Title: The Esperantist, Vol. 1, No. 9
Author: Mudie, H. Bolingbroke (Harold Bolingbroke), 1880-1916 [Editor]
Language: Esperanto
As this book started as an ASCII text book there are no pictures available.


*** Start of this LibraryBlog Digital Book "The Esperantist, Vol. 1, No. 9" ***


book was produced from scanned images of public domain


_Transcriber's Notes_

A few minor typographical errors have been corrected without notice.
However, many grammatical errors and odd spellings have been left as
in the original.



SINGLE COPIES PRICE FOURPENCE NET.

_No. 9._

_Julio, 1904._

  THE
  ESPERANTIST

  La Esperanta Gazeto por la
  Propagando de la Internacia Lingvo.

Edited by H. BOLINGBROKE MUDIE.

ANNUAL SUBSCRIPTION: 3/- (4 francs; 1-1/2 roubles; 75 cents).

Published by THE LONDON ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.



CONTENTS.

                                                  Page

  Editor's Notes                                129-130
  The Tempest, End of Act 1 (translated by
    A. Motteau)                                     131
  From the 'Meditations of Marcus Aurelius'
    (translated by K. Eucharis)                     131
  Items of Interest                                 132
  Adventures of Count Fathom (translated by
    D. H. Lambert, B.A.)                            133
  Esperanto in Japan                                134
  My Dearie (William Officer)                       135
  The Sun at its Zenith (Thomas Hunter, M.A.)       135
  Unexpected News (H.B.M.)                          136
  Boulogne (H. Bolingbroke Mudie)                 136-8
  The Language of Flowers (Ben Elmy)                138
  The Certificate of Merit (G. D. Buchanan)       140-1
  Another Original Welsh Sketch (E.W.)              142
  A Night in "Calabre" (translated by Paul Boulet)  143
  Correspondence Page                               144



For Local Information apply to the Hon. Sec. of the following
Official Societies:--

  BATTERSEA--Sro. A. T. Lee,
  2, Cupar Road, Battersea.

  BRIGHTON--Miss OXENFORD,
  16, Upper Westbourne Villas, Hove.

  BRIXTON--Sro. E. W. EAGLE
  27, Kellett Road, Brixton.

  CORBRIDGE-ON-TYNE--Sro. Lotinga,
  Trinity Terrace.

  DOVER--Sro. H. P. GEDDES,
  Cumberland House, Dover.

  EDINBURGH--Miss Tweedie, M.A.,
  2, Spence Street.

  FOREST GATE--Sro. E. J. R. Beal,
  76, Claremont Road, E.

  GLASGOW--Hon. J. H. Wallace
  1, Hampden Terrace, Mount Florida.

  HUDDERSFIELD--Sro. G. H. Taylor.
  13, Kirkly Hall Road.

  ILFORD--Sro. W. A. Jeffery,
  42, Park Road, Ilford, E.

  KEIGHLEY--Sro. J. Ellis.
  Compton Buildings, Bow Street, Keighley.

  LEEDS--Sro. J. E. Wyes,
  2, Marlboro' Grove, Leeds.

  LIVERPOOL--Sro. R. E. Issott.
  5, Gresham Street, Edge Lane.

  NEWCASTLE--Sro. H. W. Clephan.
  1, Cotfield Terrace, Gateshead.

  NOTTINGHAM--Sro. F. G. Rowe.
  61, Portland Road.

  PORTSMOUTH--Dr. Greenwood,
  132, Queen's Road.

  PLYMOUTH--Sro. Thill.
  6, Barton Crescent, Mannamead.

  ST. ANDREWS--Sro. J. T. Haston.
  173, South Street, St. Andrews.

  TYNEMOUTH--Sro. Alan F. Davidson,
  26, Park Crescent, N. Shields.

N.B.--It is earnestly hoped that gentlemen who are willing to form
local groups will communicate with the Hon. Sec., Esperanto Club, who
will do all in his power to assist them in the work.



The Remington

THE _UNIVERSAL_ TYPEWRITER.

Just think of it!

THE INTERNATIONAL MACHINE.

_Unbound by ties of nationality:

The common bond of union of all civilised peoples._

The Remington can be supplied fitted for Esperanto.

     * * *

  THE REMINGTON TYPEWRITER COMPANY,
  100, Gracechurch St., London, E.C.



La Remington

LA _UNIVERSALA_ SKRIBMAŜINO.

Pripensu je tio!

LA INTERNACIA MAŜINO.

_Tute liberiĝita de naciaj ligiloj:

La Komuna unuigilo por ĉiuj civilizitaj popoloj._

La Remington estos liverita kun Esperantaj presliteroj.

     * * *

  LA REMINGTON TYPEWRITER KOMPANIO,
  100, Gracechurch St., Londono, E.C.



JUST PUBLISHED.

First Edition of 100,000.

Text Book of Esperanto.

...THE INTERNATIONAL LANGUAGE...

Price 1-1/2 d., post free. For Propaganda purposes, 10d. per dozen,
carriage extra.

Publishers: DIXON & HUNTING, FARRINGDON PRESS, LTD., 180,
FLEET STREET, LONDON, E.C.



Adresareto de Personoj kiuj deziras Korespondadi.

Dro. G. Busuttil, Misida, Malta. Pri diversaj temoj. Deziras
partopreni "Rondiranton" de Samideanoj.

M. Delache, 82 rue Bréquerecque, Boulogne sur Mer, France.
Pri maraj konstruaĵoj kaj interŝanĝos dokumentojn kaj disegnojn
pri tiu temo.

M. A. Gehet, 10 rue de l'Ouest, Rouen, France. Deziras
klopodi pri teĥnika vortaro pri la metal--kaj maŝin--komerco.

C. Stuart-Menteath, Esq., 23, Upper Bedford Place, London,
W.C. Precipe kun alilandanoj prefere pri Ĝardenaj Urboj kaj scienco
de heredo por malhelpi homan degeneron. Interŝanĝos The
Esperantist kontraŭ alilandaj Esperantaj Gazetoj.

A. T. Simper, Esq., Attaree Khat T.E., Singribari Hat, P.O.
Mangaldai, Assam, N. India. Interŝanĝos fotografaĵojn kun
ĉiulandanoj.

H. W. Southcombe, Esq., The Park, Yeovil, England. Pri ĉiuj
aferoj kun alilanduloj. Deziras renkonti Esperantistojn ĉe
Ilfracombe (N. Devon) dum Julio.

Miss M. White, 60, Dalziel Drive, Pollokshields, Glasgow,
Scotland. Esp. Vidaĵkartojn el ĉiuj landoj. Ĉiam respondos.

La Kosto de la Enskribo estas 6d. (70c. per poŝtsignoj).



THE ESPERANTIST.

The Esperanto Gazette for the spread of the International Language.


  ABONPAGOJ ESTAS RICEVEBLAJ ĈE
  SUBSCRIPTIONS SHOULD BE SENT TO

  The Hon. Sec., ESPERANTO CLUB, 41, Outer Temple, London, W.C.
  AUSTRIA.--Sro. T. Cejka, Bystrice Hostyn, Moravia.
  BELGIUM.--M. M. Seynaeve, 3, Rue de l'Avenir, Courtrai.
  FRANCE.--M. C. Gaubert, 9, rue Charras, Paris.
  GERMANY.--Doktoro Mybs, 68, Markt Strasse Altona, Elbe.
  MALTA.--A. Agius, Esq., 92, Strada S. Gaetano, Hamrun.
  RUSSIA.--Societo Espero, Bol. Podjaceskaja 24 log 12, St. Petersburg.
  SWEDEN.--Sro. P. Ahlberg, 50, Döbelnsgatan, Stockholm.

_Nepresitajn manuskriptojn la Redakcio resendos se oni aldonis
poŝtsignon._

_Alsendatajn artikolojn la Redakcio laŭ bezono korektos._

_Oni povas sendi la abonpagon per poŝtsignoj, kiuj estas akceptataj
laŭvaloro._

_Oni sendu ĉiujn artikolojn, demandojn kaj avizojn al La Redaktoro,
67, Kensington Gardens Square, London, W._

No. 9.

  Subscription, 3s. Per Annum.
  Single Copies, 4d. net.

JULIO, 1904.



La Angla Unufoliego, enhavanta tutan Gramatikon kaj sufiĉe grandan
vortaron, estas tre valora propagandilo. Nur per Esperanto estas eble
skribi leteron al iu, kiu ne komprenas la lingvon, kaj per tiu
unufoliego (kies kosto estas nur dek centimoj) la letero estas tute
komprenebla. Por ke tio ĉi estu kiel eble plej utila por la
Esperantistaro, estas necesege ke ĝi ekzistu en diversaj lingvoj. Se
niaj alilandaj Samideanoj presigos tradukojn en siajn proprajn
lingvojn, ni plezure aĉetos centojn da ekzempleroj; sed se ili
devigos nin presigi tradukojn en la Franca, Germana, k.t.p., lingvoj
ni esperas, ke ili siaparte aĉetos milojn da ili de ni. Sed, nature,
ĝi devas fariĝi parto de la alilanda propagando. Ni fidu, ke
baldaŭ tiuj unufoliegoj multe helpos nian aferon, precipe inter la
komercistoj en ĉiuj landoj.[1]

Alia sistemo por gajni aliĝantojn estas la instruado de Esperanto
inter la sciama junularo. Ĉu niaj Esperantistaj gepatroj petos al la
instruistoj ke ili instruu iliajn gefilojn pri la internacia lingvo?
Kaj ĉu la Esperantistaj instruistoj instruos Esperanton en siaj
lernejoj? Ni ĝin esperas, kaj jam ricevis kelkajn interesegajn
leterojn de estroj kiuj jam faris tiun ĉi, kun bonegaj rezultatoj.
Ĉiam kaj ĉie la geknaboj treege ŝatas nian logikan lingvon. La
klopodo inter la junularo memorigas al mi, ke Sro. Privat, Direktoro
de _La Juna Esperantisto_ (9, _Av. des Vollandes, Geneva_), sciigis
min, ke li nur havas du abonantojn en Anglujo. _La Juna Esperantisto_
celas disvastigi Esperanton inter la junuloj, kaj ni plezure akceptos
jarabonpagojn (2 frankoj) por tiu ĉi dumonata ĵurnalo.

Sinjoro Cart ankaŭ plendas, ke la Brita Blindularo ne ankoraŭ
kolektiĝis sub la nia Standardo. La nova _Esperanta Ligilo_ (monata)
en la Braillea skribo eble tuj plibonigos tiun malbonan aferon. Ĉiuj
blinduloj devas sin turni al _Profesoro Cart_, 12, _Rue Soufflot,
Paris._

La verkintoj de _A New Hobby_ afable donacis al the London Esperanto
Club por senpaga disdono, la restaĵon de la eldono. Tiuj
Esperantistoj kiuj sendos la poŝtelspezon povos havi senpagan aron
de tiu interesa broŝuro.

_"Ies perdo, alies gajno!"_ estas ja prava proverbo. Kvankam ni
Angloj multe bedaŭras la foriron de du el niaj plej fervoraj
kunlaborantoj, ni konsolas nin je la penso ke Germanujo kaj
Queenslando nun havos novajn kaj lertajn adeptojn, kiuj povos estri
novajn grupojn tie. Ne do estas perdo, sed nur translokigo de
energio! Bondezirojn kaj Sukceson!

La someraj libertempoj alvenas, kaj ĉiuj bonaj Esperantistoj
kompreneble deziras vojaĝi alilande, por paroli Esperante. Estos do
interese rimarki, ke mi ricevis tre afablajn leterojn de Kapitano
Capé, en Alĝerujo, kaj Sro. David, de la Grupo en St. Claude, Jura,
promesantaj tre koran akcepton de Anglaj Esperantistoj. Mi denove
diru, ke la Departemento Ĵura estas tre vizitinda loko, kaj mi
konsilu ĉiujn, kiuj povas, ĝui la belajn montojn, aeron kaj
lingvon. Mi bedaŭras, ke spaco mankis por la du afablajn leterojn.
Eble Alĝerujo estos pli komforta dum la vintro.

Ĉar la unua tago de Aŭgusto estas Angla _banklibertago_, kaj tiom
da niaj Abonintoj estos en Havro, mi provos sendigi la dekan numeron
de The Esperantist je Julio 28. Tiu numero enhavos tre interesan
Danan rakonton de nia bonekonata kunverkantino, Fraŭlino Baŭer.
Ankaŭ originala artikolo el Hindujo, de Sro. Simper verkita, kaj
ankoraŭ alia harstariganta originala rakonto, de la sindonema O.W.,
tie troviĝos.

Vere The Esperantist baldaŭ fariĝos tute fama pro la
terurigaj rakontoj kiujn ĝi enhavas! Tiuj ĉi kun la kutimita poezio
espereble donos niajn Legantojn sufiĉe da interesaj temoj por la
libertempo.

Amiko, kiu pensas pri mia laboro pli ol sia propra plezuro, proponis
ke mi sekvu la planon de alilanda Gazeto, kaj ne eldonu Aŭgustan
numeron. Sed, laŭ mia opinio, tio ĉi estus nedezirinda. Ĉiumonate
mi sendos kiel eble plej legindan gazeton al la Abonintoj, fidante ke
ĝi daŭrigos ilian intereson.

  La Redaktoro.

FOOTNOTE:

[1] _We have just received a Bulgarian Broadsheet, price
1d. May the others soon follow._


The English Broadsheet, containing a complete grammar and an
adequately large vocabulary, is a very valuable means for propaganda.
In Esperanto alone is it possible to write a letter to anyone who
does not understand the language, and with that broadsheet (the cost
of which is but a penny) the letter is entirely comprehensible. In
order that this may be as useful to Esperantists as possible, it is
essential that it exist in divers languages. If our foreign friends
will have translations printed in their own languages, we will gladly
purchase hundreds of copies; but if they compel us to print French,
German, etc., translations, we hope that they for their part will buy
thousands of them from us. Obviously, it should become part of the
foreign propaganda. Let us trust that soon those broadsheets will
greatly help our cause, especially among business men in all
countries.

Another means of gaining new adherents is the instruction of
Esperanto to studious young people. Will our Esperantist parents ask
teachers to instruct their children in the international language?
And will Esperantist masters teach Esperanto in their schools? We
hope so, and have already received some most interesting letters from
principals who have already done so, with excellent results. In every
instance children greatly appreciate our logical tongue. The movement
among the young folk reminds me that M. Privat, Editor of _La Juna
Esperantisto_ (9, _Avenue des Vollandes, Geneva_), tells me he has
only two subscribers in England. _La Juna Esperantisto_ aims at
spreading Esperanto among the young, and we will accept with pleasure
annual subscriptions (1s. 9d.) for this bi-monthly journal.

M. Cart also complains that the British Blind have not yet rallied
round our Standard. The new _Esperanta Ligilo_ (monthly) in Braille
will possibly at once remedy this misfortune. All blind students
should apply to _Professor Cart_, 12, _Rue Soufflot, Paris._

The authors of _A New Hobby_ have kindly presented the London
Esperanto Club with the remainder of the edition for free
distribution. Those Esperantists who will send cost of postage can
have a number of that interesting brochure free.

"Someone's loss is another's gain" is indeed a true proverb. Although
we English greatly regret the departure of two of our most earnest
fellow-workers, we console ourselves in the thought that Germany and
Queensland will now possess new and able adepts, who will be able to
preside over new groups there. It is therefore no loss, but merely a
translocation of energy! All good wishes and success!

The summer holidays approach, and all good Esperantists naturally
want to journey abroad to speak Esperanto. It will, then, be
interesting to note that I have received very kind letters from
Captain Capé, in Algeria, and M. David, of the Group in St. Claude,
Jura, promising a very hearty welcome to English Esperantists. Let me
state once more that the Departement Jura is a place to be visited,
and let me advise all who can to enjoy the lovely mountains, air, and
language. I regret that space is lacking for the two kind letters.
Perhaps Algeria will be more comfortable in winter time.

As August 1st is an English Bank-holiday, and so many of our
Subscribers will be in Havre, I will try to have the tenth number
of The Esperantist sent out on July 28th. That issue will
contain a most interesting Danish tale, by our well-known
collaborator, Miss Bauer. Also an original article from India,
written by Mr. Simper; and a further hair-on-end original story, by
the devoted O.W., will appear there.

The Esperantist will in truth soon become quite famous on
account of the terrifying tales therein contained! These, with the
usual poetry, will, it is hoped, give our readers enough interesting
matter for the holidays.

A friend who thinks more of my work than his own pleasure, proposed
that I should follow the example of a foreign Gazette, and not issue
an August number. But, in my opinion, this would be undesirable.
Every month I will send Subscribers a gazette as readable as
possible, trusting that it will sustain their interest.

  Literal Translation.



[_Copyright reserved._]

[_Tradukis Esp. 6266._]

LA VENTEGO (Daŭrigo).


(_Vidu la ok antaŭajn Nrojn._)

AKTO I. (fino).

Sceno 2 (_fino_).


Prospero.--  Silentu! se vi diros unu vorton
             Mi vin kulpigos, eble vin malamos!
             Ĉu vi trompanton tian ŝirmi volus?
             Vi pensas ke ne pli belformo estas,
             Ĉar vi nur vidis lin, krom Kalibanon.
             Anĝeloj vere la ceteraj homoj,
             Ĉi tiu nur alia Kalibano!

Mirando.--   Amemo mia do, humila vere,
             Pli belan homon ne deziras vidi!

Prospero (_al Ferdinando_).--Obeu; venu; la nervaro via
             Sen fortikeco, nun reinfaniĝas.

Ferdinando.--Tro vere estas: nun min mem mi sentas
             Malliberulo. La kruela perdo
             De patro kaj amikoj, la minacoj
             De homo, kiu tiel min ofendis,
             Nu, ĉio al mi ŝajnus suferebla,
             Se, foje, tage, mi ekvidi povus
             Ĉi tiun junulinon. Libereco
             Aliajn terajn lokojn povas ĝui:
             Sufiĉa spaco por mi estus tiu
             En kiu ŝi aperos.

Prospero (_flanken_).--         Tio taŭgos:
             Vi bone ellaboris, Arielo.
  (_Al Ferdinando_) Nun, venu! (_Al Arielo_) Aŭdu plie por la sekvo.
  (_Al Ferdinando_) Tuj venu kun mi!

Mirando.--                           Kuraĝiĝu, tamen,
             Ĉar bonnatura estas mia patro
             Pli ol paroloj liaj; li malofte
             Kolere agas.

Prospero (_al Arielo_).-- Ho, vi liberiĝos
             Simile al montventoj--sed, memoru
             Fidele la ordonojn.

Arielo.--                        Akurate!

Prospero (_al Ferdinando_).--Min sekvu! (_Al Mirando_) Kaj vi,
              por li ne petegu.

  (_Foriras ĉiuj_).



PENSOJ EL LA MEDITADOJ DE MARKO AŬRELIO.

Tradukitaj de Kasimir Eucharis.


Kiom da noblaj kaj famaj homoj estas malaperintaj el historio, kaj
hodiaŭ estas forgesataj ĉe ni.

     * * *

Mi faros tion, kio estas mia devo, tio sufiĉos. Sed pri aliaj aferoj
mi neniam enuiĝos pri ili. Ĉar ili estas aŭ sen la vivo, aŭ sen
la rezono, aŭ eble ili estas perdintaj sian vojon kaj ĝin ne povas
trovi.

     * * *

Aleksandro la Granda kaj lia ĉevalisto, kiam mortitaj, estis ambaŭ
en la sama kondiĉio, kaj ambaŭ havis la saman hazardon esti
disĵetitaj en atomoj, aŭ esti sorbitaj en la animo de la universo.

     * * *

La plej granda afero por ĉiu homo estas plibonigi sian spiriton, do,
rigardu bone, kiamaniere li tion faras. Sed pri ĉiuj aliaj aferoj,
eblaj aŭ neeblaj, ili estas nur cindroj kaj fumo.

     * * *

Kiam vi estas farinta ian bonecon, kaj kiam via najbaro estas
plibonigata pro tio, ne estu tiel malsaĝa kiel serĉi pluan laŭdon
aŭ famon pro tio, kion vi faris.

     * * *

Ne agu tiel, kiel se vi havis dek mil jarojn por disĵeti. Memoru, la
anĝelo de la morto staras ĉiam apud vi. Estu do bona pro io, kaj
agu bone dum ke vi vivas kaj ĝi estas ebla tiel fari, ĉar kiam
morto venos demandi vian korpon, de tiam vi povos fari nenion.

     * * *

Revenu al la principoj de la saĝeco kaj vereco, kaj tiam tiuj ĉi,
kiuj nune vin rigardas kiel simio aŭ kiel sovaĝa besto deigos vin
post unu semajno.

     * * *

Tio, kio estas agrabla al vi, Ho Naturo! estos agrabla al mi. Nenio
estos tro frua aŭ tro malfrua por mi, kiu estas sezona al vi, Ho
bela Patrino! Ĉio, kion la sezonoj alportos al mi estos bona kaj
bela. El vi venas ĉio laŭ ĝia propra sezono, kaj laŭ propra
sezono ĝi revenos al vi. Kaj tie, kie la poeto kantis: "Kara Urbo de
Cekropo," ĉu mi ne kantos: "Kara Urbo de Dio."

     * * *

Kiam vi estas kolerega kaj ĉagrenega, tiam memoru, ke la homa vivado
daŭros dum momento kaj poste, ĉiu el ni, tre rapidege, enteriĝos
en la tombo.

     * * *

Kaj hieraŭ Antistinio diris al mi en la Senato: "Ho Aŭrelio, estas
reĝa kaj nobla afero esti mallaŭdata kiam vi faras bonajn farojn!"



DIVERSAJ AVIZOJ.


La Redaktoro multe bedaŭras, ke tiom da abonintoj plendis pri la
prokrasto de la sendo de siaj Gazetoj. Se oni sendis la abonpagon
rekte al li, The Esperantist ĉiam estas sendita per revenanta
poŝto. Sed, se la abonpago estas sendita al alilanda ricevanto,
la sendo ne povas esti tiel rapida. Kaj la Redaktoro ne povas
garantii tujan sendon de alilandaj Gazetoj, menditaj per li. Li
nur scias, ke la nomoj de la abonintoj ĉiam estas tuj senditaj al la
Redaktoro de la mendita Gazeto, kaj ne plu estas lia afero.

_Cunctari funestissimum_ ŝajne ne estas alilanda Esperanta proverbo.
Ĝi estu la Angla devizo!

     * * *

Ĉiuj Esperantistoj multe ĝojos lerni ke Sro. de Ménil finigis sian
grandan laboron, kaj ke la _Tutmonda Jarlibro_ eldoniĝis. La unua
parto estas la nova _Adresaro_, kaj poste troviĝas milojn da adresoj
el ĉiuj landoj. Ja utilega verko, pri kiu la sindonema aranĝinto
devis esti multe zorginta. Ĉiuj Esperantistoj devas havi tiun ĉi
libron, kiu enhavas multe da interesaj avizoj, krom la granda nomaro.
(Price 2s., post free, from the Librarian).

     * * *

Ni ankaŭ ricevis _Esperanto in dieci Lezioni_, Itala traduko de
_Esperanto en dix Leçons_ (kosto 8d., verkita de Conte Albert
Gallois, en Riolunato). Ĝi helpu la Italan movadon.

     * * *

Ankoraŭ alia lernolibro por niaj Francaj amikoj! Tiun ĉi fojon,
estas: _Cours Commercial d'Esperanto_ (1s. 6d. post free) verkita de
Léon Marissaux, 139 paĝoj; estas nur unu vorto por priskribi tiun
ĉi verkon: _Bonega._ Tie oni, de la komenco ĝis la fino, nur legas
frazojn utilaj por ĉiutaga vivado, kaj ne la fantaziajn frazojn,
kiuj kutime troviĝas en ĉiaj lernolibroj. Kaj la pecetoj por
traduki estas mallongaj kaj utilaj skizoj pri ĝeneralaj aferoj, tiel
kiel Bicikletoj, Loĝejoj, Leteroj, k.t.p. Ni esperu ke ni Angloj
baldaŭ posedos tian utilan komercan lernolibron.

     * * *

_"La fundo de l'Mizero,"_ tradukaĵo de Pola rakonto farita de la
bonekonata Esperantisto "Kabe." Kosto 8d., 91 paĝoj. Nia Pola
Samideano donis al ni tre lertan tradukon, sed ni korege konsilas
almenaŭ niajn legantinojn, ke ili ne legu tiun ĉi verkon. Priskribo
pri la vivado de lepruloj, rakontita en maniero kiel eble plej
terura, ne tute estas legindaĵo por ili, kaj, ni estas preskaŭ
certaj ke, se iaj el niaj legantoj komencos la tralegon de tiu
ĉi verko, ili senhalte legados ĝis la fino, kaj pensos kune kun
ni, ke estus estinta pli bone, se la unua paĝo estis estinta la
lasta, kaj ke la restaĵo skribiĝis neniam. Ne ĝin legu, do, ĉar
ĝi alportos nenian bonon.

     * * *

_"Por niaj filoj kiam ili estos dek-ok jaraj"_ de Dro. Paul Rodet
enhavas 32 paĝojn, kaj traktas tre lerte pri malfacila kaj delikata
temo. Ni konsilas ke la junuloj, por kiuj la libro estis skribita,
ĝin legu.

     * * *

Eble, kiam oni vidos tiujn ĉi vortojn, oni jam estos vidinta sur
ĉiuj Anglaj stacidomaj librejoj malgrandan ruĝan Esperantan
lernolibreton, kies kosto estas unu penco. La unua eldono estas cent
mil ekzempleroj, kaj espereble multe helpos je la rapida disvastigo
de la lingvo inter ĉiuj Anglaj-parolantaj popoloj.

     * * *

Ni deziras danki la multe da amikoj kiuj sendis prestranĉaĵojn.
Tiuj ĉi ĉiam plioftiĝas, kaj nepre pruvas la progreson de nia kara
afero.

     * * *

Sukcesa parolado estis farita en la Urbestrejo de Dovero, kaj nova
sed forta grupo tie fondiĝis, dank' al la klopodoj de kelkaj
fervoraj tieaj kunbatalantoj. La Hon. Sek. de la Grupo estas _Sro. H.
R. Geddes, Northumberland House, Dover_, kaj ni esperas, ke tiuj
legantoj, kiuj vizitos Doveron dum la somero, povos helpi lian
propagandon. La nova Grupo eldonas belajn poŝtkartojn, ilustrantaj
la uzo de la Esperantaj participoj per la verbo Trinki! Kosto 8
pencoj la dekduo, 4s. la cento, de 41, Outer Temple, W.C.

     * * *

Nova Grupo ankaŭ fondiĝis en Brightono, laŭ la anonco en No. 8.
_Fraŭlino C. Oxenford_, 16, _Upper Westbourne Villas, Hove, Sussex_,
estas la tiea Hon. Sek., kaj tre plezure ricevos la nomojn de novaj
Membroj, kaj proponoj pri la Grupaj aferoj.

     * * *

Amikoj en Ilfordo, Essex, ankaŭ sukcesis krei novan grupon apud
Londono. La Hon. Sek. estas Sro. W. A. Jeffery, 42, Park Road,
Ilford, E.

     * * *

La _Unua Akto_ de _La Ventego_ finiĝas en tiu ĉi numero. Laŭ la
anonco en No. 8, la tuta Dramo eldoniĝos en aparta libro (kosto 1
fr. 50) tuj kiam sufiĉe da mendoj estos ricevitaj. Anstataŭ la
Ventega paĝo, estontaj numeroj enhavos paĝon en la Angla
lingvo titolata _"Our Progress"_ kiu enhavos avizojn pri la novaj
pruvoj de nia progreso.

     * * *

La Maltaj Esperantistoj enkondukis tre sukcesan novaĵon. Anstataŭ
ol kunveni en ĉambro, ili fotografiiĝis, faris tre plezuran
ekskursion en la kamparon, kaj aŭskultis Esperantan rakonton, kaj
priparolis Esperante tre plezure. Certe, dum la varma vetero, tiu ĉi
plano estas kiel eble plej multe sekvinda.

     * * *

Kara Sinjoro Redaktoro, Doni Esperantajn nomojn al Esperantaj
aferoj estas sendube tre bona regulo. Sed oni ne havas ian
rajton ŝanĝi la titolon de la plej granda verko de la granda
Doktoro. _Krestomatio_ estas ordinara vorto en la Franca kaj Greka
lingvoj por _Ekzemplero klasika de la literaturo de ia lingvo_. Estus
tute facile aldoni al via anonco de tiu ĉi fama libro kelkajn
priskribantajn vortojn, sed la titolo devas resti, ĉar ĝi estas nun
parto de la _historio de la lingvo_. Via fidele, R. J. Lloyd (D.
Litt., M.A.).

(N.B.--Pravege! sed ne estas dubo ia, ke la titolo de la verko multe
malhelpas je ĝia disvastiĝo tie ĉi.--Red.).



TERURIGA AVENTURO DE FERDINANDO, GRAFO FATHOM.

De Dro. Smollet, tradukita de D. H. Lambert, B.A. (Oxon.), 9660.
(Finigita; Vidu paĝo 118 por la komenco).


Malkovrinte gardistlanternon, ili trafis ĉe la kvazaŭ dormanto, kaj
la tenanto enpuŝis ponardon en lian koron. La perforto de la trudo
kunpremis la bruston, kaj speco de ĝemo eliris el la traĥeo de la
mortinto. Oni refaris la frapon sen ia simila sono, pri kio la
mortigantoj kredis, ke sia tasko estis finita, kaj eliris el la
ĉambro, decidinte reveni por rabi la korpon je sia libera tempo.

Nia heroo neniam pasigis iometon da tempo tiel agonie, kiel en la
nuna okazo; la tuta supraĵo de lia korpo kovriĝis de malvarma
ŝvito, kaj liaj nervoj skuiĝis de grandega tremado. Por mallonge
skribi, li estadis sub sveno, kiu verŝajne helpis lian konservon:
ĉar, se li estus reteninta la uzadon de siaj sentoj, eble la
elsaltoj de lia teruro estus fariĝintaj lia malkovrilo. La unua uzo,
kiun li faris de lia rekonsciiĝo estis rimarki ke, retirante, la
mortigistoj lasis la pordon malfermita; kaj li tuj estis utiligonta
tiun ĉi ilian senzorgon, sin elĵetante sur ilin kun danĝero de sia
vivo, kiam lin haltigis interparolado, kiun li ekaŭdis el la
malsupra ĉambro, konstatante la intencon de la rabistoj denove
forveturi, esperante kapti pli da rabaĵo. Ili tiel foriris, forte
ordonante al la maljunulino, ke ŝi ŝlosu la pordegon dum ilia
forestado. Ferdinando rapide efektivigis sian pripenson. Tuj kiam,
laŭ lia diveno ili sufiĉe malproksimiĝis de la dometo, leviĝante
el sia kaŝejo, li kviete sin movas al la lito kaj, elserĉinte la
poŝojn de la mortinto trovis monujon, plenigita de dukatoj, kiujn,
kune kun arĝenta poŝhorloĝo kaj diamanta ringo, li proprigis al si
sen bedaŭro. Tiam, malsuprenirinte zorge kaj singardeme en la
ĉambron, li sin prezentis antaŭ la maljuna pekulino antaŭ ol ŝi
havis la malplejan ideon pri lia alveno. Kvankam kutimita al la
sanga komerco, ŝi ne vidis tiun ĉi aperaĵon sen signoj de teruro
kaj mirego, kredante, ke ĝi estis la fantomo de ŝia lasta mortigita
gasto.

Malleviĝante sur genuojn, ŝi ekkonfidiĝis al la protekto de la
Sanktuloj, sin kruciĝante je tiom da fervoro kvazaŭ ŝi estis
titolata al la speciala ĉiela atento. Nek ŝia zorgeco malgrandiĝis
kiam ŝi kleriĝis pri tiu ĉi diveno, kaj eksciis, ke ĝi ne estis
fantomo, sed vera homa formo kiu, ne atendante por ŝin riproĉi pri
la vasteco de ŝiaj krimoj, ordonis per minacoj de la morto, ke ŝi
alkondukigu al li la ĉevalon. Ŝi devis obei tian ordonon, kaj li
ŝin tuj sidigis sur la selo, kaj suprenirante mem poste, transdonis
al ŝi la kondukilojn, ĵurante per tonoj plej severaj, ke la nura
ilo por konservi ŝian vivon troviĝis en lia senriska alveno ĉe la
proksima urbo, kaj ke tuj kiam ŝi kaŭzus al li kian ajn dubeton pri
ŝia fideleco li senkompate fariĝus ŝia mortigisto. Tiu ĉi
deklaracio faris la deziritan efekton sur la maljuna inferulino kiu,
treege petegante al li kompaton kaj pardonon, promesis lin gvidi
sendanĝere en vilaĝon, malproksima de kelkaj kilometroj, kie oni
loĝigus lin, kaj venigus al li nelacigitan ĉevalon aŭ kion ajn
plie li bezonus por daŭrigi sian vojaĝon. Per tiuj ĉi kondiĉoj,
li diris, ŝi povus meriti lian bonanimon. Ili tiel kunrajdis, ŝi
sidante forke sur la selo, tenante la bridon per unu mano, kaj
vipeton per la alia, dum nia aventuranto sidis poste, observante
ŝian konduton, kaj altenante apud ŝia orelo la buŝon de pistolo.
Tiamaniere aranĝitaj, ili transiris parton da la sama arbaro, kie
lia kondukisto lin forlasis la antaŭan tagon. Estas kredeble, ke li
ne pasigis la horojn en plej agrabla revado, sin trovante envolvata
en la labirinto de tiuj ombroj, kiuj ŝajnis al li esti la oftejo de
rabado kaj mortigo.

Ordinara timo estis komforta sento nekomparinda kun tia, kian li nun
posedis. La unuaj paŝoj, kiujn li alprenis por sinkonservo estis la
efektoj de nura instinkto, dum lia kapablecoj estingiĝis aŭ
subpremiĝis de malespero. Sed, nunatempe, kun la reveno de
pripensado, plej teruraj antaŭsentoj lin atakis. Ĉiu brueto de la
vento tra la arbaretoj ŝveladis ĝis la raŭkaj minacoj de mortigo!
La skuado de la branĉoj prezentadis al li la vibradon de ponardoj,
kaj ĉiu ombro de arbo fariĝis la apero de sangema fripono!

Mallonge, en tiuj ĉi okazoj li elsentis tion, kio lin turmentis
milfoje pli ol la piko de vera rapiro, kaj kun ĉiu nova spasmo de
timego, li rememorigis al sia kondukantino per ankaŭa torento de
ĵuraĵoj, ŝin avertante, ke ŝia vivo neeviteble dependis de lia
opinio pri lia propra konservo. La homa naturo ne povis longe ekzisti
meze de tiel komplektitaj timoj. Fine li sin trovis for de la arbaro
kaj benita de malproksima vidaĝo de loĝejo. Li tiam ekturnis siajn
pensojn je nova afero. Li pripensadis ĉu li paradus sian brevegecon
kaj sindonemecon, konfesante sian ruzon, kaj transdonus sian
gvidantinon al la leĝpuno, aŭ ĉu ne estus pli saĝe, ke li
forlasus la maljunan Hekaton kaj ŝiajn kunsciantojn al konsciencaj
pikoj, kaj ke li kviete daŭrus sian vojaĝon Parizon, je
sendisputata posedo de la kaptaĵo, kiun li jam akiris. Tiun
ĉi paŝon li do decidis fari, rememoriĝante, ke per siaj sciigoj la
rakonto de la mortigito nepre elvokus la atenton de la justeco, en
kiu okazo la havo kiun li _prunteprenis_ de la mortinto devus esti
redonata en favoro de liaj heredantoj. Jen argumento, kiun nia
aventuranto ne povis kontraŭstari. Li antaŭvidis la verŝajnecon,
ke oni de li malproprigus lian akiron--kiun li rigardis kiel premio
de la kuraĝo kaj saĝeco--kaj lin detenus kiel atestanto je la
rabistoj, kun evidenta domaĝo al liaj propraj aferoj. Eble li ankaŭ
elsentis konsciencajn kaŭzojn, kiuj lin malkonsilis atesti kontraŭ
kanajlaro, kies emoj preskaŭ ne povus diferenciĝi de la siaj!

Tiel pripensinte, li cedis al la unua petegado de la maljunulino,
kiun li eksigis ĉe loko apud la vilaĝo, elpetinte, ke ŝi forlasu
vivadon tiel malhonestan kaj siajn krimegojn, transdonante siajn
kunkulpulojn en la manojn de la justeco.

Ŝi ne mankis promesi tutan reformiĝon kaj, deĵetinte sin antaŭ li
pro lia bonegeco, ŝi foriris al sia dometo, forte decidinte konsili
siajn kunmortigantojn, ke ili rapidege rajdu al la vilaĝo por
kulpigi nian heroon.

Sed tiu ĉi, saĝege, nekonfidante je ŝiaj protestoj, nur haltis por
lui kondukanton ĝis la proksima haltejo, kiam li sin trovis en la
urbo Chalons sur Marne.



ESPERANTO EN ĴAPONUJO.

Letero de Sro. van Doorn en Yokohama.


  26 _Aprilo_, 1904.

Tre Estimata Samideano,--

Mi nun plezure sciigas vin iom pri la kondiĉo de Esperanto en tiu
ĉi lando. Unue mi devas diri, ke la progresado de nia lingvo, ĵus
estis komencita, kiam ĝi ricevis seriozan haltigon de la nuna
militado, kiu okupas ĉiujn la atentojn de la ĉi-tieuloj.

La propagandado estas tre malfacila tie ĉi, ĉar la Angla lingvo
estas deviga temo en ĉiuj lernejoj sub la registara observo. Foje
estis proponite plibonigi la ortografion de la Angla lingvo kaj fari
specon da Mond-Angla, por la speciala uzo de tiu ĉi lando, ĉar,
kvankam utilega, la Angla estas tre malfacile ellernebla por la
Ĵaponoj pri tio, ke la ortografio estas tiel absurda. Sed la propono
rezultis en nenio. Tamen estis eldonita en Tokio ĵurnalo _The Voice_
kiu formetis ĉiujn silentajn literojn kaj aliajn konfuzajn
mallogikajn uzadojn. Plie, tiu ĉi estas granda kosmopolita urbo, kaj
la propono alpreni helpan lingvon estis tre favore ricevita. Tial
la helpa-lingvo Volapük havis tie ĉi multe da studentoj. Hodiaŭ
ĝia malprospero kreis multe da skeptikuloj kaj Esperanto estas
atakita de la loka Gazetaro. Nun, kvankam la Angla lingvo estas iom
konata de ĉiuj Ĵaponanoj, estas vulgare por Ĵaponoj kaj Ĥinoj
ĝin paroli, sed la parolado de la Franca kaj Germana lingvoj estas
distinga! Ĵaponoj, dum kvardek jaroj, estas alprenintaj okcidentan
civilizacion, kaj nun povas administri ĉiujn siajn departementojn
sen helpo de alilandaj instruistoj, krom malmultaj ŝipestroj de
poŝtŝipoj, kaj malmultaj profesoroj en diversaj Ĵaponaj lernejoj.
Je tiuj ĉi ni devas esperi, ĉar ili havas gravan influon inter la
bone edukitaj Ĵaponoj. En diversaj partoj de Ĵaponujo jam de kelka
tempo ekzistas izolitaj instruistoj kaj aliaj, kiuj estas konvinkitaj
pri la bonegeco de Esperanto, kaj pri ĝia plena taŭgeco kiel
internacia helpa lingvo. Jam iliaj influoj estas videblaj, ĉar la
Ĵaponoj komencis ellerni Esperanton. Sed, bedaŭrinde, tiuj ĉi
diversnaciaj pioniroj ĝis nun restis tute izolitaj, laborante ĉiuj
aparte. Kredeble nia afero multe pli rapide antaŭenirus, se ĉiuj
Esperantistoj tie ĉi konsentus kunigi siajn fortojn kaj fondiĝus
ĝenerala kaj centra grupo.



KANTETO.

Karulino Mia.

Originale verkita. De William Officer.


  Kiam la maten' lumiĝas,
    Ho karulino mia!
  Ĝia belec' memorigas
    Plej dolĉe min de via.

  Kiel ĉirkaŭ mi varmeco
    De la tagmeza horo
  Falas, ĝi min pripensigas
    Pri via korfervoro.

  La vespero, rosa, stela,
    Kun sia trankvileco,
  Murmuretas la rakonto
    De via amemeco.

  Tiel je animo mia
    Eterne vi ĉeestas;
  Kaj per sonĝo-lumo
    Imago vin envestas.

  La belega mondo perdus
    Por mi brilecon sian
  Se am' via malvarmiĝus
    Ho, karulino mia!


My Dearie.

Tradukita en la Sokta lingvo.


  When lichtens the mornin'
    O dearie o' mine!
  Its beauty remin's me
    Maist sweetly o' thine.

  As at noontide the sinbeams
    On earth saftly rest,
  I think o' the fervour
    That glows i' thy breast.

  The e'en, wi' its stillness,
    Its starnies, an' dew,
  The tale o' thy kin'ness
    Aye whispers anew.

  Sae thou tae my soul
    Art near evermair;
  And fond fancy cleeds thee
    In dream glamours fair.

  For me the braw warl'
    Its brichtness wad tyne,
  Should thy love e'er grow caul'
    O dearie o' mine!



ZENITA SUNO.

Originale verkita de Thomas Hunter, M.A.


  Ho! Suno en plej alta vojo,
    Ci venas kun somera ĝojo;
  Tagiĝas nun la tago glora
    Junio dudek unu flora.

  Pli frua estas kant' miela
    De la arbara birdo bela
  Kies fluida voĉo penas
    Dum ci en roza robo venas.

  Ĝojas la besto, ĉia floro
    Kun la plej riĉa bonodoro,
  Kaj kun la plej kolora helo
    Disdonas benon de l'ĉielo.

  Homaro nun per interamo
    Respondus al la cia flamo,
  Ĉar venas ci en alta vojo,
    Ho! Suno kun somera ĝojo.



NEATENDITA AVIZO.


Oni ofte diras: "Jes, Esperanto estas tre bona ideo, sed ĝi ne
utilos al mi!"

La Redaktoro posedis amikon, kiu tiel pensis. Li havis neniajn
rilatojn kun alilanduloj, kaj ŝajne estis kontenta je la kono de la
Angla lingvo.

Subite, li eltrovis, ke li apartenas al fama antikva Franca familio,
kies kastelo troviĝis en la Francaj Alpoj. Bone, bonege, li pensis.
La Angla lingvo sufiĉos ĉie! Li do forveturis, por viziti la
familian naskiĝejon.

Alveninte en tiun malproksiman regionon, li eliras el la vagonaro,
kaj eniras la hotelon. Ho, ve! El la tuta vilaĝanaro neniu komprenas
lian lingvon. Preskaŭ ĉiuj Eŭropaj lingvoj tie havis siajn anojn,
krom la Angla. Mia amiko estis tre malĝoja. Kompreneble, mi ofte
priparolis Esperanton kune kun li, kaj li multe miris, kiam, je
vespermanĝo, li aŭdis la nomon de nia kara lingvo! Morgaŭe, tute
sole kaj silente, li vizitis la antikvan kastelejon de siaj praavoj.

Ĉion, kion la okuloj povis rimarki, li bone eltrovis, sed plu li ne
povis lerni.

Post lia reveno en Londono, li rakontis al mi tiun ĉi bedaŭrindan
okazon. "Ho!" mi ekkriis, "estos facila afero klarigi ĉiujn
malklaraĵojn! Se plaĉos al vi, vi povos profiti de mia kono
Esperanta." Iom dube, mia amiko diris al mi tion, kion li deziris, ke
mi demandu; kaj mi tuj skribis al la sindonema Sro. Sentis, kies
poemetojn estas tiel bonekonataj.

Mia malnova amiko multe miris, kiam, post nur kvar tagoj, mi metis
inter liaj manoj, longan leteron, enhavanta tre interesan historion
de la kastelo, kaj ĝiaj loĝantoj, kaj multe da pluaj sciigoj, kiujn
li neniam antaŭe lernis. Dank' al Esperanto, li nun scias ke, dum la
antaŭaj militadoj, la Duko de Savojo indulgis tiun Kastelon, kiam
liaj soldatoj ruinigis ĝiajn najbarojn, ĉar la tiama posedanto iam
estis donacinta al la Dukino bonegan korbon da prunoj! Vere interesa
historio.

Tiu ĉi anekdoto pruvos en nova maniero, la utilon, kiun donas kono
de Esperanto.



BULONJO.

H. Bolingbroke Mudie.


La longe atenditaj Pentekostaj tagoj fine estas alvenintaj. Sed kia
vetero! Ĉie troviĝas nigraj nuboj kaj pluveregoj, kaj la suno tute
forgesis nin. Kuraĝe!

Ni baldaŭ trovis, ke ni eniris Esperantujon, ĉar, dank' al la
senĉesaj klopodoj de nia Libertempa-Kapitano Sro. Reeve, kaj al la
afableco de la fervoja kompanio S.E. & C.R. ni trovis por ni
apartigitan vagonon. Tie ni enŝlosiĝis, por senhalte paroladi
Esperante kaj esperante, ĉar ni ja esperis, ke la vetero baldaŭ
pliboniĝus.

Laŭ la anonceto en The Esperantist, No. 7, areto da Anglaj
Esperantistoj estis forironta Bulonjon. Ni estis tiu areto, kies
partoprenantoj nombris dek-du.

Ĝustatempe la tre, tre longa turist-plenigita vagonaro forveturis,
kaj alvenis Folkestonen, kie la maro estis sufiĉe trankvila kaj ni
senŝancele eniris la vaporŝipon.

Unu el la areto havis apartan kajuton tie, kaj ni Esperantistoj multe
ŝatis la privilegion ĝin uzi. Vere, ĉiam kaj ĉie Esperantistoj
ĝuas specialajn privilegiojn.

Ni supozis, ke ni movadis sur la maro, sed, pro la nebulo, la
ĉirkaŭaĵoj estis preskaŭ nevideblaj. Fine la kruta Franca
marbordo aperis tra la griza nebulo, kaj ni rapide kolektigis
pakaĵojn, k.t.p., por ke ni povu tuj konatiĝi kune kun niaj jam
konataj sed neniam viditaj samideanoj. Sed ni eraris pri tio. Ne
estis necese atendi ĝis kiam la ŝipo ĉesus sian movadon ĉar,
alproksimiĝinte, ni ĝoje rimarkis ke la elŝipejo estis de granda
verda steletaro okupata. Kaj niaj kunbatalantoj rimarkas samon ĉe
ni, kaj tuj elkriegas per fortaj voĉoj tre korajn eldirojn. La
steletoj intersalutas. "Vivu Esperanto! Kiel vi sanas? Ĉu la maro
estis trankvila?" Tiuj kaj similaj demandoj ĝoje flugis de la tero
en la ŝipon, el Francujo en Anglujon.

Kompreneble la ĉirkaŭstarantoj multe miris pri tio. Kaj kia lingvo!
Mi ja konas ĝin sen ellernado, unu el ili rimarkis al mi. Sed
Esperanto havis bonajn reklamojn dum la tuta tago tie. Baldaŭ
alvenis la tempo kiam ni povis premi la manojn de niaj kunstudentoj,
kaj kune eniri por submetiĝi sub la linkaj okuloj de la
limdepagistoj.

Ni vidis malfeliĉulojn, kies cigarojn oni forprenis, sed ni estis
feliĉuloj, ni estis Esperantistoj, kaj tiaj neniam pekas.

La Brita Konsulo aldonis sian bonvenon al tiu de niaj Francaj amikoj,
kaj nia akcepto vere estis korega. Sur la muroj de la limdepagejo
troviĝas prezaro Esperanta. Tio ĉi certe estas bona reklamo por la
lingvo. Ni do tuj sentis, ke ni ne estis venintaj en alian landon,
sed ke la verda Esperanta standardo ankoraŭ ĉie regnis.

Baldaŭ ni, granda procesio, marŝis sur la stratoj de la plej grava
centro de la Franca fiŝkaptado. La maro ĉiam troviĝas je unu
flanko ĉi tie, sed vere, kiam ni alvenis, maroj ĉie vidiĝis, pro
la pluvego, kiu ĉion ŝanĝigas.

Post tre mallonga promeno, ni alvenis al la hotelo _Castiglione_,
kies estro estas Esperantisto, kaj tie ni oficiale prezentiĝis al
niaj novaj, pro ni malsekigitaj, amikoj.

Dum tiu ĉi ceremonio, unu el ni serioze diris: "Mi estas la subestro
de la vetero. Mi aranĝis la pluvon, por ke la vagonaro ne estu tro
varma kaj homplena. Nun mi aranĝos bonan veteron, por ke ni, kaj
ĉiuj aliaj kuraĝuloj, ĝuu feliĉan libertempon." Kompreneble ĉiuj
multe ridis, je tiu ĉi eldiro, kaj iu rimarkis, ke eble li nur estis
tre suba estro. Tamen, de tiu momento, la pluvo ĉesis, la stratoj
sekiĝis, kaj fine la suno ekbrilis por aplaŭdi tiun ĉi memorindan
internacian kunvenon.

Post tagmanĝo, ni faris promenadojn en la urbo, vizitis la
fiŝvendejon, la ŝipejon, la antikvajn urbmurojn kaj la katedron.
Tiam, reveninte hotelen, ni pretigis nin por vespermanĝo.

Al tiu momento, Sro. Michaux, la tre sindonema Prezidanto de la
Grupo, sendigis al mi la plej bonan urbfotografaron iam vidita, kaj,
ĉagrenege mi ĝin konfesas, mi forgesis danki lin pri tio. Eble, je
tiu ĉi okazo, li afable forgesos la proverbon ke _malfrua danko
estas pli malbona ol danko ia_, kaj akceptos miajn nunajn dankojn.
Kaj, se iatempe kiam la Grupanoj rekunveniĝis, ili bonvolos skribi
por mi siajn subskribaĵojn sur papereron, mi havos grandan plezuron
enmeti ĝin en la albumon, kiun mi ĉiam konservos inter mia ĉiam
pligrandiĝanta propagandilaro.

Dum la vespermanĝo ni nature priparolis la venontan kunvenon, kies
programon ni jam vidis sur la paĝoj de la _"Cicerone"_ (Semajna
Bulonja organo, ĉiam enhavanta Esperantan paĝon).

Sed, kvankam ni multe antaŭĝuis la proponaĵojn, la kunveno mem
donis al ni nepripenseblan plezuron. Oni komencis iom post la naŭa
horo, kiam ni eniris belan ĉambregon, mirinde ornamigita de Francaj
kaj Anglaj flagoj, kaj ankaŭ de ĉiam verdaj arbetaĵoj kaj palmoj.
Vere ŝajnis, ke ni estis enirintaj en Kristnaskan festejon.

Sed la okuloj ne estis la solaj membroj, kiuj ĝuis tiun akcepton.
Ankaŭ la oreloj multege ŝatis la koran ĥoron: _"Dio savu
la Reĝon" ("The Esperantist," No. 1)_ kiu donis komencon al la
bonega programo.

Estas tute neeble priskribi tiun ĉi kunvenon detale, sed eble la
programo estos interesa por legantoj. Jen estas:

    _PARTO I._

  Dio savu la Reĝon      Ĥoro.
  Prezentado             Sro. Michaux.
  Valso Esperanto        Fno. Decrequy.
  L'Espero               Sro. Boulet.
  Mia Mano               Fneto M. T. Bergier.
  Bonan Tagon, Suzo!     Sro. Derveaux.
  La Paco                Sro. Dufeutrel.
  Duo de la Reĝo d'Ys    Sno. Bergier kaj Fno. Sutils.

  _Honora Vino._

  Piana-ludo. L'Akvofalo  Fno. Pannevin.
  13a, Hungara Rapsodio   Fno. Decrequy.

    _PARTO II._

  Floreto                   Fneto G. Bergier.
  La Cigalo kaj la Formiko  Fneto M. T. Bergier.
  La Korvo kaj la Vulpo     Fneto Lephay.
  Lasta Deziro              Fno. Sutils.
  Hamleto                   Sroj. Dufeutrel kaj Mudie.
  Hispana Romanco           Sino. Bergier.
  La Bano de la Pastro      Sro. Boulet.
  Galateo                   Sro. Derveaux.
  La Marseja Himno          Ĥoro.

  _Bonvena Ĉampana Vino._

Vere, tre memorinda programo. Kaj, se oni demandus kian eron mi pleje
ŝatis, mi estas certa ke la plenkreskuloj min pardonos, kiam mi
konfesas ke mi pleje ŝatis la kvar recitadojn de Fraŭlinetoj
Bergier kaj Lephay. Kiam oni aŭdas nian karan Esperanton el la lipoj
de kvin, sep kaj dekjaraj infanoj, ĝi havas ankoraŭ pli belan sonon
ol kutime. Kaj oni devas ankaŭ gratuli--ĉiujn! Ĉio estis bona, eĉ
bonega. Tamen estis unu afero kiu ne tute plaĉis al mi.

Eble ĝi estas nur bagatelo, sed mi ja opinias, ke ĝi meritas gravan
atenton. En almenaŭ unu el la belaj kantoj, mi rimarkis, ke la
tradukinto ne konservis la Esperantan akcenton.

Laŭ mia opinio, bona Esperanta kanto devas konservi tion ĉi, kaj
oni ne devas meti la akcenton sur silabo alia ol la antaŭlasta. Se
oni atente tralegos la tradukojn de Tom Bolin' (No. 5) Vivo de
Maristo (No. 1) kaj aliaj tradukoj de bone konataj poemoj en The
Esperantist oni konstatos ke, eĉ por la kutimita melodio, kiun
oni verkis por tiuj ĉi poemoj, la Esperantaj vortoj taŭgas. Mi do
esperas ke, kiel eble plej multe, niaj muzikaj verkistoj provos
konservi la uniforman Esperantan akcenton, sen kio nia lingvo perdus
tiom da utileco kaj belsoneco.

Post la finiĝo de la unua parto, du infaninetoj prezentis belegajn
floramasojn al la du Anglinoj, kiuj estis inter la vizitanta areto:
belaj Esperantaj floramasoj. Mi intence diris _Esperantaj_, ĉar
ambaŭ el ili konsistis el floroj ruĝaj, blankaj kaj bluaj; Anglujo
kaj Francujo; kaj interplektita estis la bela Verdo de la Espero, la
emblemo de Internacieco.

Sed jam tro longa estas tiu ĉi priskribo. Por ĝin finigi, mi
rimarku pri la bonegeco de la paroladoj faritaj de Sroj. Michaux kaj
Reeve.--Sed ne! Ekzistas ankoraŭ alia afero, kiu eble havos apartan
intereson por Vi, karaj Legantoj. Oni ĉie rimarkis, ke la
_Verd-kovrilaĵeto_ estis tre leginda. Dankojn, Bulonjaj Legantoj! Ju
pli granda la laboro, des pli granda la plezuro kiam oni lernas, ke
la rezultatoj estas ŝatataj. Se nur la tuta legantaro kunpensus!

Tre, tre laca, ni fine realvenis en nian komfortan hotelon, por
silente pripensi la mirindan tagon, matene en nigreta, malseka
Londono, posttagmeze en nuba, malseketa Bulonjo, kaj vespere en
belega, varma Esperantujo, inter la floroj, kantoj kaj salutoj de
karaj internaciaj amikoj.

Morgaŭ matene, post naŭ-tridek, niaj amikoj nin serĉis, kaj
kondukis en la ĝardenojn de Sro. Duhamel, la Esperantista floristo
Bulonja, kaj tie ni fotografiiĝis antaŭ bela floraro. La rezultato
estas bona, kaj ĉiam servos kiel fidela memoraĵo de plezura mateno.

Posttagmeze ni eniris en tramon (niaj dek du anoj kaj la Francaj
amikoj plenigis la veturilon) kaj komencis gajan veturon ĝis
Wimereux. La antaŭan nokton mi estis rimarkinta verdan rubandon sur
la fortepiano, kiu portis oreskribitan Esperanto. Tiun ĉi
rubandon oni nun fiksis ĉe la vitro de la tramo, kaj ĉiuj
preterirantoj bone rimarkis, ke ĝi estis Esperantista tramo.
Tiamaniere la Afero gajnis bonan reklamon.

Mi jam ekpensis, ke oni min trompis sed tiam, kiam unu post la alia,
mi rimarkis novajn vidindaĵojn mi certiĝis, ke estis ja fakto.
Bulonjo ne estas malbela urbo, kaj la kamparo ankaŭ estas sufiĉe
bela. Ne ŝanceliĝu, do, Anglaj adeptoj, sed tuj vizitu la belan
hejmon de tiom da fervoraj Esperantistoj.

Sur la beleta marbordo Wimereuxa ni ĝuis tre feliĉan posttagmezon.
La suno ĵetis sur nin ne tro varmajn radiojn, kaj la plimulto da la
kunvenintoj sidiĝis sub la ombro de la verda rubando por kunkanti
kaj ŝercadi. Sed mi ne estis tiel mallaborema, kaj ĝuis tre
plezuran ludadon kun la ĉarmaj infanoj, kiuj venis kune kun ni. Kaj,
Legantoj, estas terura sed vera fakto, ke, en Francujo, eĉ la
infanoj parolas France! Tamen ludoj kaj Esperanto ĉiam estas
internaciaj, kaj ni estis tre feliĉaj, kaj multe bedaŭris kiam
vesperiĝis, kaj ni devis returnen trami. Post vespermanĝo,
ni denove kunvenis, kune kun niaj gastamaj amikoj en la ĉefloko de
ĉiuj Francaj urboj, la _Casino_. Tie, sidante en la belaj ĝardenoj
apud la lumigita estuario, sub la hela lunlumo, Sro. Boulet (kiu
venis el Roueno) afable promesis fariĝi nova kunverkanto, kaj ni
hodiaŭ povas legi lian lertan _Calabre_ tradukon.

Jen alia gajno por _Mondvaganta Redaktoro_! Li ricevas artikolojn de
tiuj, kiuj li havas la plezuron renkonti. Kaj, ĝis nun, mi kredas,
mi estas la sola mondvaganta Esperanta Redaktoro. Tial Vi estas
povintaj legi multe da interesaj rakontoj, kiuj multe helpis je la
sukceso de tiu ĉi Gazeto.

La proksiman tagon, post matenmanĝo, ni ĥore estis kantantaj
_Funiculi Funicula_ kiam niaj nelacigeblaj samideanoj venis por
konduki nin en Le Portel.

Kia belega sablaro tie troviĝas. Ebena kaj malmola kiel asfalto.
Bonega loko por la krevetkaptado, sed, ŝajne, Esperantistoj en
Bulonjo neniam havos tempon por tiu ĉi agrabla amuzado. La tieaj
amikoj ĉiam sukcesos trovi ian novan kaj interesan vidindaĵon.

Sur tiu ĉi sablaro ni denove faris ludojn kaj kursojn, kaj, fine
alvenis al la interesa vilaĝo. Le Portel estas enloĝata de
fiŝistoj, sed Wimereux, je la alia flanko de la estuario estas
rapide pligrandiganta ĉirkaŭurbo de Bulonjo.

En Le Portel ni vidis interesan sed funebran procesion: la
enterigiron de fiŝisto.

Sro. Michaux diris al mi, ke multe da la tieaj loĝantoj ankoraŭ
posedas la trajtojn Hispanrasajn, ĉar siaj praavoj venis el tiu suda
lando.

Sed mi jam trolongigis tiun raporton! La tramo rekondukis nin en
Bulonjon, kaj oni aranĝis finan posttagmezan promenadon ĝis la
rimarkinda monumento de la _Grande Armée_ Napoleona. Tiu ĉi estis
tiel ŝatinda, kiel la aliaj, kaj la vetero ĉiam estis bela. Tamen
oni diris, ke en la apudaj vilaĝetoj estis iom pluvdona. Ni estis
feliĉuloj havi kune kun ni la veter-subestron!

Dum la promeno ni priparolis la proponitan kunvenon Esperantistan,
pri kio mi esperas skribi ion poste. Tiaj kunvenoj estas la plej
bonaj aferoj por vekigi kaj revekigi intereson pri nia afero.

Post tre feliĉa haltado en arba valeto, kie ni denove fotografiiĝis,
kaj ludis kun la infanoj, ni kune revenis por fari la pakaĵojn
por la baldaŭe foriranta vaporŝipo. Tion farinte kaj vespermanĝinte,
niaj fervoraj amikoj akompaniis nin ĝis la enŝipejo por doni al ni
lastan _Ĝis la Revido_....

Dankojn, dankojn, novaj sed tamen tre malnovaj amikoj. Dank' al vi,
ni ĝuis mirindan viziton; dank' al vi, ni nun havas eĉ pli varman
estimon de nia kara lingvo, kaj ĝiaj afablegaj Francaj adeptoj. Unu
el nia aro estis Franca Anglano, kaj li miregis pri la tutkoreco de
nia akcepto ĉe siaj samnacianoj. Vere ni ŝajnis esti "centjaraj
amikoj!"

Kaj ĉu mi ĉiam facile komprenis la alilandulojn? Ne estas dubeble,
kaj ne estas dubinde!

Tamen unu malfacileco ĉiam troviĝis, pri tio ni devis esti
singardemaj. Jen. Ĉiam, kiam oni aranĝis estontan renkonton, oni
devis precipe zorgi pri la maniero por esprimi la horon. Ĉiam Sro.
Michaux diris ambaŭ, ekzemple, je la _naŭ kaj duono_ kaj
je la _duono de la deka_. Sed mi, kaj miaj Francaj amikoj kunsentas,
neniam plu diros aŭ unu aŭ la alian. Ni diros je _naŭ-tridek_.
Tiamaniere ne estos eble, ke ni manku niajn renkontojn pro eraro
kaŭzata de tiu malfacileco.

Al la dirita horo, ĉiam aldonu la minutojn, kaj jen sistemo jam
internacia por diri la horon. Laŭ la antaŭa anonco en The
Esperantist, tiu ĉi sistemo estas la fervoja (kaj sekve la
praktika) uzo.

Kaj Vi, karaj Legantoj, kiu legis tiujn ĉi liniojn, kion vi pensas?
Ĉu vi ne multe bedaŭras, ke vi ne kuraĝis partopreni je tiu ĉi
unua oficiala grupkunvenejo? Mi ĝin esperas. Tamen, ne estas necese,
ke vi longatempe plendu pri tio. Nia Libertempo-Kapitano, Sro. Reeve
nun klopodas pri nova vizito al la Grupo en Havro. Mi jam konas tiujn
ĉi fervorajn amikojn de nia afero, kaj mi esperas ke, je la 30a &
31a Julio kaj la Aŭgusto, ili ricevos viziton de granda aro da
alilandaj Esperantistoj, ne el Anglujo nur, sed el ĉiuj proksimaj
aŭ malproksimaj landoj. La elspezo ne estos granda, kaj se tiuj,
kiuj povos tien iri, tuj skribos al Sro. Reeve (63, _Effingham Road,
Lee, Kent_) li povos aranĝi specialajn kondiĉojn kun la fervoja
kompanio L. & S.W.R. kaj neniu povos plendi pri la rezultato.

_"Vivu Esperanto, kaj Vivu la Esperantistoj!"_



LA LINGVO DE LA FLOROJ.

Originale verkita de Ben Elmy (Daŭrigata de paĝo 79).

PARTO II.


Ju pli ni studas la florojn, des pli ni konstatas, ke multe da ili
posedas nesuspektitajn lertecojn, kiujn apud besto ni volonte
nomus instinkto aŭ eĉ prudento. La esploradoj kaj eksperimentoj
de la plimultiĝanta anaro de observistoj pruvas tion ĉi. Tamen,
ĉar la kreskaĵoj aŭ floroj estas mutaj, tial la homaj oreloj
neniel taŭgas por tiu esplorado; estas do necese, ke la homo uzu
siajn okulojn des pli zorge kaj akurate. Eĉ tiam, multe da floraj
okazaĵoj evitas la tro difektan homan vidlertecon, homa
difekto kiun la homo mem tre ofte forgesas kaj malatentas.

Ekzemple, oni diras ordinare, kune kun _Darwin_, ke "_la kreskaĵoj
kompreneble ne posedas nervojn, nek centran nervsistemon._"[2] Sed
tiamaniere, fariĝas ankoraŭ pli mirinda la plua eltrovo, ke iafoje
"_kreskaĵo ekscitita transigas la influon al aliaj partoj de si, kaj
tiuj ĉi partoj reciproke ekmoviĝas._"[2] Kia do estas la agometodo
de tiaj procesoj? Se la kreskaĵo "kompreneble" ne uzas nervfadenojn
por telegrafi siajn sentadojn kaj ordonojn, ĉu eble ĝi komunikigas
inter si per "senfadena" telegrafo? Vere, tre nescia estas la homo,
eĉ ĉe la dudeka centjaro!

Tre miriga ankaŭ estas la fenomeno de la perioda dormo de folioj kaj
floroj, kun iliaj akompanantaj movadoj. Ankoraŭ mirindega estas, ke,
kiel la mambesto produktas albumenan sukeran lakton, tiel la
kreskaĵo produktas sukeran mielon en la floro, kun amelon kaj eĉ
albumenon en la semo, por nutri la embrion kaj la junan estontan
kreskaĵon.

Cetere _Darwin_ skribas: "_Apenaŭ estas trograndigo diri, ke la
radikpinto (de kreskaĵo), tiom sentema, kaj tiel reguligante la
movadojn de la apudaj partoj, agadas tute kiel la cerbo de malsupera
besto._"[2] Sed certe, oni povas plivole demandi ĉu la agadoj de
kelkaj floroj ne superas eĉ iajn funkciadojn de tia besta cerbo.

Rilate al tio ĉi, Dro. J. E. Taylor argumentas pri "_psikologio
kreskaĵa_," kaj li tre racie inspiras, ke "_ĉe proksime estonta
tempo ni eble konstatos, ke ne ekzistas vivo sen sekva_
psikologia _agado; ke tio ĉi estas nepre resultato de tio;
ke la vivo mem estas kondiĉita per psikologia agado; ke iaj
kreskaĵoj posedas la ekvivalenton de besta instinkto, la ebleco
gajni individuan sperton, kaj ĝin transigi al iliaj posteuloj, por
ke tiuj ĉi profitu, ne tute nekonscie._"[3].

La Amerikana poeto, Lowell, evidente kredis je tiu psikologio, ĉar
li aligas al floroj ne sole vivon, sed ankaŭ _animon_--

  "Jen ĉia terbulo, al viv' puŝiĝante
    Pro alta instinkto, interna fervor',
  Kaj supren blinde ĝis lum' palpetante,
    Atingas animon per herbo kaj flor'."[4]

Tiel ankaŭ la Angla poeto, Shelley, ĉe "_La Sentema Kreskaĵo_,"
parolas pri la gracia kortuŝeco de la interna "_io, kvazaŭ
spirito_" de tiu floro. Aliloke li remarkas, eĉ apud pli humila
kreskaĵo, la influon viveman de la aero kaj de la lumo, tuj
fariĝontaj--

  "Korbatoj nevideblaj de la flor',
    Al ĉiu parto vivon pulsigantaj."[5]

Alia Amerikano, la glora Walt Whitman, rakontas--"_Karesante mi tenas
branĉojn aŭ junajn arbojn--mi tuj sentas iliajn sukon kaj tendenon
leviĝantajn en mi, kiel hidrargo ĉe varmeco. Mi baraktas amike kun
ilia senkulpa fortiko--mi scias ke iom da ĝia virto pasas de ili al
mi. Eble ni reciproke interŝanĝas ion--eble la arboj rekonas ĉion
tion pli ol mi iam pensis._"[6]

Preskaŭ idente sciigis Richard Jefferies--"_Tiu aliformiĝo de buloj
kaj malvarma materio en vivajn objektojn, faras la ĝojon kaj esperon
de la somero. Ĉiu tronketo de herbo, ĉiu folio, ĉiu individua
floreto kaj folieto, parolas pri espero. Konsideru la herbojn, la
kreskaĵojn--ili estas signoj de tero altiĝante ĝis la vivo, antaŭ
niaj okuloj. Tial al mi estas la floroj tiom pli ol nur trunketo kaj
folietoj.... La blankaj folietoj alvokas rekte al nia koro; la
trankvilaj kverkoj estas plenaj je mistero. La floroj, per siaj mil
vizaĝoj, kolektis la kisojn de la mateno. Ilin ŝatante mi ricevas
almenaŭ iom da ilia vivopleno--novan penson el ĉiu folieto._"[7]

Certe, nia kara Jefferies multe aŭskultadis--kaj iom komprenis--la
veran lingvon de la floroj! Tion ĉi ankaŭ atestas siaj ĉarmaj
verkoj "_Bevis_," "_La libera Aero_," kaj la interesa, pretervorte
laŭdinda, "_Historio de Mia Koro_."

Tamen bezonas konfesi, ke ne ĉiuj floroj tiom aminde prezentiĝas
kontraŭ la homoj kaj bestoj, aŭ eĉ kontraŭ ĉiaj aliaj specoj de
floroj. Inter ili ja estas amikoj kaj malamikoj, reciproke helpantaj
aŭ malhelpantaj. Tion ĉi precipe klarigis Dro. Taylor, en sia verko
supredirita. La vero estas ke, kiel apud la bestoj, tiel ankaŭ apud
la floroj, efektiviĝas pli aŭ malpli la postuloj de "la barakto je
ekzistado," "la natura elekto," kaj "la postdaŭriĝo de la plej
konvenaj je la okazoj." Estas, do, nur malklera konkludo, ke la
floroj "nek laboras, nek ŝpinas"; la vivotempo de la floroj estas
tiom plene (kaj almenaŭ tiom utile) okupata, kiom tiu de la bestoj.
Plie, estas ja la penado de la kreskaĵoj kiu provizas ultimate la
nutraĵon mem de ĉiu besto, de ĉiu homo; tial, tiu ĉi devas
memoriĝi ke de la vivo kaj laboro de la kreskaĵoj sia propra vivado
dependas.

Amikaj floroj, kiel malmulte ni komprenas vian vivon, vian lingvon!

Ĉe la kreskanta homa pensado, nia kompreno ĉiam fariĝos pli klara,
kaj nia amo pli forta, je la plej belaj el la infanoj de la tero--la
mutaj sed elokventaj floroj.

FOOTNOTES:

[2] El "The Movements of Plants."

[3] The Sagacity and Morality of Plants.

[4] The Vision of Sir Launfal.

[5] The Zucca.

[6] The Oaks and I.

[7] The Pageant of Summer.



  Kiam nutro nin vivigas,
    Aŭ bonaĵ' ajn nin ĝojigas,
  Ni memoru, ke ni devas
    Esti dankaj, ĉar ni scias,
  Ke aliaj homoj penas
  Por ben' kiun ni ricevas:
      Ne forgesu ni gefratojn
      Bonfarintajn nekonatajn.

  (6266).



LA "ATESTO PRI KAPABLECO."

Originale verkita de G. D. Buchanan, 8820.


Inter la rimarkoj kiuj aperis sub la titolo de _Correspondence
Notes_, en la lasta numero de nia Gazeto, estis mallonga paragrafo,
kiu diris, ke tiuj Britaj Esperantististoj kiuj dezirus akiri nepran
pruvon pri sia plena sciado de nia helpa lingvo devus sin turni al la
_Franca Societo por la Propagando de Esperanto_, por ricevi ĝian
konatan _Atesto pri Kapableco_. Kvankam ni ĉiuj multe ŝatas la
fratan spiriton de niaj Francaj amikoj, tamen ni esperas, ke post
nelonge ni povos aranĝi ekzamenojn por Brita _Atesto_ laŭ simila
modelo. Respondante al la afabla propono de nia Redaktoro, mi traktos
mallonge pri tiu ĉi afero, esperante, ke la konsilo de pioniro eble
estu helpa al estontaj kandidatoj.

Kompreneble, la aspiranto devas jam posedi bonan ĝeneralan sciadon
de la fundamentaj principoj de la lingvo antaŭ ol li komencos la
specialan preparadon por la ekzameno. Se li estus tiel feliĉa
kompreni plenege la Francan lingvon, li elektu fari tiun ĉi
ekzamenon France; sed nur adepto devus atenci tion ĉi. Se, tamen,
simile al mi, li konus nur sian nacian lingvon, li ne povos ĝui la
helpon de tiaj valoraj lernolibroj kiaj _La Commentaire sur la
Grammaire Esperanto_ kaj _La Texte Synthétique_.

Mi persone konstatis ke la Esperanta Sintakso, de Dro. Paul
Fruictier, estis preskaŭ necesega, kaj mi ĝin forte rekomendas. Se
la studento povas verki kune kun amiko, tiom pli bone. Mi mem ŝuldas
multon je la inspiraĵoj kaj konsilo de klera amiko, kun kiu mi ofte
korespondas.

Fininte sian preparadon, la studento devas tiam skribi al _Sro.
Edouard Bréon_, 6, _Rue du Levant, Vincennes, près Paris_, klarigante
ĉu li volas fari la ekzamenon France aŭ Angle. Post malmultaj tagoj
li ricevos plenan sciigon pri la oficiala programo.

Se la aspiranto elektus fari la ekzamenon Angle, estos necese ke li
traduku Esperantan eltiraĵon Anglen, kaj Anglan eltiraĵon
Esperanten. La "Demandaro" enhavos serion da gramatikaj demandoj kaj
ekzercon pri Esperanta elparolado. Por reprezenti tion ĉi, mi uzis
la bonegan fonetikan metodon kiu aperis sur paĝo 25, Nro. 2 de
The Esperantist.

Skribinte al nia Samideano, Sro. Mann, de Paris, por ricevi lian
opinion pri la speciala preparado por la ekzameno, mi ricevis la
jenan valoran respondon.

"Pri plej efika kaj sukcesiga metodo studi por la ekzameno, mi
rekomendus, post ellerno de la _Complete Text-Book_, zorgan legadon
de _Hamleto_ kaj _Fundamenta Krestomatio_, kun _Esperanta Sintakso_,
de Fruictier. Ekzemple, oni prenu en _Krestomatio_ iun anekdoton.
Legu ĝin du aŭ tri fojojn laŭtvoĉe. Poste, oni faru al si
diversajn demandojn per vortoj tiaj kiaj Kiu (n), Kies, Kie (n),
Kiel, Kial, Kiam, Ĉu? Por varii, oni rediru la anekdoton je aliaj
tempoj ol tiuj donataj en la teksto mem. Ekz., la teksto eble
rakontas la aferon, kiel okazinta je iu tempo pasinta. Nu, la
ekzercanto povus rekonstrui la anekdoton, metante la serion da agoj
en la pasantan tempon, AS, aŭ en la pasontan tempon, OS; poste en
malsimplajn tempojn: Estis ... inta (j), k.t.p. Tiamaniere la studo
fariĝas vere interesa, kaj la lernanto tre baldaŭ elposedos la
gramatikon tre simplan de Esperanto.

"Alion oni povas ankaŭ fari kun bonaj rezultatoj. Per la helpo de la
vortaro Angla-Esp., oni povas ekzerci sin jene. Oni povas, dum la
farado de agoj iaj, nomi ilin Esperante. Ekz. Leviĝante, fru- (aŭ
malfru-) matene, nomu la serion da agoj. Mi leviĝas, mi stariĝas,
mi surtiras miajn ŝtrumpojn, k.t.p. Mi estas vestita (mi est_is_
vest_ot_a). Mi lavas min, mi matenmanĝas, mi laboras, k.t.p. Ĉiuj
ĉi agoj estas analizeblaj kaj etendeblaj, kaj liveras tre interesajn
imagajn konversaciajn kaj gramatikajn ekzercojn.

Tio estas la fama Gouin'a metodo studi lingvojn; ĝi donas mirigajn
rezultatojn. Tiamaniere, la vortoj kaj esprimoj restas en la memoro,
kaj oni ne laciĝe lernas _papage_ novajn vortojn. Kaj por
konversaciaj klasoj tia procedo estas praktikinda, ĉar ĝi ŝparas
la tempon kaj koncentras la pensojn de la ekzercantoj. Soj. George
Phillips & Son, Ltd., 32, Fleet Street, London, eldonas tre interesan
kaj pensigan serion da libroj verkitaj laŭ la Gouin'a metodo.

     * * *

N.B.--Estas preskaŭ certe ke, post nur iom da tempo, la deziroj de
tiom de adeptoj estos plenumataj, kaj Brita Ekzameno fondiĝos. Oni
nun klopodas pri la afero.--(Red.).


THE CERTIFICATE OF MERIT.

G. D. Buchanan, No. 8820.


Among the remarks under the heading _Correspondence Notes_, in the
last number of our Gazette, was a short paragraph which stated that
those British Esperantists who desired to acquire an indisputable
proof of their thorough knowledge of our auxiliary language must
apply to the _French Society for the Propagation of Esperanto_, in
order to obtain its well-known "Atesto pri Kapableco." Although we
all greatly appreciate the fraternal spirit of our French friends, we
nevertheless hope that ere long we shall be able to organize
examinations for a British Certificate on similar lines. In reply to
the kind suggestion of our Editor, I will briefly treat of this
matter, in the hope that the advice of a pioneer may possibly be a
help to future candidates.

Of course, the aspirant must first possess a good general knowledge
of the elementary principles of the language before he begins the
special preparation for the examination. Should he be so fortunate as
to understand French thoroughly, let him elect to undergo the test in
French; but only an adept should attempt this. If, however, like
myself, he should know only his own national language, he will not be
able to enjoy the help of such valuable text-books as _La Commentaire
sur la Grammaire Esperanto_ and _La Texte Synthétique._

Personally I have found that the _Esperanta Sintakso_, by Dr. Paul
Fruictier, is almost essential, and I recommend it strongly. If the
student can work with a friend so much the better. I owe much to the
suggestions and advice of a well-informed friend, with whom I often
correspond.

Having concluded his preparation, the student must write to _M. E.
Bréon_, 6, _Rue du Levant, Vincennes, near Paris_, stating whether he
purposes taking the examination in French or English. In a few days
he will receive full details as to the official programme.

Should the candidate choose to go up for the examination in English,
it will be necessary for him to translate an Esperanto extract into
English, and an English extract into Esperanto. The list of questions
will contain a series of grammatical points and an exercise on
Esperanto pronunciation. In order to illustrate the latter, I
employed the excellent phonetic system which appeared on page 25 of
The Esperantist, No. 2.

Having written to our Friend-in-Esperanto, Mr. Mann, of Paris, to
learn his opinion with regard to special preparation for the
examination, I received the following valuable reply:--

"As for the most effective and successful method of studying for the
examination, I should recommend, after mastering the _Complete
Text-Book_, a careful reading of _Hamlet_ and the _Fundamenta
Krestomatio_, with _Esperanta Sintakso_, by Fruictier. For example,
take some anecdote from the _Krestomatio_. Read it two or three times
aloud. Then ask yourself various questions by words such as _Who (m),
Whose, Where (Whither), How, Why, When?_ To vary the study repeat the
anecdote, using tenses other than those employed in the text itself.
For example, the text possibly narrates the matter as having happened
at some past time. Well, the student could remodel the anecdote,
placing the concatenation of events in the Present AS, or in the
Future OS; and afterwards in the compound tenses: _Estis ... inta
(j)_, k.t.p. In this manner the study really becomes interesting, and
the pupil will very soon master Esperanto's very simple Grammar.

"One can also adopt another course with good results. With the aid of
the _English-Esperanto Dictionary_ one can train one's self as
follows. While performing any actions one can name them in Esperanto.
Thus, getting up early (or late) in the morning, enumerate the series
of actions. I get up, I stand up, I put on my stockings, etc. I am
dressed (I was about to be dressed). I wash, I have breakfast, I
work, etc. All these actions can be analyzed and extended, and supply
most interesting imaginary conversations and grammatical exercises.

That is the famous Gouin method of studying languages; it gives
remarkable results. Thus words and expressions are preserved in the
memory, and one does not wearily learn new words parrot-method. And
such a system is practicable for conversational classes, as it saves
time and concentrates the thoughts of the pupils. Messrs. George
Phillips & Sons, Ltd., 32, Fleet Street, London, publish a very
interesting and thought-inspiring series of books compiled on the
Gouin system.

     * * *

N.B.--It is almost certain that in a short time the wishes of so many
adepts will be fulfilled, and a British examination will be founded.
The matter is now under consideration.--(The Editor).



La Onklino diris al sia nevino: "Ne ploru, karulino, aŭ ci
malbeliĝos."

"Ĉu vi multe estas plorinta, kiam vi estis juna?"
respondis la infanino.

  (P de B).



DUA ORIGINALA SKIZETO, VERKITA DE E.W.

Nia Fraŭlino.


Ŝi loĝis en dometo, tute apud la domego ĉirkaŭfosigita de ŝiaj
praavoj. Ĝi nun apartenas al fremdulo, sed li ne estis vizitata de
la sinjoroj de la departemento, kaj estis malestimata de la
vilaĝanoj. Li do lasis neokupata sian antaŭ ne longe aĉetitan
domon.

Nia Fraŭlino estis, tiel, kiel ŝia frato, la _pacama Pastro_ (pri
kiu mi skribis en The Esperantist, No. 8) tre granda, sed
ŝi estis rekta kaj tre aktiva. Ŝi havis brunajn okulojn, aglan
nazon, firman mentonon kaj voĉon kiu neniam estis laŭta, kvankam
ofte severega.

Unufoje Dimanĉe ŝi ĉiam sidis simple vestita, kune kun sia nevino
kaj tri servistinoj, sur la plej granda preĝbenko de la paroĥa
preĝejo. La Diservo finita, ŝi venis al ŝia pordo, kiun malfermis
la paroĥestro, kiu kolegia ĉapo en la mano, salutis ŝin profunde.

Ŝi respondis je solena reverenco: tiam li sekvis ŝin kaj ŝiajn
nevinojn al la pordego. Kiam ili ekstere alvenis, la aŭdintaro
eklasis siajn benkojn. En bela vetero _Nia Fraŭlino_, ĉar tiel ŝi
nomiĝis ĉiam, kutimiĝis iri sub granda arbo en la preĝejkorto,
kaj tie staris aŭ sidis dum la vilaĝanoj kunvenis por demandi al
ŝi kuracilon aŭ konsilon; por priparoli ian disputon, je kies
meritoj ili deziris, ke ŝi aljuĝu; aŭ por peti, ke ŝi ordonu la
punon por ia eltrovita krimeto. Ŝiaj decidoj neniam estis
disputataj, ĉar la Galoj havas ankoraŭ superstiĉan kredon je la
saĝeco kaj sankteco de maljuna virgulino, se ili scias, ke ŝi estas
fraŭlino de ŝia propra elekto.

La junularo de la vilaĝo amis kaj respektegis sian Fraŭlinon;
ankaŭ ŝi amis ilin, precipe tiujn, kies gepatrojn ŝi konis dum
ilia juneco. El tiuj ĉi, la plej de ŝi amata estis la beleta,
dolĉa dekokjara Nest. Ŝi ĝuis rigardadi la knabinon sidante inter
la geĥoristoj apud ŝia fianĉo, kiu estis lerta kaj inteligenta
frizisto el la proksima urbo. Oni sciis ke ŝi jam aĉetis multe da
utilaj ornamoj, trikotaĵoj kaj fajencoj por la estonta domo de
Nest--la domo en kiun, post unu aŭ du jaroj, la fianĉino estos
kondukata kun la eksplodo de du aŭ tri cent pafiletoj, kun la
piedfrapado de cent kvindek ĝis ducent ĉevaloj kaj azenoj, kun la
kantoj, kriegoj kaj koraj gratuloj de kvin aŭ ses cent homoj, ĉar
la familio de Nest estis granda, kaj tre respektinda en tiu loko.

Unu Dimanĉon, Nia Fraŭlino vidis Nest inter la geĥoristoj, sed ne
estis ŝiaflanke la _Cariad_'o.[8] La sekvantan Dimanĉon ŝi
rimarkis samon, kaj revidis la knabinon palan, solan, kaj
melankolian. Ŝi informiĝis pri la kaŭzo de tio ĉi, kaj sciiĝis,
ke kelkaj terfosistoj (unu el kiuj deziris edzinigi Nest) atakis
inside la junan friziston, lin bategis kaj piedfrapis ĝis kiam
li ne povis sin movi. Ili minacis lin kaj diris, ke se li iam
kuraĝus reveni en tiun vilaĝon, ili kaŝus lian korpon tie, kie ĝi
nur troviĝus je la Fina Juĝo.

Nia Fraŭlino multe indignis, ke tia insulto al la tuta vilaĝo ne
estis jam punita de ĝiaj viroj. Oni ŝin klarigis ke tiuj
terfosistoj estis: "Tre grandaj viroj, atletoj. Kaj nombras preskaŭ
sesdek, kaj la tuta paroĥo nur enhavas kvardek virojn. Sed ili
foriros tuj kiam la nova strato estos finigita, kaj neniu povas
devigi Nest edziniĝi. Ĉu ŝi ne povos nenii al ŝi la plezuron vidi
la _Cariad_'on ĝis kiam liaj malamikoj foriros?"

Nia Fraŭlino aŭskultis, sed ne aprobis; tute ne!

Dimanĉo denove alvenis, kaj ŝi, dum la preteriro al la granda arbo,
vidis multajn vilaĝanojn kiuj tie atendis siajn patrinojn, fratinojn
aŭ amantinojn; ĉar la viroj tiam nur malofte eniris la preĝejon,
krom pro edzigoj kaj enterigiroj. Ŝi ankaŭ vidis grandegan
terfosiston klinanta kontraŭ stango apud lageto, kaj ŝi laŭte
diris, ke ŝi hontus je ŝia lando, se li ne havus plenegan
trempadon.

La Dimanĉon sekvantan la sama vidaĵo frapis ŝiajn okulojn. Tuje
ŝi alproksimiĝis al la homoj sub la arbo kaj diris al ili kiel
estas malkuraĝeco permesi, ke fremdulo tiamaniere insultu ilin.
"Kial," ŝi diris, "vi ne lin ĵetos en la lageton?" Ŝiaj paroloj
produktis nenian videblan efekton, ŝi do furioziĝis kaj ekkriis:
"Nun, ĉu ne troviĝas inter vi eĉ unu viro? Bone! per Dio, ĝin
faros mi mem!"

Per rapidaj longaj paŝoj ŝi marŝis al la terfosisto, lin ekkaptis
je la gorĝo kaj forĵetis lin en la akvon.

Neniam li tie revidiĝis. Oni raportis ke liaj kunlaborantoj tiel lin
mokis, tial ke li estis ĵetita de virino, en akvon ke li lasis ilian
bandon, kaj rapide flugis el la lando.

Post mallonga tempo, Nest edzigis sian dandan, malgrandan urbanan
_Cariad_'on. La juna paro ĉiam dankis la karan Fraŭlinon pro sia
feliĉeco, kiun ili ŝuldis al ŝia decida konduto; kaj la Fraŭlino
estis eĉ pli respektegata kaj amata de ŝiaj najbaroj.

La morto de nia Fraŭlino similis je ŝia vivo.

Kiam ŝi kredis, ke la fino alproksimiĝis, ŝi venigis la vilaĝan
ĉarpentiston, kaj donis al li la mendojn por ŝia ĉerko kaj ĉiujn
la ordonojn por nemultekosta enterigiro.

Post kelkaj semajnoj ŝi unu mateno sentis, ke ŝia animo baldaŭ
foriros. Al la karaj parencoj kaj amikoj, kiuj staris ĉirkaŭ la
lito, ŝi donis belegajn donacetojn kaj amindajn adiaŭparolojn. Ŝi
estis tiel trankvila, kaj ŝia voĉo estis tiel gaja, ke neniu
ploris. Kiam ŝi diris: Mi estas laca; ŝi fermis la okulojn, kaj
neniam ilin malfermis.

Multaj ploris sian Fraŭlinon.

FOOTNOTE:

[8] _Tiu ĉi vorto signifas "reciproka amo," ne nur inter
viro kaj virino, sed ankaŭ inter patro kaj filo, aŭ amikoj. Ĝi do
ŝajnas nehavi perfektan tradukon Esperantan.--E.W._



UNU NOKTO EN "CALABRE."

Eltiraĵo el Paul Louis Courrier. Tradukita de Paul Boulet.


Ian tagon, mi vojaĝis en "Calabre."

Estas lando de malbonaj homoj kiuj, mi kredas, amas neniun kaj
malamas precipe la Francojn. Klarigi al vi tion, estus tro longa;
sufiĉas diri ke ili malamegas nin, kaj ke oni pasas tre malagrable
la tempon kiam oni estas ĉe ili.

Kiel kunvojaĝanto, mi havis junulon.

En tiuj montoj, la vojoj estas valegoj; niaj ĉevaloj marŝis
multepene; mia kamarado rajdis antaŭ mi; vojeto kiu ŝajnis al li
pli irebla kaj malpli longa perdigis nin...

Ĝis la eknokto ni serĉis nian vojon tra tiuj arbaroj; sed, ju pli
ni serĉis, des pli ni perdiĝis, kaj la nokto estis densa kiam ni
alvenis apud tre nigra domo... Ni eniris ĝin, ne sen suspekto, sed
kiel fari?

Tie, ni trovis la tutan familion de karbisto, sidante ĉirkaŭ tablo
kie, ĉe la unua vorto, oni invitis nin.

Nia junulo ne petigis sin. Jen, ni estas manĝanta kaj trinkanta,
almenaŭ li, ĉar mi, mi ekzamenis la lokon kaj la mienon de niaj
mastroj.

Tiuj ĉi havis certe mienon de karbistoj, sed la domo ..., vi estus
kredinta ke ĝi estas armilejo. Tie estis nur pafiloj, pistoloj,
glavoj, tranĉiloj, tranĉilegoj. Ĉio malplaĉis al mi kaj mi facile
vidis ke mi ankaŭ malplaĉis.

Kontraŭe, mia kamarado ŝajnis kvazaŭ li estis ano de la familio:
li ridis, li parolis kun ili. Pro malsingardemeco, kiun mi devus esti
antaŭpensinta, li unue diris de kie ni elvenis, kien ni iris, kiuj
ni estis! Francoj, pensu iom do! Ĉe niaj plej mortigeblaj amikoj,
solaj, perditaj, tiel malproksime de ĉiu homa helpo! Plie, por
montri ĉion kio povis perdigi nin, li ŝajniĝis riĉa, promesis al
tiuj homoj pro la elspezo kaj por niaj morgaŭaj gvidistoj, tion kion
ili dezirus. Fine, li parolis pri sia valizo, petante ke oni zorgu
ĝin multe, ke oni metu ĝin apud lia lito. Li ne volis, li diris,
alian kapkusenon. Oni povis kredi, ke ni portis la kronajn
diamantojn!

La vespermanĝo finita, oni lasis nin. Niaj mastroj kuŝis sur la
suba etaĝo, ni, en la ĉambro kie ni estis manĝintaj. Malalta
grenejo, kien oni supreniris per skabelego, estis la dormejo kiu nin
atendis, kvazaŭ nesto en kiu oni enirus, rampante sub traboj
ŝarĝitaj de provisaĵoj por la tuta jaro.

Mia kamarado suprenrampis tien kaj kuŝiĝis, dormante la kapo sur la
multekosta valizo. Mi, determinata je maldormi, mi plibruligis la
fajron kaj sidiĝis apud ĝi.

La nokto estis preskaŭ finita tute trankvile, kaj mi komencis
rekuraĝiĝi kiam, je la horo kiu kredigis al mi, ke la tago baldaŭ
aperos, mi aŭdis, sube de mi, nian mastron kaj lian edzinon paroli
kaj interdisputi; kaj, aŭskultante per la kameno kiu komunikis kun
la suba kameno, mi perfekte komprenis tiujn ĉi vortojn diritaj de la
edzo: "Nu, fine, ni vidu! Ĉu mi devos mortigi ilin ambaŭ?"

Mi restis, apenaŭ spirante, mia tuta korpo, malvarma kvazaŭ
marmoro; vidante min, oni ne povis kredi ĉu mi estis viva aŭ ne.

Dio mia! kiam mi pensas ankoraŭ je tio! Ni ambaŭ preskaŭ
senarmiloj, kontraŭ ili kiuj havis multe da ili, kaj mia kamarado
mortata de dormado kaj de laceco! Alvoki lin? fari bruon? Mi ne
kuraĝis; foriri sole, mi ne povis; la fenestro estis nealta, sed,
sube, du dikaj hundoj bojegis kvazaŭ lupoj.

Post unu kvarono da horo, kiu ŝajnis al mi tre longa, mi aŭdis sur
la ŝtuparo iun kaj per la fendoj de la pordo, mi ekvidis la patron,
lampo en unu mano, en la alia unu el liaj grandaj tranĉilegoj.

Li unue supreniris, poste la edzino, kaj mi staris malantaŭ la
pordo; li malfermis ĝin; sed, antaŭ ol eniri, li demetis la lampon
kaj la edzino ĝin prenis. Poste, li eniris nudpiede, kaj ŝi,
estante ekstere, diris al li mallaŭte, kaŝante per siaj fingroj la
lumon de la lampo: "Malrapide, iru malrapide!"

Kiam li estis apud la skabelego, li supreniris, sia tranĉilego inter
siaj dentoj, kaj, alvenante ĉe la lito kie tiu malfeliĉa junulo
etendiĝis, prezentante sian gorĝon malkovritan, li prenis la
tranĉilon per unu mano, kaj per la alia ... li ekkaptis ŝinkon kiu
pendis je la plafono, tranĉis unu pecon kaj eliris sammaniere, ke li
estis enirinta. La pordo fermiĝis, la lampo eliris, kaj mi restis
sola....

Tuj kiam la tago aperis, la tuta familio, grandabrue, venis vekigi
nin, kiel ni rekomendis tion.

Oni alportis la manĝaĵojn; oni servis matenmanĝon, tre puran, tre
bonan: mi certigas tion al vi. Du kaponoj partoprenis. "Vi devas, oni
diris la kunporti unu el ili kaj manĝi la alian." Vidante ilin, mi
fine komprenis la sencon de tiuj teruraj vortoj: "Ĉu mi devas
mortigi ilin ambaŭ?"

Mi kredas ke estas facile diveni kion tio signifis!



CORRESPONDENCE NOTES.


The suggestion in No. 8 has already borne good fruit, and a weekly
meeting has been arranged every Monday at 6 p.m. at _The Club Café,
5, Bishopsgate Street Within, E.C._ During tea conversation in
Esperanto is compulsory, but after the meal is over discussions on
various topics take place in English. All members of the London
Esperanto Club and their friends are cordially invited to put in an
appearance when possible, and any foreign friends will of course be
especially welcome.

Another meeting has also been arranged for the first Thursday in
every month. This is exclusively for annual subscribers to The
Esperantist. The Editor will be at the before-mentioned Café
from 6-7 p.m., after which hour the Remington Typewriter firm
hard by has kindly placed a room at his disposal. Will readers please
come every first Thursday, with their proposals for the improvement
of this Gazette?

     * * *

As has been announced elsewhere, a short three-day visit to Havre, at
the invitation of the Group there, is being arranged by the London
Esperanto Club for all members who can join. Will these kindly send
their names to C. W. T. Reeve, Esq., 63, Effingham Road, Lee, Kent?
There should be as little delay as possible, so that arrangements may
be made with the L. & S.W. Railway Co. as to special facilities, etc.
It is expected that, encouraged by the most cordial reception
accorded by our Boulogne friends at Whitsuntide, a large number of
members will make use of this opportunity for improving their
conversational powers with foreign friends.

     * * *

The use of Sia and Lia puzzled one of our Correspondents. "Is it
essential or only optional to use Sia when it refers to the subject
of the sentence?" he asks. Sia _must_ be used in such a case instead
of Lia, unless, as happens once in a lifetime, ambiguity might arise
from such a course, in which case lia, ŝia, etc., must be used
instead.

     * * *

The fact that double letters only exist in Esperanto when two
roots, the one ending and the other beginning with the same letter,
are compounded (such as hommano) is frequently overlooked, and
orthographical mistakes result. This rule is not mentioned in the
Text-Books at present in use, and hence, no doubt, the frequency of
such mistakes.

     * * *

_R.'s Epitome_ has proved a help to several students, and the author
has kindly sent another rhyme, which, we hope, may have a similar
result.

  EG, when ending any word, shows a _high degree_.
  Final ET, to birdo (bird), means a _little_ B.
    EDZ is _married_, GE means _both_. BO prefixed, _in law_.
    ESTR _master_; _member_ AN; IST a _professor_.
  EK _just starts_; and AD _goes on_; RE _repeats_; again
  ILO _tool_, and EJO _where_; INGO _holder_; then
    ERO, _one of_; ARO _lot_; _females_ all have IN;
  UJ _contains_; ID _the young_; ULO _greatest seen_.
  IĜ _becoming_; _causing_ IG; DIS just _separates_;
  ECO, _abstract_; AĴO, _work_; MAL always _negates_.
    EBLA _possibility_; INDA _worthiness_.
    EMA shows _propensity_; adjectives I guess.

  (H.W.R., Ipswich).

     * * *

The order in which the suffixes should be added is logically
arranged. Take, for example, the word _Infan-in-eto_. _Infanetino_ is
not correct, because the _-et_ is added to give the diminutive.
_Infanino_, a little girl, _Infanineto_, a tiny little girl.

Similarly, in other cases, when two affixes are used in one word it
is easy to decide which has precedence.

     * * *

Who was the first Englishman to learn Esperanto? We invite
correspondence on this interesting point. At the moment it seems that
the distinction belongs to H. L'Estrange Ewen, Esq., whose number is
3010, and who, a short time since, wrote us a letter using the old
style of writing, _i.e._, accents inverted, as in Bohemian, _e.g._,
č, not ĉ.

     * * *

Pronunciation still presents occasional difficulties to our country
readers. The last query to hand deals with the sound of aĵ. This
must be pronounced ahzh.

     * * *

To those Correspondents who have asked: Which is the best way to
learn to speak Esperanto, we recommend them to talk at first to the
door, or any other inanimate object at hand.

Thus _Reading aloud_ (or, better still, Declaiming) is one of the
best exercises, and is a very great help to the rapid mastery of the
spoken language. When you have waded through the _Fundamenta
Krestomatio_ in this manner, and have spent a few days with
_Samideanoj_ who do not understand English, you should speak
Esperanto like a native!





*** End of this LibraryBlog Digital Book "The Esperantist, Vol. 1, No. 9" ***

Copyright 2023 LibraryBlog. All rights reserved.