam la pordo de la stalo estis
malfermita, la porkidoj eniris la unuaj, poste eniris la patrino.
Sed, post kelkaj sekundoj, oni aŭdis blekegojn terurajn, kaj batojn
sur la pordo. Tuj la gardistino malfermis ĝin, kaj, puŝegante la
servistinon, la porkino forkuris al la kampo. Ni tuj tre miris,
kredante, ke la porkino fariĝas freneza. Mi sekvis ĝin kaj vidis ke
ĝi eniris arbetaĵon, en kiu restis unu el ŝiaj idoj. La patrino
forpelis ĝin, puŝante ĝin per sia nazego, blekegante. Ili ambaŭ
reeniris la stalon trankvile kaj la porkino silentis.

La konkludo de tiu vera rakonto estas tute logika: la porkino sciis
ke ĝi havis dek kvar idojn. Kiam ĝi ilin kalkulis, ĝi ekvidis, ke
ili ĉiuj ne estis kune kun ĝi, kaj ĝi forkuris por serĉi la
forestantan. Mi ne povas nekredi ke tiu porkino sciis kalkuli.

Ĉu vi ne pensas kiel mi?



GALA SKIZETO.

Originale verkita de E. W.


_Mi naskiĝis en la jaro 1825, kaj jen la jaro 1904! Mi do kredas, ke
mi ne estas tro juna por senpeke permesi al mi iom da libertempo, en
kiu aminde memori la geamikojn de mia infaneco kaj juneco._

_Kiam mi parolas pri miaj karaj gesamlandanoj al miaj nunaj
konatuloj, ili ĉiam diras: "Kial vi ne skribas libron? Viaj rakontoj
estas tiel interesaj."_

_Mi ĉiam respondis: "Tro multaj jam estas la libroj; kiu povas ilin
tralegi?"_

_Tamen, en la lingvo internacia ne ankoraŭ estas multe da libroj,
kaj baldaŭ multaj estos la legantoj. Mi diras "baldaŭ," ĉar tiu
ĉi lingvo estas treege facila. Post unu semajno mi povis mem ĝin
kompreni, studinte apenaŭ dek kvin minutojn ĉiutage, kaj mia memoro
tamen multe malfortiĝis._

_Mi pensas, ke kelkaj simplaj skizoj de la Galanoj antaŭ du
generacioj eble povos interesi la kosmopolitan legantaron de_ The
Esperantist.

_Pro tio mi verkis tiujn ĉi rakontetojn.--E. W._


I.

Pacama Pastro.

Li estis tre granda kaj maldika; lia kapo tiel malalte kurbiĝis, kaj
lia maniero estis tiel timema, ke li ŝajnis esti kvazaŭ fremdulo en
sia propra domo. Liaj okuloj grizabluaj estis dolĉaj kaj sonĝaj,
liaj manoj malgrandaj kaj molaj vibris, kiam oni tuŝis ilin. Tia
estis lia voĉo, ke nura _Bonanokto_ samtempe estis beno kaj kareso.

Familia tradicio diris, ke li antaŭe estis tiel granda, vira, kaj
aktiva, ke la Princo-Reganto (poste George IV.) diris pri li: "Tio
ĉi pastro estus fariĝinta la plej belega oficiro de miaj _Grenadier
Guards_."

Oni ankaŭ diris, ke, dum juneco, li amis kaj estis amita; sed ke li
ne kuraĝiĝis kontraŭstari la malriĉecon. Do, post jaroj de
nedecideco, li sin trovis sola.

Lia _Cariad_ (Amantino) estis edzino kaj patrino kiam li edziĝis la
riĉan vidvinon kiun, dum tridek jaroj, ĝuis lian indulgan bonecon.

Nur unu foje, estante juna kaj fraŭlo, li montris sian karakteron.

Lia paroĥo estis apud la rifa marbordo, kie multaj ŝipoj
disrompiĝis. La tieaj homoj, tiel, kiel siaj samrasanoj la Bretoj
kaj Gaeloj, kredis, ke la maro estis donaco de Dio, por provizi por
ili fajrlignon kaj multajn aliajn trezorojn. Sed ili devus nenion
preni, se sin savis unu sola maristo el la pereita ŝipo.

Tiu ĉi leĝo nature ne savigis la maristaron.

La pacama pastro ofte predikis kontraŭ la kruela kutimo igi la
ŝippereojn.

Ekstere de la preĝejo, la paroĥanoj ofte diris: Se ni ne
prenos la bonajn Diajn donacojn, aliaj ilin prenos, sed li respondis:
Agu prave, kaj eble viaj najbaroj imitos vin.

Fine, post multe da tempo, li demandis: "Ĉu vi ne protektos la
maristojn, kaj ilian bienon?"

Baldaŭ sciiĝis, ke la loĝantoj de Bxxx ne permesos la ŝippereigon
sur ilia marbordo kaj ankaŭ, ke la vilaĝanoj de Txxxx kaj Sxxxx
decidiĝis agadi laŭvole, kie ajn ili povos.

Terura ventego blovis, kaj ŝipo surkuris sur ŝtonejon.

Tiam okazis ke la loĝantoj de la najbaraj vilaĝoj kunvenis al la
loko, portante falĉilojn, stangojn, martelojn, kaj aliajn
batalilojn. Kune kun siaj paroĥanoj, la pastro renkontis ilin sur la
sablo. Li antaŭeniris, kaj montris al la transpaŝintoj sian pafilon
ekkriegante: Se unu el vi provos transiri tiun ĉi mureton, mi pafos!

Juna granda viro, ridante je li, saltis super la barilo. Pafo tuj
ekaŭdiĝis kaj la junulo tombis sur sia vizaĵo.

Tamen, li nur falis pro timo. La kuglo estis pasinta inter lia brako
kaj flanko, kaj nur vundis lian vestmanikon.

Tamen la leciono ne estis senfrukta, ĉar, post tiu ĉi tago oni
neniam trovis en tiu ĉi loko ŝipdetruistojn.

La pastro neniam parolis pri la afero: eble la teruro kiun li sentis,
kiam li kredis, ke li mortigis homon, estis tro granda por sen akra
doloro esti memorita.

Dum multaj jaroj lia vidvino prenis el ĝia kaŝejo, kaj kun fiera
plezuro montris, la belan arĝentaĵon, de Lloyds donacita je dankeco
pro la maristoj kaj ŝarĝoj de ŝia edzo savitaj.

(_Dua skizeto aperos en_ The Esperantist, _No. 9_).



DIVERSAJ AVIZOJ.


Sro Motteau nun tradukis la tuton de _La Ventego_, kaj oni eldonos
la verkon en aparta libro tuj kiam oni ricevis 500 promesojn ĝin
aĉeti. Ĝia kosto estos 1f. 50 (1/3 afranke). Post la eldono kosto
1/3.

Ĉu la Legantoj, kiuj deziras ĝin posedi, skribos al la Redakcio?

     * * *

La C. T. C. (Cyclists' Touring Club) Gazette de Majo enhavas tre
valoran leteron de Sro Bourlet, kune kun Angla traduko. Estas
rimarkinde ke, kvankam tiu letero enhavas 500 vortojn, ne estas
bezono por supersignita litero ia! Oni konsilas, ke ĉiuj
Esperantistoj ĝin tralegu.

(Specimeno de la Gazeto, 3d., de 47, Victoria Street, Westminster,
S.W.).

     * * *

Sro Metcalfe sendas kelkajn interesajn sciigojn. Li venkis en la
Esperanta koresponda ŝakludo kun Belga Samideano, kaj nun komencas
duan batalon! Li ankaŭ proponas, ke kelkaj lertaj Esperantistoj
kunverku la tradukon de la Nova Testamento. Ĉu tiuj, kiuj deziras
kunlaboradi, skribos al Sro Metcalfe, ĉe la Redakcio?

     * * *

Ni jam estas vidintaj la unuajn paĝojn de _Alice in Esperantoland_,
kaj la verko promesas fariĝi tre interesa kaj valora lernilo. Al la
sindonema verkisto salutojn kaj gratulojn!

     * * *

Kara Sinjoro,--La anonco pri miaj Dimanĉaj Promenadoj
sukcesis, ĉar, lastan Dimanĉon, Sro Sutcliffe kaj sia filo,
Sro Rayner, kaj ankaŭ Sro Farnes, kuniĝis ĉe Bromley. Ni
paroladis Esperante la tutan tagon, kvazaŭ en Esperantujo, kaj faris
multe da progreso pri interparolarto.

  Fidele via,
        C. W. T. Reeve,
  63, Effingham Road, Lee, Kent.

     * * *

Niaj Germanaj amikoj tre rapide antaŭeniras. Ni ĵus ricevis de
Sro Borel, _95, Prinzenstrasse, Berlin_, du novajn verkojn de la
_Kolekto Aprobita_. (1). _Vollständiges Lehrbuch der Esperanto
Sprache, mit Uebungen, Syntax und Proben aus Poesie und Prosa, nach
Prof. Cart, bearbeitet und erweitert von J. Borel. Kosto 1/3 (1 mark
20)._ (2). _Wörterbuch Deutsch-Esperanto, unter Redaktion von Dr.
Samenhof, herausgegeben von Hermann Jurgensen und M. Pagnier. 2/- (2
mark)._

Ankaŭ ni danke ricevis. (1). _Cours Elementaire d'Espéranto, par E.
Deligny, Professeur au Groupe Espérantiste de Saint Omer._ (Bona 53
paĝa verko). (2). _Sondilo Skrapanta de M. Leger, Ĉe Grupo
Esperantista, Presejo de Monako._ (Bone presita broŝuro
dek-unu-paĝa, kiu traktas pri nova sistemo por subakva skrapado).
(3). _Les Libertaires et la Langue Internationale, Espéranto, de
Emile Chapelier._ (47 paĝoj, 10 c). (4). _Esperanto, Exposición de
R. G. Abrill, Ex-Profesor de Esperanto del Instituto Comercial,
Chiclayo, Peru._ (22 paĝoj en la Hispana lingvo).

     * * *

Plezure ni rimarkas, ke ĉiam pli granda aro da semajnaj kaj monataj
Gazetoj enhavas Esperantan sekcion. La lasta, kiun ni ricevis estis
la _Bulletin des Sciences Naturelles de Tarare, Rhône, France_. Tie
ankaŭ fondiĝos Esperantan Ekzpozicion, kaj oni esperas, ke ĉiuj
sendos informojn pri komercaj aferoj. La komerco Tarara estas silk-
kaj koton-faraĵojn, malpezajn ŝtofojn senornamajn kaj ornamitajn,
broditajn kurtenojn, ĉiujn ajn brodaĵojn por virinroboj, velvetojn
kaj pluŝojn.

     * * *

Kara Sinjoro _Lingvo Internacia por Blinduloj_ en punktoj reliefaj,
eliros en la lasta semajno de Majo. Provizora Direktoro mi estas....
Ni eldonos ses Numerojn en 1904 (poste, se eble, dekdu). La abono
kostas por ĉiu lando 3 frankojn.... Kun kora saluto mi estas via,
Th. Cart.

Vere la blinduloj havas tre sindoneman amikon kaj ni sendas ĉiujn
bondezirojn al la nova kaj potenca ilo, kiu helpos je la disvastigado
de Esperanto inter ili. Blinduloj el ĉiuj nacioj verkos la
artikolojn por tiu ĉi nova Gazeto, kaj ĝi certe estos tre interesa.

     * * *

La Redaktoro bedaŭras, ke li ne antaŭe anoncis la fondon de
Esperantista Grupo en Battersea. La energia Sekretario estas _Sro
A. T. Lee, 2, Cupar Road, Battersea, S.W._, kaj la Grupkunvenejo
estas en la _"Board Room, Latchmere Baths," Marde vespere_. Tiu ĉi
kurso daŭros dum la tuta somero.

Sro Lee saĝe utilis la valoran artikolon de Sir William Ramsay,
kiu aperis en la _Daily Mail_, por helpi lian propagandon, kaj
presigis ĝin sur aparta folieto, por disdoni, kaj li ankaŭ presigis
novan poŝtkarton.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 9._

_Julio, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  La Esperanta Gazeto por la
  Propagando de la Internacia Lingvo.

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE LONDON ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS.

                                                  Page

  Editor's Notes                                129-130
  The Tempest, End of Act 1 (translated by
    A. Motteau)                                     131
  From the 'Meditations of Marcus Aurelius'
    (translated by K. Eucharis)                     131
  Items of Interest                                 132
  Adventures of Count Fathom (translated by
    D. H. Lambert, B.A.)                            133
  Esperanto in Japan                                134
  My Dearie (William Officer)                       135
  The Sun at its Zenith (Thomas Hunter, M.A.)       135
  Unexpected News (H.B.M.)                          136
  Boulogne (H. Bolingbroke Mudie)                 136-8
  The Language of Flowers (Ben Elmy)                138
  The Certificate of Merit (G. D. Buchanan)       140-1
  Another Original Welsh Sketch (E.W.)              142
  A Night in "Calabre" (translated by Paul Boulet)  143
  Correspondence Page                               144



For Local Information apply to the Hon. Sec. of the following
Official Societies:--

  BATTERSEA--Sro. A. T. Lee,
  2, Cupar Road, Battersea.

  BRIGHTON--Miss OXENFORD,
  16, Upper Westbourne Villas, Hove.

  BRIXTON--Sro. E. W. EAGLE,
  22, Kellett Road, Brixton.

  CORBRIDGE-ON-TYNE--Sro. Lotinga,
  Trinity Terrace.

  DOVER--Sro. H. R. GEDDES,
  Northumberland House, Dover.

  EDINBURGH--Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  FOREST GATE--Sro. E. J. R. Beal,
  74, Claremont Road, E.

  GLASGOW--Hon. J. H. Wallace,
  3, Hampden Terrace, Mount Florida.

  HUDDERSFIELD--Sro. G. H. Taylor,
  13, Birkly Hall Road.

  ILFORD--Sro. W. A. Jeffery,
  42, Park Road, Ilford, E.

  KEIGHLEY--Sro. J. Ellis,
  Compton Buildings, Bow Street, Keighley.

  LEEDS--Sro. J. E. Wyes,
  2, Marlboro' Grove, Leeds.

  LIVERPOOL--Sro. R. E. Issott,
  5, Gresham Street, Edge Lane.

  NEWCASTLE--Sro. H. W. Clephan,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  NOTTINGHAM--Sro. F. G. Rowe,
  51, Portland Road.

  PORTSMOUTH--Dr. Greenwood,
  182, Queen's Road.

  PLYMOUTH--Sro. Thill,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  ST. ANDREWS--Sro. J. T. Haston,
  133, South Street, St. Andrews.

  TYNEMOUTH--Sro. Alan F. Davidson,
  26, Park Crescent, N. Shields.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who
will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



JUST PUBLISHED.

First Edition of 100,000.

Text Book of Esperanto.

...THE INTERNATIONAL LANGUAGE...

Price 1-1/2 d., post free. For Propaganda purposes, 10d. per dozen,
carriage extra.

Publishers: DIXON & HUNTING, FARRINGDON PRESS, LTD., 180,
FLEET STREET, LONDON, E.C.



Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.

Dro. G. Busuttil, Misida, Malta. Pri diversaj temoj. Deziras
partopreni "Rondiranton" de Samideanoj.

M. Delache, 82 rue Bréquerecque, Boulogne sur Mer, France.
Pri maraj konstruaĵoj kaj interŝanĝos dokumentojn kaj disegnojn
pri tiu temo.

M. A. Gehet, 10 rue de l'Ouest, Rouen, France. Deziras
klopodi pri teĥnika vortaro pri la metal--kaj maŝin--komerco.

C. Stuart-Menteath, Esq., 23, Upper Bedford Place, London,
W.C. Precipe kun alilandanoj prefere pri Ĝardenaj Urboj kaj scienco
de heredo por malhelpi homan degeneron. Interŝanĝos The
Esperantist kontraŭ alilandaj Esperantaj Gazetoj.

A. T. Simper, Esq., Attaree Khat T.E., Singribari Hat, P.O.
Mangaldai, Assam, N. India. Interŝanĝos fotografaĵojn kun
ĉiulandanoj.

H. W. Southcombe, Esq., The Park, Yeovil, England. Pri ĉiuj
aferoj kun alilanduloj. Deziras renkonti Esperantistojn ĉe
Ilfracombe (N. Devon) dum Julio.

Miss M. White, 60, Dalziel Drive, Pollokshields, Glasgow,
Scotland. Esp. Vidaĵkartojn el ĉiuj landoj. Ĉiam respondos.

La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. per poŝtsignoj).



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.


  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  The Hon. Sec., ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  FRANCE.--M. C. Gaubert, 9, rue Charras, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--Societo Espero, Bol. Podjaceskaja 24 log 12, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtsignoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._

_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro,
67, Kensington Gardens Square, London, W._

No. 9.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.

JULIO, 1904.



La Angla Unufoliego, enhavanta tutan Gramatikon kaj sufiĉe grandan
vortaron, estas tre valora propagandilo. Nur per Esperanto estas eble
skribi leteron al iu, kiu ne komprenas la lingvon, kaj per tiu
unufoliego (kies kosto estas nur dek centimoj) la letero estas tute
komprenebla. Por ke tio ĉi estu kiel eble plej utila por la
Esperantistaro, estas necesege ke ĝi ekzistu en diversaj lingvoj. Se
niaj alilandaj Samideanoj presigos tradukojn en siajn proprajn
lingvojn, ni plezure aĉetos centojn da ekzempleroj; sed se ili
devigos nin presigi tradukojn en la Franca, Germana, k.t.p., lingvoj
ni esperas, ke ili siaparte aĉetos milojn da ili de ni. Sed, nature,
ĝi devas fariĝi parto de la alilanda propagando. Ni fidu, ke
baldaŭ tiuj unufoliegoj multe helpos nian aferon, precipe inter la
komercistoj en ĉiuj landoj.[1]

Alia sistemo por gajni aliĝantojn estas la instruado de Esperanto
inter la sciama junularo. Ĉu niaj Esperantistaj gepatroj petos al la
instruistoj ke ili instruu iliajn gefilojn pri la internacia lingvo?
Kaj ĉu la Esperantistaj instruistoj instruos Esperanton en siaj
lernejoj? Ni ĝin esperas, kaj jam ricevis kelkajn interesegajn
leterojn de estroj kiuj jam faris tiun ĉi, kun bonegaj rezultatoj.
Ĉiam kaj ĉie la geknaboj treege ŝatas nian logikan lingvon. La
klopodo inter la junularo memorigas al mi, ke Sro. Privat, Direktoro
de _La Juna Esperantisto_ (9, _Av. des Vollandes, Geneva_), sciigis
min, ke li nur havas du abonantojn en Anglujo. _La Juna Esperantisto_
celas disvastigi Esperanton inter la junuloj, kaj ni plezure akceptos
jarabonpagojn (2 frankoj) por tiu ĉi dumonata ĵurnalo.

Sinjoro Cart ankaŭ plendas, ke la Brita Blindularo ne ankoraŭ
kolektiĝis sub la nia Standardo. La nova _Esperanta Ligilo_ (monata)
en la Braillea skribo eble tuj plibonigos tiun malbonan aferon. Ĉiuj
blinduloj devas sin turni al _Profesoro Cart_, 12, _Rue Soufflot,
Paris._

La verkintoj de _A New Hobby_ afable donacis al the London Esperanto
Club por senpaga disdono, la restaĵon de la eldono. Tiuj
Esperantistoj kiuj sendos la poŝtelspezon povos havi senpagan aron
de tiu interesa broŝuro.

_"Ies perdo, alies gajno!"_ estas ja prava proverbo. Kvankam ni
Angloj multe bedaŭras la foriron de du el niaj plej fervoraj
kunlaborantoj, ni konsolas nin je la penso ke Germanujo kaj
Queenslando nun havos novajn kaj lertajn adeptojn, kiuj povos estri
novajn grupojn tie. Ne do estas perdo, sed nur translokigo de
energio! Bondezirojn kaj Sukceson!

La someraj libertempoj alvenas, kaj ĉiuj bonaj Esperantistoj
kompreneble deziras vojaĝi alilande, por paroli Esperante. Estos do
interese rimarki, ke mi ricevis tre afablajn leterojn de Kapitano
Capé, en Alĝerujo, kaj Sro. David, de la Grupo en St. Claude, Jura,
promesantaj tre koran akcepton de Anglaj Esperantistoj. Mi denove
diru, ke la Departemento Ĵura estas tre vizitinda loko, kaj mi
konsilu ĉiujn, kiuj povas, ĝui la belajn montojn, aeron kaj
lingvon. Mi bedaŭras, ke spaco mankis por la du afablajn leterojn.
Eble Alĝerujo estos pli komforta dum la vintro.

Ĉar la unua tago de Aŭgusto estas Angla _banklibertago_, kaj tiom
da niaj Abonintoj estos en Havro, mi provos sendigi la dekan numeron
de The Esperantist je Julio 28. Tiu numero enhavos tre interesan
Danan rakonton de nia bonekonata kunverkantino, Fraŭlino Baŭer.
Ankaŭ originala artikolo el Hindujo, de Sro. Simper verkita, kaj
ankoraŭ alia harstariganta originala rakonto, de la sindonema O.W.,
tie troviĝos.

Vere The Esperantist baldaŭ fariĝos tute fama pro la
terurigaj rakontoj kiujn ĝi enhavas! Tiuj ĉi kun la kutimita poezio
espereble donos niajn Legantojn sufiĉe da interesaj temoj por la
libertempo.

Amiko, kiu pensas pri mia laboro pli ol sia propra plezuro, proponis
ke mi sekvu la planon de alilanda Gazeto, kaj ne eldonu Aŭgustan
numeron. Sed, laŭ mia opinio, tio ĉi estus nedezirinda. Ĉiumonate
mi sendos kiel eble plej legindan gazeton al la Abonintoj, fidante ke
ĝi daŭrigos ilian intereson.

  La Redaktoro.

FOOTNOTE:

[1] _We have just received a Bulgarian Broadsheet, price
1d. May the others soon follow._


The English Broadsheet, containing a complete grammar and an
adequately large vocabulary, is a very valuable means for propaganda.
In Esperanto alone is it possible to write a letter to anyone who
does not understand the language, and with that broadsheet (the cost
of which is but a penny) the letter is entirely comprehensible. In
order that this may be as useful to Esperantists as possible, it is
essential that it exist in divers languages. If our foreign friends
will have translations printed in their own languages, we will gladly
purchase hundreds of copies; but if they compel us to print French,
German, etc., translations, we hope that they for their part will buy
thousands of them from us. Obviously, it should become part of the
foreign propaganda. Let us trust that soon those broadsheets will
greatly help our cause, especially among business men in all
countries.

Another means of gaining new adherents is the instruction of
Esperanto to studious young people. Will our Esperantist parents ask
teachers to instruct their children in the international language?
And will Esperantist masters teach Esperanto in their schools? We
hope so, and have already received some most interesting letters from
principals who have already done so, with excellent results. In every
instance children greatly appreciate our logical tongue. The movement
among the young folk reminds me that M. Privat, Editor of _La Juna
Esperantisto_ (9, _Avenue des Vollandes, Geneva_), tells me he has
only two subscribers in England. _La Juna Esperantisto_ aims at
spreading Esperanto among the young, and we will accept with pleasure
annual subscriptions (1s. 9d.) for this bi-monthly journal.

M. Cart also complains that the British Blind have not yet rallied
round our Standard. The new _Esperanta Ligilo_ (monthly) in Braille
will possibly at once remedy this misfortune. All blind students
should apply to _Professor Cart_, 12, _Rue Soufflot, Paris._

The authors of _A New Hobby_ have kindly presented the London
Esperanto Club with the remainder of the edition for free
distribution. Those Esperantists who will send cost of postage can
have a number of that interesting brochure free.

"Someone's loss is another's gain" is indeed a true proverb. Although
we English greatly regret the departure of two of our most earnest
fellow-workers, we console ourselves in the thought that Germany and
Queensland will now possess new and able adepts, who will be able to
preside over new groups there. It is therefore no loss, but merely a
translocation of energy! All good wishes and success!

The summer holidays approach, and all good Esperantists naturally
want to journey abroad to speak Esperanto. It will, then, be
interesting to note that I have received very kind letters from
Captain Capé, in Algeria, and M. David, of the Group in St. Claude,
Jura, promising a very hearty welcome to English Esperantists. Let me
state once more that the Departement Jura is a place to be visited,
and let me advise all who can to enjoy the lovely mountains, air, and
language. I regret that space is lacking for the two kind letters.
Perhaps Algeria will be more comfortable in winter time.

As August 1st is an English Bank-holiday, and so many of our
Subscribers will be in Havre, I will try to have the tenth number
of The Esperantist sent out on July 28th. That issue will
contain a most interesting Danish tale, by our well-known
collaborator, Miss Bauer. Also an original article from India,
written by Mr. Simper; and a further hair-on-end original story, by
the devoted O.W., will appear there.

The Esperantist will in truth soon become quite famous on
account of the terrifying tales therein contained! These, with the
usual poetry, will, it is hoped, give our readers enough interesting
matter for the holidays.

A friend who thinks more of my work than his own pleasure, proposed
that I should follow the example of a foreign Gazette, and not issue
an August number. But, in my opinion, this would be undesirable.
Every month I will send Subscribers a gazette as readable as
possible, trusting that it will sustain their interest.

  Literal Translation.



[_Copyright reserved._]

[_Tradukis Esp. 6266._]

LA VENTEGO (Daŭrigo).


(_Vidu la ok antaŭajn Nrojn._)

AKTO I. (fino).

Sceno 2 (_fino_).


Prospero.--  Silentu! se vi diros unu vorton
             Mi vin kulpigos, eble vin malamos!
             Ĉu vi trompanton tian ŝirmi volus?
             Vi pensas ke ne pli belformo estas,
             Ĉar vi nur vidis lin, krom Kalibanon.
             Anĝeloj vere la ceteraj homoj,
             Ĉi tiu nur alia Kalibano!

Mirando.--   Amemo mia do, humila vere,
             Pli belan homon ne deziras vidi!

Prospero (_al Ferdinando_).--Obeu; venu; la nervaro via
             Sen fortikeco, nun reinfaniĝas.

Ferdinando.--Tro vere estas: nun min mem mi sentas
             Malliberulo. La kruela perdo
             De patro kaj amikoj, la minacoj
             De homo, kiu tiel min ofendis,
             Nu, ĉio al mi ŝajnus suferebla,
             Se, foje, tage, mi ekvidi povus
             Ĉi tiun junulinon. Libereco
             Aliajn terajn lokojn povas ĝui:
             Sufiĉa spaco por mi estus tiu
             En kiu ŝi aperos.

Prospero (_flanken_).--         Tio taŭgos:
             Vi bone ellaboris, Arielo.
  (_Al Ferdinando_) Nun, venu! (_Al Arielo_) Aŭdu plie por la sekvo.
  (_Al Ferdinando_) Tuj venu kun mi!

Mirando.--                           Kuraĝiĝu, tamen,
             Ĉar bonnatura estas mia patro
             Pli ol paroloj liaj; li malofte
             Kolere agas.

Prospero (_al Arielo_).-- Ho, vi liberiĝos
             Simile al montventoj--sed, memoru
             Fidele la ordonojn.

Arielo.--                        Akurate!

Prospero (_al Ferdinando_).--Min sekvu! (_Al Mirando_) Kaj vi,
              por li ne petegu.

  (_Foriras ĉiuj_).



PENSOJ EL LA MEDITADOJ DE MARKO AŬRELIO.

Tradukitaj de Kasimir Eucharis.


Kiom da noblaj kaj famaj homoj estas malaperintaj el historio, kaj
hodiaŭ estas forgesataj ĉe ni.

     * * *

Mi faros tion, kio estas mia devo, tio sufiĉos. Sed pri aliaj aferoj
mi neniam enuiĝos pri ili. Ĉar ili estas aŭ sen la vivo, aŭ sen
la rezono, aŭ eble ili estas perdintaj sian vojon kaj ĝin ne povas
trovi.

     * * *

Aleksandro la Granda kaj lia ĉevalisto, kiam mortitaj, estis ambaŭ
en la sama kondiĉio, kaj ambaŭ havis la saman hazardon esti
disĵetitaj en atomoj, aŭ esti sorbitaj en la animo de la universo.

     * * *

La plej granda afero por ĉiu homo estas plibonigi sian spiriton, do,
rigardu bone, kiamaniere li tion faras. Sed pri ĉiuj aliaj aferoj,
eblaj aŭ neeblaj, ili estas nur cindroj kaj fumo.

     * * *

Kiam vi estas farinta ian bonecon, kaj kiam via najbaro estas
plibonigata pro tio, ne estu tiel malsaĝa kiel serĉi pluan laŭdon
aŭ famon pro tio, kion vi faris.

     * * *

Ne agu tiel, kiel se vi havis dek mil jarojn por disĵeti. Memoru, la
anĝelo de la morto staras ĉiam apud vi. Estu do bona pro io, kaj
agu bone dum ke vi vivas kaj ĝi estas ebla tiel fari, ĉar kiam
morto venos demandi vian korpon, de tiam vi povos fari nenion.

     * * *

Revenu al la principoj de la saĝeco kaj vereco, kaj tiam tiuj ĉi,
kiuj nune vin rigardas kiel simio aŭ kiel sovaĝa besto deigos vin
post unu semajno.

     * * *

Tio, kio estas agrabla al vi, Ho Naturo! estos agrabla al mi. Nenio
estos tro frua aŭ tro malfrua por mi, kiu estas sezona al vi, Ho
bela Patrino! Ĉio, kion la sezonoj alportos al mi estos bona kaj
bela. El vi venas ĉio laŭ ĝia propra sezono, kaj laŭ propra
sezono ĝi revenos al vi. Kaj tie, kie la poeto kantis: "Kara Urbo de
Cekropo," ĉu mi ne kantos: "Kara Urbo de Dio."

     * * *

Kiam vi estas kolerega kaj ĉagrenega, tiam memoru, ke la homa vivado
daŭros dum momento kaj poste, ĉiu el ni, tre rapidege, enteriĝos
en la tombo.

     * * *

Kaj hieraŭ Antistinio diris al mi en la Senato: "Ho Aŭrelio, estas
reĝa kaj nobla afero esti mallaŭdata kiam vi faras bonajn farojn!"



DIVERSAJ AVIZOJ.


La Redaktoro multe bedaŭras, ke tiom da abonintoj plendis pri la
prokrasto de la sendo de siaj Gazetoj. Se oni sendis la abonpagon
rekte al li, The Esperantist ĉiam estas sendita per revenanta
poŝto. Sed, se la abonpago estas sendita al alilanda ricevanto,
la sendo ne povas esti tiel rapida. Kaj la Redaktoro ne povas
garantii tujan sendon de alilandaj Gazetoj, menditaj per li. Li
nur scias, ke la nomoj de la abonintoj ĉiam estas tuj senditaj al la
Redaktoro de la mendita Gazeto, kaj ne plu estas lia afero.

_Cunctari funestissimum_ ŝajne ne estas alilanda Esperanta proverbo.
Ĝi estu la Angla devizo!

     * * *

Ĉiuj Esperantistoj multe ĝojos lerni ke Sro. de Ménil finigis sian
grandan laboron, kaj ke la _Tutmonda Jarlibro_ eldoniĝis. La unua
parto estas la nova _Adresaro_, kaj poste troviĝas milojn da adresoj
el ĉiuj landoj. Ja utilega verko, pri kiu la sindonema aranĝinto
devis esti multe zorginta. Ĉiuj Esperantistoj devas havi tiun ĉi
libron, kiu enhavas multe da interesaj avizoj, krom la granda nomaro.
(Price 2s., post free, from the Librarian).

     * * *

Ni ankaŭ ricevis _Esperanto in dieci Lezioni_, Itala traduko de
_Esperanto en dix Leçons_ (kosto 8d., verkita de Conte Albert
Gallois, en Riolunato). Ĝi helpu la Italan movadon.

     * * *

Ankoraŭ alia lernolibro por niaj Francaj amikoj! Tiun ĉi fojon,
estas: _Cours Commercial d'Esperanto_ (1s. 6d. post free) verkita de
Léon Marissaux, 139 paĝoj; estas nur unu vorto por priskribi tiun
ĉi verkon: _Bonega._ Tie oni, de la komenco ĝis la fino, nur legas
frazojn utilaj por ĉiutaga vivado, kaj ne la fantaziajn frazojn,
kiuj kutime troviĝas en ĉiaj lernolibroj. Kaj la pecetoj por
traduki estas mallongaj kaj utilaj skizoj pri ĝeneralaj aferoj, tiel
kiel Bicikletoj, Loĝejoj, Leteroj, k.t.p. Ni esperu ke ni Angloj
baldaŭ posedos tian utilan komercan lernolibron.

     * * *

_"La fundo de l'Mizero,"_ tradukaĵo de Pola rakonto farita de la
bonekonata Esperantisto "Kabe." Kosto 8d., 91 paĝoj. Nia Pola
Samideano donis al ni tre lertan tradukon, sed ni korege konsilas
almenaŭ niajn legantinojn, ke ili ne legu tiun ĉi verkon. Priskribo
pri la vivado de lepruloj, rakontita en maniero kiel eble plej
terura, ne tute estas legindaĵo por ili, kaj, ni estas preskaŭ
certaj ke, se iaj el niaj legantoj komencos la tralegon de tiu
ĉi verko, ili senhalte legados ĝis la fino, kaj pensos kune kun
ni, ke estus estinta pli bone, se la unua paĝo estis estinta la
lasta, kaj ke la restaĵo skribiĝis neniam. Ne ĝin legu, do, ĉar
ĝi alportos nenian bonon.

     * * *

_"Por niaj filoj kiam ili estos dek-ok jaraj"_ de Dro. Paul Rodet
enhavas 32 paĝojn, kaj traktas tre lerte pri malfacila kaj delikata
temo. Ni konsilas ke la junuloj, por kiuj la libro estis skribita,
ĝin legu.

     * * *

Eble, kiam oni vidos tiujn ĉi vortojn, oni jam estos vidinta sur
ĉiuj Anglaj stacidomaj librejoj malgrandan ruĝan Esperantan
lernolibreton, kies kosto estas unu penco. La unua eldono estas cent
mil ekzempleroj, kaj espereble multe helpos je la rapida disvastigo
de la lingvo inter ĉiuj Anglaj-parolantaj popoloj.

     * * *

Ni deziras danki la multe da amikoj kiuj sendis prestranĉaĵojn.
Tiuj ĉi ĉiam plioftiĝas, kaj nepre pruvas la progreson de nia kara
afero.

     * * *

Sukcesa parolado estis farita en la Urbestrejo de Dovero, kaj nova
sed forta grupo tie fondiĝis, dank' al la klopodoj de kelkaj
fervoraj tieaj kunbatalantoj. La Hon. Sek. de la Grupo estas _Sro. H.
R. Geddes, Northumberland House, Dover_, kaj ni esperas, ke tiuj
legantoj, kiuj vizitos Doveron dum la somero, povos helpi lian
propagandon. La nova Grupo eldonas belajn poŝtkartojn, ilustrantaj
la uzo de la Esperantaj participoj per la verbo Trinki! Kosto 8
pencoj la dekduo, 4s. la cento, de 41, Outer Temple, W.C.

     * * *

Nova Grupo ankaŭ fondiĝis en Brightono, laŭ la anonco en No. 8.
_Fraŭlino C. Oxenford_, 16, _Upper Westbourne Villas, Hove, Sussex_,
estas la tiea Hon. Sek., kaj tre plezure ricevos la nomojn de novaj
Membroj, kaj proponoj pri la Grupaj aferoj.

     * * *

Amikoj en Ilfordo, Essex, ankaŭ sukcesis krei novan grupon apud
Londono. La Hon. Sek. estas Sro. W. A. Jeffery, 42, Park Road,
Ilford, E.

     * * *

La _Unua Akto_ de _La Ventego_ finiĝas en tiu ĉi numero. Laŭ la
anonco en No. 8, la tuta Dramo eldoniĝos en aparta libro (kosto 1
fr. 50) tuj kiam sufiĉe da mendoj estos ricevitaj. Anstataŭ la
Ventega paĝo, estontaj numeroj enhavos paĝon en la Angla
lingvo titolata _"Our Progress"_ kiu enhavos avizojn pri la novaj
pruvoj de nia progreso.

     * * *

La Maltaj Esperantistoj enkondukis tre sukcesan novaĵon. Anstataŭ
ol kunveni en ĉambro, ili fotografiiĝis, faris tre plezuran
ekskursion en la kamparon, kaj aŭskultis Esperantan rakonton, kaj
priparolis Esperante tre plezure. Certe, dum la varma vetero, tiu ĉi
plano estas kiel eble plej multe sekvinda.

     * * *

Kara Sinjoro Redaktoro, Doni Esperantajn nomojn al Esperantaj
aferoj estas sendube tre bona regulo. Sed oni ne havas ian
rajton ŝanĝi la titolon de la plej granda verko de la granda
Doktoro. _Krestomatio_ estas ordinara vorto en la Franca kaj Greka
lingvoj por _Ekzemplero klasika de la literaturo de ia lingvo_. Estus
tute facile aldoni al via anonco de tiu ĉi fama libro kelkajn
priskribantajn vortojn, sed la titolo devas resti, ĉar ĝi estas nun
parto de la _historio de la lingvo_. Via fidele, R. J. Lloyd (D.
Litt., M.A.).

(N.B.--Pravege! sed ne estas dubo ia, ke la titolo de la verko multe
malhelpas je ĝia disvastiĝo tie ĉi.--Red.).



TERURIGA AVENTURO DE FERDINANDO, GRAFO FATHOM.

De Dro. Smollet, tradukita de D. H. Lambert, B.A. (Oxon.), 9660.
(Finigita; Vidu paĝo 118 por la komenco).


Malkovrinte gardistlanternon, ili trafis ĉe la kvazaŭ dormanto, kaj
la tenanto enpuŝis ponardon en lian koron. La perforto de la trudo
kunpremis la bruston, kaj speco de ĝemo eliris el la traĥeo de la
mortinto. Oni refaris la frapon sen ia simila sono, pri kio la
mortigantoj kredis, ke sia tasko estis finita, kaj eliris el la
ĉambro, decidinte reveni por rabi la korpon je sia libera tempo.

Nia heroo neniam pasigis iometon da tempo tiel agonie, kiel en la
nuna okazo; la tuta supraĵo de lia korpo kovriĝis de malvarma
ŝvito, kaj liaj nervoj skuiĝis de grandega tremado. Por mallonge
skribi, li estadis sub sveno, kiu verŝajne helpis lian konservon:
ĉar, se li estus reteninta la uzadon de siaj sentoj, eble la
elsaltoj de lia teruro estus fariĝintaj lia malkovrilo. La unua uzo,
kiun li faris de lia rekonsciiĝo estis rimarki ke, retirante, la
mortigistoj lasis la pordon malfermita; kaj li tuj estis utiligonta
tiun ĉi ilian senzorgon, sin elĵetante sur ilin kun danĝero de sia
vivo, kiam lin haltigis interparolado, kiun li ekaŭdis el la
malsupra ĉambro, konstatante la intencon de la rabistoj denove
forveturi, esperante kapti pli da rabaĵo. Ili tiel foriris, forte
ordonante al la maljunulino, ke ŝi ŝlosu la pordegon dum ilia
forestado. Ferdinando rapide efektivigis sian pripenson. Tuj kiam,
laŭ lia diveno ili sufiĉe malproksimiĝis de la dometo, leviĝante
el sia kaŝejo, li kviete sin movas al la lito kaj, elserĉinte la
poŝojn de la mortinto trovis monujon, plenigita de dukatoj, kiujn,
kune kun arĝenta poŝhorloĝo kaj diamanta ringo, li proprigis al si
sen bedaŭro. Tiam, malsuprenirinte zorge kaj singardeme en la
ĉambron, li sin prezentis antaŭ la maljuna pekulino antaŭ ol ŝi
havis la malplejan ideon pri lia alveno. Kvankam kutimita al la
sanga komerco, ŝi ne vidis tiun ĉi aperaĵon sen signoj de teruro
kaj mirego, kredante, ke ĝi estis la fantomo de ŝia lasta mortigita
gasto.

Malleviĝante sur genuojn, ŝi ekkonfidiĝis al la protekto de la
Sanktuloj, sin kruciĝante je tiom da fervoro kvazaŭ ŝi estis
titolata al la speciala ĉiela atento. Nek ŝia zorgeco malgrandiĝis
kiam ŝi kleriĝis pri tiu ĉi diveno, kaj eksciis, ke ĝi ne estis
fantomo, sed vera homa formo kiu, ne atendante por ŝin riproĉi pri
la vasteco de ŝiaj krimoj, ordonis per minacoj de la morto, ke ŝi
alkondukigu al li la ĉevalon. Ŝi devis obei tian ordonon, kaj li
ŝin tuj sidigis sur la selo, kaj suprenirante mem poste, transdonis
al ŝi la kondukilojn, ĵurante per tonoj plej severaj, ke la nura
ilo por konservi ŝian vivon troviĝis en lia senriska alveno ĉe la
proksima urbo, kaj ke tuj kiam ŝi kaŭzus al li kian ajn dubeton pri
ŝia fideleco li senkompate fariĝus ŝia mortigisto. Tiu ĉi
deklaracio faris la deziritan efekton sur la maljuna inferulino kiu,
treege petegante al li kompaton kaj pardonon, promesis lin gvidi
sendanĝere en vilaĝon, malproksima de kelkaj kilometroj, kie oni
loĝigus lin, kaj venigus al li nelacigitan ĉevalon aŭ kion ajn
plie li bezonus por daŭrigi sian vojaĝon. Per tiuj ĉi kondiĉoj,
li diris, ŝi povus meriti lian bonanimon. Ili tiel kunrajdis, ŝi
sidante forke sur la selo, tenante la bridon per unu mano, kaj
vipeton per la alia, dum nia aventuranto sidis poste, observante
ŝian konduton, kaj altenante apud ŝia orelo la buŝon de pistolo.
Tiamaniere aranĝitaj, ili transiris parton da la sama arbaro, kie
lia kondukisto lin forlasis la antaŭan tagon. Estas kredeble, ke li
ne pasigis la horojn en plej agrabla revado, sin trovante envolvata
en la labirinto de tiuj ombroj, kiuj ŝajnis al li esti la oftejo de
rabado kaj mortigo.

Ordinara timo estis komforta sento nekomparinda kun tia, kian li nun
posedis. La unuaj paŝoj, kiujn li alprenis por sinkonservo estis la
efektoj de nura instinkto, dum lia kapablecoj estingiĝis aŭ
subpremiĝis de malespero. Sed, nunatempe, kun la reveno de
pripensado, plej teruraj antaŭsentoj lin atakis. Ĉiu brueto de la
vento tra la arbaretoj ŝveladis ĝis la raŭkaj minacoj de mortigo!
La skuado de la branĉoj prezentadis al li la vibradon de ponardoj,
kaj ĉiu ombro de arbo fariĝis la apero de sangema fripono!

Mallonge, en tiuj ĉi okazoj li elsentis tion, kio lin turmentis
milfoje pli ol la piko de vera rapiro, kaj kun ĉiu nova spasmo de
timego, li rememorigis al sia kondukantino per ankaŭa torento de
ĵuraĵoj, ŝin avertante, ke ŝia vivo neeviteble dependis de lia
opinio pri lia propra konservo. La homa naturo ne povis longe ekzisti
meze de tiel komplektitaj timoj. Fine li sin trovis for de la arbaro
kaj benita de malproksima vidaĝo de loĝejo. Li tiam ekturnis siajn
pensojn je nova afero. Li pripensadis ĉu li paradus sian brevegecon
kaj sindonemecon, konfesante sian ruzon, kaj transdonus sian
gvidantinon al la leĝpuno, aŭ ĉu ne estus pli saĝe, ke li
forlasus la maljunan Hekaton kaj ŝiajn kunsciantojn al konsciencaj
pikoj, kaj ke li kviete daŭrus sian vojaĝon Parizon, je
sendisputata posedo de la kaptaĵo, kiun li jam akiris. Tiun
ĉi paŝon li do decidis fari, rememoriĝante, ke per siaj sciigoj la
rakonto de la mortigito nepre elvokus la atenton de la justeco, en
kiu okazo la havo kiun li _prunteprenis_ de la mortinto devus esti
redonata en favoro de liaj heredantoj. Jen argumento, kiun nia
aventuranto ne povis kontraŭstari. Li antaŭvidis la verŝajnecon,
ke oni de li malproprigus lian akiron--kiun li rigardis kiel premio
de la kuraĝo kaj saĝeco--kaj lin detenus kiel atestanto je la
rabistoj, kun evidenta domaĝo al liaj propraj aferoj. Eble li ankaŭ
elsentis konsciencajn kaŭzojn, kiuj lin malkonsilis atesti kontraŭ
kanajlaro, kies emoj preskaŭ ne povus diferenciĝi de la siaj!

Tiel pripensinte, li cedis al la unua petegado de la maljunulino,
kiun li eksigis ĉe loko apud la vilaĝo, elpetinte, ke ŝi forlasu
vivadon tiel malhonestan kaj siajn krimegojn, transdonante siajn
kunkulpulojn en la manojn de la justeco.

Ŝi ne mankis promesi tutan reformiĝon kaj, deĵetinte sin antaŭ li
pro lia bonegeco, ŝi foriris al sia dometo, forte decidinte konsili
siajn kunmortigantojn, ke ili rapidege rajdu al la vilaĝo por
kulpigi nian heroon.

Sed tiu ĉi, saĝege, nekonfidante je ŝiaj protestoj, nur haltis por
lui kondukanton ĝis la proksima haltejo, kiam li sin trovis en la
urbo Chalons sur Marne.



ESPERANTO EN ĴAPONUJO.

Letero de Sro. van Doorn en Yokohama.


  26 _Aprilo_, 1904.

Tre Estimata Samideano,--

Mi nun plezure sciigas vin iom pri la kondiĉo de Esperanto en tiu
ĉi lando. Unue mi devas diri, ke la progresado de nia lingvo, ĵus
estis komencita, kiam ĝi ricevis seriozan haltigon de la nuna
militado, kiu okupas ĉiujn la atentojn de la ĉi-tieuloj.

La propagandado estas tre malfacila tie ĉi, ĉar la Angla lingvo
estas deviga temo en ĉiuj lernejoj sub la registara observo. Foje
estis proponite plibonigi la ortografion de la Angla lingvo kaj fari
specon da Mond-Angla, por la speciala uzo de tiu ĉi lando, ĉar,
kvankam utilega, la Angla estas tre malfacile ellernebla por la
Ĵaponoj pri tio, ke la ortografio estas tiel absurda. Sed la propono
rezultis en nenio. Tamen estis eldonita en Tokio ĵurnalo _The Voice_
kiu formetis ĉiujn silentajn literojn kaj aliajn konfuzajn
mallogikajn uzadojn. Plie, tiu ĉi estas granda kosmopolita urbo, kaj
la propono alpreni helpan lingvon estis tre favore ricevita. Tial
la helpa-lingvo Volapük havis tie ĉi multe da studentoj. Hodiaŭ
ĝia malprospero kreis multe da skeptikuloj kaj Esperanto estas
atakita de la loka Gazetaro. Nun, kvankam la Angla lingvo estas iom
konata de ĉiuj Ĵaponanoj, estas vulgare por Ĵaponoj kaj Ĥinoj
ĝin paroli, sed la parolado de la Franca kaj Germana lingvoj estas
distinga! Ĵaponoj, dum kvardek jaroj, estas alprenintaj okcidentan
civilizacion, kaj nun povas administri ĉiujn siajn departementojn
sen helpo de alilandaj instruistoj, krom malmultaj ŝipestroj de
poŝtŝipoj, kaj malmultaj profesoroj en diversaj Ĵaponaj lernejoj.
Je tiuj ĉi ni devas esperi, ĉar ili havas gravan influon inter la
bone edukitaj Ĵaponoj. En diversaj partoj de Ĵaponujo jam de kelka
tempo ekzistas izolitaj instruistoj kaj aliaj, kiuj estas konvinkitaj
pri la bonegeco de Esperanto, kaj pri ĝia plena taŭgeco kiel
internacia helpa lingvo. Jam iliaj influoj estas videblaj, ĉar la
Ĵaponoj komencis ellerni Esperanton. Sed, bedaŭrinde, tiuj ĉi
diversnaciaj pioniroj ĝis nun restis tute izolitaj, laborante ĉiuj
aparte. Kredeble nia afero multe pli rapide antaŭenirus, se ĉiuj
Esperantistoj tie ĉi konsentus kunigi siajn fortojn kaj fondiĝus
ĝenerala kaj centra grupo.



KANTETO.

Karulino Mia.

Originale verkita. De William Officer.


  Kiam la maten' lumiĝas,
    Ho karulino mia!
  Ĝia belec' memorigas
    Plej dolĉe min de via.

  Kiel ĉirkaŭ mi varmeco
    De la tagmeza horo
  Falas, ĝi min pripensigas
    Pri via korfervoro.

  La vespero, rosa, stela,
    Kun sia trankvileco,
  Murmuretas la rakonto
    De via amemeco.

  Tiel je animo mia
    Eterne vi ĉeestas;
  Kaj per sonĝo-lumo
    Imago vin envestas.

  La belega mondo perdus
    Por mi brilecon sian
  Se am' via malvarmiĝus
    Ho, karulino mia!


My Dearie.

Tradukita en la Sokta lingvo.


  When lichtens the mornin'
    O dearie o' mine!
  Its beauty remin's me
    Maist sweetly o' thine.

  As at noontide the sinbeams
    On earth saftly rest,
  I think o' the fervour
    That glows i' thy breast.

  The e'en, wi' its stillness,
    Its starnies, an' dew,
  The tale o' thy kin'ness
    Aye whispers anew.

  Sae thou tae my soul
    Art near evermair;
  And fond fancy cleeds thee
    In dream glamours fair.

  For me the braw warl'
    Its brichtness wad tyne,
  Should thy love e'er grow caul'
    O dearie o' mine!



ZENITA SUNO.

Originale verkita de Thomas Hunter, M.A.


  Ho! Suno en plej alta vojo,
    Ci venas kun somera ĝojo;
  Tagiĝas nun la tago glora
    Junio dudek unu flora.

  Pli frua estas kant' miela
    De la arbara birdo bela
  Kies fluida voĉo penas
    Dum ci en roza robo venas.

  Ĝojas la besto, ĉia floro
    Kun la plej riĉa bonodoro,
  Kaj kun la plej kolora helo
    Disdonas benon de l'ĉielo.

  Homaro nun per interamo
    Respondus al la cia flamo,
  Ĉar venas ci en alta vojo,
    Ho! Suno kun somera ĝojo.



NEATENDITA AVIZO.


Oni ofte diras: "Jes, Esperanto estas tre bona ideo, sed ĝi ne
utilos al mi!"

La Redaktoro posedis amikon, kiu tiel pensis. Li havis neniajn
rilatojn kun alilanduloj, kaj ŝajne estis kontenta je la kono de la
Angla lingvo.

Subite, li eltrovis, ke li apartenas al fama antikva Franca familio,
kies kastelo troviĝis en la Francaj Alpoj. Bone, bonege, li pensis.
La Angla lingvo sufiĉos ĉie! Li do forveturis, por viziti la
familian naskiĝejon.

Alveninte en tiun malproksiman regionon, li eliras el la vagonaro,
kaj eniras la hotelon. Ho, ve! El la tuta vilaĝanaro neniu komprenas
lian lingvon. Preskaŭ ĉiuj Eŭropaj lingvoj tie havis siajn anojn,
krom la Angla. Mia amiko estis tre malĝoja. Kompreneble, mi ofte
priparolis Esperanton kune kun li, kaj li multe miris, kiam, je
vespermanĝo, li aŭdis la nomon de nia kara lingvo! Morgaŭe, tute
sole kaj silente, li vizitis la antikvan kastelejon de siaj praavoj.

Ĉion, kion la okuloj povis rimarki, li bone eltrovis, sed plu li ne
povis lerni.

Post lia reveno en Londono, li rakontis al mi tiun ĉi bedaŭrindan
okazon. "Ho!" mi ekkriis, "estos facila afero klarigi ĉiujn
malklaraĵojn! Se plaĉos al vi, vi povos profiti de mia kono
Esperanta." Iom dube, mia amiko diris al mi tion, kion li deziris, ke
mi demandu; kaj mi tuj skribis al la sindonema Sro. Sentis, kies
poemetojn estas tiel bonekonataj.

Mia malnova amiko multe miris, kiam, post nur kvar tagoj, mi metis
inter liaj manoj, longan leteron, enhavanta tre interesan historion
de la kastelo, kaj ĝiaj loĝantoj, kaj multe da pluaj sciigoj, kiujn
li neniam antaŭe lernis. Dank' al Esperanto, li nun scias ke, dum la
antaŭaj militadoj, la Duko de Savojo indulgis tiun Kastelon, kiam
liaj soldatoj ruinigis ĝiajn najbarojn, ĉar la tiama posedanto iam
estis donacinta al la Dukino bonegan korbon da prunoj! Vere interesa
historio.

Tiu ĉi anekdoto pruvos en nova maniero, la utilon, kiun donas kono
de Esperanto.



BULONJO.

H. Bolingbroke Mudie.


La longe atenditaj Pentekostaj tagoj fine estas alvenintaj. Sed kia
vetero! Ĉie troviĝas nigraj nuboj kaj pluveregoj, kaj la suno tute
forgesis nin. Kuraĝe!

Ni baldaŭ trovis, ke ni eniris Esperantujon, ĉar, dank' al la
senĉesaj klopodoj de nia Libertempa-Kapitano Sro. Reeve, kaj al la
afableco de la fervoja kompanio S.E. & C.R. ni trovis por ni
apartigitan vagonon. Tie ni enŝlosiĝis, por senhalte paroladi
Esperante kaj esperante, ĉar ni ja esperis, ke la vetero baldaŭ
pliboniĝus.

Laŭ la anonceto en The Esperantist, No. 7, areto da Anglaj
Esperantistoj estis forironta Bulonjon. Ni estis tiu areto, kies
partoprenantoj nombris dek-du.

Ĝustatempe la tre, tre longa turist-plenigita vagonaro forveturis,
kaj alvenis Folkestonen, kie la maro estis sufiĉe trankvila kaj ni
senŝancele eniris la vaporŝipon.

Unu el la areto havis apartan kajuton tie, kaj ni Esperantistoj multe
ŝatis la privilegion ĝin uzi. Vere, ĉiam kaj ĉie Esperantistoj
ĝuas specialajn privilegiojn.

Ni supozis, ke ni movadis sur la maro, sed, pro la nebulo, la
ĉirkaŭaĵoj estis preskaŭ nevideblaj. Fine la kruta Franca
marbordo aperis tra la griza nebulo, kaj ni rapide kolektigis
pakaĵojn, k.t.p., por ke ni povu tuj konatiĝi kune kun niaj jam
konataj sed neniam viditaj samideanoj. Sed ni eraris pri tio. Ne
estis necese atendi ĝis kiam la ŝipo ĉesus sian movadon ĉar,
alproksimiĝinte, ni ĝoje rimarkis ke la elŝipejo estis de granda
verda steletaro okupata. Kaj niaj kunbatalantoj rimarkas samon ĉe
ni, kaj tuj elkriegas per fortaj voĉoj tre korajn eldirojn. La
steletoj intersalutas. "Vivu Esperanto! Kiel vi sanas? Ĉu la maro
estis trankvila?" Tiuj kaj similaj demandoj ĝoje flugis de la tero
en la ŝipon, el Francujo en Anglujon.

Kompreneble la ĉirkaŭstarantoj multe miris pri tio. Kaj kia lingvo!
Mi ja konas ĝin sen ellernado, unu el ili rimarkis al mi. Sed
Esperanto havis bonajn reklamojn dum la tuta tago tie. Baldaŭ
alvenis la tempo kiam ni povis premi la manojn de niaj kunstudentoj,
kaj kune eniri por submetiĝi sub la linkaj okuloj de la
limdepagistoj.

Ni vidis malfeliĉulojn, kies cigarojn oni forprenis, sed ni estis
feliĉuloj, ni estis Esperantistoj, kaj tiaj neniam pekas.

La Brita Konsulo aldonis sian bonvenon al tiu de niaj Francaj amikoj,
kaj nia akcepto vere estis korega. Sur la muroj de la limdepagejo
troviĝas prezaro Esperanta. Tio ĉi certe estas bona reklamo por la
lingvo. Ni do tuj sentis, ke ni ne estis venintaj en alian landon,
sed ke la verda Esperanta standardo ankoraŭ ĉie regnis.

Baldaŭ ni, granda procesio, marŝis sur la stratoj de la plej grava
centro de la Franca fiŝkaptado. La maro ĉiam troviĝas je unu
flanko ĉi tie, sed vere, kiam ni alvenis, maroj ĉie vidiĝis, pro
la pluvego, kiu ĉion ŝanĝigas.

Post tre mallonga promeno, ni alvenis al la hotelo _Castiglione_,
kies estro estas Esperantisto, kaj tie ni oficiale prezentiĝis al
niaj novaj, pro ni malsekigitaj, amikoj.

Dum tiu ĉi ceremonio, unu el ni serioze diris: "Mi estas la subestro
de la vetero. Mi aranĝis la pluvon, por ke la vagonaro ne estu tro
varma kaj homplena. Nun mi aranĝos bonan veteron, por ke ni, kaj
ĉiuj aliaj kuraĝuloj, ĝuu feliĉan libertempon." Kompreneble ĉiuj
multe ridis, je tiu ĉi eldiro, kaj iu rimarkis, ke eble li nur estis
tre suba estro. Tamen, de tiu momento, la pluvo ĉesis, la stratoj
sekiĝis, kaj fine la suno ekbrilis por aplaŭdi tiun ĉi memorindan
internacian kunvenon.

Post tagmanĝo, ni faris promenadojn en la urbo, vizitis la
fiŝvendejon, la ŝipejon, la antikvajn urbmurojn kaj la katedron.
Tiam, reveninte hotelen, ni pretigis nin por vespermanĝo.

Al tiu momento, Sro. Michaux, la tre sindonema Prezidanto de la
Grupo, sendigis al mi la plej bonan urbfotografaron iam vidita, kaj,
ĉagrenege mi ĝin konfesas, mi forgesis danki lin pri tio. Eble, je
tiu ĉi okazo, li afable forgesos la proverbon ke _malfrua danko
estas pli malbona ol danko ia_, kaj akceptos miajn nunajn dankojn.
Kaj, se iatempe kiam la Grupanoj rekunveniĝis, ili bonvolos skribi
por mi siajn subskribaĵojn sur papereron, mi havos grandan plezuron
enmeti ĝin en la albumon, kiun mi ĉiam konservos inter mia ĉiam
pligrandiĝanta propagandilaro.

Dum la vespermanĝo ni nature priparolis la venontan kunvenon, kies
programon ni jam vidis sur la paĝoj de la _"Cicerone"_ (Semajna
Bulonja organo, ĉiam enhavanta Esperantan paĝon).

Sed, kvankam ni multe antaŭĝuis la proponaĵojn, la kunveno mem
donis al ni nepripenseblan plezuron. Oni komencis iom post la naŭa
horo, kiam ni eniris belan ĉambregon, mirinde ornamigita de Francaj
kaj Anglaj flagoj, kaj ankaŭ de ĉiam verdaj arbetaĵoj kaj palmoj.
Vere ŝajnis, ke ni estis enirintaj en Kristnaskan festejon.

Sed la okuloj ne estis la solaj membroj, kiuj ĝuis tiun akcepton.
Ankaŭ la oreloj multege ŝatis la koran ĥoron: _"Dio savu
la Reĝon" ("The Esperantist," No. 1)_ kiu donis komencon al la
bonega programo.

Estas tute neeble priskribi tiun ĉi kunvenon detale, sed eble la
programo estos interesa por legantoj. Jen estas:

    _PARTO I._

  Dio savu la Reĝon      Ĥoro.
  Prezentado             Sro. Michaux.
  Valso Esperanto        Fno. Decrequy.
  L'Espero               Sro. Boulet.
  Mia Mano               Fneto M. T. Bergier.
  Bonan Tagon, Suzo!     Sro. Derveaux.
  La Paco                Sro. Dufeutrel.
  Duo de la Reĝo d'Ys    Sno. Bergier kaj Fno. Sutils.

  _Honora Vino._

  Piana-ludo. L'Akvofalo  Fno. Pannevin.
  13a, Hungara Rapsodio   Fno. Decrequy.

    _PARTO II._

  Floreto                   Fneto G. Bergier.
  La Cigalo kaj la Formiko  Fneto M. T. Bergier.
  La Korvo kaj la Vulpo     Fneto Lephay.
  Lasta Deziro              Fno. Sutils.
  Hamleto                   Sroj. Dufeutrel kaj Mudie.
  Hispana Romanco           Sino. Bergier.
  La Bano de la Pastro      Sro. Boulet.
  Galateo                   Sro. Derveaux.
  La Marseja Himno          Ĥoro.

  _Bonvena Ĉampana Vino._

Vere, tre memorinda programo. Kaj, se oni demandus kian eron mi pleje
ŝatis, mi estas certa ke la plenkreskuloj min pardonos, kiam mi
konfesas ke mi pleje ŝatis la kvar recitadojn de Fraŭlinetoj
Bergier kaj Lephay. Kiam oni aŭdas nian karan Esperanton el la lipoj
de kvin, sep kaj dekjaraj infanoj, ĝi havas ankoraŭ pli belan sonon
ol kutime. Kaj oni devas ankaŭ gratuli--ĉiujn! Ĉio estis bona, eĉ
bonega. Tamen estis unu afero kiu ne tute plaĉis al mi.

Eble ĝi estas nur bagatelo, sed mi ja opinias, ke ĝi meritas gravan
atenton. En almenaŭ unu el la belaj kantoj, mi rimarkis, ke la
tradukinto ne konservis la Esperantan akcenton.

Laŭ mia opinio, bona Esperanta kanto devas konservi tion ĉi, kaj
oni ne devas meti la akcenton sur silabo alia ol la antaŭlasta. Se
oni atente tralegos la tradukojn de Tom Bolin' (No. 5) Vivo de
Maristo (No. 1) kaj aliaj tradukoj de bone konataj poemoj en The
Esperantist oni konstatos ke, eĉ por la kutimita melodio, kiun
oni verkis por tiuj ĉi poemoj, la Esperantaj vortoj taŭgas. Mi do
esperas ke, kiel eble plej multe, niaj muzikaj verkistoj provos
konservi la uniforman Esperantan akcenton, sen kio nia lingvo perdus
tiom da utileco kaj belsoneco.

Post la finiĝo de la unua parto, du infaninetoj prezentis belegajn
floramasojn al la du Anglinoj, kiuj estis inter la vizitanta areto:
belaj Esperantaj floramasoj. Mi intence diris _Esperantaj_, ĉar
ambaŭ el ili konsistis el floroj ruĝaj, blankaj kaj bluaj; Anglujo
kaj Francujo; kaj interplektita estis la bela Verdo de la Espero, la
emblemo de Internacieco.

Sed jam tro longa estas tiu ĉi priskribo. Por ĝin finigi, mi
rimarku pri la bonegeco de la paroladoj faritaj de Sroj. Michaux kaj
Reeve.--Sed ne! Ekzistas ankoraŭ alia afero, kiu eble havos apartan
intereson por Vi, karaj Legantoj. Oni ĉie rimarkis, ke la
_Verd-kovrilaĵeto_ estis tre leginda. Dankojn, Bulonjaj Legantoj! Ju
pli granda la laboro, des pli granda la plezuro kiam oni lernas, ke
la rezultatoj estas ŝatataj. Se nur la tuta legantaro kunpensus!

Tre, tre laca, ni fine realvenis en nian komfortan hotelon, por
silente pripensi la mirindan tagon, matene en nigreta, malseka
Londono, posttagmeze en nuba, malseketa Bulonjo, kaj vespere en
belega, varma Esperantujo, inter la floroj, kantoj kaj salutoj de
karaj internaciaj amikoj.

Morgaŭ matene, post naŭ-tridek, niaj amikoj nin serĉis, kaj
kondukis en la ĝardenojn de Sro. Duhamel, la Esperantista floristo
Bulonja, kaj tie ni fotografiiĝis antaŭ bela floraro. La rezultato
estas bona, kaj ĉiam servos kiel fidela memoraĵo de plezura mateno.

Posttagmeze ni eniris en tramon (niaj dek du anoj kaj la Francaj
amikoj plenigis la veturilon) kaj komencis gajan veturon ĝis
Wimereux. La antaŭan nokton mi estis rimarkinta verdan rubandon sur
la fortepiano, kiu portis oreskribitan Esperanto. Tiun ĉi
rubandon oni nun fiksis ĉe la vitro de la tramo, kaj ĉiuj
preterirantoj bone rimarkis, ke ĝi estis Esperantista tramo.
Tiamaniere la Afero gajnis bonan reklamon.

Mi jam ekpensis, ke oni min trompis sed tiam, kiam unu post la alia,
mi rimarkis novajn vidindaĵojn mi certiĝis, ke estis ja fakto.
Bulonjo ne estas malbela urbo, kaj la kamparo ankaŭ estas sufiĉe
bela. Ne ŝanceliĝu, do, Anglaj adeptoj, sed tuj vizitu la belan
hejmon de tiom da fervoraj Esperantistoj.

Sur la beleta marbordo Wimereuxa ni ĝuis tre feliĉan posttagmezon.
La suno ĵetis sur nin ne tro varmajn radiojn, kaj la plimulto da la
kunvenintoj sidiĝis sub la ombro de la verda rubando por kunkanti
kaj ŝercadi. Sed mi ne estis tiel mallaborema, kaj ĝuis tre
plezuran ludadon kun la ĉarmaj infanoj, kiuj venis kune kun ni. Kaj,
Legantoj, estas terura sed vera fakto, ke, en Francujo, eĉ la
infanoj parolas France! Tamen ludoj kaj Esperanto ĉiam estas
internaciaj, kaj ni estis tre feliĉaj, kaj multe bedaŭris kiam
vesperiĝis, kaj ni devis returnen trami. Post vespermanĝo,
ni denove kunvenis, kune kun niaj gastamaj amikoj en la ĉefloko de
ĉiuj Francaj urboj, la _Casino_. Tie, sidante en la belaj ĝardenoj
apud la lumigita estuario, sub la hela lunlumo, Sro. Boulet (kiu
venis el Roueno) afable promesis fariĝi nova kunverkanto, kaj ni
hodiaŭ povas legi lian lertan _Calabre_ tradukon.

Jen alia gajno por _Mondvaganta Redaktoro_! Li ricevas artikolojn de
tiuj, kiuj li havas la plezuron renkonti. Kaj, ĝis nun, mi kredas,
mi estas la sola mondvaganta Esperanta Redaktoro. Tial Vi estas
povintaj legi multe da interesaj rakontoj, kiuj multe helpis je la
sukceso de tiu ĉi Gazeto.

La proksiman tagon, post matenmanĝo, ni ĥore estis kantantaj
_Funiculi Funicula_ kiam niaj nelacigeblaj samideanoj venis por
konduki nin en Le Portel.

Kia belega sablaro tie troviĝas. Ebena kaj malmola kiel asfalto.
Bonega loko por la krevetkaptado, sed, ŝajne, Esperantistoj en
Bulonjo neniam havos tempon por tiu ĉi agrabla amuzado. La tieaj
amikoj ĉiam sukcesos trovi ian novan kaj interesan vidindaĵon.

Sur tiu ĉi sablaro ni denove faris ludojn kaj kursojn, kaj, fine
alvenis al la interesa vilaĝo. Le Portel estas enloĝata de
fiŝistoj, sed Wimereux, je la alia flanko de la estuario estas
rapide pligrandiganta ĉirkaŭurbo de Bulonjo.

En Le Portel ni vidis interesan sed funebran procesion: la
enterigiron de fiŝisto.

Sro. Michaux diris al mi, ke multe da la tieaj loĝantoj ankoraŭ
posedas la trajtojn Hispanrasajn, ĉar siaj praavoj venis el tiu suda
lando.

Sed mi jam trolongigis tiun raporton! La tramo rekondukis nin en
Bulonjon, kaj oni aranĝis finan posttagmezan promenadon ĝis la
rimarkinda monumento de la _Grande Armée_ Napoleona. Tiu ĉi estis
tiel ŝatinda, kiel la aliaj, kaj la vetero ĉiam estis bela. Tamen
oni diris, ke en la apudaj vilaĝetoj estis iom pluvdona. Ni estis
feliĉuloj havi kune kun ni la veter-subestron!

Dum la promeno ni priparolis la proponitan kunvenon Esperantistan,
pri kio mi esperas skribi ion poste. Tiaj kunvenoj estas la plej
bonaj aferoj por vekigi kaj revekigi intereson pri nia afero.

Post tre feliĉa haltado en arba valeto, kie ni denove fotografiiĝis,
kaj ludis kun la infanoj, ni kune revenis por fari la pakaĵojn
por la baldaŭe foriranta vaporŝipo. Tion farinte kaj vespermanĝinte,
niaj fervoraj amikoj akompaniis nin ĝis la enŝipejo por doni al ni
lastan _Ĝis la Revido_....

Dankojn, dankojn, novaj sed tamen tre malnovaj amikoj. Dank' al vi,
ni ĝuis mirindan viziton; dank' al vi, ni nun havas eĉ pli varman
estimon de nia kara lingvo, kaj ĝiaj afablegaj Francaj adeptoj. Unu
el nia aro estis Franca Anglano, kaj li miregis pri la tutkoreco de
nia akcepto ĉe siaj samnacianoj. Vere ni ŝajnis esti "centjaraj
amikoj!"

Kaj ĉu mi ĉiam facile komprenis la alilandulojn? Ne estas dubeble,
kaj ne estas dubinde!

Tamen unu malfacileco ĉiam troviĝis, pri tio ni devis esti
singardemaj. Jen. Ĉiam, kiam oni aranĝis estontan renkonton, oni
devis precipe zorgi pri la maniero por esprimi la horon. Ĉiam Sro.
Michaux diris ambaŭ, ekzemple, je la _naŭ kaj duono_ kaj
je la _duono de la deka_. Sed mi, kaj miaj Francaj amikoj kunsentas,
neniam plu diros aŭ unu aŭ la alian. Ni diros je _naŭ-tridek_.
Tiamaniere ne estos eble, ke ni manku niajn renkontojn pro eraro
kaŭzata de tiu malfacileco.

Al la dirita horo, ĉiam aldonu la minutojn, kaj jen sistemo jam
internacia por diri la horon. Laŭ la antaŭa anonco en The
Esperantist, tiu ĉi sistemo estas la fervoja (kaj sekve la
praktika) uzo.

Kaj Vi, karaj Legantoj, kiu legis tiujn ĉi liniojn, kion vi pensas?
Ĉu vi ne multe bedaŭras, ke vi ne kuraĝis partopreni je tiu ĉi
unua oficiala grupkunvenejo? Mi ĝin esperas. Tamen, ne estas necese,
ke vi longatempe plendu pri tio. Nia Libertempo-Kapitano, Sro. Reeve
nun klopodas pri nova vizito al la Grupo en Havro. Mi jam konas tiujn
ĉi fervorajn amikojn de nia afero, kaj mi esperas ke, je la 30a &
31a Julio kaj la Aŭgusto, ili ricevos viziton de granda aro da
alilandaj Esperantistoj, ne el Anglujo nur, sed el ĉiuj proksimaj
aŭ malproksimaj landoj. La elspezo ne estos granda, kaj se tiuj,
kiuj povos tien iri, tuj skribos al Sro. Reeve (63, _Effingham Road,
Lee, Kent_) li povos aranĝi specialajn kondiĉojn kun la fervoja
kompanio L. & S.W.R. kaj neniu povos plendi pri la rezultato.

_"Vivu Esperanto, kaj Vivu la Esperantistoj!"_



LA LINGVO DE LA FLOROJ.

Originale verkita de Ben Elmy (Daŭrigata de paĝo 79).

PARTO II.


Ju pli ni studas la florojn, des pli ni konstatas, ke multe da ili
posedas nesuspektitajn lertecojn, kiujn apud besto ni volonte
nomus instinkto aŭ eĉ prudento. La esploradoj kaj eksperimentoj
de la plimultiĝanta anaro de observistoj pruvas tion ĉi. Tamen,
ĉar la kreskaĵoj aŭ floroj estas mutaj, tial la homaj oreloj
neniel taŭgas por tiu esplorado; estas do necese, ke la homo uzu
siajn okulojn des pli zorge kaj akurate. Eĉ tiam, multe da floraj
okazaĵoj evitas la tro difektan homan vidlertecon, homa
difekto kiun la homo mem tre ofte forgesas kaj malatentas.

Ekzemple, oni diras ordinare, kune kun _Darwin_, ke "_la kreskaĵoj
kompreneble ne posedas nervojn, nek centran nervsistemon._"[2] Sed
tiamaniere, fariĝas ankoraŭ pli mirinda la plua eltrovo, ke iafoje
"_kreskaĵo ekscitita transigas la influon al aliaj partoj de si, kaj
tiuj ĉi partoj reciproke ekmoviĝas._"[2] Kia do estas la agometodo
de tiaj procesoj? Se la kreskaĵo "kompreneble" ne uzas nervfadenojn
por telegrafi siajn sentadojn kaj ordonojn, ĉu eble ĝi komunikigas
inter si per "senfadena" telegrafo? Vere, tre nescia estas la homo,
eĉ ĉe la dudeka centjaro!

Tre miriga ankaŭ estas la fenomeno de la perioda dormo de folioj kaj
floroj, kun iliaj akompanantaj movadoj. Ankoraŭ mirindega estas, ke,
kiel la mambesto produktas albumenan sukeran lakton, tiel la
kreskaĵo produktas sukeran mielon en la floro, kun amelon kaj eĉ
albumenon en la semo, por nutri la embrion kaj la junan estontan
kreskaĵon.

Cetere _Darwin_ skribas: "_Apenaŭ estas trograndigo diri, ke la
radikpinto (de kreskaĵo), tiom sentema, kaj tiel reguligante la
movadojn de la apudaj partoj, agadas tute kiel la cerbo de malsupera
besto._"[2] Sed certe, oni povas plivole demandi ĉu la agadoj de
kelkaj floroj ne superas eĉ iajn funkciadojn de tia besta cerbo.

Rilate al tio ĉi, Dro. J. E. Taylor argumentas pri "_psikologio
kreskaĵa_," kaj li tre racie inspiras, ke "_ĉe proksime estonta
tempo ni eble konstatos, ke ne ekzistas vivo sen sekva_
psikologia _agado; ke tio ĉi estas nepre resultato de tio;
ke la vivo mem estas kondiĉita per psikologia agado; ke iaj
kreskaĵoj posedas la ekvivalenton de besta instinkto, la ebleco
gajni individuan sperton, kaj ĝin transigi al iliaj posteuloj, por
ke tiuj ĉi profitu, ne tute nekonscie._"[3].

La Amerikana poeto, Lowell, evidente kredis je tiu psikologio, ĉar
li aligas al floroj ne sole vivon, sed ankaŭ _animon_--

  "Jen ĉia terbulo, al viv' puŝiĝante
    Pro alta instinkto, interna fervor',
  Kaj supren blinde ĝis lum' palpetante,
    Atingas animon per herbo kaj flor'."[4]

Tiel ankaŭ la Angla poeto, Shelley, ĉe "_La Sentema Kreskaĵo_,"
parolas pri la gracia kortuŝeco de la interna "_io, kvazaŭ
spirito_" de tiu floro. Aliloke li remarkas, eĉ apud pli humila
kreskaĵo, la influon viveman de la aero kaj de la lumo, tuj
fariĝontaj--

  "Korbatoj nevideblaj de la flor',
    Al ĉiu parto vivon pulsigantaj."[5]

Alia Amerikano, la glora Walt Whitman, rakontas--"_Karesante mi tenas
branĉojn aŭ junajn arbojn--mi tuj sentas iliajn sukon kaj tendenon
leviĝantajn en mi, kiel hidrargo ĉe varmeco. Mi baraktas amike kun
ilia senkulpa fortiko--mi scias ke iom da ĝia virto pasas de ili al
mi. Eble ni reciproke interŝanĝas ion--eble la arboj rekonas ĉion
tion pli ol mi iam pensis._"[6]

Preskaŭ idente sciigis Richard Jefferies--"_Tiu aliformiĝo de buloj
kaj malvarma materio en vivajn objektojn, faras la ĝojon kaj esperon
de la somero. Ĉiu tronketo de herbo, ĉiu folio, ĉiu individua
floreto kaj folieto, parolas pri espero. Konsideru la herbojn, la
kreskaĵojn--ili estas signoj de tero altiĝante ĝis la vivo, antaŭ
niaj okuloj. Tial al mi estas la floroj tiom pli ol nur trunketo kaj
folietoj.... La blankaj folietoj alvokas rekte al nia koro; la
trankvilaj kverkoj estas plenaj je mistero. La floroj, per siaj mil
vizaĝoj, kolektis la kisojn de la mateno. Ilin ŝatante mi ricevas
almenaŭ iom da ilia vivopleno--novan penson el ĉiu folieto._"[7]

Certe, nia kara Jefferies multe aŭskultadis--kaj iom komprenis--la
veran lingvon de la floroj! Tion ĉi ankaŭ atestas siaj ĉarmaj
verkoj "_Bevis_," "_La libera Aero_," kaj la interesa, pretervorte
laŭdinda, "_Historio de Mia Koro_."

Tamen bezonas konfesi, ke ne ĉiuj floroj tiom aminde prezentiĝas
kontraŭ la homoj kaj bestoj, aŭ eĉ kontraŭ ĉiaj aliaj specoj de
floroj. Inter ili ja estas amikoj kaj malamikoj, reciproke helpantaj
aŭ malhelpantaj. Tion ĉi precipe klarigis Dro. Taylor, en sia verko
supredirita. La vero estas ke, kiel apud la bestoj, tiel ankaŭ apud
la floroj, efektiviĝas pli aŭ malpli la postuloj de "la barakto je
ekzistado," "la natura elekto," kaj "la postdaŭriĝo de la plej
konvenaj je la okazoj." Estas, do, nur malklera konkludo, ke la
floroj "nek laboras, nek ŝpinas"; la vivotempo de la floroj estas
tiom plene (kaj almenaŭ tiom utile) okupata, kiom tiu de la bestoj.
Plie, estas ja la penado de la kreskaĵoj kiu provizas ultimate la
nutraĵon mem de ĉiu besto, de ĉiu homo; tial, tiu ĉi devas
memoriĝi ke de la vivo kaj laboro de la kreskaĵoj sia propra vivado
dependas.

Amikaj floroj, kiel malmulte ni komprenas vian vivon, vian lingvon!

Ĉe la kreskanta homa pensado, nia kompreno ĉiam fariĝos pli klara,
kaj nia amo pli forta, je la plej belaj el la infanoj de la tero--la
mutaj sed elokventaj floroj.

FOOTNOTES:

[2] El "The Movements of Plants."

[3] The Sagacity and Morality of Plants.

[4] The Vision of Sir Launfal.

[5] The Zucca.

[6] The Oaks and I.

[7] The Pageant of Summer.



  Kiam nutro nin vivigas,
    Aŭ bonaĵ' ajn nin ĝojigas,
  Ni memoru, ke ni devas
    Esti dankaj, ĉar ni scias,
  Ke aliaj homoj penas
  Por ben' kiun ni ricevas:
      Ne forgesu ni gefratojn
      Bonfarintajn nekonatajn.

  (6266).



LA "ATESTO PRI KAPABLECO."

Originale verkita de G. D. Buchanan, 8820.


Inter la rimarkoj kiuj aperis sub la titolo de _Correspondence
Notes_, en la lasta numero de nia Gazeto, estis mallonga paragrafo,
kiu diris, ke tiuj Britaj Esperantististoj kiuj dezirus akiri nepran
pruvon pri sia plena sciado de nia helpa lingvo devus sin turni al la
_Franca Societo por la Propagando de Esperanto_, por ricevi ĝian
konatan _Atesto pri Kapableco_. Kvankam ni ĉiuj multe ŝatas la
fratan spiriton de niaj Francaj amikoj, tamen ni esperas, ke post
nelonge ni povos aranĝi ekzamenojn por Brita _Atesto_ laŭ simila
modelo. Respondante al la afabla propono de nia Redaktoro, mi traktos
mallonge pri tiu ĉi afero, esperante, ke la konsilo de pioniro eble
estu helpa al estontaj kandidatoj.

Kompreneble, la aspiranto devas jam posedi bonan ĝeneralan sciadon
de la fundamentaj principoj de la lingvo antaŭ ol li komencos la
specialan preparadon por la ekzameno. Se li estus tiel feliĉa
kompreni plenege la Francan lingvon, li elektu fari tiun ĉi
ekzamenon France; sed nur adepto devus atenci tion ĉi. Se, tamen,
simile al mi, li konus nur sian nacian lingvon, li ne povos ĝui la
helpon de tiaj valoraj lernolibroj kiaj _La Commentaire sur la
Grammaire Esperanto_ kaj _La Texte Synthétique_.

Mi persone konstatis ke la Esperanta Sintakso, de Dro. Paul
Fruictier, estis preskaŭ necesega, kaj mi ĝin forte rekomendas. Se
la studento povas verki kune kun amiko, tiom pli bone. Mi mem ŝuldas
multon je la inspiraĵoj kaj konsilo de klera amiko, kun kiu mi ofte
korespondas.

Fininte sian preparadon, la studento devas tiam skribi al _Sro.
Edouard Bréon_, 6, _Rue du Levant, Vincennes, près Paris_, klarigante
ĉu li volas fari la ekzamenon France aŭ Angle. Post malmultaj tagoj
li ricevos plenan sciigon pri la oficiala programo.

Se la aspiranto elektus fari la ekzamenon Angle, estos necese ke li
traduku Esperantan eltiraĵon Anglen, kaj Anglan eltiraĵon
Esperanten. La "Demandaro" enhavos serion da gramatikaj demandoj kaj
ekzercon pri Esperanta elparolado. Por reprezenti tion ĉi, mi uzis
la bonegan fonetikan metodon kiu aperis sur paĝo 25, Nro. 2 de
The Esperantist.

Skribinte al nia Samideano, Sro. Mann, de Paris, por ricevi lian
opinion pri la speciala preparado por la ekzameno, mi ricevis la
jenan valoran respondon.

"Pri plej efika kaj sukcesiga metodo studi por la ekzameno, mi
rekomendus, post ellerno de la _Complete Text-Book_, zorgan legadon
de _Hamleto_ kaj _Fundamenta Krestomatio_, kun _Esperanta Sintakso_,
de Fruictier. Ekzemple, oni prenu en _Krestomatio_ iun anekdoton.
Legu ĝin du aŭ tri fojojn laŭtvoĉe. Poste, oni faru al si
diversajn demandojn per vortoj tiaj kiaj Kiu (n), Kies, Kie (n),
Kiel, Kial, Kiam, Ĉu? Por varii, oni rediru la anekdoton je aliaj
tempoj ol tiuj donataj en la teksto mem. Ekz., la teksto eble
rakontas la aferon, kiel okazinta je iu tempo pasinta. Nu, la
ekzercanto povus rekonstrui la anekdoton, metante la serion da agoj
en la pasantan tempon, AS, aŭ en la pasontan tempon, OS; poste en
malsimplajn tempojn: Estis ... inta (j), k.t.p. Tiamaniere la studo
fariĝas vere interesa, kaj la lernanto tre baldaŭ elposedos la
gramatikon tre simplan de Esperanto.

"Alion oni povas ankaŭ fari kun bonaj rezultatoj. Per la helpo de la
vortaro Angla-Esp., oni povas ekzerci sin jene. Oni povas, dum la
farado de agoj iaj, nomi ilin Esperante. Ekz. Leviĝante, fru- (aŭ
malfru-) matene, nomu la serion da agoj. Mi leviĝas, mi stariĝas,
mi surtiras miajn ŝtrumpojn, k.t.p. Mi estas vestita (mi est_is_
vest_ot_a). Mi lavas min, mi matenmanĝas, mi laboras, k.t.p. Ĉiuj
ĉi agoj estas analizeblaj kaj etendeblaj, kaj liveras tre interesajn
imagajn konversaciajn kaj gramatikajn ekzercojn.

Tio estas la fama Gouin'a metodo studi lingvojn; ĝi donas mirigajn
rezultatojn. Tiamaniere, la vortoj kaj esprimoj restas en la memoro,
kaj oni ne laciĝe lernas _papage_ novajn vortojn. Kaj por
konversaciaj klasoj tia procedo estas praktikinda, ĉar ĝi ŝparas
la tempon kaj koncentras la pensojn de la ekzercantoj. Soj. George
Phillips & Son, Ltd., 32, Fleet Street, London, eldonas tre interesan
kaj pensigan serion da libroj verkitaj laŭ la Gouin'a metodo.

     * * *

N.B.--Estas preskaŭ certe ke, post nur iom da tempo, la deziroj de
tiom de adeptoj estos plenumataj, kaj Brita Ekzameno fondiĝos. Oni
nun klopodas pri la afero.--(Red.).


THE CERTIFICATE OF MERIT.

G. D. Buchanan, No. 8820.


Among the remarks under the heading _Correspondence Notes_, in the
last number of our Gazette, was a short paragraph which stated that
those British Esperantists who desired to acquire an indisputable
proof of their thorough knowledge of our auxiliary language must
apply to the _French Society for the Propagation of Esperanto_, in
order to obtain its well-known "Atesto pri Kapableco." Although we
all greatly appreciate the fraternal spirit of our French friends, we
nevertheless hope that ere long we shall be able to organize
examinations for a British Certificate on similar lines. In reply to
the kind suggestion of our Editor, I will briefly treat of this
matter, in the hope that the advice of a pioneer may possibly be a
help to future candidates.

Of course, the aspirant must first possess a good general knowledge
of the elementary principles of the language before he begins the
special preparation for the examination. Should he be so fortunate as
to understand French thoroughly, let him elect to undergo the test in
French; but only an adept should attempt this. If, however, like
myself, he should know only his own national language, he will not be
able to enjoy the help of such valuable text-books as _La Commentaire
sur la Grammaire Esperanto_ and _La Texte Synthétique._

Personally I have found that the _Esperanta Sintakso_, by Dr. Paul
Fruictier, is almost essential, and I recommend it strongly. If the
student can work with a friend so much the better. I owe much to the
suggestions and advice of a well-informed friend, with whom I often
correspond.

Having concluded his preparation, the student must write to _M. E.
Bréon_, 6, _Rue du Levant, Vincennes, near Paris_, stating whether he
purposes taking the examination in French or English. In a few days
he will receive full details as to the official programme.

Should the candidate choose to go up for the examination in English,
it will be necessary for him to translate an Esperanto extract into
English, and an English extract into Esperanto. The list of questions
will contain a series of grammatical points and an exercise on
Esperanto pronunciation. In order to illustrate the latter, I
employed the excellent phonetic system which appeared on page 25 of
The Esperantist, No. 2.

Having written to our Friend-in-Esperanto, Mr. Mann, of Paris, to
learn his opinion with regard to special preparation for the
examination, I received the following valuable reply:--

"As for the most effective and successful method of studying for the
examination, I should recommend, after mastering the _Complete
Text-Book_, a careful reading of _Hamlet_ and the _Fundamenta
Krestomatio_, with _Esperanta Sintakso_, by Fruictier. For example,
take some anecdote from the _Krestomatio_. Read it two or three times
aloud. Then ask yourself various questions by words such as _Who (m),
Whose, Where (Whither), How, Why, When?_ To vary the study repeat the
anecdote, using tenses other than those employed in the text itself.
For example, the text possibly narrates the matter as having happened
at some past time. Well, the student could remodel the anecdote,
placing the concatenation of events in the Present AS, or in the
Future OS; and afterwards in the compound tenses: _Estis ... inta
(j)_, k.t.p. In this manner the study really becomes interesting, and
the pupil will very soon master Esperanto's very simple Grammar.

"One can also adopt another course with good results. With the aid of
the _English-Esperanto Dictionary_ one can train one's self as
follows. While performing any actions one can name them in Esperanto.
Thus, getting up early (or late) in the morning, enumerate the series
of actions. I get up, I stand up, I put on my stockings, etc. I am
dressed (I was about to be dressed). I wash, I have breakfast, I
work, etc. All these actions can be analyzed and extended, and supply
most interesting imaginary conversations and grammatical exercises.

That is the famous Gouin method of studying languages; it gives
remarkable results. Thus words and expressions are preserved in the
memory, and one does not wearily learn new words parrot-method. And
such a system is practicable for conversational classes, as it saves
time and concentrates the thoughts of the pupils. Messrs. George
Phillips & Sons, Ltd., 32, Fleet Street, London, publish a very
interesting and thought-inspiring series of books compiled on the
Gouin system.

     * * *

N.B.--It is almost certain that in a short time the wishes of so many
adepts will be fulfilled, and a British examination will be founded.
The matter is now under consideration.--(The Editor).



La Onklino diris al sia nevino: "Ne ploru, karulino, aŭ ci
malbeliĝos."

"Ĉu vi multe estas plorinta, kiam vi estis juna?"
respondis la infanino.

  (P de B).



DUA ORIGINALA SKIZETO, VERKITA DE E.W.

Nia Fraŭlino.


Ŝi loĝis en dometo, tute apud la domego ĉirkaŭfosigita de ŝiaj
praavoj. Ĝi nun apartenas al fremdulo, sed li ne estis vizitata de
la sinjoroj de la departemento, kaj estis malestimata de la
vilaĝanoj. Li do lasis neokupata sian antaŭ ne longe aĉetitan
domon.

Nia Fraŭlino estis, tiel, kiel ŝia frato, la _pacama Pastro_ (pri
kiu mi skribis en The Esperantist, No. 8) tre granda, sed
ŝi estis rekta kaj tre aktiva. Ŝi havis brunajn okulojn, aglan
nazon, firman mentonon kaj voĉon kiu neniam estis laŭta, kvankam
ofte severega.

Unufoje Dimanĉe ŝi ĉiam sidis simple vestita, kune kun sia nevino
kaj tri servistinoj, sur la plej granda preĝbenko de la paroĥa
preĝejo. La Diservo finita, ŝi venis al ŝia pordo, kiun malfermis
la paroĥestro, kiu kolegia ĉapo en la mano, salutis ŝin profunde.

Ŝi respondis je solena reverenco: tiam li sekvis ŝin kaj ŝiajn
nevinojn al la pordego. Kiam ili ekstere alvenis, la aŭdintaro
eklasis siajn benkojn. En bela vetero _Nia Fraŭlino_, ĉar tiel ŝi
nomiĝis ĉiam, kutimiĝis iri sub granda arbo en la preĝejkorto,
kaj tie staris aŭ sidis dum la vilaĝanoj kunvenis por demandi al
ŝi kuracilon aŭ konsilon; por priparoli ian disputon, je kies
meritoj ili deziris, ke ŝi aljuĝu; aŭ por peti, ke ŝi ordonu la
punon por ia eltrovita krimeto. Ŝiaj decidoj neniam estis
disputataj, ĉar la Galoj havas ankoraŭ superstiĉan kredon je la
saĝeco kaj sankteco de maljuna virgulino, se ili scias, ke ŝi estas
fraŭlino de ŝia propra elekto.

La junularo de la vilaĝo amis kaj respektegis sian Fraŭlinon;
ankaŭ ŝi amis ilin, precipe tiujn, kies gepatrojn ŝi konis dum
ilia juneco. El tiuj ĉi, la plej de ŝi amata estis la beleta,
dolĉa dekokjara Nest. Ŝi ĝuis rigardadi la knabinon sidante inter
la geĥoristoj apud ŝia fianĉo, kiu estis lerta kaj inteligenta
frizisto el la proksima urbo. Oni sciis ke ŝi jam aĉetis multe da
utilaj ornamoj, trikotaĵoj kaj fajencoj por la estonta domo de
Nest--la domo en kiun, post unu aŭ du jaroj, la fianĉino estos
kondukata kun la eksplodo de du aŭ tri cent pafiletoj, kun la
piedfrapado de cent kvindek ĝis ducent ĉevaloj kaj azenoj, kun la
kantoj, kriegoj kaj koraj gratuloj de kvin aŭ ses cent homoj, ĉar
la familio de Nest estis granda, kaj tre respektinda en tiu loko.

Unu Dimanĉon, Nia Fraŭlino vidis Nest inter la geĥoristoj, sed ne
estis ŝiaflanke la _Cariad_'o.[8] La sekvantan Dimanĉon ŝi
rimarkis samon, kaj revidis la knabinon palan, solan, kaj
melankolian. Ŝi informiĝis pri la kaŭzo de tio ĉi, kaj sciiĝis,
ke kelkaj terfosistoj (unu el kiuj deziris edzinigi Nest) atakis
inside la junan friziston, lin bategis kaj piedfrapis ĝis kiam
li ne povis sin movi. Ili minacis lin kaj diris, ke se li iam
kuraĝus reveni en tiun vilaĝon, ili kaŝus lian korpon tie, kie ĝi
nur troviĝus je la Fina Juĝo.

Nia Fraŭlino multe indignis, ke tia insulto al la tuta vilaĝo ne
estis jam punita de ĝiaj viroj. Oni ŝin klarigis ke tiuj
terfosistoj estis: "Tre grandaj viroj, atletoj. Kaj nombras preskaŭ
sesdek, kaj la tuta paroĥo nur enhavas kvardek virojn. Sed ili
foriros tuj kiam la nova strato estos finigita, kaj neniu povas
devigi Nest edziniĝi. Ĉu ŝi ne povos nenii al ŝi la plezuron vidi
la _Cariad_'on ĝis kiam liaj malamikoj foriros?"

Nia Fraŭlino aŭskultis, sed ne aprobis; tute ne!

Dimanĉo denove alvenis, kaj ŝi, dum la preteriro al la granda arbo,
vidis multajn vilaĝanojn kiuj tie atendis siajn patrinojn, fratinojn
aŭ amantinojn; ĉar la viroj tiam nur malofte eniris la preĝejon,
krom pro edzigoj kaj enterigiroj. Ŝi ankaŭ vidis grandegan
terfosiston klinanta kontraŭ stango apud lageto, kaj ŝi laŭte
diris, ke ŝi hontus je ŝia lando, se li ne havus plenegan
trempadon.

La Dimanĉon sekvantan la sama vidaĵo frapis ŝiajn okulojn. Tuje
ŝi alproksimiĝis al la homoj sub la arbo kaj diris al ili kiel
estas malkuraĝeco permesi, ke fremdulo tiamaniere insultu ilin.
"Kial," ŝi diris, "vi ne lin ĵetos en la lageton?" Ŝiaj paroloj
produktis nenian videblan efekton, ŝi do furioziĝis kaj ekkriis:
"Nun, ĉu ne troviĝas inter vi eĉ unu viro? Bone! per Dio, ĝin
faros mi mem!"

Per rapidaj longaj paŝoj ŝi marŝis al la terfosisto, lin ekkaptis
je la gorĝo kaj forĵetis lin en la akvon.

Neniam li tie revidiĝis. Oni raportis ke liaj kunlaborantoj tiel lin
mokis, tial ke li estis ĵetita de virino, en akvon ke li lasis ilian
bandon, kaj rapide flugis el la lando.

Post mallonga tempo, Nest edzigis sian dandan, malgrandan urbanan
_Cariad_'on. La juna paro ĉiam dankis la karan Fraŭlinon pro sia
feliĉeco, kiun ili ŝuldis al ŝia decida konduto; kaj la Fraŭlino
estis eĉ pli respektegata kaj amata de ŝiaj najbaroj.

La morto de nia Fraŭlino similis je ŝia vivo.

Kiam ŝi kredis, ke la fino alproksimiĝis, ŝi venigis la vilaĝan
ĉarpentiston, kaj donis al li la mendojn por ŝia ĉerko kaj ĉiujn
la ordonojn por nemultekosta enterigiro.

Post kelkaj semajnoj ŝi unu mateno sentis, ke ŝia animo baldaŭ
foriros. Al la karaj parencoj kaj amikoj, kiuj staris ĉirkaŭ la
lito, ŝi donis belegajn donacetojn kaj amindajn adiaŭparolojn. Ŝi
estis tiel trankvila, kaj ŝia voĉo estis tiel gaja, ke neniu
ploris. Kiam ŝi diris: Mi estas laca; ŝi fermis la okulojn, kaj
neniam ilin malfermis.

Multaj ploris sian Fraŭlinon.

FOOTNOTE:

[8] _Tiu ĉi vorto signifas "reciproka amo," ne nur inter
viro kaj virino, sed ankaŭ inter patro kaj filo, aŭ amikoj. Ĝi do
ŝajnas nehavi perfektan tradukon Esperantan.--E.W._



UNU NOKTO EN "CALABRE."

Eltiraĵo el Paul Louis Courrier. Tradukita de Paul Boulet.


Ian tagon, mi vojaĝis en "Calabre."

Estas lando de malbonaj homoj kiuj, mi kredas, amas neniun kaj
malamas precipe la Francojn. Klarigi al vi tion, estus tro longa;
sufiĉas diri ke ili malamegas nin, kaj ke oni pasas tre malagrable
la tempon kiam oni estas ĉe ili.

Kiel kunvojaĝanto, mi havis junulon.

En tiuj montoj, la vojoj estas valegoj; niaj ĉevaloj marŝis
multepene; mia kamarado rajdis antaŭ mi; vojeto kiu ŝajnis al li
pli irebla kaj malpli longa perdigis nin...

Ĝis la eknokto ni serĉis nian vojon tra tiuj arbaroj; sed, ju pli
ni serĉis, des pli ni perdiĝis, kaj la nokto estis densa kiam ni
alvenis apud tre nigra domo... Ni eniris ĝin, ne sen suspekto, sed
kiel fari?

Tie, ni trovis la tutan familion de karbisto, sidante ĉirkaŭ tablo
kie, ĉe la unua vorto, oni invitis nin.

Nia junulo ne petigis sin. Jen, ni estas manĝanta kaj trinkanta,
almenaŭ li, ĉar mi, mi ekzamenis la lokon kaj la mienon de niaj
mastroj.

Tiuj ĉi havis certe mienon de karbistoj, sed la domo ..., vi estus
kredinta ke ĝi estas armilejo. Tie estis nur pafiloj, pistoloj,
glavoj, tranĉiloj, tranĉilegoj. Ĉio malplaĉis al mi kaj mi facile
vidis ke mi ankaŭ malplaĉis.

Kontraŭe, mia kamarado ŝajnis kvazaŭ li estis ano de la familio:
li ridis, li parolis kun ili. Pro malsingardemeco, kiun mi devus esti
antaŭpensinta, li unue diris de kie ni elvenis, kien ni iris, kiuj
ni estis! Francoj, pensu iom do! Ĉe niaj plej mortigeblaj amikoj,
solaj, perditaj, tiel malproksime de ĉiu homa helpo! Plie, por
montri ĉion kio povis perdigi nin, li ŝajniĝis riĉa, promesis al
tiuj homoj pro la elspezo kaj por niaj morgaŭaj gvidistoj, tion kion
ili dezirus. Fine, li parolis pri sia valizo, petante ke oni zorgu
ĝin multe, ke oni metu ĝin apud lia lito. Li ne volis, li diris,
alian kapkusenon. Oni povis kredi, ke ni portis la kronajn
diamantojn!

La vespermanĝo finita, oni lasis nin. Niaj mastroj kuŝis sur la
suba etaĝo, ni, en la ĉambro kie ni estis manĝintaj. Malalta
grenejo, kien oni supreniris per skabelego, estis la dormejo kiu nin
atendis, kvazaŭ nesto en kiu oni enirus, rampante sub traboj
ŝarĝitaj de provisaĵoj por la tuta jaro.

Mia kamarado suprenrampis tien kaj kuŝiĝis, dormante la kapo sur la
multekosta valizo. Mi, determinata je maldormi, mi plibruligis la
fajron kaj sidiĝis apud ĝi.

La nokto estis preskaŭ finita tute trankvile, kaj mi komencis
rekuraĝiĝi kiam, je la horo kiu kredigis al mi, ke la tago baldaŭ
aperos, mi aŭdis, sube de mi, nian mastron kaj lian edzinon paroli
kaj interdisputi; kaj, aŭskultante per la kameno kiu komunikis kun
la suba kameno, mi perfekte komprenis tiujn ĉi vortojn diritaj de la
edzo: "Nu, fine, ni vidu! Ĉu mi devos mortigi ilin ambaŭ?"

Mi restis, apenaŭ spirante, mia tuta korpo, malvarma kvazaŭ
marmoro; vidante min, oni ne povis kredi ĉu mi estis viva aŭ ne.

Dio mia! kiam mi pensas ankoraŭ je tio! Ni ambaŭ preskaŭ
senarmiloj, kontraŭ ili kiuj havis multe da ili, kaj mia kamarado
mortata de dormado kaj de laceco! Alvoki lin? fari bruon? Mi ne
kuraĝis; foriri sole, mi ne povis; la fenestro estis nealta, sed,
sube, du dikaj hundoj bojegis kvazaŭ lupoj.

Post unu kvarono da horo, kiu ŝajnis al mi tre longa, mi aŭdis sur
la ŝtuparo iun kaj per la fendoj de la pordo, mi ekvidis la patron,
lampo en unu mano, en la alia unu el liaj grandaj tranĉilegoj.

Li unue supreniris, poste la edzino, kaj mi staris malantaŭ la
pordo; li malfermis ĝin; sed, antaŭ ol eniri, li demetis la lampon
kaj la edzino ĝin prenis. Poste, li eniris nudpiede, kaj ŝi,
estante ekstere, diris al li mallaŭte, kaŝante per siaj fingroj la
lumon de la lampo: "Malrapide, iru malrapide!"

Kiam li estis apud la skabelego, li supreniris, sia tranĉilego inter
siaj dentoj, kaj, alvenante ĉe la lito kie tiu malfeliĉa junulo
etendiĝis, prezentante sian gorĝon malkovritan, li prenis la
tranĉilon per unu mano, kaj per la alia ... li ekkaptis ŝinkon kiu
pendis je la plafono, tranĉis unu pecon kaj eliris sammaniere, ke li
estis enirinta. La pordo fermiĝis, la lampo eliris, kaj mi restis
sola....

Tuj kiam la tago aperis, la tuta familio, grandabrue, venis vekigi
nin, kiel ni rekomendis tion.

Oni alportis la manĝaĵojn; oni servis matenmanĝon, tre puran, tre
bonan: mi certigas tion al vi. Du kaponoj partoprenis. "Vi devas, oni
diris la kunporti unu el ili kaj manĝi la alian." Vidante ilin, mi
fine komprenis la sencon de tiuj teruraj vortoj: "Ĉu mi devas
mortigi ilin ambaŭ?"

Mi kredas ke estas facile diveni kion tio signifis!



CORRESPONDENCE NOTES.


The suggestion in No. 8 has already borne good fruit, and a weekly
meeting has been arranged every Monday at 6 p.m. at _The Club Café,
5, Bishopsgate Street Within, E.C._ During tea conversation in
Esperanto is compulsory, but after the meal is over discussions on
various topics take place in English. All members of the London
Esperanto Club and their friends are cordially invited to put in an
appearance when possible, and any foreign friends will of course be
especially welcome.

Another meeting has also been arranged for the first Thursday in
every month. This is exclusively for annual subscribers to The
Esperantist. The Editor will be at the before-mentioned Café
from 6-7 p.m., after which hour the Remington Typewriter firm
hard by has kindly placed a room at his disposal. Will readers please
come every first Thursday, with their proposals for the improvement
of this Gazette?

     * * *

As has been announced elsewhere, a short three-day visit to Havre, at
the invitation of the Group there, is being arranged by the London
Esperanto Club for all members who can join. Will these kindly send
their names to C. W. T. Reeve, Esq., 63, Effingham Road, Lee, Kent?
There should be as little delay as possible, so that arrangements may
be made with the L. & S.W. Railway Co. as to special facilities, etc.
It is expected that, encouraged by the most cordial reception
accorded by our Boulogne friends at Whitsuntide, a large number of
members will make use of this opportunity for improving their
conversational powers with foreign friends.

     * * *

The use of Sia and Lia puzzled one of our Correspondents. "Is it
essential or only optional to use Sia when it refers to the subject
of the sentence?" he asks. Sia _must_ be used in such a case instead
of Lia, unless, as happens once in a lifetime, ambiguity might arise
from such a course, in which case lia, ŝia, etc., must be used
instead.

     * * *

The fact that double letters only exist in Esperanto when two
roots, the one ending and the other beginning with the same letter,
are compounded (such as hommano) is frequently overlooked, and
orthographical mistakes result. This rule is not mentioned in the
Text-Books at present in use, and hence, no doubt, the frequency of
such mistakes.

     * * *

_R.'s Epitome_ has proved a help to several students, and the author
has kindly sent another rhyme, which, we hope, may have a similar
result.

  EG, when ending any word, shows a _high degree_.
  Final ET, to birdo (bird), means a _little_ B.
    EDZ is _married_, GE means _both_. BO prefixed, _in law_.
    ESTR _master_; _member_ AN; IST a _professor_.
  EK _just starts_; and AD _goes on_; RE _repeats_; again
  ILO _tool_, and EJO _where_; INGO _holder_; then
    ERO, _one of_; ARO _lot_; _females_ all have IN;
  UJ _contains_; ID _the young_; ULO _greatest seen_.
  IĜ _becoming_; _causing_ IG; DIS just _separates_;
  ECO, _abstract_; AĴO, _work_; MAL always _negates_.
    EBLA _possibility_; INDA _worthiness_.
    EMA shows _propensity_; adjectives I guess.

  (H.W.R., Ipswich).

     * * *

The order in which the suffixes should be added is logically
arranged. Take, for example, the word _Infan-in-eto_. _Infanetino_ is
not correct, because the _-et_ is added to give the diminutive.
_Infanino_, a little girl, _Infanineto_, a tiny little girl.

Similarly, in other cases, when two affixes are used in one word it
is easy to decide which has precedence.

     * * *

Who was the first Englishman to learn Esperanto? We invite
correspondence on this interesting point. At the moment it seems that
the distinction belongs to H. L'Estrange Ewen, Esq., whose number is
3010, and who, a short time since, wrote us a letter using the old
style of writing, _i.e._, accents inverted, as in Bohemian, _e.g._,
č, not ĉ.

     * * *

Pronunciation still presents occasional difficulties to our country
readers. The last query to hand deals with the sound of aĵ. This
must be pronounced ahzh.

     * * *

To those Correspondents who have asked: Which is the best way to
learn to speak Esperanto, we recommend them to talk at first to the
door, or any other inanimate object at hand.

Thus _Reading aloud_ (or, better still, Declaiming) is one of the
best exercises, and is a very great help to the rapid mastery of the
spoken language. When you have waded through the _Fundamenta
Krestomatio_ in this manner, and have spent a few days with
_Samideanoj_ who do not understand English, you should speak
Esperanto like a native!



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 10._

_Aŭgusto, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  La Esperanta Gazeto por la
  Propagando de la Internacia Lingvo.

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE LONDON ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS.

                       Page

  La Marseillaise (translated by Ben Elmy)    145
  The Merchant and the Robbers (O.W.,
    France)                               146-148
  The Mysterious Wedding (translated by
    Elise Bauer)                          148-150
  A First Lesson in Esperanto (Compiled
    by Rev. R. A. Davis)                    151-4
  Our Progress                                155
  Some Adventures of Bagh, the Tiger
    (Alfred T. Simper)                        156
  An Unsentimental Love-Song to a Wife
    (Clarence Bicknell)                       157
  To a Wee Girlie (Edward Metcalfe,
    M.A., Oxon)                               157
  Lu, Dear Lu! (Coon Song, translated
    by C. W. T. Reeve)                        157
  Items of Interest                           158
  The Simple-Minded One (E.W.)                159
  Correspondence Page                         160



  For Local Information apply to the Hon. Secs.
  of the following Official Societies:--

  BATTERSEA--Sro. A. T. Lee,
  2, Cupar Road, Battersea.

  BRIGHTON--Miss Oxenford,
  16, Upper Westbourne Villas, Hove.

  BRIXTON--Sro. E. W. Eagle,
  22, Kellett Road, Brixton.

  CORBRIDGE-ON-TYNE--Sro. Lotinga,
  Trinity Terrace.

  DOVER--Sro. H. R. Geddes,
  Northumberland House, Dover.

  EDINBURGH--Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  FOREST GATE--Sro. E. J. R. Beal,
  74, Claremont Road. E.

  GLASGOW--Sro. J. H. Wallace,
  3, Hampden Terrace, Mount Florida.

  HUDDERSFIELD--Sro. G. H. Taylor,
  13, Birkly Hall Road.

  ILFORD--Sro. W. A. Jeffery,
  42, Park Road, Ilford, E.

  KEIGHLEY--Sro. J. Ellis,
  Compton Buildings, Bow Street, Keighley.

  LEEDS--Sro. J. E. Wyms,
  2, Marlboro' Grove, Leeds.

  LIVERPOOL--Sro. R. E. Issott,
  5, Gresham Street, Edge Lane.

  NEWCASTLE--Sro. H. W. Cl
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  NOTTINGHAM--Sro. F. G. Rowe,
  51, Portland Road.

  PORTSMOUTH--Dr. Greenwood,
  182, Queen's Road.

  PLYMOUTH--Sro. Thill,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  ST. ANDREWS--Sro. J. T. Haxton,
  133, South Street, St. Andrews.

  TYNEMOUTH--Sro. Alan F. Davidson,
  26, Park Crescent, N. Shields.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club,
who will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



NOTICE IS HEREBY GIVEN, that on September 1st the Price of all Back
Numbers of "The Esperantist," from No. 2 to No. 8, will be raised to
Sixpence instead of Fourpence a Copy.

This is because the stock is nearly exhausted. The cost of No. 1 is
still 2s. 6d., at which price the Editor has still three copies for
disposal.

     * * *

All Communications and Contributions should be sent direct to the
Editor, at his Private Address, 67, KENSINGTON GARDENS SQUARE,
LONDON, W.



Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.

Sro. John Andrews, Higher Lux Street, Liskeard, Cornwall. Kun
Gealilandanoj p-ke aŭ letere.

Sro. John Booth, M.C.E., Oswilda Ruma, Carlton, Melbourne, Australia.
Korespondadi kun Geesperantistoj kiuj tute nescias la Anglan (kaj
prefere ankaŭ la Francan) lingvojn.

Sro. Robert Colquhoun, 65, West Clyde Street, Helensburgh, Scotland.
Per ilus. p-k. Ĉiam respondos.

Fraŭlino E. M. Downes, 43, Nightingale Road, Harlesden, London, N.W.
Interŝanĝos ilus. p-k.

Sro. S. H. Emptage, 43, Dane Hill, Margate, Kent. Pri diversaj aferoj.
Interŝanĝos fotografaĵojn (precipe stereoskopajn) kun ĉiulandanoj.

Sro. S. Maitland, 22, Maclise Road, Kensington, W. Pri fotografarto
aŭ korespondado. Li nun fondas Esperantan fotografan Societon.

Sro. John Merchant, 43, Cliffefield Road, Sheffield, England. Kun
alilandanoj per ilus. p-k. Ĉiam respondos.

Sro. A. T. Simper, Attaree Khat, Singribari Hat, P.O. Mangaldai,
Assam, N. India. Kun alilandanoj pri ĉiuj aferoj. Interŝanĝos
interesajn kaj neordinarajn fotografaĵojn.



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.

  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  H. Bolingbroke Mudie. Esq, 67, Kensington Gardens Square, London. W.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  FRANCE.--M. C. Gaubert, 9, rue Charras, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--Societo Espero, Bol. Podjaceskaja 24 log 12, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtsignoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._

_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro,
67, Kensington Gardens Square, London, W._

No. 10.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.

AŬGUSTO, 1904.



Kiam ni estos en Havro ni kunkantu

LA MARSEILLAISE.

Por la okazo tradukita de Ben Elmy, je 12. 7. 04.


  Alvenu, | ho patrujin | fanoj!
    Nun estas | nia glora | tag';
  Jen, kontraŭ | ni de la ti | ranoj
    Lev | iĝas sangminaca | flag': (_bis_)
  Ĉu aŭdas | vi en la kamp | aro
    Kru | elajn bruojn de sol | dat'?
    Li | portas morton sen kom | pat'
  Al la edz | in' kaj junul | aro.

  _Ĥoro:_
    Land | anoj, armu | vin!
    Bat | alu en kom | bin'!
    Ni | marŝu, | ke l' mal | pura sang'
    Flu | adu ĝis la | fin'!

  Do kion | volas sklava | maso,
    La perfid | uloj kaj la | reĝ'?
  Por kiu | tiom da fra | kaso,
    La feraj | ĉenoj, fera | leĝ'? (_bis_)
  Al vi, ho | Francoj, l' insult | eco
    A | signas tion, ankaŭ | pli
    Me | ditas ke deviĝu | vi
  Eĉ al an | tikva la sklav | eco!

  _Ĥoro:_
    Landanoj, armu vin!
    Batalu en kombin'!
    Ni marŝu, ke l' malpura sang'
    Fluadu ĝis la fin'!

  Tiranoj, | tremu; perfid | antaj,
    De l' homo | kaj parti' de | grad'!
  Post provoj | patromortig | antaj,
    Vin | sekvos honto kaj pun | ad'! (_bis_)
  Ni ĉiuj | volas vin bat | ali;
    Se | falos iu per la | mort',
    Franc | ujo kontraŭ lia | sort'
  Al | ian naskos rebat | ali.

  _Ĥoro:_
    Landanoj, armu vin!
    Batalu en kombin'!
    Ni marŝu, ke l' malpura sang'
    Fluadu ĝis la fin'!

  Patruja | Amo, sankta, | pia,
    Konduku | nin, kun venĝa | man';
  Ha Liber | eco, kara | nia,
    Klopodu | kontraŭ la ti | ran'! (_bis_)
  Alflugu | Venko kun fa | voro
    Al | nia helpo sub stand | ard';
    Kaj | estu tie en ri | gard',
  Triumfo | ĝia, nia | gloro!

  _Ĥoro:_
    Landanoj, armu vin!
    Batalu en kombin'!
    Ni marŝu, ke l' malpura sang'
    Fluadu ĝis la fin'!


[Niaj legantoj memoros, ke Franco verkis por The Esperantist,
No. 1, bonegan tradukon de la Angla nacia himno. Ni do esperas, ke
niaj Francaj kunbatalantoj ŝatos tiun ĉi tradukon de sia nacia
kanto tiel, kiel ni ŝatas la nian. La tradukinto sendis ĝin al
ni nur du tagoj post kiam ni proponis ĝin, al li por ke ĝi estu
kunportata kun ni en Havron! Mil dankojn!--Redaktoro].



The 'First Thursday' Meeting for Subscribers has been discontinued
for the present. Members' Monthly Meetings as usual, at 6 p.m., 5,
Bishopsgate St. Within, E.C.



LA KOMERCISTO KAJ LA RABISTOJ.

Originale verkita de O.W. 7074 (Francujo).


_Mi estis tute juna kiam oni rakontis al mi tiun historion. Jam
multe da tempo pasis de tiu tago, jaroj post jaroj; sed ĝi tiel
impresis min, ke mi neniam ĝin forgesis, kaj eĉ ne ĝin forgesos.
Nepre mi ne ĝin rakontos al vi tiel agrable, kiel oni rakontis ĝin
al mi, sed mi petas de vi indulgon. Estu do malseveraj por aŭskulti
min._

Estis foje riĉa komercisto kiu ne okupiĝis plu pri la negoco kiu
loĝis kastelon kuŝitan meze de granda parko, plena je maljunaj,
dikegaj kaj altkreskaj arboj. Ĝi estis tute ĉirkaŭita de altaj
muroj. Bela ferpordego estis je la enirejo de la parko, kie komencis
larĝa kaj longa aleo, ĉiuflanke ombrigita de la arboj. La
komercisto havis edzinon kaj du filinojn, kiujn li amis tre varmege.

"Mi estos devigata lasi vin hodiaŭ por aliri la najbaran urbon," li
diris al sia edzino kaj al siaj filinoj: "Mi estas ricevonta grandan
sumon da mono, kiun oni ŝuldas al mi de longe, kaj kiun oni devas
liveri al mi hodiaŭ. Mi ne povos reveni frue, sed nenion timu, vi
scias ke mi ne havas ian malamikon en la lando; mi do revenos hejmen
sendanĝere."

"Ho!" ekkriis lia edzino, "ne aliru la urbon, mi antaŭsentas, ke
okazos al vi malbonaĵo, mi timas ke oni mortigos vin pro la granda
sumo da mono, kiun vi kunportos kun vi."

"Ĉu mi neniam aliris la urbon? Ĉu mi neniam kunportis multe da
mono? Ĉu mi iam revenis hejmen tre malfrue, renkontinte danĝeron?"

"Jes, jes, estas vere, sed tiun ĉi fojon, mi ne scias kial, mi
timas, mi timegas. Ne deiru, mi petegas vin."

La infaninoj diris kiel sia patrino, sed la patro mokis ilin, kaj,
posttagmeze, li kisis sian familion, diris al ili: "Ĝis la revido,"
kaj rajdante sur bona kaj obeema ĉevalo, li fortrotis.

Longa estis la vojiro, kaj nevarma la vetero. Nenio okazis dum la
vojaĝo, kaj la komercisto alvenis en la urbon. Tie li ricevis la
monon ŝulditan al li, kaj faris aliajn aferojn. Poste li eniris la
gastejon, kie estis lia ĉevalo. Bonapetite li vespermanĝis,
kontenta pro la bona sukceso de siaj aferoj; tamen li memoris pri la
malgajaj paroloj de sia edzino, kaj li ne povis ne pensi pri ili.

Sed, kiam li finis manĝi, li pagis sian elspezon, seligis sian
ĉevalon kaj forrajdis kunportante sian monon en monsaketo, alpendita
per rimeno ĉirkaŭ la kolo.

Gaje fortrotis la ĉevalo, kiu blekis pro ĝojo, ĉar oni estis bone
zorginta pri ĝi en la hotelo, kaj la bela kaj bonrasa besto bone
sciis, ke ĝi aliras sian hejmon.

Malgraŭ la nevarmeco, oni sentis ke en la aero estis iom da
fulmatondro, kaj oni vidis je la horizonto kelkajn palajn fulmetojn.

Kiel mi jam diris, la vojiro estis longa, kaj nur post du horoj la
komercisto alvenus sian hejmon. Li ne rapidigis sian ĉevalon, sed
permesis ĝin marŝi laŭvole; ĉar li sciis ke, kiam ĉevalo
realiras al sia ĉevalejo, ĝi ne haltas, tute kontraŭe, ĝi
rapidas.

Ili devis trapasi grandan tre densan arbaron, kaj la radioj de la
luno ne trairis la branĉojn, sed la ĉevalo, oni diras, nokte vidas.

Tiuj altkreskaj arboj, nigraj kaj malgajaj, ŝajnis en tiu malluma
vespero tute funebraj, oni kelkafoje aŭdis la kriojn: Hu Hu! de la
paserstrigoj, kiuj en ĉiuj landoj estas opiniataj esti funebra
antaŭsigno.

La komercisto, iom maltrankvila, nenion vidante en la profunda
mallumo, konfidis al sia bona ĉevalo por sekvi la taŭgan vojon por
realiri hejmen. Sed pasis multe da tempo, kaj li ne alvenis al sia
domo. La ĉevalo kiu estis erarinta, ne sciis plu kien iri. Li kaj
ĝi ne rekonis la lokon, li ekscitis la bonan beston por ĝin
antaŭenirigi, sed sensukcese.

Kion fari? Kie mi estas? Estas tute malvarme kaj, se mi estos
devigata pasigi tie ĉi la nokton, mi mortos pro malvarmeco, aŭ
kredeble la lupoj manĝos min. Kaj miaj karaj infanoj, mia amema
edzino! Kion ili pensos ne revidante min? Ili kredos, ke oni mortigis
min! Kiom mi bedaŭras, ke mi ne obeis iliajn konsilojn.

Tiuj malgajaj pensoj plenigis lian animon, sed, ne perdinte tute
kuraĝon, li provis trovi la taŭgan vojon; li do prenis sian
ĉevalon per la brido; kaj post kelkaj momentoj, je la ekstremaĵo de
ia vojeto, li ekvidis lumon. Li eniris tiun aleeton dirante al si, ke
almenaŭ li trovos rifuĝejon por si kaj sia ĉevalo. La malaltaj
branĉoj batis lian vizaĝon kaj malfacile ili ambaŭ antaŭeniris.
Fine ili alvenis al maldensejo, kie li vidis la ruinojn de antikva
kastelo, kun granda korto kaj altega turo. Meze de la korto estis
fajro, kies lumecon li estis ekvidinta.

La vojaĝanto kondukis sian ĉevalon en la teretaĝan ĉambron de la
turo, kaj li alligis ĝin per la brido al hoko fiksita en la muro. Li
elprenis unu pistolon, kiu estis en unu el la selsakoj, kaj metis
ĝin en sian zonon. Sur la tero estis multe da folioj, sendube tie
alportitaj de la vento. La ĉevalo do havus bonan kuŝejon. Poste
li alproksimiĝis al la fajro por varmigi sin. Post iom da tempo,
plivarmigite, li intencis kuŝiĝi por ripozi atendante la taglumon.
Tamen li estis maltrankvila: kiu ekbruligis tiun fajron? Kia estas
tiu antikva kastelo kiun mi ne konas kaj pri kiu mi neniam aŭdis?
Tiuj, kiuj ekbruligis la fajron sendube revenos.... Kaj ĉiam la
penso pri la antaŭsentoj de lia edzino revenis en lian memoron.

Sed li estis tre laca kaj li falis pro laceco; li pretiĝis por
envolvi sin en sian mantelon, kaj etendiĝi teren apud la fajrejo ...
kiam subite li aŭdis bruadon de paŝoj kaj de kantoj. La voĉoj
ŝajnis ebriaj, kaj li tre timis.

Kiaj estas tiaj homoj kiuj venas je tiu horo en tiun dezertan lokon?
Nepre ili estas rabistoj kiuj ne sole rabos min sed ankaŭ min
mortigos. Tiaj estis la pensoj de nia timegata heroo. Li tuj
stariĝis, forkuris al la turo ne atendante la novvenantojn, kaj,
kaŝinte sin malantaŭ kolono en la teretaĝa ĉambro de la turo, li
vidis per la lumo de la fajro grandan amason da viroj, kiuj eniras la
korton. Li tuj vidis, ke ili estas rabistoj. Ili ja havis ĉiuspecajn
armilojn, kaj sovaĝajn kaj kruelajn vizaĝojn. Ili freneze kantas
kaj ŝajnas ĝojegaj.

"Nu! Kunuloj," diris la Kapitano, altkreska viro kun la vizaĝo
nigrharplena, kun tigraj okuloj. "Nu! ni noktmanĝu kaj trinkadu!
Poste ni dividos la kaptaĵon. Vi ĉiuj estos kontentaj hodiaŭ, kaj
mi vetus, ke kelkaj el vi aliros por loĝiĝi en la urbon, kaj tie
travivos kiel honestuloj de ĉiuj respektataj, kaj honoritaj, iom pli
malfrue, per altaj rangoj kaj ordenoj!"

Samtempe li ridegis, kaj ĉiuj imitis lin.

"Ja, ni efektivigis hodiaŭ belegan, mirindan aferon. Mi bone sciis,
ke riĉa komercisto estus forestinta de sia kastelo kaj mi faris uzon
el la okazo por vin alkonduki en ĝin, kie ni ĉiom kaptis. La
kastelmastrino kaj ŝiaj filinoj estas forkurintaj, kaj ni, por nin
varmigi, ekbruligis la kastelon. Certe, en tiu ĉi momento, ĝi estas
nur amasego da cindroj. La akiraĵo estas grandega, kaj kiel mi jam
diris, ni estos ĉiuj riĉaj, ĉar vere, li estis tre riĉa, tiu
komercisto. Ci do, kunulo, iru en la kelon, kaj alportu la
manĝaĵojn kaj precipe multe da vino; ni devas festi nian mirindan
sukceson!"

La juna kunulo obeis la ordonojn de sia Kapitano kaj, post kelkaj
minutoj, ĉio estis preta. Ili manĝis kaj drinkadis kiel porkoj: la
vino malaperis en iliajn gorĝojn kiel en funelojn.

Sed subite stariĝis la Kapitano, kaj teruravoĉe li ekkriis: "Je la
diablo! iu alvenis tien ĉi dum nia forestado. Mi volas tion scii,
tuj, je ĉiuj diabloj de la infero! Ĉu vi ne vidas, teruro kaj
sango! ke oni enmetis lignon en la fajron, alie ĝi estus tute
estingita, kaj nun, mil demonoj! ĝi estas tiel brila, kiel ĝi estis
kiam ni foriris! Mi tion ripetas al vi, mil tondroj! iu tien ĉi
venis kaj, se li surprizis niajn sekretojn, sango de Diablo! li devos
morti senkompate."

"Jes, jes!" ekkriis la aliaj unuvoĉe, "ni mortigos lin! Ni mortigos
lin!" kaj laŭ ĉiuj direktoj ili deiris.

La Kapitano eniris la teretaĝan ĉambron de la turo, kune kun kelkaj
el siaj kunuloj, kaj, rigardinte en angulo, li ekvidis la ĉevalon.

"Ĝi ne alliĝis propramove, tiu ĉi ĉevalo!" ekkriis li: "kaj tiu,
kiu ĝin alligis, ne estas malproksime de tie ĉi. Nepre ni lin
kaptos, kaj ne estos por li kompato."

La malfeliĉa komercisto, kiu unue kaŝiĝis malantaŭ unu el la
kolonoj, kiuj subtenas la arkojn, aŭdinte tiujn parolojn, alkuris al
la ŝraŭbforma ŝtuparo, kiu estis en angulo de la ĉambro, kaj
rapide supreniris la ŝtupojn. Kiam li estis proksime je la unua
etaĝo, li haltis por aŭskulti la interparoladon de la rabistoj. "Li
ne estas tie ĉi, sed kredeble li estas en la turo. Ni do supreniru!"
diris tiuj ĉi.

Tion aŭdinte, la timegata komercisto surrampis al la dua etaĝo.
Ĉien traserĉis la rabistoj, kaj la malfeliĉulo surrampis la
etaĝojn, unu post la alia, ne trovante ian lokon por sin kaŝi.

Fine li alvenis sur la supraĵon: denta muro ĝin ĉirkaŭis.

Tie ĉi, do, mi estos devigata morti, li pensis, kaj adresis lastan
penson al sia kompatinda edzino, al siaj malfeliĉaj infanoj, kaj li
pretiĝis por ĵeti sin super la muro en la profundegaĵon, ne
volante ke la rabistoj lin mortigu.

Li aŭdis la paŝojn de la serĉantoj, kiuj rapidas al la lasta
etaĝo, kaj, instinkte rigardante la malplenaĵon antaŭ ol morti, li
ekvidis ferbaron, fiksitan en la muro, kiun, en la antaŭaj tempoj,
oni uzis por starigi la standardon de la kastelmastro; tute kovrita
de rustaĵo estis tiu baro.

Jen, li pensis, estas mia lasta rimedo por provi min savi, la
rabistoj ne rigardos eksteren kaj, kiam ili estos foririntaj, mi
resupreniros la supraĵon.

Li do pasis super la muron, kaptis la ferbaron per la manoj, kaj tie
apogis sin super la profundegaĵo. Li aŭdis la kriegojn de la
rabistoj, kiuj, furiozaj nenion trovinte, blasfemis kiel demonoj, kaj
malsupreniris la ŝtuparon.

La komercisto, iom trankviligita, ne aŭdinte plu ian brueton,
decidis por realiri la supraĵon kaj, levante la okulojn por vidi la
randon de la denta muro, li pretiĝis por ĝin kapti per la mano ...
sed, kiel mi povos esprimi la teruron, kiu premis lian animon, kiam
li vidis du okulojn, brilajn kiel fajra karbo, kiuj rigardis lin
kruele. Tiam mokanta voĉo diris al li: "Nu! kara komercisto,
vi estas tre agrable lokata tie; tamen mi pli ŝatas mian lokon ol la
via, sed nenion timu, mi ne volas mortigi vin."

Tion aŭdinte nia heroo rekuraĝiĝis, kaj li penis por atingi la
muron per la mano, sed la rabisto diris al li: "Ne! mi ne volas
mortigi vin, sed vi mortigos vin mem; kaj mi devas sciigi al vi ke,
se vi penos por ekkapti la randon de la muro, mi tuj mortigos vin."
Samtempe li direktis al lia vizaĝo pistolon.

La pendanto, kiu sentis, ke liaj fortoj foriĝas, faris lastan penon
por ekkapti la muron, sed la laciĝo ne tion ebligis, kaj la skuo
estis tiel forta, ke la ferbaro kurbiĝis; pli kaj pli, pro la
malesperitaj penoj, kurbiĝas la ferbaro. Ĝi fine preskaŭ
kontaktiĝas kun la muro.

La malfeliĉulo vidis, ke ne estas plu unu sola ŝanco por savi sin.
Mil teruraj pensoj premegis lian animon. Pense li adresis lastan
adiaŭon al sia familio. Tiam, per la maldekstra mano li fortege
premegis la ferbaron kaj, per la dekstra, li prenis la pistolon kiun
li estis enmetinta en sian zonon. Pro la mallumo la Kapitano ne
ekvidis tiun geston. Direktinte ĝin al la vizaĝo de la rabisto, li
diris: "Mi devas morti, sed ci ankaŭ mortos." Kaj li pafis; sed tiu
lasta peno, tute senfortiginte lin, li duone svenis, lasis la ferbaron,
kaj falis en la profundegaĵon...!

Sed, karaj Gelegantoj, nenion timu! nek por la honesta komercisto nek
por la abomena Kapitano de la rabistoj.

La komercisto, lacega pri sia longa rajdado, estis ekdorminta sur sia
ĉevalo, kiu kviete estis kondukinta lin ĝis lia hejmo. La subita
halto ĉe la fera pordego de la parko vekigis lin, kaj li preskaŭ
falis de ĝia dorso.

Aŭdinte la ĉevalon, la pordisto malfermis la pordegon, kaj, ĝoje
blekante, la ĉevalo, kiu ne estis dorminta dum la vojaĝo, aliris al
la domo.

Mi povas certigi al vi, ke la koro de la rajdanto perforte batadis,
kiam li trairis la longan kaj malhelan aleon de sia parko, kaj li ne
povos kredi, ke lia edzino kaj liaj infanoj estas ankoraŭ vivaj en
la luksa kastelo.

Iliaj karesoj estis tute necesaj, por ke li kredu, ke lia
malagrablega sonĝo ne estis vera.

Tamen li ĵuris, ke de nun, li ne plu iros al la urbo por reveni
nokte sur ĉevalo.



LA MISTERA EDZIĜO.

Dana Rakonto de Henry Steffens, tradukita de Elise Bauer.


Nordokcidente de la insulo Zelando etendas sin malvasta duon-insula
distrikto fruktodona, supersemita de vilaĝetoj, kaj kunigita kun la
ĉeftero per mallarĝa sablaĵo. Super la sola urbo, kiun tiu ĉi
duoninsulo posedas, la tero perdiĝas en la senkvietaj ondoj de la
Kategato kaj prezentas terure sovaĝan kaj senfruktan vidaĵon. La
mova sablo tie ĉi malaperigis ĉiun postsignon de kreskaĵoj, kaj la
ventegoj kiuj blovegas el ĉiuj flankoj de la maltrankvila oceano
ĉiam kaŭzadas ŝanĝon sur la supraĵo de la dezerto, kies sablaj
montetoj alterne formiĝas kaj malaperas, senkvietaj kiel la ondoj,
kiuj muĝadas ĉirkaŭe.

En tiu ĉi dezerta lando estis vilaĝo nomita Roerwig, ĉirkaŭ unu
mejlo de la marbordo.

La mova sablo estas enteriginta la vilaĝon, kaj la loĝantoj,
plimulte paŝtistoj aŭ fiŝkaptistoj, estas forlasintaj siajn
dometojn proksimajn je la bordo. Unu sola konstruaĵo, la vilaĝa
preĝejo, kiu staras sur monteto, ankoraŭ levas sian kapon super la
nuda, ŝanĝema dezerto. Tiu ĉi preĝejo estis la scenejo de la
sekvanta okazintaĵo.

Je la komenco de la lasta centjaro, la respektinda paroĥestro de
Roerwig sidis en sia studejo en pia meditado. Estis jam noktomezo. La
domo staris sur la rando de la vilaĝo, kaj la moroj de la loĝantoj
estis tiel malmulte miksitaj kun malfido, ke rigliloj kaj seruroj
estis nekonataj inter ili. Ĉiu pordo restis malfermita kaj negardita.

La noktlampo brulis malhele, la premanta silento de la malluma horo
estis nur interrompata de la mallaŭta bruo de la maro, en kies ondoj
la pala luno rebrilis. Subite la pastro aŭdis la pordon de la domo
malfermiĝi kaj virajn paŝojn sur la ŝtuparo. Li atendis vokon al
mortanto por alporti al li la lastan Sanktan Sakramenton kiam du
fremduloj, envolvitaj en blankaj manteloj, rapide eniris en la
ĉambron. Unu el ili alproksimiĝis, kaj ĝentile diris: "Sinjoro, vi
havos la bonecon tuj sekvi nin. Vi devas fari edziĝan ceremonion; la
geedzoj atendas vian alvenon en la preĝejo. Tiu ĉi sumo" daŭrigis
la nekonatulo, vidiganta al la maljunulo monujon plenan je oro
"sufiĉe rekompencos vin por via peno, kaj la maltrankviliĝo,
kaŭzita de nia subita postulo."

La pastro rigardadis kun muta timo la fremdulojn, kiuj havis ion
strangan, preskaŭ teruran en siaj mienoj. La postulo ripetiĝis kun
tono serioza kaj komanda. Retrovinte sin de sia surprizo, la pastro
komencis dolĉe komprenigi, ke lia devo ne permesas al li fari tian
solenan agon, ne konante la geedziĝontaj. Sed nun la alia fremdulo
antaŭenpaŝis kun minaca mieno, kaj diris: "Sinjoro, vi havas vian
elekton: sekvu nin kaj prenu la prezentitan sumon, aŭ rifuzu kaj tiu
ĉi kuglo pasos tra via kapo."

Samtempe li levis sian pistolon al la frunto de la respektindulo kaj
atendis lian respondon.

Tiu ĉi leviĝis, sin vestis, kaj sciigis al siaj vizitantoj, kiuj
ĝis nun estis parolantoj Dane, sed kun alilanda akcento, ke li estas
preta por sekvi ilin.

La misteraj alilanduloj nun silente marŝis tra la vilaĝo, sekvataj
de la pastro.

Estis malluma aŭtuna nokto, la luno jam malsupreniris; sed,
forlasinte la vilaĝon, la maljunulo ekvidis kun teruro kaj miro, ke
la malproksima preĝejo estas lumigita. Liaj akompanantoj, envolvitaj
en siaj blankaj manteloj, rapide marŝis antaŭ li tra la nuda sabla
ebenaĵo.

Alveninte ĉe la preĝejo, ili kovris liajn okulojn, flanka pordo
malfermiĝis kun bone konata brueto, kaj la pastro sentis sin
puŝatan en amason da personoj. Tute ĉirkaŭe li aŭdis murmuron de
voĉoj kaj, proksime al li, paroladon en lingvo nekonata al li, sed
li pensis ke ĝi estas Rusa. Starante senhelpa, okulkovrita, premata
de ĉiuj flankoj, kaj tre konfuza, li sin sentis kaptatan de vira
mano kaj violente tiratan tra la amason. Fine ŝajnis al li kvazaŭ
la homoj malantaŭeniris; oni forprenis la bandaĵon de liaj okuloj,
kaj li sin trovis starantan, kun unu el la fremduloj, antaŭ la
altaro.

Vico da grandaj brulantaj kandeloj en belegaj arĝentaj kandelingoj
ornamis la altaron. La preĝejo mem estis belege iluminita per
sennombraj kandeloj. Se antaŭe dume liaj okuloj estis kovritaj,
la murmurado de la ĉirkaŭa amaso estis pleniginta lian animon
je konsterno, li nun ne malpli miriĝis je la neinterrompita
silento, kiu reĝis en la preĝejo. La flankaĵoj kaj benkoj estis
superplenigitaj, sed la meza trairejo estis tute malplena, kaj en ĝi
li ekvidis nove malfermitan tombon. La ŝtono, kiu estis kovrinta
ĝin, estis apogita kontraŭ benko ĉirkaŭ li, li vidis nur virajn
estaĵojn sed sur unu el la malproksimaj benkoj li kredis distingi
virinan formon. La silento daŭrigis malmultajn minutojn, dum kiuj
nenia movo estis vidata inter la kolektiĝaro.

Fine viro, kies belega vestaĵo distingigis lin de la aliaj, kaj
anoncis lian altan rangon, leviĝis kaj rapide trapaŝis la malplenan
trairejon. Liaj paŝoj resonadis tra la konstruaĵo kaj ĉiuj okuloj
sin turnis sur lin. Li estis de meza kresko, kun larĝaj ŝultroj kaj
fortaj membroj. Lia irado estis komanda, lia vizaĝ-koloro flavabruna,
liaj haroj korv-nigraj, liaj trajtoj severaj, kaj liaj lipoj
kunpremitaj kvazaŭ en kolero. Granda agla nazo plifortigis la
arogantecon de lia mieno, kaj densaj mallumaj brovoj malaltiĝis
super liaj fervoregaj, brulaj okuloj. Li portis verdan veston kun
larĝaj oraj galonoj kaj brilanta stelo. La fianĉino, kiu nun staris
genue apud li, estis riĉege vestita. Ĉielblua vesto, arĝente
ornamita, envolvis ŝiajn delikatajn membrojn kaj falis en larĝaj
faldoj sur ŝian gracian figuron; diademo brileganta je diamantoj
ornamis siajn malhelajn harojn. Ŝiaj trajtoj estis belegaj, kvankam
malespero nun montriĝis en ili; ŝiaj vangoj estis palaj kiel tiuj
de malvivulo, ŝiaj okuloj malsekaj je ploroj kaj ŝiaj senpovaj
brakoj pendis senmove apud ŝia preskaŭ senviva korpo.

Genue antaŭ la altaro la figuro de morto, ŝajnis ke teruro estis
rigidiginta ne sole ŝiajn vivemajn povojn sed ankaŭ ŝian konscion.

La pastro nun ekvidis proksime al li maljunan malbelulinon, en
multekolora vesto, kun sang-ruĝa turbano sur ŝia kapo, kiu
rigardadis la genufleksantan fianĉinon kun esprimo de Furio. Li
ankaŭ ekvidis malantaŭ la fianĉo viron de grandega kresko kaj
malluma vido, kies okuloj estis senmove fiksitaj tere. Terurigite la
pastro staris muta dum kelke da tempo ĝis elvokanta rigardo de la
fianĉo memorigis al li la ceremonion, kiun li devis fari.

Sed la necerteco ĉu la geedziĝontoj komprenas lian lingvon estis
por li nova fonto de maltrankvileco. Tamen li kuraĝis demandi la
nomojn de la gefianĉoj. "Neandro kaj Feodora" estis la respondo
farita en malĝentila voĉo.

La pastro nun komencis legi la preĝojn kun tremanta voĉo. Ofte li
eraris kaj haltis por ripeti la vortojn, sed nek la fianĉo nek la
fianĉino ŝajnis rimarki lian konfuzon, kaj tio ĉi plicertigis al
li ke ili nekomprenas lian lingvon. Adresinte la demandon: "Neandro
ĉu vi volas havi tiun ĉi virinon por via edzino," li dubis ĉu li
ricevus ian respondon, sed je lia miro, la fianĉo respondis jese,
kun laŭta, preskaŭ kria voĉo, kiu resonadis tra la preĝejo, dume
profundaj ĝemoj de la tuta aŭditorio akompaniis la teruran "Jes!"
kaj tremeto, kiel la rebrilo de malproksima fulmo pasis super la
vizaĝo de Feodora. Tiam la pastro turnis sin al ŝi kaj diris pli
laŭte por veki ŝin el ŝia svenadego: "Feodora, ĉu vi volas havi
tiun ĉi viron por via edzo?" La senviva formo antaŭ li ŝajnis
reviviĝi ĉe tiu ĉi demando, ŝiaj lipoj tremadis, ekbrilo de fajro
radiis en ŝiaj okuloj, ŝia brusto leviĝis kaj malleviĝis, ploroj
mallumigis la brilon de ŝiaj okuloj, kaj la "Jes" elvenis kiel krio
de dolorego de mortanto, kaj ŝajnis trovi eĥon en la sonoj de
ĉagrenego, kiuj ekvenis de la ĉirkaŭa amaso. La edzino falis en la
brakojn de la abomeninda maljunulino.

Kelkaj minutoj pasiĝis en terura silento, la pala preskaŭ senviva
virino denove genufleksis kvazaŭ en profunda svenado, kaj la
ceremonio estis finita. Nun la edzo leviĝis kaj kondukis sian
edzinon al ŝia antaŭa sidejo, sekvata de la grandegulo kaj la
malbelulino. Tiam la du fremduloj reaperis kaj, kovrinte la okulojn
de la pastro, puŝis lin perforte ekster la pordon, kiun ili riglilis
interne. Dum kelkaj minutoj li penis kolekti sin, kaj estis necerta
ĉu la terura sceno kun siaj rimarkindaj cirkonstancoj ne estis
sonĝo. Sed, forŝirinte de siaj okuloj la bandaĵon, li vidis antaŭ
li la lumigitan preĝejon, li aŭdis la murmuron de la amaso kaj li
estis devigata kredi je ĝia realeco.

Por vidi la finiĝon, li sin kaŝis en angulo de la konstruaĵo kaj,
aŭskultante li aŭdis la voĉojn plilaŭtiĝi, fervora malpaco
fariĝis, li kredis rekoni la voĉon de la edzo, komandantan
silenton.

Sekvis longa paŭzo.

Subite, pafo eksonis. Krio de virina voĉo aŭdiĝis.

Denove paŭzo, poste sonadis la batoj de laboriloj, kiuj daŭrigis
preskaŭ kvaronon da horo.

Tiam la kandeloj estingiĝis, la murmuro rekomencis, la pordo
malfermiĝis kaj aro da personoj ekkuris el la preĝejo kaj rapidis
al la maro.

La maljuna pastro eliris el sia kaŝejo kaj rapidis returnen en la
vilaĝon, kie li vekis la najbarojn kaj amikojn, por rakonti al ili
sian nekredeblan kaj mirindan aventuron. Sed ĉio, kio ĝis nun estis
okazinta inter tiuj ĉi simplaj homoj, estis estinta tiel kvieta kaj
ordinara, ke alia teruro atakis ilin. Ili kredis, ke ia malfeliĉa
akcidento estis detruinta la spiriton de ilia amata estro. Tiu ĉi
havis grandan malfacilecon venigi kelkajn el ili al la preĝejo,
armitajn de hakiloj kaj fosiloj.

Mateniĝis, kaj kiam la bona pastro kune kun siaj kunuloj supreniris
la monteton, ili ekvidis militan ŝipegon apud la marbordo, kun veloj
streĉitaj, forveturantan al la nordo.

Je tia mirinda vidaĵo en tiu ĉi malproksima regiono la vilaĝanoj
jam ŝanceliĝis forĵeti rakonton de la pastro kiel neverŝajna, kaj
ili inkliniĝis ankoraŭ pli kredi ĝin, vidante ke la pordo de la
preĝejo estis malfermita perforte. Plenaj je atendoj ili eniris kaj
la pastro montris al ili la tombon malfermita en la nokto. Estis
facile vidi, ke la ŝtono estis levita kaj remetita. Ili faris uzon
de siaj iloj, kaj baldaŭ nova, riĉe ornamita ĉerko aperis. La
maljunulo malsupreniris en la tombon kun malpacienco de junulo. Aliaj
lin sekvis, kaj ili kune forlevis la kovrilon. Tiam la pastro trovis
siajn antaŭsentojn certigitajn. En la ĉerko kuŝis la mortigita
edzino, kuglo estis penetrinta ŝian bruston ĝis la koro. La belega
diademo, kiun ŝi estis portinta, estis malaperinta, sed la freneza
esprimo de ĉagreno estis forlasinta ŝian vizaĝon kaj ĉiela
trankvileco kuŝis sur ŝiaj trajtoj.

La maljunulo sin ĵetis genuen apud la ĉerko, kaj ploregis kaj
preĝis laŭtavoĉe por la animo de la mortigitino, dume liaj
akompanantoj staradis mutaj kaj terurigitaj.

Li sin kredis devigita sciigi la okazintaĵon al sia estro la
Episkopo de Zelando, kaj, ĝis la alveno de ia ordono, li ĵurigis
ĉiujn siajn amikojn gardi la sekreton. Baldaŭ persono de altega
rango alvenis el la ĉefurbo, demandis pri ĉiuj cirkonstancoj,
vizitis la tombon, laŭdis la observitan silenton kaj diris, ke la
tuta okazo devas por ĉiam restadi sekreto.

Samtempe li minacis per severa puno ĉiun, kiu kuraĝus paroli pri
ĝi.

Post la morto de la paroĥestro, oni trovis en la paroĥa
registro-libro skribon, rakontantan tiun ĉi aferon. Kelkaj kredas,
ke ĝi havas ian sekretan kunigon kun la violentaj politikaj
ŝanĝoj, kiuj havis lokon en Rusujo post la morto de Katerino kaj
Petro I., sed estas malfacile, se ne neeble, solvi la profundan
enigmon de tiu mistera edziĝo.



_Pakaĵo por Avo!_--Nun, do! ekkriis knabineto, dum ŝi serĉis
tirkeston:

"Avo ja iris en ĉielon sen liaj okulvitroj! Kion li faros?"

Iom poste, kiam oni supozis, ke alia parenco en la domo estis morte
malsana, ŝi kuris al lia litflanko kun la avaj okulvitroj en ŝia
mano, kaj diris:

"Vi estas mortonta?"

"Oni diris al mi tion."

"Ironta al ĉielo?"

"Mi ĝin ja esperas!"

"Nu, jen la okulvitroj de avo, volu preni ilin al li!"

(J.T.).



_La Vilaĝanino kaj ŝia Laktokruĉo._--Vilaĝanino portante sur
ŝia kapo kruĉon da lakto, piediris vigle, kaj samtempe pripensadis:
"La mono, kiun mi ricevos por tiu ĉi lakto ebligos min pligrandigi
mian kvanton da ovoj ĝis mi havos tri centojn. La ovoj produktos
almenaŭ ducent kvindek kokidojn. Tiuj kokidoj estos taŭgaj por
vendejo ĵus kiam la kortbirdaro estos ĉiam kosta; tiel ke mi nepre
havos sufiĉe da mono por aĉeti novan robon. Vestita je tiu robo, mi
iros al la foiro, kien ĉiuj junuloj penados por min akompani; sed,
ne! mi rifuzos ĉiun el ili per kapŝanceligo." Kontentega je tia
ideo, la fraŭlino ne povis deteni sin, kaj, nekonscie, movis sian
kapon, laŭ la penso, kiu ŝin posedis, kiam subite falis la kruĉo
da lakto, kaj ŝia tuta fantazia feliĉo tuj malaperis.

"Ne kalkulu viajn kokidojn antaŭ ol ili elŝeliros."

(6266).



A FIRST LESSON IN ESPERANTO.[*]

UNU.A LECION.O PRI ESPERANT.O.

Compiled by Rev. R. A. Davis.


A (ah as in half)--A, adjective; AS, present tense; ANTA, pres. part.
act.; ATA, pres. part. pass.

E (ei as in eight)--E, adverb.

I (ee as in three)--I, infinitive; IS, past tense; INTA, past part.
act.; ITA, past part. pass.

O (o as in No.)--O, noun; OS, future tense; ONTA, fut. part. act.;
OTA, fut. part. pass.

U (wo as in two)--U, imperative; US, conditional.

AJ, i in five; AŬ, ou in out; OJ, oy in boy; C = ts; Ĉ = ch
(_ch_ur_ch_); G = g in go; Ĝ, g in _G_eor_g_e; J, y in yes = plural;
Ĵ, s in plea_s_ure; N, accusative or direct object, motion towards,
direction, time, dates, duration, price, weight, measure; Ŝ, sh in
cash; KN, KV, "I think_no one should drink_vinegar."

All vowels are rather long. The tonic accent marked ′ is in the last
syllable but one.

I think someone is knocking--ringing.

Mi pens.as ke oni frap.as--sonor.as.

Go and see who is there. Who is knocking?

Ir.u kaj vid.u kiu est.as tie. Kiu frap.as?

Who is there? It is Mr. A.

Kiu est.as tie? Ĝi est.as Sinjor.o A.

Come in.

En.ir.u.

Good day, Sir.

Bon.a.n tag.o.n, Sro (Sinjor.o).

How do you do?

Kiel vi san.as?

Very well, Sir, thank you.

Tre bon.e, Sinjor.o, mi dank.as vi.n.

Please close--lock--the door.

Vol.u ferm.i--ŝlos.i--la pord.o.n.

Take a seat, please. Do you know me?

Sid.iĝ.u, mi pet.as. Ĉu vi mi.n kon.as?

I have not the honour of knowing you.

Mi ne hav.as la honor.o.n vi.n kon.i.

I am a stranger to you, but I am a friend of Mr. B.

Mi est.as ne.kon.ata al vi, sed mi est.as amik.o de Sinjor.o Bo.

     * * *

I have something to say to you.

Mi hav.as io.n por dir.i al vi.

What do you want? What do you wish?

Kio.n vi bezon.as? Kion vi vol.as?

I want to speak to you.

Mi bezon.as parol.i kun vi.

Can I be of any use to you?

Ĉu mi pov.as est.i util.a al vi?

Forgive me, but I have received a letter which I cannot understand.

Pardon.u al mi, sed mi ricev.is leter.o.n kiun mi ne pov.as kompren.i.

Can you understand it?

Ĉu vi pov.as kompren.i ĝin?

Show me the letter, perhaps I can (shall be able to) help you.

Montr.u al mi la leter.o.n, ebl.e mi pov.os help.i vi.n.

It is a letter from one of my friends, but he has written it in
some strange language.

Ĝi est.as leter.o de unu el mi.a.j amik.o.j, sed li ĝin skrib.is en
ia strang.a lingv.o.

Yes, he has written to you in Esperanto.

Jes, li skrib.is al vi en Esperant.o.

Esperanto! What is that? I have never heard of it.

Esperant.o! Kio est.as tio? Mi nen.iam aŭd.is pri tio.

It is the new international language.

Ĝi est.as la nov.a internaci.a lingv.o.

But who speaks Esperanto?

Sed kiu parol.as Esperant.o.n?

People-of-every-land, and they find the propagation of Esperanto
exceedingly (_.eg._) pleasurable.

Ĉiu.land.an.o.j, kaj ili trov.as plezur.eg.a la propagand.o de
Esperant.o.

Esperanto is the international language. By means of this language
one can be understood by the whole world. You ought to learn it.

Esperant.o est.as la internaci.a lingv.o. Per tiu.ĉi lingv.o oni
pov.as est.i kompren.at.a de la tut.a mond.o. Vi dev.as ĝi.n lern.i.

Thank you. Now, kindly tell me what my friend wishes to say in his
letter.

Mi dank.as vi.n. Nun, vol.u rakont.i al mi tio.n, kio.n mi.a
amik.o vol.as dir.i en si.a leter.o.

     * * *

Now, let us continue our conversation about Esperanto--the most
useful language.

Nun, ni daŭr.ig.u ni.a.n inter.parol.ad.o.n pri Esperant.o--la
util.eg.a lingv.o.

Is an international language possible?

Ĉu internaci.a lingv.o est.as ebl.a?

Yes, and Esperanto is a very interesting language. You can make use
of it whenever you need to write to persons living in foreign lands
who possibly do not know your language, and whose native language
you do not know.

Jes, kaj Esperant.o est.as tre interes.a lingv.o. Vi pov.as
util.ig.i ĝi.n kiam ajn vi bezon.as skrib.i al person.o.j
loĝ.ant.a.j en fremd.a.j land.o.j, kiu.j ebl.e ne sci.as vi.a.n
lingv.o.n, kaj kies naci.a.n lingv.o.n vi ne sci.as.

Wonderful! But how is it possible to do that? Suppose that the
person addressed not only does not know the language, but, like me,
has not even heard of it?

Mirind.e! Sed kiel est.as ebl.e ti.o.n far.i? Supoz.u ke la
adres.it.o ne nur ne sci.as la lingv.o.n, sed, kiel mi, eĉ ne
aŭd.is pri ĝi?

You have only to send with your letter a small leaflet called
"Little Vocabulary," and the person addressed will be able to
understand your letter.

Vi dev.as nur send.i kun.e kun vi.a leter.o mal.grand.a.n
foli.et.o.n nom.at.a.n "Vort.ar.et.o," kaj la adres.it.o pov.os
kompren.i vi.a.n leter.o.n.

Is it possible?

Ĉu ĝi est.as ebl.a?

I assure you it is so.

Mi vi.n cert.ig.as, ke est.as tiel.

Well, what is truly your opinion about it? What do you say
about it?

Nu, kio est.as ver.e vi.a opini.o pri ĝi? Kio.n vi dir.as pri
ĝi?

I certainly think that it is a practical language for
international correspondence, and that it is the only practical
solution to enable everyone whatsoever to correspond with people
living in other countries. I am convinced that it will be(come) a
great gain (boon) for the world if it receives the attention which
it deserves.

Mi cert.e opini.as, ke ĝi est.as praktik.a lingv.o por
inter.naci.a korespond.ad.o, kaj ke ĝi est.as la sol.a praktik.a
solv.o por ebl.ig.i ĉiu.n ajn korespond.i kun ali.land.ul.oj. Mi
est.as konvink.it.a ke ĝi (far.iĝ.os) est.os grand.a gajn.o por la
mond.o se ĝi ricev.os la atent.o.n, kiu.n ĝi merit.as.

Bravo! I think that that is a magnificent idea. But I fear
that few Englishmen will use it.

Brave! Mi pensas, ke ĝi estas bonega ideo. Sed mi timas, ke
malmultaj Angloj uzos ĝin.

Well, I have received a foreign publication, and it
contained a leaflet. What do you think it was? It was "A Directory
of Tradespeople accepting the use of Esperanto"! If the foreign
tradespeople are accepting the use of Esperanto, English
tradespeople must accept it too.

Nu! mi ricevis fremdan eldonaĵon, kaj ĝi enhavis folieton.
Kion vi pensas ke ĝi estis? Ĝi estis:--"Adresaro de la
Komercistoj akceptantaj la uzadon de Esperanto." Se la fremdaj
komercistoj akceptas la uzadon de Esperanto la Anglaj komercistoj
devos akcepti ĝin ankaŭ.

Well, I, at least, will begin to learn. I believe that
perhaps the use of Esperanto will help me in my business. How can I
begin to learn Esperanto?

Nu, mi, almenaŭ, komencos lerni. Mi kredas, ke eble la uzado de
Esperanto helpos min en mia komerco. Kiel mi povos komenci lerni
Esperanton?

I have some books for learning, and I will lend them you.[1]

Mi havas lernolibrojn kaj mi prunte donos ilin al vi.

I thank you, but, pardon me, could you teach me?

Mi dankas vin, sed, pardonu min, ĉu vi povus instrui
min?

Yes, certainly, with pleasure.

Jes, certe, kun plezuro.

You are very kind. When will you come?

Vi estas tre ĝentila. Kiam vi alvenos?

What is the date to-day? I will come in a few
days--next Saturday.

Kian daton ni havas hodiaŭ? Mi venos post malmultaj tagoj, la
Sabaton plej proksiman.

I will visit you any time that is agreeable to you.

Mi vizitos vin tiam kiam estos agrable al vi.

Come as often as possible--every day if you like.

Venu kiel eble plej ofte, ĉiutage, se vi volos.

I will do that willingly.

Tre volonte mi faros tion.

I think I will come to you to-morrow, and from now I will
visit you daily.

Mi pensas ke mi venos morgaŭ, kaj de nun mi vizitos vin
ĉiutage.

At what hour will you come to my house?

Je kioma horo vi venos al mia domo?

I will come at 10.25.

Mi venos je la dek-dudek-kvin.

We can begin to-day. I can give you the first lesson now; do
you consent to that?

Ni povas komenci hodiaŭ. Mi povas doni al vi la unuan lecionon
nun; ĉu vi konsentas al tio?

Yes, certainly, with pleasure. I consent heartily.

Jes, certe, kun plezuro; tutkore mi konsentas.

Here are the books. Have you a grammar?

Jen estas la libroj. Ĉu vi havas gramatikon?

Yes, here it is; but I cannot find the dictionary.

Jes, jen ĝi estas; sed mi ne povas trovi la vortaron.

I cannot find it anywhere in the room.

Mi ne povas trovi ĝin ie en la ĉambro.

Have you put it anywhere?

Ĉu vi metis ĝin ien?

I cannot remember.

Mi ne povas memori.

Where are your other books?

Kie estas viaj aliaj libroj?

They lie on the table in the dining-room.

Ili kuŝas sur la tablo en la manĝoĉambro.

I have neither pencil nor pen.

Mi havas nek krajonon nek plumon.

If you have a pen or pencil, kindly lend it me.

Se vi havas plumon aŭ krajonon, volu aminde prunte doni ĝin al
mi.

Have you a better pen than this, for I cannot write with
it?

Ĉu vi havas pli bonan plumon ol tiu ĉi, ĉar mi ne povas
skribi per ĝi?

Where are your pencils or pens?

Kie estas viaj krajonoj aŭ plumoj?

They are in that box by the inkstand.

Ili estas en tiu skatolo apud la inkujo.

There are not many pens in the pen box.

Ne estas multaj (multe da) plumoj en la plumujo.

I want a penholder. Are you writing?

Mi bezonas plumingon. Ĉu vi skribas?

I cannot understand your writing.

Mi ne povas kompreni vian skribaĵon.

[2] Always write legibly!

Ĉiam skribu legeble!

How do you pronounce this word?

Kiel vi elparolas tiun ĉi vorton?

What is the meaning of this word?

Kio estas la signifo de tiu ĉi vorto?

Do you understand this lesson?

Ĉu vi komprenas tiun ĉi lecionon?

Yes, I understand it well.

Jes, mi komprenas ĝin bone.

Can you not understand me?

Ĉu vi ne povas kompreni min?

Yes, Sir, I understand you.

Jes, Sro, mi komprenas vin.

Why don't you answer? Why are you silent?

Kial vi ne respondas? Kial vi silentas?

I cannot do my exercise correctly. I cannot do my exercises,
for I have no dictionary.

Mi ne povas korekte fari mian ekzercon. Mi ne povas fari miajn
ekzercojn, ĉar mi ne havas vortaron.

I will see about the dictionary, and perhaps I will send it
to you to-morrow.

Mi zorgos pri la vortaro, kaj eble mi sendos ĝin al vi
morgaŭ.

What would you do if you were I? What do you advise me
to do?

Kion vi farus se vi estus mi? Kion vi konsilas al mi
fari?

I advise you to learn these easy exercises in this book by
heart.

Mi konsilas vin lerni parkere tiujn ĉi facilajn ekzercojn en
tiu ĉi lernolibro.

You will soon be able without trouble to read and speak
Esperanto. You must remember these rules.

Vi baldaŭ povos senpene legi kaj paroli Esperanton. Vi devas
memori tiujn ĉi regulojn.

I shall never forget them.

Mi neniam forgesos ilin.

When you believe your acquisition of Esperanto is sufficient
to begin corresponding, you can have your name entered amongst the
Esperantists whose names appear in the Adresaro.

Kiam vi kredos, ke via akiro de Esperanto estas sufiĉa por
komenci korespondadon, vi povos enskribigi vian nomon inter la
Esperantistoj, kies nomoj aperas en la Adresaro.

Do you want anything?

Ĉu vi bezonas ion?

I want the books which you have lent me.

Mi bezonas la librojn kiujn vi prunte donis al mi.

Here are the books.

Jen estas la libroj.

I will read each one carefully before I return it to you. I shall
read that book to-morrow morning. I shall read for two hours every
day. If I read this book at the rate of two pages an hour, I shall
finish it in three weeks or a month.

Mi legos ĉiun zorge antaŭ ol mi redonos ĝin al vi. Mi legos tiun
libron morgaŭ. Mi legos du horojn ĉiutage. Se mi legos po du
paĝoj en ĉiu horo, mi finos ĝin en tri semajnoj aŭ unu monato.

Whose book is this?

Kies libro tiu ĉi estas?

This book belongs to my wife.

Tiu ĉi libro apartenas al mia edzino.

I have found the dictionary.

Mi trovis la vortaron.

Where was it?

Kie ĝi estis?

I found it in my box.

Mi trovis ĝin en mia skatolo.

I shall buy these books. I shall read every Esperanto book that I
get. The more I hear of Esperanto the more I like it.

Mi aĉetos tiujn ĉi librojn. Mi legos ĉiun Esperantan libron kiun
mi ricevos. Ju pli mi aŭdas pri Esperanto, des pli mi ŝatas ĝin.

[3] Always employ Esperanto when you write to me.

Ĉiam uzu Esperanton, kiam vi skribos al mi.

Your idea is very good. I will write as often as possible, as soon
as possible; in a few days.

Via ideo estas tre bona. Mi skribos al vi kiel eble plej ofte ...
kiel eble plej frue ... post malmultaj tagoj.

I heartily thank you. I do not know how to thank you for your great
kindness.

Mi dankas vin korege. Mi ne scias kiel danki vin pro via granda
afableco.

I am very glad that I have been able to be of use to you. I think
you will progress very well--at least, I will help you in every
way.

Mi estas tre kontenta ke mi povis esti utila al vi. Mi kredas ke vi
progresos tre bone, almenaŭ mi helpos vin ĉiel.

Thank you once more.

Mi dankas vin ankoraŭ unu fojon.

Au revoir.

Ĝis la Revido!

Good-bye.

Adiaŭ!

     * * *

In addition to the rules mentioned at the beginning of this Lesson,
the Grammar of Esperanto is further simplified by the following
devices.

The Definite article is invariably LA; the Indefinite article does
not exist.

About thirty affixes are employed to modify the meanings of
root-words, thus minimising the amount of brain work required to
acquire a long vocabulary.

Prefixes.--

MAL--indicates all Opposites. Amiko, friend. Malamiko, enemy. Varma,
warm. Malvarma, cool.

RE--indicates the repetition of an action. Fari, to do. Refari,
to do again.

FOR--denotes motion away from. Rajdi, to ride. Forrajdi, to ride away.

Suffixes.--

--AR indicates collection of. Arbo, tree. Arbaro, forest.

--AN ... inhabitant of. Angla, English. Anglano, Englishman.

--IN is the Feminine suffix. Viro, man. Virino, woman. Patro, father.
  Patrino, mother.

--IST .. Occupation. Boto, boot. Botisto, bootmaker.

--IL ... instrument. Kudri, to sew. Kudrilo, needle.

--EG augmentative. Pordego, a big door.

--ET diminutive. Pordeto, a little door.

Students will do well to remember that Double letters only occur
when two roots, the one ending and the other beginning, with the
same letter, are joined. Hom-mano, a human hand. Re-en-iri, to go
in again.

ESTI, to be, is the only Auxiliary verb. I have seen, Mi estas
vidinta. He has been seen, Li estas vidita.

All shades of meaning can be expressed in Esperanto.

Questions are introduced by the word Ĉu, and the order is not
inverted. Ĉu mi vidas, Do I see.

Prepositions govern the Nominative case, unless motion towards be
indicated, when Accusative termination is used. Promeni en la
ĝardeno(n). To walk in(to) the garden.

THERE ARE NO EXCEPTIONS TO ANY OF THE RULES IN ESPERANTO.


FOOTNOTES:

[1] _Complete Text Book_, 1/8; Thirty-Six Exercises and Keys, 1/3;
The Esperantist, Monthly, 3/- per annum (all post free), from the
Librarian, Esperanto Club, 41, Outer Temple, W.C.

[2] Editor's Request.

[3] Editor's Request.



OUR PROGRESS; OR, SIGNS OF THE TIMES.


The Head Teacher of one of the London County Council Schools has been
taking his elder boys through a _con amore_ course of Esperanto.
This course is much appreciated. Happy boys of this New Age to be
able to learn the Most Modern of Languages by means of exercises
taken from the fascinating tales in this Gazette, instead of from
such old-style phrases as: "The remembrance of your assiduity has
rewarded me"; or, "The libraries of this town are very small."

     * * *

Mentioning _Libraries_ reminds us that the copy of _The
Complete Text-Book_, supplied to a London Free Library by one of
our enthusiastic supporters, has already been so much in demand, and
has consequently become worn out, that another copy has been applied
for.

     * * *

Esperanto has now been adopted by the Yōst School of Shorthand and
Typewriting in Liverpool.

     * * *

In illustration of the commercial utility of Esperanto, our readers
will be interested to learn that a Huddersfield hardware firm has
sent a secretary to London to acquire the language, owing to the
large number of communications received from abroad in this idiom.

     * * *

We have received a letter from John Harrison, Esq., 114, Plymouth
Place, Leamington. He is desirous of starting an Esperantists'
Society in that town. He adds: "It is wonderful what a brotherly
feeling exists among Esperantists. I regularly hear from 'Via fidela
Bohema amiko'; from a Spaniard who 'Sincere premas vian manon'; from
a Russian who 'Sendas saluton al malproksima Anglujo.' A Dutchman
kindly translated one of his national songs into Esperanto for me,
and a Buda Pesth friend sent me an illustrated paper containing an
Esperanto page. From other countries I have had most friendly and
interesting communications."

Esperantists having friends in Leamington should make Mr. Harrison's
wish known.

     * * *

A valuable article on Esperanto has appeared in the _Warrington
Observer_. The author, H. Powell Hughes, Esq., of 3, Fairfield
Road, Stockton Heath, will gladly send a copy on receipt of postage.
We hope that many more Esperantists will use this means of
propaganda. Another article, perpetrated by the present writer, has
recently appeared in the _St. James' Review_.

     * * *

The spirited correspondence which has occupied considerable space in
the last four numbers of the _Cyclist Touring Club Gazette_
continues with increased "ferocity" in the July number. A long letter
in Esperanto itself appears there, and we Britishers are much
indebted to M. Bourlet for his able contribution. The nescient
opponents who have taken up the hostile pen probably belong to the
ranks of those who, some time ago, equally opposed the introduction
of an important cycling innovation. But their literary dust will no
more hinder the ultimate triumph of Esperanto than it did the rapid
progress of the Free-wheel among cyclist enthusiasts.

     * * *

A prominent New York journal has prevailed on Dr. Zamenhof to
contribute an article on his life's work. We have translated this
most able treatise into English for Dr. Zamenhof, and expect it will
arouse considerable interest in the States, when published.

     * * *

J. F. H. Woodward, Esq., writes to say that he is re-opening his
Esperanto Class at 4, St. Swithin's Road, Bournemouth, on the second
Thursday in August, at 8 p.m., and will be glad to hear from any who
desire to join. He will also with pleasure give information to
Esperantists visiting Bournemouth who will call on him.

     * * *

On Saturday, June 25th, a lecture was given in German about Esperanto
to the German Communist Club, Charlotte Street, W. The chair was
taken by Herr Professor Buss. About two hundred persons were present,
and listened for about an hour and a-half with great attention. A
Class has now been arranged, presided over by Esperantist 7778.

     * * *

The publication of the penny _Text-Book_, referred to in No. 9,
has, unfortunately, been postponed for a few weeks, owing to delay in
obtaining the accents.

     * * *

Apology is due to all who have been impatiently awaiting the arrival
of the Adresaro for 1904. Although published in May, the bulk of the
copies are still in the hands of the Russian Censors, who are, no
doubt, most interested in the names of Esperanto's many new adherents!
We trust, however, that their task will soon be satisfactorily
accomplished, so that our daily influx of peppery post cards may
cease. [Adresaro now to hand].

     * * *

Information for this page should be marked "Progreso."



KELKAJ AVENTUROJ DE BAGH,[4] LA TIGRO.

Vera Rakonteto de Teoĝardeno en Asamo.--Originale verkita de Alfred
T. Simper.


Ni jam sciiĝis pri lia proksimeco je la ĝardeno, sed, dum multaj
monatoj, liaj solaj faradoj estis la mortigado kaj manĝado de unu
aŭ du ĝardenaj Kulioj[5].

De unu kompatinda viro nenio estis postlasita krom la kranio, kiu
kuŝis mezvoje.

Sed la vilaĝanoj de tiu ĉi parto malfeliĉe tiel kutimiĝis je tia
okazo, ke oni neniel dezertis la vojon. Kaj la kvar Angloj sur nia
Ĝardeno kontente vivadis kaj trankvile. Ili estis certegaj, ke la
bestoj de Hindujo, kiel ankaŭ la popolo, timiĝus preni la sangon de
siaj mastroj, la blankaj homoj.

Nu, venis sezono kiam la cervoj malmultiĝis, kaj maljuna Bagh, kun
granda penado apenaŭ trovadis sufiĉan manĝaĵon por konservi sian
vivon. Diris li: "Nunatempe estas malbone! Tage la vilaĝanoj
promenadas multanombre, kaj dum la mallumo ne aperas. Ofte ili
enmetas fajron en la longa herbo, kio tre timigas min." Kaj, je la
penso, li ruligis siajn okulojn, nudigis siajn dentojn kaj ekĝemis.
"Iafoje, tuta semajno pasas, kaj mi ne vidas eĉ cervon, kvankam mi
certe ne sopiras je tia malestimaĵo. Sed estas blanka viro kiu,
ĉiutage, forrajdas, kaj ĉiuvespere revenas, preter la vojo. Li kaj
lia ĉevalo fariĝus sufiĉa manĝaĵo dum tuta monato. Kiu timiĝas
je la blanka viro? Ne mi! mi ankoraŭ trinkos lian sangon!" Kaj Bagh
ŝmacis siajn lipojn.

Estas bonekonata fakto ke, post la unua gusto de homa sango, la tigro
tre sopiradas je ĝi dum sia vivcetero. De tiam li nomiĝas
"virmanĝulo" kaj fariĝas pli terura ol ia alia besto.

Tagon, je la krepusko, mi tre surpriziĝis vidi mian kolegon freneze
rajdantan en la ĝardenon. Li alvenis senĉapele, senspire, kaj sia
vizaĝo aperis kvazaŭ li estis vidinta la Diablon. Efektive granda
tigro estis elsaltinta el la ĵunglo.[6] Nature la ĉevaleto pro granda
teruro ekforkuris, sed, feliĉe por li, mia amiko povis konservi
egalpezon sur la selo. Alie, ni ankoraŭ estus senavizaj--kaj tiel
ankaŭ estus la malfeliĉulo!

La sovaĝbesto do ĉasadis lin, sed la ĉevalisto fortege ĵetis sian
kaskon poste en la vizaĵon de la besto. Tio videble faris la
deziritan efekton, ĉar li ne plu sekvadis. Sed la flugulo neniam
haltis antaŭ ol li alvenis ĉe siaj kolegoj. Niaparte, kvankam ĝi
kompreneble estis okazo tro vera, ni ekopiniis la aferon kiel granda
ŝerco, kiel bona ridindaĵo. Sed la nervoj de mia amiko estis
kvazaŭ detruataj, kaj eĉ nun ili estas iom malfortaj.

Proksimatage oni eliris por serĉi la kaskon, sed ĝi ne estis
trovebla.

"Kaj kion opiniis Bagh?" vi demandas.

Tiu sinjoro estis kuŝinta en la fina stato de senpova frenezo.
Pecetoj de la kasko ĉirkaŭis lin. Lia longa vosto batis la
subaĵon. Eĉ la lacertetoj timigis montri sin, sed ili aŭdis
liajn vortojn kaj laŭe tremadis.

"La blankaj viroj ja estas la mastroj de ĉio," diris Bagh, penante
senkulpigi sin. "Se tiu ĉi estis estinta Hindo, mi certiĝas, ke mi
estus kaptinta lin, ĉar la Hindoj rajdas sur malrapidaj ĉevaletoj.
Sed kiu povas ĝiskuri la ĉevalon de la blankulo?"

"Malbenu la blankan homaron!" li blekdiris. "Kial ili venas en tiu
ĉi lando? Mi scias, ke ili ne apartenas al ĝi, ĉar, anstataŭ ol
kunloĝadi familie en vilaĝoj, ĉiu loĝas sole en aparta domo, kun
multe da Hindoj por atenti lin. Denove, ili alvenas kaj foriras
simile al la jarsezonoj, kaj ĝis nun mi ne vidis iajn inojn aŭ
idojn. Sed de kie ili venas, kaj kien ili iras neniu scias! Ne, ili
estas senrajtuloj! Krom ili, kiuj estus mastroj de tiu ĉi lando? Tre
certege, la tigroj!!"

Kelkminute Bagh pripensadis pri tia feliĉa estado. Tiam li daŭris:
"Sed la malbonuloj trairas la kampon sur elefantoj, kaj dissemas
morton per tondro kaj fulmo. Kion! Ĉu ili estos permesataj,
senrefrape, malsanktigi niajn proprajn loĝejojn? Ha! Mi havas ideon!
Mi eĉ vizitos la hejmon de blankulo, kaj venĝos iliajn insultojn.
Feliĉe la tuta lando ankoraŭ estas nia proprejo ĉiu nokto, kiam ni
povas iradi, maltime, kien ajn ni deziras."

Tiel okazis ke, la proksima noktomezo, mi miregis trovi min tute
veka--tre neordinara okazo je mi.

Subite mi sciiĝis pri laŭta nazspirado ekster la maldikaj muroj. La
bruo movadis de pordo al fenestro, de fenestro al pordo, tute
ĉirkaŭ la domo. Kelkafoje profunda bleketo sonoris--nur klarigo de
la gorĝo, mi supozas. Nu, estas unu afero moki onian amikon ĉar li
forkuris de tigro dum la taglumo. Sed, kredu min, estas tute alia
afero esti vekata noktomeze de malsata besto, precipe kiam oni
memoras ke, se ĝi sciis, ke puŝado de sia frunto aŭ unu bato de
sia piedo kontraŭ la fenestro donus al si la deziritan manĝaĵon!
Sed la tigro ne atakis la malfortan konstruaĵon kaj mi hodiaŭ povas
skribi tiujn ĉi vortojn. Tamen ŝajnis al mi multaj horoj antaŭ ol
li foriris.

Post kelkaj tagoj la blankaj viroj venis kun pafiloj kaj elefantoj
kaj multe da Hindaj servantoj. Kia glora vidaĵo estis vidi ok
grandegajn elefantojn majeste promenantajn tra la longa herbo.

Sed Bagh sukcese kaŝadis sin kaj ne plu estis vidita. Li jam estis
forlasinta la ĉirkaŭaĵon, neniam (espereble) por reveni.

FOOTNOTES:

[4] Bagh, la Hinda vorto por Tigro.

[5] Hindaj laboristoj.

[6] La dika kreskaĵaro.



NESENTIMENTALA AMKANTO AL EDZINO; AŬ PROFITEMA AMO.

Originale verkita de Clarence Bicknell.


  Mi amas vin tagiĝe,
  Ĉar vi, senkorenue,
  Min lasas redormantan
  Dum vi leviĝas frue.
  La domon vi balaas,
  La fajron vi bruligas,
  Kaj por la matenmanĝo
  La kafon vi pretigas.

  Mi amas vin matene,
  Vi iras al vendejo
  Aĉeti necesaĵojn
  Por mi kaj kuirejo;
  Kaj poste vian devon
  Mastrinan bone faras,
  Ĉar mian tagmezmanĝon
  Per zorgo vi preparas.

  Mi amas posttagmeze,
  Ĉar, apud la stebilo
  Vi sidas kun kotono
  Kun pingloj kaj kudrilo.
  Vi flikas la tolaĵon
  La jakojn, la kalsonojn,
  Vi gladas la ĉemizojn
  Aŭ metas la butonojn.

  Kaj post la taglaboro
  Mi amas vin vespere
  Ĉar tiam, laca, sata,
  Mi _ĉiujn_ amas vere.
  Kaj en seĝeg' sidante
  Mi legas La Gazeton,
  Aŭ ĝuas mian pipon
  Kaj, eble, dormeteton.

  Sed, pleje, dum la nokto,
  Edzin', mi vin amegas,
  Ĉar (ekceptinte ronkon)
  Trankvile vi dormegas.
  Kaj tiam vi ne povas
  Min plu riproĉegadi,
  Aŭ kun la najbarinoj
  Senĉese babiladi.


      Vivu la Gazeto!
        Verda diamanto!
      Vivu Zamenhofo!
        Vivu Esperanto!
  Vivu Esperanto, kara lingvo nia!
  Vivu Zamenhofo, Elpensinto ĝia!

(4686).



KARULINETO!

Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).


  Ruĝaj pafarkoj viaj du lipoj
    Pafas senĉese, ho! belulino,
  Helajn sagetojn,
  Dolĉajn ridetojn,
  Je mia koro, jun' kaptantino.

  Lagoj profundaj viaj okuloj:
    Belaj feinoj tie kuŝantaj
  Ĉiam gajemaj
  Ĉiam amemaj,
  Kaptas la pensojn de koroj amantaj.

  Retoj de haroj sunokaptantaj,
    En kies maŝoj nun impleksiĝas
  Grand' radiaro:
  Ho! kiel aro,
  Aro de koroj ankaŭ kaptiĝas.

  Kiel potencaj manoj senpovaj,
    Kara kvarjara infanineto,
  Vere infano
  Estas la amo,
  Vivu, grandiĝu, dolĉ' Karulineto!



LU MI' KARA LU.

Por la melodio de la fama Amerika "Coon" Kanto, de Harry Dacre.

Tradukita de C. W. T. Reeve.


  Lulu ĉu vi venos kune kun ĉe mi,
      Lulu mi' kara Lulilu?
  Mi havas belan kanton, kiun eble vi,
      Kantos en la ĥoro, Lulilu.
  Mi ludos la gitaron se vi kantos kun,
  Ĉar vi' voĉo ŝajnas tiel dolĉa nun.
  Venu sub la luno; Venu nun kun mi.
  Respondu nun al mi. Respondu nun al mi.

  _Ĥoro_:--
    Mi pensas pri neniu krom vi Lulu.
    Mi' kara Lu, Mi' bela Lu
    Matene post dormante,
    Mi vekiĝas ploregante,
    La kaŭzo estas Lu,
    La tutsola kaŭzo estas Lu, Lu, Lu.

  Kial Lulu koleriĝas nun je mi,
      Lu, Lu, ĉiame kara Lu?
  Ĉu vi povas trovi bonan pli ol mi?
      Diru nur la veron Lulilu!
  Ofte ĵaluzulo forte batas sin,
  Ĉar la nigrulinoj multe amas min.
  Tamen en la mond' neniun amas mi
  Escepte Lu, Jes--Ŝi--
  Escepte Lu, Jes--Ŝi--

  _Ĥoro:_--Mi pensas, k.t.p.



DIVERSAJ AVIZOJ.


Ni ricevis Bulgaran tradukon de Esperanta Lernolibro (de M. Cart),
verkita de Sro. Atanosof. Ni esperas ke ĝi, kune kun la Unufoliego
anoncita en nia lasta numero, multe helpos la disvastiĝon de la kara
lingvo (kosto 5d.).

La Esperanta Germana Vortaro ankaŭ alvenis, kaj oni devas gratuli
Sron. Jurgensen pri la bonegeco kaj grandeco de lia verko. Ĝi
enhavas 220 bonepresitajn paĝojn, kaj kostas 2s. afrankite.

     * * *

La _Swiss_, _Aix-les-Bains and Nice Times_ de Junio 19
enhavas daŭrigotan artikolon pri Esperanto kiu kredeble interesos
ĝian kosmopolitan legantaron. La artikolo estas skribita en la Angla
lingvo de Sro. Hector Hodler, Redaktoro de la Juna _Esperantisto_.

     * * *

Kunbatalanto en Victoria, Aŭstralio, skribas: "Kvankam estas nur
antaŭ malmultaj semajnoj, ke mi estas lerninta ke Esperanto estas
vivanta, mi memoris, ke oni al mi sendis antaŭ multaj jaroj, gazeton
Esperantan Hodiaŭ (Junio 6) mi serĉis inter diversaj paperaroj,
presaĵoj, leteroj, k.t.p., kaj trovis jene: _La Esperantisto_,
No. 1, Nurnberg, 1 Septembro, 1889.

"Estas tre interese vidi, ke ĝi presiĝis preskaŭ tute en la nuna
Esperanto."

     * * *

"Estimata Sinjoro,--Mi havas la plezuron anonci al vi, ke
multaj personoj interesas sin pri nia Liona bonfarado. Jam mi posedas
pli ol 630 lotaĵojn, sed nun ni devas disvendi 3,000 biletojn! Kiel
vi scias tre certe, la serioj de 5 biletoj havos almenaŭ unu
gajnantan numeron. Mi plezurege sciigas al vi, ke la Rhona Prefekto,
volante partopreni al nia bonfarado, sendis kune kun afabla letero,
belegan bronzan artfaritaĵon; statuon reprezentantan 'La Ventego.'

Kiel mi tre deziris du oficialajn lotaĵojn, mi faras ankoraŭ
paŝadojn ĉe la Lionan Urbestron; mi atendas lian respondon, kiu tre
certe, estos favora.

Ni devos ankoraŭ sciigi al viaj Gelegantoj, ke antaŭ du tagoj, mi
ricevis mendon de 100 biletoj de Ŝia Moŝto la Reĝino de
Sved-kaj-Norveĝujo, kiu interesiĝas pri tio, kion oni povas fari
por faciligi la vivadon de la malfeliĉaj blinduloj.

Jen kelkaj bonaj novaĵoj, kiuj kuraĝigos la ŝanceliĝantojn aĉeti
biletojn.

Volu akcepti miajn sincerajn salutojn,

E. Zabilon d'Her."

Oni adresu la mendojn de biletoj rekte al Fraŭlino Zabilon d'Her, 33,
rue Sala, Lyon, France.

     * * *

La Berlina Grupo pretigas dum la somero Esperantan Ekspozicion, kiu
estos farata en la aŭtuno, kaj kies celo estas malfermi ĝian
vintran agadon kaj Esperantajn kursojn. Oni esperas, ke la tutmonda
Esperantistaro sendos poŝtkartojn al Prinzenstrasse 95 Berlin S.

     * * *

Ĉe la Essex Hall kunveno de la Londona Klubo, Julio 11, oni decidis
nenion definitivan pri la proponita fondo de Komerca Firmo. Ŝajne la
ĝenerala opinio estis, ke tia entrepreno ne helpus je la Klubaj
aferoj.

La Hon. Sekretario, Sro. H. Bolingbroke Mudie, bedaŭrinde estis
devigita eksiĝi tiun Sekretariecon pro la grandega laboro de la
Redaktado kaj eldonado de lia Gazeto.

Li dankis la Membrojn pro la tre kora aprobesprimo pri liaj penadoj,
kiun oni donis al li, kaj diris ke li esperas, ke tiuj afablaj
Esperantaj amikoj, kiuj korespondadis kun li ĉar li estis la Hon.
Sekretario, daŭrigos siajn interesajn leterojn, sendante ilin al lia
privata adreso, 67, Kensington Gardens Square, W.

Sinjoro Stead proponis, ke la Klubo estu remodelata, por ke ĝi
fariĝu Societo de ĉiuj Britaj Esperantistoj, estrita de delegatoj
de ĉiuj la Britaj Grupoj. Oni aplaŭdis la proponon, kaj eble la
nova Hon. Sekretario baldaŭ povos sendi pluajn avizojn pri la
rezultato de la propono.

     * * *

"Triope" estas la nomo de la plej nova Esperanta libreto. Sinjorino
Fauvart-Bastoul (Vic-Prezidantino de la Diĵona Grupo) tie donas al
ni alian tradukon de "Nokto en Calabre" (The Esperantist, p. 143).

La dua parto estas Humoraĵaro, tradukita de Sro. Louis
Fauvart-Bastoul. Tiam sekvas "Historia aventuro de la Imperia epopeo"
originale verkita de Skadrestro Fauvart-Bastoul.

Tre bone presita en la Franca kaj Esperanta lingvoj, tiu ĉi libro
estas interesa aldono al nia literaturo, kaj ankaŭ estas tre
ŝatinda ekzemplo de Familia-verko.

     * * *

La Septembra numero kredeble enhavos: Rakonton de H. G. Wells,
tradukita (kun la permeso de la aŭtoro) de Dr. Martyn Westcott.
Ankaŭ Originala Esperanta Sistemo de Eterna Kalendaro, elpensita de
Rev. R. A. Davis; belaj poemoj kaj aliaj interesaĵoj tie troviĝos.
Doktoro R. J. Lloyd, D. Litt., M.A., ankaŭ afablege promesis verki
artikolon pri la Esperantaj Fonetikoj.



LA SIMPLANIMULO.

Originale verkita de E.W.


_Por daŭrigi tiujn ĉi skizetojn pri miaj amataj samlandanoj, mi
raportos pri la jena okazo, pri kiu mi skribis iom post kiam mi
ĝin estis vidinta._

Mi vidis belegan pejzaĵon kaj la herbo estis tiel malseka, ke mi
petis al kamparanino ke ŝi pruntu al mi seĝilon kiam mi skizus.
Ŝia edzo alportis maton kaj seĝon, kiujn li metis por mi ekstere de
la plektobarilo de la ĝardeneto. Mi sidiĝis tie kaj skizadis.

Post iom da tempo mi aŭdis piedfrapadon de ĉevalo, kaj poste, la
voĉon de la rajdanto.

"Bonan matenon," li diris al la viro, "ĉu via nomo estas Thomas
Johns?"

"Nu, vere, Via Moŝto, oni min konas per tiu nomo en tiu ĉi loko."

"Ĉu vi estis en la vendejo ĉe Llanfach sabaton?"

"Vere, Via Moŝto, mi ne ofte iras en vendejojn: tie estas ĉiam tro
da trinkaĵo kaj da----"

"Ne penu min trompi, Vi tie estis lastan Sabaton kaj vi partoprenis
en la tumulto ĉe la vendejo."

"Vere, Via Moŝto, neniam mi deziras tumultojn, ĉar mi ĉiam estas
sobra, bonkonduta, junulo."

"Tiom pli bone; via atesto estos tiom pli utila. Tial, senprokrasto
diru al mi akurate ĉion, kion vi aŭdis kaj vidis dum la tumulto."

"Ĉu, Via Moŝto, parolas pri batalo? Mi ĝin ne vidis, mi nenion tie
vidis, ja nenion!"

"Sed vi certe devas esti vidinta ĉion; la loko estas tre malgranda."

"Vere, Via Moŝto, se la loko estas tiel malgranda, kiel mia
ĝardeneto, mi povis ion nek vidi nek aŭdi, ĉar mi ne estis sabaton
ĉe la vendejo."

"Estas senutile peni min trompi. Mi havas certan informon, ke vi
ĉeestis dum la tuta tempo."

"Vere, Via Moŝto, al mi ne konvenas kontraŭdiri Vian Moŝton, kiu
estas tiel scienculo kaj kiu estis edukita ĉe granda Universitato
Angla, kaj vi havas grandajn literojn post via nomo."

"Nu! Diru al mi ĉion, kion vi vidis, kaj memoru, ke vi devos ĝin
ripeti en la juĝejo."

"Vere, eĉ se mi devus ĵuri en la juĝejo de la Ŝafido en la ĉiela
Jerusalemo mi ne povus diri, tion, kion mi neniam vidis, ja neniam!"

"Je kia horo vi venis en la vendejon sabaton?"

"Vere, Via Moŝto, kiam mi tie iras, mi alvenas kutime iom antaŭ la
deka."

"Nu, vi estis tie vidita de la dekunua matene ĝis la kvara. Vi vidis
la tutan aferon!"

"Vere, Via Moŝto, mi ja nenion vidis. Sed, se Via Moŝto bonvolos
skribi sur papero tion, kion mi vidis, mia edzino min helpos ĝin
lerni, kaj en juĝejo mi ĝin diros je mia ĵuro. Unue mi diros, ke
Via Moŝto diris, ke mi ĝin vidis, ĝi do devas esti vera, ĉar Via
Moŝto estas tiel klera sinjoro."

"Mi kredas, mia amiko, ke vi ne estas tiel simplanimulo, kiel vi
ŝajnigas. Sed mi vin citos, kaj vi venos, aŭ vi estos punata."

"Vere, Via Moŝto, mi venos."

La ĉevalo kaj sia rajdanto foriris. Kiam mia skizo finiĝis, mi
leviĝis, kaj la viro revenis al mi dirante: "Mia Fraŭlino, ĉu vi
pensas de mia parolado kun la advokato?"

"Vi ne devas koleriĝi, mi mem estas Galino, kaj mi hontas kiam mi
aŭdas miajn samlandanojn verŝajne mensogi. Kial vi ne rekte kaj
honeste respondis: Jes, Via Moŝto, mi ĉeestis?" mi respondis.

"Jes, vere jes. Sed ĉu vi neniam legis vian Sanktan Biblion? Ĉu vi
ne legis: Ne ĵetu viajn perlojn al porkoj? Tio signifas: Diru neniam
la veron al advokato, ĉar, se vi ĝin faras, li certe ree sin turnos
kaj vin disŝiros. Ankaŭ, se mi honeste al li diris, ke mi estis
tie, mi estus mensoginta, tial ke mi ne tie estis. Mi laboris la
tutan tagon ĉe la landsinjoro F. La viro, kiun la advokato bezonas,
estas Thomas John Johns, kiu loĝas duonmejlon de ĉi tie. Se mi
estis dirinta tion ĉi al li, mi ne estus aginta je mia najbaro tiel,
kiel mi dezirus, ke li faru je mi. Neniu el ni iam ŝatas devi paroli
kun juĝoj kaj advokatoj. Nu! Supozante ke kelkaj amikoj kunvenas en
la vendejo, kaj la biero superfluas iliajn cerbojn tiel, ke ili
malpaciĝas kaj batalas; certe ili povos decidi siajn proprajn
aferojn. Se kelkaj kapoj estos fendataj de bastonoj, tio estas multe
pli bone ol esti fendataj de la paroloj de advokatoj en ilia bela
Angla miksaĵo kaj konfuzo, kiun ili nomas lingvo! Ke la viroj
aranĝu aŭ batalu ĝis la fino, kaj tiel fariĝu pli bonaj amikoj ol
antaŭe. Jen estas mia opinio."

"Sed kion vi faros kiam vi ricevos vian asignon?" mi demandis.

"Mi iros, ja, mi iros; kaj mia edzino akompanos min. Ŝi povos
grimaci ridindege. Ofte, ja ofte, niaj najbaroj kunridos kun ni kiam
ŝi imitos la malsaĝan mienon de la advokato, kiam li aŭdos
Sinjoron F. diri, ke mi estis dum la tuta tago dek du mejlojn de la
vendejo!"

La kamparano laŭtege ridis, kaj mi ne povis min deteni de kunridi
ankaŭ.

Kompreneble mi ripetis la konversacion al neniu, nek tiam nek tie.
Lia konfido je mi, nekonatulino, plaĉis al mi. Mi sciis, ke li
ŝatis min, ĉar nur unufojon li nomis min "Fraŭlino."

Montri multe da ceremonia respekto antaŭe estis la ĝentila Gala
maniero por esprimi la malestimon aŭ antipation.



CORRESPONDENCE NOTES.


Dear Sir,--"_ULO, Greatest seen_," is certainly not right (see page
144); neither is "_AĴO, Work_," entirely correct. The one is a
_person_, and the other a _thing_ denoted by the root, which is,
in the one case, often adjectival, and in the other verbal. The
Text-Book's definition of _ulo_ as "_one remarkable for_" is
somewhat exaggerated. _One possessing the quality of_ would be
better (page 48).

The Text-Book does not give EL, _out of_, among the
prepositions.

I take--AĴO to be adapted from the French--AGE, to which it
corresponds in pronunciation and, to a certain extent, in
meaning.--Kore samideane,

John B. Shipley.

P.S.--Sokta lingvo!!!

The Editor is indeed vexed that such a ridiculous slip should have
remained uncorrected.

He hastens to assure Readers that this is no new rival to Esperanto,
but a delightful speech to be found north of the Tweed (Skota).

     * * *

_Multaj_ and _Multe da_ have given rise to several queries.
They are alternative expressions for the English _Many_. Dr.
Zamenhof apparently disliked the dismal series
of--_ajn--ajn--ojn--ajn_ which frequently occurs if the former
method be employed, and so introduced the adverbial locution _Multe
da_, wherein the _Da_ does not require the Accusative case.

Mi havas multajn bonajn fidelajn amikojn malnovajn is less euphonious
than Mi havas multe da bonaj fidelaj amikoj malnovaj.

     * * *

Dear Sir,--The Text-Book does not explain (except in a
footnote, p. 41) the use of the Gerund after a preposition:
_e.g._, _instead of reading_; _before returning_; etc.

Of course, the Present Participle used adjectivally will not do. We
must bear in mind that the _Infinitive_ is a _noun_, and
that it is used instead of the Gerund or Verbal Noun on the
Continent. (Anstataŭ ol legi: antaŭ ol reveni).--Via vere,

C. G. Stuart-Menteath.

     * * *

Mr. Menteath continues his letter (which is too long to print _in
extenso_) by reminding British Esperantists that the only way to
acquire a knowledge of Esperanto entirely _free from national
idioms_ is to correspond frequently with those ignorant of our
tongue. We wish to thank Mr. Menteath for this useful reminder, and
trust that more foreign friends will make use of our monthly
_Adresareto_, not only by writing to the advertisers, but by
inserting their own names and special subjects.

     * * *

The Passive Voice in Esperanto is most frequently expressed by the
little suffix--IĜ, and brevity is the result. For example: This book
must be read, may be either: Tiu ĉi libro devas esti legata, or Tiu
ĉi libro devas legiĝi.

Hence verbs ending in IĜ are Passive by nature, and such forms as
_legiĝita_ cannot exist; only the Active Participle, _legiĝinta_,
is admissible.

And these Passive verbs naturally cannot have a direct object, and so
are followed by the Nominative case. Mi fariĝas maljuna viro, (lit.)
I am getting to be an old man.

     * * *

Kara Sinjoro,--Kiu estis la unua Anglo kiu lernis
Esperanton?

En la Adresaro Serio, No. 1, datumita 1889 (t.e., Numeroj 1 ĝis
1,000) aperas la nomoj de kvin Liverpulanoj, du Irlandanoj, unu
Londonanino kaj unu Essexano. Sed kiu estis la unua ne aperas. Inter
ili estas Sro. R. Geoghegan, kiu estas la sama persono kiel R. H.
Geoghegan, la tradukanto de la unua Zamenhofa lernolibro. Li do
meritas la titolon "Patro do la Esperantistoj Anglaj." Lia ĝusta
numero estas 264.

Inter la unua milo da Esperantistoj enskribitaj en la Adresaro estis
29 Germanoj, 20 Aŭstro-Hungaroj, 10 Angloj, 6 Francoj, 4 Unuigitaj
Ŝtataj Amerikanoj, 4 Svedoj, 2 Turkanoj, 1 Italo, 1 Hispano, 1
Rumano, kaj la resto (ekceptinte unu nedirita) estis Rusoj.

Signifas nenion kiu estis la unua; en Esperantujo ekzistas spaco por
ĉiuj. Donu honoron al tiu, kiu plejmulte laboras pri kaj por
Esperanto, ne konsiderante profitojn kaj memglorigon!

Sindonema estas nia Majstro; sindonemaj estu ni! Ni danku ĉiun, kiu
helpis la aferon, ĉu nemulte, ĉu multege.--Via,

John Ellis.

     * * *

On the occasion of the Motor Boat-Race from Calais to Dover, the
Dover Group has sent an invitation to all the northern French Groups,
inviting their Members to visit them. Many favourable replies have
already been received. An official reception of the Foreign
Esperantists by the Mayor, Sir William Crundall (himself a Member of
the Group), will be held in the Town Hall, and Mr. H. R. Geddes,
Northumberland House, Dover, will be extremely glad to welcome any
British Esperantists who can be present. These should arrive in Dover
as early as possible on the morning of Monday, August 8th. Among
others, the Editor has promised to do his best to be present on the
auspicious occasion.



Transcriber's Footnote:

[*] The author of this "First Lesson in Esperanto" used an unusual
system of symbols to indicate pronunciation placed over the first
eleven Esperanto phrases. This is difficult to reproduce in the
current text. An approximation is represented below.

   3  8′  ½   8 0′3   ½′ ½    0 0′ ½
  Mi pens.as ke oni frap.as--sonor.as.

  3′ 2  5   3′ 2 3′2 8′  ½  3′8  3′2   ½′ ½
  Ir.u kaj vid.u kiu est.as tie. Kiu frap.as?

  3′2 8′  ½  3′8   3 8′  ½   3 y0′0
  Kiu est.as tie? Ĝi est.as Sinjor.o A.

  8  3′ 2
  En.ir.u.

   0′ ½    ½′ 0          3 y0′ 0
  Bon.a.n tag.o.n, Sro (Sinjor.o).

   3′8  3  ½′ ½
  Kiel vi san.as?

    8  0′ 8   3 y0′ 0   3  ½′  ½   3
  Tre bon.e, Sinjor.o, mi dank.as vi.n.

   0′ 2  8′  3 sh 0′ 3   ½  0′  0
  Vol.u ferm.i--ŝlos.i--la pord.o.n.

   3  3j′2   3  8′ ½  ch2  3  3    0′ ½
  Sid.iĝ.u, mi pet.as. Ĉu vi mi.n kon.as?

   3  8  ½′ ½   ½  0 0′ 0    3    0′ 3
  Mi ne hav.as la honor.o.n vi.n kon.i.

   3 8′  ½   8  0  ½′½ ½   3   8   3 8′  ½  ½ 3′ 0  8  3 y0′ 0 0
  Mi est.as ne.kon.ata al vi, sed mi est.as amik.o de Sinjor.o Bo.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 11_

_Septembro, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  La Esperanta Gazeto por la
  Propagando de la Internacia Lingvo.

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE, 67, Kensington Gardens Square, W.

ANNUAL, SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Wholesale agents: 16, Norfolk street, Strand, London, W.C.



CONTENTS.

              Page

  Editor's Page                      161
  A Deal in Ostriches (translated
    by Martyn Westcott)            162-3
  Havre (Elise Bauer)              164-5
  Brussels (G. C. Law)             165-6
  A Simple Permanent Calendar
    (Rev. R. A. Davis)               166
  Vowels in Esperanto (R. J. Lloyd,
    D. Lit, M.A.)                    167
  Club Committee Meeting             168
  Esperanto in Belgium             168-9
  The "Spectator" on Esperanto       169
  Local Items                        169
  Correspondence Page                170
  Quite an Ordinary Woman (E. W.)    171
  Dover (H. Bolingbroke Mudie)     172-6
  What does Little Birdie Say?
    (A. Motteau)                     176
  The Rose and the Daisy (Clarence
    Bicknell)                        176



For Local Information apply to the Hon. Secs.
of the following Official Societies:--

  BATTERSEA--Sro. A. T. Lee,
  2, Cupar Road, Battersea.

  BRIGHTON--Miss Oxenford,
  16, Upper Westbourne Villas, Hove.

  BRIXTON--Sro. E. W. Eagle,
  22, Kellett Road, Brixton.

  CORBRIDGE-ON-TYNE--Sro. Lotinga,
  Trinity Terrace.

  DOVER--Sro. H. R. Geddes,
  Northumberland House, Dover.

  EDINBURGH--Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  FOREST GATE--Sro. E. J. R. Beal,
  74, Claremont Road, E.

  GLASGOW--Sro. J. H. Wallace,
  3, Hampden Terrace, Mount Florida.

  HUDDERSFIELD--Sro. G. H. Taylor,
  13, Birkly Hall Road.

  ILFORD--Sro. W. A. Jeffery,
  42, Park Road, Ilford, E.

  KEIGHLEY--Sro. J. Ellis,
  Compton Buildings, Bow Street, Keighley.

  LEEDS--Sro. J. E. Wyms,
  2, Marlboro' Grove, Leeds.

  LIVERPOOL--Sro. R. E. Issott,
  5, Gresham Street, Edge Lane.

  LONDON--Miss Lawrence,
  41, Outer Temple, W. C.

  NEWCASTLE--Sro. H. W. Clephan,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
  182, Queen's Road.

  PLYMOUTH--Sro. Thill,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  ST. ANDREWS--Sro. J. T. Haxton,
  133, South Street, St. Andrews.

  TYNEMOUTH--Sro. Alan F. Davidson,
  26, Park Crescent, N. Shields.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Editor of "The Esperantist,"
who will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



  JUST PUBLISHED.
  First Edition of 100,000 Copies.

Text Book of Esperanto.

THE INTERNATIONAL LANGUAGE.

Price 1d. Post Free. For Propaganda Purposes 10d. per doz., 6/3 per
hundred, £2 12_s._ per thousand; Carriage extra.

These Books can only be obtained at these prices from the Publishers--

Messrs. DIXON & HUNTING. Farringdon Press, Ltd., 180.
Fleet Street, E.C.



The Various PARTICIPLES of a Verb Ex: _Trinki_ (to drink)

        FUTURE O                    PRESENT A                PAST I
   ACTIVE       PASSIVE        ACTIVE    PASSIVE        ACTIVE      PASSIVE
  Trink_On_ta  Trink_O_ta   Trink_An_ta  Trink_A_ta   Trink_In_ta  Trink_I_ta
   MI ESTAS  LA TEO ESTAS    MI ESTAS   LA TEO ESTAS   MI ESTAS   LA TEO ESTAS
  TRINKONTA    TRINKOTA      TRINKANTA   TRINKATA      TRINKINTA   TRINKITA
  I am about  The tea is      I am      The tea is      I have    The tea has
  to _drink_   about to     drinking   being _drunk_    _drunk_   been _drunk_
               be _drunk_

Facsimile of the reverse of a New Postcard to illustrate the use
of the Participles.

Printed on the best cards only. Price One Penny each; 3d. the doz.;
5/- per hundred.

FROM "THE ESPERANTIST."



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.

  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square,
    London. W.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  FRANCE.--M. C. Gaubert, 9, rue Charras, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--Societo Espero, Bol. Podjaceskaja 24 log 12, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtmarkon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas
akceptataj laŭvaloro._

_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro,
67, Kensington Gardens Square, London, W._

No. 11.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.

SEPTEMBRO, 1904.



Tiu ĉi estante la dekunua numero de The Esperantist, la proksima
devus esti la lasta de la unua jarkolekto. Sed ne estas dezirinde
komenci volumon Novembre. Estas do intencite enmeti en la unuan
jarkolekton dekkvar kajerojn, t.e., ĝis Decembro, kiu numero havos
la enhavnomaron kaj titolpaĝon.

Mi do fidas, ke tiuj, kiuj abonis de la komenco, afable sendos 4 fr.
60 (anstataŭ ol 4 fr.), por ke la abonpago daŭru ĝis Decembro, 1905.

Mi ankaŭ fidas, ke miaj Aŭstraliaj, Afrikaj, Amerikaj kaj Aziaj
legantoj bonvolos reaboni per frua poŝto.

Inter tre afablaj leteroj pri mia laboro, estas unu de nia bonekonata
Rusa samideano, Sro Kofman. Li skribis: "Mi ne volas preterlasi la
okazon por tie ĉi esprimi mian admiron, inspiratan de via gazeto,
The Esperantist. La malgrandaj rakontoj havataj en ĝi estas
bonegaj, kaj la versaĵoj (precipe en la lasta numero) estas
perfektaj, kaj la Gazeto faras veran impreson de serioza kaj
diligenta laboro, kondukata de mano forta kaj vira. Mi tutkore
deziras al vi havi baldaŭ la eblon grandigi la amplekson de The
Esperantist, kaj oftigi ĝian aperon, por la plezuro de viaj
legantoj kaj de ĉiu bona Esperantisto."

Mi korege dankas Sron Kofman, kaj mi estas ĉiam preta por fari
tion, kion deziras miaj legantoj. Sed ĝi ne estas ankoraŭ
plenumigebla. Oni devas memori, ke mi estas la sola, senhelpa,
Redaktoro kaj mi devas konfesi ke dekses paĝoj estas sufiĉaj por
okupigi mian libertempon. Sed, _se Esperantistoj bonvolos reaboni,
verki artikolojn, kaj varbi abonantojn, mi esperas pligrandigi ĝin
post la fino de 1904_.


This being the eleventh number of The Esperantist, the next
should be the last of the first annual series. But it is not
desirable to commence a volume in November. It is, therefore,
intended to include in the first series fourteen numbers, _i.e._,
till December, which issue will contain the index and title-page.

I trust, therefore, that those who subscribed from the beginning will
kindly send 3s. 6d. (instead of 3s.), so that the subscription may
run till December, 1905.

I also trust that my Australian, African, American, and Asiatic
readers will renew their subscriptions by an early post.

Amongst the very kind letters about my work is one from our
well-known Russian friend, M. Kofman. He writes: "I do not wish to
let the opportunity slip for here expressing my admiration, inspired
by your gazette, The Esperantist. The short stories therein
contained are excellent, and the verse (especially in the last
number) is perfect, and the Gazette conveys a genuine impression of
serious and diligent work, guided by a strong and manly hand. I
heartily hope you will soon have power to increase the dimensions of
The Esperantist, and make its issue more frequent, for the
pleasure of your readers and of every good Esperantist."

Most heartily do I thank M. Kofman, and I am ever ready to do what my
readers wish. But it cannot yet be accomplished. One must bear in
mind that I am the sole Editor, without assistance, and I must
confess that sixteen pages are sufficient to fill up my leisure. But,
if Esperantists will renew their subscriptions, write articles, and
recruit Subscribers, I hope to enlarge it after the close of 1904.



STRUT-MAKLERO.

De H. G. Wells. Tradukita de Martyn Westcott.


"Parolante pri la kosto de birdoj, mi vidis struton, kiu kostis tri
cent livrojn," diris la taksidermisto, memorigante sian vojaĝplenan
junecon. "Tri cent livrojn!"

Li min rigardis supre siaj okulvitroj. "Mi vidis alian, kiun oni
refuzis je kvar cent!"

"Ne," li diris, "ne estis pro imagaj punktoj. Ili nur estis ordinaraj
strutoj. Iom difektitaj ankaŭ, pro malbona dieto. Kaj ne malgrandigo
de la postulo ekzistis. Oni estus pensinta ke kvin strutoj vendiĝus
je malalta prezo sur vaporŝipo de la Orientaj Hindujoj. Sed la
allogo estis, ke unu el tiuj strutoj estis glutinta diamanton.

"La bienulo estis Sir Mohini Padishah, dandon de Piccadilly[1] oni
nomus lin je vido, kun malbela kapo nigra, kaj grandega turbano, en
kiu estis tiu diamanto.

"La birdo subite ekmordis kaj posediĝis je ĝi, kaj, kiam la viro
koleriĝis, la birdo, mi supozas, komprenis, ke ĝi estis aginta
malprave, kaj vagis inter la aliaj por resti nekonata!

"Ĉio okazis dum unu minuto. Mi alvenis inter la unuaj, kaj jen tiu
idolano alvokante siajn diojn, kaj du maristoj kaj la viro kiu zorgis
pri la birdoj, laŭtege ridantaj.

"Kiel ridinde li estis perdinta juvelon!

"La zorganto ne ĉeestis ĝuste je la momento, kaj li ne sciis, kiu
estis la birdo.

"Tute perdata, vi komprenas!

"Mi ne malĝojiĝis multe, por diri la veron. La dando estis
fanfaroninta pri sia diamanto de tiam, kiam li enŝipiris. Tia afero
rapidege disvastiĝas sur ŝipo. Ĉiuj paroladis pri ĝi. Padishah
malsupreniris por kaŝi siajn sentojn. Je vespermanĝo, li porke
manĝis ĉe aparta tablo, kune kun du aliaj Hindoj. La ŝipestro
kvazaŭ mokadis je li, kaj li troe ekscitiĝis. Li sin turniĝis kaj
babiladis en mian orelon: Li ne aĉetus la birdojn; li ja havus sian
diamanton! Li demandis siajn rajtojn kiel Brita regnano! Lia diamanto
devus troviĝi! Decidega li estis pri tio. Al la 'House of Lords'[2]
li alvokus.

"La birdzorganto estis unu el tiuj malkleruloj, kiuj neniel ricevas
novajn ideojn. Li rifuzis ĉiajn proponojn por doktori la birdoj per
kuraciloj. Liaj ordonoj estis, ke li nutru ilin laŭ tiu maniero, kaj
ke li agu je ili tiamaniere, kaj li forsendiĝus, se li ne nutrus kaj
agus je ili laŭordone.

"Padishah estis dezirinta stomak-pompilon-sed oni ne povas uzi tion
je birdo, kiel vi scias! Tiu ĉi Padishah estis plena je malbona
leĝoscienco kiel la plimulto de Bengaloj, kaj paroladis pri
garantiaĵo je la birdoj, kaj tiel plu.

"Sed maljunulo, kiu diris ke lia filo estis advokato en Londono,
argumentis, ke tio, kion birdo glutis fariĝis _ipso facto_ ero de
la birdo, kaj ke la sola rimedo de Padishah estis procesigi kaj ke
eĉ tiam oni eble povus pruvi malatenton liaflanke. Li tute ne havis
irpermeson ian en struto, kiu ne apartenis al li."

"Tio treege maltrankviligis Padishah, des pli ke ni preskaŭ ĉiuj
opiniis, ke tio estis rezona.

"Ne estis advokato sur la ŝipo por decidi la aferon, kaj ni ĉiuj
libere babiladis.

"Fine, post Aden, ŝajnas ke li ekkonsentiĝis je la ĝenerala
opinio, kaj private vizitis la birdzorganto kaj proponis prezon por
ĉiuj la kvin strutoj.

"La proksiman matenon, estis grandega malpaco ĉe matenmanĝo. La
zorganto ne havis permeson por vendi la birdojn, kaj tute nenio igus
lin vendi ilin; sed ŝajnas ke li diris al Padishah, ke Eŭrasiano,
nome Potter, jam estis farinta proponon; je tio Padishah denuncis
Potter antaŭ ĉiuj.

"Sed mi kredas ke ni preskaŭ ĉiuj pensis, ke Potter estis iom
lerta, kaj mi scias ke, kiam Potter diris, ke li estis telegrafinta
de Aden al Londono, por aĉeti la birdojn, kaj ke li ricevus
respondon ĉe Suez, mi malbenegis je tia perdita okazo!

"Ĉe Suez, Padishah sin cedis je larmoj, veraj malsekaj larmoj, kiam
Potter ekposedis la birdojn, kaj li tuj proponis pagi ducent kvindek
livrojn pro la kvin, tio estante pli ol ducent procent je tio, kion
Potter estis paginta.

"Potter diris ke neniel li fordonus eĉ plumon, kaj ke li intencis
mortigi ilin unuope kaj trovi la diamanton: sed poste, pripensinte,
li iom kompleziĝis. Li estis vetema hundo, tiu Potter, iom
malhonesta je kartludo, kaj tia hazarda afero multege plaĉis lin
eble. Li do ŝerce proponis aŭkcie vendi la birdojn, malkune al
apartaj homoj, je unua prezo da £80 po birdo. Sed unu birdon, li
diris, li intencis gardi 'pro ŝanco.'

"Vi devas kompreni, ke tiu ĉi diamanto estis multekosta; malgranda
Hebreo, diamanta makleristo, taksis ĝin je tri aŭ kvar mil livrojn,
kiam Padishah ĝin estis montrinta al li, kaj tiu ĉi ideo de vetludo
en strutoj sukcesegis. Nu, okazis ke mi estis parolinta pri
ĝeneralaj aferoj kun la birdzorganto, kaj tute ŝance, li estis
dirinta, ke unu birdo malsaniĝis, kaj ke li supozis, ke ĝi havis
dispepsion. Ĝi havis en sia vosto, unu preskaŭ blankan plumon, per
kio mi rekonis ĝin. Tiel, kiam, je la proksima tago, la aŭkciado
komencis per ĝi, mi plialtigis la okdek kvin livrojn de Padishah je
kvin. Mi kredas, ke mi estis iom tro certa kaj avida pri mia
plipropono, kaj iuj aliaj divenis, ke mi ion sciis! Kaj Padishah
penegis por akiri tiun birdon, simila je frenezulo. Fine, la Hebrea
negocisto akiris ĝin por £175. Kaj Padishah kriis £180 ĵus post
la malsupreniro de la martelo (tiel Potter anoncis).

"La Hebreo do akiris ĝin, kaj tiam kaj tie li prenis pafilon kaj
mortigis ĝin.

"Potter multege koleriĝis, tial ke li diris, ke tio ĉi malhelpus la
vendon de la aliaj tri; ankaŭ Padishah kondutis sin kiel idiotulo:
sed ni ĉiuj ekscitegis. Mi povas diri al vi, ke mi multege ĝojis,
kiam tiu ĉi dissekcio finiĝis, kaj nenia diamanto troviĝis--multege
mi ĝojegis! Mi estis proponinta £140 mi mem!

"La malgranda Hebreo estis tiel, kiel la plej multe da Hebreoj; li ne
koleriĝis pro malbona ŝanco: sed Potter rifuzis daŭrigi la
aŭkciadon antaŭ ol ĉiuj kunsentis, ke la komercaĵo ne liveriĝus
antaŭ la fino de la vendado. La malgranda Hebreo deziris argumenti,
ke la okazo estis escepta, kaj, ĉar la diskuto progresis egale, la
afero estis prokrastita ĝis la proksima mateno. Ni estis vivemaj ĉe
vespermanĝo, tiun vesperon, mi vin certigas! Fine Potter venkis,
ĉar, kompreneble, li estus sendanĝera se li gardus ĉiujn la
birdojn, kaj ni ŝuldis al li iom da ŝatateco pri lia sportema
konduto. Kaj la maljunulo, kies filo estis advokato, diris, ke li
estis pripensinta la aferon, kaj ke li multe dubis, kiam birdo estis
malfermigita kaj la diamanto eltrovita, ĉu ĝi ne devus esti
redonata al sia propra bienulo.

"Mi memoras, ke mi proponis, ke ĝi vere submetiĝis je la leĝoj de
trezor-trovo, kio estas efektive la vero pri la afero. Estis varmega
disputo, kaj ni decidis, ke certe estus malsaĝe mortigi la birdojn
sur la ŝipo. Tiam la maljunulo, trograndigante per parolado
leĝoscienca, penis pruvi, ke la vendo estis loterio, kaj kontraŭ la
leĝoj; li demandis la ŝipestron pri tio; sed Potter diris, ke li
vendis la birdojn _kiel strutoj_. Li ne volis vendi diamantojn, li
diris, kaj ne ĝin proponis kiel allogon. La tri birdojn li vendus
kiuj, laŭ lia plena kredo kaj opinio, _ne enhavis_ diamanton!
Tio ĉi li esperis estis en la unu, kiun li gardus.

"Grandegaj prezoj oferiĝis tute same je la proksima tago. La fakto,
ke estis nur kvar hazardoj, anstataŭ kvin, kompreneble igis
plialtigon de la kosto. La birdoj vendiĝis je meza prezo de £227,
kaj, sufiĉe strange, tiu ĉi Padishah ne ricevis unu--_ne eĉ unu!_

"Li tro koleriĝis, kaj kiam li devus esti pliproponinta, li babilis
pri garantiaĵojn, kaj, plie, Potter malhelpis lin.

"Unu birdo aĉetiĝis de malgranda kvieta oficiro, alia al la
malgranda Hebreo, kaj la tria sindikatiĝis je la inĝenieroj.

"Tiatempe Potter subite ŝajnis malĝoja pro la vendado, kaj diris,
ke li estis forĵetinta tute mil livrojn, kaj ke verŝajne li tirus
nulon; ke li ĉiam estis simplanimulo. Tamen, kiam mi ekparolis kun
li pri asekurado kontraŭ perdo je lia lasta hazardo, mi eklernis, ke
li jam estis vendinta la rezervitan birdon al politikisto,--viro kiu
lernadis la Hindajn etikojn kaj Socialajn aferojn dum sia libertempo.

"Tiu lasta estis la £300 birdo!

"Nu, tri benataj estaĵoj elŝipiris ĉe Brindisi--kvankam la
maljunulo opiniis, ke estis kontraŭ la limdepagaj impoŝtoj. Potter
kaj Padishah ankaŭ elŝipiris.

"La Hindo ŝajnis preskaŭ freneziĝi kiam li vidis sian diamanton
irantan tien ĉi kaj tien, kvazaŭe. Li rediradis, ke li havigus
leĝan ordonon (li ja havis leĝan ordonon je la cerbo) kaj li donis
lian nomon kaj adreson, tial ke oni sciu kien sendi la diamanton.
Kompreneble neniu deziris lian nomon kaj adreson, kaj neniu donis la
sian.

"Estis tumulto, mi certigas al vi, sur la trotuaro. Ĉiuj foriris per
malsamaj vagonaroj.

"Mi daŭrigis ŝipe ĝis Southampton, kaj mi tie vidis la lastan
birdon kiam mi elŝipiris. Ĝi estis tiu de la inĝenieroj, kaj ĝi
staris apud la ŝipponto en skatolego, kaj aperis tiel krurema kaj
malsaĝa ejo por multekosta diamanto, kiel vi iam vidis!" ...

"_Kiel ĝi finiĝis?_"

"Ho! Tiel! Nu ! eble... Jes! estas unu alia afero, kio eble iom
klarigos.... Post mia elŝipiĝo, mi estis en Regent Street
komercante, kaj jen! brako ĉe brako, kaj ĝuantaj luksegan tempon,
_Padishah kaj Potter_! Se vi pripensadas pri ĝi...."

"Ho jes! _Mi_ opiniis tion! Sed, vi komprenas, ekzistas nenian
dubeton ke la diamanto estis vera diamanto. Kaj Padishah estas
eminenta Hindo. Mi vidis lian nomon en ĵurnaloj--_ofte_!

"Sed ĉu la _birdo glutis_ la diamanton estas, kiel vi diras, ja
alia afero!"

FOOTNOTES:

[1] Londona strato fama pro dandoj.

[2] Brita rega ĉambro de la nobeloj.



HAVRO.

Elise Bauer.


Ĉu vi neniam estis en Esperantujo? Nu, rapidu iri tien, ĝi estas la
plej bela lando sub la suno; ĝi estas la vera, longe revita, kaj
fine eltrovita utopio.

Tie vi trovas fratojn kunigitajn per komuna lingvo, per komunaj
ideoj. Libereco, frateco, egaleco, laŭ la vera senco de la vortoj,
regas tie.

Sed kie estas tiu ĉi feliĉa lando?

Ĝi estas ĉie, kie Esperantisto renkontas Esperantiston.

Mi ĵus forlasis Esperantujon, kaj mi plezure donas al vi la
priskribon de la tagoj, kiujn mi pasigis tie.

La Havraj Esperantistoj afable invitis siajn Anglajn samideanojn
viziti ilin; kaj grupanoj de diversaj partoj de Anglujo saĝe sekvis
tiun ĉi amikan vokon. Certe neniu el ili iam bedaŭros la decidon,
ĉar, dank' al la afablegeco de niaj invitintoj, ni ja estis tre
kontentaj.

Vendredon, la 29an de Julio la kunvojaĝantoj kolektiĝis ĉe la
stacidomo de Waterloo, en Londono. La vagonaro rapide forportis nin
al Southampton, kie la vaporŝipo estis jam preta al forveturo. Estis
noktomezo kiam ni forlasis la havenon. Bela, trankvila nokto, tro
bela por malsupreniri en la varmegajn kajutojn. Ni do kunsidas en
angulo sur la ferdeko kaj paroladas, babiladas, ŝercas, kompreneble
Esperante.

Ni jam estas en Esperantujo. Tiamaniere kelkaj horoj pasas agrable
kaj rapide. Sed komencas iom malvarmiĝi; ni ankaŭ memoras, ke ni
bezonas forton por la sekvanta tago. Ni do decidas serĉi niajn
kuŝejojn.

Sed jam frue matene ni denove retrovas unuj la aliajn sur la ferdeko,
kaj ĝuas la freŝan aeron kaj la varmetajn radiojn de la leviĝinta
suno. Baldaŭ la marbordo de Francujo estas videbla. Malrapide ni
alproksimiĝas Havron.

Estis ĉirkaŭ la sesa horo matene.

Amaso da personoj jam kolektiĝis sur la elŝipejo. Manoj, tukoj,
ĉapoj estas svingataj.

Feliĉuloj! mi pensis kun iom da envio: Feliĉuloj kiuj, revenante en
la patrujon, estas jam senpacience atendataj de parencoj, amikoj! Por
ni tiu ĉi estas fremda lando, neniu amike nin atendas!

Ha! sed kio estas tio? Kio estas la verdaĵo videbla inter la multaj
blankaj tukoj? Estas verda kovrilo, jes, ne plu dubo, ĝi estas la al
ni bone konata verda kovrilo de _The Esperantist_. Ĝojo! Estas
do ni, kiujn oni jam amike atendas.

Multe tro malrapide ŝajnas nun al ni la veturado de la ŝipo,
kaj la alteriĝo. Fine ni povas forlasi la ŝipon, per la
transĵetita ponto, kaj premi la manojn de niaj ĝentilaj samideanoj,
kiuj tiel afable venis tiel frue por doni al ni la bonvenon.

Estas vere mirinde kiel rapide oni konatiĝas kune, kaj trovas temon
por interparolado, se oni nur havas komunan lingvon.

Niaj nove trovitaj amikoj, Sinjorinoj kaj Sinjoroj, akompanis nin
ĝis la Grand Hotel de Normandie (Esperantista hotelo tre komforta)
kie ni disiĝis kun la promeso rerenkontiĝi baldaŭ. Iom poste,
kelkaj sinjoroj venis por fari kune kun ni promenadon tra la urbo kaj
laŭlonge la marbordo.

Posttagmeze multaj sinjorinoj kaj sinjoroj kunvenis en nia hotelo,
kaj kune kun ili, ni multe ĝuis la ekskurson al la lumturoj. Tiuj
ĉi leviĝas sur promontoro, je ne tro granda malproksimeco de la
urbo. Ni iris tien parte trame, kaj parte piede. De tiu ĉi punkto
oni havas tre belan vidon sur la urbon kaj la kontraŭan promontoron,
kun diversaj marbanlandoj.

Alveninte sur la altaĵo, ni sidiĝis sur la herbo, kaj, malgraŭ la
pluvo, kiu komencis fali, regis granda kora gajeco inter la
kolektiĝaro. Oni babiladis, ŝercis, kantis unue la Britan nacian
himnon, kies tradukinto estas ja Havrano (Sro E. Legoffre, la
sindonema Sekretario de la Grupo) poste la Esperantigitan
_Marseillaise_, kies tradukinto malfeliĉe ne ĉeestis. Niaj
Francaj amikoj multe ŝatas lian verkon.

Ŝajnis ke eĉ la Pluvdio estis frapita je miro, aŭdante la malnovan
kanton en la nova lingvo, ĉar momente li tute ĉesigis sian okupon;
malfeliĉe li komprenis nian lingvon nur tro rapide, kaj denove
komencis la verŝado. Sed tio ĉi ne ĝenis nin, tute ne.

Ni facile trovis rifuĝejon, kaj gaje atendis la revenon de la suno,
kiu, vidante nian nezorgecon, baldaŭ reaperis, kaj nun ni denove
reiris en la urbon.

Je la sama vespero, granda kunveno de Esperantistoj havis lokon en la
bela Urbestrejo.

Sro Ducros, Vic-Prezidanto de la Grupo, donis la saluton de
bonveno al la Anglaj Esperantistoj, kaj al Sro Fruictier,
Ĉefredaktoro de la _Lingvo Internacia_, kiu estis alveninta de
Parizo por partopreni en la internacia kunveno. Sroj Bolingbroke
Mudie kaj Reeve elektiĝis Honoraj Membroj de la Grupo. Poste oni
prezentis nin al multaj Havraj grupanoj, kiujn ni ne estis
ankoraŭ vidintaj, kaj la interparolado fariĝis pli kaj pli viva.

Ekstere la elementoj estis en granda tumulto, pluvis, tondris,
fulmis; sed interne regis perfekta harmonio kaj paco.

La sekvantan matenon, niaj amikoj venis nin trovi denove sufiĉe frue
por montri al ni kelkajn vidindaĵojn de ilia bela urbo. Ni vizitis
la ĉefpreĝejon kaj la museon, kaj promenadis sur la tiel nomata
"Promenade," la kolektiĝejo de la Havranoj.

Tagmeze granda festeno kunigis nin ĉe la hotelo. Ĉirkaŭ kvindek
samideanoj kunsidis.

Ankaŭ la Brita Konsulo, Sro Soulsby Rowell, ĉeestis. Estis
gajega kolektiĝo.

Sro Ducros denove esprimis en varmaj vortoj sian plezuron vidi nin
siajn gastojn. Sro Bolingbroke Mudie, je la nomo de la Anglaj
Esperantistoj, dankis por la korega akcepto farita al ni. Ankaŭ
Sro Fruictier faris paroladon, kaj mi diris kelkajn vortojn.
Poste, oni kantis la du naciajn himnojn, oni deklamis bonegajn
poemojn, seriozajn kaj humorajn, oni kantis aliajn Esperantajn
kantojn, oni ludis Esperantan Valson, k.t.p. Kaj violonoj kaj
klarnetoj plibeligis la efekton.

Unuvorte ni amuzis nin multege, kaj la tempo forflugis tro, tro
rapide.

Vespere ni kune supreniris, per ŝnurega fervojo, sur "La Côte,"
bela vojo super la urbo kie ni fotografiĝis, kaj de kie ni admiris
la belan vidaĵon. Estis jam malfrue kiam ni revenis en nian hotelon,
eble iom lacaj, sed tre kontentaj.

Venis nun la lasta tago de nia plezurplena vizito.

Oni afable estis aranĝinta ekskurson en la najbara marbanurbo
Trouville (kiujn ni ŝerceme nomis Truurbo) la kolektiĝejo de multaj
Parizanoj dum la somero. La transiro trans la estuario de la Seine
daŭras ne pli ol duonon da horo. Ni pasigis tre feliĉan tagmezon en
la bela urbeto, promenante kaj sidante konk-ludante sur la sablaĵo.
Diversaj humoraj fotografaĵoj nun rememorigas pri tio.

Sed nun bedaŭrinde la horo de la disiĝo alproksimiĝis, ĉar la
plimulto el la Anglaj Esperantistoj intencis reveturi Anglujon la
saman nokton.

Ĝis la lasta minuto niaj Havraj samideanoj zorgis pri ni, ĝis la
lasta minuto ni ĝuis la plezuron kunesti kun ili.

Sed ni devis disiri. Kun malĝojo ni forlasas la gastaman urbon, sed
en niaj koroj vivas la espero, ke la amikeco naskita kaj kreskita dum
la malmultaj lastaj tagoj fariĝos pli kaj pli firma, en niaj koroj
estas la konvinko, ke nia laborado ne estas vana, ni ja jam vidis
kelkajn belajn fruktojn.

Nia komuna lingvo jam kunigas la diverslandajn batalantojn per frata
spirito. Koran, koregan dankon al niaj Havraj amikoj, kies varma
akcepto inspiras nin je nova kuraĝo, je nova fervoro.

Kelkaj el ni daŭrigis la vojaĝon al Roueno.

Jam en Havro ni havis la plezuron konatiĝi kun la sindonemaj
Sekretarioj, Sroj Boulet kaj Gehet, kaj ili tuj invitis nin viziti
ankaŭ sian grupon.

Tie ni trovis la saman koran akcepton, kaj ni pasigis tre feliĉajn
horojn inter la tieaj samideanoj. Ĝis nun, ni ne estis rimarkintaj,
ke ni trovis nin en fremda lando, kaj efektive, tio ĉi ja ne estis
la okazo, ĉar ni ĉiam estadis en Esperantujo, nia komuna patrujo.
Nur kiam ni estis forlasintaj niajn samideanojn la sento ke ni estas
nun inter fremduloj iom subpremis nin.

Nu! Esperantistoj, kiam vi havis libertempon kaj ne scias kie pasigi
ĝin, ne ŝanceliĝu! Iru rekte en ian provincon de Esperantujo. Tie
vi estos bonvena, vi trovos sincerajn amikojn, kaj vi revenos pli
fervora Esperantisto ol iam antaŭe.



BRUSELO.

G. C. Law.


Estimata Samideano,

Lastan lundon mi revenis de mia unua vizito en Esperantujon, aŭ
alivorte en Bruselon. Kaj mi pensas ke vi ŝatos mallongan skizon pri
miaj aventuroj.

Unue, mi ne povas paroli France, tial mia tuta parolado estis
Esperante.

Mi havas korespondanton en Bruselo, kiu tiun ĉi someron donis al mi
koran inviton al sia urbo. Do, kun iom da tremado, mi forveturis kaj
sendanĝere atingis Ostendon, kaj matenfrue alvenis Bruselon.

Mi saltis el la malbela kupeo de la vagonaro, kaj tuj ekvidis viron,
kun steleto en butontruo. Ni intersalutis, kaj mi facile komprenis
lin. Kompreneble mi unue estis timema, sed post ne longe mi paroladis
preskaŭ tiel facile kiel Angle. Ĵaŭdon, la 4an de Aŭgusto,
vespere, estis kunveno de ĉirkaŭ dudek samideanoj, inter kiuj estis
Sroj Rhodes kaj Ellis el Keighley, kaj Sro Reycheff el Bulgarujo.
Sub bela stelluma ĉielo ni ĉirkaŭe sidis ĉe tabloj en kafejo, kaj
la aero estis plenigita per Esperantaj ŝercoj kaj paroladoj. Mi ofte
legis pri la bonamikeco de fremdaj Esperantistoj, kaj mi sentis tre
kortuŝita, kiam mi mem ankaŭ konatiĝis kun tiuj ĉi fervoraj
kunbatalantoj. Ĉiam kaj ĉie inter la Esperantistaro mi trovis
amikojn, ne, fratojn; kaj ofte mi silente dankis D-ron Zamenhof pro
lia mirinda eltrovaĵo.

La Belgoj multe miris, ke la Angloj parolas kun la sama akcento. Ili
pensis ke Angloj ne povus sukcese fari ĝin.

La postan tagon ni vizitis la batalkampon de Waterloo. Tie ĉi ni
multe mirigis la kelnerojn kaj gvidistojn, kiuj ne povis kompreni
nian Esperantan lingvon. La komuna opinio estis, ke ni estis
Hispanoj.

En Bruselo, ĉiutage, mia mastro kaj mi vizitis la vidindaĵojn de la
urbo, kaj li klarigis al mi per Esperanto multajn aferojn. Nenio
estis nekomprenebla al mi, kaj mi nun posedas bonan scion de Bruselo.

Nun, mi havas respondon al niaj kontraŭ-batalantoj. Mi estas certa,
ke Esperanto estos sukceso, ĉar mi, la unua Angla Esperantisto
viziti Bruselon, kiu neniam ricevis Esperantan lecionon, povis kun
paroli kaj ankaŭ kompreni ĉiujn facile. Eble mia Esperanto ne estis
ĉiam korekta, kelkafoje mi devis paroli senpripense, tamen mi trovis
ke parolado estis la plej bona metodo por lerni nian lingvon. Ĝi
estis, miaflanke, deviga parolado!

Mi esperas ke mi, per mia babilado, ne enuigas vin.

  Sincere via,
    G. C. Law.



FACILA ETERNA KALENDARO.

Elpensita de Rev. R. A. Davis.


Ekrigardo je la Almanako montros, ke la tago de la semajno, je kiu
komencas la jaro, falas ankaŭ sur la 5a de Februaro, la 5a de Marto,
la 2a de Aprilo, la 7a de Majo, la 4a de Junio, la 2a de Julio,
la 6a de Aŭgusto, la 3a de Septembro, la 1a de Oktobro, la 5a
de Novembro kaj la 3a de Decembro en ĉiu jaro, escepte en la
super-jaro (Leap-year).

Se oni povas memori, ke T=1, L=2, M=3, N=4, R=5, S=6, J=7, oni povas
facile memori ankaŭ la daton de la monato sur kiu ĉiu tago de la
semajno falos.

Por memori la valorojn de la numeroj, estos bone memori la sekvantan
frazon, kiu enhavas la literojn laŭvice: _Tiu Lasta Monato Neniam
Rememorigas Someran Julion_ (_This Last Month Never Recalls
Summery July_).

T (1) estas vidata en OkTobro, L (2) en ApriLo kaj JuLio, M (3) en
SepteMbro kaj DeceMbro, N (4) en JuNio, R (5) en FebruaRo, MaRto, kaj
NovembRo, S (6) en AŭguSto, kaj, laste, J (7) en MaJo.

Estos ankaŭ plifaciligo memori ke, je tiu ĉi sistemo oni nur
kalkulas la literojn de la antaŭlasta (akcentata) silabo de la
monat-nomo.

Nenio estas pli simpla!

Oni devas sin kutimiĝi paroli pri la jaro per la nomo de la unua
tago de Januaro.

Ekz. 1903 estis "Ĵaŭda-jaro" ĉar Jan. 1a estis Ĵaŭdo. Sekve Feb. 5a,
Mar. 5a, Apr. 2a, Maj. 7a, Jun. 4a, Jul. 2a, Aug. 6a, Sept. 3a,
Oct. 1a, Nov. 5a kaj Dec. 3a estis ĉiuj Ĵaŭdoj.

Simile 1905 estos "Dimanĉa-jaro," ĉar Jan. 1a estos Dimanĉo.
Sekve Feb. 5a, Mar. 5a, Apr. 2a, k.t.p., estos ĉiuj
Dimanĉoj.

De tiu ĉi oni povas kalkuli la daton de ia tago de la semajno, aŭ
la tagon de la semajno sur kiu ia dato falos je ia jaro; ĉar 1905
estos "Dimanĉa-jaro," 1906 "Lunda-jaro," 1907 "Marda-jaro," kaj 1908
estos "Merkreda-Ĵaŭda-jaro." Ĉar tiu jaro estos super-jaro.

Tiu ĉi jaro (1904) ankaŭ estas superjaro, kaj oni devas nomi ĝin
"Vendreda-Sabata-jaron" ĉar ĝi komencis je Vendredo, kaj Feb. 5a
sekve estis ankaŭ Vendredo. Sed Mar. 5a, Apr. 2a, k.t.p.,
estis _Sabatoj, ne Vendredoj_, ĉar Februaro enhavis unu tagon
pli ol la ordinara nombro.

Tial oni vidas ke, en la superjaro, Mar. 5a ne estos la sama tago
de la semajno kiel Feb. 5a, sed la sekvanta tago. Kaj tio ĉi
estas montrata per la duobla nomo: "Vendreda-Sabata-jaro" aŭ, en
1908, de "Merkreda-Ĵaŭda-jaro."

Estas rimarkinde ke tiu ĉi sistemo ne postulas ian ŝanĝeton je la
nomoj de la monatoj en Esperanto. Ĉu Doktoro Zamenhof sciis tion,
kiam li elektis tiujn nomojn?



LA ESPERANTAJ VOKALOJ.

Originale verkita de R. J. Lloyd, D. Lit., M.A.


Nia bona Redaktoro, sciante ke mi estas la ĉitiea instruisto pri la
Scienco de Fonetiko, kaj sciante ankaŭ ke mi estas kora amiko de la
Esperanta lingvo, petis min, lastan monaton, skribi artikolon pri la
fonetika karaktero de tiu lingvo, komparanta ĝin al tiu de aliaj
bonkonataj lingvoj de la mondo.

Sed mi trovas ke la temo estas iom tro granda por unu artikolo.

Mi skribos tial, tiun ĉi fojon, nur pri la vokaloj.

Tie ĉi, tiel kiel en ĉiu alia parto, la karaktero de la Esperanta
lingvo estas tiu de saĝa simpleco.

La fonetikaj scienculoj diras, ke la tri vokaloj la plej distingitaj,
kiujn la homaj organoj povas produkti, estas I, U kaj A (kiam oni
elparolas ilin laŭ la pura Esperanta maniero).

Inter I kaj A oni trovas tiam E; kaj inter U kaj A oni trovas simile
O. Oni havas tiam kvin ĉefajn vokalojn, kiujn oni skribas ofte
tiamaniere:--

  I       U
    E   O
      A

por signifi iliajn rilatojn.

Tiuj ĉi kvin vokaloj estas la plej klaraj, kiujn homo povas fari.

Ili estas tial la plej uzataj el ĉiuj.

Tio estas granda helpo por la disvastiĝo de Esperanto. Ĉar ekzistas
apenaŭ iu nacio, kiu ne havas tiujn ĉi kvin vokalojn en sia propra
lingvo. Estus granda malhelpo, ĉe iu nacio, al la lernado de
Esperanto, se antaŭ ol lerni la Esperanton, estus necese lerni
kelkajn fremdajn vokalojn.

Kaj kvin vokaloj estas sufiĉaj: la Esperanta vortaro estas la pruvo
de tio.

Tio fakto estas ankoraŭ granda bonaĵo kaj helpado por Esperanto.
Ĉar la studento, kiu komencas lerni la Anglan lingvon devas lerni
pli ol dekdu, pliparte fremdajn, vokalojn: kaj estas same ĉe la
Franca aŭ la Germana lingvo.

Kaj memoru, ke estas multoble pli facile lerni la kvin, ol lerni la
dekdu, ĉar iliaj diversecoj estas multe pli klaraj kaj frapantaj.

Doktoro Zamenhof montris per nenio pli, ol per sia elekto de tiuj ĉi
kvin vokaloj, sian delikatan sentadon de la universalaj bezonoj de
la homa parolado. Tiuj ĉi kvin vokaloj estas nur fremdaj al tre
malgranda nombro da homoj. Sed se la Doktoro estus preninta sesan
vokalon, estus estinta preskaŭ neeble eviti vokalon, kiu estus
estinta fremda al multaj.

Sed ĉe la elektado de vokaloj ekzistas ne nur tiuj ĉi naciaj aŭ
(oni povus diri) geografiaj danĝeroj, sed ankaŭ historia danĝero
kies ĉeeston niaj karaj kunbatalantoj ĝis nun apenaŭ suspektas:
ĉar ĝi bezonas tempon por sin elvolvi.

La naciaj lingvoj estas ĉiam en stato de nesentebla sed neĉesanta
ŝanĝado.

Prenu nian Anglan lingvon kiel ekzemplo.

Se oni renkontus _Shakespeare_ hodiaŭ, kaj aŭdis lin paroli,
estus treege malfacile kompreni lin; kaj aŭdante Chaucer, oni kredus
aŭdi, ne Anglan, sed kelkan alian tute fremdan lingvon.

Kaj, kiam la lingvo estas larĝe disvastiginta, ĝi ŝanĝas diverse
en diversaj lokoj. Fine la diversecoj fariĝas tiel grandaj, ke la
popolo de la unu loko ne komprenas plu la paroladon de la popolo de
alia loko: ekzemple en Francujo kaj Hispanujo. Kaj, post tio, ne
estas plu unu lingvo, sed du.

Kaj ne estas, en la historio de la lingvoj, sola ekzemplero de la
reunuiĝo de du tiaj lingvoj.

Ne ekzistas ankaŭ sola nacia lingvo en la mondo, kiu ne estas la
produkto de tiu ĉi diversiganta agado.

Ĝi ŝajnas, je la unua vido, esti leĝo de naturo, nerompebla kaj
nevenkebla.

Ĉu ĝi estas nevenkebla?

Mi kredas ke ne.

Kaj mi kredas, ke la ĉefa kaŭzo, kiu ĝin faros venkeblan por la
Esperantistaro, estas la saĝa elekto de tiuj ĉi kvin vokaloj. Ilia
povo restos ankoraŭ en ilia simpleco kaj certeco.

Ili estas la plej naturaj kaj frapantaj sonoj, kiujn la homa voĉo
povas fari.

Se oni detruus ilin hodiaŭ ili reaperus morgaŭ.

Se, per malbona hazardo, iu nacio komencos paroli malkorekte la
Esperantajn vokalojn, estos tute facile montri kaj pruvi al ĝi ĝian
eraron. Kaj nature ĝi korektus ĝin: ĉar la fatala dubo, _Kiu el
la du sonoj estas korekta_? ne povas ekzisti en Esperanto.

Tial la fonetika scienco justigas plene Doktoron Zamenhof, pri lia
elekto de vokaloj, kaj justigas nin, kiam ni esperas kaj kredas, ke
la puraj kaj belaj vokaloj de nia mondbenanta lingvo daŭros klare
kaj brile dum la mondo ekzistos.

R. J. Lloyd.

_La Universitato, Liverpool._



THE PROGRESS OF ESPERANTO IN GREAT BRITAIN AND ABROAD.


_The contents of this section are supplied by the Hon. Sec. of the
London Esperanto Club, who invites all Esperantists to send monthly
reports of the spread of the International Language in their
districts. Communications must reach 14, Norfolk Street, London,
W.C., before the 8th of each month._[3]

A meeting of the Committee of the London Esperanto Club was held at
100, Gracechurch Street, on Monday, 15th August, Mr. O'Connor in the
chair. The chief business of the meeting was the transfer of the hon.
secretaryship of the Club from Mr. H. Bolingbroke Mudie to Miss
Lawrence. Mr. Mudie, who has given all his leisure time for nearly
two years to the work of spreading Esperanto, made a brief statement
as to the position of the Club, expressing his regret that he was
unable to devote the necessary time to the work. In future he would
be compelled to devote his leisure to The Esperantist and to
general propaganda. He handed over to the treasurer the books and the
balance of money due to the Club, amounting to £41 odd, and
submitted a balance sheet showing that the total outstanding
indebtedness of the Club would not amount to much more than £10,
which was more than covered by debts due to the Club. The Club, in
addition, holds a valuable stock of books for sale.

Mr. W. T. Stead, in moving a resolution accepting with regret the
resignation of Mr. Mudie, expressed the feeling of all present in
declaring that such a resolution would be incomplete without a rider
declaring how grateful they were for the invaluable services which
Mr. Mudie had rendered them ever since the formation of the Club. But
for his zeal, industry, and intelligence the Club would never have
attained its present flourishing position, nor would the prospects of
Esperanto be anything like so good in England as they fortunately
were that day. Only those who had been closely associated with Mr.
Mudie could appreciate the labour and time which he had devoted to
the work. Mr. Mudie had not only been secretary, but he had
practically been treasurer, and so well had he discharged his
stewardship that as hon. treasurer he (Mr. Stead) for the first time
in his life had the pleasure of receiving a balance instead of being
called upon to defray a deficit. (Applause).

Miss Schafer seconded the resolution, which was carried unanimously.

Mr. Mudie responded.


_Esperanto in Belgium._

Messrs. Rhodes and Ellis, the President and Secretary of the
Keighley Society, have just returned from a circular tour round the
Esperantist cities in Belgium, visiting in turn Antwerp, Brussels,
Louvain, Malines, Ghent, Bruges, Courtrai, and Liège. Notwithstanding
the fact that their visit took place at a time when the activity
of Esperantists is at its lowest ebb on account of the holiday
season, there were abundant evidences of the progress of Esperanto
in that most populous, busy, commercial country. Special meetings
were arranged in their honour in Antwerp, Brussels, and Louvain.
The last-named town, which has a population of about 45,000, has
three sections of a Society that numbers more than 200, of whom
the greater proportion can speak Esperanto with considerable
facility. A means of continuing the interest of the elementary
students after their first course is worth adopting more generally.
The students are divided into small groups, and each group maintains
its "ever-circulator," the contributions being commented upon by
the individual members, and finally corrected by So Mathys, the
energetic secretary of the society. The contributors retain their
anonymity. At Brussels Mr. Law, of Battersea, was present, and this
unexpected _rencontre_ added a pleasant surprise. Here another
proof of the utility of Esperanto was forthcoming, for So Caneff, a
Bulgarian, told the meeting his experiences. He left Philipopolis to
become a student of Political Economy at the Brussels University,
knowing only two words of French, "moi, Bulgare," and was labelled
like a parcel of goods with the address of his destination. Arriving
at Brussels, So Blanjean taught him French _by means of
Esperanto_, and since then he has attended his course as a student
and duly passed his examination. So Jamin, the chief Editor of the
_Belga Sonorilo_, was the life and soul of the two meetings
which took place in the Belgian capital. His coadjutor, So Seynaeve,
was, however, unable to be present on account of his having arranged
to take part in the Dover-Calais celebration; but he was seen at
Courtrai on his return, and was full of enthusiasm on account of the
successful consummation of that notable reunion. It seems that the
spread of Esperanto in Belgium, except in the case of a few sporadic
instances, is due to a series of letters which appeared in _Le
Petit Bleu_ from the pen of Lieut. Lemaire. At Antwerp one of the
members has placed on the market, as a means of propaganda,
cigarettes bearing the name and the green star of Esperanto as their
special badge. At Ghent the group is almost entirely composed of
University students, and on account of the vacation no meeting
could be arranged, but So Cogen detailed the progress of the
movement in his city. The old-world beauties of Bruges were inspected
under the guidance of Lieut. Lenken, and a short call was made on
So Witteryck, the publisher of _Belga Sonorilo_ and the writer of
an amusing book, _Kelkaj Esperantaj Floroj_, a booklet which is a
very good substitute for the _Humoraĵoj_, now out of print.

The Secretary of the Liège Group is a Russian, who has conversed in
Esperanto with Dr. Zamenhof himself. Amongst other things he
explained how Dr. Zamenhof himself pronounces Esperanto. The
phoneticism of Esperanto, he says, is not over-rigid, but allows a
certain margin of variation in the case of the vowels.

The letter "o" is pronounced as in the North of England, the
excessive roundness of the South country pronunciation being avoided.
The "a" is also an open vowel, not always so open as the "a" in
father, but never so close as the "a" in the pronunciation which the
London Board School children make use of in the word "cat." "Estas"
is pronounced as an Englishman would pronounce it if he had never
heard of Esperanto; not quite so pedantically as "aystahs."

A separate paragraph is necessary for the Ladies' Section of the
Louvain Group. They are full of enthusiasm, preparing papers and
reports as required by their zealous secretary, and arranging musical
programmes and recitations for the social gathering which follows the
educational course with a devotion and willing obedience which is
simply amazing. These are the mothers of the future Esperantists, and
if their example could only be followed in England, "Esperanto, the
second language for all," would soon be no longer a watchword, but an
accomplished fact.

Altogether, the visit proved too short, encouraging and hopeful as it
undoubtedly was. Most of the Esperantists were young, guided and
controlled by the elders, and manifesting a force that sooner or
later is bound to produce a telling effect.


_The "Spectator" on Esperanto._

The extent to which Esperanto is making way in Great Britain is often
but imperfectly realised even by Esperantists. But every month
affords fresh evidence of the steady progress which Esperanto is
making among the more thoughtful and influential classes. The
_Spectator_ of Aug. 13th contained a long article on "The Want
of an International Language," the significance of which it would be
difficult to over-estimate. For the _Spectator_, as Mr. H. W.
Nevinson remarks in the current number of the _North American
Review_, represents "the British spirit at the very best." "It
is," he continues, "a newspaper which is the source of true culture
to the thoughtful middle classes, and is by them justly regarded as
moderate and reasonable in its judgment. It is the highest literary
authority in the English newspaper world, and it has declared itself
emphatically in favour of Esperanto."

Taking as its text the discussion of the subject of an International
language at the meeting of the French Association for the advancement
of Science at Grenoble, the _Spectator_ examines and dismisses
as impracticable the various national alternative languages such as
Latin, English, French, and Spanish. It then pronounces judgment in
favour of an artificial language, and Esperanto especially, in the
following terms:--

"By far the most promising is Esperanto. It is remarkably easy to
learn, owing to its irreducible minimum of grammar and its extreme
simplicity of vocabulary. As far as we have examined it, we see no
reason why this really simple and scientific language should not
afford to the tourist and the merchant exactly what they need for
communication with foreigners. If Esperanto proves equal to its
claims, and is universally adopted as the second language to be
taught in the schools of the world, a great stumbling block to free
communication between alien races will be removed."


_Group Reports._

There are not many such at this time of the year. Dover, the most
active just now, is fully reported elsewhere. Very sad news comes
from Newcastle. Professor Gurney, the President, lost his life whilst
mountaineering at Arolla. His loss will be all the more deeply
deplored because in Great Britain so few university men of high
standing have hitherto evinced so quick a perception of the
advantages of Esperanto as has been shown by the heads of the French
universities and the professors. In Brighton the gatherings are most
successful; until a suitable location has been found Mr. Lambert
receives the Esperantists at 8 o'clock on Saturdays at 59, St.
Aubyns, Hove, and their full intention is to increase their
membership largely and speedily.

The Plymouth Circle meets at the Ruskin Institute. Last season the
classes were held only once a fortnight; the arrangements for the
autumn are not yet complete.

The Forest Gate Group meetings will re-open on September 15th at the
house of the President, Dr. V. G. Batteson, 39, Woodgrange Road.

A Photographic-Esperantist Group has also been founded in London.
Information can be received from the Secretary, Sro S. Maitland,
22, Maclise Road, West Kensington. The next meeting will be on
September 8th.

FOOTNOTE:

[3] _The Editor is not responsible for the opinions expressed in
these Club reports._



CORRESPONDENCE NOTES.


The Editor much regrets that, owing to the numerous Esperantic
week-ends, and the work connected with his relinquishing the hon.
secretaryship of the London Esperanto Club, he has not been able to
give the usual attention to his postbag. He therefore trusts that
those who have not received prompt replies will excuse the delay.

Next month he will leave town about September 15th, and no letters
can be forwarded for a week or so. The October number should,
however, be ready as usual.

     * * *

In case any old subscribers should have failed to notice the
announcement on last issue's cover _re_ the increase in price of
back numbers, the time limit is extended till September 10th. All
wishing to complete their series should send before that date, as the
price of Nos. 2 to 8 (inclusive) will thereafter be raised to
sixpence a copy.

Those willing to dispose of No. 1 will greatly oblige by informing
the Editor of the lowest price they will accept for the same.

     * * *

The use of the apostrophe in Esperanto prose is not to be encouraged,
and has never appeared in this Gazette. It is only permissible under
the following conditions:--The A of the definite article may be
omitted when it follows a preposition ending in E. _La domo de l'
mastro_ is thus met with occasionally. But this elision is not
permissible in any other instance, even when the substantive
following the article begins with a vowel. Thus _La amikoj_, and
never _L' amikoj_. But the question of elision is better left
alone.

     * * *

Among the useful little suffixes which do so much to simplify our
vocabulary, perhaps the most troublesome to the beginner are IG and
IĜ. Our good friend, the Rev. R. A. Davis, has favoured us with
another of his invaluable aids to memory in this connection. "We
kill, or _cause to be_ killed, pIGs, in order that they may
_become_ sausIĜes." Who can now confuse them!

     * * *

The Penny Text-Book is now on the market, and has probably been seen
by many of our readers, for the publishers are sparing no efforts to
bring this useful and somewhat humorous booklet into notice. Such a
sentence as: _La leonoj estis tiklataj de la lunatiko_ is bound
to produce such an effect on the student's brain that the agreement
of participles can no longer be a source of doubt.

     * * *

Another step in the right direction is the publication of the _Note
Book_, a new monthly paper containing articles and lessons in
Esperanto. Esperantists should send for a specimen copy (price 2d.)
from the Editor. Annual sub., 2s. 6d., also received.

     * * *

All Club Members are invited to the Monday meetings at the Club
Café, 5, Bishopsgate Street Within, from 5.30 to 7; also from 7 to 9
at 100, Gracechurch Street (by the courtesy of the Remington
Typewriter firm). These meetings have been especially interesting and
instructive of late, as several foreign Esperantists have been
present.

     * * *

We advise those of our readers who are desirous of setting about
founding Esperanto groups to carefully read page 52 (No. 4) of
The Esperantist. The excellent articles appearing from time to
time in the Press also contain valuable information and hints. The
chief examples not hitherto referred to are:--_Ethics_, page 244 (July),
by H. J. Bridges; _The Ilford Guardian_ (August 5th), by John Kent;
_The Herts Advertiser and St. Albans Times_ (August 13th), by J.
Catton; _The Daily Express_ (August 17th), by Miss Lawrence;
_The Star_ (August 18th), by a humorous critic, and _The St.
James' Gazette_ (August 15th).

     * * *

The ever-increasing number of the clergy taking up Esperanto calls
forth the suggestion: Why not have a sermon on the humanitarian
nature of our movement?

One often hears of Peace sermons; but surely the adoption of
Esperanto will do more to spread the Peace movement than can no end
of propaganda on former lines.

     * * *

Some correspondents are always interested in knowing some of the
items to be looked forward to next month. The twelfth issue should
contain a new hymn by Ben Elmy, with charming music by J. Hadfield. A
treatise on the effect of physical culture on mental power by J. F.
H. Woodward; another Indian tale by Alfred T. Simper; and a humorous
skit, entitled _La Libertempulo_, from the pen of H. W.
Southcombe (a new contributor), will, when added to the poetry page,
help to provide, it is hoped, a number of considerable interest. Club
news, from two to four pages, will appear regularly, so long as
The Esperantist is recognised as the only official organ of
the Association.



VIRINO TUTE NEINTERESA.

Kvara Vera Rakonto. Originale verkita de E.W.


Ŝi ne estis ĉiam sensignifa; ŝi kaj ŝia fratino estis estintaj
dum du aŭ tri jaroj la belulinoj je du graflandoj, eĉ je la urbo
Bath. Sed ŝia fratino edziniĝis, la patro mortis, kaj ŝi
translokiĝis kun ŝia malsana, tre malfeliĉa, patrino, en dometon
apud vilaĝeto.

Ŝia fianĉo ne estis aprobita de ŝiaj parencoj; ŝi nur povis vidi
lin malofte.

Lia idealo je perfekta virino estis tiu, kiu malmulte legas, malpli
parolas, kaj kiu neniam rezonas, sed senĉese movigas la kudrilon.

Tial dum preskaŭ ok jaroj ŝi sidis, horo post horo, faranta
belegajn brodojn kaj pasamentojn, neniam elirante ekster la
ĝardeneto, krom por ĉiutaga vizito al sia onklino, kiu loĝis en
proksimega dometo, por servi okaze ian malsanan aŭ malgajan
najbarinon, aŭ por iri en la preĝejon unufoje la Dimanĉon.

Ŝi do sin sentis senutila.

Ŝiaj patrino kaj onklino ambaŭ havis servistinon amindan kaj
fidelan, kies societo sufiĉis je siaj mastrinoj, kiuj multe ŝatis
librojn.

Fine ŝia onklino mortis, kaj ŝi heredis grandan riĉecon. Ŝia
fianĉo ĝis tiam estis estinta malfervora amanto, sed nun li
fariĝis urĝa, kaj ŝia patrino, antaŭvidante proksiman morton, ne
volis ŝin lasi solan, kaj do konsentis rapidigi la edziniĝon.

Ŝia nova hejmo estis en la plej proksima urbo, kie ŝi havis baldaŭ
multe da konatuloj, kiuj diris: "Tiu ĉi novedzino estas gracia kaj
bela, sed ŝi estas terurige neinteresa."

Fariĝinte patrino, ŝi ŝajnis fariĝi pli juna, gaja kaj tute
feliĉa. La bela infaneto estis bonvena trezoro por la geedzoj.

Tre granda nombro da parencoj kaj amikoj kunvenis por festi la baptan
feston. Ili estis atendantaj en la ĝardeno, je la horo de la
ceremonio, por iri al la preĝejo, kiam ili aŭdis laŭtajn kriegojn.
Poste oni aŭdis la vortojn: "Mi estas tute ruinigita, neniu min
dungos post tio ĉi."

La malfeliĉa nutristino, rapide sin turninte por atingi la
baptovuelon, rompigis la kolon de la infaneto!

Tiu ĉi historio estas rakontita al mi de unu el la gastoj, kiuj
kuregis en la ĉambron.

Tie oni vidis la patrinon, tiel pala kiel ŝia mortigita ido, kiu
estis tenata en ŝiaj brakoj.

Ŝajne ŝi duonsveniĝis kaj dum longaj horoj nek parolis nek ploris.
Tamen, antaŭ ol cedi je ŝia malespero, ŝi estis komfortinta la
ploregantan servistinon per la promeso: "Neniam mi eksigos vin antaŭ
ol vi zorge nutradis unu el miaj idoj dum du jaroj!"

Aŭdinte de la nutristino tiun promeson, la kunvenintaj amikoj
miregis. La kompatinda patrino estis nevino de _Nia Fraŭlino_,
tial ili kredis ke ŝi estis kuraĝa kaj justa, sed tian rimarkindan
bonecon ili tute ne atendis. Kelke da ili eĉ kredis, ke la promeso
nur estis elpenso de la ruza servistino.

Ĉu donita aŭ ne, la promeso plenumiĝis.

Dum kelkaj jaroj la patrino restis pala, magra, malĝoja kaj
ekscitema. La kuracistoj diris, ke ŝi neniam plifortiĝus, vidante
ĉiutage la virinon, kiu mortigis ŝian infaneton, kaj amikoj petegis
ke si eksigu la virinon el la domo. Sed ŝi respondis: "Eble Dio
volas mian morton. Li ja ne povas deziri, ke mi ne plenumu promeson
mian. En mia familio, promeso estas ĉiam sankta!"

Fine alvenis tempon, kiam ŝi havis duan infaneton, palan, delikatan
knabon (kiu hodiaŭ estas forta avo), kaj ŝia ekscitemeco kaj
maltrankvileco pligrandigis. Sed fine la longe atendita tago alvenis,
la dujara naskotago de la etulo.

Je tiu ĉi okazo, ŝi venis frumatene al la nutristino kun la
promesita atesto pri kapableco kaj sciigis al tiu ĉi, ke ili
disiĝus tuj kiam alia nutristina servo troviĝos por ŝi.

De tiam, la sano de la patrino pliboniĝis, ŝia gajeco revenis, kaj
denove ŝi fariĝis tute kontenta. Kvar jaroj poste, ŝia edzo
konstruigis belan domon du mejlojn de la urbo. Tie ŝi estis tre
feliĉa kun ŝiaj geinfanoj. Pro bona kaj simpla gastameco ŝi
fariĝis bone amata en la graflando.

Sed ve! tiu feliĉeco ne estis longedaŭra. Post tri jaroj ŝia edzo
estis paralizita, kaj fariĝis tre postulanta malsanulo. Tiam ŝi
hazarde konstatis, ke li procentdonis tutan lian riĉecon, kaj la
ŝian, en jarpago je lia propra vivo sole. Ŝi ne volis malkontentigi
lin, kaj ne informis lin pri ŝia eltrovo. Tamen ŝi ne povis multe
ŝpari. La edzo eĉ rifuzis vendi sian veturilon kaj ĉevalojn, kaj
eksigi la du servistojn, kvankam li neniam povis ilin uzi, kaj ŝi
neniam eliris el la domo.

Kiam ŝi vidviniĝis, la aferoj estis aranĝitaj, kaj restis nur
sufiĉe da bieno por doni £51 jara enspezo. Ŝi do translokiĝis en
loĝejeton, kaj, kun la helpo de servistino kiu ne konsentis sin
forlasi, kaj ne eĉ ricevis salajron, ŝi subtenis la geinfanojn.
Ŝiaj parencoj ne eĉ sciiĝis pri ŝia malriĉeco, sed la boparencoj
ĝin sciis, kaj pagis la edukkoston de ŝiaj filoj, kaj, post iom da
tempo, la morto de boonklo denove riĉigis ilin sufiĉe.

La cetero de ŝia vivo estis tre feliĉa. Adorata de ŝiaj gefiloj,
amata de ŝiaj servistinoj, kaj respektegata de geamikoj kiuj
rakontis multajn ekzemplerojn de ŝia kuraĝeco kaj bonkoreco, ŝi
atingis grandan aĝon.



DOVERO.

H. Bolingbroke Mudie.


Fine la tago por la unua Angla kunveno de Britaj kaj Alilandaj
Esperantistoj estis preskaŭ alveninta. Mi trovis min en vagonaro,
kune kun du fervoraj kunbatalantoj, veturante Doveren. La aliaj
Londonanoj nur alvenis en Dovero du tagoj poste.

Ni ne estis la solaj personoj tie allogitaj. Diversaj kaŭzoj
klarigis la troplenigon de nia vagonaro. La belega somera vetero kaj
la Aŭgusta monato estas ĉiam sufiĉaj por allogi multe da personoj
al tiu historika urbo, sed je tiu ĉi okazo ili tien iris por vidi la
aŭtomobilajn boatojn, kiuj estis farontaj kunkurson de Kalezo ĝis
Dovero.

Sinjoroj Finez kaj Geddes, la ĉefaj klopodantoj de la Dovera Grupo,
afable kondukis nin ĉi kaj tien. Ili sciigis nin, ke la ŝipego de
la Red Star Line vizitus la Doveran Havenon por la unua fojo tiun
vesperon. Kaj efektive, iom poste, ni ekvidis tiun grandegan
marirantan ŝipegon alproksimantan.

Dovero estas la lasta haltejo antaŭ New York; kaj mi devas konfesi,
ke mi ne malmulte enviis la feliĉulojn, kiuj estis farontaj vojaĝon
sur tia trankvila maro.

La Kapitano afable montrigis al ni la ŝipegon, kaj invitis nin
vespermanĝi en la manĝosalono de tiu ĉi Ruĝa Stelo palaco. Sed
estas la Verda Stelo kiu nun devas konsideriĝi.

Dum la nokto ekblovis venteto, kaj la matena maro estis punktata de
blankaj ĉevaletoj--kiel ĉe ni oni nomas la ŝaŭmigantajn ondetojn.
Tamen, la vaporŝipo ne multe luliĝis, kaj ni alvenis ĝustatempe en
la Kalezan Havenon kaj, dank' al Esperanto, denove marŝis sur
Francan teron. Niaj tieaj geamikoj atendis nian alvenon, kaj la
stelportantoj donis al ni koran akcepton sur la digo.

Ni intencis tuj iri por renkonti la Bulonjanojn; sed la atendita
alveno de M. Camille Pelletan, Franca Mara Ministro, ŝanĝigis nian
intencon kaj restigis nin kelkajn momentojn ĉe la stacidomo,
admirantajn la multe da ora pasamento, kiun portis la diversaj
kolektiĝintaj oficiroj. (Proksiman tagon Mme. Pelletan fariĝis
Membrino de la Kalaisa Grupo).

Forpromenante, ni konstatis, ke la stratoj estis ornamigitaj de miloj
post miloj da flagoj, kiuj malfeliĉe ne tie troviĝis nur por festi
la Esperantistan Kunvenon! Ankaŭ la maristoj havis sian festan tagon
kaj sian karnivalon.

Baldaŭ ni renkontis la Bulonjajn vizitantojn, kaj kunvenis ĉe la
ĉefloko de la Grupo por oficiala prezentado. Tio farite, ni eniris
la manĝoĉambron de la _Hôtel Sauvage_. Neniam mi estis
manĝinta kun tiom da Samideanoj. Sepdek ni estis ĉirkaŭ la tablo.
Ĉio estis tre bone aranĝita, kaj ni ĉiuj estis pli ol kontentaj
pri la rezultato. Dum la manĝado la gaja karnivalo preterpasis la
straton, aldonante alian interesaĵon al la memorinda tago.

Inter la kunvenintaj Esperantistoj ne nur estis membroj el Kalaiso
kaj Bulonjo, sed multaj departementoj de la Esperantujo tie
reprezentiĝis. Kapitano Capé (Alĝerujo), Profesoro Offret (Liono),
Barono de Ménil (Reims), Komandanto Mathon (Clermont-Ferrand), M.
Pourcines (Nancy), Leŭtenento Dupont (Valenciennes), M. Michaux
(Boulogne), M. Wicart (Roubaix), M. Deligny (St. Omer), kaj M.
Lefebvre (Elboeuf) estis kelkaj el la Francaj partoprenantoj; Sro
Kuhnl (Bohemujo) kaj Sro Seynaeve (Belgujo) ankaŭ tie estis. La
Urbestro afable sendis du deputatojn por ĉeesti tiun internacian
kunvenon.

Post la tagmanĝo, ni promenadis en la antikvan urbon, tiel interesan
por ni Angloj, ĝis la kvina, je kiu horo komencis la koncerto ĉe la
Ĉambrego St. Michel.

Doktoro Guyot, Prezidanto de la Kalaisa Grupo, denove diris afablajn
pensojn, kaj Kapitano Capé elektiĝis Prezidanto.

Post la aŭdo de diversaj telegramoj el Esperantujo, ni aŭskultis
tre interesajn paroladojn de multaj kunvenintoj.

La koncerto estis tute sukcesplena, kaj ni ĉiuj ŝuldas korajn
dankojn al M. Michaux, ĝia sindonema aranĝinto.

Ĉirkaŭ la 7.30 ni malkuniĝis por vespermanĝi.

Poste, kelkaj promenadis laŭlonge la marbordo, aliaj eniris la
Kasenajn Ĝardenojn, kaj ĉiuj estis tute kontentaj ĝis la
forirtempo, kiam la Bulonjaj amikoj revenis en siajn hejmojn, kaj mi
estis devigata reveni en Doveron por la vaporŝipo de la unua horo
matene.

Ne plu blovis la vento, kaj la vetero promesis esti perfekta por la
aŭto-boatoj, kiuj ne ankoraŭ povas toleri maltrankvilajn marojn.

La oka de Aŭgusto komencas! La elementoj aplaŭdas la Esperantistan
feston!

Ĉio, kion oni povis imagi, estas estinta farita por sukcesigi la
kunvenon.

La vizitantoj havis specialajn ŝipbiletojn, je pli malalta pago, kaj
la biletvendisto permesis tiun rabaton nur al personoj portantaj la
verdan steleton. Bonega ideo!

Ĵus antaŭ la alveno de la Esperantistoj la kunkurso de la aŭtomobilaj
boatoj finiĝis: Francujo estis gajninta la venkon. Niaj najbaroj do
montris sian antaŭemecon je tiu ĉi afero tiel, kiel je Esperanto.

Sed kia vidaĵo! Etaj boatoj kuregantaj sur la trankvila maro,
kelkafoje preskaŭ kaŝataj de la ŝaŭmkurteno, kiu estis
suprenĵetita pro la rapidegeco tra la akvo. Eĉ la torpedo-detruantaj
ŝipoj, kiuj akompanis ilin, malfacile ĝiskuris ilin.

Tiu ĉi kunkurso kredeble prokrastigis la alvenon de niaj vizitantoj.
Certe ili mankis unu horon en Anglujo, sed gajnis pli longan restadon
je la sunradioj.

Tamen, kiam la _Nord_ alvenis, ni vidis ke la trankvileco de la
maro, kaj la scivolemeco de tiuj kiuj neniam antaŭe estis vizitintaj
nian insulon, allogis multe pli grandan aron ol ni atendis. Preskaŭ
cent da ili, antaŭ ol elŝipiri, kunkantis "Dio Savu La Reĝon." Sed
la troa fajfado de la vaporo perdigis la efekton, kaj, pro tio, ni
ĉiuj kantis ĝin denove antaŭ la Lord Warden Hotelo. Mi certigas al
vi, karaj Legantoj, ke neniaj el la preterpasantoj nun estas
senavizaj pri la Esperanta movado!

La programo anoncis, ke ni havus specialan ŝipeton, por viziti la
Havenajn konstruaĵojn; sed bedaŭrinde, pro la kunkurso, tiu
proponita plezuro ne povis aldoniĝi, kaj mi do devis doni mallongan
vortan klarigon pri la grandegeco de la entrepreno, kiu iom poste
ebligos Doveron fariĝi unu el niaj plej indaj havenoj. La nunaj
vizitoj de la transatlantikaj ŝipegoj jam asekuris ĝian estontan
potencon.

En kafeo ni kunkantis la Marseillaise, kore kaj ĥore.

Ni tiam suprenrampis la monteton ĝis la antikva kastelo. Granda
proporcio de la vizitantoj neniam antaŭe eniris Anglujon, kaj tre
ŝatis la naturan belecon de nia marbordo.

La vespermanĝo manĝiĝis ĉe Restoracio Mangilli, sed, kompreneble,
la neatendita nombro de la partoprenantoj multe malhelpis la
aranĝojn. Speciala tramo portis nin al la Urbestrejo, kiu elmontris
grandegan devizon--Bonvenon! Esperantistoj.

Lia Moŝto la Urbestro, Sir William Crundall (kiu estas ano de la
Grupo), afablege permesis, ke ni kunvenus ĉe la Council Chamber.

Je la eniro en tiun ĉi belegan historikan ĉambregon, ornamitan de
belaj pentraĵoj kaj vitroj, mi ne povis malpermesi al mi pensi pri
la estinteco. Ĉar, antaŭ nur kelkaj semajnoj, mi estis enirinta la
saman Council Chamber por fari la paroladon kiu fondigis la Doveran
Grupon. Kaj nun, en la sama konstruaĵo, mi vidis Esperantistojn
kunvenintaj de kvar diversaj nacioj ĉiuj aŭskultantaj, kaj
partoprenantoj je, Esperantista koncerto. _Tempora mutantur!_

Nia afero ŝuldas multe, multege, al Sinjoroj Finez kaj Geddes, kies
energio efektivigis la feliĉan okazon. Sed ankaŭ ni devas sendi
niajn sincerajn gratulojn al ĉiuj helpantoj.

Sir William Crundall mem ne povis ĉeesti, pro la festo por honori la
aŭtomobilistojn. Sed Sro A. T. Walmisley, M. Inst. C. E. (unu el
la Urbestraro), kiu estas Prezidanto de la Grupo, anoncis afablan kaj
kuraĝigantan sendaĵon de la Urbestro, kiu sendis sian koregan
bonvenon.

La unua kantaĵo ĉe la koncerto kompreneble estis "Dio Savu La
Reĝon" (nun parkere lernita). Tiam Sro Geddes kantis la unuan
strofon, kaj Sro Dervaux la lastan, de la Marseja Himno, ĉiuj
kunkantantaj je la ĥoro. La tegmento tremetis je la fervoro de la
kunkantantoj!

La karaj Bergier kaj Michaux infaninetoj, kiujn ni tiel bone memoris
ĉe Bulonjo, estis kunvenintaj por reciti siajn ĉarmajn Lafontainajn
fablojn, starante sur la tablo.

La unua parto de la koncerto ja estis ĝuata; kaj, kiam ni aviziĝis
ke la Urbestro estis provizinta nutraĵon, ni eniris en apudan
ĉambron kaj manĝis je lia sano glaciaĵe, kaj trinkis je ĝi
ĉampane.

La Prezidanto ankaŭ devis ĉeesti la aŭtomobilistan feston, kaj mi
elektiĝis je la prezidantan seĝegon.

La dua parto de la koncerto komencis per la nova melodia himno do
Sroj Hadfield & Ben Elmy. Ĝi enpresiĝos sur la venonta Gazeto
ĉar multaj plendas pri la rareco de Esperanta muziko.

M-e Michaux, la koncertestro, recitis tre larmoplenan kaj amuzigan
skizeton, kaj D-ro Guyot faris dankeman paroladon. Li diris: "Niaj
amikoj estas tre feliĉaj respondi al la afabla invito de la Dovera
Grupo. Jam en Kalezo ni ricevis multajn fremdajn amikojn, precipe
tiujn de la transmaro. Hieraŭ kaj hodiaŭ la Esperantistoj preparis
novan koran interkonsenton. Mi devas diri ke ili sukcesis. Ni dankas
ne nur ĉiujn Samideanojn, sed precipe la Doveran Grupon."

Sroj Kuhnl kaj Seynaeve diris malmultajn vortojn por kuraĝigi la
eklernantojn, kaj por pruvi ke lingvaj malfacilaĵoj nun ne devas
ekzisti inter diversnacianoj, dank' al nia mirinda lingvo.

Denove "Dio Savu La Reĝon"; denove "La Marseja Himno"!

Speciala tramo portis sesdek membrojn ĝis la enŝipejo, kaj la aliaj
promenis tien.

Iom post la dekunua niaj alilandaj amikoj denove estis apartigitaj de
ni per marstreketo. Sed dolĉaj estas sonoj sur la akvo, kaj la
voĉoj de la ŝipaj kaj digaj ĥoristoj unuiĝis je duobligita
energio. Pri Doktoro Zamenhof ni kantis: "For he's a jolly good
fellow." Sro Reeve rekantis "Kara Lu," kaj, kompreneble,
la du naciaj antemoj plenigis la havenon de inspirema muziko. Nur
post noktomezo la dolĉaj malproksimantaj sonetoj perdiĝis inter
la bruetoj de la faletantaj ondoj, kaj, konstatante ke la unua Brita
Esperantista Internacia kunveno nun apartenas al la memorinda
estinteco, ni antaŭvidas je multe da tiaj feliĉaj estontaj kunvenoj.


At last the day for the first English gathering of British and
Foreign Esperantists had almost arrived. I found myself in a train,
together with two devoted fellow-workers, going to Dover. The other
Londoners only arrived in Dover two days later.

We were not the only persons attracted there. Various reasons
accounted for the overcrowding of our train. The lovely summer
weather and the month of August are always sufficient to attract many
people to this historic town, but on this occasion they were also
going there to see the automobile boats, which were about to race
from Calais to Dover.

Messrs. Finez and Geddes, the principal workers of the Dover group,
kindly took us here and there. They informed us that the Red Star
Liner would visit Dover Harbour for the first time that evening. And,
in fact, a little later we caught sight of that great ocean liner
approaching.

Dover is the last stopping place before New York; and I must admit I
envied not a little the happy folks about to sail on such a tranquil
sea.

The Captain kindly had us conducted over the vessel, and invited us
to supper in the dining saloon of this Red Star palace. But it is the
Green Star which must now be considered.

During the night a breeze sprang up, and the morning sea was flecked
with little white horses, as by us the breakers are called.
Nevertheless, the steamer did not roll much, and we arrived
punctually in Calais Harbour and, thanks to Esperanto, once more
walked on to French soil. Our friends there had awaited our arrival,
and the "starred-ones" gave us a hearty welcome on the quay.

We intended to go at once to meet the Boulogne members; but the
expected arrival of M. Camille Pelletan, Minister of Marine, changed
our plan and detained us a few minutes in the station admiring the
mass of gold lace worn by the various officers assembled. (Next day
Mme. Pelletan became a member of the Calais group).

On leaving, we found that the streets were decorated with thousands
upon thousands of flags, which, unfortunately, were not there merely
to celebrate the Esperantist Congress! The sailors also were having
their feast day and their carnival.

We soon met the Boulogne visitors, and assembled together at the
Group's headquarters for official presentation. This accomplished, we
entered the dining room of the _Hôtel Sauvage_. Never had I lunched
with so many friends-in-Esperanto. We were seventy round the table.
Everything was capitally arranged, and we all were more thansatisfied
with the result. During the repast the gay carnival passedalong the
street, adding another point of interest to the memorable day.

Among the assembled Esperantists were not only members from Calais
and Boulogne, but many departments of Esperantoland were represented
there. Captain Capé (Algeria), Professor Offret (Lyon), Baron de
Ménil (Reims), Commandant Mathon (Clermont-Ferrand), M. Pourcines
(Nancy), Lieut. Dupont (Valenciennes), M. Michaux (Boulogne), M.
Wicart (Roubaix), M. Deligny (St. Omer), and M. Lefebvre (Elboeuf)
were some of the French participants; M. Kuhnl (Bohemia) and M.
Seynaeve (Belgium), were also there. The Mayor kindly sent two
delegates to be present at this international gathering.

After lunch, we walked about the ancient town, so interesting to us
Englishmen, till five o'clock at which hour the concert began in St.
Michel Hall.

Dr. Guyot, President of the Calais Group, again gave utterance to
some very kind thoughts, and Captain Capé was elected chairman.

After hearing several telegrams from Esperantoland, we listened to
most interesting discourses from many of those assembled.

The concert was thoroughly successful, and we all owe hearty thanks
to M. Michaux, its devoted organiser.

At about 7.30 we separated for dinner.

Afterwards, some strolled along the shore, others entered the Casino
Gardens, and all were quite content till the parting hour, when the
Boulogne members returned to their homes, while I had to return to
Dover by the one o'clock boat.

No longer did the wind blow, and the weather promised to be perfect
for the automobile boats, which cannot yet endure rough seas.

August 8th begins! The elements applaud the Esperantist fête.

Everything imaginable has been done to make the gathering successful.

The visitors had special tickets at a lower rate, and the
booking-clerk allowed that rebate only to persons wearing the green
star. A capital idea!

Just before the arrival of the Esperantists the auto-boat race ended.
France had gained the victory. Our neighbours thus showed their
go-ahead qualities in this matter, as well as in Esperanto.

But what a sight! Tiny boats tearing over the smooth sea, at times
almost hidden by the foam-curtain, which was thrown up by the
tremendous pace through the water. Even the torpedo destroyers which
accompanied them kept up with difficulty.

This race probably delayed our visitors' arrival. Certainly they
missed an hour in England, but gained a longer roasting in the sun's
rays.

Nevertheless, when the _Nord_ arrived we observed that the sea's
smoothness, and the curiosity of those who had never before visited
our island, had attracted a much greater number than we had expected.
Nearly a hundred of them, before disembarking, joined in singing "Dio
Savu La Reĝon." But the excessive hissing of the steam caused the
effect to be lost, and we therefore all sang it again before the Lord
Warden Hotel! I assure you, dear Readers, that none of the passers-by
are now ignorant of the Esperanto movement!

The programme stated that we were to have a special boat to visit
the Harbour works; but unfortunately, on account of the race, that
proposed pleasure could not be included, and I had therefore to give
a short verbal explanation of the magnitude of the undertaking, which
will in a short time enable Dover to become one of our finest
harbours. The present visits of the transatlantic liners have already
assured its future importance.

In a café we sang the Marseillaise, heartily and in chorus.

We then scrambled up the hill to the ancient castle. A large
proportion of the visitors had never before been in England, and much
appreciated the natural beauty of our coast.

Dinner was taken at Mangilli's, but, of course, the unexpected number
of persons greatly hindered the arrangements. A special tram took us
to the Town Hall, which displayed an enormous motto--Bonvenon!
Esperantistoj.

His Worship the Mayor, Sir William Crundall (who is a Member of the
Group), had most kindly allowed us to assemble in the Council
Chamber.

On entering this magnificent historical hall, ornamented with fine
paintings and glass, I could not help thinking of the past. For, only
a few weeks ago, I had entered the same Council Chamber to give the
lecture which founded the Dover Group. And now, in the same building,
I saw Esperantists assembled from four different countries listening
to, and taking part in, an Esperantist concert. _Tempora mutantur!_

Our cause owes much, very much, to Messrs. Finez and Geddes, whose
energy has brought about the happy event. But we also must send our
sincere congratulations to all helpers.

Sir William Crundall himself could not be present, on account of the
dinner in honour of the automobilists. But Mr. A. T. Walmisley,
M.Inst.C.E. (one of the Council), who is President of the Group,
announced a kind and encouraging message from the Mayor, who sent his
most hearty welcome.

The first item of the concert was, of course,. "Dio Savu La Reĝon"
(now learnt by heart). Then Mr. Geddes sang the first verse, and M.
Dervaux the last, of the Marseillaise, all joining in the chorus.
The roof shook with the fervour of the choristers!

The dear little Bergier and Michaux children, whom we remembered so
well in Boulogne, had come to recite their charming Lafontaine
fables, standing on the table.

The first part of the concert was thoroughly enjoyed; and, when we
were informed that the Mayor had provided refreshments, we entered an
adjacent room and ate his health in ices, and drank it in champagne.

The President had also to be present at the automobilist feast, and I
was elected to the presidential chair.

The second part began with the new melodious hymn by Messrs. Hadfield
and Ben Elmy. It will be printed in the next Gazette because many
complain of the scarcity of Esperantist music.

M-e Michaux, the director of the concert, recited a tearful and
amusing sketch, and Dr. Guyot made an appreciative speech. He said:
"Our friends are very happy to respond to the kind invitation of the
Dover Group. In Calais we have already received many foreign friends,
especially those from across the sea. Yesterday and to-day
Esperantists have planned a new and hearty mutual understanding. I
must say they have succeeded. We thank not only all fellow-thinkers,
but especially the Dover Group."

Messrs. Kuhnl and Seynaeve said a few words to encourage beginners,
and to demonstrate that linguistic difficulties need not now exist
between divers nationalities, thanks to our wonderful language.

Again "Dio Savu La Reĝon"; again "La Marseja Himno!"

A special tram conveyed sixty members to the pier, and the others
walked there.

Shortly after eleven o'clock our foreign friends were once more
separated from us by a narrow strip of sea. But sounds are sweet upon
the water, and the voices of the choristers on ship and shore united
with redoubled energy. Of Dr. Zamenhof we sang: "For he's a jolly
good fellow!"

Mr. Reeve repeated "Kara Lu," and, of course, the two national anthems
filled the harbour with inspiring strains. Only after midnight were
the sweet receding sounds lost in the murmur of the rippling waves,
and, realising that the first British Esperantists' International
gathering now belongs to the memorable past, we look forward to many
such happy meetings in the future.



KION DIRAS BIRDIDETO?

(Imitaĵo de Tennyson), de A. Motteau.


  Kion diras birdideto
  En la nesto, ĉe l' tagiĝo?
  --Kiel flugas patrineto,
  Flugos mi tuj en vekiĝo.

  --Eta birdid', neste restu,
  Ke pli fortflugila estu:
  Tiam, kun mi, en vekiĝo,
  Flugos vi ĉe la tagiĝo.

  Ĉar obeos birdideto,
  Baldaŭ, kiel patrineto,
  Fortflugila ĝi vekiĝos
  Kaj de l' nesto elflugiĝos.

  Kion diras l' infaneto
  En la lulil', ĉe l' tagiĝo?
  Diras ĝi, kun la birdeto,
  --Kuros mi tuj en vekiĝo.

  --Infaneto, pace restu,
  Por ke pli fortkrura estu:
  Kune, tiam, en vekiĝo,
  Kuros ni ĉe la tagiĝo.

  Ĉar obeos l' infaneto,
  Baldaŭ, kun la patrineto,
  Ĝi, pli forta, krure iros
  Kien ajn ĝi ja deziros.



LA ROZO KAJ LA LEKANTETO.

Originale verkita de Clarence Bicknell.


  Belega rozo kreskis en florejo;
    Ne malproksime ankaŭ lekanteto;
  La roz' rigardis ĝin sur la herbejo,
    Kaj diris: "Kion faras vi, floreto?"

  "Malgranda estas vi, kaj senodora;
    Neniu vin admiras aŭ bezonas;
  Vi senkultura vivas, senkolora;
    Ĉu vi al mondo ian benon donas?

  "Li papili' flugante en ĉielon
    Sur via floro ne tre dolĉe tremas;
  L' abel' de vi ne serĉas la mielon;
    Nur la piedoj homaj sur vi premas."

  "Malsupre tie vi ne povas aŭdi
    La melodimuzikon de l' aero,
  Nek la belaĵojn de la mondo laŭdi;
    Kion vi faras do, ĉe l' nigra tero?"

  Respondis al la roz' la lekanteto,
    "Ne pensas mi pri gloro kaj beleco,
  Sed sur la pint' de ĉia ajn tronketo
    Cent semojn faras mi por l' estonteco."

  "Sen ia dorn' pikanta ĉe l' folioj,
    Mi staras al ĉielo rigardante,
  Kaj brilas per la miaj lumradioj
    La tero, kiu nutris min, amante."

  "Mi vidas eĉ dezertojn ĉe l' kamparo,
    Kaj ili ne beliĝos sen laboroj;
  Mi do ekfloras dum la tuta jaro,
    Por kovri ilin per malgrandaj floroj."

  La rozon iu vidas kaj deŝiras;
    La lekantet' malĝoja, sola restas;
  "Ha," diras ĝi, "Pri glor' mi ne sopiras
    Sed vivo kun laboro benoj estas."



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 12._

_Oktobro, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  La Esperanta Gazeto por la
  Propagando de la Internacia Lingvo.

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE, 67, Kensington Gardens Square, W.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Wholesale Agents: 14, Norfolk Street, Strand, London, W.C.



CONTENTS.

               Page

  Editor's Notes.                        177-79
  Physical Culture (J. F. H. Woodward)   179-80
  The XIX. Century and Internationality
    (A. Kofman)                          180-81
  Esperanto Sounds (R. J. Lloyd, D.
    Lit., M.A.)                          182-84
  Child's Waking Prayer (translated
    by A. Motteau)                          184
  The Emigrants (Clarence Bicknell)         184
  Club News                              185-87
  The Holiday-Man (H. W. Southcombe)        188
  Ĉituo, The Wolf-Child (by Alfred
    T. Simper)                              189
  A Grievance and its Remedy (by E. W.)     190
  Correspondence Page                       191
  Friendship (words by Ben Elmy,
    music by J. Hadfield)                   192



For Local Information apply to the Hon. Secs.
of the following Official Societies:--

  BATTERSEA--Sro. A. T. Lee,
  2, Cupar Road, Battersea.

  BRIGHTON--Miss Oxenford,
  16, Upper Westbourne Villas, Hove.

  BRIXTON--Sro. E. W. Eagle,
  22, Kellett Road, Brixton.

  CORBRIDGE-ON-TYNE--Sro. Lotinga,
  Trinity Terrace.

  DOVER--Sro. H. R. Geddes,
  Northumberland House, Dover.

  EDINBURGH--Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  FOREST GATE--Sro. E. J. R. Beal,
  74, Claremont Road, E.

  GLASGOW--Sro. J. H. Wallace,
  3, Hampden Terrace, Mount Florida.

  HUDDERSFIELD--Sro. G. H. Taylor,
  9, Norman Road, Birkby.

  ILFORD--Sro. W. A. Jeffery,
  42, Park Road, Ilford, E.

  KEIGHLEY--Sro. J. Ellis,
  Compton Buildings, Bow Street, Keighley.

  LEEDS--Sro. J. E. Wyms,
  3, Maxton Avenue, Chapeltown Road.

  LIVERPOOL--Sro. R. E. Issott,
  5, Gresham Street, Edge Lane.

  LONDON--Miss Lawrence,
  41, Outer Temple, W. C.

  NEWCASTLE--Sro. H. W. Clephan,
  3, Cotfield Terrace, Gateshead.

  PORTSMOUTH, Dr. Greenwood,
  182, Queen's Road.

  PLYMOUTH--Sro. Thill,
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  ST. ANDREWS--Sro. J. T. Haxton,
  133, South Street, St. Andrews.

  TYNEMOUTH--Sro. Alan F. Davidson,
  26, Park Crescent, N. Shields.

  WEST LONDON--Sro. S. Maitland,
  22 Maclise Road, Kensington, W.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Editor of "The Esperantist,"
who will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



  The Right Hon.
  J. Chamberlain's Failure

Mr. Chamberlain's statements are always trenchant
and to the point. He tells us in characteristic
manner that he gave up shorthand for two reasons:
his inability to write quickly, and, above all, to
read his notes when written.

[Illustration: Mr. Chamberlain]

SLOAN-DUPLOYEN, the Modern 12-LESSON LEGIBLE
SYSTEM, has done away with these defects.

Our handsome free book tells you all about it.

It's worth a postcard. Send one now.

HATCHARD & CASTAREDE, Ltd., 71 High Holborn, London.



The "Review of Reviews"

  _Is the Best Magazine for Busy People.
  And it is read by 'Esperanto' Students._

The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of
the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost.

The busiest and poorest in the community may here follow
with intelligent interest the great movements of Contemporary
History.

  Post Free for Twelve Months, 8/6,
  10 fr. 75 c., or 8.50 marks.

Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.



CONCORD:

Journal of the International Arbitration and Peace Association.

Published on 15th of each Month.

2/6 per annum, from 40, Outer Temple, W.C.



JUST PUBLISHED.

TEXT BOOK OF ESPERANTO.

By J. C. O'CONNOR.

Dedicated to Sir WILLIAM RAMSAY.

     * * *

PRICE 1d.

Special price for propaganda purposes: 10d. per dozen, 6s. 3d. per
100, £2 12s. 6d. per 1,000.

To be had at these prices only from the Publishers--

Messrs. DIXON & HUNTING, Farringdon Press, Ltd., 180, Fleet Street, E.C.

     * * *

Wholesale Agents for

LONDON: H. Brett, Pilgrim Street, E.C.

COUNTRY: W. Dawson & Sons, Breams Buildings, E.C.



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.

  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  H. Bolingbroke Mudie. Esq, 67, Kensington Gardens Square, London, W.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  FRANCE.--M. C. Gaubert, 9, rue Charras, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--Societo Espero, Bol. Podjaceskaja 24 log 12, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.


N.B.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtmarkon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas
akceptataj laŭvaloro._

_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro,
67, Kensington Gardens Square, London, W._

N.B.

No. 12.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net. Nos.
  2 to 8, 6d. each; Nos. 9 to 12,
  4d. each, net.

OKTOBRO, 1904.



Karaj Helpantoj, Salutojn!

Estas eble ke malmultaj vortoj pri La Esperanta Gazeto estos
por Vi interesaj. Estas la fino de ĝia unua jaro.

Kiam mi ekklopodis pri la laboro ŝajne estis nur du aŭ tri Anglaj
Esperantistoj, kiuj verkus artikolojn por la Gazeto. La kuŝejoj de
la Abonantoj estis por mi tute nekonataj. Mi kredis ke la afero estus
mona perdo, ĉar la lingvo nur enkondukiĝis en Anglujon antaŭ
kelkaj monatoj. Tamen la ekzisto de gazeto helpus la Aferon; La
Esperanta Gazeto do ekvivis!

Feliĉe mi baldaŭ eltrovis ke, el ĉiuj partoj de Esperantujo,
alvenis kleraj, interesplenaj artikoloj. Monato post monato Abonantoj
plimultiĝis.

Al ĉiuj helpintoj mi deziras sendi koregan dankon. Dank' al Vi,
ĉiunacianoj gajnis novajn pensojn, novajn konojn. Dank' al Vi,
La Esperanta Gazeto povos vivadi.

Tute nemetiisto, mi penadis kiel eble plej multe plaĉi miajn
legantojn.

Tro ofte metiistaj eldonistoj nur pensadas pri la eldonkosto, kaj
malatentas pri la deziroj de la legantoj. Sed, je La Esperanta
Gazeto, mi neniam estas estinta ŝparema. Ĉiuj certe kontentiĝas
pri la boneco de ĝia papero, tipo kaj ĝenerala enhavo.

Pri la literatura stilo mi kompreneble ne povas kritiki, nur mem
estante pli malpli eklernanto. Sed Doktoro Zamenhof ĵus estas
skribinta: "Via Gazeto tre plaĉas al mi; kaj mi estas konvinkita
ke ĝi ankaŭ plaĉas al ĉiuj Esperantistoj."

En tia afero oni ne devas forgesi, ke estus estinta tute neeble ke
individuo eldonu eĉ gazeteton en ia nacia lingvo post nur kelkaj
monatoj da libertempa lernado. Tio ĉi nur estas ebla per nia facila
Esperanto.

Estas malfacila afero, tiu ĉi redaktado de Esperanta gazeto!

Ĉiu vorto sendota al la presistoj (Ho ve! ne ankoraŭ Esperantistoj)
devas esti skribmaŝinata, kaj, eĉ post tio, la korektado de
prespruvoj postulas multe da penado. Preskaŭ ĉiam gravaj eraroj
preterpasas la aŭtoran atenton, kaj ofte la viglecon ankaŭ de la
Redaktoro.

Mi fidas ke, estonte, ĉiuj eraroj malaperos. Sed, denove, mi petas
ke miaj legantoj senkulpigu ilin, se ili ĉeestos.

Mi nun povas prezenti al la mondo praktikan pruvon de la viveco,
facileco kaj disvastiĝo de la Internacia Lingvo. En ĉiuj partoj de
la mondo La Esperanta Gazeto havas Abonantojn, tute sen komuna
lingvo krom Esperanto.

Niaj kleraj verkantoj povas, per ĝi, sendi siajn belajn, originalajn
aŭ tradukitajn pensojn en ĉiujn landojn. La Anoncantoj povas fidi
je la Internacia Lingvo por gajni tutmondan vendejon por siaj
komercaĵoj. Ĉiuj povas interkonatiĝi.

Hodiaŭ mi estas tre, sed ne tute, kontenta. Pro la akcepto de La
Esperanta Gazeto unu el miaj ambicioj plenumiĝis. Mi nun diros
al Vi alian!

Inter la bela literaturo jam posedata de Esperantistoj vane mi
serĉis _unu sufiĉe vidindan volumon_! Libroj nur legindaj
estas ja bonegaj; sed ĉu ili sufiĉas?

Supozu, ekzemple, ke oni aĉetas la necesegan _Fundamentan
Krestomation_. Ĝia kosto, laŭ Angla mezuro, ne estas tro granda;
kaj oni estas kontenta posedi la 460 interesplenajn paĝojn. Sed ĉu
la kosto ĉiam tie finiĝas? Oni trovas ke, kiel Anglo, oni ne plene
ŝatas legi libron sub papera kovrilo. Oni do devas elspezi monon por
ĝin bindigi. Tio pligrandigas ĝian koston de kelkaj frankoj. Nu,
post kelkaj jaroj, kiam la libro fariĝis valora memoraĵo de la
unuaj tagoj de la lingvo, ĉu oni estos kontenta ekvidi, ke ĝia
papero flaviĝis; makuliĝis?

La respondon mi lasas al la Esperantistaro.

Estas necese ke kelke da prezentindaj libroj, bonepresitaj sur bona
papero, sub bela kovrilo, ekzistu. Pro tiu celo mi intencas eldoni
diversajn utilajn verkojn. Estas ankoraŭ tro frue atendi, ke la
vendo povos pagi iliajn proprajn elspezojn; sed ilia eldoniĝo helpos
la Aferon.

La unua de La Esperantaj Juveloj estos _La Ventego, de Shakespeare_,
tradukita de nia plej klera Esperantisto, Sro Motteau. Unua
eldono, ilustrita, orumita supraĵo kaj belete bindata per malmola
verda ledo [donacinda]. Kosto 2f. 60c., afrankite.

Finante, mi fidas ke Vi, kiuj ŝatas la _Verdkovrilaĵeton_
afable surskribos sur la enmetitajn abonpaperojn, kaj sendos ilin al
mi, sub la enmetita kovrilo, antaŭ la fino de Oktobro. Kaj se Vi
skribos aliflanke proponojn por plibonigi la Gazeton mi estos
kontenta.

Mi esperas, kune kun Vi, ke post 1904 La Esperanta Gazeto
enhavos dudek paĝojn anstataŭ ol dekses; sed tiu afero dependas de
la nombro da Abonantoj.

Via Redaktoro.


Dear Supporters, Greetings!

It may be that a few words about The Esperantist will be
interesting to you. It is the end of its first year.

When I undertook the work there were apparently but two or three
English Esperantists who would write articles for the Gazette. The
haunts of the Subscribers were, to me, quite unknown. I believed that
the undertaking would be a financial loss, for the language had only
been introduced into England a few months before. Nevertheless, the
existence of a Gazette would help the Cause; thus The Esperantist
sprang into being.

Happily I soon discovered that, from all parts of Esperantoland,
well-informed, interesting articles came to hand. Month by month
subscribers became more numerous.

To all helpers I desire to send most hearty thanks. Thanks to you,
people in every land have gained new thoughts, new knowledge. Thanks
to you, The Esperantist can continue its existence.

Quite an amateur, I have tried as far as possible to please my
readers.

Too often professional Publishers merely consider the cost of
production, and disregard the wishes of their readers. But, over
The Esperantist, I have never been sparing. Certainly all
are satisfied as to the good quality of its paper, type and general
contents.

Concerning its literary style I of course cannot criticise, being
myself, more or less, a beginner. But Dr. Zamenhof has just written:
"Your Gazette greatly pleases me; and I am convinced that it also
pleases all Esperantists."

In this connection one must not forget that it would have been quite
impossible for an individual to issue even a small gazette in any
national language after only a few months of spare-time study. This
is alone possible with our easy Esperanto.

It is a difficult business, this editing of an Esperanto gazette!

Every word sent to the printers (alas! not yet Esperantists) has to
be typewritten, and, even after that, proof correcting demands much
care. Almost invariably serious errors escape the author's attention,
and often the vigilance of the Editor also.

I trust that, in the future, all errors will disappear. But, once
again, I beg my readers to excuse them, should they be present.

I now am able to present to the world a practical proof of the
vitality, facility and spread of the International Language. In all
parts of the world The Esperantist has subscribers entirely
without any common language other than Esperanto.

Our clever writers can, by its means, send their beautiful, original
or translated thoughts into every country. Advertisers can rely on
the International Language to gain a universal market for their
goods. All can become acquainted one with the other.

To-day I am very, but not altogether, content. On account of the
reception of The Esperantist one of my ambitions is fulfilled. I
will now tell you of another!

Among the fine literature already possessed by Esperantists in vain
have I sought _one volume of sufficiently attractive appearance_.
Books merely readable are, indeed, excellent; but do they suffice?

Suppose, for example, that one buys the indispensable _Fundamental
Chrestomathy_. Its cost, according to English standard, is not too
high; and one is pleased to possess the 460 interesting pages. But
does the cost always end there? One finds that, as an Englishman, one
cannot fully enjoy reading a paperback. One must therefore spend
money on having it bound. That increases its cost by some shillings.
Then, some years later, when the book has become a valuable reminder
of the language's early days, will one be pleased to discover that
its paper has turned yellow; has become foxed.

The answer I leave to the Esperantists.

It is necessary that some presentable books, well printed on good
paper, and in a nice cover, should exist. On this account I intend to
bring out several useful works. It is still too early to expect that
the sale will cover their expenses; but their publication will help
the Cause.

The first of The Esperanto Gems will be _Shakespeare's "Tempest_,"
translated by our most able Esperantist, Mr. Motteau. First edition,
illustrated, gilt top, prettily bound in soft green leather
[suitable for presentation]. Price 2s. 1d., post free.

In conclusion, I trust that you who appreciate the _green-covered
one_ will kindly fill up the enclosed renewal application forms,
and send them to me, in the enclosed envelope, before the end of
October. And if you will write proposals on the back for improving
the Gazette I shall be pleased.

I hope, with you, that after 1904 The Esperantist will
contain twenty pages instead of sixteen; but that matter depends on
the number of Subscribers.

Your Editor.



ĈU FIZIKA KULTURO PLIGRANDIGAS SPIRITAN FORTON?

La Unua Premia artikolo en "Health and Strength Gazeto," de 1903.

Tradukita en Esperanto de la Aŭtoro, J. F. H. Woodward.


La respondo al tiu ĉi demando povas esti tre vera, tamen tre
mallonga. _Jes!_ Sed tiu respondo nek interesus nek kontentigus
viajn Legantojn, tial ni esploros tiun ĉi aferon.

Ili do povas juĝi por si mem, ĉu ĝi ne estos je ilia profito
partopreni en ekzercoj, kiuj ne nur plibonigas la sanon de la korpo,
sed ankaŭ la povojn de la spirito.

Macfadden demandas: _"Kial la homo ne plibonigis fizike, kiel li
faris en aliaj rilatoj?"_

Li respondas tiun ĉi demandon jene: _"Ĉar li dependis de medicina
scienco por sia fizika bonstato."_

Tiu ĉi estas sendube vera pri la estinteco, sed ne pri la nuntempo,
escepte pri tio, ke ni ne enhavu tiun grandan klason da personoj,
kiuj povas kalkuliĝi laŭ miloj en la mondo, kiuj, kiam malsanaj,
konfidas tute je ĉarlatanaj kuraciloj por sia resaniĝo.

Ni konas ke unu rezultato de tia malspriteco estas, ke grandaj
nombroj da ili mortas multe da jaroj pli frue ol ili devus, se ili ne
prenis tiujn ĉi ĉarlatanajn kuracilojn, kaj, anstataŭ ol tio
alprenis "fizikan kulturon" kaj permesis al Naturo ordigi tion en la
sistemo, kion ili sin mem malrektigis.

Se la malboneco tie ĉi finiĝis, ĝi estus sufiĉe malbona, sed
malfeliĉe, ili naskigas en la mondon rason da malfortaj, malgrandaj
estaĵoj, kiu mankas ĉian econ kiu igas grandajn kaj belajn virojn
kaj virinojn, tiajn, kiaj estis la Spartanoj antikve. Ili nek havas
fortecon nek grandecon de korpo, kaj estas pli malpli de malforta
spirita povo. Tiuj ĉi kaŭzoj produktas moralan modelon de malalta
grado. Ja ne estas fizika forteco sufiĉa por nutri malfortan
cerbpovon; tia estas la opinio de multe da kuracistoj ĉe la
rifuĝejoj de lunatikoj en Anglujo kaj alilande.

Nu, kio estas la kaŭzo de tio ĉi?

Nur estas unu respondo: _La malatento je konvena flego kaj
pligrandigo de la korpaj povoj, netaŭga nutraĵo, tabakfumo, la
drinkaĵo, kaj malbonmoreco._

Korektu tiujn ĉi aferojn, kaj, post du generacioj, estos nepra
plibonigo ĉe la raso.

Tiu ĉi ŝanĝo jam estas iomete komencita, per la pliuzado de
gimnastikoj, kaj per kluboj de naĝarto, _piedpilko_ kaj
_kriketo_, inter la loĝantoj de urboj; kaj, se milita ekzerco
estus farinta deviga en ĉia lernejo, la venanta generacio fariĝus
pli supera je forteco kaj grandeco ol tiu de hodiaŭ; ĉar, kun
brustoj plilarĝataj per plena spirado kaj aliaj atletaj ekzercadoj,
kaj konvena fleksigo de la muskoloj de la ventro, mallakso kaj la
ftiza mikrobo forpeliĝus.

Kun la korpo vivigata kaj la ĉirkaŭiro de la sango multege
plibonigata, la povoj de la spirito kaj la memoro pliboniĝus laŭ la
sama proporcio, kaj tio, kio nun estas spirita peno kaj cerblaciĝo,
fariĝus plezuro. Tio ĉi estas la sperto de centoj da junuloj kaj
maljunuloj kiuj faris la penon plibonigi sian sanecon kaj fortecon
per "Fizika Kulturo," kaj kiuj sekvis la regulojn de Naturo kaj la
konsilo de _Shakespeare_, kaj "_ĵetis drogojn al la hundoj_."

Antaŭa Unua Premiulo ĉe Cambridge diris al la aŭtoro ke, dum du
semajnoj antaŭ lia ekzameno, li neniam rigardis libron, sed okupis
sin de ekzerco sur ĉevalo, _raketoj_, kaj gimnastikoj. La
rezultato estis ke, kun freŝa sana sango kuranta en la tuta korpo,
kiam li envenis la ĉambron de la ekzameno, lia cerbo estis kiel eble
plej freŝa kaj klara kaj li povis respondi al ĉiuj demandoj facile
kaj akurate. Tiel li gajnis la plej altan honoron de la jaro ĉe la
Universitato. Li diris, ke tio ĉi ne estus okazinta, se li ne estis
uzinta "Fizikan Kulturon," kiu forprenis ĉian nebulecon de la cerbo.
Sekve la spirito estis tiel klara kiel la lumo.

Ni ne povus havi pli bonan ekzemplon ol tio ĉi, pri la valoro de
korpa ekzercado por cerba verko.

Iuj el viaj legantoj nun bezonos scii, kiel gajni altan gradon da
korpa sano, kaj spirita potenco.

_Nu, la reĝa vojo tien estas per dieto, ekzerco, banoj, kaj dormo._

Ni konsideros ilin laŭvice, ĉar ĉiu el ili helpas la alian fari
sian parton de la afero.

Mi ne nun aludas je preparado por ia speciala konkurso, sed je la ado
de bona stato de ĝenerala sano, kio ebligos la korpon suferi grandan
ekzercon sen sento de troa laceco, kaj kio konservos la cerbon en tre
bona kondiĉo preta por serioza lernado, aŭ por la postuloj de vigla
komerca vivado.


_Dieto._

Sen nutra manĝaĵo, manĝata je konvenaj intertempoj, kaj ĝuste
digestata, estas certe ke nenia vera progreso povos esti farata.
Taŭga nutraĵo estas la fundamento, sur kiu la forteco de la korpo
kaj la povo de la spirito konstruiĝas.

Estas provite per la esploradoj de D-ro Alexander Haig kaj aliaj
scienculoj kiuj faris specialan studon de la afero, ke la plej bona
sano, kaj la plej grandaj povoj de persistado estas atingitaj per
grenaj produktaĵoj, fruktoj kaj lakto, kaj ne de viando kaj de
alkoholo.

Tio ĉi estas evidenta pro la venkoj antaŭ ne longe gajnitaj de
atletoj en Anglujo kaj en Germanujo, kiuj nur nutradis sin
per grenaj nutraĵoj, kontraŭ tiuj, kiuj alprenis viandan dieton.

Oni ne devas manĝi pli ol trifoje ĉiutage, kaj devas esti
intertempo de kvar aŭ kvin horoj inter ĉiu manĝo. La plej malfrua
ne devas esti post la sepa horo vespere. Ĉia mordaĵo devas
manĝiĝi malrapide, kaj esti multe maĉata kaj trinkaĵo ne devas
esti trinkata ĝis unu horo post la manĝo.

La Unuigitaj Ŝtatanoj estas fondintaj "Malrapidan Maĉon Societon."


_Ekzerco._

Promenu almenaŭ du aŭ tri mejlojn ĉiutage en freŝa aero. Metu
ekzercilon en via dormoĉambro, kaj sekvu la instruojn presitajn sur
la karto, por dekkvin minutoj tuj kiam vi leviĝas, kaj por la sama
tempo kiam vi estas kuŝiĝonta.


_Bano._

Prenu varman banon kun sapo almenaŭ unu fojon ĉiusemajne por
malfermigi la haŭttruetojn. Tio ĉi estas necesa por esti en
perfekta sano; kaj ankaŭ bano sen sapo, varma aŭ malvarma,
ĉiutage.


_Dormo._

Ĉiam dormu sep horojn neinterrompite, se eble. Dormu kun la fenestro
malfermita iom ĉe la supro, kaj larĝe malfermita dum la somero. La
ekzerco varmigos vin antaŭ ol enlitiri, kaj la ekzerco kaj la freŝa
aero dormigos vin bone. La stomako nur havanta iom, se ion, por
digesti, ankaŭ ripozos (se oni ne manĝis post la sepa horo vespere)
kaj morgaŭe funkcios multe pli bone.

Je konkludo, se la fraŭloj deziras esti ja viraj viroj, ili ne devas
drinki, ili devas eviti ĉiujn malbonmorajn kutimojn, ili devas fumi
kiel eble plej malmulte (pli bone estas neniam fumi), ĉar ĉiu el
tiuj ĉi estas malamikoj al forteco, kaj al konvena memkontrolo.



LA XIXa JARCENTO KAJ INTERNACIECO.

A. Kofman (Odessa).


Antaŭ kvar jaroj, kiam ĉiu ĵurnalo, gazeto, jarlibro kaj aliaj
periodaj eldonaĵoj faris la karakterizon de la XIXa jarcento, oni
venis unuvoĉe al la konkludo, ke tiu epoko estis precipa periodo de
internaciaj komunikoj; oni kalkulis la kilometrojn da telegrafaj kaj
telefonaj fadenoj, la milionaron da kilogramoj de fervojaj reloj, la
kolosalan spezon de internacia komerco, la neimageblan sumon de
eksterlandaj leteroj, k.c., k.c. Por ankoraŭ pli substreki la
kreskon de la internaciaj rilatoj de la XIXa jarcento oni citis
ekzemplojn, ke la Angloj, Francoj, Germanoj kaj aliaj nacioj sendas
interŝanĝe siajn infanojn por la someraj tagoj en diversajn landojn
kun la celo lernigi al siaj idoj la fremdajn lingvojn. Interalie
oni montris, ke la turistaj kluboj vastiĝis sur la tuta tero,
ellaborinte specialajn tarifojn por fervojoj, hoteloj, k.c., por
siaj enlandaj kaj eksterlandaj membroj. Mallonge, legante tiujn ĉi
sciigojn, oni efektive povus pensi, ke la nacioj faris grandegan
progreson en la interkonatiĝo. Kio rilatas la fremdajn literaturojn,
tiu ĉi punkto ŝajnis pli klara ol ĉio alia; de longe ja ĉiu
biblioteko posedas la tradukojn de ĉiu pli aŭ malpli konata fremda
aŭtoro.

Se tio ĉi diriĝis pri ĉiuj popoloj ĝenerale, kion oni devis diri
pri la Angloj? La Angla nacio, kiu havas posedaĵojn en ĉiu parto de
la mondo, kies ŝipoj vizitas ĉiun maron kaj golfon, kies turistoj
estas precipe vojaĝemaj,--la Angla nacio devus unue koni la
alilandan mondon, sed ... Cetere, estas preferinde paroligi Sron
Ĉukovski mem, kiu sufiĉe konas Anglujon kaj la Anglojn.

Jen kion li skribas en la gazeto _Odesskia Novosti_, _No. 6372_,
pri nia eminenta Rusa verkisto Anton Ĉeĥov, mortinta antaŭ nelonge:

"Mi vane atendis kelkajn tagojn, esperante trovi eĉ unu Anglan
gazeton, kiu memorigus la nomon de nia ĵus mortinta verkisto. Sed
ĝis hodiaŭ nenia gazeto aperigis eĉ unu linion pri li. Oni
skribadis pri la _Malacca_, oni skribadis pri _Nju-Ĉvang_, sed
la plej grandan perdon, la plej doloran Rusan malĝojon oni eĉ ne
rimarkis....

"Certe, la Anglaj gazetoj ne povas reflekti ĉiujn interesojn de la
lando. Oni devas turniĝi al alia fonte. Mi prenas la lastan eldonaĵon
de la _Brita Enciklopedio_. Mi trovas tie _Ĉefu, Ĉifu_,--la nomo
de _Ĉeĥov_ malestas! Fine en la artikolo pri la nuntempa Rusa
literaturo (XXXIIa volumo de la Enciklopedio, eld. 1902) mi trovas la
serĉatan karan nomon. Por ne esti kulpigata je paskvilo, mi citas ĉion
diritan tie:

"'En la sfero de beletristiko, la plej eminenta estas A. Ĉeĥov, la
ano de la nova partio. Kvankam li estas ankoraŭ juna, li jam montris
sufiĉe grandan forton en siaj mallongaj noveloj. _Kelkaj noveloj de
Gorki, de Ertel, de Jassinski ankaŭ montras konsiderindan kvaliton._'"

"Jen ĉio. Tio ĉi estas skribita en 1902, kiam jam ekzistis _La
Mevo, La Stepo, En la foso_ de Ĉeĥov. Kaj la paralelo inter
Ĉeĥov kaj Jassinski! Tia facilkora kaj fi-bonanima tintado de
fremdaj nomoj pruvas superfluan fojon kiel neinteresa estas por la
Angloj ĉio, kio ekscitas nin Rusojn, kio plenigas nian animon.
Sendube la aŭtoro de tiu ĉi artikolo malestimas la temon de sia
skribo, ĉar aliokaze li ne aldonus sian negliĝa-protektan epiteton
'sufiĉe granda forto.' Kia grandanimeco!"

"Ĉu tio ne estas stranga? La Angloj vojaĝas pli ol ĉiuj aliaj
homoj, sed fremdajn landojn, la spiriton de fremdaj nacioj ili konas
malplej! Edmund Gosse, la eminenta Angla kritikisto ne senkaŭze
skribis en la _Heinemanna Internacia Biblioteko:_ 'Ni suriras la
Alpojn, sed ni ne interesiĝas je la Svisaj pastoraloj; ni promenas
laŭlonge kaj laŭlarĝe la fiordoj de Norvegujo, sed en nian kapon
eĉ ne venas la ideo pri la grandaj mondkonceptoj, kreitaj de la
verkistoj de tiu ĉi talentoplena popolo. Kun la Rusaj noveloj ni
apenaŭ faris la komencan konon, kaj ni neniam demandis nin, ĉu ne
ekzistas inter la Poloj Pola _Dostoevski_, kaj inter la
Portugaloj Portugala _Tolstoj._'"

"Kiel la Angloj konas Tolstoj'on mi jam parolis aliloke. Hodiaŭ,
kiel specimenon, mi prezentas al vi perlon de la plej solida, plej
serioza informilo _Webster's International Dictionary_."

--"L. N. Tolstoj. Rusa novelisto kaj socialisto(?), naskiĝis en
1829 (?)"

"Tiel ne estas mirinde ke la nomo de Ĉeĥov tute ne estas en
_Webster's Dictionary_.

"Ekzistas ankoraŭ unu fonto, reflektanta la Rusan spiritan vivon.
Tio ĉi estas la ĵurnalo _Athenæum_, organo de la Angla kritiko,
kie koncentriĝas ĉiuj aŭtoritatoj de la lando. Ĉiujare la
Julia numero estas dediĉata al la revuo de la tutmonda literaturo,
kaj la plej granda ĉarmo de tiu revuo estas ke pri Rusujo skribas
Ruso, pri Holando--Holandano, k.t.p. En la antaŭa tempo estis
profesoro P. N. Milukov, kiu skribis la revuon de la Rusa literaturo;
li estis sekvita de K. Belmont kaj poste de V. Briusov. De tempo al
tempo--ekzemple en 1901--la Angla ĵurnalo ŝajne opiniis ke la Rusa
literaturo tute ĉesis ekzisti, kaj tial ĝi donis pri ĝi nenian
raporton. Tamen, kiam la raporto estis, rilate Ĉeĥov oni silentis
aŭ oni estis tre vortavara. Ĉiam oni okaze citis la nomon de Andre'
Beli aŭ de D. Mereĵkovski pli ol de Ĉeĥov. Tial oni ne devas miri
ke la Angla publiko tute ne konas la nomon de la eminenta Rusa
verkisto. Estas vere ke tie ĉi aperis la traduko de _La Nigra
Monaĥo_ de Ĉeĥov, sed pri tiu ĉi traduko mi ne volas paroli
nun, por ne blasfemi sur la freŝa tombo.

"Mi scias ankaŭ alian okazon. Mia kolego, Rusa korespondanto,
perfekte posedanta la Anglan lingvon, tradukis la novelon de Ĉeĥov
_La Ĉambro N. 6_, kaj prezentis ĝin al la atenta eldonisto
Fisher Unwin. Tiu ĉi proponis al li reveni post 6 monatoj por povi
informiĝi, ĉu Ĉeĥov estas sufiĉe konata al la Angla publiko. Mia
kolego revenis post 2 jaroj kaj ricevis--rifuzon: la eldonisto ne
volis riski presi la novelon, ĉar _la Angla publiko ne konas la
aŭtoron de 'La Ĉambro N. 6_.'"

Tiu ĉi artikoleto de Sro Ĉukovski ne bezonas grandan
komentarion. La nombro de Rusoj, kiuj konas la Anglan lingvon estas
tre malgranda, la nombro de la Angloj, kiuj posedas la Rusan, estas
ankoraŭ pli malgranda. La XIXa jarcento, kiu faris "miraklajn" en
la sfero de interkomunikiĝo de nacioj, ne atingis eĉ tian minimalan
sukceson, ke la almenaŭa konatiĝo kun la eminenta Rusa verkisto,
kiun nun ploras la tuta inteligenta Rusujo. Jen vi havas la XIXan
jarcenton de internacieco! Tiu ĉi malĝoja kaj humiliga fenomeno
estas superflua pruvo, ke la nescio de fremdaj lingvoj estas
netransirebla baraĵo por la kono de fremdaj popoloj, de ilia
spirito, de ilia literaturo, malgraŭ la telegrafoj, telefonoj,
fervojaj reloj, k.c. _Sen internacia lingvo, sen Esperanto, la
fremdaj popoloj restos por ĉiam tero nekonata._ Ni levu do alte
la lumilon de Esperanto, kaj oni tuj vidos, aŭdos kaj sentos, ke la
lingvo internacia estas efektive la plej potenca, kaj samtempe la
sola rimedo por ligi la homojn en unu granda familio, almenaŭ
samlingva.



ESPERANTAJ SONOJ.

_Pri la plena malpermesebleco de ŝanĝoj de sonoj en Esperanto:
verkita de R. J. Lloyd, D. Lit., M.A., Fonetiko, Instruisto ĉe la
Universitato de Liverpool._


Estante dum multaj jaroj studento de la sonoj de la homaj lingvoj,
kaj de iliaj historiaj ŝanĝadoj, mi ekvidis, eble pli frue ol la
granda plimulto da niaj kunverkantoj, danĝeron, kontraŭ kiu nia
kara lingvo devos ĉiam, de tempo al tempo, fortege kontraŭbatali.
Tio estas la danĝero de la dividiĝo de nia lingvo, per ŝanĝoj
(diversaj en diversaj lokoj) de ĝiaj sonoj. La plimulto da niaj
gefratoj tute ne rekonas tiun ĉi danĝeron; kaj ili estas iom
inklinaj rideti, kiam la lingva studento parolas serioze pri ĝi.
Ĉar ĝi estas danĝero, kiu enrampas en lingvon, grade, nesenteble,
sekrete, kaj kiu unue tiam sin klare montras, kiam ĝi estas
fariĝinta nevenkebla. Ne ekzistas sola nacia lingvo en la mondo, kiu
ne estas la frukto de la nekonsciaj sonaj ŝanĝadoj, kiuj
diversigis, kaj fine disigis kaj dividis, kelkan pli fruan lingvon.
La ĉefa kaŭzo de tio ĉi estas, ke estas preskaŭ neeble, elradiki
tiujn ĉi ŝanĝojn de sonoj, post tiam kiam iu amaso da homoj
akceptas ilin kaj praktikas ilin ĉiutage inter si. La diverseco,
unufoje farita, restas ĉiam: kaj ĉiu nova diversaĵo proksimigas la
tempon de disigo, t. e., la tempon kiam oni ĉesos sin reciproke
kompreni.

Pli frue ol mi atendis, alvenas pruvo kaj ekzemplo de tiu ĉi
danĝero: kaj li aperas ankaŭ en loko la plej neatendita,--en la
bonega _Esperanta Sintakso_, de Sro Paŭlo Fruictier. Oni legas
tie, §56:--

"En kelkaj vortoj, sed precipe en kunmetitaj, renkontiĝas
konsonantoj, kiuj ne povas esti elparolataj unu post la alia. Tiam la
unua estas vole nevole elparolata kiel la dua (t.e., mole aŭ
malmole)."

La aŭtoro tiam konstatas la konsonantojn, inter kiuj tio ĉi okazas.
Ili estas _b_, _d_, _g_, _ĝ_, _ĵ_, _v_ aŭ _z_, antaŭirantaj aŭ sekvantaj
_p_, _t_, _k_, _ĉ_, _ŝ_, _f_ aŭ _s_; kio faras 7 × 7 × 2 = 98 duoj
de konsonantoj, kiujn oni devos ĉiam elparoli, alie ol ili estas
presitaj! Ekzemple, diras li, "_blovpafilo_" havas necese la
sonon de "_blofpafilo_"; kaj "_ekzemplo_," de "_egzemplo_";
kaj "_sed precipe_," de "_set precipe_."

Anglo, kiu elparolas ĉiun tagon, ne nur _vp_, kaj _kz_, kaj _dp_,
sed preskaŭ la tutan aron da tiuj ĉi "maleblaj" duoj, simple
miregas! Eble li diras al si trankvile "Ni diras ofte al ni en
Anglujo _stovepipe_, _bedpost_, _arctic zone_; kie estas la
malfacileco? Se oni povas elparoli _vp_ kaj _dp_ kaj _kz_ tute
facile en Angla, kial ne en Esperanto?" Kaj li rigardas sian
"_Sintakson_" kun malespero, eble eĉ kun malfido!

Sume, la Anglo estas prava. Tiuj ĉi duoj (aŭ pli korekte, kelkaj el
ili) estas nur maleblaj al niaj estimataj Francaj kolegoj, ĉar ili
neniam uzas ilin en sia propra lingvo. Al la Anglo, aliflanke, ili
ŝajnas iom pli facilaj ol ili reale estas, ĉar li uzas ilin
ĉiutage.

Kaj tio, kion mi volas pruvi al niaj Francaj amikoj, per tiu ĉi
artikoleto, estas ke ilia opinio pri la malebleco de tiuj ĉi
konsonantaj duoj estas erara: kaj ke estus multe pli bone lerni kiel
elparoli ilin, ol detrui unu el la plej brilaj meritoj de nia kara
lingvo,--la absolutan neŝanĝeblecon de la elparolado de ĉiu vorto
kaj de ĉiu litero en ĝia vortaro.

Skribante, mi ricevas informon, ke Anglaj amikoj volas ankaŭ ŝanĝi
iom la sonojn. Mi parolos al ili pli malfrue, kiam ili estos
presintaj siajn proponojn. Oni vidos baldaŭ ke tiu ĉi Franca
propono estas tute sufiĉe por unu artikolo, por ĝin diskuti trae.
Sed sciante, per la studado de la historio de lingvaj sonoj, kiel
insida estas la danĝero de tiaj ŝanĝoj, mi estos ĉiam preta
batali kontraŭ la plej malgranda ŝanĝo de la sonoj de nia lingvo.

Mi min trovas tute hejme en tiu ĉi temo pri konsonantaj duoj, ĉar
mi skribas tiujn ĉi tagojn serion da artikoloj pri la intima
strukturo de la 364 konsonantaj duoj, kiuj ekzistas en la Angla, por
_Die Neueren Sprachen_ de tiu ĉi jaro (1904-5).

Kaj ĉe la Franca flanko de la afero, mi estas studinta la lingvajn
praktikadojn de la Francoj multe pli zorge kaj precize ol la plimulto
de la Francoj mem, ĉar ĉe mi la sonoj de lingvoj estas profesia
afero.

Eble kelkaj el niaj kunbatalantoj estas vidintaj la du ĉapitrojn,
kiujn mi skribis en 1901 por la _English and French Word-Book_, de
Sinj. Wm. Heinemann, el Londono. La unu estas Angle skribita, kaj
priskribas la sonojn de la Franca lingvo por Angloj, kaj la alia
estas France skribita, kaj priskribas la Anglajn sonojn por Francoj.

Mia punkto de vidado estas tial, nek tiu de Anglo, nek tiu de Franco,
sed simple tiu de forta internacia Esperantisto. Ĉar mi tute ne
povas kredi, ke Doktoro Zamenhof povus aprobi tiun ĉi regulon. Se
"ekzemplo" havus por lia orelo, necese, la sonon de "egzemplo," li
estus certe skribinta "egzemplo," de la unua komenco de la lingvo.

Kaj "ekzemplo" ne staras sole. Estas ankaŭ ekzameno, ekzekuto,
ekzemplero, ekzercaro, ekzilo, ekzisti, k. t. a. Kaj preter
_kz_, estas 97 aliaj duoj, kiuj ĉiuj povas okazi en Esperantaj
vortoj, kaj havi sian elparoladon malbonigitan laŭ tia maniero. Oni
havus baldaŭ, se oni akceptus tiun ĉi regulon, centojn da malprave
silabaditaj vortoj en Esperanto. Sed prenu _kv_, en ekvatoro,
ekvilibro, ekvivalento, akvo, likvido, trankvila, k.t.p. Ĉu estas
necese ke oni ŝanĝu la _kv_ de ĉiuj tiuj vortoj en _gv_? Tute ne!
Ne eĉ por Franca parolanto.

La regulo, kiun Sinj. Fruictier eldonas, estas multe tro larĝa, eĉ
por la Franca lingvo; kaj ĝi tute ne konvenas al la Esperanta.
Ekzamenu ĝin ni pli zorge!

La regulo diras ke se unu el la molaj konsonantoj _b_, _d_, _g_,
_ĝ_, _ĵ_, _v_ aŭ _z_ sekvos unu el la malmolaj
konsonantoj _p_, _t_, _k_, _ĉ_, _ŝ_, _f_ aŭ _s_, la du konsonantoj
fariĝos molaj: sed se la malmola konsonanto sekvos la molan, la du
fariĝos malmolaj. Tio estas: _bp_, _bt_, _bk_ ... fariĝos _pp_,
_pt_, _pk_ ... : sed _pb_, _pd_, _pg_ ... _fariĝos_ _bb_, _bd_,
_bg_....

Kion signifas "mola" kaj "malmola" konsonanto?

Oni faras molan konsonanton dum la laringo vibras, kaj malmolan
konsonanton kiam ĝi ĉesas vibri. Nenio alia ol tio, pli aŭ malpli.
Vibrado ŝanĝus la malmolan _p_, _t_, _k_ ... en la molan
_b_, _d_, _g_ ... : kaj ĉeso de vibrado ŝanĝus la molan
_b_ en la malmolan _p_, k.t.p.

Ĉu estas eble ŝanĝi vibradon en nevibradon, aŭ nevibradon en
vibradon, inter du konsonantoj?

_Jes, certe!!_ Tio estas fakto de fiziologio.

Sed la regulo de Sinj. Fruictier signifas, ke la laringo devas
necese, aŭ vibri aŭ ne vibri, dum la tuta daŭro de la du
konsonantoj. Tia regulo ne havas la plej malgrandan fundamenton en la
strukturo aŭ funkcioj de niaj organoj. Kaj se ĝi ekzistas, ĝi
ekzistas per la volo kaj kutimo de homoj, kaj tute ne per ia fizika
neceseco.

La vero fine aperas, sed ne la tuta vero. Kial niaj Francaj amikoj
praktikas nepre tiun ĉi nenecesan regulon? Simple, je la komenco,
ĉar ĝi estas pli facila: je la fino, ĉar ĝi fariĝas preskaŭ dua
naturo.

Kaj la amo al la klareco, kiu sin montras tiel brile kaj hele en la
tuta verkado de niaj agemaj najbaroj, montras sin ankaŭ en ilia
kutima traktado de tiuj ĉi sonoj.

Ne estas bezono paroli tie ĉi pri la tuta aro da 14 konsonantoj kaj
98 kunmeteblaj duoj. La plimulto da ili estas tiel facila, ke eĉ
Franco, kiu kutime evitas ilin, povas ilin tuj elparoli, kiam li
faras la penon.

La plej malfacilaj duoj estas tiuj, kiuj enhavas du fermitajn
konsonantojn. La fermitaj konsonantoj estas _b_, _d_, _g_, _p_,
_t_, _k_; ĉar ili fermas tute, dum certa tempo, la buŝon. Tiuj
ĉi 6 konsonantoj povas fari inter si nur 18 duojn.

Restas 80 duoj, kiuj estas tute ne malfacilaj. Enestas en ili du
specoj, unu speco kiu enhavas fermitan konsonanton (ekzemple
_tv_, _vt_, _ds_, _sd_), kaj alia speco kiu ne enhavas fermitan
konsonanton (ekzemple _zf_, _ŝv_, _vf_, _sĵ_).

Nek la unu speco nek la alia estas nature malfacila. La leganto povas
certiĝi pri tio per la elparolado de la vortoj _glitveturi_, _blovtubo_,
_apudsidi_, _disdoni_, aŭ de _rozfloro_, _pluŝvesto_, _pluvfonto_,
_disĵeti_. La dua speco estas ĉiam tre facila. Estus perdo de
tempo, rezoni pri tio. La eksperimentado tute sufiĉos.

Vera malfacileco trovas sin unue (kaj laste) en la 18 duoj, kiuj
enhavas du fermitajn konsonantojn. Prenu ni la duon _bt_, kaj la
vorton _subteni_, kiel ekzemplojn.

Ekzamenante zorge la metodojn laŭ kiuj oni elparoladas _bt_,
oni trovas ke la Angloj havas unu metodon, kaj la Francoj du
metodojn, sed ambaŭ diversajn de la Angla.

Sed oni bezonas scii ion pri la formado de fermitaj konsonantoj,
antaŭ ol oni povos kompreni tiujn ĉi 3 metodojn.

Fermita konsonanto, plene formita, konsistas el silento kaj 2 bruoj.
Ĝi enhavas tial 3 partetojn--(1), la alfrapantan bruon, kiu faras la
fermaĵon; (2), la plenan fermaĵon, kiu produktas la silenton, kaj
(3), la elfrapantan bruon, aŭ pafon, kiu formovas la fermaĵon.

Elparolante _aba_, _ata_, oni aŭdas kaj la alfrapon kaj la
elfrapon de la _b_ kaj de la _t_, sed ne la silenton: ĝi
estas tro mallonga.

Sed elparolante _ba_ kaj _ta_, ne estas plu aŭdebla
alfrapo, nur elfrapo. La orelo tamen akceptas la elfrapon, aŭ
pafeton, kiel perfektan _b_ aŭ _t_ konsonanton.

Sed elparolu oni _ab_ aŭ _at_. Estas tiun ĉi fojon klara
alfrapo; sed la elfrapo estas malforta kaj tre diversa. En Angla oni
apenaŭ aŭdas la elfrapon: sed per kutima aŭdado, la Angla orelo
povas rekoni la _b_ per la alfrapo sola. Ekzemple, _Arab_.

Sed ĉe la Franco, estas tute kontraŭe. Aŭskultu, dum li elparolas
_Arabe_. Oni aŭdas tute klare la elfrapon de la _b_. Kaj
por lia orelo, sono, kiu ne posedas tiun elfrapon ne estas _b_.
Por li la Angla sono ĉe la fino de _Arab_ estas io simila al
malforta _p_, sed tre malklara.

Rigardu nun la efektojn de tiuj ĉi cirkonstancoj sur la kunmetado de
_b_ (aŭ _d_ aŭ _g_) kun _t_ (aŭ _p_ aŭ _k_) en la buŝoj kaj
oreloj de la du nacioj. Nia ekzemplo estas _subteni_.

La Anglo havas solan kaj simplan metodon por trakti la aferon. Li
prenas la alfrapon de _b_, kaj kunigas ĝin sub silento al la
elfrapo de _t_, kaj sentas ke li estas elparolinta _subteni_.

Sed la Franco tute ne akceptas tiun ĉi metodon. Sono sen elfrapo,
kaj kiu finiĝas preskaŭ sen laringa vibrado, ne estas por lia
orelo _b_, sed io multe pli proksima de _p_.

Tial li prenas unu el du vojoj. Unuflanke li povas preni la vojon de
nia amiko Sro Fruictier, kaj ŝanĝi la _b_ maltime en _p_--vojo kiu
ŝajnas al mi treege danĝera por nia kara lingvo. Sed estas tamen
alia vojo, kiu estas tute tiel Franca, sen esti tiel danĝera.

La Franco ofte kunigas realan _b_ (aŭ _d_ aŭ _g_) kun reala _t_ (aŭ
_p_ aŭ _k_) per tiu tre ŝanĝebla sono, kiun li nomas _e mutan_:
ekzemple, _robe turque_. Estus multe pli bone diri ankaŭ _sub-e-teni_,
k.t.p., kun tre mallonga _e_, ol detrui la perfektan fonetikecon
de la lingvo per la dirado de _supteni_, k.t.p.

Mi tute povas kredi ke la Angla metodo de sola alfrapado kaj sola
elfrapado por _bt_, k.t.a., ne estas praktikebla por la amaso da
niaj Francaj kunbatalantoj. Tial tiu ĉi longa argumento kun ili pri
alia metodo, kiu estus ne nur Esperanta, sed ankaŭ Franca.

R.J. Lloyd.

  _La Universitato, Liverpool,
  Aŭguston, 1904._



VEKIĜA HIMNO DE INFANO.

(El Lamartine).

Esperantigis A. Motteau.


  Ho, Patro kiun patr' adoras,
    Ni genuflekse preĝas Vin,
    Kaj kapklinanta la patrin'
  Deziras ke mi Vin memoras.

  Ŝi diras ke elfaras Vi
    La belajn florojn de l' ĝardeno;
    Ke sen Vi fruktojn, ĉe l' mateno,
  L' arbejo havus ne por ni.

  La mondon tutan Vi invitas
    Por partopreni en festen':
    Kaŝita en folihaven',
  L' insekt, eĉ l' unutaga, paŝtas.

  La timianon ŝafidet'
    La stipon kaprinet' deŝiras;
    Dum muŝo laktan guton tiras
  El mia plena kaliket'.

  El dika garbo grenereton
    Falintan sekvas alaŭdid',
    Grenventolilon paserid',
  L' infano sian patrineton.

  Kaj, por ricevi ĉiun donon
    Senditan ĉiutage, Vi
    Nur volas ke humile ni
  Alvoku sanktan Vian Nomon.

  Ja Vian Nomon kantos mi,
    Ĝin, kvankam temo por anĝeloj:
    Infanan voĉon, Dioreloj,
  En la ĥorego aŭdos Vi!

  La bonan Dion mi petegos
    (Infanon ĉar aŭskultos Li)
    Ke donojn ne nur havu mi,
  Sed ĉiuj kiuj bezonegos.

  Al fontoj akvon sendu, Di',
    Al almozulo panan pecon,
    Al la kaptito liberecon,
  Al orfo domon donu Vi.

  Al la birdido donu plumon
    Kaj lanon al la ŝafidet',
    Pluvigu roson sur l'herbet',
  Al malsanul' redonu sanon.

  Justecon en animo mia
    Restigu, ke Vin amu mi,
    Ke mia forto estu Vi,
  Kaj mia beno Volo Via.



LA ELMIGRANTOJ.

Originalaĵo de Clarence Bicknell.


  Li lasis min, esperoplena kaj kuraĝa,
  (Ho la ventet' somera ekĝemanta)
  "Ĉe la transmara land' mi trovos okupadon,
  Kaj baldaŭ, post alveno via, eĉ riĉecon."

  Li skribis, "Land' nebela estas kaj sovaĝa,
  (Ho forta vento de l' aŭtun' blovanta)
  Sed mi laboron dolĉan havas kaj sanadon;
  Rapidu do, kaj al mi portu la belecon."

  Tremante mi alvenis, post danĝer' vojaĝa,
  (Ho la ventego vintra nun muĝanta)
  Sed nur en Nevidebla Land' kun li vivadon
  Mi trovos, kaj la nun perditan feliĉecon.



THE PROGRESS OF ESPERANTO IN GREAT BRITAIN AND ABROAD.

_The contents of this section are supplied by the Hon. Sec. of the
London Esperanto Club, who invites all Esperantists to send monthly
reports of the spread of the International Language in their
districts. Communications must reach 14, Norfolk Street, London, W.
C., before the 8th of each month._[1]


There has been no Committee Meeting of the London Club this month.
Some of the Members and the President are away, and the matter at
present to be decided upon is so important and far reaching that a
general vote of the various Esperanto centres has, as far as
possible, been taken by letter instead.

The question to be decided upon is this: Has the time now come for a
general federation of all British Esperantists? So far the answer is
wholly affirmative, and by the time this October issue appears the
majority will have given their decision--yes or no. If by any chance
anyone has neglected the circular sent for consideration, will the
defaulter please look up that paper and return it with the needed
comments at once.

The circular has been sent to every member of the London and Keighley
Societies, and to the Committees of the various Groups for
distribution amongst their own members.

A General Meeting is called for the _first_ week in October, and
notice of this will be sent by postcard. If the Federation becomes an
accomplished fact, the next point will be the choice of a Committee
to draw up the Constitution and decide upon the Officers.

Curiously, the name has been a difficulty; "English-speaking" is too
wide a term, as we have no doubt that the United States will have its
own centre soon. "British" is too narrow, for some will think it will
leave out our Colonial or Celtic members. We Esperantists have coined
one word, "Samideano," to express an idea of friendship, but the
suitable all-embracing word for our contemplated union has not yet
been devised, and from the nature of things a compromise will have to
be accepted.

The next question is a question of funds, of course. Have we any
self-denying Esperantists amongst us? Or are we each going to wait
and see whether our neighbour will put hands in pocket first? The
London Club has, as is natural, borne all the expense of this
preliminary enquiry, but the Central Society will have to shape its
doings by its income.


_Classes in and around London._

After a summer of Congresses and such like, we are now settling down
to our regular winter work.

Unfortunately we cannot have the Finsbury Circus rooms this year,
and, at the time of going to Press, a definite arrangement had not
been made. Will those of our Members who could go to 185, Oxford
Street, please write to Miss A. Schafer, 8, Gloucester Crescent,
Regent's Park, N. W.

The Principals of the Gouin School kindly offer us the use of their
Oxford Street rooms.

Miss Schafer's lessons will be entirely in Esperanto (Conversation,
Reading, etc.). A beginners' class is also being arranged for, which
Mr. Millidge will take.

On Tuesdays a class meets, by the courtesy of Messrs. Hatchard &
Castarede, at 71, High Holborn. Applications should be sent to C. F.
Hayes, Esq., 48, Swanage Road, Wandsworth, S. W. Here, also,
beginners and those more advanced will find help, and a library is in
formation.

Monday evenings, as usual, at The Club Café, 5, Bishopsgate Street
Within, E. C. Tea at 6 o'clock. The Members afterwards adjourn to
100, Gracechurch Street, where the Remington Typewriter Co. have
kindly placed a room at their disposal.

A class for German-speaking students, conducted in German, is held by
Miss Schafer, on Thursday evenings, at the German Club, Charlotte
Street, Fitzroy Square. For particulars apply to Miss Schafer, as
above.

_Forest Gate._--The Members meet weekly on Thursday at 7.30 for
conversation and social intercourse. Dr. Batteson, of 39, Woodgrange
Road, kindly receives them at his house. The beginners' class is from
8 to 9 o'clock on the same evening, A. Motteau, Esq., 157, Earlham
Grove, being the lecturer.

_Battersea._--A. T. Lee, Esq., of 2, Cupar Road, Battersea, writes
that the meetings are at the Latchmere Baths on Tuesday evenings at
7.30.

_Ilford._--This Group meets at the house of J. Kent, Esq., 42, Park
Road, Ilford, on Friday evening at 7.30. He will gladly reply to all
inquiries.

_Brixton._--E. W. Eagle, Esq., of 22, Kellett Road, is again
arranging for this Group.

_Leytonstone._--Any in this neighbourhood interested in
Esperanto are requested to write to Herbert Farnes, Esq., Rozel,
Percy Road.

_E. Dulwich._--G. W. Bullen, Esq., 17, Thorncombe Road, will again
arrange to receive Esperantists, if a sufficient number desire it.

_The Esperanto Society, Keighley._

Mr. Rhodes will open the Session with a paper on "Artificial
Languages" at the Keighley Municipal Technical Institute, which, like
Liverpool University, inserts an Esperanto syllabus in its
prospectus. Mr. Rhodes himself is still occupied with the preparation
of his dictionary, which from day to day needs enlarging, as more
technical terms are added to our vocabulary.


_General Group News._

(_Addresses of Hon. Secretaries on outside cover._)

Our pages have had to be prepared so early this month that full news
has not yet come to hand, and enquirers should write to the several
secretaries.

From _Brighton_ Miss Oxenford reports a very pleasant meeting on
the 3rd September at the Remington School, 12, St. George's Place.
Saturday, at 8 o'clock, is the regular day and hour. Mr. Lambert, the
President, has been exploring other artificial languages with the
usual result--that no one of them can compare with Esperanto, however
ingenious it may be.

G. H. Taylor, Esq., 9, Norman Road, Huddersfield, would be most
grateful if any not too far off Esperantist could arrange to come and
give a lecture there; and F. G. Rowe, Esq., 51, Portland Road,
Nottingham, has a like desire.

Dr. Mayer, Central Hall, Manchester, announces lectures at the Gouin
School of Languages, 2, Victoria Street.

Dr. Greenwood (Portsmouth) announces that the classes at his house
have recommenced, and will continue on Tuesday evenings all through
the winter. He and Mrs. Greenwood will be pleased to see or hear from
enquirers.

The _Plymouth_ classes meet at the Ruskin Institute, which has
kindly placed a room at their disposal. The members of the Social
Democratic Federation have become strongly interested, and the
Tuesday evening meetings are well attended. The new Hon. Secretary is
Arthur T. Grindley, Esq., 23, Gifford Place, Plymouth.

Mr. Haxton writes that great interest is felt in St. Andrews, and he
hopes for a very encouraging session.


_Newspapers._

_La Chronique_, a French journal, published in London, has had a
series of most interesting papers, beginning with a description of
the Dover Congress, which provoked a letter from Professor Hamonet.
In this letter he takes up the old contention, that to propagate
Esperanto is to commit a mortal sin, because if men ever come to use
this language as a common international means of doing business it
will infallibly follow that they will neglect the study and practice
of their own languages, and, thus forgetting them, they very soon
will fall into desuetude; thus, _chefs d'œuvre_ of national
languages, which have so powerfully aided in the progress of science
and the spread of humanity, will be neglected and disused, that is to
say, that if we use Esperanto as an auxiliary language, Shakespeare
and Goethe, Victor Hugo, Schiller, Milton, and the rest will soon be
mere names connected with a distant past.

To this M. Michaux, of Boulogne, replies in the issue of August 27th
(further letters follow) by explaining that M. Hamonet knows only a
part of the truth, that he does not realise that in France the
Minister of Public Instruction and other such encourage our work,
that many Esperanto translations are made by professors of high
standing in the various Universities. He then suggests that, instead
of theorising, Mr. Hamonet would do well to study practical effects,
and tells him a little story by way of warning. I can only briefly
sum up this story.

A hundred years ago an American sought an interview with a monarch.
The American had made a model of the first steamboat, and he thought
he had brought it to a person who would properly appreciate it.
Fulton, the American in question, had managed to have the little boat
placed on the lake in front of the Palace windows, and pointed it out
to the great Chief. The great man answered, "Oars and the wind have
been from all time the sole means for the propulsion of boats, and
no other way is possible." "But, Sire," said the gentleman who had
introduced him, "if you will just glance at the lake in front of you,
you will see that the little model of the inventor does move by other
means." The Monarch appeared for the moment astonished; he saw the
marvellous boat, he heard the cries of the people and the applause of
the helpers, then he became angry, and at last disdainful, shrugged
his shoulders and said, "It is not because this little boat goes
automatically without oars and against the wind on a little piece
of water on my park, that the attempt of this stranger will conquer
the world; such things are not born in an hour; every race has
developed the art of navigation, but the means of propulsion have
remained invariably the same; sails and the oar propelled a boat
in pre-historic times, and will continue to be the only motor power.
Tell this ambitious young man that my navy and commerce have not
waited for his invention to be prosperous, and if men adopt his
invention they would neglect the study and practice of navigation,
and the victories of our heroes become useless."

Mr. Ellis, of Keighley, contributed a fine article on Esperanto, last
August, to the _Law Times_. It was entitled "Esperanto for
Lawyers," and point by point the suitability of our language for law
purposes was clearly shown. One interesting argument was taken from a
report in the _Internacia Scienca Revuo_ upon a Russian boy who
died of a very rare disease. Valuable scientific information was
called forth at the inquest, and accurately given in the _Revuo_
through the medium of Esperanto.

Mr. Ledger sends a most interesting summary of articles contributed
to the _Phonographic Monthly_. This paper is printed in
shorthand, and here is a list of articles:--

April, 1904.--J. French. Visit to Havre and practicability of
Esperanto.

May.--T. Bailey. Outline of Esperanto, but doubts whether Pitman's be
suitable.

August.--G. Ledger. Shows that the phonetic principles upon which
Esperanto is based make it admirably adaptable, and gives
illustrations.

September.--J. Catton. Continues the subject, challenging Mr.
Bailey's assertion in May.


_News from Abroad._

Count Gallois writes from Italy: "We are progressing very well indeed
here. Many daily journals are publishing articles about our language,
and the idea of it is rapidly gaining ground. On the 16th of August a
Russian Esperantist, Sro Kolovrot-Cervinski, paid us a visit at
Riolunato, and we had long and most interesting conversations with
him, our members all understanding quite easily."

From Hamburg comes the news that a Group has been founded, Dr. Mybs,
of Altona, being President; his address is Markstrasse 68, Altona,
Elbe. Dr. Lindinger is Secretary.

The _Esperantiste Mitteilungen_ says:--"We are happy to state
that Germany, which for a long while has not taken Esperanto
seriously, has now shown an earnest reviving interest. The Berlin
group has sent out some 10,000 brochures and leaflets. Hanover has
had a good meeting of shorthand writers. Hildesheim, Stuttgart,
Königsberg, and Schleswig are planning new developments, as are
various other towns."

Mr. Müller, the director of the Modern Language Institute in
Iserlohn, very much approves of Esperanto.

Sinjoro C. Barttel, of Woehlerstrasse, 14, Frankfort-on-Main, writes
that he has founded an Esperanto Society in that city, and will be
delighted to hear from English Esperantists.

From Sinjoro Werner, St. Gall, Switzerland (the Vice-President),
comes the announcement that the Society there, now numbers 42
members, and from Vienna we have the encouraging news that an
Esperantist Society has been formed.

Canadian readers will learn with interest that a Group has been
founded in Winnipeg. Members meet every Friday evening from 8 till 9,
at the residence of Mr. W. A. Pierce, 264, Selkirk Avenue.

Dr. Zamenhof, some little time ago, contributed an article to the
_Independent_, a weekly U. S. journal. Mr. Mudie prepared the
English version, but forgot to ask that a copy should be sent to him.
No one of us has seen the article, but letters in consequence of it
have reached the London Club from nine or ten American cities, and it
will be very interesting to follow out the result of this article. We
hope to have a copy of it before long, and will certainly give our
readers the benefit of it when it comes to hand.

From a visitor to the St. Louis Exhibition we hear that the Esperanto
stall there is attracting a great deal of attention--the various
national grammars, journals, etc., being prominently shown.


_Items of Interest._

Chess players who want correspondence-play with foreigners may apply
to Mr. Ellis, Keighley, who can furnish opponents. The chess terms
and method of notation have been translated into Esperanto by Mr.
Ellis, and published in the "Lingvo Internacia." Such of the
contractions as are needful for correspondence-play Mr. Ellis will
willingly make known to those about to play.

During the visit of the Boulogne Esperantists to London, M. Michaux
and his party were conducted round the museum of the British South
African Company, London Wall, and the interesting exhibits from
Rhodesia were duly explained to them in Esperanto by the officials.
The occasion was very interesting, and will doubtless be repeated, as
the Company have many foreign shareholders.


_Pan-Celtic Congress._

This Congress, which met at Carnarvon, and at which members from many
countries were present, decided, after a very interesting discussion,
"That a committee should be appointed to discuss the suitability of
Esperanto as a means of communication." It had been prefaced by a
somewhat amusing, though passionate, discussion. The Cornish Celts
said that the Celtic tongue would answer the purpose. Their motion
was agreed to, but when the question was asked which Celtic tongue,
they at once said, "Why, the Cornish, of course," and an uproar was
the result, all preferring their own dialect.

FOOTNOTE:

[1] _The Editor is not responsible for the opinions expressed in
these Club reports._



LA LIBERTEMPULO.

Originale verkita de H. W. Southcombe.


Kiam somero revenas, venas ankaŭ familia frenezeco.

Patro, patrino, geinfanoj, hundeto kaj, ne malofte, katino kaj
kanario, ĉiu el ili kredas sendube, ke ili devas veturi marobordon.

Neniu scias la devenon de tiu ĉi spirita malsano, kaj mi multe dubas
ĉu alilanduloj ankaŭ tiel malbone suferas.

La patro de familio estas kutime viro sufiĉe racia.

Lia propra dometo estas eble malvarmeta, freŝa kaj higiena. Tie,
ĉio estas konvena kaj sufiĉe vasta. Tie, se ie en la tuta mondo, li
povas kontentigi siajn proprajn gustojn kaj eĉ siajn imagajn
bezonojn. Estas lia hejmo.

Sed li havas iluzion. Li kredas ke li devas forlasi sian hejmon kaj
ĝian tutan enhavon dum kelkaj semajnoj, kaj ke li ne povas esti
feliĉa antaŭ ol li forĵetos ŝtonetojn en la maron, kaj flaros la
putrantan markreskaĵon.

Krom tiu ĉi iluzieto, li ne havas la plej malgrandan malsanon, sed
tamen li devas iri al la marbordo por resaniĝi.

Li kredas ankaŭ ke fenestro, tra kiu li povas rigardi la maron,
estas multe pli bona ol ĉia alia; kaj kiam la afero estas aranĝita
kun la mastrino, kiu luigas la loĝejojn, kaj li estas promesinta
pagi dum kelkaj semajnoj sufiĉe da mono por aĉeti novan dometon, li
komencas kredi, ke li baldaŭ atingos plenan feliĉecon.

Ĉe la loĝejo estas granda amaso da gepatroj, infanoj, infanistoj,
pakaĵoj; kaj dum kelkaj tagoj li iom post iom ekscias kiun ĉambron
estas definitan al kiu persono.

Nokte, li laciĝas kaj dormas--eble--se la du supra-etaĝaj fraŭloj
estas revenintaj hejmen, se la infano ne ploras malsupre, se la
gesinjoroj ne ronkas ambaŭflanke, se neniu piedfrapas la trairejon,
se la senaereco de la ĉambro ne sufokas lin, se bela nigra hundeto
(kun blua rubando ĉirkaŭ la kolo kaj malgranda sonorileto), ne
kuradas sur la ŝtuparo, se la najbara gekataro ne kunvenas ekstere,
se li povas elpeli el sia kapo fantaziojn pri skaraboj, pri muŝoj,
k-t-p.

Ĉiutage, multe da alilanduloj, kaj samlandanoj, penas amuzi la
Libertempulon.

Italoj per dancoj, per simioj, per akordionoj, per senĉesaj gurdoj.

Sinjoroj parolantaj la Germanan lingvon ludas antaŭ li antikvajn,
dikegajn, flavkuprajn blovinstrumentojn kaj blekemajn klarnetojn.

Germanujo estas muzika lando, kaj la muziko ne konas ian nacian
limon, sed atingas rekte la koron de la tuta homaro.

Sed tio ne plaĉas nian Libertempulon, kaj li estas malagrabla
kontraŭ sia edzino, kaj deziras piede elĵeti la loĝejan-katon
(kiu, oni diras, tre ŝatas la manĝaĵojn de la vizitanto).

Kion vi havas, karulo? diras la kompatinda edzino, sed li ja ne konas
kion li havas. Efektive, li suferas de sia mezasomera frenezeco.

Iam li veturas kune kun sia familio, sed la infanoj ne ŝatas veturi,
kaj maljuna ĉevalo ne volas ilin posttiri.

La infanoj volas nur fosi la sablaĵon, konstruigi kastelojn, kaj
spruĉi la marakvon. Ili ne volas marŝi supre multe da montetoj, kaj
la veturo ne prosperas.

Poste, li pensas pri la "Coach," bela kvarĉevala veturilo zorgata de
viro kiu mirinde blovas longegan kornon. Li do sidiĝas sur la
supraĵo, kune kun dek aŭ dekdu aliaj. Pluvas, kaj ĉiu el ili
deziras starigi sian propran pluvombrelon. Tio ĉi okazigas grandan
malamikecon inter ili dum tri horoj for, kaj tri horoj re-veturante.

Li ĵuras neniam ree veturi, sed estas simptomo de tiu malsaneco ke
li nepre iros ree morgaŭ, kaj kredos ke la vetero sendube estos
bonega.

Je alia okazo, li suriras vaporŝipon, kiu faras tuttagan vojaĝeton.
Liaj prapatroj estis "regantoj de la ondoj" tial li ankaŭ faros
marvojaĝon.

Multe da aliaj "regantoj" ankaŭ enŝipiras kaj apenaŭ estas spaco
por sidiĝi.

Muzikistoj kiuj gaje ludas violonojn, glasojn, aŭ harpon, rikoltas
iom da pencoj kaj malaperas malsupren. Ili bone antaŭscias ke, iom
poste, niaj novaj maristoj ne plue bezonos ian muzikon.

Ilia gajeco baldaŭ malaperos, ili fariĝos pensemaj, kaj fine, ĉiu
el ili malbenos la tagon de sia naskiĝo, kaj nur deziros esti
permesata morti.

Estas simptomo de tiu ĉi somera malsano, ke morgaŭ la malsanulo
denove suriros vaporŝipon kaj kredos, ke la maro sendube devas esti
trankvila kaj ebena.

Kiam, post multe da tagoj, li fine atingas sian propran domon, kiam
rave li vidas ĉian karaĵon, li ekdubas ĉu li ne estas havinta ian
spiritan malsaneton, kaj ĵuras neniam ree veturi maroborden.

Kaj tiu ĉi decido daŭros--nur ĝis la sekvanta somero.

Ĉar estas simptomo de tiu ĉi malsano, ke oni tute forgesas ĉiun
ĉagrenon, kiu okazis dum ĝia daŭro.



ĈITUO, LA LUPO-KNABO.

Vera rakonto el Hindujo.[2]

Originale verkita de Alfred T. Simper.


Sur la bordo de la Ĉenabo vivadis bovisto kaj sia malgranda familio.
Ĉiuvespere lia edzino, prenante sian infanon Ĉituon, eliris por
kolekti verdaĵojn por la vespermanĝo. Kuŝigante la infanon sur la
herbo, ŝi ofte vagis dum duonhoro.

Unu tagon, revenante al la kuŝejo, la infano ne ĉeestis kaj, kio
estis pli terura, senkrie estis malaperinta. Nur liaj malmultaj
kovriloj restis.

La timiga penso, ke sovaĝa besto estis forpreninta ŝian knabeton,
tuj prezentis sin al ŝi. Laŭtkriante kaj brustbatante, ŝi
ĉirkaŭiradis tiel, kiel tigrino farus je simila okazo. La
vilaĝanoj, armitaj de bastonoj kaj tranĉiloj, kuniĝis kun la
malfeliĉaj gepatroj, kaj faris serĉon. Nenio rezultadis kaj,
kvankam la ĉirkaŭaĵo estis ĉiutage trairata de bovistoj kaj
ŝafistoj, ili ne povis iajn postsignojn trovi.

La afero estis de tiam forgesata de ĉiuj, krom la gepatroj.

Tri jaroj pasis.

Unu vesperon kelkaj knaboj arigis la bovojn kaj, laŭ la kutimo, la
bestoj alproksimiĝis al la rivero por trinki. Subite ekkriegis unu
knabo: "Lupoj, lupoj."

Je tio ili faris grandan bruegon. Patrinlupo kaj siaj idoj rapide
forkuris, lasante harkovritan estaĵon--duonsimian, duonknaban--kiu
malpli rapide sekvis ilin, kvarpiede.

Kompreneble, la knaboj ĉasis tian kuriozaĵon sed la lupino returnen
kuris. Tiam la ĉasantoj rapide forkuris, kaj, hejmatinginte,
rakontis pri stranga simio, kiu mankis voston, kaj akompanadis la
lupinon.

Dek malfeliĉaj jaroj pasis, kiam la patrino vidis luparon inter kiu
estis io, duonhoma, duonbesta, malrapide kuranta. Pri tio ĉi oni
sciigis Anglan sportiston, kiu tiame ĉasadis en tiu regiono. "Ŝparu
filon mian, mi petegas, kaj nemortigite revenigu lin!" plorpetis la
patrino.

La Anglo tutkore klopodis pri tiu ĉi afero. Li kunvenigis la plej
spertajn _ŝikariojn_[3] kaj foriris al la bordoj de la ĉenabo.
Pretigante allogilon kaj ĉiunokte spionadante, ili penadis kiel eble
plej multe por kapti la beston.

Tiamaniere pasis monato, sed la Anglo ne volis maltrafi. Nu, unu
nokton, dum li sidadis en lia kaŝejo observante la kaproviandon, kiu
estis la allogilo, du lupoj aperis, kune kun stranga kamarado.

La kaŝulo tuj eltiris sian pistolon kaj pafis je la plej granda. La
patrinlupo morte falis teren, la pli juna forrapidegis, la duone homa
besto sekvis ĝin lame.

"_Ŝikari, ŝikari_, leviĝu! Ne pafu!" kriegis la Anglo.

La _ŝikariaro_ kun ŝnuregoj kaj bastonegoj ĉasis la estaĵon
kaj kaptis ĝin. Estis la lupknabo. Li nudigis siajn blankajn dentojn
kaj surĵetis sin sur ili. Sed li ne povis plene ekzerci siajn
membrojn, kaj baldaŭ estis ligata per fortaj ŝnuroj.

Je la tendaro, oni alligis lin al tendstango per ledrimeno ĉirkaŭ
la talio. La lupknabo rifuzis manĝaĵojn kaj sopire rigardis la
arbaron, kie estis siaj kamaradoj. Hunde, li ĝemadis kaj blekadis;
kaj, je ies alproksimiĝo, li ĉirkaŭe saltetis, kiel simio.

La patrino alvenis por vidi sian knabon. La tuta korpo estis kovrata
de molaj haroj, kaj la ungoj estis fariĝintaj pintaj ungegoj.

Tiun nokton, stranga sono estis, aŭdata en la tendaro. La dormantoj
vekiĝis, kaj, elkurinte, ekvidis, la lupknabon forkuranta kun siaj
fratlupoj, kiuj morde estis disrompintaj la rimenon por liberigi sian
kamaradon. Kelkaj senkuglaj pafoj disigis la lupojn, kaj la knabo
rekondukiĝis.

Diris la Anglo al la mizera patrino: "Lasu vi la knabon kun mi dum
unu jaro, ĝis ni lin resentebligos je la homa influo."

Tiel la aminda sportisto kun la stranga estaĵo forlasis la arbaron.

Iom post iom, Ĉituo estis instruata preskaŭ vertikale staradi. Sed
lia korsento restis en la densa arbaro. Kiam ajn li vidis hundon, li
kurbiĝis por ĝin karesi.

Estis evidente ke, el ĉiuj ligiloj, kiuj iam altenis lin al la homa
gento, ne unu restis. Efektive, li nun estis kvazaŭ senanima besto.

Sed la nova vivmaniero subite finiĝis ĉar, post malmultaj tagoj oni
trovis lian senvivan korpon sur ĝia pajla lito.

Tamen la patrino ankoraŭ faras longajn pilgrimadojn por ke ŝi eniru
la pli feliĉan mondon, kaj tie renkontu sian knabon,--lupo-knabo
kvankam li estis.

FOOTNOTES:

[2] _Tiu ĉi historio estas tre bone konata inter la Sportistoj
en Lahore._

[3] _Ŝikari estas Hinda vorto signifanta Sportisto._



PLENDKAŬZO KAJ RIMEDO.

Kimra Historio rakontata de E.W.


Antaŭ okdek jaroj Anglujo kaj Kimrujo same suferis je arbitra
imposto kiu, jaro post jaro, plipeziĝis. Por havigi monon por ripari
la vojojn ĉiuj rajdataj aŭ tirantaj bestoj, kaj ankaŭ ĉiuj bovoj
kaj ŝafoj kiuj marŝis sur la vojoj, submetiĝis al imposto. Por
kolekti tiun ĉi monon oni starigis grandajn pordegojn ne tre
malproksime unu de la alia. Ĉe ĉiu pordego estis malgranda dometo
de la monkolektisto.

En kelkaj lokoj la imposto estis tiel peza kaj la pordegoj tiel
multaj ke ĝi estis vera ŝarĝo je la farmamastroj. Ekzemple, ili
kutimis bruligi kalkon por riĉigi sian teron; kiam pordego estis
inter la bruligejo kaj la farmo, la mastro ofte devis pagi _tri
ŝilingojn por ĉiu ŝarĝveturilo plena je kalko_!

La laboristoj kaj la mastroj plendegis, sed vane.

En la jaro 1839 kelkaj pordegoj estis mistere ĵetitaj teren kaj ne
rekonstruiĝis, pro loka perforto. Dum tri jaroj oni faris nenion
plu, ĉar la Kimroj estis ordemaj, kaj respektis la leĝon. Sed fine
ili ekkonis ke ili devis sin protekti. Ili trovis kapitanon (aŭ eble
kapitanojn) kiun ili nomis Rebeka kaj perforte ili ekposedis la
pordegojn de siaj malamikoj. Tage ĉie estis paco, sed vespere en
lokoj multe da mejloj malproksimaj, oni aŭdis bruojn de kornoj,
de pafiloj, kaj piedfrapadon de homoj kaj ĉevaloj. Morgaŭe, la
magistratoj sciiĝis ke multaj pordegdometoj estis detruitaj.
Soldatoj estis sendataj en la landon, sed ili malsaniĝis, ĉevaloj
mortis, kaj oni povis kapti nek Rebeka'n nek unu el liaj filoj.
(Tiatempe mi estis en Anglujo, kie mi ofte aŭdis, ke Rebeka estis
magistrato mem, eksoficiro, landsinjoro kaj de familio honorinda. Oni
ankaŭ diris ke li nepre estos kaptata kaj pendigata. Mi havis karan
boonklon pri kiu ĉio tio estis vera, kaj mi maltrankviliĝis pro li).

_En Martineau's Historio de Anglujo ni legas_: "Foje ili detruis
pordegon malpli ol kvarono da mejlo de la magistrata kunvenejo. Se la
portistoj gardis, ili certe ne vidus lumon aŭ ian alian signon; se
ili eliris por aŭskulti, neniu proksimiĝis, sed se ili forgesis aŭ
dormis ilin ekvekis la blovo de multe da kornoj kaj la krako de
pafiloj. La pordo estis perforte malfermata, kaj ili vidis amason da
homoj, kelkaj en virina vestaĵo, kaj aliaj kun vualoj kaŝantaj la
vizaĝojn. Ili portis brilegajn torĉojn, segilojn kaj armilojn. La
portistoj devis movi sian meblaron aŭ ĝin perdi; fortaj manoj
helpis porti liton, tablon kaj meblojn sur la kampon, aliaj manoj
segis la pordstangojn apud la tero, kaj dishakis la pordegojn. Tiam
disŝiriĝis la tegmento de la dometo, la muroj ruiniĝis, plankoj
suprentiriĝis kaj la vojo estis libera por la vojaĝantoj.

"Tiam la amaso rajdis al malproksima loko, kie ili refaris tion
saman. Nur en Carmarthenshire preskaŭ okdek pordegoj detruiĝis, kaj
en du apudaj graflandoj apenaŭ unu restis."

La Rebekidoj eĉ pafis en la fenestrojn de la magistratoj. En la
ĉefurbo Carmarthen ili penadis detrui grandan almozulejon, sed,
antaŭ ol ili finis tiun ĉi laboron, alvenis multe da cavalerio. En
la batalo multe da Rebekidaj vundiĝis, kaj kelkaj centoj estis
kaptitaj.

Post tiu ĉi batalo, la aferoj de la ribelanoj ne prosperis. Kelkaj
Angloj aliiĝis al iliaj rangoj, kaj oni kredas, ke tiuj ĉi
alilanduloj estis perfiduloj. Ĉiuj iliaj planoj estis antaŭsciitaj
de la magistratoj, kaj malhelpataj, sed la afero pligraviĝis. Oni
komencis bruligi la gren-garbarojn kaj fojnon de la magistratoj, kaj
tiujn de iliaj luantoj. La timo al Rebeka fariĝis tiel granda, ke la
juĝistoj ne kuraĝis kondamni la bruligstojn. Foje, kiam maljuna
virino estis pafita, la juĝo estis: "La malvivulino mortis pro fluo
de sango en la bruston, kio sufokis ŝin; sed la kaŭzo de tiu ĉi
sangofluo ni ne povas eltrovi!"

Sed la ribelanoj ne ĉiam estis kruelaj. Ili distingis inter la
bonuloj kaj malbonuloj. Ekzemple, unu magistrato estis forta malamiko
al la Rebekidoj, sed ankaŭ li estis edzo fidela, patro aminda, kaj
landsinjoro bonega kaj simpatia. Unu matenon afiŝoj vidiĝis gluitaj
al ĉiuj liaj pordoj: "Ne timu pro via familio, aŭ pro via
posedaĵoj. Rebeka ne volas ion difekti, kio apartenas al vi."

Kompreneble, la Rebekidaj, venkiĝis, sed iliaj laboroj ne estis
senfruktaj. Kune kun la komisio nomata juĝi la ribelanojn, alia
komisio sendiĝis por ricevi informojn pri la kaŭzoj de la ribelo.

La registaro neniam penadis eltrovi kiu estis Rebeka kaj, inter la
Rebekidoj, nur tri transportiĝis kaj kelkaj estis dum mallonga tempo
enmetitaj en malliberejon.

La Parlamento efektivigis leĝon, kiu multe malpezigis la vojajn
impostojn. Oni nur devis pagi unufoje inter sep mejloj (dek unu
kilometroj) kaj, post unu pago, oni povis trapasi unu pordegon tiel
ofte kiel oni volus dum dudek kvar horoj, t. e., de noktomezo ĝis
noktomezo.

Anglujo ĝuis, kune kun Kimrujo, tiun ĉi plibonigon, kaj nun la
imposto estas preskaŭ neniigata. Nur en malmultaj lokoj, precipe
pontoj, oni devas pagi vojimpostojn.

Nunaj veturantoj ŝuldas multe al la Rebekidoj.



CORRESPONDENCE NOTES.


Doctor Zamenhof away from Warsaw! The idea is as startling as that of
a Pope from Rome. Nevertheless, this consummation is about to be
realised, and all good Esperantists will rejoice accordingly.

During the recent meeting in Calais, Maître Michaux made use of the
opportunity to kindly propose an International Congress next August
at Boulogne. It is to this attractive function that our esteemed
master has promised to do his very best to be present.

Let all Samideanoj who can manage to go make a note of the date and
greet him there.

     * * *

Men of ideas are a boon to Esperanto, and _vice versâ!_ Our
"Holiday Captain," Mr. Reeve, has devised two novelties, announced on
the cover. The "Esperantist's Signal" is introduced as a more
occasional sign than the Badge for mutual recognition. Its display
being optional, travellers will readily perceive the respective
advantages of the two devices.

     * * *

Readers will notice among the advertisements another example of an
Esperanto name being given to a trade article. Several friends have
referred to this novel plan, which calls attention to the wares in
question and to Esperanto at the same time.

     * * *

Several correspondents have expressed their satisfaction that music
has again found its way into The Esperantist. It often happens that
Groups possess good quartettes, and Esperanto part-songs are much
in demand. Next month another new song and words by Mr. Rowe, of
Nottingham, should appear, and musical contributions will always
receive careful attention, and be inserted whenever possible.

The next issue should contain another story by H.G. Wells, translated
by Dr. Martyn Westcott. This author is busy preparing a translation
of the _Christmas Carol_, which will, when published, give especial
pleasure to our foreign friends--such sincere admirers of Dickens'
genius.

     * * *

Press notices of Esperanto have been numerous this month. Far and
away the most valuable of recent newspaper articles is a long and
able treatise by Mr. Albert Dudeney, which appeared in the
_Bedfordshire Times_. An attractive reprint, in brochure form,
will be sent on receipt of 2d. in stamps.

Reprints of the _Unua Leciono_, by Rev. R. A. Davis (pp. 151-4),
can also be had. Price 1s. for 30.

     * * *

The word employed for Welsh in No. 8 was adversely criticised as
being synonymous with "of or appertaining to gall." Dr. Zamenhof has
kindly replied to my inquiry. He prefers Kimra for Welsh, Kimro
Welshman, and Kimrujo Wales.

The _Cwmry_ will assuredly be well pleased at the incorporation
of their national sobriquet in "The Second Tongue for All."

     * * *

Referring to No. 7, some correspondents have asked for an explanation
of the German system of telling the time. It is briefly thus:--

As soon as the clock has struck, say, five, the sixth hour has
commenced. Thus half-past five is expressed as _halb sechs_,
_half of the sixth hour, la duono de la sesa_. This, of course,
is most perplexing to Englishmen.

Captain Tudor, R. N., writes suggesting the adoption of the
international railway system, by which _half-past five_ is
_kvin tridek_ (_5.30_). This method was recommended in No.
8, which had not reached the China Seas when he wrote. No doubt
Captain Tudor will be interested to learn that this latter system
works perfectly abroad. Esperantists should use no other.

     * * *

Another danger in Esperanto is the alteration of place names. Do not
address your Fleet Street friend's letters to _Rapidega Strato_.
A friend living in _Lazarskaja_ has even received letters
addressed to _Strato de la Almozuloj_. This reflects great
credit on the local post office.

The Esperantist has sinned in this matter, using such
locally adopted forms as Bulonjo, Kalezo, Kastelteodoriko, etc. Now a
French friend talks of writing to fellow students in Lejstro,
Niukaslo, and La Insulo de Uajto!

Let us continue to employ, for postal purposes, the names commonly in
use for the town in question, not even adding the apparently harmless
"little O." Our friends in Louvain have often missed their letters
through giving their address as Loveno, whereby Italy receives what
is not hers, the Post Office has unnecessary trouble, and the
non-arrival of the letter is ascribed to the negligence or lack of
courtesy of the sender.

     * * *

The Editor regrets that a delay has occurred in the preparation of
the postcards for illustrating the use of the Esperantic Participles.
They are now almost ready, and form an interesting addition to the
host of propaganda postcards already in use. (Price, 8d. per dozen).



Amikeco

Words by Ben Elmy, Music by J. Hadfield.


  Kantu ni estontan amikecon
  De l'homaro en la tero;
  Noblan pacan internaciecon
  Ni dissemos ĉe la sfero.

  Fratoj--Angloj, Francoj, kaj Germanoj,
  Kantu do, en Esperanto;
  Ĝis ĉe ĉiuj Oceanoj
  Eĥoiĝos sama kanto.

  Ĉe la nova kaj malnova mondo
  Unu lingvo unu koro.
  Ĉe Atlanta kaj Hinduja ondo
  Resoniĝu paca ĥoro.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

Vol. I. No. 13.

_Novembro, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  La Esperanta Gazeto por la
  Propagando de la Internacia Lingvo.

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE, 67, Kensington Gardens Square, W.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Wholesale Agents: 14, Norfolk Street, Strand, London, W.C.



CONTENTS.

               Page

  Editor's Notes                           193-4
  The Treasure in the Forest (H. G. Wells),
    translated by Martyn Westcott          195-6
  Surprising! (Dr. Mayer)                  196-7
  Meditations in Westminster Abbey (Addison),
    translated by the Rev. N.B.            197-8
  The B. E. A.                           199-201
  Correspondence Notes                       202
  Skulls (Dr. A.M.)                        203-4
  Forwards! (William Officer)                204
  The Moon's Plaint (Kolowrat Ĉervinski)     205
  Anacreontic Ode (Rev. A. H. Nankivell)     205
  Sleep! (Edward Metcalfe, M.A.)             205
  The Dwarf (Clarence Bicknell)              205
  My Paper Friends (C. Oxenford)             206
  A Little-Known Heroine (E.W.)              207
  Our Land (a Poem and Music by F. G. Rowe)  208



For Local Information apply to the Hon. Secs. of the following Official
Societies:--

  ACTON--Sro. E. J. Gant,
  Ivy Dene, Cumberland Road, Hanwell, W.

  BARROW-IN-FURNESS--Sro. John Thompson,
  52, Blake Street.

  BATTERSEA--Sro. A. T. Lee,
  2, Cupar Road, Battersea.

  BRIGHTON--Miss Oxenford,
  16, Upper Westbourne Villas, Hove.

  BRIXTON--Sro. E. W. Eagle,
  21, Kellett Road, Brixton.

  CORBRIDGE-ON-TYNE--Fraulein Bickell,
  Springfield.

  DOVER--Sro. H. R. Geddes,
  Northumberland House, Dover.

  EDINBURGH--Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  FOREST GATE--Sro. G. C. H. Carter,
  107, Ham Park Road.

  GLASGOW--Sro. J. H. Wallace,
  3, Hampden Terrace, Mount Florida.

  HUDDERSFIELD--Sro. G. H. Taylor,
  9, Norman Road, Birkby.

  ILFORD--Sro. W. A. Jeffery,
  42, Park Road, Ilford, E.

  KEIGHLEY--Sro. J. Ellis,
  Compton Buildings, Bow Street, Keighley.

  LEEDS--Sro. J. E. Wyms,
  Achonry House, 3, Mexbro Avenue, Chapeltown Road.

  LEICESTER--Sro. Mugglestone,
  Bonsall Street.

  LIVERPOOL--Sro. R. E. Issott,
  5, Gresham Street, Edge Lane.

  LONDON--Miss Lawrence,
  41, Outer Temple, W.C.

  NEWCASTLE--Sro. J. Mills,
  129, Clara Street, Benwell.

  PORTSMOUTH--Dr. Greenwood,
  182, Queen's Road.

  PLYMOUTH--Dro. Grindley,
  23, Gifford Place.

  ST. ANDREWS--Sro. J. T. Haxton,
  133, South Street, St. Andrews.

  TYNEMOUTH--Sro. Alan F. Davidson,
  26, Park Crescent, N. Shields.

  WEST LONDON--Sro. S. Maitland,
  22 Maclise Road, Kensington, W.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



WANTED.

Post as Servant in good English Family, by young Frenchman, 6ft. 2in.
(age 17); been in England before.

  Reply M. Herdier,
  29, rue Wissocq,
  Boulogne-sur-Mer.



The "Review of Reviews"

_Is the Best Magazine for Busy People.
And it is read by 'Esperanto' Students._

The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of
the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost.

The busiest and poorest in the community may here follow
with intelligent interest the great movements of Contemporary
History.

  Post Free for Twelve Months, 8/6,
  10 fr. 75 c., or 8.50 marks.

Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.



Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.


Sro. S. E. Bond, porcelanovendisto, Wellington, Somerset. Deziras
paroladi kun preterpasantaj Esperantistoj.

Sro. G. Breduillard, 40, Avenue de Laon, Reims, France. Deziras
koresp. p-k. aŭ letere, pri aferoj ajn. Interŝ. ankaŭ ilus. p-k. kaj
poŝtmarkojn kun fremdaj Esperantistoj.

Sino. Egerton, The Vicarage, Knottingley, England. Interŝanĝos ilus.
p-k. kaj poŝtmarkojn kun alilanduloj. Ĉiam respondos.

Sro. F. Francis, 46, Eridge Road, Tunbridge Wells, England. Deziras
koresp. kun ĉiulandanoj p-k. aŭ letere.

Dro. M. P. Gambier, Doktoro de Medicino en Loudun, dept. Vienne,
France. Deziras koresp. kun fremduloj pri kiu ajn temo, ĉu letere aŭ
poŝtkarte.

Sro. W. H. Huddy, Fore Street, Liskcard, England. Koresp. kun
ĉiulandanoj p-k. aŭ letere. Ankaŭ interŝanĝos poŝtmarkojn.

Sro. J. Latenneur, 204 Bvd. Raspail, Paris. Interŝ. illus. p-k. kaj
poŝtmarkojn.

Frl. F. A. Meigh, Ash Hall, Stoke-on-Trent, England. Interŝ. ilus.
p-k. kaj interesajn kaj neordinarajn fotografaĵojn kun alilandanoj.

Sro. Walter H. Meigh, Ash Hall, Stoke-on-Trent, England. Deziras
interŝ. ilus. p-k. kaj poŝtmarkojn. Ĉiam respondos.

Sro. W. Pilling, Rosario, Heene Road, W. Worthing, England. Interŝ.
ilus. p-k. kun alilandanoj. Ĉiam respondos.

Sro. H. W. Southcombe, The Park, Yeovil, England. Deziras adreson de
Esperanta skribmaŝin-kopiisto.

Sro. Alphonso Wachter, Dussamündache Str. 15 d. 6, Riga, Hagensberg,
Russia. Korespondados kun fremduloj per ilus. p-k. aŭ leteroj.

La Kosto de la Enskribo estas ses pencoj (70c. poŝtmarke).



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.

  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square, London, W.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  FRANCE.--Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.


N.B.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtmarkon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._

_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, 67,
Kensington Gardens Square, London, W._

N.B.

Vol. I., No. 13.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net. Nos.
  2 to 8, 6d. each; Nos. 9 to 12,
  4d. each, net.

NOVEMBRO, 1904.



Several correspondents have written for my opinion anent the new British
Esperanto Association.

The success or non-success of the undertaking largely rests on its
ability to convince the British Esperantist that it is to his or her
advantage, social or financial, to become a Member of the Association
_direct_, as well as participating with a local group, under a
capitation fee. This advantage may not be apparent at first sight, but I
firmly believe that, with efficient management, it will be realised by
those who are public-spirited enough to become Members of the central
body. Correspondence Bureau, Hotel arrangements, Commercial Exchange and
Mart, Lending Library, Social Gatherings, Examination facilities, etc.,
should bring a large and increasing membership.

But it is absolutely necessary that the enterprise be begun with courage
and determination. No success may be reasonably expected unless a
permanent office be engaged, and an Assistant (paid) Secretary be
appointed, who may be always in attendance there to answer inquiries. If
its promoters are contemplating a less venturesome line of action, I am
strongly of opinion that the proposed Association will be at best but a
weak measure, and end in disaster. The only excuse for this latter
course would be an unfortunate lack of funds.

Will not some one among our friends, well provided with this world's
goods, be disposed to generously advance a small sum (at interest, if
needs be) sufficient to start the Association in a manner befitting its
comprehensive title? The Hon. Secretary is:--Harald Clegg, Esq., 39,
Constantine Road, Hampstead, London, N.W.

Personally I greatly regret that, as announced at the Inaugural Meeting,
I have not the leisure to take any official part in the work of this
desirable organisation, but heartily wish it every success.



_Voĉo el la Himalajo._--Eble, pro la konata disvastiĝo de la kara
lingvo, vi ne miros lerni, ke Hinda monaĥo, loĝante en la soleco de la
Himalajo, sesdek mejlojn for de la fervojo, kaj multaj mejloj
malproksime eĉ de poŝtoficejo, allogiĝis je ĝiaj ĉarmoj.

Ŝajnas al mi, ke Esperanto rilatas tiel al la mondaj lingvoj, kiel
Vedanto rilatas al la religioj de la mondo. Esperanto donas
internacian lingvon al la parolantoj de ĉiaj lingvoj, kiel faras
Vedanto, donante al ĉiaj religianoj komunan spiriton, aŭ religian
subapogon.

Plue, tiel en la unu oni ne devas forlasi sian nacian lingvon, tiel,
en la alia, oni ne devas forlasi sian religion.

Saĝe diris Max Muller: "Vedanto havas spacon por preskaŭ ĉiaj
religioj, ne, ĝi ĉirkaŭprenas ĉiujn."

Kaj, aliloke li skribas: "Samtempe mi ne faras sekreton ke, tutan
mian vivon, mi tre ŝatas Vedanton. Mi plene povas konsenti kun
Schopenhauer, kaj tute kompreni tion, kion li signifis, kiam li
diris: 'En la tuta mondo ne estas ellernado, krom tiu de la originalo
(de Upaniŝadoj) tiel helpanta, kiel tiu de la Upaniŝadoj mem. Ĝi
estas la paco de mia vivo, ĝi estos la paco de mia morto.' Kaj mi
nek timas, nek bedaŭras diri, ke mi partaĝas lian entuziasmon por
Vedanto, kaj mi sentas, ke mi ŝuldas al ĝi pro multoj, kiuj helpis
min en mia paso tra la vivo."

Mi finos tiujn ĉi malmultajn liniojn kun verso el Sanskrita preĝo,
komune uzita inter Hindoj: "La universaj religioj de la mondo, ĉiuj
elvenas el malsama vidpunkto, kaj ĉiuj demandas por si bonegecon kaj
sanegecon, sed, kia ajn estu la vojo, rekte aŭ malrekte, oni iras
laŭ sia ŝato. Vi, Ho Dio! estas ilia sola fino, kiel la oceano
estas la sola fino de la riveroj."

Anando.



Mi deziras preni la unuan okazon danki tiujn legantojn kiuj jam estas
reabonintaj. Kaj mi esperas ke la ceteraj afable sendos senprokraste
siajn reabonojn ĝis la fino de 1905, por ke la demando de la
pligrandigo de la Gazeto povu decidiĝi.

Diversaj leteroj alvenis, enhavantaj utilajn proponojn. Tial,
Aŭstralia amiko proponas ke ĉiuj verkantoj metu post siaj nomoj
literojn, indikantaj la de ili komprenatajn lingvojn. Tiamaniere,
"Sro Adamo Blanko, F.g.AGk." signifus ke li bone la Francan, iomete
la Germanan, kaj bone la Antikvan Grekan lingvojn komprenas. Tio ĉi
certe estus interesa, kaj kredeble estontaj verkantoj laŭe indikos
siajn lingvajn povojn.

Abonanto el la Nordo skribas: "Permesu al mi gratuli vin, pro la
disvastiĝo de la _Esperanta Gazeto_. Sur la Aŭgusta numero mi
enmetis malgrandan anoncon inter la _Adresareto_. Mi jam estas
ricevinta kvin respondojn el Belgujo, kvar el Francujo, du el Rusujo,
kaj po unu el Bulgarujo, Hungarujo, Italujo, Hispanujo, kaj Maltujo.
Estus interese ekscii, ĉu ekzistas alia gazeto en tiu ĉi lando
eldonata, kiu estus alportinta tian agrablan rezultaton post elspezo
de nur sepdek centimoj!"

Amerika Esperantisto skribas: "Eble estus saĝe poŝti vian ĵurnalon
nefaldatan, sub granda kovrilo, kiel oni ofte faras en la Unuigitaj
Ŝtatoj. Mi intencas bindigi miajn gazetojn, kaj la faldo igas
malgrandan difekton." Eble kajeroj senditaj alilanden premiĝis pli
ol la enlandaj numeroj. Sed ĉu tiu ĉi difekto ne malaperos post la
bindigo? Malfeliĉe, oni ne povas uzi grandajn kovrilojn; pro la
pezo; sed ĉiam, kiam du ekzempleroj estas menditaj, ili estas
sendataj laŭ tuba formo.

Angla Abonanto deziras la forigon de la dulingvaj paĝoj, naive
konfesante ke li estas "mallaborema." Kontraŭe, niaj energiaj
alilandaj amikoj multe ŝatas la laŭvortajn tradukojn, kiuj helpas
ilin ellerni la Anglan lingvon.

Kiel Esperanto helpas je la akiro de nia lingvo, tiel ĝi helpas je
la internaciigo de ĉiunaciaj literaturaj juveloj; kaj ni tre
kontente akceptas la novan tradukon de la mondfama _L'Avare_, de
Molière, verkita de la klerega Sro Sam Meyer (kosto 9d.). Aliaj
novaj tradukoj estas la _Eneido_, _Kantoj_ 1 & 2, de Dro Vallienne
(7d.). kaj _Cikado ĉe Formikoj_ (Franca Komedio), de la studentoj en
Chaumont, sub la estreco de Sro Réné Deshays (7d.).

Multaj legantoj atendas la aperon de _La Ventego_ de Shakespere,
tradukita de Sro Motteau. La verko estas inter la manoj de la
presistoj, kaj kredeble eldoniĝos ĉirkaŭ la monatfino (kosto, 2f.
60, kun verda leda kovrilo kaj ilustraĵoj).


I wish to take the first opportunity to thank those readers who have
already renewed their subscriptions. And I hope that the remainder
will kindly send, without delay, theirs till the end of 1905, so that
the question of the enlargement of the Gazette may be decided.

Various letters have come to hand, containing useful suggestions.
Thus, an Australian friend proposes that all contributors should
place after their names letters to indicate the languages they
understand. So "Mr. Adam White, F.g.AGk." would signify that he was
acquainted well with French, slightly with German, and thoroughly
with Ancient Greek. This would certainly be interesting, and probably
future contributors will thus indicate their linguistic attainments.

A Northern subscriber writes: "Allow me to congratulate you on the
circulation of The Esperantist. In the August number I inserted a
small advertisement in the _Adresareto_. I have already received five
replies from Belgium, four from France, two from Russia, and one each
from Bulgaria, Hungary, Italy, Spain, and Malta. It would be
interesting to ascertain if another gazette published in this country
exists which would have brought such a gratifying result after the
expenditure of only sixpence!"

An American Esperantist writes: "It might be well to mail your
journal unfolded, under a large cover, as is often done in the United
States. I intend to bind my gazettes, and the folding causes a slight
defect." Maybe, copies sent abroad have been more crushed than inland
ones. But will not this defect disappear on binding? Unfortunately,
we cannot use large envelopes on account of the weight; but always,
when two copies have been ordered, they are sent in tube form.

An English subscriber wishes for the abolition of the bi-lingual
pages, naïvely confessing that he is "lazy." On the other hand, our
energetic foreign friends greatly appreciate the literal
translations, which assist them to learn English.

As Esperanto helps in the acquirement of our language, so does it
assist in the internationalisation of the literary gems of all
nations; and we gladly welcome the new translation of Molière's
world-famous _L'Avare_, by the most able M. Sam Meyer (price 9d.).
Other new translations are the _Æneid_, _Cantos_ 1 & 2, by Dr.
Vallienne (7d.), and _Cikado ĉe Formikoj_ (a French comedy), by the
students in Chaumont (Haute Marne), under the direction of M. Réné
Deshays.

Many readers are awaiting the appearance of Shakespere's _Tempest_,
translated by Mr. Motteau. The work is in the printer's hands, and
should be published about the end of the month (cost, 2s. 1d., with
green leather cover and illustrations).



LA TREZORO EN LA ARBARO.

Dua rakonto de la klerega romanisto H. G. Wells, tradukita
(laŭpermese) de Martyn Westcott.


La kanuo[1] jam alproksimiĝis al la marbordo. La golfeto
plilarĝiĝis, kaj interspaco en la blanka rifa ŝaŭmo signis la
lokon kie la rivereto enfluas en la maron; la pli densa kaj malhela
verdo de la virga arbaro montris ĝian fluejon de la malproksima
deklivo monteta. Tie ĉi la arbaro atingis rekte ĝis la marbordo.
Multe pli malproksime, dubelumaj kaj iom kvazaŭ nuboj laŭ apero,
leviĝis la montoj, kiel ondoj subite malfluidiĝintaj. La maro estis
trankvila, krom pro preskaŭ nevidebla marmovado. La ĉielo flamegis.

La homo kun la skulptita remileto haltis. "Ĝi devas esti ie apude,"
li diris. Li enkanuigis la remileton, kaj etendis rekte antaŭ si la
brakojn.

La alia homo estis sur la antaŭparto de la kanuo, zorge rigardante
la teron. Li tenis sur genuo flavan paperan folion.

"Venu, kaj rigardu tion ĉi, Evans," li diris.

La du homoj parolis mallaŭte, kaj iliaj lipoj estis malmolaj kaj
sekaj. Tiu, nomata Evans, balancis sin laŭlonge la kanuo, ĝis kiam
li povis rigardi ĝin trans la ŝultro de sia kunulo.

La papero ŝajnis esti kruda geografia karto. Pro ofta faldado, ĝi
fariĝis tre ĉifita kaj eluzita preskaŭ ĝis pecetoj, kaj la dua
homo kuntenis la makulitajn pecetojn tie, kie ili malkuniĝis. Sur
ĝi oni malklare povis distingi, verkitan krajone kaj preskaŭ
forfrotitan, la konturon de la golfo.

"Jen!" diris Evans, "estas la rifo, kaj jen la fendo." Li gvidis sian
fingregan ungon sur la karto. "Tiu ĉi kurba kaj torda linio
prezentas la rivereton--mi povus ja trinki nun!--kaj tiu ĉi steleto
montras la lokon."

"Vi vidas tiun ĉi punktan linion," diris la homo kun la karto; "ĝi
estas rekta linio, kaj ĝi kuras de la fendo de la rifo, ĝis tufo da
palmarboj. La steleto estas ĝuste tie, kie ĝi trafas la rivereton.
Ni devas rimarki la lokon, kiam ni eniros en la lagunon."

"Estas malfacile kompreni tion," diris Evans, post paŭzo, "kion
signifas tiuj ĉi streketoj malsupre. Ĝi ŝajnas esti la desegno de
domo, aŭ de io simila; sed tion, kion signifas ĉiuj tiuj ĉi
streketoj montrantaj tien ĉi kaj tien, mi ja neniel povas diveni.
Kaj kia estas la skribaĵo?" "Ĥina," diris la homo kun la karto.
"Kompreneble! _Li_ estis Ĥino," diris Evans. "Ili ĉiuj estis
Ĥinoj," diris la homo kun la karto.

Ili ambaŭ sidis kelkajn minutojn fikse rigardante la teron, dum la
kanuo malrapide antaŭen flosadis. Tiam Evans ekrigardis la
remileton.

"Jen via vico ĉe la remilo, Hooker," li diris.

Kaj lia kunulo kviete kunfaldis sian karton, enpoŝigis ĝin, zorge
preterpasis Evans kaj ekremis. Liaj movadoj estis lacaj, kiel tiuj de
la homo kies forto preskaŭ foriĝis.

Evans sidis, okuloj duone fermitaj, observante kiel la ŝaŭma
ondrompilo de la koralo ŝajnas pli kaj pli alproksimiĝi. La ĉielo
jam estis por ili, kiel brulanta fornego, ĉar la suno estis apud la
zenito. Kvankam ili estis tiel proksime de la trezoro, li ne sentis
la atenditan kontentegon. La ekscitego de la batiĝo por posedi la
karton, kaj la longa nokta vojaĝo de la ĉeflando sur senproviza
kanuo estis, kiel li diris, ellacigintaj lin. Li penadis sin eksciti,
turnante siajn pensojn sur la orfandaĵoj, pri kiuj la Ĥinoj estis
parolintaj, sed ili ne volus resti tie; ili revenis tuj al la ideo
pri la dolĉa akvo murmuretante en la rivero, kaj al la preskaŭ
neelportebla sekegeco de liaj lipoj kaj gorĝo. La ritma plaŭdado de
la maro sur la rifo nun aŭdetiĝis, kaj ĝi havis agrablan sonon por
liaj oreloj; la akvo lekis la kanuflankon, kaj akveroj gutadis de la
remileto inter ĉiu ekremo. Iom pli poste, li ekdormetis.

Li ankoraŭ estis malklare konscia pri la insulo, sed stranga revaĵo
intermiksiĝis kun liaj sentadoj. Denove estas la nokto, kiam li kaj
Hooker estas eltrovintaj la sekreton de la Ĥinoj; li vidas la
lunlumigatajn arbojn, la malgrandan fajron bruletantan, kaj la
nigrajn figurojn de la tri Ĥinoj--unuflanke arĝentatajn pro la
lunlumo, kaj aliflanke ruĝajn pro la fajrlumo--kaj li aŭdas ilin
interparoladi Piĝin-Angle[2], ĉar ili estas venintaj el diversaj
provincoj. Hooker, unua, ekkomprenas la temon de ilia parolado, kaj
faras signon, ke li aŭskultu. Eroj el la interparolado estas
neaŭdeblaj, kaj eroj nekompreneblaj.

Hispana galjeno[3] de la Filipinaj Insuloj, senespere surterkurinta,
kaj ĝia trezoro enfosita ĝis la reveno-tago, estas la fundamento de
la historio; ŝippereiĝinta maristaro malmultigita per malsano aŭ
per malpacoj kaj la postuloj de la disciplino, kaj, fine, la foriro
per la boatoj, neniam plu retrovotaj. Tiam Ĉang Haj, nur unu jaro
antaŭ, sur teron vaginte, hazarde eltrovis la orfandaĵojn dum
ducent jaroj kaŝitajn. Li forkuras de sia ĵunko[4], kaj reenterigas
la oron per grandega laboro, senhelpe, sed laŭ tre ruza maniero. Li
multe akcentegis la ruzecon--estis lia propra sekreto. Nun li bezonas
helpon reveni por elfosi ilin. Post nelonge la karto flirtis teren,
kaj la voĉoj silentiĝis. Kia bela rakonto por la oreloj de du
Britaj sentaŭguloj!

La revo de Evans translokiĝis al la momento, kiam li tenis la
harvoston de Ĉang Haj inter siaj manoj. La vivo de Ĥino estas
apenaŭ de tia indo, kiel tiu de Eŭropano. La ruza vizaĝo de Ĉang
Haj, unue, akra kaj furioza kiel tiu de ektimigita serpento, kaj
poste terura, perfidema kaj kompatinda, fariĝis multe tro vidata en
la revo. Ĉe la fino, Ĉang Haj faras grimacon, grimacon plej
nekompreneblan kaj timigeman. Subite aferoj tre malagrabliĝis, kiel
iafoje okazas en la revoj kaj sonĝoj. Ĉang Haj babiladis kaj
minacis lin. Li reve vidis grandajn amasojn da oro, kaj Ĉang Haj sin
intermetantan kaj baraktantan reteni lin de ili. Li ekprenas Ĉang
Haj per la harvosto--kiel la flava bruto estas granda, kiel li
baraktadas kaj grimacas! Li plikreskadas ankaŭ. Tiam la brilaj
oramasoj ŝanĝiĝis en brulegantan fornon, kaj vasta diablo, mirinde
simile al Ĉang Haj, sed kun nigra vostego, eknutris lin per karbo.
Ili terure brulvundis lian buŝon. Alia diablo elkriegis lian nomon:
"Evans, Evans, dormema malsaĝulo!" aŭ ĉu li estis Hooker?

Li vekiĝis. Ili estis ĉe la eniro de la laguno.

"Jen la tri palmoj. Ĝi devas esti sur unu linio kun tiu arbetaro,"
diris lia kunulo. "Memoru tion! Se ni aliros ĝis tiuj arbetoj, kaj
tiam vojiros en la arbetaĵon laŭ rekta linio de ĉi tie, ni ĝin
atingos, kiam ni alvenos al la rivereto."

Ili nun povis vidi tie, kie la elfluo de la rivereto plilarĝiĝis.
Je ĝia vido, Evans reviviĝis. "Rapidu, amiko," li diris, "alie, je
la ĉielo, mi devos trinki marakvon!" Li mordetis sian manon, kaj
rigardis la arĝentan streketon inter la ŝtonegoj kaj la verda
densejo. Post iom da tempo, li preskaŭ furioze turniĝis al Hooker:
"Donu al mi la remileton," li diris.

Tiel ili alvenis la elfluejon de la rivero. Iom pli antaŭen, Hooker
prenis akvon en la mankavon, gustumis ĝin, kaj elkraĉis. Iom poste,
li denove provis ĝin: "Tio ĉi taŭgos," li diris, kaj ili komencis
avide trinki.

"Malbenu tion!" diris Evans, subite. "Estas tro malrapide." Kaj,
riske kliniĝinte trans la antaŭa parto de la kanuo, li komencis
ensuĉi la akvon per la lipoj.

Baldaŭ ili faris finon de la trinkado kaj, naĝigante la kanuon en
malgrandan golfeton, ili estis surteriĝontaj meze de la densa
kreskaĵaro, kiu superpendis la akvon.

"Ni devos barakti tra tio ĉi ĝis la marobordo, por ke ni trovu
niajn arbetaĵojn, kaj tiel la linion al la loko," diris Evans.

"Plibone estus, ke ni remu tien," diris Hooker.

Tial ili denove surriveriris kaj returnen remis al la maro, kaj
laŭlonge de la bordo ĝis la loko, kie kreskis la arbetaro. Ĉi tie
ili alteriĝis, tiris la malpezan kanuon alten sur la marbordo kaj
tiam supreniris al la rando de la ĵunglo[5] ĝis kiam ili povis
ekvidi la fendon de la rifo kaj la arbetaro sur rekta linio. Evans
elprenis el la kanuo tieulan ilon, kiu havis formon de la litero L,
la kruca parto armita de polurita ŝtono. Hooker kunportis la
remileton. "Ĝi nun estas rekte laŭ tiu ĉi direkto," li diris; "ni
devos trapuŝi tien, ĝis kiam ni trafos la rivereton. Tiam ni devos
esplori."

Ili trapuŝis densan amason da kanoj, da larĝaj foliegoj, kaj da
junaj arboj, kaj en la komenco ĝi estis tre laciga irado; sed tre
baldaŭ la arboj pligrandiĝis, kaj la tero sub ili plividiĝis.

La brilego de la suna lumo ŝanĝiĝis je nesenteblaj gradoj, en
malvarmetan ombron. Fine la arboj fariĝis vastaj kolonoj, kiuj sin
levis ĝis baldakono de verdaĵo alte superkape.

Malhelaj blankaj floroj pendis de siaj trunketoj, kaj rampetantaj
kreskaĵoj kiel ŝnuroj svingis de arbo ĝis arbo. La ombro
profundiĝis. Surtere makulataj fungegoj kaj ruĝbruna likeno
oftiĝis.

(FINOTA).


FOOTNOTES:

[1] Canoe; canot.

[2] "Lingvofranca" de Komercistoj Ĥinaj.

[3] Galleon; galion.

[4] Junk; jonque.

[5] Jungle; fourré.



SURPRIZANTA!

Originala historio de la studentaj tagoj, de Dro Mayer
(Manchester).


Antaŭ multe da jaroj mi estis studento en la Universitato de Vieno,
kaj, post du jaroj, mi decidis reeniri en Germanujon por daŭrigi
mian lernadon en Breslaŭo, la ĉefurbo de Silesio.

Estis belega tago kiam mi alvenis tie, kaj, esperante ke mi trovos
grandan societon kune, mi direktis miajn paŝojn al la Pariza
Ĝardeno, unu el la plej favorataj ĝardenoj Breslaŭaj.

Mia espero estis konfirmata.

Enirante, mi vidis grandan nombron da studentoj, kies kapoj estis
kovrataj per multekolorataj ĉapetoj; ili sidis sub la arboj, kaj
trinkis Bavaran bieron, kaj fumis longajn pipojn dum la muzikistoj
ludis la Radetzkian Marŝon.

Apenaŭ mi sidiĝis ĉe aparta tablo, kiam du studentoj alvenis al
mi, kaj ni komencis interparoladon, kiu iĝis vivega post malmulte da
minutoj.

La du sinjoroj penadis priskribi la ĉefajn trajtojn de Breslaŭo al
mi, sed iliaj priskriboj estis tiel malsamaj, ke mi ne povis formi
ian ideon pri ili.

Sro Ambrosio estis efektive optimisto, dum lia amiko Sro Nero
ludis la kontraŭan parton. Nu, kia bono elvenis el ĉiuj tiuj ĉi
kontraŭdiroj? Nenio, krom veto.

Dum la lastaj minutoj, la sinjoroj disputadis pri la valoro de la
urba policaro, Sro Ambrosio absolute certigis, ke ĝi estas fama
pro ĝia lerteco, kaj Sro Nero diris, ke estas nenio pli malbona
en la mondo.

La veto estis aranĝita tiamaniere:

Sro Ambrosio entreprenis esti arestata de policanoj en kvar
semajnoj, sen farinte ion kontraŭ la leĝo. Sro Nero promesis
senpune fari krimon sub la okuloj de la policanoj, kaj pretendis, ke
tiuj ĉi eĉ helpos lin. Li farus tion ĉi ankaŭ en kvar semajnoj.

Oni elektis min esti juĝo por diri, je la fino de tiu ĉi tempo, kiu
ludis sian rolon laŭ la plej bona maniero.

Sed kvar semajnoj estas longa tempo, kaj mi forgesis la tutan aferon.

Okazis, ke mi estis ree vespere en la Pariza Ĝardeno, sidanta ĉe la
sama tablo, kiam mi ekvidis miajn antaŭajn kunulojn alvenantaj al
mi.

Jen estas tio kion ili rakontis al mi.

Sro Ambrosio estis peninta kvar semajnojn, per la helpo de sia
dommastrino, havigi la plej difektajn vestojn de vagisto. Li surmetis
ilin vespere kaj, post kiam la frizisto pentris lin tiel, ke neniu
povos rekoni lin, li eliris sur la straton.

Li marŝis lametante, kaj zorge ĉirkaŭen rigardante. Tuj policano
ekvidis lin, kaj sekvis de malproksime.

Fine Sro Ambrosio eniris en malgrandan drinkejon, kaj postulis
glason da ĝino.

La mastro, kiam li vidis la mienon de sia kliento diris, retirante la
glason: "Sed ĉu vi havas monon?" Sro Ambrosio kvazaŭ timigata
kurbiĝis, kaj prenis dudek kvin talerojn papermone el sia boto, kaj
metis ilin zorge sur la tablon.

La policano staris ĉiam antaŭ la fenestro por vidi la finon de la
dramo.

La mastro, ekprenante la bankan bileton, sen donante la glason da
ĝino al Sro Ambrosio portis la monon al lumo, por vidi ĉu ĝi
estas vera. Li demandis: "De kiu vi ricevis tiun ĉi bileton?" "De
mia patrino," respondis la vagisto.

Tiam eniris la policano.

"Ĉu via patrino loĝas malproksime?" li demandis.

"Jes, ĉirkaŭ kvar mil mejlojn."

"Bone, venu kun mi al la polica stacidomo, por ke mi certigu vian
historion." Li tiam ekprenis lin per la brako, kaj kondukis lin
eksteren, kie alia policano atendis.

Tiel Sro Ambrosio marŝis inter du policanoj laŭ la direkto al la
polica stacidomo.

Nu, ekmallumiĝis kaj, kiam ili apudestis la _Hotel de Saxe_, ĉe la
alia flanko de la strato ili subite ekvidis la estron de la urba
policaro marŝantan laŭ kontraŭa direkto.

Li tordis siajn longajn lipharojn, kaj rigardis sovaĝe sur ili. La
policanoj salutis, sed la estro transiris la straton.

"Kiun vi havas tie?" li demandis. "Suspektindan viron, kiu havis
dudekkvin talerojn en sia boto, via moŝto." Je tiuj ĉi vortoj, la
komandanto iĝis tre kolera, kaj li ekkriis: "Kaj vi ambaŭ forlasis
vian postenon por aresti tiun ĉi malgrandan junulon, kiu ne faris
ion malrajtan? Morgaŭ matene ĉe dek-tridek, mi ordonas vin ĉeesti
mian oficejon. Nun, mi mem alkondukos tiun ĉi malliberulon al la
stacidomo, kaj vi tuj iru al viaj postenoj."

Tion dirinte, li alvokis fiakron, per signo de mano ordonis la
malliberulon eniri, kaj sekvis lin. Ili do ambaŭ rapide veturis ĝis
la stacidomo, sed Sro Ambrosio multe miris kiam oni ne haltis
antaŭ tiun konstruaĵon, sed li ne kuraĝis ion diri.

La fiakro ruliĝis en la plej aristokratan kvartalon de la urbo, kaj
antaŭ belega palaco ĝi haltis.

La komandanto eliris, kaj ordonis al la vagisto, ke li sekvu lin en
liajn privatajn ĉambrojn.

Ili ambaŭ eniris en la princan salonon, kaj la oficisto, sidiĝinte
ĵus kontraŭ la malliberulon, subite formetis siajn lipharojn kaj
diris: "Ĉu vi konas min, Ambrosio? Certe mi deziregas scii tion,
kion decidos nia amiko la juĝo pri niaj agoj!"

Sro Ambrosio mutiĝis pro mirego.

Tuj poste, la servistinoj envenis, kaj pretigis grandan te-tablon por
ili.

Tion, kio poste okazis mi tute ne scias, sed la societo en la Pariza
Ĝardeno iĝis tiel vivema, ke mi apenaŭ povis doni mian juĝon.
Fine mi decidis jene:

Sro Ambrosio, estas vere, faris nenion malrajtan sed la aresto ne
estis plenumita.

Sro Nero faris krimon, sed ne estis punita.

Mi do ordonis, ke Sro Ambrosio pagu la duonon, ĉar li ne estis
arestita, kaj ke Sro Nero pagu la alian duonon, por kontentigi sian
konsciencon.

Surprizante estis, ke ni tri okaze rerenkontiĝis, lastan someron en
Parizo, Sro Ambrosio estas nun profesoro, Sro Nero ambasadoro,
kaj mi estas la viro, kiu rakontas tiun ĉi historion al vi.



MEDITADOJ EN WESTMINSTER ABBEY.

El "The Spectator," Marto 30, 1711, verkitaj de Addison. Tradukitaj
de Rev. N.B.


Kiam mi estas en serioza humoro, tre ofte mi sole promenas en
Westminstera Abatejo; kie la mallumeco de la loko, kaj ĝia uzado,
kune kun la soleneco de la konstruaĵo, kaj la stato de la homoj,
kiuj en ĝi kuŝas, emas plenigi la spiriton je speco da melankolio,
aŭ plivole pripenseco, kiu ne estas malagrabla. Hieraŭ mi restis
tutan posttagmezon en la preĝejkorto, la kloitroj, kaj la preĝejo,
min amuzante per la tombŝtonoj, kaj la surskriboj, kiujn mi vidis en
tiuj diversaj regionoj de la mortintoj. El ili, la plej granda nombro
raportis nenion pri la enteriĝinto, krom ke li naskiĝas unu tagon,
kaj alian tagon mortas: la tuta historio de lia vivo enhavata en tiuj
ĉi du cirkonstancoj, kiuj estas al ĉiuj komunaj.

Mi ne povis ne rigardi tiujn ĉi registrojn de ekzistaĵo,
flavkuprajn aŭ marmorajn, kiel speco da satiro sur la mortintoj,
kiuj estis lasintaj nenian alian memoraĵon pri si, krom ke ili
naskiĝis, kaj ke ili mortis. Ili min memorigis pri multaj homoj
citatoj en la bataloj el heroaj poemoj, kiuj estas sonore nomataj nur
por ke ili mortiĝus, kaj kiuj nur estas famaj pro frapoj sur kapojn.

Γλαῦκόν τε, Μεδόντα τε, Θερσιλόχον τε.

La vivo de tiuj ĉi viroj bone priskribiĝis en la Sankta Skribo per
"La vojeto de sago," kiu tuj fermiĝas kaj perdiĝas.

Kiam mi eniris en la preĝejon, mi amuzis min per la fosado de tombo;
kaj mi vidis en ĉiu ŝovelaĵo suprenĵetita, la peceton de osto aŭ
kranio intermiksitan kun freŝe ŝimiĝanta tero, kiu iam havis lokon
en la kunmeto de homa korpo. Tiam mi komencis pripensi, kiaj
nekalkuleblaj aroj da homoj kuŝis kunkonfuzitaj sub la pavimo de tiu
antikva katedro; kiel viroj kaj virinoj, amikoj kaj malamikoj,
pastroj kaj soldatoj, monaĥoj kaj kanonikoj estis kunelfalataj, kaj
kunmiksitaj en la sama komuna amaso; kiel beleco, forteco, kaj juneco
kune kun maljuneco, malforteco kaj malbelformeco kuŝis nedistingataj
en la sama konfuza amaso da materialo.

Tiel elvidinte tiun ĉi grandan magazenon de la morto, kvazaŭ
entute, mi ĝin pli aparte ekesploris per la rakontoj, kiujn mi
trovis sur multaj monumentoj, levigitaj en ĉiu kvartolo de tiu
antikva konstruaĵo.

Kelkaj el ili kovriĝis per tiaj malŝparemaj epitafoj, ke, se la
mortinto povus konatiĝi kun ili, li ruĝiĝus pro la laŭdoj
aldonitaj al si de siaj amikoj.

Estas aliaj, tiel troe modestaj, ke ili priskribas la karakteron de
la mortinto Greke aŭ Hebree kaj pro tio, ili ne estas komprenataj
unufoje dum unu jaro.

En la _Kojno de la Poetoj_ mi trovis, ke estas poetoj sen monumentoj,
kaj monumentoj sen poetoj.

Mi ja vidis, ke la nuna militado estas pleniginta la preĝejon per
multe da tiuj ĉi senhomaj monumentoj, kiu estas starigitaj al la
memoro de personoj, kies korpoj eble enteriĝis sur la ebenaĵoj de
Blenheim, aŭ en la bruston de la oceano.

Mi ne povis ne esti multege ravita de multaj modernaj epitafoj, kiuj
estas verkitaj kun granda eleganteco de esprimo kaj ĝusteco de
penso, kiuj do tiel honoras la vivantojn, kiel la mortintojn. Pri
tio, ke alilandano estas tre ema eltiri ideon pri la nescio aŭ
la ĝentileco de ia nacio el la maniero de ĝiaj publikaj monumentoj
kaj surskriboj, tiuj ĉi devus submetiĝi al la legado de kleruloj
kaj geniuloj, antaŭ ol ili estos gravurataj. La monumento de Sir
Cloudesley Shovel tre ofte min multe ofendis; anstataŭ la brava
Angla admiralo, kiu estis la distingiga karaktero de tiu malbela
sinjoro, li sur sia tombo reprezentiĝas per la figuro de koketulo
vestita de longa peruko, kaj sin ripozanta sur veluraj kusenoj
sub parada baldakeno. La surskribo respondas al la monumento ĉar,
anstataŭ ol glorigi la multajn rimarkindajn heroaĵojn, kiujn li
por sia patrujo farinta estis, ĝi nur nun sciigas pri la maniero
de lia morto, pro kio li povis rikolti nenian honoron.

La Holandanoj, kiujn ni estas emaj malestimi pro manko da genio,
montras senlime pli veran guston pri la antikveco kaj la ĝentileco,
per siaj konstruaĵoj kaj tiaj laboraĵoj, ol tiuj, kiujn ni trovas
en nia propra lando. La monumentoj de iliaj admiraloj, kiuj
konstruiĝis je la ŝtata elspezo, reprezentas ilin laŭ iliaj veraj
similoj, kaj ili ornamiĝas per maraj kronoj kaj ŝipaj ornamoj, per
belaj festonoj el markreskaĵo, konkoj kaj koralo.

Sed ni revenu al nia temo.

Mi estas lasinta la tenejon de niaj Anglaj reĝoj por rigardi alian
tagon, kiam mi trovos mian spiriton inklina al tia serioza amuzado.
Mi scias, ke tiaj konsideroj ĝenerale ekscitas mallumajn kaj
funebrajn pensojn ĉe la timemaj spiritoj kaj malĝojaj fantazioj;
sed, por mi mem, kvankam mi ĉiam estas serioza, mi ne scias tion,
kio estas melankoliiĝi; kaj mi do povas rigardi la Naturon, en ŝiaj
profundaj kaj solenaj scenejoj kun la sama plezuro kiel en ŝiaj plej
gajaj kaj ravaj modoj. Tiel mi povas plibonigi min per tiuj aferoj,
pri kiuj aliaj terure pripensas. Kiam mi rigardas la monumentojn de
la potenculoj, ĉia envia kortuŝeco en mi mortas; kiam mi legas la
epitafojn de la belaj, ĉia malmodera deziro malaperas; kiam mi
renkontas la doloron de gepatroj sur tombŝtono mia koro kompate
moliĝas; kiam mi vidas la tombon de la gepatroj mem, mi pripensas
pri la senutileco ploregi tiujn, kiujn ni post mallonga tempo devos
sekvi; kiam mi vidas reĝojn kuŝantajn apud tiuj, kiuj detronis
ilin; kiam mi konsideras konkurantajn spiritulojn flanke ĉe flanke
metitajn; aŭ sanktulojn, kiuj dividigis la mondon per siaj
argumentoj kaj disputadoj, mi malĝoje kaj mire pripensas pri la
malgrandaj, konkursetoj, sektetoj kaj disputetoj de la homaro.

Kiam mi legas la diversajn datojn sur la tomboj de unuj, kiuj hieraŭ
kaj de unuj, kiuj antaŭ sescent jaroj mortis, mi pripensas pri Tiu
Granda Tago, kiam ni ĉiuj estos samtempuloj, kaj kune aperos.



THE PROGRESS OF ESPERANTO IN GREAT BRITAIN AND ABROAD.

_The contents of this section are supplied by the Hon. Sec. of the
London Esperanto Club, who invites all Esperantists to send monthly
reports of the spread of the International Language in their
districts. Communications must reach 14, Norfolk Street, London,
W.C., before the 8th of each month._


On Friday, October 14th, the unification of organised effort for the
propagation of Esperanto within the British Empire was accomplished
by the formation of The British Esperanto Association. This took
place at a meeting of representatives of many of the twenty-five
British Societies, and individual Esperantists of both sexes, held in
the Essex Hall, Strand.

Our space does not admit of a verbatim report of the speeches, which
can only be given in condensed form.

On the motion of Mr. J. Rhodes (Keighley), seconded by Mr. C. E.
Cowper (Deal), Mr. W. T. Stead was called to the chair.

The chairman said the business of the evening was not to discuss the
merits or demerits of Esperanto. They were met as a company of men
and women who had come to the conclusion that Esperanto was the best
thing going in the way of a key-language, and that it was their duty
to decide how best to join their forces so as to make the best thing
within sight available to the greatest number of people in the
shortest possible time (hear, hear).

When the movement began to spread it developed one or two features
which he thought were rather hopeful. Persons with enterprise began
here and there to see that if Esperanto was going to go, there was
money in Esperanto. He had a great belief in things that had money in
them (hear, hear). For this reason, that any good cause which would
pay a 5 per cent. dividend would multiply and increase itself just as
a tree would multiply itself by throwing off its seed; but any
philanthropic or other public-spirited association which would pay no
penny in dividend was like a telegraph pole set in the ground--it
would stand until it rotted, but it would never breed another
telegraph pole. So it was in relation to societies that were purely
benevolent. But perhaps that was too bad to be suggested of this new
organisation, which was to be a purely propagandist association.
He should look upon it as representing what he might call the
"Church" of Esperanto. He hoped there might be a profitable and
revenue-producing "State" of Esperanto growing up outside with
which their organisation would be in the closest possible manner
associated, and while their business would be to preach the pure
gospel of the cause, the other fellows would come along and
gather up the shekels. As for themselves, they only wanted
sufficient of the shekels to keep the matter going.

A committee had been sitting for some time considering about the
formation of a National Association, and among the suggestions framed
was one as to title. Scarcely a month passed but some irate Scotsman
wrote to say he was a most dastardly person for not having taken note
that there were others beside English in the United Kingdom. Then the
Americans would not have the word "British" at all; while as to the
formula "English-speaking," the title "English-Speaking Esperanto
Association" would look rather foolish, seeing that the object was
speaking, not English, but Esperanto. It had, therefore, been finally
decided, after a good deal of discussion, that, subject to the
approval of that meeting, the title dividing them the least, and
which would be the simplest, was The British Esperanto Association.

The suggestions, copies of which would be found on the chairs, had
been drawn up by the London Group, and submitted to the rest as a
basis for a provisional organisation until next May. Their purport
had practically been embodied in a number of Resolutions now to be
laid before the meeting.

He concluded by moving the first Resolution: That a society, to be
entitled "The British Esperanto Association," be and is hereby
formed. Mr. Geddes (Dover) seconded.

A discussion followed, Mr. A. E. Wackrill (late of Ceylon) suggesting
a difficulty as to the equivalent in Esperanto of "Association," and
pointing out the desirability of having the same initials for the
title in both languages. It was replied that the word "Asociacio"
(shortened in the newer _Esperanto-German Dictionary_ into "Asocio")
was already available. Finally, after Mr. Parsons (Battersea) had
failed to find a seconder for his amendment--"The Esperanto Society
of Great Britain and Ireland"--the Resolution moved from the chair
was adopted unanimously.


Resolution 2.

Moved by Mr. Ledger (London); seconded by Mr. Gill (Acton). The
objects of the Association shall be:--To promote in every way the
spread of the auxiliary International language "Esperanto" by the
formation of new local societies. By appointing representatives.
Appointing delegates for International conferences. The arrangement
of congresses. Distributing information throughout the Empire.
Arranging for the loan of collections of literature, correspondence,
etc. The making arrangements for lectures. The publishing and
distribution of books and propaganda literature. The organising of
examinations and granting certificates of proficiency, etc., etc.


Resolution 3.

Moved by Mr. Cowper (Deal); seconded by Mr. Hayes (London). That
the following gentlemen be elected to hold office until the
annual meeting in May, 1905:--Honorary President--Dr. Zamenhof.
President--Lieut.-Col. Pollen, LL.D. Vice-Presidents--Messrs. Joseph
Rhodes, F.J.I., J. C. O'Connor, B.A., Felix Moscheles, W. T. Stead.
Hon. Treasurer--Mr. W. Whitebrook. Hon. Secretary--Mr. H. Clegg. Hon.
Auditors--Messrs. Schultz, Comins & Co.


Resolution 4.

Moved by Mr. T. Hoskison (Leeds); seconded by Mr. Finez (Dover). That
a provisional Council be formed, consisting of one representative of
each existing British group, with power to add to the number, such
Council to hold office until May, 1905, when the first annual meeting
shall be held and a new Council elected.

Councillors.--Aberdeen, Mr. Christen; Acton, Mr. Gill; Battersea, Mr.
Lee; Bedford, Mr. Dudeney; Bournemouth, Mr. Woodward; Brighton, Miss
Oxenford; Brixton, Mr. Eagle; Corbridge, Miss Bickell; Dover, Mr.
Geddes; Dublin, Mr. Fournier; Edinburgh, Prof. Sarolea; Forest Gate,
Mr. Carter; Glasgow, Mr. Wallace; Ilford, Mr. Jeffery; Keighley, Mr.
Rhodes; Kensington, Mr. Maitland; Leeds, Mr. Wyms; Leicester, Mr.
Mugglestone; Liverpool, Dr. Lloyd; London, Miss Lawrence; Newcastle,
Mr. Mills; Plymouth, Mr. Thill; Portsmouth, Dr. Greenwood; St.
Andrews, Mr. Haxton; Tynemouth, Mr. Davidson.


Resolution 5.

Moved by Mr. Joseph Rhodes (Keighley); seconded by Dr. Lloyd
(Liverpool). That the Association shall consist of Fellows, Members,
and Associates.

An annual subscription (the amount of which shall be determined by
the Rules) shall be payable by each Fellow and Member respectively.
These subscriptions shall be 5s. for Fellows, and 2s. 6d. for Members
for the period up to the annual meeting in May, 1905.

Individual Members of all Associated Groups shall be, _ipso facto_,
Associates, but without the right of voting (except through their
Group Leaders).

The Rules shall provide for the election by the Council, from time to
time, of Honorary Members, consisting of friends and helpers of the
cause.


Resolution 6.

Moved by Mr. Cowper (Deal); seconded by Mr. O'Connor (London). The
amount of annual subscription for affiliated Groups, based upon the
effective numerical strength of each Group, shall be determined by
the Rules; but the amount of subscription payable for the period up
to the annual meeting in May, 1905, shall be 3d. per head.


Resolution 7.

Moved by Mr. Reeve (London); seconded by Mr. Millidge (London). That
the Council be empowered to prepare a draft set of Rules for the
Association, to be submitted to the first general meeting.


Resolution 8.

Moved by Mr. O'Connor (London); seconded by Miss Lawrence (London).
That the Council be authorised to hire, as soon as possible, a room
for one year, with the approval of the Guarantor; and to engage a
paid assistant secretary for the period up to the annual meeting in
May, 1905.


Resolution 9.

Moved by Mr. Farnes (London); seconded by Miss Schafer (London). That
the honorary secretary be authorised at the conclusion of this
meeting to enroll members on payment of the provisional subscription
of 2s. 6d., and to receive donations, and that the Council be
empowered to elect from amongst the members, before the annual
meeting in May, 1905, a limited number of Fellows who have proved
themselves to be expert Esperantists, and are willing to pay 5s.

For convenience sake these resolutions have been set down in the
fashion in which they were finally settled, but no single resolution
was passed without comment or discussion, although to most of them
unanimous consent was finally given; for example, there was an
amendment to Resolution 2, Mr. E. W. Eagle (Brixton) moving that the
objects should be as in the printed paper, that is, in the sentence
"distributing information throughout the Empire," "Empire" should be
omitted. This was seconded by Mr. E. W. Bullen (Dulwich). Mr. J. C.
O'Connor (London) pleaded for the larger idea, and pointed out that
he had recently received applications for information as to how to
start Groups from persons in Adelaide, Melbourne, Sidney, and another
distant part of the Empire. The chairman suggested that, even if the
words were left out, there would really be no limitation of the
activities of the Association to that part of the Empire contained
within the British Isles. The meeting thereupon accepted the
amendment unanimously, and the words stand simply "Distributing
Information." Sir William Ramsay had been requested to become
president, but, his absence in America making it possible that a
reply would scarcely reach London before the meeting, the noted
scholar and ardent Esperantist, Colonel Pollen, had consented to come
to our help if needed. Sir William's telegram arrived just before the
meeting, the letter not until later. With his usual kindness he
wrote:--

R.M.S. _Baltic_, 13th October, 1904.

I am most flattered by your request. My position is simply this:--I
am on the Council of so many Societies (and on the Senate of London
University, too) that I find I have not sufficient time for what is
really the business of my life, research. It is true that each
Society takes only a little time, say, one afternoon a fortnight,
some more; but in the aggregate they take far more time than I ought
to give. I am now free from the presidentship of the Society of
Chemical Industry; but I must still attend its meetings, for the new
president is an American, and cannot be present in London.

These considerations lead me to decline your flattering offer.
Believe me it is not want of will; but I have made up my mind not to
undertake any more work of the kind for some years. I _must_ have
time for my own work, and the only way to secure it is to decline all
public offices.

Remember that I am in complete sympathy with your movement.

  Yours faithfully,
    William Ramsay.

Thus far our efforts have been successful, and the B.E.A. formed,
but we must not forget that this is only the first step, we have to
formulate carefully the Rules; and suggestions of all kinds will be
welcome. The arrangement as to examiners and examinations will be an
arduous and difficult work, and this applies to the whole of the
objects mentioned in Resolution 2. Each and everyone of us must do
our very best to give of our time and of our means. It has often been
said that true enthusiasm empties pockets. Let us, everyone who can
afford it, at least, become members, and those who can go one better
may add a donation. Subscriptions and funds will be gladly welcomed
by the Hon. Secretary, Harald Clegg, Esq., 14, Norfolk Street,
Strand, London.

Our space will not allow me to mention the classes in and around
London; particulars of these were published in the October
Esperantist. There was, however, one mistake, Miss Schafer's
class at the German Club, Charlotte Street, Fitzroy Square, is held
on Wednesday. The Principal of the Cusack Institute, White Street,
close to Moorgate Street Station, has placed a room at our disposal,
and classes are held there on Thursday evenings--beginners at 6.15,
teacher Mr. Gray; advanced 7.15, Miss Schafer.

Which of our readers has not heard of the extraordinary progress made
by Esperanto in Aberdeen? Their case is, I should think, unique. As
the result of a newspaper propaganda, commenced scarcely five weeks
ago, Aberdeen has more than 170 students attending classes. They
intend to hold a meeting in the Town Hall, which holds 5,000 people,
and already names for the Adresaro are coming in. All honour to the
enthusiastic Mr. A. Christen, who has originated and carried out this
successful movement.

News of progress abroad will have to be held over this month. Two
items are of great importance. At a congress of workmen painters held
lately in Grenoble it was decided that delegates to the next congress
must be able to speak Esperanto; and the preparations for the
reception of Dr. Zamenhof at Boulogne are already being commenced.

     * * *

Tutmonda Jarlibro.

As all our readers know, this wonderful directory has been compiled
by So de Ménil, of 45, Boulevard Magenta, Paris. It being the first
of its kind, absolute correctness was impossible. All Esperantists
are, therefore, earnestly asked to correct any mistakes they find in
it, and to forward such corrections to So de Ménil before the 10th
November. Postcards will do of course; but if we are to have a
correct directory next year everyone _must_ help, and that speedily.
We have already notified M. de Ménil of most obvious slips.

     * * *

Mr. H. P. Hughes, of 2, Fairfield Road, Stockton Heath, Warrington,
will send reprints of his interesting article (which appeared in
several papers) to any who will send a stamped addressed envelope,
and Mr. Dudeney's article in the _Bedfordshire Times_ is still
obtainable, price 2d.

     * * *

We learn with great pleasure that our able friend Mr. Motteau holds,
by request of Dr. Stanton Coit, a weekly class (on Mondays at 7.30)
at the Union of Ethical Societies, 19, Buckingham Street, Strand, W.C.



CORRESPONDENCE NOTES.


_El Rusujo._--Mi ĵus revenis de mia longa Esperantista vojaĝo. Plej
diverslandajn Esperantistojn renkontis mi: Hungarajn, Germanajn,
Bohemajn, Francajn, Rusajn, Italajn--ĉiujn mi same bone komprenis,
kun ĉiuj mi min sentis internaciulo, homo, Esperantisto! Mi
konvinkis min, ke Esperanto estas parolebla de ĉiuj Eŭropaj
popoloj, kaj vidis, ke nenio povos haltigi la fortan fluon de tiu ĉi
progresaĵo.--Via, G. Kolowrat, _en St. Peterburgo_.

     * * *

_Pri la prefikso MAL._--Ĉiuj Esperantistoj konsentas, ke ni ne
devas uzi la prefikson MAL-, kiam la logiko enkondukus uzon de SEN
aŭ NE. La prefikso MAL- montras la kontraŭecon. _La du ideoj estas
kontraŭaj, nur kiam ilia sumo faras nulon._ Eble oni ridetos tiun
algebran difinon. Tamen mi kredas, ke oni povas eltiri el ĝi, en la
plimulto da okazoj, limon inter la uzo de MAL-, kaj tiu de SEN aŭ
NE. Ekz.:

Se ni varmigis ian mason da akvo, kaj malvarmigis, laŭ la sama
grado, egalan mason, sufiĉos miksi ilin, por havi nenion faritan.

Puŝite egale kaj samtempe dekstren kaj maldekstren, oni ne moviĝas.
Persono kiu logas nin pro siaj bonaj kvalitoj, kaj mallogas pro la
malbonaj, sume lasas nin indiferantaj. Grasa makulo sur papero,
lumigita de poste, aperas brila; de antaŭe lumigita, ĝi estas
malbrila; lumigita egale ĉe ĉiu flanko, ĝi malaperas. Kunigante
homon fortikan kun alia malfortika, oni povus akiri la saman laboron,
kiel per du homoj senigitaj de tiuj du ecoj.

Ĝenerale, la estaĵoj kaj aferoj posedas kvalitojn aŭ propraĵojn,
kiujn ni kutimas vidi kunestantaj laŭ ia grado. Tio estas la komuna
nivelo. Se radiko sciigas, ke ia propraĵo superas ĉi tiun nivelon,
la sama radiko kun MAL- montras la saman propraĵon laŭ malsupera
grado. Sed kiam ni intencas celi la foreston aŭ neeston de propraĵo
ni uzu SEN aŭ NE. Ekz.:

La morto estas nur la seniĝo de la vivo; kaj la vivo neniam malon
havas. (La morto havas unu, la naskiĝon; ĉar en urbo, kie la nombro
de la naskiĝoj egalas tiun de la malnaskiĝoj, la kvanto da
loĝantoj ne ŝanĝigas.) Do, vortoj kiel _malviva_, _malakra_,
_malrekta_, _malcentra_, _malebla_, _malesti_, nenion signifas, se
oni donas al la prefikso MAL- ĝian veran sencon.

Nun, ĉu ekzistas ia diferenco inter SEN kaj NE? Eble pli bone estis
uzi SEN kiam la propraĵo celata okaze forestas, kaj NE kiam ĝi tute
neestis. Senviva korpo; neviva ŝtono.

Sed mi konfesas, ke ĉi tio estas nur bagatelo.--H. Sentis,
_Grenoble_.

P.S.--En Jan., 1903, mi sendis artikolon pri tiu temo al la
malaperinta R.I. (H.S.).

     * * *

_Atesto pri facileco_ (se oni bezonas plu!).--Mi estis aŭdinta pri
Esperanto, sed mi sciis nenion pri _ĝ_i antaŭ _gestera_ (hieraŭ)
vespero, kiam amiko sendis al mi leteron skribitan en Esperanto. Post
tri kvar_t_onoj da horo, _per la helpo de unu kopio_ (_kajero_) _de_
The Esperantist, kiun mi ricevis kune kun mia letero, mi povis
skribi Esperantan respondon! Post vespermanĝo tr_e_ horojn da nokto
mi laboris (studis) pri la paĝoj de la Gazeto. Nun, morgaŭe, mi
estas leginta granda(n) parto(n) de la Gazeto, kaj mi povas kompreni
la vortojn preskaŭ tutajn, kvankam mi havas nek vortaron nek
gramatikon, ekceptinte The Esperantist. Esperanto ja estas
mirindega lingvo. La alia lingvo internacia, la malnova _Volapük_ ne
povis kompariĝi kun tiu ĉi. Ju pli mi vidas pri ĝi, des pli korege
mi ŝatas ĝin. Volu pardoni min, se mia letero enhavas kelkajn
er_o_rojn kaj kredu ke mi estas, via tre vere, N.L.H. en Calcutta,
Hindujo.

(A letter composed after but four hours' study, without dictionary or
grammar, other than The Esperantist! What can be more convincing?
The italics are ours.--Editor).

     * * *

Referring to your notes in a recent number of The Esperantist, I
believe that the best way of spreading a knowledge of Esperanto is
for the London Chamber of Commerce to demand from every candidate for
their certificate a competent knowledge of the language--that they
should be at least able to read and write Esperanto; later on,
candidates might be required to speak the language.

This suggestion would be somewhat unreasonable if learning to read
and write Esperanto involved much labour; but I am surely overrating
the difficulty when I assert that any boy of average ability would be
able to conquer it by devoting one hour a week to it during our
academical term of three months. A slow boy might require two terms,
but slow boys are not wanted in the City or elsewhere.

English people are so abominably shy of any new proposal, especially
when it is one of a promising nature, that I shall not be at all
surprised if you continue to cry in the wilderness for many a year to
come. You will probably have to wait until the International language
has been adopted as the language of Commerce by _every nation except
ours_.--Yours faithfully,

Temple Orme.



KRANIOJ.

Originale verkita de Dro A.M., No. 8720 (Trinidad).


La celo de ĉiu Esperantisto estas, aŭ devus esti, la forigo de
naciaj antaŭjuĝoj, kaj li devus uzi ĉiujn batalilojn por efekti
ĝin. Unu el tiuj ĉi bataliloj estas Antropologio. La konatiĝo kun
la principoj de tiu ĉi scienco montros nin, ke la diversaj Eŭropaj
nacioj estas ja apudaj parencoj, kaj ke la tiel nomataj naciaj
malamikaĵoj estas pli ol malbonaj. Kio estas tiuj ĉi malamikaĵoj,
krom heredaĵoj de la estinteco, nutritaj de egoistaj regnestroj, kaj
nuntempe, ni ĝin diras honte, de la malveroj de egale egoistaj
historiaj skribantoj.

Por la nemetiisto, mi diru, ke la antropologiisto estas la naturisto
de la homo, kiu fondas siajn konkludojn sur la mezuroj kaj sur la
fizikaj trajtoj karakteraj de la vivantoj, kaj ankaŭ de la
mortintoj, sur la korpoj de la vivantoj aŭ de la mortintoj, sed,
kutime, sur la skeletoj de la mortintoj, kaj ne, kiel la historiaj
skribantoj, sur la priskribaĵoj de la malnovaj Grekaj kaj Latinaj
aŭtoroj.

La plej gravaj mezuroj estas tiuj de la kranio.

La kranioj dividiĝas en tri klasojn, laŭ la proporcio de la
larĝeco je la longeco; tiu ĉi proporcio, donita kiel procento da la
longeco, estas nomata "cefalika indikilo."

La larĝeco estas mezurata ĵus super la oreloj, kaj la longeco de
punkto inter la brovoj ĝis la okcipita ŝvelaĵo. La proporcio de la
_longa kapo_ (dolikocefaliko) estas malpli ol 75%, de la _meza kapo_
(mezocefaliko) de 75% ĝis 80%, kaj la _larĝa kapo_ (brakicefaliko)
pli ol 80%.

La jena priskribo ne enhavas Rusujon, Finlandon, Laplandon aŭ
Hungarujon, ĉar, rilate al iliaj loĝantoj, ili apartenas Azion; eĉ
Rusujo havas tre malgrandan nombron da Eŭropsangaj homoj.

La plej unue konata Eŭropa homo estis longa kapulo, mallonga kaj
bruneta, posedanta multe da Afrikaj trajtoj. Multaj antropologiistoj
kredas, ke li originale venis el Afriko. Estas strange, ke la
Afrikanoj havas tradicion laŭ kiu, la unuaj homoj estas nigraj.
Unutage iu el ili, baninte sin en lago, blankiĝis! Kompreneble ĉiu
rapidis sin bani en la sama lago, kies akvo pli kaj pli nigriĝis pro
tio. La banantoj do fariĝis malpli kaj malpli blanka ĝis, fine, la
akvo tute perdis sian virton. La malfeliĉuloj, kiuj alvenis tro
malfrue, estas la praavoj de la nunaj nigruloj, kaj la aliaj, pli
malpli kolorataj, tiuj de la diversaj koloritaj rasoj.

Poste, raso da larĝakapuloj el la Oriento, pli altaj, pri fortaj kaj
pli civilizataj ol la longakapuloj, okupis mezan Eŭropon, forpelinte
la longakapulojn al Sudo, Nordo kaj Nord-Okcidento. La nunaj Eŭropaj
nacioj estas la posteuloj de tiuj ĉi du rasoj.

Por la ordigo, la antropologiistoj supozas, ke estas tri ĉefaj,
puraj rasoj en Eŭropo, krom Rusujo, Finlando, Laplando, kaj
Hungarujo.

(_a_). La Teŭtonoj, altaj kaj blondaj, kiuj havas longajn kapojn kaj
vizaĵojn, kaj loĝas Skandinavujon kaj nordan Germanujon, estas la
posteuloj de tiu parto de la originalaj longakapuloj, kiuj forkuris
al la norda for de la larĝakapuloj.

(_b_). La Mediteraneuloj (Iberioj), malaltaj kaj brunetaj, kiuj havas
ankaŭ longajn kapojn kaj vizaĝojn, kaj kiuj okupas la Britajn
Insulojn, okcidentan Francujon, Hispanujon kaj la tutan bordon de la
Mediteranea maro, estas la posteuloj de la restantaj originalaj
longakapuloj.

La diferencaj karakteroj fizikaj de la du rasoj estas racionale
klarigitaj per klimataj kondiĉoj. Ni ŝuldas al la Iberioj la
civilizadon de antikva Egiptujo, Grekujo kaj Romo, sencitante tiun de
Persujo kaj eble tiujn de la Semitaj Imperioj, ĉar estas preskaŭ
certe, ke tiuj ĉi ankaŭ apartenis al la Mediteranea raso.

(_c_). La Keltoj, mezaltaj kaj brunetaj, kiuj havis larĝajn kapojn
kaj vizaĝojn kaj loĝis mezan Eŭropon (mezan Francujon, sudan
Germanujon, Aŭstrujon, Bohemujon, Polujon, kaj aliajn).

La Slavoj apartenas al tiu ĉi raso, kiu estis la posteulo de tiu
originala raso, kiu forpelis la longakapulojn.

Senprecize, la fizikaj karakteroj de la tri rasoj troviĝas en la
citataj landoj, sed estas esceptaĵoj. Ekzemple:--Forta larĝkapa
elemento troviĝas en iaj partoj de Danujo. Ankaŭ la Baskoj
(Basques) prezentas alian escepton, ĉar ili posedas larĝajn kapojn
kaj longajn vizaĝojn. Kontraŭe apud la rivero Dordonjo (Dordogne)
oni trovas longajn kapojn sed larĝajn vizaĝojn.

Kompreneble estas pli kumune trovi mezocefalikajn kapojn ĉie, pro la
intima miksado de la tri rasoj. Se la leganto kalkulos la nombron de
praavoj, kiujn li posedas dum du mil jaroj, li vidos, ke tio ĉi nur
estas natura, ĉar liaj propraj praavoj estos pli multenombraj ol la
tiama tuta loĝantaro de Eŭropo.

Hodiaŭ ne ekzistas tia estaĵo, kia Teŭtono, Kelto aŭ Mediteraneo.

Kelkaj vortoj estas necesaj pri la termino Kelta. La Kelto de la
antropologiisto estas la larĝa kapo de meza Eŭropo, sed la "Kelto"
de la historiaj verkantoj diversas, laŭ la fantazio de la aŭtoro.
Nuntempe la Francoj, Kimroj, Skotoj, kaj Irlandoj ĝuas la titolon.
El tiuj ĉi, nur malgranda parto da Francujo povas prave uzi la
nomon, la aliaj estas tielnomitaj, ĉar ili okazas paroli Keltajn
dialektojn.

La malĝusta uzado de tiu ĉi vorto ĉe la aŭtoroj kaj la
politikistoj pligrandigis multege naciajn malamikaĵojn inter la
Angloj kaj Irlandoj, kaj ankaŭ inter la Francoj kaj la Germanoj.

Kvankam la Germanoj estas tiel multe aŭ pli Keltaj ol la Francoj,
tamen tutaj libraroj estas skribintaj de Germanoj kontraŭ la
Kelta Franco, kalumniante lin pro lia raso. Mommsen, rilate al
tio ĉi, estas malglore la plej granda ofendanto el ĉiuj; tamen
lia kapo estis klare Kelta. Malfeliĉa fakto--por tiuj ĉi Germanaj
aŭtoroj--estas, ke multaj el la plej famaj Germanoj havis la larĝan
Keltan kapon, inter ili, Goethe, Schiller, Bismarck kaj eĉ Martin
Luther!

Ĉu la ironio povus plimulton fari?

La nescianta Angla malestimo por la Irlandoj estas eĉ pli malbona ol
la Germana malestimo de la Francoj, ĉar la Kelta elemento ĉe la
Irlandoj estas tre malgranda kaj tiel intime intermiksita kun la
aliaj, ke ĝi ne estas videbla. Kontraŭe, en la orienta parto de
Anglujo, kie la Danoj loĝiĝis, la Kelta elemento estas tre ofte
trovata.

La "Kelta" montano ankaŭ ŝuldas sian ekzistaĵon al la fantazio de
la aŭtoroj. La vera Skota montano estas Teŭtona-Mediteranea.

Mi ŝuldas multe al la libreto de John Munro _Historio de la Brita
Raso_ (History of the British Race; Newnes), kiun mi konsilas
Esperantistojn legi, kiel enkonduko al la scienco de antropologio.



Kun granda bedaŭro ni anoncas, ke la agema Malta Societo ĵus estas
perdinta Sron A. Littlejohn, unu el la plej energiaj klopodantoj
inter la fervora insulanaro. Kaj, por pruvi, ke malfeliĉoj neniam
venas unuope, la sama grupo ankaŭ perdis la servojn de la helpanto,
kiu estis tipografonta la novan ĵurnalon, pri kiu la Maltaj
Esperantistoj nun klopodas.

Kaj la sekvanta sciigo el Rusujo ankaŭ estas precipe doloriga. "La
23 Septembro subite mortis Membro de la _Soceito Espero_, Ekscelenco
Gregorij Nikolaeviĉ Ljubi, poŝtcenzuristo de eksterlandaj
ĵurnaloj, kaj cenzuristo de la venonta Rusa ĵurnalo 'Esperanto.'"

La mortinto estis progresema homo, li multe faradis por la _Soceito
Espero_, li penadis detrui la cenzurajn barilojn rilatajn la lingvon
Esperanto, kaj lia morto estas gravega perdo por ni Rusaj
Esperantistoj.

British Esperantists will learn with pleasure that, just as we are
going to Press, news has been received of the foundation of _The
London School of Esperanto_. E. A. Millidge, Esq., one of our most
able Esperantists (to whom we owe most hearty thanks for valuable
assistance in revising the proofs of several of our numbers), will be
the chief instructor. For information apply to the Secretary, 93,
Chancery Lane, London, W.C.

The principal articles of late dealing with Esperanto have appeared
in the _Sheffield Independent_, _Glasgow Evening Times_, _To-day_,
and the _Church Family Newspaper_. This last has been especially
useful, as a reference was given for further information, with the
result that many new adherents have been gained, especially among the
Clergy. If only contributors would remember never to let an article
appear without some such reference, our progress would be even more
rapid than it at present is.



ANTAŬEN!

Originale verkita de William Officer.


  Nun super la tero lumiĝas
    La tagoj feliĉaj kaj belaj,
  Brilecon de kiuj, longtempe
  La grandaj saĝuloj vidadis
    En siaj revadoj anĝelaj.

  Leviĝu do, Esperantistoj!
    Antaŭen je nomo de Dio!
  Homaro, unue sensenta,
  Komencis gravecon kompreni
    De via altega misio.

  Ĝis nun la nacioj estadis
    Fremduloj je penso kaj koro:
  Tro ofte iliaj ĵaluzoj
  Kaj malamikecoj plenigis
    La mond' je senfrukta doloro.

  Al vi apartenas la tasko
    Grandega, senlime vastigi
  La lingvon _esperan_. Ĝi sole
  Posedas potencon magian
    La multojn en unu kunligi.

  El scio larĝega, perfekta,
    La ĝia triumfo kreskigos,
  Simile al floroj, amecon
  Kaj pacon, regado de kiuj
    La homojn eterne ĝojigos.

  Antaŭen, do, Esperantistoj!
    Antaŭen je nomo de Dio!
  Laboru fervore, senĉese!
  La sun' de sukceso ekbrilas
    Sur via altega misio.



PLENDO DE LA LUNO.

Originale verkita de G. Kolowrat Ĉervinski.


  Dormas, silentas natur'
    Nur siluetoj montriĝas.
  Kaj sur ĉielo la lun'
    Tre malkontenta vidiĝas.

      Tute sen ĝoj' ĝi rigardas,
        Eĉ falis larm' el okul'
      (Tiel almenaŭ mi revis)
        Ho, luno malfeliĉul'!

  Diru pro kio senĝoje
    Tiel rigardas nun vi;
  Eble ne estas agrabla
    Plia fort' de l' sunradi'.

      Ĉu miras vi la malbonon,
        Ĉu plendas vi, ke sur ter'
      Homo feliĉa ne estas,
        Kaj eĉ senpeka afer'?

  Eble ekscii vi volas
    Estas por kio milit'
  Kial ne estas la pac'
    Ĉe la Dio kreit'?

      Eble al mi vi demandas:
        Kial, je l' homa ĉagren',
      Lingvo neŭtrala malestas
        Por la komuna kompren'?

  Restu do vi nun trankvila;
    Bon' venos de Esperant'
  Lingvo neŭtrala utila,
    Por ĉiu tera loĝant'.

      Ĝi la militon forigos,
        Pacon aranĝos ja ĝi,
      Veran ekhavos la amon
        Tuta homar' inter si.

  Kuros de l' mondo malbono,
    Multo en ĝi pliboniĝos,
  Perdos la lokon mizero
    Multaj eĉ plifeliĉiĝos.

      Kaj forgesiĝos l' ofendo
        Al vi farita de l' sun'.
      Eble vi ekkontentiĝos,
        Ho bela, ho mia lun'.

  Dormas, silentas natur',
    Nur siluetoj montriĝas
  Kaj sur ĉielo la Lun'
    Jam plikontenta vidiĝas.

      Sed ne sen ĝoj' ĝi rigardas
        Kaj senlarmiĝis jam ĝi--
      (Tiel almenaŭ mi revis)
        Ĝi konsoliĝis de mi!



ANAKREONAĴO.

Verkita de Rev. A. H. Nankivell.


    Mi deziras pri famuloj
  Kaj prapatroj nun kantadi
  Kaj fortuloj batalantaj
  Kaj sanktuloj preĝadantaj,
  Honorindaj, memorindaj,
  Kuraĝemaj kaj mirindaj,
  Tiajn virojn mi laŭdadi
  Volas; aŭdu, feliĉuloj!

  Sed kor' mia kun moketoj
  Krias: "Mi ne volas aŭdi.
  Kantu nun pri la knabinoj,
  Delikataj belulinoj,
  Gajakoraj kaj amindaj,
  Belvizaĝaj kaj kisindaj,
  Tiajn mi deziras laŭdi;
  Aŭdu, feliĉulinetoj!"

    Tial mi adiaŭ diras
  Al fortuloj kaj sanktuloj,
  Militintoj kaj venkintoj,
  Adorintoj kaj preĝintoj;
  Kaj de nun pri virgulinoj,
  Karesindaj gajulinoj,
  Forgesinte pri bravuloj,
  Ĉiam kanti mi deziras.



LULKANTO. DORMU!

Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).


  Dormu, dormu en lulilo
  Paĉja, panja korligilo;
  Panjo ja apude sidas
  Ci al panja am' konfidas,
  Ci en sendanĝero estos
  Panjo ja apude restos;
  Laŭ infana elkonfido
  Dormu, dormu, dorm'!

  Kovras ja flugilaj vestoj
  Sur birdetoj en la nestoj
  Sed flugiloj cin anĝelaj
  Kovras en mallumo helaj;
  Ci en sendanĝero restos
  Ĉar anĝeloj apudestos;
  Laŭ infana elkonfido
  Dormu, kara mia ido,
  Dormu, dormu, dorm'!

  Dolĉa en lulil' trezoro,
  Ŝlosilet' de panja koro,
  Cin al brakoj mi konfidas
  Kies ci vizaĝon vidas;
  Ci en sendanĝero restas
  _Nia Patro_ apudestas;
  Laŭ infana elkonfido
  Dormu, kara mia ido,
  Dormu, dormu, dorm'!



LA MALGRANDEGULO.

Originale verkita de Clarence Bicknell.


  Malgrandegulo foje amis
    Grandegulinon belan;
  Li diris: "Ĉu vi min edzigos,
    Amanton tre fidelan?"
  Sed ŝi respondis: "Malfeliĉe
    Mi estas tre miopa
  Sed ni ne povas eĉ vin vidi
    Per ilo teleskopa;
  Por mi vi estas tro malgranda;
    Mi restos amikino,
  Sed iu de la via kresko
    Konvenos por edzino."

  Pro tio, poste, sian koron
    Al malgrandegulino
  Li donis, sed ŝi tuj respondis:
    "Ne estas mi virino
  Por vi; ni estas tro similaj
    La unu al l'alia,
  Kvankam al mia kor' vi estas.
    Amanto simpatia;
  Ĉar ne konvenas por edzeco
    Preciza egalpezo;
  L'edzino via devus esti
    Virin' de kreskomezo."

  Foriris li, kaj longatempe
    Ne plu li enamiĝis,
  Sed fine, lia kor' per iu
    De mezokresk' bruliĝis.
  Sed ŝi, al la demand' fatala
    Respondis: "Tre ĝentila
  Vi estas, sed mi ne kuniĝos
    Kun viro malsimila.
  La viro, kiun mi akceptos,
    (Nature, vir' samlanda),
  De mia kresko ankaŭ estos,
    Nek pli nek malpli granda."

  "Ho, ve!" li tiam kriis, "kion
    Mi faros, mizerulo?
  Neniu jesan vorton donis
    Al mi, malgrandegulo."
  Respondis ĉiuj al proponoj:
    "Vi havas koron aman,
  Sed tamen kreskon tro malgrandan
    Aŭ saman, aŭ malsaman.
  Mi petas, ke vi diru ion
    Por min ekkuraĝigi."
  "Tre efektive," ŝi respondis,
    "Ne penu edzinigi."



MIAJ PAPERAMIKOJ.

Originale verkita fantazio de C. Oxenford.


Frapon! Ha, la poŝtisto--letero de unu el miaj paperaj amikoj. Vi
ridetas, tamen estas vere. Mi havas multe da paperaj amikoj, tio
estas amikoj, kiujn mi neniam estas vidinta; sed kiuj skribas al mi
el aliaj landoj. Kaj tiaj bonaj amikoj! Ĝuste similaj al la libroj,
la plej bonaj, kiujn oni povas posedi. Negrave kio mi estas vizaĝe,
profesie; neniam ili permesos min senti, ke mi estas malbela,
malsprita, neinteresa. Se mi ne estas vestata tiel bone, kiel aliaj,
neniam ili turnas la kapon kiam ni renkontas nin, sed ĉiam ili
salutas min kun amika rideto. Se mi estas laca, malafabla, kiam oni
min vizitas, oni nek ekkoleras nek nomas min malafablulino, sed oni
kvietigas min, kaj helpas min forgesi la kaŭzon de mia maltrankvileco.

Sed mi devas rapidi pretigi ilin akcepti. Ĉiuj miaj paperamikoj
vizitos min hodiaŭ vespere. Kia amaso tie estos! Tiu ĉi salono
apenaŭ ilin enhavos.

Mi estas ornaminta la ĉambron per floroj kaj, kiam la kandeloj estos
lumigitaj ni aperos tute belegaj. Mian veston? Mi estas vera virino:
mi estas vestinta min simila al la reĝino de Ŝiba. Tiun vesperon mi
trafas la deziron de mia koro: mi akceptas amikojn, kaj mi estas en
plej gaja humoro.

Ha, ĉi tie venas la unua gasto.

"Kiel vi sanas, Sinjoro...?"

Ha, ha! vi supozas, ke mi estas dironta al vi lian nomon? Ne, ne!

Li salutas min; kia manpremo! Nuntempe oni premas manojn laŭ
malnerva maniero, tute ekkoleriganta. Sed ne premu mian manon tro
kore, amiko mia; vi viroj neniam konas viajn fortojn.

Nun la aliaj alvenas, kaj mi rapidas ilin akcepti.

"Bonan vesperon, Sinjoro ... mi estas ĉarmata vin renkonti; kaj vin
ankaŭ, Sinjoro. Kion vi diras? Ho, Ho flatantulo, foriru, estas
facile vidi, ke vi elvenas el _La Belle France_!"

Sed kiu estas tiu ĉi grandegulo, kiu alportas kun li tian malvarman
venton? Estas mia amiko el Rusujo; li estas sufiĉe aminda serĉi por
mi poŝtmarkojn, kvankam li min konis nur malmulte da tempo. Mi devas
paroli iom kun li, kaj prezenti lin al tiu ĉi ĉarma Fraŭlino el
Aŭstrujo, kiu tiel timeme envenas en la salonon, kun mallevataj
okuloj. Ŝi estas juna Esperantistino, kaj devas esti kuraĝigata.

Kiu estas tiu ĉi sinjoro? Mi ne konas lin--sed ne, mi memoras,
li estas vidinta mian nomon sur la "_Adresareto de personoj kiuj
deziras korespondadi_," kaj deziras konatiĝi kun mi. Estimata
Sinjoro, mi timas ke vi ne ĝuos kunvenon de fremduloj! Kion, vi
estas botanikisto? Nu, jen kelkaj kuriozaj floroj; certe vi ĝuos
ilian societon, ĝis kiam mi povos trovi inter miaj gastoj similan
spiriton por prezenti al vi.

Ankoraŭ alia gasto, kiu malalte kliniĝas por kisi mian manon. Tiu
ĉi ago, ĉu ĝi estas laŭ miaj Anglaj idealoj de la konveneco? Ĉu
mi permesos al mi ĝin akcepti? Sed, mi forgesas, _nun_ mi estas
kosmopolitanino, kaj mi konformas al la kutimojn de ĉiuj landoj.

Alia gasto, kaj ankoraŭ alia. "Bonvenon, miaj amikoj, bonvenon!"

Malgraŭ mia feliĉeco, mi iom malkontentiĝas; unu el miaj amikoj
mankas; kaj mi estas pro tio tre malĝoja. Inter ĉiuj el miaj
paperamikoj, li estas la plej ŝatata. Mi trarigardas la salonon, ne,
tie ĉi li ne estas. Ha! Li envenas--"Mia kara Sinjoro, mi estas
ĉarmata vin vidi. Venu, sidiĝu apud mi kelkajn minutojn, kaj diru
kial vi estas tiel malfrua. Via Parizo, ĉu ŝi estas tiel ĝoja, ke
vi ne deziras ŝin forlasi eĉ por unu tago?"

Mi ekrigardas ĉirkaŭ la salono--kun tiuj ĉi bonaj amikaj
personoj ĉe mi mi estas feliĉega, sed--tamen estas--iom
stranga,--nekomprenebla! Mi trovas min tute nekapabla rekoni eĉ unu
personon. Tiuj vizaĝoj kaj tiuj formoj ŝajnas ĉiun momenton
ŝanĝiĝi. Kelkafoje oni estas blonda, kelkafoje bruna aŭ malhela.
Unufoje oni estas granda, aliafoje malgranda! Ĉu miaj okuloj trompas
min? Ho! kio okazas? Estas subite malvarme, mallume; la salono estas
neokupata. Hu! mi vekiĝas tremetante. Nur estas sonĝo. Ho ve! mi
estas ankoraŭ sola. Nur spirite mi renkontis miajn amikojn, ili ja
estas paperamikoj!

Eble, mi pripensas, estas tiom pli bone. Ve! kiam mi ekrigardas min
spegule, kaj mi vidas malgrandan, malbelan virineton de maturaĝo, mi
ĝojas, ke ili ne povas vidi min. Ĉu ili daŭrus skribi al mi se ili
povus min vidi kaj--sed ne, mi ne estos malamika, maljusta!

Tial miaj paperamikoj, al vi! Mi trinkas je via sano (kvankam nur per
mia amata kafo) kaj mi dankas vin pro la multe da feliĉaj horoj,
kiujn vi estas donintaj al mi; pro la multo da agrablaj ekskursoj,
kiujn mi estas fantazie partopreninta kun vi; unuvorte, pro via
amikeco. Ĝis la revido, amikoj miaj!



KIMRA SKIZO VI.

Heroino malmulte konata. Originale verkita de E.W.


En 1849 mi legis en ĵurnalo de la Orientaj Hindoj, pri juna heroino
kiu, sur la Kimra marbordo, estis superinta la gloran heroaĵon de
Grace Darling. Mia spirito estis ankoraŭ tro okupita je la
revolucioj de 1848 kaj ĝiaj sekvoj, por ke mi povu multe klopodi pri
afero individua, sed, post dekses monatoj, estante ĉe amikino, kiu
bone konis Fishguard Golfeton kaj ĝiajn loĝantojn, mi ŝin demandis
pri la nova heroino.

Al la tempo de la mirinda ago ŝi estis en tiu regiono kaj
kompreneble estis vizitinta la familion Llewellyn. La patro estis
fiŝkaptisto, tiel, kiel ĉiuj la vilaĝanoj, esceptinte unu
butikisto kaj la drinkejmastro. Li estis vidvo, havis vizaĝon
inteligentan, sed li tute ne povis paroli nek kompreni la Anglan
lingvon. Tamen liaj filinoj estis pli kleraj. Ili estis grandaj,
fortikaj, kaj belegaj virinoj, la pliaĝa, Margareto, havis preskaŭ
dudek kvin jarojn.

Mia amikino donis al mi kopion de la rakonto de la pli juna fratino,
Marta. Jen ĝia resumo, multe mallongigita.

_Rakonto de Marto_: "Mi senvestigadis min, kaj mia fratino preĝadis.
Subite ŝi ekleviĝis de siaj genuoj ekkriante: "Mi aŭdis pafadon.
Ŝipo estas inter la ŝtonegoj." Mi nenion aŭdis, sed ŝi komencis
rapide sin vesti kaj ni kune eliris por doni averton.

Ekstere ni povis apenaŭ stariĝi, kaj la ŝaŭmo kun la ondoj sin
ĵetis sur la vojeton. Kiam ni atingis la drinkejon, nia patro kaj la
ceteraj viroj kredis, ke ni ne povas esti alie ol frenezaj. Ili
aŭdis nenian pafadon; la nokto estis tiel nigra, kiel la peĉo;
nenia ŝipo volus proksimiĝi al la tero en tia vetero; se ŝipo tie
estus, ili povus nenion fari por ĝin helpi; nenia boato povus naĝi
unu minuton sur tia maro. Sed Mago (Margareto) ne volis reveni ĉe
ni. Forte alpremante unu la alian, kaj ofte falante, ni marŝis
laŭlonge la krutaĵon, kiu ne estas alta kaj kiu, je diversaj lokoj,
superpendas la maron. Niaj okuloj kutimiĝinte al la mallumeco, ni
vidis la blankan ŝaŭmon kune kun granda nigra makulo, kaj, apud
ĝi, malgrandajn makulojn. Ŝi diris: "Jen estas la ŝipo, tiuj estas
dronontaj maristoj; ni devas savi ilin!" Ne malproksime estis du
stangoj, kaj ankaŭ fortaj ŝnuregoj kaj turniloj por suprentiri la
boatojn kiam oni atendas uragon. Mago komencis tordi ŝnuregojn
ĉirkaŭ sia talio. Mi komprenis, ke ŝi ĵetos sin en la ondegojn,
kaj mi diris: "Ho! memoru pri via senmorta animo; ĉu vi estas certa,
ke ĝi estos savota?" Ŝi respondis: "Tio ĉi tute ne estas grava,
mia nuna devo estas savi tiujn ĉi dronontojn." Mi penadis fortiri
la ŝnuregon, por ke ŝi ne sin alligu, sed ŝi fariĝis tute furioza
kaj laŭte ekkriis: "Mi ja iros en la maron; se vi ne faros tion,
kion mi ordonos, se vi ne turnos la turnilon, kiam mi elvokos, vi
estos tiu, kiu mortigis sian fratinon."

Ŝi kuris, kun la ŝnurego alligita, kaj ŝi saltis kiel eble plej
forte. Subite mi sentis ekskuon, mi turnis kaj tiris; ŝi suprenvenis
kun viro inter siaj brakoj. Ŝi metis lin sur la herbon; denove ŝi
saltis, kaj mi turnis la tenilon; dua viro saviĝis--poste tria. Nun,
la ŝnurego estante preskaŭ tratranĉita, ŝi sendis min al la
drinkejo por alvoki helpon.

Dume ŝi prenis ŝnuregon de alia stango kaj alligis ĝin ĉirkaŭ
sian korpon. Homoj alvenis kun lankovriloj, brando, lanternoj kaj
ujoj da varmega akvo. Mi helpis ĉe la malsekaj, nekonsciaj maristoj.
Kelkaj viroj laboris la turnilon, kaj Mago suprenportis kvaran viron,
sed ondego ĵetis ilin kontraŭ akran ŝtonegon, kaj lia cerbo kaj
sango ŝpruciĝis sur ŝia gorĝo kaj kolo. Ŝi ŝajnis morta, sed
poste ŝi englutis iom da brando, kaj sin ĵetis en la maron kaj
savis la lastan viron. Nun la laboro de Mago estis finita, kaj ŝi
ploregis. Ni flegis ŝin, portis ŝin hejme, kaj kuŝis ŝin lite,
sed ĉiam ŝi ploregadis; eĉ nuntempe, kiam ajn ŝi ne povas dormi,
ŝi senĉese ploras."

Kompreneble, mi tre deziris vidi Margareton, ĉar oni diris, ke ŝia
vizaĝo similas eĉ pli ol antaŭe al Sankta Virgulino de Rafaelo,
sed mi ne povis. Ŝi akceptis multajn vizitantojn, sed kun neniu ŝi
parolis pri la ŝippereo.

Li tiama episkopo de St. Davids estis Dro Connop Thirlwall, la
klera historiskribanto de antikva Grekujo. Li simptiis kun la Kimroj,
kaj eĉ estis lerninta ilian tre malfacilan lingvon. Li sendis al la
du fratinoj £100 (2,500 frankojn) je signo de admiro pro ilia nobla
sindoneco. Li ankaŭ komunikis al la direktoroj de _Lloyds_ la
detalojn pri la afero, kaj ili sendis al Margareto £100, kaj
pergamenon iluminitan, sur kiu ili dankis ŝin pro tio, ke ŝi estas
savinta la vivon al tri maristoj. (Efektive nur tri estis savitaj,
ĉar unu el la kvin mortis malmultajn tagojn post la ŝippereo).
Tiamaniere la familio riĉiĝis.

Kiam mi denove estis en Kimrujo, mi intencis viziti la familion
Llewellyn, sed oni min sciigis, ke Marto edziniĝis je Koloniano, kaj
la tuta familio estis elmigrinta.

La nomo de Margareto Llewellyn estas verŝajne forgesita de ĉiuj
krom kelkaj maljunuloj.

Ofte mi pensas, kiel feliĉa estas ŝia sorto, povi plenumi faron
tiel heroan, kaj tamen eviti la degradecon de publika sciado.



Nia Lando, Words & Music by F.G. Rowe.


  Kie estas nia lando,
  Nia kara lingvo-lando?
  Ĉu Rusujo, pacienca,
  Al la lumo baraktanta?
  Ĉu Svisujo kun montanoj,
  Domo ja de liberanoj?
  Grandaj tiuj landoj estas
  Sed pli granda nia estas!

  Kie estas nia lando,
  Nia kara lingvo-lando?
  Ĉu Anglujo tiel rega,
  Ĉie ĉiam okupega?
  Aŭ en filnacioj ŝiaj.
  Ne dependaj energiaj?
  Grandaj tiuj landoj estas
  Sed pli granda nia estas!

  Kie estas nia lando,
  Nia kara lingvo-lando?
  Ĉu Francujo kun beleco,
  Liber-egal-frat-braveco?
  Germanujo kun pensuloj,
  Malrapid' sed persistuloj?
  Grandaj tiuj landoj estas
  Sed pli granda nia estas!

  Nia lando estas ĉie,
  Ĝiaj limoj ja nenie!
  Kie premas manon mano,
  Kune kun Samideano;
  Aŭ saluto aŭdigata,
  Aŭ steleto vidigata.
  Kie ajn la klopodanto,
  Estas lando Esperanto!



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

Vol. I. No. 14.

_Decembro, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  La Esperanta Gazeto por la
  Propagando de la Internacia Lingvo.

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE, 67, Kensington Gardens Square, W.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Wholesale Agents: 14, Norfolk Street, Strand, London, W.C.



CONTENTS.

               Page

  Editor's Notes                              209
  Welsh Sketch VII. (E.W.)                    210
  Instinct or Intelligence (Dr. Gambier)      211
  Xmas Pudding (Jem Ross Archibald)           212
  Origin of European Languages (George J.
    Henderson)                                213
  The Crane and the Simpleton (Guy H. Naylor) 214
  Letter from Geneva (Edouard Bernard)        215
  Club Report                                 216
  A Venetian Affair (D. H. Lambert, B.A.)     219
  The Treasure in the Forest (H. G. Wells),
    translated by Martyn Westcott             220
  My Lord the Baby (Edward Metcalfe, M.A.)    222
  To Smokers (Ben Elmy)                       222
  Flyfishbirdratcatdog! (Clarence Bicknell)   222
  The Call of Nature (G. C. Law)              223
  Index to 'The Esperantist' (Vol. I.)        224
  Title Page To 'The Esperantist' (Vol. I.) Frontispiece



For Local Information apply to the Hon. Secs. of the following
Official Societies:--

Acton--Sro. E. J. GANT, Ivy Dene, Cumberland Road, Hanwell, W.

Barrow-in-Furness--Sro. JOHN THOMPSON, 52, Blake Street.

Battersea--Sro. A. E. LEE, 2, Cupar Road, Battersea.

Brighton--Miss OXENFORD, 16, Upper Westbourne Villas, Hove.

Brixton--Sro. E. W. EAGLE, 21, Kellett Road, Brixton.

Corbridge-on-Tyne--FRAŬLINO BICKELL, Springfield.

Dover--Sro. H. R. GEDDES, Northumberland House.

Dundee--Sro. J. DUCHENE, 3, Seagate.

Edinburgh--Miss TWEEDIE, M.A., 2, Spence Street.

Forest Gate--Sro. G. C. H. CARTER, 107, Ham Park Road.

Glasgow--Sro. J. H. WALLACE, 3, Hampden Terrace, Mount Florida.

Huddersfield--Sro. G. H. TAYLOR, 9, Norman Road, Birkby.

Ilford--Sro. W. A. JEFFERY, 42, Park Road, Ilford, E.

Keighley--H. W. D. HAMILTON, 15, Nashville Terrace, Fell Lane.

Leeds--Sro. J. E. WYMS, Achonry House, 3, Mexbro Avenue, Chapeltown Road.

Leicester--Sro. MUGGLESTONE, 61, Bonsall Street.

Liverpool--Sro. R. E. ISSOTT, 5, Gresham Street, Edge Lane.

London--Miss LAWRENCE, 41, Outer Temple, W.C.

Newcastle--Sro. J. MILLS, 129, Clara Street, Benwell.

Portsmouth--Dr. GREENWOOD, 182, Queen's Road.

Plymouth--Dro. GRINDLEY, 23, Gifford Place.

St. Andrews--Sro. J. T. RAXTON, 133, South St., St. Andrews.

Settle--Sro. C. GRAHAM, Goldelands.

Tynemouth--Sro. ALAN F. DAVIDSON, 26, Park Crescent, N. Shields.

Warrington--Sro. W. H. WOODCOCK, Holly Bank, Letchford.

West London--Sro. S. MAITLAND, 22, Maclise Road, Kensington W.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



  ĈIUJ, NI POVOS
  PARADIZON IRI.

  Kiu bone trinkas,
  Tiu bone dormas.
  Kiu bone dormas,
  Tiu ne pensas malbone.
  Kiu ne pensas malbone,
  Tiu certe ne pekas.
  Nu, ĉar kiu ne pekas.
  Paradizon eniros.
  De nun, bone trinku.
  Kaj vi paradizon iros.

     * * *

Por tio ĉi, oni devas aĉeti _bonajn vinojn_, kaj sin turni al:--
  Sro. Ch. Jadoan en Mercurey (S. & L.) France.



The "Review of Reviews"

  _Is the Best Magazine for Busy People.
  And it is read by 'Esperanto' Students._

The aim of this Magazine is to make the Best Thoughts of
the Best Writers universally accessible at a Trifling Cost.

The busiest and poorest in the community may here follow
with intelligent interest the great movements of Contemporary
History.

  Post Free for Twelve Months, 8/6,
  10 fr. 75 c., or 8.50 marks.

Office: MOWBRAY HOUSE, NORFOLK ST., LONDON.



Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.

Sro. R. A. Croston, 33, Dryden Road, Liverpool. Korespondados kun
alilandanoj per p-k. aŭ leteroj. Ĉiam respondos.

Sro. F. Francis, 46, Eridge Road, Tunbridge Wells, Kent.
Interŝanĝos i. p-k. kun ĉiulandanoj.

Captain H. E. Jacob, Aden, Arabia. Dez. kor. kun diverslandanoj sed
precipe kun la junuloj.

Sro. Henry C. King, The Wharf, Barbados, B.W.I. Kun alilandanoj pri
ĉiuj aferoj.

Sro. G. Mercer Hollis, 47, Dartmouth Park Hill, London, N.W Koresp.
kun alilandoj per i. p-k. Ĉiam respondos.

Sro. Sidney Nicholl, 9, Throgmorton Avenue, London, E.C. Interŝ.
ilus. p-k. kun gealilandanoj.

La Kosto de la Enskribo estas ses pencoj (70c. poŝtmarke).



CHRISTMAS POSTCARDS.

Wholly in Esperanto.

  Per Packet of Twelve, 7d.
  POST FREE.

This Postcard has been specially designed for the B.E.A. and contains
appropriate greeting to Esperantists throughout the world. Published
by the British Esperanto Association, 14, Norfolk Street, London,
W.C.



THE LONDON ...

School of Esperanto.

CLASSES AND POSTAL TUITION.

For Prospectus apply to--

THE SECRETARY, 93, Chancery Lane, London, W.C.



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.

  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  H. Bolingbroke Mudie, Esq., 67, Kensington Gardens Square, London, W.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  FRANCE.--Grupo Pariza, 28, rue Serpente, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--Societo Espero, Bol Podjaceskaja 24, log 12, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.

N.B.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtmarkon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtmarkoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._

_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro, 67,
Kensington Gardens Square, London, W._

N.B.

Vol. 1., No. 14.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net. Nos.
  2 to 13, 6d. each; Later Issues
  4d. each, net.

DECEMBRO, 1904.



Al la Redaktoroj de Ĉiuj Esperantaj Gazetoj.--Karaj Kolegoj,

Ni ĉiuj klopodas pro la disvastiĝo de nia kara lingvo, kaj ni ĉiuj
devos uzi tiujn ilojn, kiuj plej interesos niajn Legantojn. Kun
granda plezuro mi vidas, ke ĉiuj la Esperantaj Gazetoj fariĝas pli
kaj pli interesaj kaj vidindaj, kaj montras nepran pruvon de nia
progreso.

Mi tamen tre surprize vidas, ke diversaj el la Esperantaj Gazetoj
enpresis verkojn, eltiritajn el The Esperantist, sen la necesa
permeso aŭ anonco.

Kvankam oni ĝenerale tre kontente permesos la uzon aŭ tradukon de
multaj artikoloj el tiu ĉi Gazeto, la aŭtoroj esperas, ke oni ne
plu represigos ilin, sen antaŭa permeso.

Kun alta estimo, ĉiuj bondeziroj, kaj internaciaj salutoj, mi estas
fidele via,--La Redaktoro.



Sendube legantoj vidis, ke la lastaj numeroj de The Esperantist ne
enhavis multajn dulingvjan artikolojn. La Redaktoro ricevis leterojn
plendantaj kaj gratulantaj pro la sama forigo.

Se multaj legantoj anoncos ke ili ŝatas la dulingvajn artikolojn,
kaj trovas ke ili helpas je la akiro de la lingvo, ĉiuj numeroj
enhavos kelkajn dulingvajn paĝojn.

Dum la monato ni ricevis:--

"Rakontoj pri Feinoj," de Charles Perrault, tradukitaj de S-ino.
Sarpy (84 pp., 1 franko).

"La Evolucio de la Lingvo Internacia," en la Bulgara lingvo, de Jonko
Davidov (51 pp., 50 centimoj).

"Esperanta Versfarado," de J. Parisot and T. Cart (15 pp., 30
centimoj).

"Het Wetenschappelijk Vraagstuk eener Kunstmatige Taal," de E.
Collardeau, tradukita Holande de J. Neerdaels (26 pp.); kaj diversajn
bonepresitajn broŝurojn de Haŭptmann Borel, 95, Prinzenstrasse,
Berlin, N.W. (en la Germana lingvo).

Sro. Lyndridge, la verkisto de la _Ekzercoj de Stenografia
Esperanto_, anoncitaj sur nia kovrilo, deziras anonci ke li
rondirigas inter siaj korespondantoj kajeron de The Esperantist
verkita stenografie.

Bedaŭrindege, la eldoniĝo de "La Ventego" ankoraŭ prokrastiĝas.
La belarta eldono aperos frue Decembre, kosto 3 frankoj, sed mendoj
je la abonprezo de 2 fr. 50 akceptiĝos _ĝis Decembro_ 5a.


Doubtless readers have seen that the last numbers of The
Esperantist have not contained many bilingual articles. The Editor
has received letters complaining and congratulatory of the same
disuse. If many readers will send notice that they appreciate the
bilingual articles, and find that they help in mastering the
language, all issues will contain some bilingual pages.

During the month we have received:--

"Fairy Tales," by Charles Perrault, translated by S-ino. Sarpy (84
pp., 10d.).

"The Evolution of the International Language," in Bulgarian, by Jonko
Davidov (51 pp., 6d.).

"Esperantic Versification," by J. Parisot and Th. Cart (15 pp., 4d.).

"The Question of an Artificial Language," by E. Collardeau,
translated into Dutch by J. Neerdaels (26 pp.); and sundry
well-printed brochures from Captain Borel, 95, Prinzenstrasse,
Berlin, N.W. (in German).

Mr. Lyndridge, the author of the _Exercises in Stenographic
Esperanto_, advertised on the cover, wishes to announce that he sends
round among his correspondents a copy of The Esperantist in
shorthand.

Unfortunately, the publication of "La Ventego" is still delayed. The
art edition will appear early in December, price 2s. 6d., but orders
at subscription price of 2s. will be accepted _till December 5th_.



KIMRA SKIZETO VII.

Malnova Ferakonto. Esperantigita de E. W.


Unu fojon, antaŭ longege, loĝis en bela trankvila valeto viro
nomita Johano, kaj sia edzino Mario. Ili estis nejunaj kaj solaj.
Antaŭe ili havis du infanojn, kvarjaran knabeton kaj dolĉan dujaran
filineton, sed ili ambaŭ mortis. La gepatroj ofte ploregis ilin,
kvankam ili estas bonaj Kristanoj, kaj neniam volis murmuri kontraŭ
Dio.

Ili laboris senĉese kaj saĝe, tiel ke ilia dometo, ĝardeno kaj
kampo estis modeloj da pureco kaj beleco. Iliaj bestoj estis grasaj
kaj bonezorgataj.

La geedzoj estis amataj de la najbaroj, por kiuj ili faris ĉian
eblan servon. Sed la edzino malsaniĝis; ŝi ne volis konfesi sian
suferon, ĉar ŝi timis tro malĝojigi sian fidelan Johanon.

Li vidis nenion, ĉar ŝi adoris lin tiel, ke ŝiaj vangoj ĉiam
ruĝiĝis kaj ŝiaj okuloj briliĝis kiel helaj steloj, kiam ajn li
rigardis ŝin. Li ja nenion vidis; sed multaj amikoj vidis kaj kore
simpatiis kun la kompatindaj geedzoj.

Tiuj ĉi helpemaj estaĵoj, la feoj, loĝas en proksima arbaro, kaj
nokte dancadas sur la kampoj. Ili ja meritas la nomon donadatan al
sia raso de la Kimraj kamparanoj. Ili vere estas "la bonaj etuloj";
ili amas la diligenton kaj la purecon, kaj ili amegas la honestecon,
la veramecon, kaj la bonkorecon.

Ankaŭ ili estas dankemaj; kaj nesciante Johano kaj Mario estis
farintaj multajn bonajn servojn je ili.

Tial okazis, ke, unu matenon, kiam Mario, pala kaj laca eliris por
melki la bovinojn, ŝi trovis ilin jam manĝantajn la freŝan
furaĝon.

Enirante en la laktejon, ŝi vidis, ke tuta ŝia matena laboro estis
bone farita. Multaj funtoj da bela flava butero staris sur grandaj
pladoj, la buter-lakto estis en barelo, preta por ke Johano donu ĝin
al la porkoj manĝaĵe, la nova lakto jam estis kribrita kaj verŝita
en purajn vazojn; ankaŭ ĉiuj aliaj ujoj estis brogitaj. Enfine ŝi
nenion havis fari, krom hejti la supon kaj panetojn por matenmanĝo.
Tial ŝi ripozis sin kaj pensis pri Johano. Ŝi kredis, ke li
estis farinta tutan ŝian laboron. Ŝi ĝuis tiun ĉi provon de lia
konstanta amo kaj lin dankis en sia koro. Sed poste ŝi timis, ke
li devis scii ŝian suferon, kaj ŝi tre malĝojis. Tamen, kiam li
revenis hejmen, koloro kaj brilo ŝanĝis ŝian vizaĝon tiel, ke li
ne vidis ian signon de malsaneco.

Ŝi deziris danki pro lia helpo, sed ŝi timis paroli, ĉar ŝi estis
ankoraŭ tro kortuŝata, kaj, plorante, ŝi lin ĉagrenigus. Ŝi
faris do siajn hejmajn aferojn kun amplena koro kaj silenta dankemo.
Morgaŭe, denove trovinte sian tutan eksterdoman laboron bonege
efektivatan, ŝi ekpetis al Johano ke li ne tiel lacigu sin pro ŝi.
Ili ambaŭ miregis, kaj, post longa interparolado pri la afero, ili
kredis, ke iliaj nevideblaj bonfaristoj devis esti "la bonaj etuloj."
Por samtempe certigi sin kaj montri sian kontentegon, ili metis, apud
la ŝtuparo, grandan pecon de la plej bona blanka pano kune kun
freŝa butero kaj vazo plena da ĵusmelkita lakto. Morgaŭe, la
regalo ne tie troviĝis; la geedzoj do sciis ke la feoj ja servos
ilin, tial ili laŭdis Dion pro tiu ĉi favoro, kaj ili amis Liajn
bonajn Estaĵetojn.

Vintriĝis, Mario pli malsaniĝis. Ŝia tuta laboro ĉiam estis
farata de la feoj, kiuj ankaŭ helpis Johanon. Ili ja plezure estus
farintaj ĉiom, kiom li bezonis, sed ili estis saĝaj, kaj sciis, ke
li pli suferus, neokupate. Ĉiu nokte, ili ĝuis sian simplan
ragalon.

Enfine, la morto disigis, dum kelka tempo, la du amantojn. La tombo
de Mario superploradiĝis de Johano, beletiĝis de la Gefeoj. Nenie
kreskis pli verde la herbo; nenie floris pli brile la floroj, nenia
difektiga insekto povis proksimiĝi al la sankta loko!

La feoj servadis ankaŭ la vidvon, kies domo, ĝardeno kaj kampoj
fierigis la paroĥanojn. Oni estus kredinta, ke li havis multajn
laboristojn, kaj oni enviis lin. Li tamen tre malĝojis.

Pli ol unu virino volis konsoli lin, kaj fariĝi la mastrino de tiel
bela bieneto.

La plej ruza el liaj amikinoj lin kaptis, kaj edzigis. Ŝi estis
junulino tiel obstina kiel egoista, kiu nek ŝatis liajn virtojn, nek
bedaŭris lian melankolion, sed kiu antaŭvidis por si vivon facilan
kaj ĝojon, vidviniĝinte. Ŝia unu deziro estis amasigi monon.
Baldaŭ ŝi komencis malplezure meti la kutiman porcion por la feoj.
"Kial ili devos ricevi pli bonan nutraĵon ol aliaj farmlaboristoj?"
ŝi demandis. "Ĉar ili amegis Marion kaj laboras senpage," respondis
Johano; "ankaŭ ili estas la plejmulton donintaj al mi el miaj
amikoj."

De tiu ĉi tago li mem lasis la noktan regaleton. Post kelkaj
monatoj, li bezonis forlasi sian hejmon dum tri semajnoj, sed li ne
foriris sen peteginte sian edzinon, ke ŝi neniam forgesu siajn
helpemajn amiketojn, kiuj certe meritis ĉian dankesprimon eblan. Ŝi
ja promesis ilin memori, sed ŝi ne diris tion, kion ŝi intencis
doni al ili.

Tiel okazis ke, unu nokton, kiam la bonaj etuloj estis farintaj la
tutan laboron, ili nur trovis pecojn da nigra ŝima pano kaj kelkajn
la malbonodorajn sekigitajn harengojn. Treega estis ilia kolero!
Ekkriante, ili kuregis en la ĉambron de la avarulino, pinĉis ŝin
de kapo al piedoj ĝis iliaj viglaj fingretoj estis lacaj kaj ŝi
preskaŭ svenis. Pinĉante, ili senĉese kantis versojn:

  _Nigra pano kaj hareng' odoras_
    _Viaj dikaj flankoj ja doloras._

Tiam, kun grandega peno, ili elpuŝis ŝin el ŝia lito, kaj trenis
ŝin malsupren, gaje ekridante kiam, falante de unu ŝtupo sur alian,
ŝia kapo ricevis baton.

Enfine, ili forlasis ŝin, duone senvivan, apud la pordo, kaj
malaperis. De tiu tempo la malfeliĉulino devis ĉion fari kaj ankaŭ
toleri la koleron de Johano, de kiu ŝi ne povis kaŝi la kaŭzon de
la forkuro de liaj multjaraj helpantetoj.

Ŝia vivo estis senĝoja, tamen trankvila, ĝis Johano mortis.
Apenaŭ li enteriĝis, kiam ŝiaj turmentantoj revenis. Nokte ili
melkis la bovinojn kaj forpelis ilin kun la bovojn, bovidojn kaj
porkojn sur la kampojn de la najbaroj. Ili ŝtelis ĉiujn ovojn de
kokino, anasino, anserino kaj kolombino. En la dometo povis neniu
ĝui noktan ripozon. Bruoj, batoj, pinĉoj, neebligis dormon. Nek
sciulo nek pastro povis forpeli la ofenditajn kaj malicajn feojn. Pro
tio, post mallonga tempo kaj multe da ĉagrenoj, la vidvino forlasis
senespere sian domon kaj belan bieneton, kaj vivis malriĉa kaj
malestimata inter fremduloj.

Kontraŭ ŝi estis la bonaj etuloj tro kruelaj, sed oni devas memori,
ke tiuj ĉi strangaj estaĵoj ne estas Kristanoj baptitaj. Kredeble
ili neniam estis aŭdintaj la ordonon: "_Faru bonon kontraŭ tiuj,
kiuj kontraŭ vi malbonon faras_." Ili nur komprenis la leĝon:
"_Kontraŭ bonuloj bone agu_"; kaj mi kredas, ke ili honeste obeis
tiun leĝon.

Certe mi neniam aŭdis nek legis pri feo aŭ feino nedanka!



INSTINKTO AŬ INTELIGENTECO.

Vera rakonto de Dro. M. P. Gambier (O. W.)


Karaj gelegantoj, mi rakontis al vi la lastan fojon, historion pri
porkino, kiu sciis kalkuli siajn idojn. Hodiaŭ mi parolos al vi pri
alia besto.

Unu el miaj amikoj, pasia ĉasisto, havis hundinon bonan, belan kaj
tre fidelan. Ian tagon la hundino, kiu estis graveda, de malproksime
sekvis sian mastron, kiu ne volis kunkonduki ĝin por ĉasi. Kiam ĝi
estis sufiĉe malproksime de loĝejo, ĝi montriĝis al sia mastro,
kiu estis tre malkontenta ĝin ekvidante. Li ne volis reveni hejmen
kaj daŭrigis sian vojiron ĝis sia kampara domo; proksime de tiu
domo estas arbareto.

Kiam li alvenis al la domo, li ne vidis plu sian hundinon, li ĝin
alvokis voĉe kaj fajfe por ke ĝi revenu, sed senutile; la hundino
ne revenis.

Kiam eknoktiĝis, mia amiko revenis hejmen. Tie li informiĝis pri
sia hundino; sed ĝi ne estis reveninta. Kiam estis la horo por
kuŝiĝi, li aliris al la ĉevalejo, kie ordinare kuŝas la hundino,
ĝi ne estis ankoraŭ reveninta. Tiam oni lasis la pordon de la korto
malfermita, por ke, se la hundino revenu nokte, ĝi povu aliri sian
kuŝejon.

Mia amiko, tre maltrankvila pri sia hundino, matenfrue leviĝis, kaj
tuj aliris la ĉevalejon kie li vidis la hundinon kun _sep_ hundidoj.
Li tre miris, kaj tute nesciis kio estis okazinta.

Sed la mistero estis post nelonge klarigita: oni estis vidinta la
hundinon sur la vojo al Loudun kun unu hundido en la buŝo. Tiu kiu
estis ĝin vidinta miris, kaj li ĝin spionis. Li rimarkis, ke la
hundino rapidas al Loudun, kaj ĉar li konis la beston, li aliris al
la kampara domo de mia amiko. Post nelonge li vidis la hundinon, kiu
rapide revenas; li vidis ke ĝi eniras la arbareton, kaj poste, li
vidis la hundinon, kiu forkuras al Loudun kun ankoraŭ unu hundido en
la buŝo.

La kamparano tiam eniris la arbareton kaj esploris ĝin. Li fine
eltrovis la lokon kie estas la hundidoj. Li kaŝiĝis kaj atendis.
Post nelonge la hundino revenas kaj prenas unu el siaj idoj. Ĝi
revenadis ĝis ĉiuj forportiĝis.

La kamparano aliris Loudun'on kaj rakontis la aferon al mia amiko,
kiu decidis, pro la sindonemo de la patrino, ke li ne mortigus eĉ
unu idon.

La loko kie la hundino estis naskinta siajn idojn estis je kvar
kilometroj (du kaj duono mejloj) de Loudun, vojaĝo je ok kilometroj
(5 m.) estis do necesa por ĉiu hundido.

La hundino faris do, en unu nokto, 56 kilometrojn (35 m.).

Tiu besto sciis do ke ĝi havis sep idojn, kaj ĝi lasis neniun el
ili.

_Ĉu estas eble ne admiri tiun patrinan sindonemon kiam oni vidas
virinojn, kiuj mortigas siajn infanojn!_



KRISTNASKA PUDINGO.

Jem Ross Archibald.


[Dum miaj Esperantaj vojaĝoj, mi kun granda miro eltrovis, ke oni
tute nenion konis pri tiuj mirindaj pudingoj kaj kukaĵoj, kiuj tiel
prave fierigas ĉiujn Britajn korojn. Eĉ la necesega _Buno_ mankis,
kaj mi devis sendi specimenojn al Franca kolego, por ke ili allogu
lin viziti, kiel eble plej baldaŭ, tiun ĉi belan insulon.

Kiam do Legantino afable proponis sendi recepton por la faro de
Kristnaskaj Pudingoj, mi kontentege akceptis la bonvenan proponon,
sciante ke ne nur la inaj legantoj, sed ke ĉiuj kontente gustumos,
eĉ nur spirite eble, niajn naciajn manĝaĵojn.--_La Redaktoro_].

  Fluidaĵo.         Utila Tabelo.       Sekaĵo.
  2 Teokuleroj     = 1 Pudingokulero  = 1 unco (oz.) da Butero.
  2 Pudingokuleroj = 1 Supokulero     = 1 unco (oz.) da Sekaĵo.
  6 Supokuleroj    = 1 Teotaseto      = 4 uncoj (1/4 funto) da Faruno.
  2 Teotasetoj     = Duonpajnto, aŭ
                     1 matenmanĝotaso = 8 uncoj (1/2 lb.) da Faruno.

N.B.--1 pajnto = ĉirkaŭ 1/2 litro; 1 lb. = 1 funto (1/2 kilo);
1 oz. = 1 unco (30 gramoj).

Farigu la pudingon kelkajn semajnojn antaŭ Kristnasko.

Prenu grandan poton kun bolanta akvo, ankaŭ du buteritajn pelvojn,
du pecetojn da buterita papero, kaj du pecetojn da kalikoto kaj
ŝnureto.

_Materialo._--

1 lb. Riboj (purigu ilin lavante).

1/2 lb. Miksita Kandita ŝelo (Dishaketu).

1-1/2 lb. da raspita pano.

1/2 lb. da Faruno (Sekigu kaj kribru ĝin kun tri teokuleroj da kuirpudro).

1 lb. da Bovaĵsebo dishakita.

1/2 lb. da kribrata sukero.

1/2 lb. da Siropo.

Ankaŭ teokuleroj da miksitaj spicoj, kiel sekve--

4 da pudrita zingibro.

1 da pudritaj kariofiloj.

1 da raspita muskato.

Malgranda vinglaso da brando.

1 grandega teotaso da lakto.

Ses ovoj (batu la ovflavojn ĝis malpezaj, kaj la ovblanko ĝis iom
rigida ŝaŭmo).

_Metodo._--Kunmiksu trae la sekajn materialojn, poste aldonu siropon,
brandon, ovojn kaj kelkajn salerojn (laŭgusto). Agitu rapide per
ligna movilo; tiam per kulerego metu la miksaĵon en la buteritajn
pelvojn, kaj atentu, ke ili estu tute plenegaj. Kovru ilin unue per
la buteritaj paperoj, kaj pecetoj da kalikoto. Tiam zorge ligu ilin
ĉirkaŭ la supro per ŝnureto.

Tuj kiam la akvo bolas en la grandega poto, subakvigu la pelvojn kaj
atentu, ke la akvo efektive boladu ses horojn en la unua tago. (La
poto devas ĉiam esti akvoplena). Tiam ellevigu la pelvojn el la
akvo. Kiam la pudingo estas manĝota, resubakvigu ĝin (kompreneble
ankoraŭ en la pelvo!) en bolantan akvon kaj reboligu ĝin du horojn
(J. R. A.).

     * * *

[Mi nun aldonos kelkajn sciigojn pri la fabloscienco pri tiu ĉi
glora pudingo.

(i.). Neniam manĝu la novefaritan pudingon antaŭ Kristnasko. Alie
estos certe la morto okazos en la familio. Ne estas necese, ke tiu,
kiu manĝis mortu, sed eble estu nur parenco, kiu aniĝos de la
Plimulto. Sed ĉu ĉiu homo ne estas ĉies parenco?

(ii.). Kiu trovos grajnon inter la miksaĵo ne devas sciigi la
trovon, alie la pudingfarinto estos tre malkontenta.

(iii.). Bona pudingo estas simila al bona vino; monato post monato
ĝi pliboniĝos. Sed oni devas atenti, ke la musoj ne konstruu en ĝi
siajn nestojn. Ili ja ŝatas tian oportunan kuŝejon!

(iv.). Tiu, kies stomako ne estas sufiĉe forta, eble malŝatos la
kanditan ŝelon. Sed aliaj tre ĝuas la interesegajn sonĝojn, kiuj
ofte postvenas tro da tiu ĉi manĝaĵo. Sed oni povos prave demandi:
"Ĉu estas eble havi tro da tia pudingo!"

(v.). Tiuj, kiuj pliamas vidon ol bonguston, flamigas la pudingon
kiam ĝi estas enportota en la manĝoĉambron. La lumoj estas
estingataj, oni surverŝas ĝin iom da brando, kaj ekbruligas ĝin
per alumeto. Post tiu ĉi ago, la gusto estas precipe malbona se,
kiel ofte okazas, multaj migdaloj estas ŝovitaj en la pudingan
haŭton.

(vi.). Je specialaj festoj, precipe kiam multaj junuloj ĉeestas,
estas kutime enmeti en la pudingon diversajn arĝentaĵojn. Ekzemple,
tiu kiu trovas monereton estos bonŝanca dum la venonta jaro. Sed se
la trovinto malfeliĉe disrompis al si denton ĉe ĝia trovo, oni
supozas, ke la bonŝanco duobliĝos. Tiu kiu trovas fingringon aŭ
butonon edziĝos neniam, sed, kontraŭe, la trovanto de fingroringo
edziĝos pli frue ol la aliaj.

(vii.). Ĉiuj Bonaj Britoj metas sur la manĝotan
pudingon belan beroplenan etan branĉeton de
ilekso. Ankaŭ la nacia standardo estas ofte tie
fiksata. Estas ja nacia pudingo!

(viii.). Se membro el la familio okaze forestas
alilande, estas la kutimo sendi al li unu el la familiaj
pudingoj. Tiu ĉi kutimo kredeble tre plaĉas Lian
Moŝton la Poŝtestron, ĉar la deviga poŝtpago estas
sufiĉe granda.

(ix.). Mi finas tiujn ĉi sensensaĵojn per saĝa konsilo:--

Manĝu Kristnaskan Pudingon ĉiam kaj ĉie. Kaj, kiam vi havos la
okazon, sekvu la ekzemplon de la fama Dickens' a knabo "Oliver
Twist," kaj "petu pli" da ĝi!

Mi ja scias, ke tiu ĉi pudinga temo estas multe pli riska ol
diversaj Religiaj aŭ Politikaj aferoj. Ĉiuj dommastrinoj estas tre
fieraj pli siaj propraj puding-receptoj, kaj, kompreneble, plaĉus al
multaj Legantinoj kontraŭbatali la nomitajn proporciojn, se nur ili
povus tion fari, sen malkaŝi siajn "specialajn sekretojn."--_La
Redaktoro._].



LA NASKLANDO DE EŬROPAJ LINGVOJ.

Originale verkita de George Henderson.


La artikolo en la Novembra numero de la _Esperanta Gazeto_ pri
"Kranioj" kondukas miajn pensojn al la temo de la Historio de la
Rasoj kaj Lingvoj de Eŭropo.

Estas iom stranga koincido, ke la patrujo de Doktoro Zamenhof
estas la nasklando ne nur de la plej nova inter Eŭropaj
lingvoj--Esperanto--sed ankaŭ de la plej antikva, originala, praa
lingvo el kiu ĉiu hodiaŭa lingvo de Eŭropo (krom la Baska, la
Hungara, la Fina kaj la Turka) estas deveninta.

La plej novaj esploroj pri la rilatoj de la diversaj rasoj kaj
lingvoj de Eŭropo kondukas al la konkludo, ke la deveno de la
antikva fontalingvo (diverse nomita _Ursprache_, "_Arja
Hindo-Germana, Hindo-Eŭropa_") estas produktita per la alprenado kaj
aliformigado de ia Fina-Ugria dialekto per la ne-Aziaj rasoj de
Eŭropo, antaŭ kelkaj jarmiloj.

En la antaŭhistoria periodo, antaŭ la deveno de la estantaj lingvoj
de Eŭropo, estis en Eŭropo kvar tute malsimilaj rasoj kaj multaj
gradoj de miksaĵo inter tiuj ĉi kvar rasoj.

(_a_). La granda blonda, long-kapa raso de la nordo, diverse nomita
_Norda_, _Skandinava_, _Teŭtona_, _Germana_, and _Eŭropa_.

(_b_). La malgranda blonda larĝkapa Fin-Ugria
raso de Norda Rusujo.

(_c_). La malgranda bruna rondkapa raso de centra Eŭropo,
etendiĝanta de suda Rusujo, tra la Alpujo ĝis la Pireneaj montoj.

(_d_). La malgranda bruna long-kapa raso de Hispanujo, suda Italujo,
kaj la Medeteraneaj insuloj.

Tiuj ĉi kvar rasoj, antaŭ ol ili kontaktiĝis kune, parolis tute
malsimilajn lingvojn.

Sed la tempo alvenis kiam, pro la miksiĝo de la rasoj, novaj
dialektoj deveniĝis, kaj de unu el tiuj ĉi dialektoj naskiĝis la
fonta-lingvo de ĉiuj estantaj Eŭropaj lingvoj (krom la Baska,
Hungara, Fina kaj Turka).

La regiono el kiu elmigris la Aziaj rasoj Fin-Ugria kaj Centra
Eŭropa, estis la nordo kaj la sudo de Eŭropa Rusujo. Kiam tiu ĉi
raso, migranta okcidenten renkontis la grandan blondan Nordan rason,
tiu ĉi Eŭropa raso forlasis sian propran lingvon, kaj alprenis ian
dialekton de antikva Fina aŭ Ugria lingvo, samtempe kreante el ĝi
la novan Arjan dialekton laŭ la sama maniero per kiu, hodiaŭ,
barbaraj rasoj aliformigas kaj simpligas niajn Eŭropajn lingvojn.
Tiu ĉi Arja font-lingvo ekekzistis plej kredeble en antaŭ-historia
tempo en la lando antaŭe nomita la Reĝlando Pola. Ĝi disvastiĝis
iom post iom al la okcidento al la nordo, al la sudo, kaj al la
oriento. La aliaj rasoj de Eŭropo faris tion saman, kion estis
farinta la norda raso. Ili alprenis la dialektojn de la nove kreita
Eŭrazia lingvo, kaj ankaŭ, kiel la granda blonda raso de Norda
Eŭropo, ili samtempe aliformigis ĝin. La raso de Centra Eŭropo
estis ne tiel malsimila al la Fina raso, de kiu unu lingvo restas
ĝis hodiaŭ--la Baska, kiu ŝajnas esti lingvo Ural-Altaika,
aliformigita per kontakto en Francujo kaj Hispanujo, kun la norda
Afrika, Mediteranea raso de suda Eŭropo.

Tiuj ĉi kvar grandaj rasoj de antaŭ-historia Eŭropo estas nun
ĉie alprenintaj dialektojn devenintajn de la Arja font-lingvo. En
nenia lando de Eŭropo ekzistas nun la antaŭa lingvo de la raso
nord-Afrika-Mediteranea. Ni povas trovi iliajn parencajn lingvojn
nur en Afriko, la Berbera, la Libja, kaj la antikva Egipta. La lingvo
de la norda raso estas tute malaperinta. Kia estis la forlasita
lingvo de la granda blonda raso antaŭ la alpreno de la dialektoj de
la Lapoj kaj Finoj, estas neeble diri, ĉar nenia formo de tiu ĉi
lingvo ekzistas, kaj la rilato de tiu ĉi raso al aliaj rasoj de la
homaro estas ankoraŭ mistero.

La aliformigado de la Fina-Ugria dialekto el kiu venis la Arja
font-lingvo per la miksado de la rasoj, plejkredinde okazis sur la
Polaj ebenlandoj, kaj de tiu ĉi centro estas radiintaj ĉiuj
_Hindaj-Eŭropaj_ lingvoj. Tiu ĉi rimarkinda antaŭhistoria dialekto
iom post iom etendiĝis, kaj estis alprenata kaj ŝanĝata, ĝis iu
ne klera en la komparanta lingvoscienco ne povas kredi, ke la Angla,
la Hinda, kaj la Rusa lingvoj estas kreskintaj de unu kaj la sama
lingvo.

La maniero de la evolucio de la antikva lingvo de Polujo estis el la
unu en la multajn, kaj, kvankam la estantaj lingvoj de Eŭropo,
Armenujo, Persujo, kaj Hindujo montras klare al la studento de
lingvoj signojn de siaj devenoj, la diversiĝado en reciproke
nekompreneblajn formojn de parolado estas jam okazinta en la
malproksima estinteco, antaŭ ol la antaŭ-historiaj elmigrantoj el
Polujo estis multe antaŭirintaj en sia vojaĝo tra la Norda Germana
ebenlando, aŭ en la arbarojn de la Karpataj montoj, aŭ sur la
Sud-Rusajn stepojn.

En Polujo oni havis lingvon, por ĉiuj kompreneblan, sed elmigrado
kaj miksado kun aliaj rasoj baldaŭ aliformigis ĝin en dialektojn
kaj lingvojn tiel malsamajn ke tiuj, kiuj parolis ilin, ekrigardis
unu la alian kvazaŭ alilandulo, barbaro, malamiko.

Tia estas la sorto de tiu ĉi fama antikva lingvo de Polujo, la fonto
de preskaŭ ĉiuj lingvoj de la Atlanta Oceano, ĝis la Golfo de
Bengalo. Sed la Historio sin ripetas, kaj Polujo naskigas alian
lingvon, lingvon kompreneblan por ĉiuj, ESPERANTO, kiu ankaŭ
etendiĝis de Oceano ĝis Oceano. Sed ĝia maniero de etendiĝado
estas tute kontraŭa al tiu de ĝia antikva praavo. Ĝia sorto estas
_redoni al ĉiuj unu komunan lingvon_, tiel longe perditan. Unu
lingvo komprenebla por ĉiuj! Ĉiuj grandaj mondurboj enhavas siajn
Esperantistojn. La lingvo uzata de Esperantisto ja estas komprenebla
tra la tuta mondo. Ne grave kia estas la patrujo aŭ la nacieco de la
persono alparolita. Antikve, oni vastigis la multajn el la unu. Nun
oni reunuigas la multojn en la unu!



LA GRUO KAJ LA SIMPLANIMULO.

Hinda Fablo, tradukita de Guy H. Naylor.


En la Oriento loĝis simplanimulo, kiu iris unu tagon al siaj kampoj,
kaj diris: "Mi semis antaŭ unu monaton; se la rikoltoj prokrastiĝus
du monatojn pli longe, mi ricevos tri cent buŝelojn da greno. Sed mi
estas rapidema, tiel, se mi rikoltus nun, mi kredinde ricevos
almenaŭ unu cent buŝelojn."

Gruo, kiu aŭdis liajn vortojn, diris: "Se mi estus vi, mi havus
ĉiujn tri cent buŝelojn tiun ĉi tagon mem."

"Kiel?" diris la simplanimulo.

"Nu," respondis la gruo, "vi provizis akvon en la akvujo por nutri la
rikoltojn tri monatojn. Unu monato estas pasinta, tial sufiĉe da
akvo por du monatoj ankoraŭ restas en la akvujo. Se vi malfermus la
pordojn de la akvujo kaj lasus flui la akvon sur la kampojn, vi
ricevus ĉiujn rikoltojn tuj."

"Ĉu vi estas certa, ke mi havos ĉiujn rikoltojn tuj?" diris la
simplanimulo.

"Ho jes!" diris la gruo, "ne estas la plej malgranda dubo. Mia
geografia sciado estas vasta, ĉar mi estas vojaĝinta tra granda
parto el la mondo; tial vi povas dependi de mia mondvasta scio kaj
sperto."

La simplanimulo tiam lasis flui ĉiun akveron sur la kampojn. La gruo
invitis sian parencaron, kaj unue ili kune manĝis ĉiujn grandajn
fiŝojn postlasitajn en la akvujo, kaj poste, flirtegante super la
kampoj, ili kaptis ĉiujn malgrandajn fiŝojn, kiuj estis elirintaj
kune kun la akvo. Granda parto el la rikoltoj estis forbalaita; tio,
kio restis, estis baldaŭ enfosita en la ŝlimo.

La simplanimulo sidis sur la bordo de la lago, kaj ploris, dirante,
"La geografio de la gruo min ruinigis!"

"Mia amiko," diris la gruo, "mia geografio estis tiel bona kiel via
aritmetiko."

"_Estas tute same ĉu vi falas en la defluilon de tiu bordo, aŭ de
tiu ĉi!_"



LETERO EL ĜENEVO.

Edouard Bernard.


Antaŭ kelkaj tagoj okazis en nia urbo la Internacia Filozofia
Kongreso. Ĝi daŭris kvin tagojn kaj ricevis grandan sukceson ĉu
pro la nombro de la partoprenantoj (ĉirkaŭ 300) ĉu pro la laboroj,
kiuj estas prezentitaj. Mia intenco ne estas priskribi detale ĉiujn
kunsidojn de la kongreso. Mi volas nur doni al la legantoj de The
Esperantist kelkajn sciigojn pri la punktoj, kiuj povas ilin
interesi.

La problemo de la lingvo internacia okupis la lokon, kiun ĝi
meritis. En sia parolado ĉe la komenco de la kongreso So. J. J.
Gourd, efektiva prezidanto, aludis al tiu ĉi grava demando. Li
memorigis, ke ĝi jam okupis la atenton de la filozofoj ĉe la unua
filozofia kongreso en Parizo dum la universala Ekspozicio de 1900.
Tiu unua kongreso estis elektinta Son. Couturat kiel delegito por
ekzameni la demandon kaj raporti al la sekvanta kongreso. So.
Couturat prezentis sian raporton kaj konkludis la aliĝon de la
kongreso al la Delegacio por la elekto de lingvo internacia. Mi
plezurege ĉeestis ĉe la disputado pri la raporto de So. Couturat.
Tiu disputado okazis antaŭ multnombra publiko en la granda ĉambrego
de la Universitato, kiun ni nomas tie ĉi "Aula."

Mi volas nur diri kelkajn vortojn pri la ĉarma paroladeto elparolita
de So. Ernest Naville, honora prezidanto de la kongreso, unu el
niaj plej rimarkindaj gloruloj. Neniu Esperantisto nescias ke So.
Ernest Naville prezentis Esperanton antaŭ kvar jaroj ĉe la Franca
Instituto. Tiu respektinda filozofo, kiu havas okdek-ok jarojn, estas
fervora partiano de nia kara lingvo. Pro sia granda aĝo li ne povis
eklerni Esperanton, sed li komprenas sufiĉe ĝian esencon por esti
fervora aprobanto. La granda aŭtoritato, kiun ĝuadas So. Naville,
estas tre grava kaj tre precioza helpo por nia afero. Mi aldonas ke
li estas honora prezidanto de la Svisa Esperanta Societo, kaj ke
propaganda broŝuro ĵus estis eldonata sub liaj aŭspicioj.

Mi diris do, ke So. Naville faris ĉarman paroladeton ĉe la
filozofia kongreso. Li montris la gravecon de la demando de lingvo
internacia kiu ĉiutage pligrandiĝas. Post ke li estis parolinta je la
historia vidpunkto, So. E. Naville esprimis sian admiron por
la mirinda verko de nia Majstro Dro. Zamenhof. Ĉio ĉi estis
parolata kun la plej granda konvinko kaj ankaŭ tre sprite.

"Kiam, diris So. Naville, oni parolis al mi la unuan fojon pri
Esperanto kaj ĝiaj mirindaj ecoj, mi restis iom skeptika, malfidanta
pri la entuziasmo de miaj kunparolantoj; ĉar tiuj lastaj al mi
diris, ke la fama filologiisto Max Müller estis skribinta, ke
Esperanto estas la plej rimarkinda el ĉiuj artaj lingvoj, mi volis
certiĝi pri tio, kaj mi turnis min rekte al Max Müller. Max Müller
al mi respondis: 'Jes, mi skribis tion.' Kaj So. Naville aldonis,
ke kiam filologiisto kiel Max Müller estis doninta sian aprobon al
Esperanto, neniu havis de nun la rajton ridi." "Jam," diris ankoraŭ
So. Naville, "junuloj venis peti min, por ke mi akceptu la econ de
honora prezidanto de la Svisa Esperanta Societo; mi respondis al ili,
ke mi ne povas akcepti tiun titolon, tial, ke mi ne povas labori laŭ
aktiva maniero por la disvastigado por Esperanto ... sed ili
insistis; mi tiam serĉis en la Akademia vortaro kia estas la signifo
de la vorto 'honora' kaj mi trovis: 'honora'--tiu vorto servas por
nomi la personojn kiuj portas honorantan titolon ne plenumante
oficojn. Tio estis mia situacio kaj mi akceptis...."

Estas neutile diri al vi ke la aŭdantaro tre interesiĝis je la
parolado de nia respekta honora prezidanto, kiu estis ekstreme
aplaŭdata.

Mi ne devas forgesi malgrandan detalon. Antaŭ ol paroli So. Ernest
Naville disdonis, li mem, al ĉiuj ĉeestantaj filozofoj propagandajn
broŝurojn nove publikigitajn, kies la aŭtoro estas So. Privat, la
juna redaktoro de la _Juna Esperantisto_. Oni ne povis vidi, ne
estante tuŝata, tiun eminentan maljunulon eltirantan el sia poŝo
broŝuron por ĝin doni al ĉiuj, kiuj alproksimiĝis al li.

Post la disputado pri la lingvo internacia, al kiu So. Stein,
profesoro ĉe la Berna Universitato, favore partoprenis, So.
Couturat petis la aliĝon de la Kongreso al la "Delegacio." Tiu
aliĝo fariĝis unuvoĉe.

Ni, Ĝenevanoj, ni povas ĝoji, ke la kongreso okazis en nia urbo,
ĉar ĝi altiris la atenton de la publiko pri la lingvo internacia
kaj aparte pri Esperanto. Tiel espereble nia propagando estos
faciligata.



"Patro, kio estas reĝo?"

"Reĝo, mia knabo, estas persono kies vorto estas leĝo, kaj kiun
ĉiu devas obei."

"Patro, ĉu la patrino estas reĝo?"--(9929).



THE PROGRESS OF ESPERANTO IN GREAT BRITAIN AND ABROAD.

_The contents of this section are supplied by the Hon. Sec. of the
London Esperanto Club, who invites all Esperantists to send monthly
reports of the spread of the International Language in their
districts. Communications must reach 14, Norfolk Street, London, W.
C., before the 8th of each month._


_The British Esperanto Association._

The first Council of the Association took place on Monday, October
24th. The President, Colonel Pollen, C.I.E., took the chair. Twelve
of the Council were present, besides the executive officers. It was
decided that the Council should use the power given them of
appointing Sub-Committees for various purposes, and to co-opt as
Councillors several people whose aid would be of value on such
Sub-Committees. Messrs. Cowper, Millidge, Motteau, and Rolston, and
Miss Schafer were then elected. It was decided to establish The
British Esperanto Association in offices at 14, Norfolk Street,
Strand, and appoint an Assistant Secretary at the rate of £26 per
annum. A Sub-Committee, viz., Mr. Cowper (of Deal), Mr. Maitland, and
Mr. Millidge, was appointed to draw up the Rules of Association, and
the Rules, when drafted, were to be submitted to the Council for
approval.

It was also resolved that Dr. Lloyd, Mr. Rhodes, and Mr. Bullen
should be asked to collaborate in formulating, for submission to the
Council, a Scheme and Rules for Examinations as to proficiency in
Esperanto.

A Publication Sub-Committee was also arranged.

A meeting of the Executive Committee took place on November 7th, when
Miss Lawrence, the representative of the London Club, formally handed
over its store of books, and goodwill, and its affiliation fees,
announcing that this abdication of its prestige was made without
asking for any _quid pro quo_, and simply as an act of loyalty to the
central body. Miss Lawrence begged that the fact might be entered on
the minutes that the London Club had done this; and that it had borne
the heavy cost of preparing for the foundation of The British
Esperanto Association. This was considered a reasonable request, but
it was pointed out that no country Councillor was present to second
the motion proposed by Mr. Maitland, of the West London Group. It was
therefore seconded by Mr. Gill, of the Acton Group.

The Committee also decided that the election of Fellows of the
Association must be left to the consideration of the full Council,
and that no immediate action could be taken in the several cases
where applicants had forwarded subscriptions accompanied by requests
that the senders might be elected Fellows of the B.E.A. It might be
pointed out here that, according to the draft Rules, "The Council
are empowered to elect from the _Members_ a limited number of
Fellows, who have proved themselves to be expert Esperantists, and
who are willing to pay 5s."

It was announced with regret that W. Whitebrook, Esq., would be
unable, owing to the numerous professional calls on his time, to
accept the Hon. Treasurership. The Committee expressed their
heartfelt sense of the loss this meant to the Association, and
elected Harald Clegg, Esq. (the Hon. Secretary), to fill the position
of Hon. Treasurer also. All subscriptions and donations should,
therefore, be addressed to Mr. Clegg, at the offices of the
Association:--14, Norfolk Street, Strand, London, W.C.


_Group News._

The _Acton Group_ reports a very successful meeting recently, at
which the veteran Esperantist, Miss Warlow, was unanimously elected
President. Miss Warlow is the first lady President of any British
Group. Those who know her are delighted at this fitting choice. The
Hon. Secretary, Mr. E. J. Gant, Ivy Dene, Cumberland Road, Hanwell,
will gladly supply information, and intending Members will be
heartily welcomed. The classes are held in the South Acton
Schoolrooms.

From _Aberdeen_ comes the news that the Committee of the Chamber of
Commerce have unanimously agreed that if Mr. Christen desires to give
another lecture on the subject of Esperanto, the Chamber's support
will be given to the meeting. The Committee were glad to know that
Mr. Christen "was advocating the popular study of this new commercial
language, which had been taken up in many parts of England and
Scotland, and was so well known on the Continent." The Group meetings
are held in the studio of Mr. Hector, and the Hon. Secretary is Mr.
Donaldson S. Rose, M.A., 259, Union Street.

The _Brixton Club_ is ever energetic. It is forming a circulating
library, and subscribes to five magazines. It holds its meetings on
Tuesdays, at 8 p.m. Members are invited to bring friends, and Mr.
Eagle, 21, Kellett Road, will be pleased to give information.

Canon Lonsdale has consented to become President of the _Corbridge
Group_. The Membership is large for the size of the village, and this
is surely owing to the energetic past and present Secretaries, Miss
Bauer and Miss Bickell.

At _Battersea_, Mr. A. Lee, 2, Cupar Road, has organised a regular
campaign. The meetings are at the Latchmere Baths on Tuesday, at 7.30.

The _Ilford Group_ meets at the house of Mr. Jeffrey, 42, Park Road.
One of the Members of this Group learnt Esperanto so quickly that
after 14 days he was able to write a clever historical description of
an old town.

The classes at _Liverpool University_ are held on Wednesday, at 7.30,
by Dr. Lloyd, who is preparing the Rules for Examinations.

In _Leeds_ the classes are held at the Northern Institute on Saturday
evenings, at 8.30 p.m. The visit of Mr. Rhodes in October was much
appreciated. Between 70 and 80 people attended the lecture, many
afterwards joining the Club. To arrange for such lectures will be in
the future one of the important duties of The British Esperanto
Association.

The Rev. E. Atkins has placed a room in the Working Men's College at
the disposal of the _Leicester Group_. Mr. F. Mugglestone, 61,
Bonsall Street, who is the Hon. Secretary, will gladly give
information.

_Newcastle_ does not mean to be content with one gathering. The
classes at 29, Grainger Street, are held on Wednesdays, at 7.30, and
a special elementary class for ladies at 10, Mosley Street, on
Wednesday evenings, from 7 until 9 o'clock.

Mr. Korth, of _Swansea_, reports a rather amusing objection to the
use of the Free Library for an Esperanto class. A Committee Member
objected because "Esperanto is so awfully difficult." What kind of
study is favoured in Swansea if the height of difficulty is measured
by Esperanto? Inquirers will be gladly answered by Mr. Oswald Korth,
1, Kensington Terrace, Swansea.

Mr. S. E. Hunt, Selsley Road, Woodchester (Glos.), would like to hear
from anyone in his neighbourhood interested in Esperanto.


_London Classes._

_Monday._--Club Café, 5, Bishopsgate Street Within. Tea at 6 o'clock;
at 7 the party adjourns to 100, Gracechurch Street, to rooms kindly
placed at their disposal by the Remington Typewriter Company.

_Monday._--Students' class at 7.30. Conducted by Mr. Motteau, at the
rooms of the Ethical Society, 19, Buckingham Street, Strand.

_Tuesday_, 6 to 8.--71, High Holborn. Room kindly lent by Messrs.
Hatchard and Castarede. Those desiring to join should write to the
Hon. Secretary, Mr. C. F. Hayes, 48, Swanage Road, Wandsworth.

_Tuesday_, 8.30.--The Co-operative Brotherhood Trust have a meeting
of "Clarionites." Hon. Secretary, Mr. Goode, 37, Newington Green
Road.

_Wednesday._--German Club, Charlotte Street, Fitzroy Square. For
particulars send stamped envelope to Miss A. Schafer, 8, Gloucester
Crescent, Regent's Park.

_Thursday._--Cusack's Institute, White Street, near Moorgate Street
Station. Room kindly lent by the Principals. Beginners, 6.15.
Advanced, 7.15.

_Friday_, 6.30.--Enterprise Club, Petersburgh House, Leadenhall
Street. For lady clerks and secretaries. This class is the result of
a lecture given to Members of the Club by Miss Schafer. The audience
was much interested in the discussion as to the utility and facility
of Esperanto. Much amusement was caused when the speaker recited a
few sentences in Esperanto, the meanings of which were easily guessed
by the ladies present.

The veteran artist, Felix Moscheles, desiring to practise speaking,
would like to talk with a few Esperantists in his own beautiful home,
80, Elm Park Road, Chelsea. About twilight would be a good time.

The above classes are free, but, as mentioned last month, a series of
lessons by a skilled Esperantist can be arranged for by applying to
the Secretary of the School of Esperanto, 93, Chancery Lane, W.C.


_Newspapers._

The articles and letters commenced the 27th August in _La Chronique_
(29, Bessborough Street, London) have continued every week since. The
arguments of M. Hamonet, our keen antagonist, may be summed up in the
formula we know so well: "An artificial language is so unnatural";
and, "Esperanto, if it should be successful, will displace all the
national tongues, and Shakespeare, Goethe, Victor Hugo, Tolstoy,
become just 'memories'; for boys (and men) are prone to idleness, and
Esperanto is so easy that of course they will prefer it to their own
tongue." Is this "approval" in disguise? The splendid articles in our
favour by MM. Michaux, Bastien, Capé, Lefèvre, and a member of the
French Academy seem waste of energy after the account of his
previsions given by our adversary, M. Hamonet; for in their wildest
dreams these gentlemen never supposed that an Englishman would prefer
Esperanto to English.

The _School World_ has at last spoken, and to some purpose. In the
November number Mr. Mathews, of Rochester, after an exposition of the
structure and uses of Esperanto, and a comparison with Volapuk,
argues that for a _large_ number of pupils in our schools the study
of Latin, French, and German has little practical value. He would
substitute Esperanto for the lower forms, because (1st) more time
will be set free for other subjects; (2nd) the pupils will get a good
training in the correct meaning of words, and will have such a
copious stock of roots that they will be able to overtake students
in other modern languages who have not had their advantages. He
considers Esperanto more valuable than Latin as a means of training.
An interesting article from the pen of Dr. Martyn Westcott, in the
November number of _Womanhood_ (5, Agar Street, Strand), is the first
of a series which the Editress, Mrs. Ada Ballin, intends to carry on
in future numbers. There will be a monthly lesson; also short story
competitions, prizes, etc., etc.; and it is hoped that a _Womanhood_
Club will be formed. I trust Mrs. Ballin will have great success,
for, oddly enough, the majority of Esperantists are men; when once
their wives, sisters, and daughters take up the matter, "We shall see
what we shall see."


_Foreign News._

First in importance are the preparations for the Congress in Boulogne
next year. Dr. Zamenhof, having consented to preside, has also
intimated his wish that this should be a Congress in which every
Group in the world should be represented, but the Boulogne Group,
unaided, could not organise so stupendous an affair; even the
comparatively small gathering at Dover last summer cost more than
that Group could rightly afford; M. Michaux therefore calls for aid
from all quarters. The Société Française p.p. Esperanto has, as
usual, been the first to answer. It announces a contribution of 200
francs, and more, if possible. What will Great Britain do? Many have
suggested that Dr. Zamenhof should "come out of his shell." Now he
means, if possible, to do so. We must see that he has a good welcome.
Will Esperantists send suggestions to the Hon. Secretary of The
British Esperanto Association as to how much we should contribute?

There is to be a great Esperanto Exhibition in Algiers in March, and
Captain Capé, 17, Boulevard, Gambetta, earnestly hopes that
literature of all kinds may be lent him. Circulars in Esperanto,
articles of commerce with Esperanto labels, books, journals, post
cards, propaganda leaflets, etc., etc.

At the Grenoble Congress M. Bolack occupied some hours in describing
the invention, the Langue Bleue, to which he has devoted so much time
and money, but he at length confessed that he could not hold a
conversation in it for even five consecutive minutes.

It is stated in this month's _Esperantiste_ that, owing to a fire in
his house, Mr. Geoghegan, the first English Esperantist (it is
supposed), has lost the whole of his valuable collection of letters,
post cards, and books; this means that he has lost the addresses of
all his correspondents as well. Any such who read these lines are
asked to send him their news to East Sound, Washington County, U.S.A.
Truly every Esperantist will condole with him upon this loss.

On the 19th October an amusing critique appeared in the _Glasgow
Evening Times_. Under the heading of "Shreds and Patches" its editor
attacked Esperanto in diatribe against Mr. W. T. Stead. This
naturally provoked the retort on the 20th that Esperanto was not a
new untried experiment which Mr. Stead was trying to boom, and that
there was no earthly reason for connecting the man and the language,
except that Mr. Stead is enthusiastic and open-minded, and Esperanto
as a language is approved of by such. Mr. Wallace, Mr. Buchanan, Mr.
Rhodes and others joined in the fray, and on November 2nd an amusing
skit headed "Shredoji kaj Patchegaj" appeared, in which the writer
started by saying "Mi esperas ke Mi povos uzi la Internacia Lingo
Esperanto por tui artikolon," but he found it better to stick to
English. Of the propriety of this there could be no question, seeing
the writer knew only twelve words of Esperanto. He then goes on to
classify the thirty-seven letters he had received, announcing that,
evidently, "any craft that appears within extreme range of Esperanto
must be a hostile torpedo boat." The correspondence apparently
dwindled after this date; but one singular fact with regard to it
appears to be that Glasgow people themselves were not sufficiently
interested to enlarge the Glasgow group to any conceivable extent,
the exact opposite to Aberdeen, Bedford, etc.

The November number of the _Note-Book_ (every issue gives Esperanto
matter) contains a very interesting report of the General Meeting of
the British Esperanto Association, together with the usual
interesting lesson, and an account of an amusing game by Mr. Hugon.

The foreign Esperanto journals have been especially interesting of
late. Many of them have contained articles on "Holidays in
Esperantoland." Most of the gazettes are also improving in
appearance, which must also be taken as a good sign of progress and
increasing circulation.

Several New Zealand papers have been discussing Esperanto of late.
_The Voice_, a widely-read and attractive monthly, led the way, and
Otago and Southland papers have followed on, thanks to the energy of
Mr. Field.



OKAZETO VENEZIA.

Originale verkita de D. H. Lambert, B.A. (9660).


Pasiginte la Paskon en Romo, mi forveturis Venezion por ĝui tie la
trankvilecon nur atingeblan en urbo, kie la piedfrapado de ĉevaloj
kaj la rulsonado de radoj neniam igas sin senti.

Sed kiel priskribi la Veneziajn glorojn! Kiel per ordinaraj vortoj mi
povos, ne trograndigante, konatigi la eksterordinarajn mirindaĵojn
de tiu ĉi vidinda urbo, la idealo de la romanca historio, tronata
sur ŝia centinsularo! Kie mi serĉos egalulinon al la Reĝino de la
Adriatiko, kun ŝiaj palacoj, ŝiaj gondoloj ŝiaj kanaloj, la
"_flumina antiquos praeterlabantia muros_" de Virgilio, kaj kun ŝia
unu placo, kiu kompare kvazaŭ malgrandigas ĉiujn aliajn!

Kia vizitanto al Venezio ne tralegis ŝian gloran historion, temon
tiel kortuŝantan eble pro ĝiaj rakontoj pri triumfoj kaj
malfeliĉaĵoj, la ŝanĝemaj batadoj de la sorto, kiel tiu de mem
Grekujo! Kiam, jen sur la randaĵo de malespero kaj forlasonta je
ĉiam la scenojn de tiomaj ĉagrenaĵoj, ŝi rekuraĝiĝis kaj
enspiris novan vivon el la cindroj de la malĝojeco.

Certe la nomoj de Contarini, Pizano, Zeno kaj Chioggia (Kioĝja)
elvokas admireman sentadon tiel fortan, kiel tiu pri Pausanias kaj
Miltiades, pri Salamis kaj Marathon.

Kaj, se eĉ en la mondo de la belartoj kaj beleco Venezio preskaŭ ne
povas sin antaŭmeti kiel komparindan kun la fieraj sanktejoj kaj la
diaj elpensaĵoj de la Grekaj skulptistoj, ŝia gloro tamen ne malpli
ol ŝia dekliniĝo kaj falo, elvekigas, mi opinias, egale profundan
intereson.

Protektite de la ostoj de la sanktulo Marko, la respubliko povis
prezenti maltimegan frunton al Doriaj minacoj, kaj Barbarosaj
tondriloj, senpovaj, malgraŭ la plej terura frenezeco, tremigi la
barkon, kiu sciis surrajdi la ondegojn meze de muĝadanta alilanda
blovegado.

En la _Hotelo Victoria_ mi trovis loĝejon tre komfortan, kaj, post
rondtabla-vespermanĝo, mi ekiris por kuniĝi kun la aro da
akvofestantoj sur la Granda Kanalo.

Dum la gondolo glitadis senbrue preter la silentaj palacoj--la
akvo lumigata jen de la lunradioj, jen de ia pendanta
gaslampo,--renkontiĝante kun fantomoj nigrevestitaj kiel ĝi mem,
antaŭenirigata de la kvieta gondolisto, tra ĝia vojiro misterega,
la ligilo de la sorĉeco ŝajnis al mi plenita.

La trompita imago reflugis al la jarcentoj kiam romanco kaj
amsekreteco ekscitis multajn krimojn, kiujn la profundaĵoj de tiuj
akvoj povus malkovri!

Alveninte al la signita ejo mi alproksimiĝis al la diverskolora
boatego kun ĝiaj lumdonantaj Ĥinaj lanternoj, balanciĝantaj
antaŭe kaj poste, kie sidadis la kantantoj kun siaj belsonaj
muzikiloj, kies notoj, per dolĉe modulantaj akordoj, kiuj akompanis
la voĉojn, elravis la orelojn de ĉiu aŭdanto, kaj malgrandiĝadis
iom post iom tra la laguno....

Tuj kiam mi revenis gastejen, preta kuŝiĝi post la tagaj laboroj,
la jena interparolado okazis:

"La sinjoro bonvolos pardoni, ke necesiĝas ŝanĝo de dormoĉambro."

"Sed miaj valizoj kaj la tuta vojaĝilaro jam suprenportiĝis en mian
ĉambron."

"Sen malfacileco oni translokos ilin en alian."

"Kion vi proponas provizi al mi? Almenaŭ interne de la hotelo, mi
esperas!"

"Certigu vin pri tio, sinjoro. Mi havas ĉambron kiu al vi plaĉos,
kaj la pakaĵoj jam tie sin trovas."

Suprenirinte tien, mi eniris en ĉambregon lumigitan per du grandaj
kandelabroj ĉe la pli malproksima fino, meze de mallumo, kiun ili
malfacile kontraŭstaris.

La litego, ĉirkaŭate de nigraruĝaj kurtenoj kaj enmetite en
angulon prezentis neniel aperon allogi ripozon.

"Sendigu tien ĉi," mi diris al la gastejestro, "noktomanĝeton; mi
kutimas preni malpezan manĝaĵon antaŭ ol ripozi."

Atendante la manĝilaron, mi zorge ekzamenis la tutan salonon,
esplorante la grandnombrajn ŝrankojn kaj kestegojn, kiujn la ĉambro
enhavis.

La muroj estis kovrataj de tapetoj, kiuj figuris batalantajn
Krucistojn, kies helaj plumoj, standardoj kaj armaĵoj, kie rebrilis
la sunradioj, kontrastis kun la pentrindaj postscenoj de monto kaj
arbaro.

Kvankam la vetero estis varma, mi decidis ekbruligi fajreton por
heligi la malĝojan atmosferon de la salono: kaj altirinte apuden
seĝegon, mi eklegis romanon, kiun mi okaze kunportis kun mi.

Post la manĝaĵo mi sentis min dormema, sed ne dezirante pasigi la
nokton sidante mi decidis min senvesti por kuŝiĝo.

Sed la silento kredeble malhelpis min maldormi, kaj kontraŭvole mi
ekdormetis.

Teruraj sonĝaj fantazioj tamen vin vekadis, kaj mi estis leviĝonta
pretigi min por la lito, kiam la granda spegulo, kiu pendis
kontraŭe, vidigis al mi homan kapon elrigardanta super mia seĝego.

Antaŭ ol mi povis rekonsciiĝi, por tiel diri, post la mirego
kaŭzita per tia neatendita aperaĵo, kiu subite neniiĝis en aeron,
miaj okuloj terure sin fiksadis sur la malantaŭa tapeto proksima de
la kapkuseno de la lito.

La tapeto flankentirata malrapide maltegis la vizaĵojn de du viroj,
mallaŭte interparolantaj, sed elĵetantaj minacajn rigardojn, dum
unu per la maldekstra mano montris al la alia mian terurigitan
figuron.

Ili portis vestojn antikvajn, kun longaj glavoj pendantaj de zonoj
ĉirkaŭantaj la kokson.

De iliaj senkaskaj kapoj bukloj kovris iliajn ŝultrojn.

Post iom da tempo, kiu al mi ŝajnis centjaro ili faris signojn
alpaŝi en la ĉambron por min ataki.... Mi provis kriegi ... faletis
... kaj svenis.



LA TREZORO EN LA ARBARO.

Fino de la rakonto de H. G. Wells. Tradukita (laŭpermese) de Martyn
Westcott.


Evans tremetis. "Ŝajnas preskaŭ malvarme ĉi tie, post la brulego
ekstere."

"Mi esperas ke ni rekte iras," diris Hooker.

Post nelonge ili vidis, malproksime antaŭe, interspacon en la
malhela mallumeco, kie la blankaj radioj de la varmega sunlumo eniris
en la arbaron. Tie ankaŭ estis brile verda subkreskaĵo, kaj koloraj
floroj. Tiam ili aŭdis la sonon de la akvofluo.

"Jen la rivereto. Kredeble ni estas nun apud ĝi," diris Hooker.

La kreskaĵaro estis densa apud la riverbordo. Grandaj kreskaĵoj
ankoraŭ sennomaj, kreskis inter la radikoj de la grandaj arboj, kaj
prezentis bukedojn de vastaj verdaj folioj al la strio da ĉielo.
Multaj floroj, kaj kreskaĵo kun brila foliaro, alkroĉis sin al la
nekovrataj trunketoj. Sur la akvo de la larĝa, trankvila lageto,
malsupren sur kiu la trezorserĉantoj nun rigardis, flosis grandaj
ovalaj foliegoj, kaj kvazaŭvaksa duberozkolora floro, ne malsimila
al akvo-lilio. Pli antaŭen tie, kie la rivereto kurbiĝis for de
ili, la akvo subite ŝaŭmis kaj bruiĝis kaskade.

"Nu?" diris Evans.

"Ni iom flankiĝis," diris Hooker. "Tio estis atendota."

Li sin turnis, kaj rigardis en la malhelajn malvarmetajn ombrojn de
la silenta arbaro, malantaŭ ili. "Se ni iros iom supren kaj
malsupren, laŭlonge la rivereto, ni kredeble atingos ion."

"Vi diris----" komencis Evans.

"_Li_ diris, ke estas ŝtonaro," diris Hooker.

La du homoj rigardis unu la alian dum momento.

"Ni unue esploru iom malsupren," diris Evans.

Ili antaŭeniris malrapide, scivole ĉirkaŭrigardante. Subite Evans
haltis. "Kio, je la diablo, estas tio?" li diris.

Hooker sekvis per la okulo lian montrantan fingron. "Io blua," li
diris. Ĝi vidiĝis ĵus kiam ili atingis la supron de malgranda
altaĵo de la tero. Tiam li ekkoniĝis tion, kio ĝi estis. Li subite
antaŭeniris rapidpaŝe, ĝis ke videbliĝis la korpo apartenanta al
senpova mano kaj brako. La mano ankoraŭ rigide tenis la ilon, kiun
ĝi estis portinta. La aĵo estis Ĥino, vizaĝo malsupre. La
malzorgeco de la kuŝmaniero estis plene klariga.

La du homoj pliproksimiĝis, kaj staris, silente rigardante tiun ĉi
senvivan korpon malbonaŭspicie. Ĝi kuŝis en spaco inter la arboj.
Apude estis fosilo, laŭ la Ĥina modelo, kaj pli malproksime kuŝis
disĵetita-ŝtonaro, proksime de novefosita truo.

"Iu estas alveninta ĉi tie antaŭ ni," diris Hooker, iom tusante en
la gorĝo.

Kaj tuj Evans ekblasfemis kaj freneziĝis, kaj piedfrapegis la teron.

Hooker blankiĝis, sed diris nenion. Malrapide li antaŭeniris al la
kuŝanta korpo. Li vidis, la kolo plidikiĝis kaj estis purpura, kaj
la manoj kaj maleoloj estis ŝvelataj.

"Pa!" li diris, kaj subite deturnis sin, kaj iris al la elfosejo. Li
ekkriis surprize, kaj kriegis al Evans, kiu malrapide sekvis lin:
"Simplulo! Estas tute bone. Jen ĝi ankoraŭ estas." Tiam li denove
turnis sin, kaj rigardis la mortintan Ĥinon, kaj poste la truon.

Evans rapidis al la truo. Jam duone elfosita de la malbonŝanca
malfeliĉulo apude, kuŝis nombro da malbrilaj flavaj baroj. Li
kurbiĝis en la trueto kaj, forbalaiante la teron per la manoj, li
rapide eltiris unu el la multepezaj masoj. Tionfarante, malgranda
dorno pikis lian manon. Li forprenis la maldikan dorneton per la
fingroj, kaj levigis la fandaĵon.

"Nur oro aŭ plombo povus pezi tiele," li diris triumfe.

Hooker ankoraŭ rigardis la mortintan Ĥinon. Li embarasiĝis.

"Li ruze alvenis tien ĉi antaŭ siaj amikoj," li fine diris. "Li
venis tien ĉi tute sola, kaj ia venena serpento mortigis lin....
Mi volus ekkoni kiamaniere li eltrovis la lokon."

Evans staris kun la fandaĵo en la manoj. Sed neniel grava estas la
morto de Ĥino. "Ni devos porti tiujn ĉi al la ĉeflando peco post
peco, kaj enterigi ilin tie dum mallonga tempo. Kiel ni transportos
ĝin al la kanuo?"

Li demetis sian jakon, kaj etendis ĝin surtere, kaj ĵetis du aŭ
tri or-fandaĵojn sur ĝin. Iom pli poste, li ekvidis, ke alia
dorneto pikas lian haŭton.

"Tiu ĉi estas tiom, kiom ni porti povos," li diris. Tiam subite, kun
stranga ekkoloriĝo, "Kion vi rigardadas?"

Hooker sin turnis al li. "Mi ne povas suferi ... lin," kaj li klinis
la kapon al la Ĥino.

"Ĝi tiel similas al...."

"Malsaĝeco!" diris Evans. "Ĉiuj Ĥinoj similas unu alian."

Hooker rigardis sur lia vizaĝo. "Ĉiaokaze mi tuj enterigos _tion_
antaŭ ol mi helpos pri tiu ĉi afero."

"Ne estu malsaĝulo, Hooker!" diris Evans. "Lasu resti tiun
putriĝantaĵon."

Hooker ŝanceliĝis, kaj tiam liaj okuloj atente ekzamenis la brunan
teron ĉirkaŭe. "Ĝi ial timigas min," li diris.

"La afero estas," diris Evans, "kion fari pri tiuj ĉi fandaĵoj. Ĉu
ni reenterigos ilin ĉi tie aŭ ĉu ni portos ilin per la kanuo trans
la mar-kolon?"

Hooker pripensis. Lia konfuzita rigardado vagis inter la altaj
arbtrunkoj, kaj supren en la malproksiman verdaĵaron sunlumigatan.
Li tremetis denove, kiam liaj okuloj haltis ĉe la bluvestita Ĥino.
Li serĉe rigardis en la grizan profundaĵon inter la arboj.

"Kio okazis al vi, Hooker?" diris Evans. "Ĉu vi perdis vian saĝon?"

"Ni forprenu la oron de ĉi tie iel!" diris Evans.

Li manprenis la finojn de la jaka kolumo, kaj Evans tenis la
kontraŭajn angulojn, kaj ili levigis la mason. "Kien?" diris Evans.
"Al la kanuo."

"Estas strange," diris Evans, kiam ili estis antaŭenirintaj nur
kelkajn paŝojn, "sed miaj brakoj ankoraŭ doloras pro la remado."
"Malbenu!" li diris. "Sed ili ja doloras. Mi devas halti."

Ili metis la jakon teren. La vizaĝo de Evans estis pala, kaj
ŝviteroj elstaris sur lia frunto. "Estas ial senaere en tiu ĉi
arbaro."

Poste, kun subita ŝanĝo al neracia kolero: "Kio bona tie ĉi atendi
la tutan tagon? Helpu mi diras! Vi nenion faris krom revi, de la
tempo kiam ni ekvidis la mortintan Ĥinon."

Hooker fikse rigardadis la vizaĝon de sia kunulo. Li helpis levi la
fandaĵ-portantan jakon, kaj ili antaŭeniris eble cent jardojn
silente. Evans komencis forte spiri.

"Ĉu vi ne povas paroli?" li diris.

"Kion vi havas?" diris Hooker.

Evans faletis, kaj tiam, kun subita malbeno, ĵetis la jakon for de
li. Dum momento li rigardadis je Hooker, kaj tiam, kun ĝemo, li
ekkaptis sian propran gorĝon.

"Ne alproksimiĝu al mi," li diris, kaj li iris sin apogi al arbo.
Tiam, per pli forta voĉo, "Mi resaniĝos post minuto."

Post iom, lia tenado al la trunko malfortiĝis, kaj li malrapide
glitis malsupren je la arbotrunko, ĝis li fariĝis senpova amaso ĉe
ĝia radiko. Liaj manoj konvulsie kunpremiĝis. Lia vizaĝo tordiĝis
pro doloro. Hooker alproksimiĝis je li.

"Ne tuŝu min! Ne tuŝu min!" diris Evans, per sufokanta voĉo. "Metu
la oron ree sur la jakon."

"Ĉu mi ne povos fari ion por vi?" diris Hooker.

"Metu la oron ree sur la jakon."

Dum Hooker levis la fandaĵojn, li sentis piketon, sur la fingrega
radiko. Li rigardis sian manon kaj ekvidis maldikan dornon, eble du
colojn da longeco.

Evans elpuŝis senvortan krion, kaj turniĝis.

La makzelo de Hooker falis. Li rigardis la dornon dum momento per
plivastiĝintaj okuloj. Tiam li rigardis Evans, kiu nun kunkurbiĝis
sur la tero, la dorso fleksiĝante kaj rektiĝante konvulsie.

Tiam li rigardis tra la kolonoj de arboj kaj la interpleksaĵo de
ŝnuraj tronketoj, al la loko kie, ĉe la malhela griza ombro, la
bluvestita korpo de la Ĥino malklare ankoraŭ vidiĝis. Li pripensis
pri la malgrandajn streketojn sur la karta kojno, kaj tuj li
komprenis.

"Dio min helpu!" li diris. Ĉar la dornoj estis similaj al tiuj,
kiujn la Djakoj trempas en venenon kaj uzas en siaj bloviloj. Li nun
komprenis kion signifis la certegeco de Ĉang Haj pri la senriskeco
de lia trezoro. Li nun ja komprenis tiun grimacon.

"Evans," li ekkriis.

Sed Evans nun estis silenta kaj senmova, krom pri terura spasma
moveto de siaj membroj.

Profundega silentado regis en arbaro.

Tiam Hooker komencis furioze suĉadi je la malgranda rozkolora makulo
ĉe la radiko de sia fingrego--suĉanta por kara vivo mem. Post
nelonge li eksentis strangan doloron ĉe la brakoj kaj ŝultroj, kaj
la fingroj malfacile kurbiĝis. Tiam li komprenis, ke la suĉado
neniel utilos.

Subite li ĉesis, kaj, sidante apud la fandaĵaro, kaj apogante la
mentonon sur la manoj, li fikse rigardadis la tordiĝintan sed
ankoraŭ movantan korpon de sia kunulo. La grimaco de Ĉang Haj
denove envenis en lian memoron. La malakra doloro etendiĝis al lia
gorĝo kaj malrapide plifortiĝadis. En la malproksimaĵo super li,
venteto movigis la verdaĵon, kaj la blankaj florfolietoj de ia
nekonata kreskaĵo malsupren flirtadis tra la mallumeco.



KNABETO.

Originale verkita de Edward Metcalfe, M.A. (Oxon).


  La vivo estis ĝoja rev'
    Ĉar estas mi edzeto,
  Sed min alvenis dolĉa dev'
    Fariĝis mi patreto.
  Ĉar vivas knabo en la kor'
    Mi estas kortegano;
  Kaj riverencas kun ador'
    Al Sinjor' la Infano.
  De tron' lulila regas li
    La tiranega eto;
  Kaj kuras pro infana kri'
    Patrino kaj Patreto;
  Li ion vidas, ploras; ĝi
     Fariĝas lia havo;
  Al Sinjor' la Infano mi
    Nun estas lia sklavo.
  "Ni rigardegu!" En okul'
    Vidiĝas vidindaĵoj
  "Ni duobliĝas!"--"Nesaĝul'
    Jen veraj infanaĵoj!"
  Jen veraj infanaĵoj!--Ho!
    Valoras pli ol oro
  La font' de tiu infanaĵ'
    La ĝoj' de mia koro.



AL FUMAMANTOJ.

(_Laŭ Irlanda ario_ "_Nora Kreina_").

Ben Elmy.


  Se doloras nia kor',
    Se ĉagrenas sin la cerbo,
  Jen konsol' en tia hor'--
    Nikotina ĉarma herbo!
  Ĉiopova la rimed',
    Freŝa pli ol monta pino,
  Pli odora ol resed'
    Estas rava Nikotino!

      Venu, fumo de nektar'!
        Elspiraĵo de feino,
      Vera ĝojo de l' homar'
        La fidela Nikotino!

  Ĉar, per kara nia pip',
    Per cigar' aŭ cigaredo,
  Sur la tero, sur la ŝip',
    Neniiĝas ĉia tedo;
  Kaj en kiu ajn sezon',
    Glaciiga aŭ varmega,
  Ni paciĝas laŭ bezon'
    Per la Nikotino flega.

      Do en vintro aŭ somer',
        Ĉiam, ĉie, kaj sen fino,
      Je mateno, je vesper',
        Adoriĝas Nikotino!



MUŜOFIŜOBIRDORATOKATOHUNDO.

Originalaĵo de Clarence Bicknell.


  Mi foje havis muŝon;
    Tre bona kaj tre saĝa
  Ĝi estis, kvankam juna,
    Nur unutagoaĝa.

  Okazis ke en akvon
    Ĝi falis, je l'flugado,
  Kaj mia ora fiŝo
    Ĝin kaptis por manĝado.

  Kaj tiam la naturo
    De mia fiŝ' ŝanĝiĝis;
  La muŝon englutinte,
    Ĝi muŝofiŝo iĝis.

  Post tio mia birdo,
    Belega sed manĝema,
  La muŝofiŝon manĝis
    Sen penso kompatema.

  Kaj mia kara birdo
    Post tia buŝotuŝo,
  Ne estis simpla birdo,
    Sed birdofiŝomuŝo.

  La birdofiŝomuŝo
    Flugilojn siajn batis,
  Kaj tiam mia rato
    Ekvidis, kaj malsatis.

  La gusto de l'flugiloj
    Tre plaĉis al palato;
  Kaj mia rato iĝis
    Muŝfiŝobirdorato.

  Ho ve! ekzempl' malbona!
    La kato, al oranĝo
  Simile, tiam pensis
    Pri gusta vespermanĝo.

  La raton tuj li kaptis,
    Kaj mi, de tiu dato,
  Deviĝis lin eknomi
    Muŝfiŝbirdratokato.

  Sed baldaŭ li mortiĝis,
    Ĉar mia hundo brava
  Ekdiris, post pripenso,
    "La kato estis prava."

  Kaj tial, unu tagon,
    Li, per dentega vundo,
  Mortigis lin, kaj restis
  MUŜFIŜBIRDRATKATHUNDO.



ALVOKO DE LA NATURO.

Tradukita de G. C. Law.


Estis kun bedaŭro, ke la nova vikaro, irante al la Dimanĉa kurso
trans la kampoj, eltrovis en la Edeno de verdaj herbejoj kaj arboj,
ondetanta rivereto kaj blua ĉielo, klaran postsignon de la Serpento.
Apud la ponto, kie la rivereto fluadis kviete ĉirkaŭ la radikoj de
tri salikoj, li ekvidis knabon, fiŝkaptantan. Urba knabo, laŭ sia
eksteraĵo--pala vizaĝo, brilaj okuloj, kaj la nepriskribebla gajeco
je la sido de sia eluzita ĉapo, kiu esprimis la Londonanon,
vizitantan en Arkadio.

Ne kolere, sed per voĉo de granda doloro, la nova vikaro parolis al
la kulpulo: "Ĉu vi ne konas, ke estas malbone fiŝkapti Dimanĉon
posttagmeze?"

La knabo rigardis lin: "Ĉu la tempo por tagmanĝado pasis?" li
demandis, kun mieno de laca surprizo.

"Certe jes," respondis la vikaro; tiu ĉi subita pruvo pri la treega
priokupado de la samprofesiano frapis kordon en lia koro laŭ
neatendita maniero. "Sed ĉu matenon, ĉu posttagmezon, vi konas, ke
estas malbone fiŝkapti Dimanĉe."

La knabo senĝoje rigardis sian senmovan floson--teruraĵon pentritan
je strangaj ruĝaj kaj verdaj strekoj.

Io de la knaba sintenado alvokis la vikaran koron. "Nenian sukceson?"
li demandis kviete.

"Ne," diris la knabo.

"Nu, aŭskultu! Vi venos nun kun mi al la lernejo, kaj vi kaj mi
atencos morgaŭ nian sorton kune, se vi havos tempon."

La knabo skuis la kapon, decide.

"Ne," li diris, "mi vidis fiŝegon; mi vidis ĝin trifoje dum mi
restas tie ĉi; kaj mi ne foriros ĝis kiam mi estos kaptinta ĝin.
Ĝi frapis mian floson per la nazo nur por kolerigi min. Estas
malbona speco da vermoj ĉirkaŭ tie ĉi; rigardu la vermon, kiun mi
uzas nuntempe; kian objekton prezenti al tia fiŝo!"

"Nu," diris la vikaro, "vi devis meti ĝin pli bone sur la hokon.
Rigardu, mi montros vin--almenaŭ morgaŭ--se vi volas."

Tiun ĉi momenton, aperis el la klara profundaĵo de la rivereto io,
kun grandaj okuloj kaj larĝa korpo, videbla pro ĝia nigreco kaj
ruĝaj naĝiloj, kiu rigardis ilin, naĝis ĉirkaŭ la floso, kaj per
skueto de vosto, malaperis en sian akvan hejmon.

"Tie ĝi estas!" diris kune la Londonano kaj la vikaro, kaj
senkonscie tiu ĉi ekprenis la fiŝkaptilon.

"Ne tuŝu," diris la knabo, eksciteme, "mi kaptos ĝin!"

"Nu, serĉu vermon, belan vermon. Ĝi ne englutos vian."

Ili elserĉis la torfon, kaj la vikaro fosis per sia poŝtranĉilo
kaj, eltrovinte pli bonan vermon, komencis aranĝi ĝin sur la hoko.
Li okupis pli da tempo je tio ol la knabo volis; sed efektive, li
havis nervan rapidecon.

"Ho, rapidu!" ekkriis la knabo kun senpacienca agonio, "la fiŝo ne
atendos la tutan tagon!"

"Jen estas!" diris la alia, "mi kredas, ke li estas en kaveto inter
la radikoj de tiuj ĉi arboj. Nun, mi--ne vi lasos fali kviete la
fadenon en la akvon, kaj ni kuŝiĝos malproksime de la bordo.
Kuŝiĝu simile al mi!"

Kaj, konformigante agadojn al vortoj, ili kuŝiĝis kune sur la
herbo, kaj la knabo faletigis la tordantan vermon inter la
radikojn....

Dek minutoj pasis. Unufoje la knabo volis eltiri la vermon por
rigardi ĝin, sed la vikara mano detenis lin. Tiam, kun kvieta
decidemo, la floso faris unu rektan senŝanceliĝan salton malsupren.

"Kaptinta ĝin!" diris la knabo.

"Kaptinta ĝin!" diris la vikaro.

La bobineto rapide turniĝis dum la fiŝego naĝis trans la
rivereton.

"Ho, mi ne povas haltigi ĝin," ekkriis la knabo.

"Donu al mi la fiŝkaptilon," respondis la vikaro, "aŭ ĝi
fornaĝos."

"Ne, mi volas eltiri ĝin!"

"Donu la ilon al mi, malsaĝuleto; se vi ne donos ĝin al mi, mi
frapos vian kapon!" ...

Sinjorino Blenkinsop, revenante el la Dimanĉa kurso, kie la vikara
foresto estis estinta temo de babilado, ekvidas lin kaj la knabon.
Alproksimiĝante neatendite, ŝi rigardas la procedojn. Post kelkaj
minutoj, la vikaro, sur la genuoj, trempinte la brakon kaj manikon
senzorge en la akvon, eltiris la kaptiton teren, kaj, leviĝante, li
vidas ŝin.

Ĉu li ruĝiĝis? Ĉu li ektremis? Ĉu li montris ian signon de
pento, je la malboneco de sia konduto?

Ne, kontraŭe, estis nuanco de ekscitita triumfo en lia voĉo dum li
ekkriis, elmontrante la viglan fiŝon:--

"Nu, Sinjorino Blenkinsop, ĉu vi iam vidis pli grandan perkon?"

"Mi vetas mian vivon--_neniam_!" diris la Londonano.



ENHAVARO DE "THE ESPERANTIST." VOLUMO I. NUMEROJ 1-14.


Anando. Voĉo el la Himalajo, 193.

Archibald, Jem Ross. Kristnaska Pudingo, 212.

Bauer, Elise. La tri amikoj;* kaj Legendo,* 23.

---- Ĉu vi estas preta,* 64.

---- Mateo Falkone,* 70.

---- La Mistera Edziĝo,* 148.

---- Havro, 164.

Bernard, E. Letero el Genevo, 215.

Bickell, C. S. La Posteno de Robbie,* 111.

Bicknell, Clarence. Itala Somero, 4, 23.

---- _La lasta rozo de somero_,* 4.

---- _L'Almozulino_,* 20.

---- _Kazabianko_,* 41.

---- Vera Rakonteto, 44.

---- Diverslandaj Proverboj,* 43, 64, 68.

---- Itala Fablascienco, 68.

---- _La Nova Jaro_,† 54.

---- Militaj Rekrutoj en Italujo, 85.

---- _Itala nacia Kanto. Addio_,* 85.

---- _Progressive Limerick_, 104.

---- _Reveno al la Montaro_, 125.

---- _Nesentimentala Amkanto_, 157.

---- _La Rozo kaj la Lekanteto_, 176.

---- _La Elmigrantoj_, 184.

---- _La Malgrandegulo_, 205.

---- _Muŝfiŝbirdratkathundo_, 222.

Bono, Philip de. Lertaj Respondoj,* 84, 111.

Boucon, H. Fablo,* 84.

Boulet, Paul. Nokto en Kalabro,* 143.

Bourlet, Carlo. _Vespero_, 41.

---- Esperanto kaj Pedagogio, 115.

Buchanan, G. Douglas. Atesto pri Kapableco,† 140.

Catt, Elizabeth J. La Strabulino, 111.

Ĉervinski, Kolowrat. _La plendo de la Luno_, 205.

Clephan, H. W. Kiel fondi Grupon,† 52.

Crook, F. _Esperantist's Hymn_, 64.

Davis, Rev. R. A. Unua Leciono, 151.

---- Eterna Kalendaro, 166.

Deshays, Rene. _Vintra Dolĉeco_, 121.

Doorn, J. van. Esperanto en Japonujo, 134.

Elleder, Osip Ivanovitch. Oje, 55.

Ellis, John. Esperanto por ĉiutaga vivado,† 6.

---- La sono de Voĉo,* 24.

---- La deveno de Esperanto,† 76, 87.

Elmy, Ben. _Vivo de Maristo_,†, 8.

---- _Lekanteto Aŭtuna_,* 22.

---- _Kantetoj Infanaj_,* 37.

---- La Sfinkso, 43.

---- La lingvo de la floroj, 79, 138.

---- _El la Rubajat_,† 107.

---- Logiko kaj Instinkto, 122.

---- _La Marseillaise_,* 145.

---- _Amikeco_, 192.

---- _Nikotino_, 222.

Eucharis, Kasimir. El Marcus Aurelius,* 131.

Gambier, M. P. (O. W.). Fabloj,* 79.

---- Instinkto aŭ Inteligenteco, 106, 126, 211.

---- La Komercisto kaj la Rabistoj, 146.

Hadfield, J. Amikeco. Originala Muziko, 192.

Hayes, C. F. Humora Flanko de Telegrafo,* 10.

Henderson, George J. Fonto de la Lingvoj, 213.

Hunter, Thomas, M.A. _Zenita Suno_, 135.

Kabe (Polujo). La Fajfilo de Franklin,* 44.

Kofman, A. La XIXa Jarcento, 180.

Lambert, D. H., B. A. Grafo Fathom,* 118, 133.

---- Okazeto Venezia, 219.

Law, G. C. Peketoj de Eppie,* 119.

---- Irlanda Leono,* 67.

---- Bruselo, 165.

---- Alvoko de la Naturo, 223.

Lawrence, E. A. Niaj Bonegaj Amikoj, 13.

---- La Parlamentejo, 93.

---- Majtago en Anglujo, 112.

Ledger, G. Esperanto in Shorthand, 7.

Legoffre, Ernest. Anekdotoj, 7.

---- _Dio Savu la Reĝon_,* 8.

Lloyd, R. J., D. Lit., M. A. La Esperantaj Vokaloj, 167.

---- La Sonoj Esperantaj, 182.

London Esperanto Club. Official Reports, 168, 185, 199, 216.

Mathews, Paul, M.A. Mordanto Mordita, 22.

---- La Naskiĝejo, 123.

Mathys, Eugene (Filo). Patrino kaj Infano, 125.

Mayer, A. von. Surprizanta, 196.

Mehrmann, Maurice. La Simio,* 106.

Metcalfe, Edward, M.A. Nokto Terura, 38.

---- La Viro Verda, 86.

---- La Sankta Fajro, 120.

---- _Karulineto_, 157.

---- _Dormu_, 205.

---- _Knabeto_, 222.

Meyrick, J. H. La Ĉielaj Pordoj, 80.

Moscheles, Felix. Kion diris Max Muller,† 19.

Motteau, A. _La Ventego_,* 5, 21, 40, 56, 69, 91, 105, 124, 131.

---- Nacia Esperanta Himno kun Muziko, 16.

---- _L'Anĝelo kaj la Infano_,* 27.

---- Kristnaskaj Problemoj, 41.

---- Fabloj,* 8, 13, 27, 37, 84, 125, 150.

---- _La Spegulo_, 61.

---- _Tom Bolin_,* 72.

---- _El Shakespeare_,* 83.

---- _Kiam nutro nin vivigas_, 139.

---- _Kion diras Birdideto?_,* 176.

---- _Vekiĝa Himno de Infano_,* 184.

Nankivell, Rev. A. H. _Anakreonaĵo_, 205.

Officer, William. _Bonveno_, 10.

---- Fablo, 27.

---- Februara Promeno, 67.

---- _Karulino Mia_,† 135.

---- _Antaŭen_, 204.

Oxenford, C. Miaj Paper-Amikoj, 206.

Ramsay, Sir William. Radiumo,† 36.

Reeve, C. W. T. _Kara Lu_,* 157.

Rhodes, J. Giganto Malespero,* 60.

Rowe. F. G. _Nia Lando_, kaj Muziko, 208.

Simper, Alfred. Letero el Hindujo, 110.

---- Bagh, la Tigro, 156.

---- La Lupo-Knabo, 189.

Southcombe, H. W. La Libertempulo, 188.

Stead, W. T. Esperanto,† 1.

Westcott, Martyn. Strut-Maklero,* 162.

---- Trezoro en la Arbaro,* 195, 220.

Woodward, J. F. H. Fizika Kulturo,* 179.

Zamenhof, L. L. Fonografa Parolado, 51.

---- Pri Akademio, 58.

---- La Deveno de Esperanto,† 76, 87.

Redaktoro. 3, 17, 34, 49, 65, 81, 97, 113, 129, 161, 177, 209, k.t.p.

---- Niaj Libertempoj, 78.

---- Bulonjo, 136.

---- Dovero,† 172.


Sennomaj. Sonĝverigisto (8379), 44.

---- Sciencaj Aferoj (8105), 23, 64, 83, 111.

---- Limeriko (7891), 64.

---- Maltaj Proverboj (8108), 84.

---- La Periskopo (Sir T. P. L.),* 117.

---- Kranioj (Dro. A.M.), 203.

---- Hindaj Proverboj (8276), 110, 214.

---- Mia Avino (8384), 117.

---- Kimraj Skizetoj (E.W.), 127, 142, 159, 171, 190, 207, 210.

---- Meditadoj en Westminster Abbey* (Rev. N.B.)., 197.

Grammatical Synopsis. 14-15.


* Tradukaĵo.

† Dulingva.





*** End of this LibraryBlog Digital Book "The Esperantist, Complete" ***

Copyright 2023 LibraryBlog. All rights reserved.



Home